Jaargang 38 no 10 December 2013

Transcriptie

1 Koninklijk goedgekeurd bij besluitnr.109 dd 17juni 1975 Lid Nederlandse Bond AquaTerra Jaargang 38 no 10 December 2013 Postadres: Kalmoes 8, 1273AG Huizen 1

2 Redactie adres Kruin 25 COLOFON Voorzitter Theo Hesp Kruin AZ Huizen Secretaris Dick Benkhard Kalmoes AG Huizen Dick321@gmail.com Penningmeester & ledenadministratie Gerard van Dijk Vaartweg RA Bussum g.a.vandijk@casema.n l 2 de Penningmeester Nel Grolle van Roemburg Noorderweg VL Huizen Techniek Frans van de Brug Kromme Englaan BV Bussum Inkoper Alexander van den Berg Prinses Beatrixhof CH Naarden alex.berg@ziggo.nl 2 Vivariumvereniging voor Huizen en Omstreken Opgericht 18 maart 1975 Koninklijk goedgekeurd bij besluit nr 109 dd 17 juni 1975 Lid van de Nederlandse Bond Aqua Terra Bank rek. nr t.n.v. de Penningmeester Aquarius VERENIGINGSRUIMTE: Trekkerweg 3 C 1276 XP Huizen tel: (ingang Weideweg, rechterzijde van het gebouw De Koelemoes ) Toegankelijk voor leden en introducés op dinsdagen donderdagavond van tot uur, en elke zaterdagmiddag van tot uur. Postadres: Kalmoes 8, 1273AG Huizen Aquarius website: Het verenigingsblad AQUARIUS verschijnt 10 x per jaar en wordt gratis toegezonden aan de leden van de vereniging. Het lidmaatschap loopt van januari tot en met december en wordt stilzwijgend verlengd met telkens één jaar.. Opzegging van het lidmaatschap dient voor oktober schriftelijk ingediend te worden bij de ledenadministratie. Inleveren kopij voor de 15 de van de maand. Overname van artikelen alleen met bronvermelding Postadres: Kalmoes 8, 1273AG Huizen

3 De voorzitter aan het woord In mijn maandelijkse voorwoord ben ik deze keer geïnspireerd door het voorwoord van Theo Verheij (ex voorzitter van de bond) in het maandblad van de vereniging natuur in huis te Zwolle omdat dit schrijven de problemen met de bond beschrijft. Ik citeer het stuk met weglating van de voor ons niet belangrijke zaken. Er komen veel berichten binnen dat veel verenigingen op willen houden met de NBAT, omdat de Bond niet meer kan doen wat er beloofd is.. Nu hoor ik en de bestuursleden van de NBAT steeds vaker dat er verenigingen zijn die niet meer aangesloten willen zijn bij onze Bond en dat vind niet alleen ik, maar heel veel leden, heel jammer als dat gaat gebeuren. Ik heb vandaag nog een persoonlijk onderhoud gehad met de voorzitter van de Bond, de heer Pim Wilhelm en die kon mij antwoord geven op een heleboel vragen die ik had. Het blijkt dat na de uitval door ziekte van de penningmeester, de heer Eugene ter Beek, de computerbestanden mee gegaan zijn met de computer van de NBAT naar de redactie. Ze zijn nu bezig om alle bestanden wat betreft de ledenadministratie die gered zijn en weer toegankelijk gemaakt zijn weer werkbaar te maken Er is hulp ingeroepen van iemand die de ledenadministratie gaat beheren, dus we kunnen vanaf een paar weken na nu weer met een gerust hart ledenmutaties doorvoeren, zonder angst te hebben dat er geen notitie van genomen is. Ook is mij medegedeeld dat de heer Eugene ter Beek terminaal is en een buddy heeft vanuit de gemeente Delft, waar hij werkzaam was. De problemen met de NBAT zijn dus nog niet helemaal over, maar er wordt hard aan gewerkt. Bij mij is het verzoek neergelegd om een Districtsvergadering te organiseren voor Noord-Nederland, waar de voorzitter van de NBAT bij aanwezig zal zijn om de problemen die ook daar aanwezig zijn op te lossen en in ieder geval helderheid te brengen in de huidige situatie. Ik hoop dat ik jullie voldoende kan informeren om het bestaan en continuering van onze Bond te blijven steunen, want het zou mij zeer aan het hart gaan als de Bond zou ophouden te bestaan. Aldus Theo Verheij 3

