november 2011, jaargang 36, nummer 9 COLOFON Vivariumvereniging voor Huizen en Omstreken

Transcriptie

1 1

2 COLOFON Voorzitter Theo Hesp Kruin AZ Huizen Secretaris Marjan de Bruijn Melkweg TE Huizen Penningmeester & ledenadministratie Gerard van Dijk Vaartweg RA Bussum de Penningmeester Nel Grolle van Roemburg Noorderweg VL Huizen Techniek Frans van de Brug Kromme Englaan BV Bussum Algemeen bestuurslid Peter Kos Delta LC Huizen Alexander van den Berg Prinses Beatrixhof CH Naarden alex.berg@ziggo.nl Redactie adres Kruin AZ Huizen hesptgm@xs4all.nl Vivariumvereniging voor Huizen en Omstreken Opgericht 18 maart 1975 Koninklijk goedgekeurd bij besluit nr 109 dd 17 juni 1975 Lid van de Nederlandse Bond Aqua Terra Bank rek. nr t.n.v. de Penningmeester Aquarius VERENIGINGSRUIMTE: Trekkerweg 3 C 1276 XP Huizen tel: (ingang achterzijde gebouw De Koelemoes ) Toegankelijk voor leden en introducés op dinsdag- en donderdagavond van tot uur, en elke zaterdagmiddag van tot uur. Postadres: Melkweg 32, 1271 TE Huizen Aquarius website: Het verenigingsblad AQUARIUS verschijnt 10 x per jaar en wordt gratis toegezonden aan de leden van de vereniging. Het lidmaatschap loopt van januari tot en met december en wordt stilzwijgend verlengd met telkens één jaar.. Opzegging van het lidmaatschap dient voor oktober schriftelijk ingediend te worden bij de ledenadministratie. Inleveren kopij voor de 15 de van de maand. Overname van artikelen alleen met bronvermelding Postadres: Melkweg 32, 1271 TE Huizen november 2011, jaargang 36, nummer 9 2

3 In memoriam Joop Kuiper Met grote verslagenheid hebben wij kennis genomen van het overlijden van Joop. Hoewel Joop ons had voorbereid dat het eind in zicht was, blijft het toch onbegrijpelijk dat kanker zo snel een lichaam kan verwoesten. Wij verliezen in Joop een groot man die altijd voor iedereen klaar stond. Door zijn kennis op het gebied van vijver en aquarium werd Joop vele malen om advies gevraagd. Joop schepte er voldoening in zijn kennis te delen. Hij was niet te beroerd om bij de leden thuis een kijkje te nemen om hen op weg te helpen om hun aquarium weer in orde te brengen. De adviezen waren louter gestoeld op zijn ervaring en minder op de ondersteunende technieken. Hij kon aan de planten en vissen wel zien wat er (eventueel) aan mankeerde en hoe dan te behandelen. Joop had een zwak voor de jeugd. Het lukte hem dan ook om in een minicursus een achttal jongeren de beginselen van het aquariumhouden bij te brengen. Ook werd er onder leiding van Joop een terrarium ingericht welke werd onderhouden door de jeugd. Omdat keurmeesters via de Nederlandse Bond voor Aquaria en Terraria (NBAT) moeilijk te krijgen zijn en daar ook financieel een kostenplaatje aanhangt heeft Joop de laatste jaren de huiskeuring op zich genomen. Door het aanzien, dat Joop binnen de vereniging genoot, accepteerden de leden de uitslag. Sterker nog, zijn opmerkingen werden ter harte genomen en het nivo van de aquaria werd elk jaar hoger. Beroemd zijn de lezingen van Joop over het thema in en rondom de vijver in ons clubgebouw. Op zijn geheel eigen wijze, niet met de beamer maar met dia s, kon Joop enthousiast vertellen over plant en dier. Jarenlang heeft Joop de leiding gehad over het onderhoud van de vijver en vijvertuin bij Givaudan. Elke twee weken gedurende 8 maanden was Joop present om een ploeg van 6 leden (van de 18 in totaal) te begeleiden. 3

