Landmacht. Bouw kamp Mali in volle gang Jubileumjaar van start. Van sergeant naar directeur dierenpark. Succesvol in de burger

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Landmacht. Bouw kamp Mali in volle gang Jubileumjaar van start. Van sergeant naar directeur dierenpark. Succesvol in de burger"

Transcriptie

1 Landmacht Personeelsblad van de Koninklijke Landmacht nummer 1 februari 2014 Bouw kamp Mali in volle gang Jubileumjaar van start Succesvol in de burger Van sergeant naar directeur dierenpark Landmacht 1

2 facebook.com/landmacht twitter.com/landmacht Landmacht nummer 1 feb 2014 Inhoud Komt u een van deze logo's in dit magazine tegen? Dan vindt u meer over het onderwerp op Facebook of Twitter. Adreswijzigingen: Als in de code op uw adresstrook onder meer uw militaire registratie nummer is afgedrukt (voorafgegaan door de letter T ) dan heeft het geen zin om een adreswijziging aan de redactie van het blad Landmacht te sturen. U dient in dat geval zelf via PeopleSoft je persoonsgegevens te wijzigen. Klik hiervoor op Startpagina P&O-selfservice op het Defensie Intranetportaal. De redactie is niet geautoriseerd om adressen te wijzigen. Reservisten die niet in staat zijn via selfservice hun adreswijziging door te geven, kunnen het formulier wijzigen adres en/of gegevens contactpersonen bij noodgevallen downloaden op de nl/personeel/reservisten. Het formulier vervolgens opsturen naar: DCHR, Postbus 295, 7500 AG Enschede. Postactieven en veteranen kunnen een wijziging sturen naar PLC/ Sie LPD/Postactieven, PB 90004, 3509 AA, Utrecht, of info.postactieven@rnla.mindef.nl. Sinds 1 december 2011 is de nieuwe Abonnementenwet van kracht. Deze is van invloed voor abonnementen van betalende abonnees. Kijk voor meer informatie op de website en de specifieke pagina voor dit blad. Betalende abonnees dienen contact op te nemen met Abonnementenland: (10 eurocent per minuut) of via de website voor abonneren, adreswijzigingen en overige vragen. Voorpagina: Sfeerbeeld van een genist op kamp Castor (Mali). Met temperaturen tot 47 graden en veel fijn stof hebben mens en materiaal het zwaar te verduren. Foto: sm Gerben van Es 12 KL200 Vaandelgroet markeert start jubileum 14 Vooruitblik op de 'Landmacht van Morgen' 16 Ruiming bommen Vliegbasis Twenthe 18 Koningscompagnie onder Amerikaanse vleugels 20 Franse en Nederlandse landmacht halen banden aan Colofon Landmacht is een uitgave van de Koninklijke Landmacht, geproduceerd door het Mediacentrum Defensie (MCD). Hoofdredactie: Kolonel Nico van der Zee Eindredactie: Kapitein Marlous de Ridder Vormgeving: Paul Koebrugge Druk: OBT bv Den Haag, ISSN: Oplage: stuks Redactieadres: Plein Kalvermarkt Complex MPC 58 B Postbus ES Den Haag redactielandmacht@mindef.nl Adreswijzigingen: Zie linkerkolom 10 MINUSMA Het is één grote puzzel 26 Het nieuwe boek van Marco Kroon 27 Op weg naar de digitale Landmacht 30 KL200: Helden Ingezonden brief 22 Succesvol in de burger Over de stap naar buiten Op zaterdag 21 december 2013 is onverwacht overleden onze zoon, broer en jullie collega Sergeant der eerste klasse Jacob (Jippie) de Jong Met dit bericht willen we iedereen bedanken die een bijdrage heeft geleverd aan de afscheidsdienst op 27 december op de Johan Willem Frisokazerne in Assen. Onze dank gaat uit naar Defensie voor het beschikbaar stellen van de faciliteiten op de Johan Willem Frisokazerne en ook naar de medewerkers van de kazerne die hebben geholpen met de voorbereiding en logistieke ondersteuning. We bedanken de medewerkers van de Koninklijke Marechaussee voor de verkeersbegeleiding van de rouwstoet. We willen de commandant en compagniesadjudant van 471 MOGOS compagnie, majoor Rogier Stam en adjudant Ron Janssen, bedanken voor de 25 Precisieklus Loodzware Cromwell tank naar Kunsthal onvoorwaardelijke steun die ze op allerlei gebieden hebben gegeven. In het bijzonder gaat onze dank uit naar krijgsmachtaalmoezenier majoor Guido Brugge voor zijn geestelijke begeleiding, persoonlijke betrokkenheid en het begeleiden van de afscheidsdienst en begrafenis. Diep respect hebben we voor de oud-klasgenoten en medestudenten van de Koninklijke Militaire School in Weert en het Instituut Defensie Geneeskundige Opleidingen in Hilversum. Zij hebben door het dragen van zijn kist aan Jacob de laatste eer bewezen. Julie weten niet hoeveel dat voor ons heeft betekend. Iedereen stond voor ons klaar, zoals Jacob ook voor iedereen klaar stond. Jan en Willy de Jong Weijer en Marianne Albert en Gerline

3 Landmacht Gezien Aan de Koning Ruim 1500 militairen brengen donderdag 9 januari op Plein 1813 in Den Haag een vaandelgroet aan de Koning. De Koninklijke Landmacht luidt hiermee de viering van haar 200-jarig bestaan in. Hoewel Koning Willem-Alexander geen actief dienend militair meer is, mag hij tijdens ceremoniële gelegenheden nog wel zijn tenue dragen. Omdat hij geen militaire status meer heeft, heeft het uniform geen rangonderscheidingstekens. Op zijn schouders is een speciaal ontworpen distinctief geplaatst. Meer over het indrukwekkende ceremonieel op pagina 12 en 13. FOTO: sergeant-1 Dave de Vaal 4 Landmacht Landmacht 5

4 Landmacht Column Landmacht Berichten Van Commandant Landstrijdkrachten Goed begin Met KL200 hebben we op 9 januari een flitsende start gemaakt van het jaar. De vaandelgroet aan de Koning is, binnen en buiten de KL, met groot enthousiasme ontvangen. De dag werd afgesloten met een indrukwekkend optreden van de Koninklijke Militaire Kapel 'Johan Willem Friso, met Prinses Beatrix als eregast. Dit alles was niet mogelijk geweest zonder u. Niet alleen het vele werk dat hiervoor is verzet, maar vooral de trots die overal vanaf spatte, heeft op iedereen grote indruk gemaakt. Een onvergetelijke dag waar de KL haar kracht heeft laten zien: onze mensen. Zojuist hebben we in Den Haag aan de CDS de gevolgen van het regeerakkoord gepresenteerd. We gaan veranderen zoals gepland, maar het goede nieuws is dat we maart komen we hiermee naar buiten. Maar het gaat ruimte hebben om te investeren in de KL. Aangezien de over wie wij zijn, onze kernwaarden, trots en uitstraling. omvorming van 13 Gemechaniseerde Brigade iets meer Dat wat ons anders maakt en waar we goed in zijn. geld oplevert dan we moeten bezuinigen, kunnen we per jaar een paar miljoen euro investeren in een betere KL. Kortom, 2014 is goed begonnen. En we gaan door. Zo Dat geld gebruiken we om knelpunten op te heffen, hebben we eind april een tweede piek in de viering van zaken die de KL dagelijks hinderen in het werk. Vooralsnog nemen we drie maatregelen. We gaan de personeels- ooit heeft gediend bij de KL (veteraan, Koude Oorlog ons jubileum, waarbij we op 23 april iedereen die dient en zorg verbeteren door het aanstellen van een extra krijger, reservist) vragen het uniform (weer) te dragen. De onderofficier voor personeelszorg op bataljonsniveau. details hierover volgen vanzelf, maar zet het vast in de We gaan het KCT versterken en het OTCO iets uitbreiden, agenda. 23 APRIL, DE KL KOMT NAAR U TOE! waardoor steunverleningen afnemen en soldaten zo volledig mogelijk opgeleid instromen bij de eenheden. Goed nieuws dus. En we kijken naar wat we nog meer kunnen doen, maar dan moeten we eerst weten wat de consequenties zijn van de omvorming in Oirschot. Een belangrijk thema dit jaar wordt vorming. Onze mensen beter maken. Het kader hiervoor is inmiddels Luitenant-generaal Mart de Kruif bijna afgerond door brigadegeneraal Van Wiggen en eind Commandant Landstrijdkrachten Deal Leopards rond Nederland verkoopt honderd Leopard 2 A6 gevechtstanks aan Finland. Minister van Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert en haar Finse ambtgenoot Carl Haglund bekrachtigden de wapendeal op 20 januari op het Ministerie van Defensie. We zullen er goed voor zorgen, verzekerde Haglund. De Defensie Materieel Organisatie heeft de overeenkomst met de Finnen tot stand gebracht. Ik ben een beetje bedroefd dat we afscheid moeten nemen, maar ik weet dat ze in goede handen zijn, sprak minister Hennis. Behalve de tanks levert Nederland ook reservedelen, speciaal gereedschap, oefenmunitie, opleidingen en onderwijsleermiddelen. Het is een goede deal, voor beide partijen, zei Haglund. Als ongebonden land hebben wij het volledige scala aan militaire capaciteiten nodig om ons te beschermen, legde hij uit. De Nederlandse tanks zullen ons goed dienen. Verloop overdracht Finland schaft operationele tanks en tanks in zogenoemde gepreserveerde status aan. Voordat die weer volledig inzetbaar zijn, moet bijvoorbeeld eerst nog olie worden ververst. Nederland draagt de tanks over in vijf series van twintig. De laatste Leopards vertrekken in 2019 naar Finland. De opbrengst van de wapendeal wordt om commercieel vertrouwelijke redenen niet bekend gemaakt. Dit geld vloeit terug naar Defensie. EOD nieuwe loot aan OOCL-stam De Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EOD) is woensdag 8 januari officieel ingebed als elfde eenheid van het Operationeel Ondersteuningscommando Land (OOCL). Tijdens een bijzonder appel hesen militairen de EOD-vlag naast die van de overige OOCL-eenheden. In zijn toespraak benadrukte commandant brigadegeneraal Hans van Griensven dat de EOD met haar 'joint' samenstelling, landelijke en internationale inzet prima bij het OOCL past. De inbedding is vooral organisatorisch, in de taakstelling van de explosievenruimers verandert niets. Sportieve start van het nieuwe jaar Landmachtmilitairen begonnen 2014 actief. Op veel kazernes startte de eerste werkweek van het nieuwe jaar met sportieve activiteiten. De één deed dat traditioneel door een frisse plons te nemen, de ander hield het bij de hardloopschoenen. Op de Luitenant-generaal Bestkazerne rende het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando een nieuwjaarscross. Het Vuursteuncommando trotseerde het water van het Veluwemeer om met elkaar het nieuwe jaar in te luiden. Na afloop stonden collega s van de brandweer klaar met Barbarabitter om te toosten op De rode baretten van 13 Infanteriebataljon uit Assen trapten af met een nieuwjaarsloop door de binnenstad van de Drentse provinciehoofdstad. Ook de commando s in Roosendaal en militairen op de legerplaats Oirschot namen deel aan nieuwjaarslopen. De luchtmobiele collega s in Schaarsbergen hielden hun traditionele Urban Run. 6 Landmacht Landmacht 7