4 Ik bewonder het enthousiasme van Theo Verheij. Ik heb waardering voor de inzet van de bestuursleden van de bond. Veel werk moet er verzet worden door weinig mensen. Maar wat ik mij al eens eerder heb afgevraagd, is er wel behoefte aan een organisatie zoals nu de NBAT is. Zij vertegenwoordigen ca 2700 leden. Heeft de Bond met dit aantal nog iets in te brengen bij de overheid en andere organisaties? Theo Verheij stelt dat heel veel leden het jammer vinden om niet meer aangesloten te zijn bij de Bond. Heeft Theo hier cijfers van? Het is voor mij nieuw. Sterker nog, onze leden vragen zich af of de bond nog wat betekent voor de aquariumhobby of voor de verenigingen zelf. Men merkt totaal niets van de Bond! Daar komt bij dat in deze economische crisis het ledental gestadig afneemt, de adverteerders afhaken en de kosten voor de club relatief steeds meer worden. Tel daarbij op dat een niet klein gedeelte van de contributie naar de bond gaat en het is duidelijk dat de meeste verenigingen financieel voorzichtig moeten zijn. Dan is de eerste bezuinig het opzeggen van een lidmaatschap waar je verder niets aan hebt (of denkt er niets voor terug te krijgen). Ik had graag een positiever geluid laten horen maar we moeten de feiten onder ogen durven zien. Wellicht dat Theo Verheij nog met positieve berichten komt na de districtsvergadering in Noord-Holland waar de voorzitter van de Bond toelichting op de huidige situatie zal geven. Theo Hesp Bedankt We willen het bestuur en allen die mij hebben bezocht of een attentie hebben gestuurd heel hartelijk danken, ook namens Etty. Het gaat weer aardig goed met mij, maar moet wel rustig aan doen. Heel veel groeten van Henk en Etty 4

5 Kerstbingo Dinsdag 17 december Aanvang exact om uur Dus kom op tijd De enthousiaste leiding van Rob de Graaf en Alex van der Berg. staat borg voor weer een grandioze oergezellige avond. Het winnen van prijzen staat niet voorop maar in de praktijk gaat vrijwel iedereen met een prijsje naar huis. 5

6 Nieuwjaarsreceptie Dinsdag 7 januari uur Onder het genot van een glaasje champagne proosten wij op het nieuwe jaar Peter de Booij bokaal 18 januari 2014 De opzet is hetzelfde als de keuring van vorig jaar. Eenieder die zijn bak laat keuren gaat in principe mee om de bakken te keuren van alle deelnemers. De keuring zal iets anders geregeld worden: er zullen 2 ervaren aquarianen keuren volgens de keuringseisen van de bond de deelnemers keuren elkaars bakken op het aanzien, dwz wiens bak komt het mooist over Er zijn dus 2 categorieën: Peter de Booy bokaal (volgens de bonds eisen gekeurd) Publieksprijs (door deelnemers gekeurd) Deelnemers gaarne inschrijven voor Keuringformulieren en inschrijfformulier liggen in het clubhuis. 6

7 7

8 8

9 Voor U gelezen 5. Lichtrendement : lampen en het aquarium In artikel 2, 3 en 4 hebben we kunnen lezen dat het spectrum van een plantenlamp de effectiviteit van photosynthese bepaald. Een beetje blauw en voldoende rood licht zorgt ervoor dat het proces van plantengroei goed verloopt. De intensiteit is van belang om voldoende licht zowel boven als beneden in het aquarium te krijgen. Beschikbare lampen voor het aquarium We kunnen een aquarium met verschillende soorten lampen belichten : de gloeilamp halogeen HQL / kwikzilver / sodium lampen TLD-buizen Gloeilampen hebben het volgende spectrum : Figuur 1 : lichtcurve gloeilamp / halogeen versus photosynthese gevoeligheid Verbazingwekkend heeft de gloeilamp een spectrum die photosynthese-curve goed volgt. Zelfs halogeen heeft een goede curve. Dat gloeilampen of halogeen niet worden gebruikt in de aquaristiek, heeft te maken met hetslechte rendement. Photosythese rendement per lamptype Rendement is normaal gesproken de totale hoeveelheid licht per Watt die daadwerkelijk beschikbaar komt. Maar aquaristen zijn vooral geïnteresseerd in dat stukje licht dat geschikt is voor de groei van de plant. Gelukkig kunnen we het laatste classificeren met een getal en zo de lampen onderling goed vergelijken. Type lamp Photosynthese rendement uitgedrukt in syn/watt 9