4 Joop is begonnen als lid van de aquariumvereniging Flitsende Vinnen uit Bussum. Met behulp van deze vereniging is in 1975 Aquarius te Huizen opgericht. Nadat de Bussumse vereniging ter ziele ging is Joop lid geworden van Aquarius. Mede door zijn inbreng is Aquarius uitgegroeid tot één van de grootste vereniging van Nederland. Meer dan 45 jaar is Joop lid geweest van de NBAT Het is dan ook niet verwonderlijk dat in 2005 Joop door de NBAT tot lid van verdienste werd benoemd. Hij was wat je noemt een echte verenigingsman. Drie keer in de week kon je Joop vinden in ons clubgebouw, niet alleen om als vraagbaak te fungeren maar ook de nodige aandacht aan de levende have te schenken. Moge Joop rusten in vrede. 4

5 In memoriam Willem Lanphen In de ochtend van 25 oktober jl ontvingen wij het droevige bericht dat Wim in zijn slaap was overleden. Hoewel wij wisten dat de gezondheid van Wim afnam kwam het overlijden toch onverwachts. Wim was vanaf 1989 een actief lid van Aquarius. Hij was vaak aanwezig op de clubavonden en altijd wanneer er lezingen waren op verenigingsavonden was hij er. Wim had de zorg voor een vrij groot aquarium en leuk gemetselde tuinvijver. Wim was lid van de onderhoudsploeg. Al op de van Brugghenschool had hij de zorg voor de bakkenstelling. Ook heeft Willem jarenlang meegedraaid in de tuinploeg. Hij vond tuinieren best wel leuk maar hij had een bloedhekel aan die rode mieren in het groen mos aan de waterkant. Telkens als wij ons clubgebouw betreden zien wij nog het werk van Willem: het houten plafond dat hij samen met Bertus aangebracht heeft. Helaas moest het later weer gedeeltelijk afgebroken worden want Willem zijn hamer, die al een tijdje zoek was, lag nog achter de schrootjes. Als wij aan Wim terugdenken dan zien wij een beeld van een rustige man aan de clubtafel. Ogen en oren open en alles opnemend. Hij was door zijn beroep als drukker / zetter zeer gespind op een correcte Nederlandse taal. Menigmaal kreeg de redactie op een ludieke wijze een correctie aangereikt. Hij maakte zelfs een puzzel van een onduidelijk afgedrukte foto in ons clubblad: raad eens wat er staat? Beroemd zijn ook zijn cryptogrammen en zijn verhalen. Wie van de club wist niet wie er achter de schuilnaam Wila verborgen was? Door zijn afnemende gezondheid zagen wij Wim niet meer in ons clubgebouw. Het bijhouden van zijn aquarium ging ook niet meer en werd door twee aquarius leden onderhouden. Moge Willem rusten in vrede 5

6 De voorzitter aan het woord Op donderdag 13 oktober hebben wij Joop begeleid naar zijn laatste rustplaats. De kerkdienst was indrukwekkend en je kon als het ware de geest van Joop voelen. Vele aquarianen gaven blijk van belangstelling waaruit moge blijken dat Joop zeer geliefd was binnen de vereniging. Wij zullen Joop missen. Moge Nolly en haar geliefden de kracht ontvangen om dit grote verlies te verwerken. Met dat ik hier tracht om een voorwoord te schrijven ontvang ik het bericht dat Willem is overleden. Niet onverwachts maar ik schrik er toch van. Een trouw lid is niet meer. Een lid dat door zijn smeuïge verhalen van zijn werkzaam leven een ieder wist te boeien. Zijn cryptogrammen werden tot intensief besproken. Wij wensen Ida, de kinderen en kleinkinderen veel sterkte toe dit verlies te kunnen verwerken. Het is moeilijk voor mij om nu een passende opening in deze rubriek te vinden. De overgang is groot maar ik moet toch over naar de dingen die gezegd moeten worden. Het bestuur heeft gemeend om de jaarlijkse medewerkersavond op zaterdag 29 oktober a.s. door te laten gaan. Wij zijn van mening dat Joop en Willem niet hadden gewild dat deze avond afgelast zou worden. Van de traditie, een chinees buffet gevolgd door het inmiddels alom bekende vingerbordspel, wordt niet afgeweken omdat dat elk jaar weer veel plezier geeft. De nieuwe ingang is gerealiseerd. Met behulp van welwillende mensen is het gras met een sjofeltje afgegraven, de grond opgeruimd, wit zand gebracht en het pad aangelegd. Voorlopig zal de oude ingang nog even open blijven totdat de nieuwe ingang bij iedereen bekend is. De schoolverlaters van De Tweemaster hebben als afscheid een aquarium geschonken aan de school. Dit vrij grote aquarium (140 x 50 x 50) is gesponsord door Aquarius is geplaatst op 24 september en direct voorzien van de nodige planten. Twee weken later zijn de eerste vissen uitgezet. Het aquarium staat er goed bij. Houden zo! Dan mag ik U er op wijzen dat deze maand weer een nieuwe voorraad planten is aangeschaft. Zie daarvoor elders in deze uitgave. Aquarius agenda Theo Hesp Dinsdag 20 december uur Kerstbingo 6