5 Landmacht Berichten Speciale aandacht voor Operatie Market Garden De landmacht ondersteunt dit jaar de herdenking van 70 jaar Operatie Market Garden. De geallieerde luchtlandingsoperatie, die aan duizenden mensen het leven kostte, wordt in september groots gevierd. Diverse betrokken partijen, zoals gemeenten en stichtingen, presenteerden 29 januari op de Generaal-majoor De Ruyter van Steveninckkazerne hun plannen. Foto: sgt-1 Eva Klijn Het tweehonderd jarig bestaan van de KL is aanleiding om een extra bijdrage te leveren aan de herdenking van één van de belangrijkste operaties in de Tweede Wereldoorlog. De landmacht wil daarmee de waardering voor het werk van militairen verder vergroten. De KL biedt in de periode van 14 tot 21 september vooral ondersteuning aan de vergeten gebieden waar militairen van verschillende nationaliteiten het gevecht om vrijheid hebben geleverd. De coördinatie voor de ondersteuning van de evenementen ligt bij 13 Gemechaniseerde Brigade. Deze eenheden zullen onder meer bruggen leggen en wateroversteken en luchtlandingen begeleiden. Market Garden Operatie Market Garden speelde zich af aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. Het geallieerde offensief gold voor Nederland als de belangrijkste operatie. Het bestond uit een grootschalige luchtlandingsoperatie (Market) en een grondoffensief vanuit België (Garden). Het uiteindelijke doel was om de strategisch gelegen bruggen rond Arnhem en Nijmegen te veroveren en door te stoten naar het noorden. Dit bleek een brug te ver en het westen van het land kreeg te maken met de hongerwinter. Landmacht tweetbox De landmacht is goed vertegenwoordigd in de Social Media. Een blik in de - 28 januari 1 jaar raketverdediging in #Turkije. Bescherming tegen mogelijke raketten #Syrie. #landmacht - 28 januari Laatste aflevering Bandidos. Hoop dat de mannen de goede weg (blijven) vinden, trots op waar ze al zijn. BLJ: niet beter, wel - 26 januari 'Het credo van de krijger' (en tevens gever). KERNWAARDEN. Goed om te delen, zeker nu de Landmacht 200 jaar bestaat. youtube.com/ watch?v=4nx1oz Koninklijke Landmacht - 28 januari Landmacht helpt bij brand #Zaltbommel Koninklijke Landmacht - 27 januari Militairen legerkorps terug van - 22 januari Eerste optreden multimediacontainer 200 op Ambtenaar 2.0 dag #kl200 #a20dag. pic.twitter.com/ Hij staat er helemaal klaar voor!! #Defensie #Landmacht #MINUSMA #DAF #YBB #Berging - 20 januari vervoert imposante Cromwell tank Aankomst morgen 9.00 uur. = &l=8c0419ac29 Koninklijke Landmacht - 18 januari Achter de schermen van de missie in Mali (4 foto's). Het Materieellogistiek Commando Land treft voorbereidingen voor de missie in - 17 bedanken en met name de Sectie Communicatie voor de leuke en leerzame #afstudeerperiode! #KL200 gaat een succes - 8 januari Mooie met reportages over 200 jaar ly/1cye6no - 18 december Mali: 'het zijn niet de minsten die we sturen'. Ik zeg: 'het zijn de besten die we sturen'. Word vrienden en check de landmacht op: Facebook (facebook.com/landmacht) Twitter Nieuwe schietbaan zet militairen op scherp Militairen kunnen voortaan hun schietvaardigheid realistisch aanscherpen. De recent geopende gevechtsschietbaan op het Artillerie Schietkamp biedt eenheden daartoe unieke trainingsmogelijkheden. De zogeheten Kamperbaan is de eerste in zijn soort in Nederland. Militairen kunnen hier tot op pelotonsniveau schietopleidingen volgen voor geweer, mitrailleur en granaatwerper. Voorheen moesten Nederlandse militairen voor dergelijke trainingen naar buitenlandse schietbanen. Dit ging gepaard met extra kosten. Golfbaan Schietbanen zijn vaak zo kaal als een golfbaan. Zo niet de Kamperbaan. Bomen, struiken, buizen en gaten maken de 400 bij 400 meter grote gevechtsschietbaan tot een uiterst realistische oefenomgeving. De doelen zijn op meer dan 100 verschillende posities te plaatsen. Militairen kunnen zo trainen in allerlei verschillende scenario s. De nieuwe schietbaan geeft dan ook invulling aan een grote behoefte bij de gevechtseenheden. Bij het Vuursteuncommando stromen de aanvragen van eenheden die willen oefenen inmiddels binnen. Indringende documentaire Na de bevrijding De NTR zendt vanaf 31 januari de zevendelige televisieserie Na de bevrijding uit. De kijker krijgt aan de hand van persoonlijke getuigenissen een indringend beeld van de jaren , een periode waarin Nederland zich opricht uit de chaos van de oorlog. Elke aflevering heeft ook een XL-versie: op krijgt de bezoeker toegang tot de volledige filmbeelden, foto s, muziek en kranten die zijn gebruikt in de documentaire. De serie is tot 14 maart elke vrijdag te zien op Nederland 2 om uur. Prins Jaime beschermheer fuseliers Prins Jaime de Bourbon de Parme is sinds januari beschermheer van de veteranen van het Garderegiment Fuseliers Prinses Irene. Hij treedt hiermee in de voetsporen van zijn moeder en naamgeefster van het regiment, prinses Irene. De Bourbon de Parme was als medewerker van het ministerie van Buitenlandse Zaken onder meer politiek adviseur bij het provinciaal reconstructieteam in Pol-e Khomri in de Noord- Afghaanse provincie Baghlan. Irenemannen Het Garderegiment Fuseliers Prinses Irene zet de tradities voort van de in 1941 in Engeland opgerichte Prinses Irene Brigade. Deze brigade van Engelandvaarders nam onder meer deel aan de bevrijding van Nederland. Enkele maanden na de oorlog werd de eenheid ontbonden. Den Haag herdenkt ieder jaar op 8 mei haar bevrijding bij de plaquette op het oude stadhuis op de Groenmarkt. Prinses Irene was daar als beschermvrouwe van het regiment ieder lustrumjaar aanwezig. In 2010 vertegenwoordigde haar zoon Jaime haar. 8 Landmacht Landmacht 9