10 Gloeilamp Halogeen TLD-buis TLD-buis kleur 830 heeft een 5x hoger rendement per Watt dan een gloeilamp. Om een aquarium dezelfde hoeveelheid licht te geven met gloeilampen, dan zouden we daar 5 stuks voor nodig hebben. Een snelle rekensom leert ons dat een 36 Watt TLD-buis dus vervangen kan worden door circa 180 Watt aan gloeilampen. Niet erg effectief dus en jaagt vooral onze stroomkosten op. Overigens mag je hier wel uit concluderen dat een klein aquarium verlicht kan worden door bijvoorbeeld een halogeen buro-lampje. De planten groeien prima, mits de waterkolom niet te hoog is. Het beste rendement in een aquarium-situatie In een aquarium hebben we te maken met de hoogte van de waterkolom. In artikel 4 zagen we al dat hoe hoger het aquarium, hoe meer licht we nodig hadden voor bijvoorbeeld de voorgrondbeplanting. Verdere vergelijking van een aantal verschillende types TLD-buizen levert het volgende beeld op : Type lamp Photosynthese rendement syn/watt TLD Watt ,1 TLD Watt ,1 TLD Watt 143 7,9 TLD Watt 161 8,4 TLD Aquarelle TLD Gro- Lux 36 Watt 191 9,6 36 Watt 144 7,5 Effectieve straling nm CDM Watt ,9 ( 36 Watt ~ 10,1 ) CDM Watt ,9 ( 36 Watt ~ 11,1 ) De CDM-lampen zijn zogenaamde "Ceramic Metal Halide" lampen van de firma Philips. Sterke speciale lampen die gebruikt kunnen worden in open aquariums waarboven we 1 of 2 lampen willen hangen. Ze zijn overigens (nog) niet erg bekend. Tussen haakjes staat de effectiviteit omgerekend als de lamp 36 Watt zou zijn. Een hoog getal en dus goed geschikt. Wanneer we dus zoeken naar een effectieve lamp voor het aquarium, dan komt de TLD-buis 865 er het beste van af : een hoog rendement met een hoge 10

11 hoeveelheid effectieve straling. Tevens is de lamp prijstechnisch zeer interessant. Voor circa 8 tot 10 Euro ben je al in het bezit van een prima TL-buis. Vaak zien we combinaties van TLD 830 en TLD 865. Dit is dus een uitgekiende keuze, waarbij we alle planten goed kunnen bedienen. Zeker voor de wat hogere aquaria (50 cm of 60 cm) is dit een goede keuze. De volspectrum TLD-buizen 930 en 965 zijn ook uitstekende lampen, maar dan voor aquaria tot een hoogte van circa 40 cm. Het rendement is van deze kleuren namelijk beduidend lager. De welbekende plantenlamp Gro-Lux komt er wat slechter vanaf. Sommige mensen vinden de vissen er mooi onder kleuren, maar planten zullen meer profiteren van ander type TLD-buis, die ze meer licht geeft in het photosynthesegebied. Levensduur en gebruik De moderne generatie TLD-buizen zijn technisch aardig verbeterd. Zo zal de hoeveelheid afgegeven straling gedurende de levensduur (2 jaar gemiddeld boven een aquarium), hoogstens met 10% afnemen. Het voortijdig vervangen is dan ook niet nodig. Omgevingstemperaturen tot circa 50 graden (en zo warm wordt het normaal niet in een lichtkap), heeft geen invloed op de levensduur of op de hoeveelheid afgegeven licht. Wel is het zo dat technisch gezien de lamp bij extreem hoge omgevingstemperaturen niet lekker "draait", maar daar merken wij gelukkig niks van. Richtlijnen Watt/dm2 : subjectief Moderne TLD-buizen hebben t.o.v. de oudere TL-buizen een circa 30% hoger lichtrendement. Dat is gunstig want we hebben nu meer effectief licht ter beschikking. Waar we vroeger bijvoorbeeld 4 TL-buizen voor nodig hadden, kunnen we nu volstaan met 3 TLD-buizen. Iedereen vraagt zich af hoeveel licht er nodig is om een aquarium doelmatig te verlichten. Eigenlijk is daar geen goed antwoord op te verzinnen. Dat komt onder andere omdat : plantengroei moeilijk te meten is plantengroei alleen geschat kan worden niemand exact meet hoeveel licht de planten daadwerkelijk bereikt andere factoren zoals CO2 en voedingsstoffen ook invloed hebben op de groei Plantengroei is dus in de meeste gevallen een subjectief begrip. Over het 11

