Landmacht. Bouw kamp Mali in volle gang Jubileumjaar van start. Van sergeant naar directeur dierenpark. Succesvol in de burger

Transcriptie

1 Landmacht Personeelsblad van de Koninklijke Landmacht nummer 1 februari 2014 Bouw kamp Mali in volle gang Jubileumjaar van start Succesvol in de burger Van sergeant naar directeur dierenpark Landmacht 1

2 facebook.com/landmacht twitter.com/landmacht Komt u een van deze logo's in dit magazine tegen? Dan vindt u meer over het onderwerp op Facebook of Twitter. Adreswijzigingen: Als in de code op uw adresstrook onder meer uw militaire registratie nummer is afgedrukt (voorafgegaan door de letter T ) dan heeft het geen zin om een adreswijziging aan de redactie van het blad Landmacht te sturen. U dient in dat geval zelf via PeopleSoft je persoonsgegevens te wijzigen. Klik hiervoor op Startpagina P&O-selfservice op het Defensie Intranetportaal. De redactie is niet geautoriseerd om adressen te wijzigen. Reservisten die niet in staat zijn via selfservice hun adreswijziging door te geven, kunnen het formulier wijzigen adres en/of gegevens contactpersonen bij noodgevallen downloaden op de nl/personeel/reservisten. Het formulier vervolgens opsturen naar: DCHR, Postbus 295, 7500 AG Enschede. Postactieven en veteranen kunnen een wijziging sturen naar PLC/ Sie LPD/Postactieven, PB 90004, 3509 AA, Utrecht, of info.postactieven@rnla.mindef.nl. Sinds 1 december 2011 is de nieuwe Abonnementenwet van kracht. Deze is van invloed voor abonnementen van betalende abonnees. Kijk voor meer informatie op de website en de specifieke pagina voor dit blad. Betalende abonnees dienen contact op te nemen met Abonnementenland: (10 eurocent per minuut) of via de website voor abonneren, adreswijzigingen en overige vragen. Voorpagina: Sfeerbeeld van een genist op kamp Castor (Mali). Met temperaturen tot 47 graden en veel fijn stof hebben mens en materiaal het zwaar te verduren. Foto: sm Gerben van Es 12 KL200 Vaandelgroet markeert start jubileum 14 Vooruitblik op de 'Landmacht van Morgen' 16 Ruiming bommen Vliegbasis Twenthe 18 Koningscompagnie onder Amerikaanse vleugels 20 Franse en Nederlandse landmacht halen banden aan Colofon Landmacht is een uitgave van de Koninklijke Landmacht, geproduceerd door het Mediacentrum Defensie (MCD). Hoofdredactie: Kolonel Nico van der Zee Eindredactie: Kapitein Marlous de Ridder Vormgeving: Paul Koebrugge Druk: OBT bv Den Haag, ISSN: Oplage: stuks Redactieadres: Plein Kalvermarkt Complex MPC 58 B Postbus ES Den Haag redactielandmacht@mindef.nl Adreswijzigingen: Zie linkerkolom Landmacht nummer 1 feb 2014 Inhoud MINUSMA Succesvol in de burger Precisieklus Het is één grote puzzel Over de stap naar buiten Loodzware Cromwell tank naar Kunsthal 26 Het nieuwe boek van Marco Kroon 27 Op weg naar de digitale Landmacht 30 KL200: Helden Ingezonden brief onvoorwaardelijke steun die ze op allerlei gebieden Op zaterdag 21 december 2013 is onverwacht overleden onze zoon, broer en jullie collega Sergeant der eerste klasse Jacob (Jippie) de Jong Met dit bericht willen we iedereen bedanken die een bijdrage heeft geleverd aan de afscheidsdienst op 27 december op de Johan Willem Frisokazerne in Assen. Onze dank gaat uit naar Defensie voor het beschikbaar stellen van de faciliteiten op de Johan Willem Frisokazerne en ook naar de medewerkers van de kazerne die hebben geholpen met de voorbereiding en logistieke ondersteuning. We bedanken de medewerkers van de Koninklijke Marechaussee voor de verkeersbegeleiding van de rouwstoet. We willen de commandant en compagniesadjudant van 471 MOGOS compagnie, majoor Rogier Stam en adjudant Ron Janssen, bedanken voor de hebben gegeven. In het bijzonder gaat onze dank uit naar krijgsmachtaalmoezenier majoor Guido Brugge voor zijn geestelijke begeleiding, persoonlijke betrokkenheid en het begeleiden van de afscheidsdienst en begrafenis. Diep respect hebben we voor de oud-klasgenoten en medestudenten van de Koninklijke Militaire School in Weert en het Instituut Defensie Geneeskundige Opleidingen in Hilversum. Zij hebben door het dragen van zijn kist aan Jacob de laatste eer bewezen. Julie weten niet hoeveel dat voor ons heeft betekend. Iedereen stond voor ons klaar, zoals Jacob ook voor iedereen klaar stond. Jan en Willy de Jong Weijer en Marianne Albert en Gerline

3 Landmacht Gezien Aan de Koning Ruim 1500 militairen brengen donderdag 9 januari op Plein 1813 in Den Haag een vaandelgroet aan de Koning. De Koninklijke Landmacht luidt hiermee de viering van haar 200-jarig bestaan in. Hoewel Koning Willem-Alexander geen actief dienend militair meer is, mag hij tijdens ceremoniële gelegenheden nog wel zijn tenue dragen. Omdat hij geen militaire status meer heeft, heeft het uniform geen rangonderscheidingstekens. Op zijn schouders is een speciaal ontworpen distinctief geplaatst. Meer over het indrukwekkende ceremonieel op pagina 12 en 13. FOTO: sergeant-1 Dave de Vaal 4 Landmacht Landmacht 5

4 Landmacht Column Landmacht Berichten Van Commandant Landstrijdkrachten Goed begin Met KL200 hebben we op 9 januari een flitsende start gemaakt van het jaar. De vaandelgroet aan de Koning is, binnen en buiten de KL, met groot enthousiasme ontvangen. De dag werd afgesloten met een indrukwekkend optreden van de Koninklijke Militaire Kapel 'Johan Willem Friso, met Prinses Beatrix als eregast. Dit alles was niet mogelijk geweest zonder u. Niet alleen het vele werk dat hiervoor is verzet, maar vooral de trots die overal vanaf spatte, heeft op iedereen grote indruk gemaakt. Een onvergetelijke dag waar de KL haar kracht heeft laten zien: onze mensen. Zojuist hebben we in Den Haag aan de CDS de gevolgen van het regeerakkoord gepresenteerd. We gaan veranderen zoals gepland, maar het goede nieuws is dat we ruimte hebben om te investeren in de KL. Aangezien de omvorming van 13 Gemechaniseerde Brigade iets meer geld oplevert dan we moeten bezuinigen, kunnen we per jaar een paar miljoen euro investeren in een betere KL. Dat geld gebruiken we om knelpunten op te heffen, zaken die de KL dagelijks hinderen in het werk. Vooralsnog nemen we drie maatregelen. We gaan de personeelszorg verbeteren door het aanstellen van een extra onderofficier voor personeelszorg op bataljonsniveau. We gaan het KCT versterken en het OTCO iets uitbreiden, waardoor steunverleningen afnemen en soldaten zo volledig mogelijk opgeleid instromen bij de eenheden. Goed nieuws dus. En we kijken naar wat we nog meer kunnen doen, maar dan moeten we eerst weten wat de consequenties zijn van de omvorming in Oirschot. Een belangrijk thema dit jaar wordt vorming. Onze mensen beter maken. Het kader hiervoor is inmiddels bijna afgerond door brigadegeneraal Van Wiggen en eind maart komen we hiermee naar buiten. Maar het gaat over wie wij zijn, onze kernwaarden, trots en uitstraling. Dat wat ons anders maakt en waar we goed in zijn. Kortom, 2014 is goed begonnen. En we gaan door. Zo hebben we eind april een tweede piek in de viering van ons jubileum, waarbij we op 23 april iedereen die dient en ooit heeft gediend bij de KL (veteraan, Koude Oorlog krijger, reservist) vragen het uniform (weer) te dragen. De details hierover volgen vanzelf, maar zet het vast in de agenda. 