6 Bouw kamp Mali begonnen Het is één grote puzzel Nederland naar Mali Vanaf april draait Nederland mee in de Multidimensional Integrated Stabilisation Mission in Mali (MINUSMA). Deze missie, waaraan de Nederlanders op verzoek van de VN meedoen, moet de veiligheid en stabiliteit in Mali herstellen en de burgerbevolking beschermen. Nederland zal vooral een rol spelen in het vergaren, verwerken en analyseren van inlichtingen in het gebied. Om dit te bereiken worden special forces ingezet om (langeafstands) verkenningen uit te voeren. De Apache-gevechtshelikopters verzamelen inlichtingen en leveren vuursteun als dat nodig is. Analisten zorgen voor de interpretatie van de gegevens. Naast militairen gaan er dertig politiefunctionarissen (waaronder KMar) en een aantal civiele deskundigen mee. Zij richten zich onder meer op het trainen van de Malinese politie, het ontwikkelen van de rechtsstaat en het hervormen van de veiligheidssector. Totaal omvat de Nederlandse bijdrage zo n 380 personen. De uitzending is in principe tot medio TEKST: elnt Wouter Helders FOTO'S: sm Gerben van Es Majoor Jasper Kremers staat voor een kale zandvlakte en gebaart om zich heen. Hier moet het de komende maanden gebeuren. Legering, werkplekken en een klein vliegveld voor de vier helikopters die Nederland meeneemt. Het moet allemaal uit de grond worden gestampt voordat naar verwachting begin april de hoofdmacht van ruim driehonderd militairen in het Malinese Gao aankomt (zie kader). Bouwen in de bloedhitte. Veel (bouw) materialen worden lokaal ingekocht omdat transport over zee lang duurt en luchttransport beperkt mogelijk is. De eerste kwartiermakers zitten dan ook alweer twee weken in het gebied. De volgende groep van 27 militairen is hen 20 januari achterna gereisd. Kremers: Uiteindelijk gaan we met zo n tachtig genisten aan de slag. Helemaal alleen staan de bouwers er niet voor. De lange aanvoerroutes maken ondersteuning van logistiekelingen onmisbaar. Bovendien zullen verbindelaren zorgen voor goede communicatie in het gebied. Afgelegen De grootste uitdaging is het bouwmateriaal op tijd hier krijgen. Mali is ver weg van Nederland, en binnen Mali ligt Gao ook erg afgelegen, vertelt Kremers voor wie het de vierde missie maar eerste initital deployment is. Het is een bijzondere ervaring. Flexibiliteit en improvisatie zijn noodzakelijk. Materiaal is hier niet altijd in de juiste hoeveelheid of kwaliteit te verkrijgen. Veel zaken zullen daarom lokaal worden ingekocht. Kremers: Transport over zee duurt lang en luchttransport is maar beperkt mogelijk. Hout, staal, betonwerk en allerhande sanitairmateriaal worden daarom deels in Bamako en Gao gekocht. Commandant MINUSMA onder de indruk van genisten Force commander in Mali generaal-majoor Jean Bosco Kazura heeft een goede indruk gekregen van de Nederlandse militairen in Mali. Dat zei hij tijdens zijn bezoek aan kamp Castor in Gao. Kazura kreeg een rondleiding van detachementcommandant majoor Jasper Kremers over het terrein. "Gezien jullie capaciteiten heb ik er vertrouwen in dat we zaken kunnen versnellen. We moeten de klus gezamenlijk klaren en ook snel, zowel voor de bevolking van Mali als voor onszelf." Driekwart gevuld Kazura sprak op het hoofdkwartier van sector Oost van MINUSMA in Gao ook met de commandanten van de bataljons uit Tsjaad en Niger, het samengestelde bataljon uit Senegal/Guinee en de Chinese eenheid. MINUSMA is in de oostelijke sector inmiddels voor driekwart gevuld. Malinese bouwvakkers Ook arbeid zal lokaal worden ingekocht. We gaan werken met Malinese aannemers. Zij zullen vooral betonwerk uitvoeren, bijvoorbeeld voor het helikopterveld. Nederlandse genisten houden toezicht op dit werk, aldus Kremers. Al met al moeten de handen flink uit de mouwen worden gestoken. Kremers: Het terrein is verre van vlak en de grond is op sommige plaatsen keihard, dus dat wordt hard werken. Bovendien is het snikheet als de zon schijnt en is er een fijn soort rood stof dat overal in en tussen kruipt. Borst natmaken De komende weken gaan de genisten het terrein vlak maken, wegen aanleggen en funderingen graven. Ook zetten ze zo snel mogelijk een hek om het terrein voor de beveiliging. Tel hierbij de bouw van onderkomens en aanleg van onder andere elektra- en watervoorzieningen op en het is duidelijk dat de genisten hun borst mogen natmaken. Kremers: Het is even wennen aan de VN-procedures maar de samenwerking gaat goed. De grootste uitdaging zijn toch echt het klimaat en de omgeving. We hebben zat te doen hier. Het is één grote puzzel. 10 Landmacht Landmacht 11

7 Vaandelgroet luidt jubileum in Vlak voor de vaandelgroet krijgt de Koning van C-LAS een herinneringssabel aangeboden. In totaal presenteren 24 vaandels en standaarden zich aan het staatshoofd. Dit onder muzikale begeleiding van de Koninklijke Militaire Kapel Johan Willem Friso. De belangstelling voor de openbare vaandelgroet is overweldigend. Als afsluiting van het defilé presenteren alle militairen zich nogmaals. Ze brengen hun traditionele strijdkreet aan de Koning. Geroezemoes galmt over Plein 1813 in Den Haag. Zenuwachtig zoeken toeschouwers een plekje op de tribunes voordat de ceremonie begint. Aan de strakke blikken van de militairen is te zien dat het elk moment gaat gebeuren. Ze kennen het ritueel, willen met hun regiment zo goed mogelijk voor de dag komen. Dan krijgen de aanwezigen het bevel om op te staan. De eregast arriveert. TEKST: tlnt Johanna van Waardenberg FOTO S: sm Maartje Roos, sgt Sjoerd Hilckmann Ruim 1500 militairen presenteren zich 9 januari aan Koning Willem- Alexander (Ter vergelijking op Prinsjesdag zijn dat er zo n zeshonderd). De vaandelgroet markeert de start van het jubileumjaar van de Koninklijke Landmacht. Maar dat niet alleen. Los van het feit dat een vaandelgroet vrij uniek is - de vorige was in 1980, als eerbetoon aan scheidend Koningin Juliana - is de betekenis van een vaandel veel breder. Het vaandel staat symbool voor verbondenheid met het Koningshuis, kameraadschap en de offers die zijn gebracht bij het vechten voor vrede en vrijheid, spreekt Commandant Landstrijdkrachten luitenant-generaal Mart de Kruif tijdens de ceremonie. Zijn uitleg is vooral bedoeld voor de aanwezige toeschouwers. Die konden zich voor de tweehonderd gratis tribuneplaatsen van tevoren aanmelden. Imposant Gezien de landmacht haar jubileum aangrijpt om het contact met de samenleving te versterken, is voor deze openbare setting gekozen. In tegenstelling tot de vaandelgroet in de jaren tachtig, die vond toen in besloten kring op Paleis Soestdijk plaats. De 21-jarige Kariem Ahmed heeft een stoel front row weten te bemachtigen. Dit is echt geweldig om te zien. Heel indrukwekkend om dit van dichtbij mee te maken. Paradecommandant kolonel Michiel Dulfer herkent de reactie, zegt hij na afloop. Het publiek leek erg onder de indruk. En terecht, het blijft natuurlijk een bijzondere en imposante happening. Zelf kijk ik terug op een prachtige dag. Natuurlijk is het spannend om voor de Koning te staan maar we hadden goed geoefend. Ik kan niets anders zeggen dan dat je dit een keer meegemaakt moet hebben. 12 Landmacht Landmacht 13