12 algemeen kunnen we stellen dat als de planten goed groeien (vormen nieuwe gezonde bladeren), er regelmatig gesnoeid moet worden, de voorgrondplanten ook groeien en er geen overmatige algengroei optreedt, er voldoende licht is. Natuurlijk is er wel een algemene vuistregel te hanteren die tenminste een leidraad geeft. De vuistregel is : circa 1,5-3 watt / dm2 of per 15 cm breedte 1 TLD-buis In de praktijk komt het er op neer dat er bijvoorbeeld boven een 100x50x50 cm aquarium 3 TLD-buizen gemonteerd kunnen worden. Is het aquarium hoger dan 50 cm (bijv. 60 cm), dan dient er een extra TLD-buis gemonteerd te worden om eventueel lichtverlies te kunnen compenseren. Pas op : praktijk... Geen enkel aquarium is hetzelfde. Licht van buiten, veel of weinig CO2 voorhanden, hoge of lage bak, etcetera. Het zijn allemaal factoren die van invloed zijn op de plantengroei. De hoeveelheid licht is dus slechts één van de 3 belangrijke factoren (licht, voedingsstoffen en CO2) die invloed heeft op de plantengroei. We beginnen dus altijd met een 1 TLD-buis als we gaan belichten in een nieuw aquarium. Na enkele weken starten we met het opvoeren van de hoeveelheid licht totdat de plantengroei bevredigend is en alle andere factoren ook goed onder controle zijn (CO2, plantenbemesting). Het streven naar een zeer snelle plantengroei door de inzet van een enorme hoeveelheid licht, is niet aan te bevelen. Ten eerste moet er elke week gesnoeid worden en ten tweede dien je alle andere factoren zoals CO2 en plantenbemesting dagelijks nauwgezet in de gaten te houden. Een klein tekort is zo opgetreden met het gevolg dat de plantengroei meteen stagneert, waardoor algen veel meer kans krijgen. Bron: 12

13 13

14 Let op: Zaterdagmiddag open van tot uur Inlichtingen: Secretaris Dick Benkhard 14 (zie colofon)

15 Lezers aan de schrijftafel Algen, Wie kent ze niet Een vervelend maar vaak snel oplosbaar probleem. In het onderstaande stukje zal ik proberen zo kort en duidelijk mogelijk te omschrijven wat u er aan kunt doen. Het eerste probleem is het identificeren van de soort alg. Algen zijn in ieder aquarium aanwezig alleen is het de bedoeling dat de planten overheersen. Zie het als de buitentuin, een perkje mooi gevuld met planten zal weinig onkruid hebben en een perkje waar de planten niet goed in groeien zal snel gevuld zijn met onkruid. In uw aquarium gaat dat ook zo. Soorten alg in een tropisch aquarium -Draadalgen -Baardalgen -Slijm en Blauwwieren (Cyanobacterien) -Stipalgen -Kiezelwieren -Zweefalgen in zoutwater zijn: -Sieralgen -Draadalgen -Kiezelwieren -Slijmalgen Op volgorde, hoe herkent u ze en wat kunt u er aan doen. Draadalgen: Draadalgen zijn algen die zich aan de wand of aan planten hechten en lange draden maken. Dit is een heel makkelijk te herkennen alg en is helder groen Het beste is de algen met de hand te verwijderen, draai ze om een stokje of b.v. een flessenborstel. De verspreiding kan worden voorkomen met een UV filter maar een UV filter dood veel meer dan dat. Er zijn bestrijdingsmiddelen voor, maar dan alleen toepassen als al het andere niet lukt. Baardalgen: Baardalgen zijn ook makkelijk te herkennen daar het kleine baardjes, of borsteltjes zijn die zich hechten aan planten en wanden de kleur is meestal donkerbruin tot donkergrijs. Aangetaste bladeren van planten verwijderen, de bodem en wanden goed afzuigen en schoonhouden. 15