23 APRIL, DE KL KOMT NAAR U TOE! Luitenant-generaal Mart de Kruif Commandant Landstrijdkrachten Deal Leopards rond Nederland verkoopt honderd Leopard 2 A6 gevechtstanks aan Finland. Minister van Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert en haar Finse ambtgenoot Carl Haglund bekrachtigden de wapendeal op 20 januari op het Ministerie van Defensie. We zullen er goed voor zorgen, verzekerde Haglund. De Defensie Materieel Organisatie heeft de overeenkomst met de Finnen tot stand gebracht. Ik ben een beetje bedroefd dat we afscheid moeten nemen, maar ik weet dat ze in goede handen zijn, sprak minister Hennis. Behalve de tanks levert Nederland ook reservedelen, speciaal gereedschap, oefenmunitie, opleidingen en onderwijsleermiddelen. Het is een goede deal, voor beide partijen, zei Haglund. Als ongebonden land hebben wij het volledige scala aan militaire capaciteiten nodig om ons te beschermen, legde hij uit. De Nederlandse tanks zullen ons goed dienen. Verloop overdracht Finland schaft operationele tanks en tanks in zogenoemde gepreserveerde status aan. Voordat die weer volledig inzetbaar zijn, moet bijvoorbeeld eerst nog olie worden ververst. Nederland draagt de tanks over in vijf series van twintig. De laatste Leopards vertrekken in 2019 naar Finland. De opbrengst van de wapendeal wordt om commercieel vertrouwelijke redenen niet bekend gemaakt. Dit geld vloeit terug naar Defensie. EOD nieuwe loot aan OOCL-stam De Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EOD) is woensdag 8 januari officieel ingebed als elfde eenheid van het Operationeel Ondersteuningscommando Land (OOCL). Tijdens een bijzonder appel hesen militairen de EOD-vlag naast die van de overige OOCL-eenheden. In zijn toespraak benadrukte commandant brigadegeneraal Hans van Griensven dat de EOD met haar 'joint' samenstelling, landelijke en internationale inzet prima bij het OOCL past. De inbedding is vooral organisatorisch, in de taakstelling van de explosievenruimers verandert niets. Sportieve start van het nieuwe jaar Landmachtmilitairen begonnen 2014 actief. Op veel kazernes startte de eerste werkweek van het nieuwe jaar met sportieve activiteiten. De één deed dat traditioneel door een frisse plons te nemen, de ander hield het bij de hardloopschoenen. Op de Luitenant-generaal Bestkazerne rende het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando een nieuwjaarscross. Het Vuursteuncommando trotseerde het water van het Veluwemeer om met elkaar het nieuwe jaar in te luiden. Na afloop stonden collega s van de brandweer klaar met Barbarabitter om te toosten op De rode baretten van 13 Infanteriebataljon uit Assen trapten af met een nieuwjaarsloop door de binnenstad van de Drentse provinciehoofdstad. Ook de commando s in Roosendaal en militairen op de legerplaats Oirschot namen deel aan nieuwjaarslopen. De luchtmobiele collega s in Schaarsbergen hielden hun traditionele Urban Run. 6 Landmacht Landmacht 7

5 Landmacht Berichten Speciale aandacht voor Operatie Market Garden De landmacht ondersteunt dit jaar de herdenking van 70 jaar Operatie Market Garden. De geallieerde luchtlandingsoperatie, die aan duizenden mensen het leven kostte, wordt in september groots gevierd. Diverse betrokken partijen, zoals gemeenten en stichtingen, presenteerden 29 januari op de Generaal-majoor De Ruyter van Steveninckkazerne hun plannen. Landmacht tweetbox De landmacht is goed vertegenwoordigd in de Social Media. Een blik in de - 28 januari 1 jaar raketverdediging in #Turkije. Bescherming tegen mogelijke raketten #Syrie. #landmacht - 28 januari Laatste aflevering Bandidos. Hoop dat de mannen de goede weg (blijven) vinden, trots op waar ze al zijn. BLJ: niet beter, wel anders. Koninklijke Landmacht - 28 januari Landmacht helpt bij brand #Zaltbommel Koninklijke Landmacht - 27 januari Militairen legerkorps terug van missie Foto: sgt-1 Eva Klijn Het tweehonderd jarig bestaan van de KL is aanleiding om een extra bijdrage te leveren aan de herdenking van één van de belangrijkste operaties in de Tweede Wereldoorlog. De landmacht wil daarmee de waardering voor het werk van militairen verder vergroten. De KL biedt in de periode van 14 tot 21 september vooral ondersteuning aan de vergeten gebieden waar militairen van verschillende nationaliteiten het gevecht om vrijheid hebben geleverd. De coördinatie voor de ondersteuning van de evenementen ligt bij 13 Gemechaniseerde Brigade. Deze eenheden zullen onder meer bruggen leggen en wateroversteken en luchtlandingen - 26 januari 'Het credo van de krijger' (en tevens gever). KERNWAARDEN. Goed om te delen, zeker nu de Landmacht 200 jaar bestaat. youtube.com/ - 22 januari Eerste optreden multimediacontainer 200 op Ambtenaar 2.0 dag #kl200 #a20dag. pic.twitter.com/ Hij staat er helemaal klaar voor!! #Defensie #Landmacht #MINUSMA #DAF #YBB #Berging - 20 januari vervoert imposante Cromwell tank Aankomst morgen 9.00 uur. = &l=8c0419ac29 Koninklijke Landmacht - 18 januari Achter de schermen van de missie in Mali (4 foto's). Het Materieellogistiek Commando Land treft voorbereidingen voor de missie in - 17 bedanken en met name de Sectie Communicatie voor de leuke en leerzame #afstudeerperiode! #KL200 gaat een succes worden. Market Garden Operatie Market Garden speelde zich af aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. Het geallieerde offensief gold voor Nederland als de belangrijkste operatie. Het bestond uit een grootschalige luchtlandingsoperatie (Market) en een grondoffensief vanuit België (Garden). Het uiteindelijke