7 7

8 8

9 Het gezelschapsaquarium Vervolg van artikel in clubblad oktober 2011 Systematische indeling van de soorten gezelschapsaquaria Aquarium geograficus strictus of biotoopaquarium Dit soort aquarium is niet gemakkelijk, zelfs bijna niet realiseerbaar. Men tracht hierin immers alles bij elkaar te krijgen uit een bepaalde biotoop: een biomassa met levende materie in het water, zoals vissen, planten, algen, slakken, bacteriën, kreeftachtigen. En er zijn steeds interacties binnen zo'n biotoop. Aquarium ecologicus of nicheaquarium Deze vorm is strikter en geeft een deel weer van een biotoop. Bijvoorbeeld een oeveraquarium met schuttersvissen en bijtjes (Brachygobius). Survival-of-the-fittest-aquarium Daarin gaat de natuur praktisch zijn gang. De vissen moeten het zelf waarmaken. In zo'n aquarium zitten ook predators. Een voorwaarde voor het welslagen zijn voldoende vluchtmogelijkheden, zodat - net als in de natuur - alleen de zwakke en zieke dieren worden gegeten. Ark-van-Noach-aquarium Hierin zijn vele soorten vissen in koppels samengebracht. Het resultaat is een erg trieste boel! Aquarium scatocuniculus of konijnenkeutelaquarium of Hollands aquarium Dat is een zeer prettig aquarium, vol planten. Die planten worden bemest met keutels van wilde konijnen. Eigenlijk wordt er in zo'n aquarium aan tuinbouw gedaan. Daar is niets natuurlijks meer aan. Natuurwetten van de vis -Eet alles wat kleiner is -Vecht met alles wat even groot is -Vlucht voor alles wat groter is -Paart met alles wat even groot is, maar van een ander geslacht. Natuurlijk evenwicht in het aquarium Er zijn vier kringlopen, die het hele leven in de natuur beheersen. De waterstofkringloop staat centraal en de andere kringlopen leunen daarbij aan. De zuurstof- en koolzuurgaskringlopen zijn eenvoudig. Planten ademen tijdens de dag zuurstof uit en nemen koolzuurgas op. 's Nachts is het net andersom. Koolstof is in plant en dier gebonden in de vorm van CO2 of koolstofdioxide. De stikstofkringloop is de belangrijkste als het op overleving aankomt. Stikstof wordt gefixeerd in de vorm van eiwitten in planten en dieren en wordt gesplitst in ammonium, dat wordt geoxideerd tot nitriet en nitraat, een proces dat veel zuurstof gebruikt. Daarom moeten we ervoor zorgen, dat er steeds voldoende zuurstof in het 9