16 De carbonaathardheid controleren, en CO 2 verhogen doormiddel van toevoeging verkrijgbaar op de vereniging of door CO 2 gas bemesting. Ook hier zijn chemische middeltjes verkrijgbaar voor op de vereniging maar dan ook als niet anders helpt Slijm en Blauwwieren: Lastiger te herkennen algensoort, om te beginnen is het eigenlijk geen alg maar een bacterie, dus zal ook de behandeling hierop moeten worden aangepast. Blauwwieren worden nog wel eens verward met kiezelwieren die ik straks behandel. Beide vragen een totaal verschillende behandeling dus herkenning is in dit geval heel belangrijk. Blauwalg is slijmerig, het stinkt!!! als ze uit het water worden genomen. ( kiezelwieren stinken niet en zijn ruwer ). Blauwalg vormt een laag over de bodem en over planten, planten worden heel snel lelijk. Met de hand verwijderen, afzuigen en zoveel mogelijk alles schoonmaken. Daarnaast de waterkwaliteit laten controleren en zo nodig verbeteren en vaak dus met korte tussen tijden veel water verversen en de bodem schoonhouden. Blauwalgen ontstaan vaak door overtollige organische voedingsstoffen. Ook hiervoor is een middel verkrijgbaar tegen Blauwalgen op de vereniging en vraag om advies als dat nodig is. Dit middel, in tegenstelling tot veel andere middelen, word wel aangeraden bij blauwalg daar dit een vervelend en hardnekkig soort is wat een aquarium in korte tijd aardig kan verpesten. Stipalgen: Stipalgen, zoals de naam al zegt, hechten zich als stipjes op de ruit en zijn meestal groen van kleur Oorzaak is vaak te veel voeding. Minder voeren en alg met de hand verwijderen Kiezelwieren: Kiezelwieren dus niet verwarren met blauwalg. Kiezelwieren zijn donkerbruin tot donkergrijs en hechten zich op de bladeren die hierdoor geen licht meer kunnen opnemen en dood gaan. Kiezelwieren hechten zich ook op de bodem en kunnen daar een dichte laag vormen en op het glas zijn ze ook zichtbaar. Ook hier geld zoveel mogelijk met de hand verwijderen, het laat in het begin vrij eenvoudig los van de bladeren. Deeltjes uitvangen met een netje of afzuigen Het silicaatgehalte van het water kan te hoog zijn wat dan ook de oorzaak zal zijn. Controleren en zo nodig een middel toepassen die silicaat kan verwijderen. Andere oorzaak kan zijn, oude lampen en te weinig voeding voor de planten. Lampen vernieuwen en plantenvoeding aan het water toevoegen. Ook dit is allemaal verkrijgbaar op onze vereniging. 16

17 Zweefalgen: Ook wel erwtensoep genoemd. Hierbij kleurt het water helder groen en word als soep. Zweefalgen zijn het beste te verwijderen door het plaatsen van een UV filter dat ook op onze verenging tegen een kleine vergoeding verkrijgbaar is. Zweefalgen komen niet zo vaak voor maar zijn dus goed te behandelen. Zeewater Algen in zeewater laat ik over aan de specialist, indien u informatie nodig heeft is dat ook op onze vereniging verkrijgbaar. Algemeen: Algen zullen altijd in uw aquarium aanwezig zijn maar geef ze niet de kans om te overhand te krijgen en zorg dus dat de condities voor de planten groei optimaal is. Nitraat NO 3 en fosfaat PO 4 zijn belangrijke waarden en zorg dat ze niet hoger worden dan: Nitraat max mg/l en Fosfaat max. 0,1 mg/l hiervoor zijn testen en middeltjes te koop op de vereniging. Voorkomen is beter dan genezen. Algen en waterplanten vechten als het ware om de beschikbare voedingsstoffen en het beschikbare licht. Waterplanten zijn effectiever qua stofwisseling en zullen onder de goeie omstandigheden dus overheersen. -Plaats daarom wat snelgroeiende planten in uw aquarium -Hou uw water kwaliteit in de gaten -Vervang op tijd uw verlichting -Zorg dat er voldoende plantenvoeding in de bodem of in het water aanwezig is. -Hou de bodem schoon. -Let op dat u niet te veel voert, al het overtollige voer is voeding voor algen!!! -Voorkom directe instraling van zonlicht. -Algen etende vissen garnalen en slakken kunnen ook helpen uw aquarium schoon te houden Alles wat u nodig heeft om uw aquarium in optimale staat te houden is verkrijgbaar op de vereniging met gratis advies als nodig en kom kijken naar onze nieuwe voorraad vissen en planten, de koffie staat klaar. Om algen goed te herkennen kunt u natuurlijk de besproken soorten op internet opzoeken onder afbeeldingen. Herkenning is belangrijk zodat u ook de juiste behandeling kunt toepassen. Mocht u niet de beschikking hebben over internet kom dan even langs op de vereniging daar hebben we de verschillende afbeelding voor u liggen en kunt u meteen het juiste middeltje of advies meekrijgen. Hel veel plezier met uw aquarium, Dick Benkhard 17