doel was om de strategisch gelegen bruggen rond Arnhem en Nijmegen te veroveren en door te stoten naar het noorden. Dit bleek een brug te ver en het westen van het land kreeg te maken met de - 8 januari Mooie met reportages over 200 jaar ly/1cye6no - 18 december Mali: 'het zijn niet de minsten die we sturen'. Ik zeg: 'het zijn de besten die we sturen'. Word vrienden en check de landmacht op: Facebook Twitter (facebook.com/landmacht) 8 Landmacht Indringende documentaire Na de bevrijding De NTR zendt vanaf 31 januari de zevendelige televisieserie Na de bevrijding uit. De kijker krijgt aan de hand van persoonlijke getuigenissen een indringend beeld van de jaren , een periode waarin Nederland zich opricht uit de chaos van de oorlog. Nieuwe schietbaan zet militairen op scherp Militairen kunnen voortaan hun schietvaardigheid realistisch aanscherpen. De recent geopende gevechtsschietbaan op het Artillerie Schietkamp biedt eenheden daartoe unieke trainingsmogelijkheden. Elke aflevering heeft ook een XL-versie: op krijgt de bezoeker toegang tot de volledige filmbeelden, foto s, muziek en kranten die zijn gebruikt in de documentaire. De serie is tot 14 maart elke vrijdag te zien op Nederland 2 om uur. De zogeheten Kamperbaan is de eerste in zijn soort in Nederland. Militairen kunnen hier tot op pelotonsniveau schietopleidingen volgen voor geweer, mitrailleur en granaatwerper. Voorheen moesten Nederlandse militairen voor dergelijke trainingen naar buitenlandse schietbanen. Dit ging gepaard met extra kosten. Golfbaan Schietbanen zijn vaak zo kaal als een golfbaan. Zo niet de Kamperbaan. Bomen, struiken, buizen en gaten maken de 400 bij 400 meter grote gevechtsschietbaan tot een uiterst realistische oefenomgeving. De doelen zijn op meer dan 100 verschillende posities te plaatsen. Militairen kunnen zo trainen in allerlei verschillende scenario s. De nieuwe schietbaan geeft dan ook invulling aan een grote behoefte bij de gevechtseenheden. Bij het Vuursteuncommando stromen de aanvragen van eenheden die willen oefenen inmiddels binnen. Prins Jaime beschermheer fuseliers Prins Jaime de Bourbon de Parme is sinds januari beschermheer van de veteranen van het Garderegiment Fuseliers Prinses Irene. Hij treedt hiermee in de voetsporen van zijn moeder en naamgeefster van het regiment, prinses Irene. De Bourbon de Parme was als medewerker van het ministerie van Buitenlandse Zaken onder meer politiek adviseur bij het provinciaal reconstructieteam in Pol-e Khomri in de Noord- Afghaanse provincie Baghlan. Irenemannen Het Garderegiment Fuseliers Prinses Irene zet de tradities voort van de in 1941 in Engeland opgerichte Prinses Irene Brigade. Deze brigade van Engelandvaarders nam onder meer deel aan de bevrijding van Nederland. Enkele maanden na de oorlog werd de eenheid ontbonden. Den Haag herdenkt ieder jaar op 8 mei haar bevrijding bij de plaquette op het oude stadhuis op de Groenmarkt. Prinses Irene was daar als beschermvrouwe van het regiment ieder lustrumjaar aanwezig. In 2010 vertegenwoordigde haar zoon Jaime haar. Landmacht 9

6 Bouw kamp Mali begonnen Het is één grote puzzel TEKST: elnt Wouter Helders FOTO'S: sm Gerben van Es Majoor Jasper Kremers staat voor een kale zandvlakte en gebaart om zich heen. Hier moet het de komende maanden gebeuren. Legering, werkplekken en een klein vliegveld voor de vier helikopters die Nederland meeneemt. Het moet allemaal uit de grond worden gestampt voordat naar verwachting begin april de hoofdmacht van ruim driehonderd militairen in het Malinese Gao aankomt (zie kader). Bouwen in de bloedhitte. Veel (bouw) materialen worden lokaal ingekocht omdat transport over zee lang duurt en luchttransport beperkt mogelijk is. 10 Landmacht Nederland naar Mali Vanaf april draait Nederland mee in de Multidimensional Integrated Stabilisation Mission in Mali (MINUSMA). Deze missie, waaraan de Nederlanders op verzoek van de VN meedoen, moet de veiligheid en stabiliteit in Mali herstellen en de burgerbevolking beschermen. Nederland zal vooral een rol spelen in het vergaren, verwerken en analyseren van inlichtingen in het gebied. De eerste kwartiermakers zitten dan ook alweer twee weken in het gebied. De volgende groep van 27 militairen is hen 20 januari achterna gereisd. Kremers: Uiteindelijk gaan we met zo n tachtig genisten aan de slag. Helemaal alleen staan de bouwers er niet voor. De lange aanvoerroutes maken ondersteuning van logistiekelingen onmisbaar. Bovendien zullen verbindelaren zorgen voor goede communicatie in het gebied. Afgelegen De grootste uitdaging is het bouwmateriaal op tijd hier krijgen. Mali is ver weg van Nederland, en binnen Mali ligt Gao ook erg afgelegen, vertelt Kremers voor wie het de vierde missie maar eerste initital deployment is. Het is een bijzondere ervaring. Flexibiliteit en improvisatie zijn noodzakelijk. Materiaal is hier niet altijd in de juiste hoeveelheid of kwaliteit te verkrijgen. Veel zaken zullen daarom lokaal worden ingekocht. Kremers: Transport over zee duurt lang en luchttransport is maar beperkt mogelijk. Hout, staal, betonwerk en allerhande sanitairmateriaal worden daarom deels in Bamako en Gao gekocht. Commandant MINUSMA onder de indruk van genisten Force commander in Mali generaal-majoor Jean Bosco Kazura heeft een goede indruk gekregen van de Nederlandse militairen in Mali. Dat zei hij tijdens zijn bezoek aan kamp Castor in Gao. Kazura kreeg een rondleiding van detachementcommandant majoor Jasper Kremers over het terrein. "Gezien jullie capaciteiten heb ik er vertrouwen in dat we zaken kunnen versnellen. We moeten de klus gezamenlijk klaren en ook snel, zowel voor de bevolking van Mali als voor onszelf." Driekwart gevuld Kazura sprak op het hoofdkwartier van sector Oost van MINUSMA in Gao ook met de commandanten van de bataljons uit Tsjaad en Niger, het samengestelde bataljon uit Senegal/Guinee en de Chinese eenheid. MINUSMA is in de oostelijke sector inmiddels voor driekwart gevuld. Om dit te bereiken worden special forces ingezet om (langeafstands) verkenningen uit te voeren. De Apache-gevechtshelikopters verzamelen inlichtingen en leveren vuursteun als dat nodig is. Analisten zorgen voor de interpretatie van de gegevens. Naast militairen gaan er dertig politiefunctionarissen (waaronder KMar) en een aantal civiele deskundigen mee. Zij richten zich onder meer op het trainen van de