8 De Landmacht van Morgen Het Commando Landstrijdkrachten zet de komende jaren actief in op haar relevantie en toekomstbestendigheid. We maken de landmacht nog veelzijdiger. De 5 pijlers van de KL 1 PERSONEEL Personeel blijft de belangrijkste pijler en het fundament onder het CLAS. De snel veranderende operationele omgeving vraagt om flexibiliteit en mentale weerbaarheid. De inzet van militairen vereist goed doordachte vorming, opleiding, training en een uitdagend oefenprogramma. Het vereist ook balans tussen verantwoordelijkheden en bevoegdheden. De zorg voor de militair, oorlogs- en dienstslachtoffers, veteranen en het thuisfront maar bijvoorbeeld ook voor een goede uitrusting en de juiste ondersteuning is zeer belangrijk. Daar hoort ook een reële beloning bij en een modern arbeidsvoorwaardenpakket. TEKST: kap Roel van de Wiel 2 FOTO: sgt Sjoerd Hilckmann VEELZIJDIGHEID In het najaar van 2013 maakte de landmacht Er is sprake van fundamentele onvoorspelbaarheid in onze strategische omgeving. Op twee gebieden mist het CLAS een puntlanding met ATLANTA. Niet alle structurele operationele capaciteit. In de eerste plaats gemotoriseerde capaciteit. Bijvoorbeeld Afrika is een continent waar deelprojecten waren op dat moment al het gebruik van wielvoertuigen voor de hand ligt. Een verdere differentiatie, die qua slagkracht en beschermingsgraad ligt afgerond, maar het totaalplaatje paste toen in tussen de lichte infanterie van 11 Air Manoeuvre Brigade en de zware 3rd generation en network enabled eenheden van de van bovenaf opgelegde reductieslag en de gemechaniseerde brigade, is om die reden gewenst. Een tweede noodzakelijke vergroting van de veelzijdigheid van het bijbehorende Numerus Fixus. ATLANTA was CLAS is de versterking van de Special Operations Forces (SOF). Door een onderzoek te starten naar de oprichting van een een opgelegde reorganisatie, hoewel de Nederlands rangerbataljon wordt een eerste stap gezet naar een nieuwe, operationeel zeer noodzakelijke capaciteit. leiding van de landmacht zelf invulling gaf 3 aan de gevraagde eisen. Die eisen waren voor luitenant-generaal Mart adaptief ADAPTIEF VERMOGEN de Kruif, Commandant Landstrijdkrachten De crisis van morgen is anders dan de crisis van vandaag. Dat vereist een landmacht die ondanks dat ze veelzijdig is, ook (C-LAS), wel een wake up call: de doorontwikkeling van het CLAS moest worden versneld. De bestendige door de inzet in Afghanistan. Op dat moment was nog niet duidelijk welke impact de IED-oorlogvoering op ons optreden toekomst- (inter)nationale samenwerking adaptief is en blijft vernieuwen. 9/11 kwam bijvoorbeeld strategisch gezien als een donderslag bij heldere hemel, gevolgd veelzijdig inzetbare eenheden Kruif zette een stap voorwaarts en ging, om de Koninklijke zou hebben. Wat dat voorbeeld duidelijk maakt, is dat veelzijdigheid alleen niet voldoende is om goed voorbereid te zijn regionale oriëntatie landmacht relevant, bruikbaar en toekomstbestendig te houden, aan de slag met de (vertrouwen) personeel woorden, adaptief moeten zijn. Er is behoefte aan een mechanisme dat goede ideeën en dringende behoeften in korte tijd Landmacht op wat komen gaat. We zullen daarnaast snel moeten kunnen inspelen op ontwikkelingen. We zullen, met andere Landmacht van Morgen. omzet in bruikbare oplossingen. De oplossing kan worden gevonden in de invoering van Concept Development and De landmacht is al langere tijd bezig met het Experimentation (CD&E): een samenwerkingsverband van het CLAS met de defensie-industrie en kennisinstituten als TNO ontwikkelen van een organisatie die toekomstbestendig (de zogenaamde gouden driehoek ), dat zich richt op het snel oppakken en ontwikkelen van ideeën en initiatieven. is, weet kolonel Ron Smits, 4 hoofd Afdeling Integratie en transitiemanager. Sinds ATLANTA geven we sturing aan (INTER)NATIONALE SAMENWERKING reorganisatieprojecten met een Programmaraad. Die raad werkt als spin in het web van zal verder worden verdiept. Maar ook België en Frankrijk liggen ons nauw aan het hart. Beide landen zien, net als Nederland, Europese landen moeten elkaar meer dan ooit aanvullen en versterken. Vooral samenwerking en integratie met Duitsland grote reorganisaties, zoals nu ook met de het continent Afrika belangrijker worden, evenals onze nationale belangen aldaar. Gezamenlijk kunnen we die belangen Landmacht van Morgen. De nieuwe richting een relevante, bruikbare en toekomstbestendige landmacht, stelt C-LAS. Een van de die tegelijk betaalbaar is. vooral met het oog op kennisuitwisseling en toekomstige inzet. Met Duitsland en België zal het CLAS verdere integratie proactieve, robuuste en responsieve landmacht beter beschermen. Daarnaast blijven ook de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Noorwegen prioriteitspartners, is gebaseerd op de nota In het belang van Nederland van de minister van Defensie, conclusies is dat het CLAS minder operaties Het concept van de Landmacht van Morgen is nastreven. Belangrijk is op te merken dat integratie niet doorschiet naar taakspecialisatie. Dat zou haaks staan op de eis tot gaat Smits verder. En bevat keuzes die zijn langdurig naast elkaar zal kunnen doen. Ook gestoeld op vijf pijlers: personeel, veelzijdigheid, veelzijdigheid en zou ons volledig afhankelijk maken van onze partners. gemaakt door relevante ontwikkelingen in is bekrachtigd dat de landmacht zo breed (inter)nationale samenwerking, regionale Nauwere samenwerking ligt ook voor de hand met het oog op ons operationele optreden bij inzet. Operaties in het onze strategische omgeving, gecombineerd mogelijk inzetbaar moet blijven. Met andere oriëntatie en adaptief vermogen (zie kader). buitenland worden immers vrijwel altijd in internationaal verband uitgevoerd. Ten slotte zoekt het CLAS naar mogelijkheden met de lessen die we het afgelopen decennium woorden, er is gekozen voor veelzijdigheid in De meest in het oog springende verandering is om ook nationaal de samenwerking te verdiepen, bijvoorbeeld met de civiele autoriteiten en andere departementen. hebben geleerd. Ons plan richt zich plaats van diepte. de omvorming van 13 Gemechaniseerde 5 vooral op het deel van onze taakstelling dat Die koers is helder en is doorvertaald naar een Brigade tot een gemotoriseerde brigade, zich buiten onze landsgrenzen afspeelt. De duidelijke ontwikkelrichting voor het CLAS. benadrukt kolonel Smits. Maar ook een nog REGIONALE ORIËNTATIE drie hoofdtaken blijven onverminderd van Het vormgeven van het nieuwe CLAS vindt grotere nadruk op internationale samenwerking, een focus per brigade op regio s en het eenheden te laten focussen op specifieke regio s in combinatie met specifieke partners wordt prioriteit en richting De laatste pijler is gericht op het aanbrengen van focus door middel van regionale oriëntatie. Door specifieke kracht. plaats onder een nieuw reorganisatieprogramma waarbinnen ook de nog af te ronden verbeteren van ons aanpassingsvermogen aangebracht. Daar gaat duidelijkheid, lastenverlichting en dus ook een zekere rust van uit. De gecombineerde Veelzijdigheid boven diepte projecten uit programma ATLANTA zijn spelen in de ontwikkeling van de Landmacht focus op beide elementen, internationale samenwerking met onze preferred partners (Duitsland, België en De aanstaande transformatie van het CLAS is opgenomen. Het programma wordt uitgevoerd onder de alleszeggende naam de maken we de landmacht van morgen nog veel kennis en ervaring in huis over het optreden in Afrika. De samenwerking met Duitse eenheden wordt van Morgen een belangrijke rol. Uiteindelijk Frankrijk) en aandachtsgebieden, gaan in dit geval wonderwel samen. België en Frankrijk hebben bijvoorbeeld wezenlijk en ingrijpend, maar ook noodzakelijk met het oog op die doorontwikkeling naar Landmacht van Morgen. De uitkomst is een veelzijdiger. gekoppeld aan een focus op gebieden in Europa, Azië en het Midden Oosten. In de toekomst kunnen ook initiatieven met onze andere prioriteitspartners (de VS, UK en Noorwegen) worden ontwikkeld. 14 Landmacht Landmacht 15 balans balans

9 EOD geeft Vliegbasis Twenthe terug aan de natuur TEKST: Jan Malschaert FOTO S: Louis Meulstee een flinke metalen massa. Ook is er een kans dat het een projectiel betreft met een chemisch lange vertrager. Deze ontstekers waren bedoeld om bommen met verschillende tussenpozen van 1 tot maximaal 144 uur te laten ontploffen. Dit om snelle herstelwerkzaamheden aan de start- en landingsbaan te verhinderen. Bij inslag brak een capsule met een aceton/alcoholmix die in een bepaalde tijd door een celluloid plaatje beet. Daarop kwam de slagpin vrij en explodeerde de bom. Hoge grondwaterstand De gedetecteerde bom ligt volgens meetgegevens van Leemans op 3,48 meter. Door de hoge grondwaterstand is het explosief nog niet geïdentificeerd. Plaatsvervangend pelotonscommandant adjudant Rob Martens: Als het zo nat is, zak je weg en is werken onmogelijk. Maar nog belangrijker: je loopt het risico dat de bom gaat dansen terwijl je niet weet om wat voor ontsteker het gaat. Erg gevaarlijk, vooral omdat hier relatief veel chemisch lange vertragers zijn gevonden die erg gevoelig zijn voor beweging. In het verleden hebben zich hier spontane detonaties voorgedaan. Geen beweging Om dansjes van de bom te voorkomen heeft Leemans bronbemaling aangebracht. Als een medewerker met zijn gepantserde graafmachine aan de slag gaat, blijkt dit gelukkig te hebben gewerkt: de grond is droog en stabiel. Het metalen monster schept de aarde laagje voor laagje weg. Bij de laatste decimeters neemt de EOD het over. Voor sergeant-1 Hans Cornelisse is het de eerste bombenadering. Ik maak de bom vrij en identificeer haar. Deze herken ik gelijk: een Amerikaanse 500-ponder met een direct werkende ontsteker. Ik kan het typenummer zelfs nog lezen. Gestuurde explosie De klus wordt geklaard door een kilo kneedbare springstof in conusvorm op te bomwand te plaatsen. Deze vorm werkt als een holle lading en concentreert de explosie op één punt. Twaalf meter slagsnoer, een slagpijpje en een lang elektriciteitsdraad - de afvuurkabel - completeert het geheel. De EOD dekt het pakket af met zand, waarna de graafmachinist de kuil voorzichtig dicht schept. Door een extra bult zand aan een kant te plaatsen, sturen de experts de explosie in een gewenste richting. Terug aan de natuur Met een schok die op honderden meters voelbaar is, gaat Hans eerste eigen bom de lucht in. De twintigste ruiming op de vliegbasis is er één uit het boekje. Dat scenario verwacht de EOD ook voor de rest van de explosieven. Toch zorgt een cluster van zes bommen voor enige hoofdbrekens. Martens: Die liggen zo dicht bij elkaar dat ze niet afzonderlijk zijn te ruimen, want dan gaan ze waarschijnlijk allemaal. Maar bij een dergelijke gelijktijdige explosie lopen gebouwen en leidingen in de omgeving gevaar. Samen met TNO onderzochten we hoe de effecten van een explosie kunnen worden gereduceerd. Waarschijnlijk worden ze geclusterd vernietigd; met een zeer korte vertraging van enkele milliseconden ertussen. Als ook dat laatste addertje onder het gras vandaan is, is de voormalige vliegbasis teruggeven aan de natuur en kunnen de wandelaars komen. Contact!, adjudant Jan Berends stuit met zijn prikstok op een bom. De ervaren onderofficier staat in een driemeter diepe kuil. Tien minuten eerder stond de ruimcommandant van de EOD nog met de mannen van Leemans Speciaalwerken over een kaart van voormalige Vliegbasis Twenthe gebogen. Het explosievenopsporingsbedrijf heeft precies aangegeven waar afgelopen jaar 37 bommen zijn gelokaliseerd. Negentien zijn er inmiddels geruimd. Nu is het tijd om af te rekenen met de zwaarste en moeilijkste exemplaren. Defensie heeft de vliegbasis verkocht aan gebiedsontwikkelaar ADT. Die verdeelt het terrein in een civiel vliegveld en een publiek toegankelijk natuurgebied. Er is echter één voorwaarde; het terrein moet vrij zijn van explosieven van honderd pond of zwaarder. Het door de Duitsers gebruikte vliegveld kreeg aan het einde van de Tweede Wereldoorlog geallieerde bombardementen te verduren. Leemans Speciaalwerken, waar drie oud-eod ers werken, bracht de tientallen blindgangers in kaart en identificeerde ze, indien mogelijk. Chemisch lange vertrager De EOD ers lokaliseren de bommen door met metaaldetectors verstoringen van het aardmagnetisch veld te meten. Bij de bom die adjudant Berends zojuist vond, duidt de grootte van de verstoring op Je wilt niet dat een bom gaat dansen Sergeant-1 Hans Cornelisse doet zijn eerste bombenadering, een 'gewone' Amerikaanse 500-ponder. 16 Landmacht Landmacht 17