10 aquariumwater aanwezig is. Dat is niet alleen voor de vissen, ook voor de afbraakbacteriën. In die vier kringlopen worden er natuurlijk ook nog mineralen meegesleurd. Mineralen moeten de planten in leven houden en daarom moeten we ervoor zorgen, dat sporenelementen op de een of andere manier weer in het water terechtkomen. In de natuur wordt gesproken over voedselpiramides. De basis - gevormd door bacteriën - is heel breed. Ze vermenigvuldigen zich snel en mineraliseren afval van heel de piramide. Kleine kreeftachtigen helpen daarbij. In aquaria wordt die kringloop steeds gebroken met algen of ziekten als gevolg. Het evenwicht is immers afhankelijk van het filter en het voederen. Er zijn diverse mogelijkheden om te filteren. Gebruik echter nooit actieve kool na het toedienen van een medicatie. De medicatie zal door de actieve kool uit het water gehaald worden. Wanneer constant over actieve kool wordt gefilterd, zal het plantenbestand snel achteruitgaan, omdat ook de plantenvoeding - die men eventueel nog extra toevoegt - uit het water wordt gefilterd. Zet bij een biologisch filter nooit het verwarmingselement in het eerste compartiment. Het water dat door het filter wordt gepompt, is dan 30-35o C en bevat hoegenaamd geen zuurstof meer. Ook de afbraak gebeurt in deze omstandigheden niet meer correct. Leg onderaan in het compartiment waar de dompelpomp zich bevindt steeds een laag keramiekpijpjes. Zo krijg je in het pompcompartiment een molm, die ervoor zorgt dat ijzer en andere belangrijke elementen in beweging blijven, zodat je minder moet toevoegen. Een droogfilter verrijkt het systeem, maar moet worden gevuld met bioballen of ander biologisch materiaal. Geef je vissen liever niet te veel droogvoer. Dat is een onnatuurlijk voedsel. Een goed vissenvoedsel is - zoals in de natuur - levend. Je kunt het zelf scheppen en overschotten invriezen. Je kunt fruitvliegen, micro-aaltjes en dergelijke zelf kweken. Maar er wordt ook levend voedsel in de handel aangeboden: witte, rode en zwarte muggenlarven, daphnia's en artemia. Verder is er ook nog een rijke keuze aan ingevroren voedsel. Handig is het wel wat Spirulinavlokken in huis te hebben om af en toe - afhankelijk van de soort vis - te geven. Trouwens, planteneters hebben groenvoer nodig! Geef je dat niet, dan krijgen ze een maagontsteking. Wat vinden we in een gezelschapsaquarium? Een gezelschap van vaak veel soorten verschillende vissen. Zeker niet in de hoeveelheid, die we in de natuur op zo'n oppervlak zouden vinden. De norm is aanpassing, want de vissen moeten elkaar kunnen verdragen en onderling vreedzaam zijn, ook tegenover andere soorten. Ze moeten een grote weerstand hebben, ook tegen ziekten, chemische stoffen, fysische veranderingen en manipulatie. Ze mogen geen territorium vormen en geen voedselspecialisten zijn. Puntius nigrofasciatus (Purperkop) Is een mooie vis voor een groot gezelschapsaquarium. Foto: Aqua Life Japan. 10