Malinese politie, het ontwikkelen van de rechtsstaat en het hervormen van de veiligheidssector. Totaal omvat de Nederlandse bijdrage zo n 380 personen. De uitzending is in principe tot medio Malinese bouwvakkers Ook arbeid zal lokaal worden ingekocht. We gaan werken met Malinese aannemers. Zij zullen vooral betonwerk uitvoeren, bijvoorbeeld voor het helikopterveld. Nederlandse genisten houden toezicht op dit werk, aldus Kremers. Al met al moeten de handen flink uit de mouwen worden gestoken. Kremers: Het terrein is verre van vlak en de grond is op sommige plaatsen keihard, dus dat wordt hard werken. Bovendien is het snikheet als de zon schijnt en is er een fijn soort rood stof dat overal in en tussen kruipt. Borst natmaken De komende weken gaan de genisten het terrein vlak maken, wegen aanleggen en funderingen graven. Ook zetten ze zo snel mogelijk een hek om het terrein voor de beveiliging. Tel hierbij de bouw van onderkomens en aanleg van onder andere elektra- en watervoorzieningen op en het is duidelijk dat de genisten hun borst mogen natmaken. Kremers: Het is even wennen aan de VN-procedures maar de samenwerking gaat goed. De grootste uitdaging zijn toch echt het klimaat en de omgeving. We hebben zat te doen hier. Het is één grote puzzel. Landmacht 11

7 Vaandelgroet luidt jubileum in Vlak voor de vaandelgroet krijgt de Koning van C-LAS een herinneringssabel aangeboden. In totaal presenteren 24 vaandels en standaarden zich aan het staatshoofd. Dit onder muzikale begeleiding van de Koninklijke Militaire Kapel Johan Willem Friso. De belangstelling voor de openbare vaandelgroet is overweldigend. Als afsluiting van het defilé presenteren alle militairen zich nogmaals. Ze brengen hun traditionele strijdkreet aan de Koning. Geroezemoes galmt over Plein 1813 in Den Haag. Zenuwachtig zoeken toeschouwers een plekje op de tribunes voordat de ceremonie begint. Aan de strakke blikken van de militairen is te zien dat het elk moment gaat gebeuren. Ze kennen het ritueel, willen met hun regiment zo goed mogelijk voor de dag komen. Dan krijgen de aanwezigen het bevel om op te staan. De eregast arriveert. TEKST: tlnt Johanna van Waardenberg FOTO S: sm Maartje Roos, sgt Sjoerd Hilckmann Ruim 1500 militairen presenteren zich 9 januari aan Koning Willem- Alexander (Ter vergelijking op Prinsjesdag zijn dat er zo n zeshonderd). De vaandelgroet markeert de start van het jubileumjaar van de Koninklijke Landmacht. Maar dat niet alleen. Los van het feit dat een vaandelgroet vrij uniek is - de vorige was in 1980, als eerbetoon aan scheidend Koningin Juliana - is de betekenis van een vaandel veel breder. Het vaandel staat symbool voor verbondenheid met het Koningshuis, kameraadschap en de offers die zijn gebracht bij het vechten voor vrede en vrijheid, spreekt Commandant Landstrijdkrachten luitenant-generaal Mart de Kruif tijdens de ceremonie. Zijn uitleg is vooral bedoeld voor de aanwezige toeschouwers. Die konden zich voor de tweehonderd gratis tribuneplaatsen van tevoren aanmelden. Imposant Gezien de landmacht haar jubileum aangrijpt om het contact met de samenleving te versterken, is voor deze openbare setting gekozen. In tegenstelling tot de vaandelgroet in de jaren tachtig, die vond toen in besloten kring op Paleis Soestdijk plaats. De 21-jarige Kariem Ahmed heeft een stoel front row weten te bemachtigen. Dit is echt geweldig om te zien. Heel indrukwekkend om dit van dichtbij mee te maken. Paradecommandant kolonel Michiel Dulfer herkent de reactie, zegt hij na afloop. Het publiek leek erg onder de indruk. En terecht, het blijft natuurlijk een bijzondere en imposante happening. Zelf kijk ik terug op een prachtige dag. Natuurlijk is het spannend om voor de Koning te staan maar we hadden goed geoefend. Ik kan niets anders zeggen dan dat je dit een keer meegemaakt moet hebben. 12 Landmacht Landmacht 13

8 De Landmacht van Morgen Het Commando Landstrijdkrachten zet de komende jaren actief in op haar relevantie en toekomstbestendigheid. We maken de landmacht nog veelzijdiger. De 5 pijlers van de KL 1 PERSONEEL Personeel blijft de belangrijkste pijler en het fundament onder het CLAS. De snel veranderende operationele omgeving vraagt om flexibiliteit en mentale weerbaarheid. De inzet van militairen vereist goed doordachte vorming, opleiding, training en een uitdagend oefenprogramma. Het vereist ook balans tussen verantwoordelijkheden en bevoegdheden. De zorg voor de militair, oorlogs- en dienstslachtoffers, veteranen en het thuisfront maar bijvoorbeeld ook voor een goede uitrusting en de juiste ondersteuning is zeer belangrijk. Daar hoort ook een reële beloning bij en een modern arbeidsvoorwaardenpakket. 2 VEELZIJDIGHEID In het najaar van 2013 maakte de landmacht Er is sprake van fundamentele onvoorspelbaarheid in onze strategische omgeving. Op twee gebieden mist het CLAS een puntlanding met ATLANTA. Niet alle structurele operationele capaciteit. In de eerste plaats gemotoriseerde capaciteit. Bijvoorbeeld Afrika is een continent waar deelprojecten waren op dat moment al het gebruik van wielvoertuigen voor de hand ligt. Een verdere differentiatie, die qua slagkracht en beschermingsgraad ligt afgerond, maar het totaalplaatje paste toen in tussen de lichte infanterie van 11 Air Manoeuvre Brigade en de zware 3rd generation en network enabled eenheden van de van bovenaf opgelegde reductieslag en de gemechaniseerde brigade, is om die reden gewenst. Een tweede noodzakelijke vergroting van de veelzijdigheid van het bijbehorende Numerus Fixus. ATLANTA was CLAS is de versterking van de Special Operations Forces (SOF). Door een onderzoek te starten naar de oprichting van een een opgelegde reorganisatie, hoewel de Nederlands rangerbataljon wordt een eerste stap gezet naar een nieuwe, operationeel zeer noodzakelijke capaciteit. leiding van de landmacht zelf invulling gaf 3 aan de gevraagde eisen. Die eisen waren voor luitenant-generaal Mart adaptief ADAPTIEF VERMOGEN de Kruif, Commandant Landstrijdkrachten De crisis van morgen is anders dan de crisis van vandaag. Dat vereist een landmacht die ondanks dat ze veelzijdig is, ook (C-LAS), wel een wake up call: de doorontwikkeling van het CLAS moest worden versneld. De bestendige door de inzet in Afghanistan. Op dat moment was nog niet duidelijk welke impact de IED-oorlogvoering op ons optreden toekomst- (inter)nationale samenwerking adaptief is en blijft vernieuwen. 