10 Koningscompagnie onder Amerikaanse vleugels Internationale para-oefening smaakt naar meer brigadeoefening is dan ook een belangrijk onderdeel in het Amerikaanse gereedstellingsproces. Naast gereedstellen, is het integreren van een buitenlandse eenheid en het daarmee onderzoeken van mogelijke samenwerking een belangrijke doelstelling. De beschikbare capaciteit hier is ongekend. Een para-oefening van deze omvang is in eigen land ondenkbaar, vertelt compagniescommandant kapitein Rob Morsink aan de telefoon. De uitnodiging aan het adres van de Schaarsbergers werd dan ook met beide handen aangegrepen. Volgens Morsink is de oefening om meerdere redenen uniek. Je krijgt maar zelden de kans om volledig geïntegreerd op divisieniveau, in een andere cultuur en met andere middelen te trainen. We worden als buitenlandse eenheid echt in het hele plaatje betrokken, dat had ik niet verwacht. TEKST: kap Martijn van der Werff en kap Marlous de Ridder FOTO S: sgt-1 Allan Baros, 3rd Brigade Combat Team Voor de Koningscompagnie van 11 Infanteriebataljon begint 2014 meer dan goed. De luchtmobielers krijgen tijdens de oefening Falcon Assault als eerste Nederlandse para-eenheid de kans drie weken volledig geïntegreerd te trainen met de Amerikaanse 82nd Airborne Division. Een belangrijk aspect aan deze internationale samenwerking is het leren werken met elkaars materiaal en procedures. Standby. GO! Geruisloos springen ruim driehonderd militairen uit vijf Amerikaanse C-17 s. Het is waterkoud en het dikke wolkendek ontneemt alle zicht. Onder hen de mannen van de A-compagnie, voor de gelegenheid ingebed bij een verkenningsbataljon. Nu springen de rode baretten wel vaker in internationaal verband maar om daadwerkelijk als onderdeel van een Amerikaanse eenheid airborne te worden ingezet, is uitzonderlijk. De grootschalige para-inzet vlakbij thuisbasis Fort Bragg (North Carolina) vormt de opmars voor een reeks acties. Van een zogenoemde non-combatant evacuation operation (NEO), waarbij de evacuatie, identificatie en het afvoeren van burgers wordt beoefend tot het zuiveren van objecten en oorden. Ondenkbaar Ongelimiteerd luchttransport en genoeg gebouwen om zo realistisch mogelijk te trainen. Voor hun jaarlijkse Joint Operational Access Exercise (JOAX) halen de Amerikanen alles uit de kast. De divisiegeleide Verschil in uitrusting Hoewel de drills in de lucht nagenoeg gestandaardiseerd zijn, is het wel even wennen om met de Amerikaanse T10 en T11 chute te springen, met name in de aflaatuitrusting (uitrusting om het wapen en de rugzak tijdens de sprong veilig te vervoeren, red.) zit een behoorlijk verschil, meent Morsink. Om überhaupt mee te mogen doen, volgden de Luchtmobielers voorafgaand een intensieve omscholingscursus. Gevolgd door een gewenningssprong uit een Chinook, waarna de compagnie hun felbegeerde wing ontving uit handen van generaal Hill. Vanwege de aanwezigheid van een Nederlandse jumpmaster kregen de Amerikanen op hun beurt onze wing. Buitenlandse wings zijn onder parachutisten erg in trek. Para s meten hun status af aan de herkomst van de wing én het aantal type sprongen dat ze hebben gemaakt. Hoogtepunt vormde de zogeheten JOAX sprong waarbij de militairen s nachts met volledige uitrusting en vanaf extreem lage hoogte uit een vliegtuig springen. Het zicht was zo slecht dat de luchtmobielers in de lucht al onder vuur werden genomen. Morsink: Normaal springen we niet uit een Chinook of door het wolkendek dus dat gaf zeker een extra dimensie. Nieuwe ideeën Hoewel er nog geen officieel samenwerkingsverband ligt zoals met Duitse Division Schnelle Kräfte is de verwachting dat dit soort oefeningen vaker voorkomen. Met het oog op combined inzet is het immers zaak dat echte operaties snel en soepel verlopen. Bovendien is het intensiveren van de samenwerking met buitenlandse eenheden een manier om draagvlak voor missies te vergroten. We gaan hier met een heel goed gevoel en nieuwe ideeën weg. Wij zijn onder de indruk van hun optreden, maar andersom gold dat ook, benadrukt Morsink. Als compagnie kregen we een compliment over onze professionaliteit en discipline. Daar ben ik natuurlijk supertrots op. Overigens zat er een klein smetje op de oefening. Twee Nederlandse militairen raakten lelijk gewond tijdens een parachutesprong, waarvan één ernstig. Deze militair maakt het naar omstandigheden goed en de verwachting is dat hij met de eenheid naar Nederland terug zal vliegen. 18 Landmacht Landmacht 19