18 Klaverjas toernooi Deelnemers aan dit toernooi Totaalaantal punten op speeldag 12 sept 17 okt 14 nov 9 jan 13 feb 13 mrt 10 apr Frans Jaap Anneke Schipper Theo Hesp Selma Adri Lenie Tony Gerard Foekje Anton Ina

19 19

20 Medewerkers lijst Zaterdag 2 november Leny Joost Dinsdag 5 Femke Henk Donderdag 7 Emmy Nel Zaterdag 9 Harry Marjan Dinsdag 12 Nel Henk Donderdag 14 Piet Nel Zaterdag 16 Han Foekje Dinsdag 19 Etty Henk Donderdag 21 Greet Nel Zaterdag 23 Tony Nel Dinsdag 26 Leo Henk Donderdag 28 Emmy Nel Zaterdag 30 Leny Joost Dinsdag 3 december Femke Henk Donderdag 5 Piet Nel Zaterdag 7 Harry Marjan Dinsdag 10 Leo Henk Donderdag 12 Greet Nel Zaterdag 14 Han Foekje Dinsdag 17 Femke Henk Donderdag 19 Emmy Nel Zaterdag 21 Tony Nel Dinsdag Donderdag Zaterdag 28 Leny Joost Dinsdag Indien u verhinderd bent probeer dan uw dienst te ruilen. Hierbij de tel. nummers: Leny de Booij Harry / Marjan de Bruijn Femke van Rijswijk Emmy Hesp Foekje Verkerk Tony Grolle Piet Pool Han Hasker Etty Nel Greet

21 Vijveronderhoud Givaudan 2013 Hierbij ontvangt u het schema van de data waarop regulier onderhoud zal worden gepleegd aan de vijvers van Givaudan met de indeling van de groepen. Elke 14 dagen zal een groep actief zijn. Elke groep komt dan eens in de 6 weken bij elkaar. Als iemand niet kan dan graag ruilen met iemand uit een andere groep. Mocht dat niet lukken dan graag contact opnemen met Theo Hesp Theo is normaal op alle data aanwezig. Indien hij verhinderd is neemt hij contact op met de eerste uit de groep. We willen steeds om 9 uur beginnen. De ervaring is dat we om half twaalf klaar zijn. Wij verwachten dat u veel plezier zult beleven aan het samen met anderen uitoefenen van onze vijver hobby. Indeling van de groepen: voor 2013 Groep 1 Groep 2 Groep 3 Theo Hesp Bert van Roosmalen Frans van de Brug Piet Pool Rob de Graaf Gijs Kos Jan Geelen Harry de Bruijn Henk Piek Gerard Hasker Marjan de Bruijn Leo van Heukelom Jan Oudshoorn Adri Grolle Johan Fioole Dick Benkhard Dick Benkhard Dick Benkhard De onderhoudsdata zijn in 2013 : Groep 1 Groep 2 Groep 3 16 maart 30 maart 13 april 27 april 11 mei 25 mei 8juni 22 juni 6 juli 20 juli 3 augustus 17 augustus 31 augustus 14 september 28 september 12 oktober 26 oktober 9 november 23 november 7 december 21

22 22