9/11 kwam bijvoorbeeld strategisch gezien als een donderslag bij heldere hemel, gevolgd veelzijdig inzetbare eenheden Kruif zette een stap voorwaarts en ging, om de Koninklijke zou hebben. Wat dat voorbeeld duidelijk maakt, is dat veelzijdigheid alleen niet voldoende is om goed voorbereid te zijn regionale oriëntatie landmacht relevant, bruikbaar en toekomstbestendig te houden, aan de slag met de (vertrouwen) personeel woorden, adaptief moeten zijn. Er is behoefte aan een mechanisme dat goede ideeën en dringende behoeften in korte tijd Landmacht op wat komen gaat. We zullen daarnaast snel moeten kunnen inspelen op ontwikkelingen. We zullen, met andere Landmacht van Morgen. omzet in bruikbare oplossingen. De oplossing kan worden gevonden in de invoering van Concept Development and De landmacht is al langere tijd bezig met het Experimentation (CD&E): een samenwerkingsverband van het CLAS met de defensie-industrie en kennisinstituten als TNO ontwikkelen van een organisatie die toekomstbestendig (de zogenaamde gouden driehoek ), dat zich richt op het snel oppakken en ontwikkelen van ideeën en initiatieven. is, weet kolonel Ron Smits, 4 hoofd Afdeling Integratie en transitiemanager. Sinds ATLANTA geven we sturing aan (INTER)NATIONALE SAMENWERKING reorganisatieprojecten met een Programmaraad. Die raad werkt als spin in het web van zal verder worden verdiept. Maar ook België en Frankrijk liggen ons nauw aan het hart. Beide landen zien, net als Nederland, Europese landen moeten elkaar meer dan ooit aanvullen en versterken. Vooral samenwerking en integratie met Duitsland grote reorganisaties, zoals nu ook met de het continent Afrika belangrijker worden, evenals onze nationale belangen aldaar. Gezamenlijk kunnen we die belangen Landmacht van Morgen. De nieuwe richting een relevante, bruikbare en toekomstbestendige landmacht, stelt C-LAS. Een van de die tegelijk betaalbaar is. vooral met het oog op kennisuitwisseling en toekomstige inzet. Met Duitsland en België zal het CLAS verdere integratie proactieve, robuuste en responsieve landmacht beter beschermen. Daarnaast blijven ook de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Noorwegen prioriteitspartners, is gebaseerd op de nota In het belang van Nederland van de minister van Defensie, conclusies is dat het CLAS minder operaties Het concept van de Landmacht van Morgen is nastreven. Belangrijk is op te merken dat integratie niet doorschiet naar taakspecialisatie. Dat zou haaks staan op de eis tot gaat Smits verder. En bevat keuzes die zijn langdurig naast elkaar zal kunnen doen. Ook gestoeld op vijf pijlers: personeel, veelzijdigheid, veelzijdigheid en zou ons volledig afhankelijk maken van onze partners. gemaakt door relevante ontwikkelingen in is bekrachtigd dat de landmacht zo breed (inter)nationale samenwerking, regionale Nauwere samenwerking ligt ook voor de hand met het oog op ons operationele optreden bij inzet. Operaties in het onze strategische omgeving, gecombineerd mogelijk inzetbaar moet blijven. Met andere oriëntatie en adaptief vermogen (zie kader). buitenland worden immers vrijwel altijd in internationaal verband uitgevoerd. Ten slotte zoekt het CLAS naar mogelijkheden met de lessen die we het afgelopen decennium woorden, er is gekozen voor veelzijdigheid in De meest in het oog springende verandering is om ook nationaal de samenwerking te verdiepen, bijvoorbeeld met de civiele autoriteiten en andere departementen. hebben geleerd. Ons plan richt zich plaats van diepte. de omvorming van 13 Gemechaniseerde 5 vooral op het deel van onze taakstelling dat Die koers is helder en is doorvertaald naar een Brigade tot een gemotoriseerde brigade, zich buiten onze landsgrenzen afspeelt. De duidelijke ontwikkelrichting voor het CLAS. benadrukt kolonel Smits. Maar ook een nog REGIONALE ORIËNTATIE drie hoofdtaken blijven onverminderd van Het vormgeven van het nieuwe CLAS vindt grotere nadruk op internationale samenwerking, een focus per brigade op regio s en het eenheden te laten focussen op specifieke regio s in combinatie met specifieke partners wordt prioriteit en richting De laatste pijler is gericht op het aanbrengen van focus door middel van regionale oriëntatie. Door specifieke kracht. plaats onder een nieuw reorganisatieprogramma waarbinnen ook de nog af te ronden verbeteren van ons aanpassingsvermogen aangebracht. Daar gaat duidelijkheid, lastenverlichting en dus ook een zekere rust van uit. De gecombineerde Veelzijdigheid boven diepte projecten uit programma ATLANTA zijn spelen in de ontwikkeling van de Landmacht focus op beide elementen, internationale samenwerking met onze preferred partners (Duitsland, België en De aanstaande transformatie van het CLAS is opgenomen. Het programma wordt uitgevoerd onder de alleszeggende naam de maken we de landmacht van morgen nog veel kennis en ervaring in huis over het optreden in Afrika. De samenwerking met Duitse eenheden wordt van Morgen een belangrijke rol. Uiteindelijk Frankrijk) en aandachtsgebieden, gaan in dit geval wonderwel samen. België en Frankrijk hebben bijvoorbeeld wezenlijk en ingrijpend, maar ook noodzakelijk met het oog op die doorontwikkeling naar Landmacht van Morgen. De uitkomst is een veelzijdiger. gekoppeld aan een focus op gebieden in Europa, Azië en het Midden Oosten. In de toekomst kunnen ook initiatieven met onze andere prioriteitspartners (de VS, UK en Noorwegen) worden ontwikkeld. 14 Landmacht Landmacht 15 TEKST: kap Roel van de Wiel FOTO: sgt Sjoerd Hilckmann balans balans