11 Meer samenwerking tussen Franse en Nederlandse landmacht Franse officieren leren van onze infanteristen Frankrijk en Nederland verdiepen de komende tijd hun militaire samenwerking. Op dit moment nemen de landen al een kijkje in elkaars operationele keuken en vinden er uitwisselingen plaats. Mooi voorbeeld is de stage van twee Franse cadetten bij de pantserinfanteriebataljons in Oirschot. De Franse collega s willen vooral hun militaire Engels verbeteren en vertrouwd raken met de Nederlandse wijze van opereren. TEKST: kpl-1 Thijs Imandt FOTO S: kpl-1 Thijs Imandt en sld-1 Dennis Böeseken Tweede luitenant Jean de Vezins (26) kijkt zijn ogen uit tijdens zijn eerste week bij de fuseliers van 17 Pantserinfanteriebataljon GFPI. Bij zijn Franse eenheid hebben ze ook een infanteriegevechtsvoertuig maar die is lang niet zo impressive als de CV90. Terwijl achter hem een groep infanteristen van de C-compagnie in- en uitstijgdrills beoefent vertelt De Vezins dat onze gevechtstactieken grotendeels overeenkomen met de Franse. Een Franse infanteriecompagnie met een Nederlandse laten samenwerken, gaat qua tactiek en optreden prima samen. De Colt met de aimpoint (laservizier) is volgens de Fransman wel even wennen. Bij onze FAMAS doe ik één oog dicht, nu moet ik bij het richten beide ogen gebruiken. Afwisselend programma Zijn opleidingsgenoot tweede luitenant Nicolas Andrieu (30) draait gelijktijdig een divers programma bij de A-compagnie van 42 Pantserinfanteriebataljon Limburgse Jagers. Zijn begeleider eerste luitenant Georgios Mantas wisselt kazernedagen af met de oefening Goose Hunter in Beverlo en een bezoek aan de infanterieschool in Amersfoort. Ik heb het erg naar mijn zin bij de Limburgse Jagers, zegt Andrieu. De Nederlanders hebben dezelfde spirit als mijn oude infanterie-eenheid. Hoewel het voor januari vrij warm is, vindt De Vezins het pretty cold tijdens het bivak op de Oirschotse Heide. De uit Toulouse afkomstige officier-in-opleiding is simpelweg meer zon gewend in Zuid-Frankrijk. De Vezins is bezig aan het laatste deel van zijn opleiding van onderofficier tot officier aan de Combined Arms School. Na de velddagen bij de fuseliers haakt hij aan bij de Pantserinfanterie Functie Opleiding op het Infanterie Schietkamp. Tot slot staan nog het Artillerie Schietkamp en de Koninklijke Militaire Academie op het programma. Banden aanhalen Overigens kan Oirschot in de toekomst op meer Frans bezoek rekenen. Commandant Landstrijdkrachten luitenant-generaal Mart de Kruif sprak onlangs met zijn Franse evenknie af de mogelijkheden tot samenwerking tussen 13 Gemechaniseerde Brigade (die omgevormd gaat worden tot een gemotoriseerde brigade, red.) en een Franse brigade verder te onderzoeken. Een ander voorbeeld van landmachtsamenwerking is die tussen de 1e Franse Logistieke Brigade en het Operationeel Ondersteuningscommando Land. Beide eenheden ontplooien regelmatig samenwerkingsinitiatieven, zoals het uitwisselen van officieren en onderofficieren en kleine detachementen. Verder blijft de landmacht militairen sturen naar Franse carrièreopleidingen in Parijs en Saumur. Als pilot gaan twee onderofficieren binnenkort deelnemen aan de secundaire vorming aan de École nationale des sous-officiers d active. Door vaker samen op te trekken, wil de KL onder meer aanvullende kennis opdoen voor het optreden in Afrika. Een continent waar de Fransen veel operationele ervaring mee hebben. Nu Nederland met 370 militairen deelneemt aan de VN-missie in Mali kunnen de Franse en Nederlandse landmacht hun banden verder aanhalen. Hoge Franse onderscheiding voor C-LAS Commandant Landstrijdkrachten luitenant-generaal Mart de Kruif maakt zich al langere tijd hard voor nauwere samenwerking met de Fransen. Vanwege zijn inzet voor de goede verhoudingen tussen beide landmachten en zijn indrukwekkende staat van dienst werd De Kruif op 24 januari in Den Helder benoemd tot Officier de la Légion d'honneur. De Franse ambassadeur, Pierre Ménat, benadrukte aan boord van het Franse fregat Primaugeut dat mede door De Kruifs inspanningen de samenwerking tussen Nederland en Frankrijk een nieuwe impuls heeft gekregen. Daarnaast sprak de Fransman zijn dank en waardering uit voor de wijze waarop De Kruif als commandant Regional Command South in de periode over de Franse militairen heeft gewaakt. Foto: John van Helvert 20 Landmacht Landmacht 21

12 Van sergeant naar directeur dierenpark Dat militairen het buiten de kazernemuren goed doen, bewijst ook Frankwin van Beers. Veertien jaar geleden nam de oud-sergeant met pijn in zijn hart afscheid van zijn landmacht. Nu is hij directeur van Dierenpark Emmen, de meest vernieuwende en baanbrekende zoo van Nederland. Eerst had ik afkickverschijnselen, maar achteraf was dit de beste keuze die ik heb kunnen maken. TEKST: tlnt Johanna van Waardenberg FOTO S: Paul Tolenaar Ik heb onbewust veel geleerd van mijn diensttijd Als 17-jarige wilde Frankwin al duiker worden. Hij was er idolaat van, zocht in alles het extreme en wenste niets liever dan van zijn hobby zijn beroep maken. Hij diende geruime tijd bij 12 Pantsergeniebataljon. Maar zijn droom ging pas in vervulling toen hij als duiker bij 108 Duikerpeloton aan de slag mocht. Ik kijk met plezier terug op die tijd en heb er nog steeds heimwee naar. De kameraadschap, het werken onder water, onder vaak extreme werkomstandigheden het waren mooie momenten. Keuzes De ex-groepscommandant had het goed naar zijn zin, maar merkte meer in zijn mars te hebben. Als onderofficier bereik je op een gegeven moment een grens. Frankwin herinnert zich de grote stap naar buiten nog als de dag van gisteren. Ik zat twaalf jaar in dienst en wist niet beter dan dat de landmacht mijn wereld was. Ik heb echt heel goed nagedacht want je laat toch iets moois achter. Eenmaal uit het uniform keek hij goed om zich heen. Een aanbod van het Dolfinarium in Harderwijk om een duikbedrijf op te zetten, greep hij met beide handen aan. Ook startte de oud-militair met een managementsopleiding. Mede door zijn opleiding, leiderschapscapaciteiten en vakexpertise lukt het Frankwin om bij het Dolfinarium op te klimmen tot directeur. Ook op dat niveau had hij profijt van zijn militaire achtergrond. Ik merkte dat ik onbewust veel heb opgepikt in mijn diensttijd. Je leert leidinggeven, het voortouw nemen en richting bepalen. Die eigenschappen zijn buiten Defensie van grote waarde. Of je een groep militairen onder je hebt of een managementteam; het blijft leidinggeven. Frankwin verdiende vrij rap zijn sporen in het bedrijfsleven. Maar de overgang van militair naar burger verliep niet zonder slag of stoot. In het begin had ik echt afkickverschijnselen. Bij de landmacht was ik iedere dag wel fysiek bezig. Mijn lichaam moest gewoon weer wennen aan een normaal leven. Ik vond mijn uitlaatklep in extreme sporten. Die leveren dezelfde soort rush op. Blijven hangen Nu veertien jaar later is Frankwin de hoogste baas bij Dierenpark Emmen. Zijn landmachtperiode ligt inmiddels ver achter hem, maar allerlei typisch militaire dingetjes houden hem nog steeds bezig. Ik ben een aanpakker en wil van alles op de hoogte blijven. Niets aan het toeval overlaten. Ook mensen die mijn verleden niet kennen, roepen weleens: Joh, je zou een goeie zijn voor het leger. Mijn grootste drijfveer in mijn functie is de gasten een onvergetelijke dag bezorgen. 22 Landmacht Landmacht 23

13 Historische tank van kaliber Rembrandt Onder leiding van algemeen directeur Van Beers wordt een compleet nieuw belevingspark met dieren gebouwd. Zondermeer waar. Onbewust sta ik soms in de eerste rust. Keurig met mijn handen op mijn rug. Aan dat soort dingen merk ik dat veel van die tijd is blijven hangen. Uitdagingen Die militaire can do -mentaliteit kwam hem als directeur onlangs nog goed van pas. Toen Dierenpark Emmen op het randje van faillissement stond, zag de oud-militair dit als een immense uitdaging. Ik denk in kansen en oplossingen. Inmiddels staan de zaken er inderdaad anders voor. Het dierenpark wordt op een andere locatie in de stad compleet opnieuw opgebouwd tot een themadierenpark. Een concept dat voor heel Europa uniek is. De bezoekers kunnen in de toekomst niet alleen genieten van dieren, maar ook van attracties en voorstellingen. Het wordt een belevingspark met drie klimaatzones: het poolgebied, de woestijn en de tropen. Naar verwachting is het project in 2016 voltooid. Naar dat hoogtepunt kijk ik enorm uit. Bij de landmacht heb ik een gouden tijd gehad. Maar zeker met zo n moment in het verschiet, ben ik blij dat ik de grote stap naar buiten heb genomen. Volgens Van Beers zorgt de passie voor dieren voor de sterke collegiale band onder de medewerkers. Het was een precisieklus, oordeelde korporaal-1 Danny van Lem na afloop. De opdracht, het brengen van een Britse Cromwell tank en een Amerikaans Weasel amfibisch rupsvoertuig naar de Rotterdamse Kunsthal, was dan ook niet alledaags. De imposante wapens figureren in de tentoonstelling De Tweede Wereldoorlog in 100 voorwerpen, die Koning Willem- Alexander begin februari opent. FOTO S: Bart Nijs fotografie Het was een fikse operatie om de 27 ton wegende tank bij de Kunsthal te krijgen. Een enorme hijskraan van 140 Zware Transportcompagnie takelde het metalen gevaarte in het Brabantse Overloon op een semi-dieplader. Daarna ging het buitengewone transport over de openbare weg naar Rotterdam. Het lossen van de tank ging probleemloos, al moest hij wel in één keer goed staan omdat hij niet meer kan rijden. Van Lem: De ruimte om te manoeuvreren met zo n gevaarte is natuurlijk beperkt. Als enige stuk van de expositie krijgt de Cromwell tank, die in 1944 een belangrijke rol speelde in de Slag bij Overloon, een plek buiten het Rotterdamse museum. Tegen 27 ton staal is bijna geen vloer bestand, dus parkeerde de transportcompagnie het wapen op het gras. De tank is veruit het grootste object dat een plaats krijgt in de expositie. Het gevaarte bleef in 1944 achter in het gebied rond de tankslag bij Overloon. Landingen op Walcheren De tijdelijke verhuizing van de Amerikaanse Weasel verliep eveneens op rolletjes. Het landingsvaartuig ging van het Bevrijdingsmuseum in Zeeland via Eindhoven naar Rotterdam. Personeel van de Defensie Verkeers- en Vervoersorganisatiecompagnie verzorgde het transport. De geallieerden zetten de Weasel op 1 november 1944 in bij de landingen op Walcheren door Britse, Noorse, Nederlandse, Franse en Belgische commandotroepen. Op initiatief van het Nationaal Comité 4 en 5 mei en de Stichting Herinneringscentra werken 25 oorlogs- en verzetsmusea mee aan de expositie in de Kunsthal. De landmacht wilde graag helpen omdat de tentoonstelling bijdraagt aan maatschappelijk draagvlak voor de krijgsmacht. Het vervoer van het oorlogstuig vormde een reguliere oefening voor de transporteenheden. De Tweede Wereldoorlog in 100 voorwerpen is te zien van 5 februari tot en met 5 mei. 24 Landmacht Landmacht 25