11 11

12 Trigonostigma espey is een schitterend scholenvisje voor het zelschapsaquarium. Foto: Aqua Life Japan. Meestal is de keuze dan beperkt tot karperzalmen, barbelen, levendbarenden, meervallen en misschien maanvissen. Want maanvissen zijn cichliden en die horen niet in een gezelschapsaquarium thuis. Natuurlijk zijn er in dergelijke aquaria weleens algenproblemen! Blauwe alg krijg je het gemakkelijkste weg door nitrificerende bacteriën toe te voegen. In vele gevallen is de oorzaak een dichtslibbend filter of een slechte watercirculatie. Een soortaquarium is een gezelschapsaquarium met één soort vis. Meestal gaat het om cichliden, omdat die vaak geen andere soorten toelaten. Slakken, die we normaal in een aquarium houden, eten geen planten. Ze weten wel perfect, wanneer een blad gaat sterven; reeds lang voor wij er wat aan zien. Een stervend blad scheidt een stof af, die de slakken aantrekt. Ze beginnen prompt aan hun biologische opdracht en wij denken dat ze onze planten opeten. Met hun radula -120 tandjes - kan een slak geen harde planten stukmaken. Conclusie: slakken zijn zeer nuttig. Maar als je droogvoer geeft, kunnen er wel eens te veel komen! Geef planten alleen die voeding, waarvan je de samenstelling kent. Het inrichten van een gezelschapsaquarium Er is een voorgrond-, midden- en achtergrondbeplanting. In de natuur staan de hoge planten het diepst en de lage het minst diep. Meestal leggen wij achteraan het zand het hoogst en vooraan het laagst. Dat is dan fout. Als we omgekeerd werken, staan de planten zoals het hoort en hebben we er het voordeel bij, dat al het vuil achteraan in de bak bijeenkomt in plaats van vooraan. Dat vuil stoort het uitzicht niet, geeft onder andere ijzer af en hoeft niet zo vaak te worden weggeheveld. Waarom lukt het niet in bepaalde aquaria? Misschien is het omdat we te rechtlijnig denken. In de natuur komen immers geen rechte lijnen voor. Wij zijn de enige soort, die met rechte lijnen en hoeken werkt. En het 12

13 is verdraaid moeilijk om een waterstroming rond te krijgen in een rechthoekig aquarium. Ziekten gaan we te lijf met chemicalia, maar vissen worden ziek als ze het niet naar hun zin hebben. Zoek de oorzaak en neem die weg. Vaak zijn het storende soortgenoten, een foute inrichting en stressveroorzakende factoren. Een doordenkertje Een goed gezelschapsaquarium is een sardienendoos van 80 x 40 x 40 cm. Daarin kunnen we neontetra's houden, op voorwaarde dat we ze netjes naast elkaar stapelen. Als daarbij het water nog wordt vervangen door olijfolie, dan hoef je ook niet meer te filteren! Door het oog van een vis Beeld je eens in, dat je een vis bent en achter een van de aquariumruiten bij de handelaar zit. Je bent in Singapore gekweekt, in een grote betonnen bak. Boven die bak hing een netwerk van bamboetakken om het felste zonlicht te temperen. Je hebt nog nooit een tropische rivier gezien. Op een bepaald moment word je met een schepnet uit het water gehaald en samen met vele lotgenoten - in een plastic zak gestopt. De zak wordt in een doos van piepschuim gelegd en naar de luchthaven getransporteerd. Na een etmaal vliegen kom je op Schiphol aan. Daar sta je enkele uren in de kou om tenslotte bij de groothandelaar in een van zijn bakken terecht te komen. Je bent suf van de lange reis en je wilt wat bijkomen. Maar een paar dagen later ervaar je eenzelfde scenario en zo kom je in de detailhandel terecht. Daar wacht je op een definitieve bestemming. Elke dag is het daar een drukte van jewelste. Kinderen tikken tegen de ruiten en af en toe schuift er een schepnet door de bak heen en weer. Broers en zusjes verdwijnen... Je ziet er niet uit! En op een dag... zit je zelf in het net. Je wordt in een klein plastic zakje gestopt, met weinig water en wat lucht erboven en in een krant gerold. Je gaat naar de plaats waar je - in het beste geval - de rest van je leven zult moeten slijten. Zou je het dan niet fijn vinden om bij een echte liefhebber terecht te komen? Zo iemand laat jou in je zakje rustig op het aquariumwater drijven. Zo kun je aan de temperatuur wennen en je kunt al meteen - vanuit een veilige cocon - naar je nieuwe leefwereld kijken. Je weet dan al een beetje wat je te wachten staat. Dan begint het wennen en na een half uurtje word je losgelaten. Je kijkt wat rond en komt allerlei soorten vissen tegen... Een keuze heb je niet. Je moet het er maar mee doen. Het is wennen of doodgaan! Aquarianen zijn verantwoordelijk voor de vissen, die ze onder hun hoede nemen. Ze moeten ze op een serieuze wijze verzorgen! En dat begint met erover na te denken of de vissen het bij ons wel zo goed hebben als we wel denken! Luxe voor vissen kan als volgt worden samengevat: -Soortgenoten in een serieuze hoeveelheid -Andere vissen in een redelijke hoeveelheid -Vissen, waarmee ze kunnen samenleven -Als het even kan vissen uit de directe leefwereld, hun natuurlijke omgeving. En Hang niet de Homo aquaristicus uit, maar probeer met weinig middelen goed naar de natuur van de vissen te kijken om hen een zo aangenaam mogelijke leefwereld te bieden. Dat vergt er over praten, inzicht en vooral leren. Maak er iets van. Niet alleen voor uzelf, maar vooral voor uw vissen! Uit: Aqua Verniam. Bron: voordracht Peter de Batist. 13