9 EOD geeft Vliegbasis Twenthe terug aan de natuur TEKST: Jan Malschaert FOTO S: Louis Meulstee een flinke metalen massa. Ook is er een kans dat het een projectiel betreft met een chemisch lange vertrager. Deze ontstekers waren bedoeld om bommen met verschillende tussenpozen van 1 tot maximaal 144 uur te laten ontploffen. Dit om snelle herstelwerkzaamheden aan de start- en landingsbaan te verhinderen. Bij inslag brak een capsule met een aceton/alcoholmix die in een bepaalde tijd door een celluloid plaatje beet. Daarop kwam de slagpin vrij en explodeerde de bom. Hoge grondwaterstand De gedetecteerde bom ligt volgens meetgegevens van Leemans op 3,48 meter. Door de hoge grondwaterstand is het explosief nog niet geïdentificeerd. Plaatsvervangend pelotonscommandant adjudant Rob Martens: Als het zo nat is, zak je weg en is werken onmogelijk. Maar nog belangrijker: je loopt het risico dat de bom gaat dansen terwijl je niet weet om wat voor ontsteker het gaat. Erg gevaarlijk, vooral omdat hier relatief veel chemisch lange vertragers zijn gevonden die erg gevoelig zijn voor beweging. In het verleden hebben zich hier spontane detonaties voorgedaan. Geen beweging Om dansjes van de bom te voorkomen heeft Leemans bronbemaling aangebracht. Als een medewerker met zijn gepantserde graafmachine aan de slag gaat, blijkt dit gelukkig te hebben gewerkt: de grond is droog en stabiel. Het metalen monster schept de aarde laagje voor laagje weg. Bij de laatste decimeters neemt de EOD het over. Voor sergeant-1 Hans Cornelisse is het de eerste bombenadering. Ik maak de bom vrij en identificeer haar. Deze herken ik gelijk: een Amerikaanse 500-ponder met een direct werkende ontsteker. Ik kan het typenummer zelfs nog lezen. Gestuurde explosie De klus wordt geklaard door een kilo kneedbare springstof in conusvorm op te bomwand te plaatsen. Deze vorm werkt als een holle lading en concentreert de explosie op één punt. Twaalf meter slagsnoer, een slagpijpje en een lang elektriciteitsdraad - de afvuurkabel - completeert het geheel. De EOD dekt het pakket af met zand, waarna de graafmachinist de kuil voorzichtig dicht schept. Door een extra bult zand aan een kant te plaatsen, sturen de experts de explosie in een gewenste richting. Terug aan de natuur Met een schok die op honderden meters voelbaar is, gaat Hans eerste eigen bom de lucht in. De twintigste ruiming op de vliegbasis is er één uit het boekje. Dat scenario verwacht de EOD ook voor de rest van de explosieven. Toch zorgt een cluster van zes bommen voor enige hoofdbrekens. Martens: Die liggen zo dicht bij elkaar dat ze niet afzonderlijk zijn te ruimen, want dan gaan ze waarschijnlijk allemaal. Maar bij een dergelijke gelijktijdige explosie lopen gebouwen en leidingen in de omgeving gevaar. Samen met TNO onderzochten we hoe de effecten van een explosie kunnen worden gereduceerd. Waarschijnlijk worden ze geclusterd vernietigd; met een zeer korte vertraging van enkele milliseconden ertussen. Als ook dat laatste addertje onder het gras vandaan is, is de voormalige vliegbasis teruggeven aan de natuur en kunnen de wandelaars komen. Contact!, adjudant Jan Berends stuit met zijn prikstok op een bom. De ervaren onderofficier staat in een driemeter diepe kuil. Tien minuten eerder stond de ruimcommandant van de EOD nog met de mannen van Leemans Speciaalwerken over een kaart van voormalige Vliegbasis Twenthe gebogen. Het explosievenopsporingsbedrijf heeft precies aangegeven waar afgelopen jaar 37 bommen zijn gelokaliseerd. Negentien zijn er inmiddels geruimd. Nu is het tijd om af te rekenen met de zwaarste en moeilijkste exemplaren. Defensie heeft de vliegbasis verkocht aan gebiedsontwikkelaar ADT. Die verdeelt het terrein in een civiel vliegveld en een publiek toegankelijk natuurgebied. Er is echter één voorwaarde; het terrein moet vrij zijn van explosieven van honderd pond of zwaarder. Het door de Duitsers gebruikte vliegveld kreeg aan het einde van de Tweede Wereldoorlog geallieerde bombardementen te verduren. Leemans Speciaalwerken, waar drie oud-eod ers werken, bracht de tientallen blindgangers in kaart en identificeerde ze, indien mogelijk. Je wilt niet dat een bom gaat dansen Sergeant-1 Hans Cornelisse doet zijn eerste bombenadering, een 'gewone' Amerikaanse 500-ponder. Chemisch lange vertrager De EOD ers lokaliseren de bommen door met metaaldetectors verstoringen van het aardmagnetisch veld te meten. Bij de bom die adjudant Berends zojuist vond, duidt de grootte van de verstoring op 16 Landmacht Landmacht 17

10 Koningscompagnie onder Amerikaanse vleugels Internationale para-oefening smaakt naar meer brigadeoefening is dan ook een belangrijk onderdeel in het Amerikaanse gereedstellingsproces. Naast gereedstellen, is het integreren van een buitenlandse eenheid en het daarmee onderzoeken van mogelijke samenwerking een belangrijke doelstelling. De beschikbare capaciteit hier is ongekend. Een para-oefening van deze omvang is in eigen land ondenkbaar, vertelt compagniescommandant kapitein Rob Morsink aan de telefoon. De uitnodiging aan het adres van de Schaarsbergers werd dan ook met beide handen aangegrepen. Volgens Morsink is de oefening om meerdere redenen uniek. Je krijgt maar zelden de kans om volledig geïntegreerd op divisieniveau, in een andere cultuur en met andere middelen te trainen. We worden als buitenlandse eenheid echt in het hele plaatje betrokken, dat had ik niet verwacht. TEKST: kap Martijn van der Werff en kap Marlous de Ridder FOTO S: sgt-1 Allan Baros, 3rd Brigade Combat Team Voor de Koningscompagnie van 11 Infanteriebataljon begint 2014 meer dan goed. De luchtmobielers krijgen tijdens de oefening Falcon Assault als eerste Nederlandse para-eenheid de kans drie weken volledig geïntegreerd te trainen met de Amerikaanse 82nd Airborne Division. Een belangrijk aspect aan deze internationale samenwerking is het leren werken met elkaars materiaal en procedures. Standby. GO! Geruisloos springen ruim driehonderd militairen uit vijf Amerikaanse C-17 s. Het is waterkoud en het dikke wolkendek ontneemt alle zicht. Onder hen de mannen van de A-compagnie, voor de gelegenheid ingebed bij een verkenningsbataljon. Nu springen de rode baretten wel vaker in internationaal verband maar om daadwerkelijk als onderdeel van een Amerikaanse eenheid airborne te worden ingezet, is uitzonderlijk. De grootschalige para-inzet vlakbij thuisbasis Fort Bragg (North Carolina) vormt de opmars voor een reeks acties. Van een zogenoemde non-combatant evacuation operation (NEO), waarbij de evacuatie, identificatie en het afvoeren van burgers wordt beoefend tot het zuiveren van objecten en oorden. Ondenkbaar Ongelimiteerd luchttransport en genoeg gebouwen om zo realistisch mogelijk te trainen. Voor hun jaarlijkse Joint Operational Access Exercise (JOAX) halen de Amerikanen alles uit de kast. De divisiegeleide Verschil in uitrusting Hoewel de drills in de lucht nagenoeg gestandaardiseerd zijn, is het wel even wennen om met de Amerikaanse T10 en T11 chute te springen, met name in de aflaatuitrusting (uitrusting om het wapen en de rugzak tijdens de sprong veilig te vervoeren, red.) zit een behoorlijk verschil, meent Morsink. Om überhaupt