14 Landmacht Boekentips Danger Close: het nieuwe boek van Marco Kroon Pagina s vol adrenaline, zweet, bloed en humor: Danger Close is het nieuwe boek van Marco Kroon. Hierin schrijft hij trots, openhartig en rauw over zijn tijd als commandant van het Special Forces peloton in Afghanistan, over de Ridderslag en zijn val van hero to zero. Danger Close is vlot geschreven in een taal die de militair aanspreekt. Nooit eerder getoond beeldmateriaal geeft een uniek beeld van zijn werk als commando in gevechten tegen de Taliban in de omgeving van de Baluchi-pas en de Chora-vallei. Kamaraadschap, frustraties en gevechtsuitputting beschrijft hij vanuit zijn hart. Naast de succesvolle acties van zijn eenheid in Uruzgan, schrijft Kroon de onterechte beschuldigingen van drugsbezit van zich af. In zijn eerder verschenen Leiderschap onder vuur geeft Kroon zijn kijk op leiderschap. Danger Close gaat vooral over zijn acties in Afghanistan en zijn val van held naar verdachte. Voor het eerst en voor het laatst spreekt hij zich uit: Waar rook is, is niet altijd vuur en toeval bestaat. Gedecoreerd en beschuldigd Marco Kroon is door Koningin Beatrix gedecoreerd met de Militaire Willems-Orde, de hoogste onderscheiding van ons land. Hij droeg deze dapperheidsonderscheiding op aan Special Forces Task Group Viper, de commando-eenheid die onder zijn leiding onder extreem moeilijke en vijandige omstandigheden in Afghanistan opereerde. Het begon als een heldenverhaal. Maar niet lang na zijn decoratie werd Marco Kroon verdacht van handel in wapens en drugs, in beschuldiging gesteld en tot zijn vrijspraak door de media achtervolgd. Marco Kroon Danger Close UHB uitgevers ISBN ,95 Van brievenbus naar inbox De personeelsbladen van Defensie gaan in 2014 digitaal. In maart verschijnt de laatste papieren uitgave van Landmacht. Het blad gaat vanaf dan verder als online magazine. Abonneer je nu gratis op de digitale nieuwsbrief en dan weet je als eerste wat het laatste defensienieuws is: in woord, beeld en geluid op je computer, tablet en smartphone. Digitaal tijdschrift ontvangen? Zo doe je dat! Stap 1: Stap 2: Stap 3: Stap 4: Stap 5: Surf Ga naar Kies Kies de defensiebladen waarop je een abonnement wilt. Mail Laat je persoonlijke adres achter. Bevestig Je ontvangt direct een ontvangstbevestiging per . Klik op het internetlinkje. Lees Maandelijks krijg je een nieuwsbrief met de inhoudsopgave en link naar het nieuwe digitale tijdschrift. Tweehonderd dagen Uruzgan Kapitein Rom Mannien werd in 2008 uitgezonden naar Uruzgan. Hij schreef regelmatig over zijn ervaringen op zijn blog. Aangemoedigd door de positieve reacties die hij daarop kreeg, besloot Mannien een stap verder te gaan. Nu, vijf jaar later is volgens hem het moment gekomen om zijn kijk op tweehonderd dagen Kamp Holland wereldkundig te maken. In Tweehonderd dagen Uruzgan schetst de schrijver in dagboekvorm een beeld van zijn belevenissen, werk- en leefomstandigheden tijdens zijn uitzending in de Zuid-Afghaanse provincie. Rom Mannien Tweehonderd dagen Uruzgan ISBN ,50 Bestellen via of via de boekhandel Belangrijk Meld je aan met je persoonlijke adres: de video s van de digitale bladen zijn niet beschikbaar via Mulan of Internet op de werkplek. Na aanmelding ontvang je een bevestigingsmailtje. Klik op de internetlink. Een welkomstmailtje verschijnt in je inbox. Geen mail ontvangen? Kijk in je spammail. De opgegeven adressen worden alleen gebruikt voor de versturing van nieuwsbrieven van de online magazines. 26 Landmacht Landmacht 27