14 14

15 Klaverjas toernooi Beste leden, Ik begrijp dat je redelijke kaarten in je hand moet krijgen om hoog te scoren. Maar toch zie je aan de ranglijst wel wie het spel echt onder de knie hebben. Zij komen vanzelf boven drijven. Dat het verschil al zo groot is na 2 speelrondes..dat zegt toch wel iets. Met enig leedvermaak Theo Deelnemers aan dit toernooi september 13 oktober Theo Hesp Anton Koperdraad Frans Boon Foekje Verkerk Selma Alphenaar Lenie de Booij Tony Grolle Jaap Schipper Dick Benkhard Gerard Hasker Ida van Rijsdam Adri Grolle Reserve Carla Gerritsen Coby Heldoorn Hetty Gerritsen Totaalaantal punten op speeldag 17 november 12 januari 10 februari 10 maart 14 april 15

16 1ALTHERN LILACINA 2AMMANIA GRACILLIS 3MOSBALLEN 4HETERANTH ZOSTERFOLIA 5LAGAROSIPHON MAJOR LUDWIGIA REPENS MYROPHYLLUM SCRABATUM VALLISNERIA ASIATICA VALLISNERAI TORTA CRYPTO PETCHII ECHINODORUS ROTER OKTOBER POGOSTEMON HELFERI CRYPTOCORYNE ALBIDA Wij hebben zoveel planten in planten dat er nu 2 grote aqauriums vol staan. Overzicht van nieuwe planten sinds 18 oktober. Wees er snel bij!!! 16

17 17

18 Medewerkers lijst Bar Winkel Dinsdag 1 November Leo Henk Donderdag 3 Greet Nel Zaterdag 5 Harry Marjan Dinsdag 8 Rowdy Henk Donderdag 10 Emmy Nel Zaterdag 12 Han Foekje Dinsdag 15 Femke Henk Donderdag 17 Pioet Nel Zaterdag 19 Tony Nel Dinsdag 22 Leo Henk Donderdag 24 Greet Nel Zaterdag 26 Leny Joost Dinsdag 29 Rowdy Henk Donderdag 1 december Emmy Nel Zaterdag 3 Harry Marjan Dinsdag 6 Leo Henk Donderdag 8 Piet Nel Zaterdag 10 Han Foekje Dinsdag 13 Leny Henk Donderdag 15 Greet Nel Zaterdag 17 Tony Nel Dinsdag 20 Rowdy Henk Donderdag 22 Femke Nel Zaterdag 24 gesloten gesloten Dinsdag 27 Leo Henk Donderdag 29 Emmy Nel Juist in de vakantie tijd is het een uitzoekerij wie wanneer dienst kan doen. Wij hebben ons best gedaan. Kijkt u a.u.b. na of u op de afgesproken tijd kunt. Zo niet, regel dan op tijd een invaller. Indien u verhinderd bent probeer dan uw dienst te ruilen. Hierbij de tel. Nummers: Leny Harry / Marjan Femke Rowdy / Linda Emmy Leo Foekje Tony Piet Pool Han Japke Etty Nel Greet

19 Vijveronderhoud Givaudan 2011 algehele leiding: Dick Benckhard Wij prijzen ons gelukkig dat Dick de algemene leiding op zich wil nemen. 19

20 20