mee te mogen doen, volgden de Luchtmobielers voorafgaand een intensieve omscholingscursus. Gevolgd door een gewenningssprong uit een Chinook, waarna de compagnie hun felbegeerde wing ontving uit handen van generaal Hill. Vanwege de aanwezigheid van een Nederlandse jumpmaster kregen de Amerikanen op hun beurt onze wing. Buitenlandse wings zijn onder parachutisten erg in trek. Para s meten hun status af aan de herkomst van de wing én het aantal type sprongen dat ze hebben gemaakt. Hoogtepunt vormde de zogeheten JOAX sprong waarbij de militairen s nachts met volledige uitrusting en vanaf extreem lage hoogte uit een vliegtuig springen. Het zicht was zo slecht dat de luchtmobielers in de lucht al onder vuur werden genomen. Morsink: Normaal springen we niet uit een Chinook of door het wolkendek dus dat gaf zeker een extra dimensie. Nieuwe ideeën Hoewel er nog geen officieel samenwerkingsverband ligt zoals met Duitse Division Schnelle Kräfte is de verwachting dat dit soort oefeningen vaker voorkomen. Met het oog op combined inzet is het immers zaak dat echte operaties snel en soepel verlopen. Bovendien is het intensiveren van de samenwerking met buitenlandse eenheden een manier om draagvlak voor missies te vergroten. We gaan hier met een heel goed gevoel en nieuwe ideeën weg. Wij zijn onder de indruk van hun optreden, maar andersom gold dat ook, benadrukt Morsink. Als compagnie kregen we een compliment over onze professionaliteit en discipline. Daar ben ik natuurlijk supertrots op. Overigens zat er een klein smetje op de oefening. Twee Nederlandse militairen raakten lelijk gewond tijdens een parachutesprong, waarvan één ernstig. Deze militair maakt het naar omstandigheden goed en de verwachting is dat hij met de eenheid naar Nederland terug zal vliegen. 18 Landmacht Landmacht 19

11 Meer samenwerking tussen Franse en Nederlandse landmacht Franse officieren leren van onze infanteristen Frankrijk en Nederland verdiepen de komende tijd hun militaire samenwerking. Op dit moment nemen de landen al een kijkje in elkaars operationele keuken en vinden er uitwisselingen plaats. Mooi voorbeeld is de stage van twee Franse cadetten bij de pantserinfanteriebataljons in Oirschot. De Franse collega s willen vooral hun militaire Engels verbeteren en vertrouwd raken met de Nederlandse wijze van opereren. TEKST: kpl-1 Thijs Imandt FOTO S: kpl-1 Thijs Imandt en sld-1 Dennis Böeseken Tweede luitenant Jean de Vezins (26) kijkt zijn ogen uit tijdens zijn eerste week bij de fuseliers van 17 Pantserinfanteriebataljon GFPI. Bij zijn Franse eenheid hebben ze ook een infanteriegevechtsvoertuig maar die is lang niet zo impressive als de CV90. Terwijl achter hem een groep infanteristen van de C-compagnie in- en uitstijgdrills beoefent vertelt De Vezins dat onze gevechtstactieken grotendeels overeenkomen met de Franse. Een Franse infanteriecompagnie met een Nederlandse laten samenwerken, gaat qua tactiek en optreden prima samen. De Colt met de aimpoint (laservizier) is volgens de Fransman wel even wennen. Bij onze FAMAS doe ik één oog dicht, nu moet ik bij het richten beide ogen gebruiken. Afwisselend programma Zijn opleidingsgenoot tweede luitenant Nicolas Andrieu (30) draait gelijktijdig een divers programma bij de A-compagnie van 42 Pantserinfanteriebataljon Limburgse Jagers. Zijn begeleider eerste luitenant 20 Landmacht Georgios Mantas wisselt kazernedagen af met de oefening Goose Hunter in Beverlo en een bezoek aan de infanterieschool in Amersfoort. Ik heb het erg naar mijn zin bij de Limburgse Jagers, zegt Andrieu. De Nederlanders hebben dezelfde spirit als mijn oude infanterie-eenheid. Hoewel het voor januari vrij warm is, vindt De Vezins het pretty cold tijdens het bivak op de Oirschotse Heide. De uit Toulouse afkomstige officier-in-opleiding is simpelweg meer zon gewend in Zuid-Frankrijk. De Vezins is bezig aan het laatste deel van zijn opleiding van onderofficier tot officier aan de Combined Arms School. Na de velddagen bij de fuseliers haakt hij aan bij de Pantserinfanterie Functie Opleiding op het Infanterie Schietkamp. Tot slot staan nog het Artillerie Schietkamp en de Koninklijke Militaire Academie op het programma. Banden aanhalen Overigens kan Oirschot in de toekomst op meer Frans bezoek rekenen. Commandant Landstrijdkrachten luitenant-generaal Mart de Kruif sprak onlangs met zijn Franse evenknie af de mogelijkheden tot samenwerking tussen 13 Gemechaniseerde Brigade (die omgevormd gaat worden tot een gemotoriseerde brigade, red.) en een Franse brigade verder te onderzoeken. Een ander voorbeeld van landmachtsamenwerking is die tussen de 1e Franse Logistieke Brigade en het Operationeel Ondersteuningscommando Land. Beide eenheden ontplooien regelmatig samenwerkingsinitiatieven, zoals het uitwisselen van officieren en onderofficieren en kleine detachementen. Verder blijft de landmacht militairen sturen naar Franse carrièreopleidingen in Parijs en Saumur. Als pilot gaan twee onderofficieren binnenkort deelnemen aan de secundaire vorming aan de École nationale des sous-officiers d active. Door vaker samen op te trekken, wil de KL onder meer aanvullende kennis opdoen voor het optreden in Afrika. Een continent waar de Fransen veel operationele ervaring mee hebben. Nu Nederland met 370 militairen deelneemt aan de VN-missie in Mali kunnen de Franse en Nederlandse landmacht hun banden verder aanhalen. Hoge Franse onderscheiding voor C-LAS Commandant Landstrijdkrachten luitenant-generaal Mart de Kruif maakt zich al langere tijd hard voor nauwere samenwerking met de Fransen. Vanwege zijn inzet voor de goede verhoudingen tussen beide landmachten en zijn indrukwekkende staat van dienst werd De Kruif op 24 januari in Den Helder benoemd tot Officier de la Légion d'honneur. De Franse ambassadeur, Pierre Ménat, benadrukte aan boord van het Franse fregat Primaugeut dat mede door De Kruifs inspanningen de samenwerking tussen Nederland en Frankrijk een nieuwe impuls heeft gekregen. Daarnaast sprak de Fransman zijn dank en waardering uit voor de wijze waarop De Kruif als commandant Regional Command South in de periode over de Franse militairen heeft gewaakt. Foto: John van Helvert Landmacht 21

12 Van sergeant naar directeur dierenpark Dat militairen het buiten de kazernemuren goed doen, bewijst ook Frankwin van Beers. Veertien jaar geleden nam de oud-sergeant met pijn in zijn hart afscheid van zijn landmacht. Nu is hij directeur van Dierenpark Emmen, de meest vernieuwende en baanbrekende zoo van Nederland. Eerst had ik afkickverschijnselen, maar achteraf was dit de beste keuze die ik heb kunnen maken. TEKST: tlnt Johanna van Waardenberg FOTO S: Paul Tolenaar Ik heb onbewust veel geleerd van mijn diensttijd Als 17-jarige wilde Frankwin al duiker worden. Hij was er idolaat van, zocht in alles het extreme en wenste niets liever dan van zijn hobby zijn beroep maken. Hij diende geruime tijd bij 12 Pantsergeniebataljon. Maar zijn droom ging pas in vervulling toen hij als duiker bij 108 Duikerpeloton aan de slag mocht. Ik kijk met plezier terug op die tijd en heb er nog steeds heimwee naar. De kameraadschap, het werken onder water, onder vaak extreme werkomstandigheden het waren mooie momenten. Keuzes De ex-groepscommandant had het goed naar zijn zin, maar merkte meer in zijn mars te hebben. Als onderofficier bereik je op een gegeven moment een grens. Frankwin herinnert zich de grote stap naar buiten nog als de dag van gisteren. Ik zat twaalf jaar in dienst en wist niet beter dan dat de landmacht mijn wereld was. Ik heb echt heel goed nagedacht want je laat toch iets moois achter. Eenmaal uit het uniform keek hij goed om zich heen. Een aanbod van het Dolfinarium in Harderwijk om een duikbedrijf op te zetten, greep hij met beide handen aan. Ook startte de oud-militair met een managementsopleiding. Mede door zijn opleiding, leiderschapscapaciteiten en vakexpertise lukt het Frankwin om bij het Dolfinarium op te klimmen tot directeur. Ook op dat niveau had hij profijt van zijn militaire achtergrond. Ik merkte dat ik onbewust veel heb opgepikt in mijn diensttijd. Je leert leidinggeven, het voortouw nemen en richting bepalen. Die eigenschappen zijn buiten Defensie van grote waarde. Of je een groep militairen onder je hebt of een managementteam; het blijft leidinggeven. Frankwin verdiende vrij rap zijn sporen in het bedrijfsleven. Maar de overgang van militair naar burger verliep niet zonder slag of stoot. In het begin had ik echt afkickverschijnselen. Bij de landmacht was ik iedere dag wel fysiek bezig. Mijn lichaam moest gewoon weer wennen aan een normaal leven. Ik vond mijn uitlaatklep in extreme sporten. Die leveren dezelfde soort rush op. Blijven hangen Nu veertien jaar later is Frankwin de hoogste baas bij Dierenpark Emmen. Zijn landmachtperiode ligt inmiddels ver achter hem, maar allerlei typisch militaire dingetjes houden hem nog steeds bezig. Ik ben een aanpakker en wil van alles op de hoogte blijven. Niets aan het toeval overlaten. Ook mensen die mijn verleden niet kennen, roepen weleens: Joh, je zou een goeie zijn voor het leger. Mijn grootste drijfveer in mijn functie is de gasten een onvergetelijke dag bezorgen. 22 Landmacht Landmacht 23

13 Onder leiding van algemeen directeur Van Beers wordt een compleet nieuw belevingspark met dieren gebouwd. Zondermeer waar. Onbewust sta ik soms in de eerste rust. Keurig met mijn handen op mijn rug. Aan dat soort dingen merk ik dat veel van die tijd is blijven hangen. Uitdagingen Die militaire can do -mentaliteit kwam hem als directeur onlangs nog goed van pas. Toen Dierenpark Emmen op het randje van faillissement stond, zag de oud-militair dit als een immense uitdaging. Ik denk in kansen en oplossingen. Inmiddels staan de zaken er inderdaad anders voor. Het dierenpark wordt op een andere locatie in de stad compleet opnieuw opgebouwd tot een themadierenpark. Een concept dat voor heel Europa uniek is. De bezoekers kunnen in de toekomst niet alleen genieten van dieren, maar ook van attracties en voorstellingen. Het wordt een belevingspark met drie klimaatzones: het poolgebied, de woestijn en de tropen. Naar verwachting is het project in 2016 voltooid. Naar dat hoogtepunt kijk ik enorm uit. Bij de landmacht heb ik een gouden tijd gehad. Maar zeker met zo n moment in het verschiet, ben ik blij dat ik de grote stap naar buiten heb genomen. Volgens Van Beers zorgt de passie voor dieren voor de sterke collegiale band onder de medewerkers. 24 Landmacht Historische tank van kaliber Rembrandt Het was een precisieklus, oordeelde korporaal-1 Danny van Lem na afloop. De opdracht, het brengen van een Britse Cromwell tank en een Amerikaans Weasel amfibisch rupsvoertuig naar de Rotterdamse Kunsthal, was dan ook niet alledaags. De imposante wapens figureren in de tentoonstelling De Tweede Wereldoorlog in 100 voorwerpen, die Koning Willem- Alexander begin februari opent. FOTO S: Bart Nijs fotografie Het was een fikse operatie om de 27 ton wegende tank bij de Kunsthal te krijgen. Een enorme hijskraan van 140 Zware Transportcompagnie takelde het metalen gevaarte in het Brabantse Overloon op een semi-dieplader. Daarna ging het buitengewone transport over de openbare weg naar Rotterdam. Het lossen van de tank ging probleemloos, al moest hij wel in één keer goed staan omdat hij niet meer kan rijden. Van Lem: De ruimte om te manoeuvreren met zo n gevaarte is natuurlijk beperkt. Als enige stuk van de expositie krijgt de Cromwell tank, die in 1944 een belangrijke rol speelde in de Slag bij Overloon, een plek buiten het Rotterdamse museum. Tegen 27 ton staal is bijna geen vloer bestand, dus parkeerde de transportcompagnie het wapen op het gras. De tank is veruit het grootste object dat een plaats krijgt in de expositie. Het gevaarte bleef in 1944 achter in het gebied rond de tankslag bij Overloon. Landingen op Walcheren De tijdelijke verhuizing van de Amerikaanse Weasel verliep eveneens op rolletjes. Het landingsvaartuig ging van het Bevrijdingsmuseum in Zeeland via Eindhoven naar Rotterdam. Personeel van de Defensie Verkeers- en Vervoersorganisatiecompagnie verzorgde het transport. De geallieerden zetten de Weasel op 1 november 1944 in bij de landingen op Walcheren door Britse, Noorse, Nederlandse, Franse en Belgische commandotroepen. Op initiatief van het Nationaal Comité 4 en 5 mei en de Stichting Herinneringscentra werken 25 oorlogs- en verzetsmusea mee aan de expositie in de Kunsthal. De landmacht wilde graag helpen omdat de tentoonstelling bijdraagt aan maatschappelijk draagvlak voor de krijgsmacht. Het vervoer van het oorlogstuig vormde een reguliere oefening voor de transporteenheden. De Tweede Wereldoorlog in 100 voorwerpen is te zien van 5 februari tot en met 5 mei. Landmacht 25