15 Landmacht Personeelsmutaties Militair personeel bevorderd Burgerpersoneel dienst verlaten Reünies Brigadegeneraal GF Koot (cav) (dec) Kolonel D Kalverda (art) (nov) Luitenant-kolonel SS Volcklandt (art); GA Strick (inf ); IEW JJ van Homelen (gn); EG Reinders (natres); RJM Roelofs (log td); JIZ Domenie (natres) (dec) Tweede luitenant MAE Hermans (log b&t); J Bijlsma (log gnk); EJ Brandsen (log b&t) (nov); RCH Boesten (log b&t); ML Brock (natres); MERC Vlaanderen (natres); CJJ Theunisse (natres); BF van Gessel Korporaal der eerste klasse CGM van den Hout (natres); RJM Loonen (log td); GJ Ferreira (inf ); LM Krijger (inf ); N Hummel (log gnk); J van Barneveld (gn); S de Jong (natres); JR Dijkmans (gn); RGM van den Berg (vbdd); AL Bakker (log gnk); MAM Diebels (log gnk); J Boes (log td); C van Zeelt (inf ); MMJ van Weert (log gnk); B Gilsing (gn); Sergeant-majoor / opperwachtmeester DH Klein Entink (lo/s) (nov); GJPM Rongen (cav) (dec) Sergeant der eerste klasse / wachtmeester der eerste klasse GS den Bakker (inf ); DJL Bousché (art); AMCD Droste (vbdd); RHWT Hommen (log b&t); BM de Schaal 13 RBEM van Nistelrooij (nov) Schaal 11 L Arensman (nov) Schaal 10 FH Kers, EJ Temmink (nov) 65 jarig bestaan 324 Squadron Voor wie: Oud-leden van het Hawk Geleide Wapen Squadron Datum: Zaterdag 10 mei 2014 Van tot uur Gonzales (natres); JJM Oomens (art); RA Goossens (inf ); CP de Lange (inf ); JH van Luinen (vbdd); FC Berg (natres); AP van Wijk (log b&t); H de Boer (log b&t) (dec) Adjudant RCJM van Gestel (gn); JKW Moerkerke (gn); RA van Kroonenburg (gn); GJ Brommer (natres); L Wilschut (natres); SPG Nouwen (log gnk); RG Jong (art); D Kinsbergen (log b&t); B Kroon (log gnk); EA ter Laak (log b&t); DA Reumel (log b&t); A Spieringhs (vbdd); RL Veninga (log b&t); MM Schaal 9 JF Sorber (nov); G de Bruin (dec) Locatie: Luitenant-generaal Bestkazerne, Vredepeel (art); CAJ Rijken (log ma); MC Sutherland (inf ) (nov); TB van Kesteren (rk gv) (dec) Majoor N Verhoef (inf ); S Donker (inf ); PJL Martens (inf ); M Hoogezand (gn); DCE Doms (cav); JWG AA Verhoeven (gn); MMWG Berns (log b&t); DHGJ Raaijmakers (log gnk); JM Neijenhuis (inf ) (nov); LA Davidse (log b&t); RJM Goddrie (natres); JM Balk (inf ) (dec) Sergeant-majoor / opperwachtmeester de Vries (inf ); SG Hylkema (natres); J Bosma (vbdd); M Pesarini (gn); PJ Beijer (log td); J van de Belt (log td); PJJ Blokzijl (log td); CH van der Wekken (log td); JHP Leijsten (log td); NC Zuidema (inf ) (nov); H Dijkslag (natres); R Kiers (log td); R van Eijken (natres); SW van Witteveen (vbdd) (nov); M Ali-Cherif (log b&t); PBT van As (lo/s); GS den Bakker (inf ); JL van Bladeren (log gnk); A van den Broek (lo/s); S van der Brugghen (log b&t); JR Claassen (luart); D Dorgelo (log td); K Groot (log ma); MI van der Heide (log gnk); R Mangelaars (log b&t); R van der Meer (inf ); Schaal 8 GJ Bruntink, R Grosze-Nipper, K Hartman (nov); WC Singel (dec) Schaal 7 Info en aanmelden: Zodra de eigen bijdrage bekend is, melden wij die op de site. Geers (inf ); RAL van Balen (luart); WJ van Dijk (log ma); H Meindertsma (inf ); R Zwolman (vbdd); F Holland (log b&t); FWH van der EAM Pernot (log td); R de Vries (log ma); W Klaassen (log ma); R ten Barge (log td); VG Stegeman (log ma); SA den Deurwaarder (inf ); Dam (natres); P Weijman (natres); S Brouwer (log gnk); S Crescente (inf ); DJE Bakker (inf ); T Streekstra (inf ); N Hoffer (inf ); E van Huizen RR van der Steen (log td) (dec) Sergeant / wachtmeester W Schout Velthuijs (nov); HL Heijgele (dec) Schaal 6 In Memoriam Heijden (log ma); GH Westenberg (inf ); JWH N Kropf (log td); RJ den Boer (cav); MC van Beek (natres); J Burgers (inf ); BG Koopmans (natres); KMM Bloemers (vbdd); EC Lintang (vbdd); P van der ER Gilman (nov); FQJJ Ververs, AW de Waal (dec) Kolonel W.G. Nijhout, Corneth (vbdd) (nov); AANM Geers (art); GJ Wiersma (log b&t); DJ Dudart (cav); E Pasop (log (log b&t); MC Spit (cav); D de Groot (gn); MJA Kuipers (inf ); PA van Leeuwen (gn); K Beukema KY Lambregts (log b&t); P Kleine Schaars (inf ); S Luntz (inf ); PM Thompson (log b&t); G Overweg Ploeg (inf ); DJ van der Rhee (log b&t); JJ van Riessen (vbdd); M Wouterse (log gnk) (nov); MJ Baerends Schaal 5 hoofd afdeling Financial & Control Staf CLAS b&t); ESP Blom (log b&t); J Zwartenbol (log td); (inf ); R de Ridder (inf ); RBT van der Meer (log (gn); S Oligschlager (log gnk); T Letzer (log (luart) (dec) PPM Kock, HMJG Ridderbeks (nov) De heer A.J.E.P. van der Mierden, MM Goedknegt (cav); JDG van Gelder (gn); CW Verboekend (log td); RJA van Gils (log b&t); JMA td); M Sluiter (log ma); SJ van der Sluis (inf ); SA Laveist (art) (nov); IBJ Mom (cav); JR Zijlstra gnk); AHM Giesen (natres); EHJA Broekhuijse (natres); R Lemstra (vbdd); A Ismael (vbdd); TM Korporaal der eerste klasse Schaal 4 werkzaam bij USAG Schinnen van Herk (vbdd) (dec) (inf ); A Boonstra (inf ); SMP Houben (luart); PA Groothuis (log td); TM van Maastricht (log td); P Boomsma (log b&t); EO Bos (log ma); JPH Bosman IJ Bergman, R Gerla (dec) De heer P.S. Soree, Kapitein / ritmeester Janssen (log td); RP van Sleen (vbdd); M Sluiter (log ma); RM Paulussen (log ma); RC Wubbolts G Oosterbaan (log td); TAA de Wolf (log td); J Klomp (vbdd); RM de Lange (gn); S Oosterwijk (log b&t); M Bremer (inf ); RD Coljee (inf ); M van Dellen (log b&t); R Flik (log td); SL Gosepa (inf ); werkzaam bij de Defensie Uitleen Organisatie van het Materieellogistiek Commando Land M Huizenga (log gnk); A Lebon (cav); EJ de (inf ); AS Wiet (log ma); GH Klop (luart); D (log b&t); K Dennekamp (log td); FTR Pietersen EEM Groen (log b&t); RWJ Hagenbeek (cav); JEC Groot (log ma); FB Gysen (log td); MP Zöllner (inf ); RJAJ Vugts (inf ); FGM Heek (log b&t); BJ Aarssen (inf ); RL Lydall (log gnk); MA Buitenhuis (art); RF Roelofs (inf ); PM de Jonge (log b&t); K Smetsers (log gnk); EL Lamers (luart); MS Jansen (log ma); GC de Vlieg (inf ); Nagtegaal (log b&t) (dec) Sergeant der eerste klasse / wachtmeester der eerste klasse D de Jong (gn); RNJ Strijbos (cav); RA van Waardenburg (luart); MSJ Glas (cav); HJ van (natres) (dec) Militair personeel dienst verlaten Luitenant-kolonel Hondius (cav); QR Kelder (log td); M Laan (vbdd); KAT Leenders (art); AGJ Meijer (log gnk); R van Mierlo (log b&t); J Nijdam (log b&t); D Noorthoek (log b&t); M Ouwendijk (log b&t); EJ Peters (inf ); BJ Rosier (gn); JOB van Schadewijk (log b&t); G van de Scheur (log b&t); D Schouten (log ma); Landmacht Redactieraad Voor ideeën en opmerkingen over het blad Landmacht kun je terecht bij de leden van de redactieraad: PJWH Snaterse Broekhuijse (log gnk); JWA Ploegmakers (inf ); L van Leuven (cav); A Shah (inf ); M Sissingh (cav); AJH Kuus (natres) (nov); PG Cabo (natres); R Pieterson (inf ); HDG Bosch (art); AS Pons (log gnk); L Passos (log ma); AMA Vermeij (log gnk); TM Mönch (gn); N Roks (luart); T van Leeuwen (gn); MP Zöllner (inf ); G Verhoeven (luart); SJ Hoek (log b&t); BNJ van Gijsel (inf ) (dec) Eerste luitenant JW Janssen (vbdd); JCA Steen (inf ); VJM van Leest (log gnk); EHF Donkersloot (art); JTB Levöleger (inf ); P Haenen (inf ); B van der Spek (inf ); JL van der Gulik (gn); RJ Groeneveld (art); SK Gotthjalpsen (inf ); EM Kampstra (inf ); TA Klasens (log b&t); HJ van der Galiën (inf ); R Verwijs (inf ); MHJ Pont (inf ); MWJ van Houdt (log b&t); F van Dooren (log b&t); SM Ogink (log Oeveren (cav); TM Kampshof (cav); J Bijl (cav); M Rombouts (cav); K Aerts (inf ); EPA Littooij (log td); MJ Lopers (inf ); B Elfring (log gnk); DE de Ruiter (log gnk); A Fokkens (inf ); RJA Brugman (log td); M Verhees (log b&t); V Dirven (inf ); B van den Berg (log b&t) (nov); RS Echten (cav); MC Cilon (log td); JCE Gijsbers (log td); FM van Heuven Van Staereling (natres); RBP Ros (natres); MJL Hutjes (natres); G Jamin (luart); ER Herben (cav); J van der Hoek (log gnk); HW van Veen (cav); V Nunes Pires (art); MHW Meinema (log td); M Brands (cav); AM Musone (cav); MWN Dekker (cav); E Paulissen (cav); P Maassen (cav); R de Waal (cav); GLM Klasen (cav); RHJ Messchendorp (cav); JWB Mallegrom (natres); JE Jonkman (log td); BHPA Sleutjes (art); T Klappe (cav); J Bruijnderink (luart) (dec) Sergeant / wachtmeester R Tollenaar (vbdd); JE Vincentie (rk gv) (dec) Majoor J Mooij (log b&t) (nov); GA Schouwstra (cav) (dec) Kapitein / ritmeester MD de Goede (art); WS Huismans (vbdd) (nov); JG Buitenhuis (inf ); K Latifi (inf ); J Leussink (art) (dec) Eerste luitenant JW Tiemersma (inf ) (nov); KP Postma (inf ); AH Runhart (cav); RTR Sanderink (luart) (dec) Adjudant EPJ de Haan (log b&t); EE Huurdeman (log b&t); B Oldenbeuving (log ma) (nov); GJ Brandon (log ma); J de Jong (cav); MH Peels (log b&t); JMG J Seip (log b&t); FJA Sleiver (log b&t); H Snijder (luart); CA Soto Alvarez (log b&t); RP Stallinga (inf ); B Stegenga (inf ); BA Stil (log gnk); M Tieman (log b&t); T Verhoeven (log b&t); S Vissers (log gnk); J Volkers (vbdd); RPJ de Vries (log b&t); D van Wensen (log b&t); C Wolthuis (art) (nov); SAP Bouterse Alvares Dos Santos (inf ); B Dekker (art); R Dekker (inf ); E Demirkaya (log td); DR Deux (inf ); A Dijkhuizen (cav); P Duarte (inf ); HL Eikelboom (vbdd); HAH Eising (log b&t); G van Elswijk (cav); K van Hassel (cav); J de Jong (log td); K de Jonge (inf ); M Kasbergen (inf ); D Kort (log b&t); CF Kromhout (inf ); M Kroon (cav); D van Loon (inf ); JKW Moerkerke (gn); A van der Molen (inf ); E Plakmeijer (log b&t); H Pruissen (log td); RJM van Reenen (log b&t); E van Rossum (log b&t); JPR Simons (inf ); RFGM Stuivenberg (log td); S Timans (cav); VC Verhoef (gn); IE Vinkers (log ma); P Wanschers (log b&t); AA Weltevreden (inf ); M Wolfs (log td); M de 1GNC: maj Tjeerd Dijkstra * OTCRij: aooi Leo van Meerendonk * KCT: kap Louis Wesselink * OTCo: maj Henk Asma * DGLC: elnt Jurriaan Esser * JISTARC: aooi Erik Vriens * OTCMan KC: aooi Paul Fontein * Korps Natres: kap (r) Fred Warmer * OTCMan: maj Ron Sprokkereef * VustCo: kap Corné van den Berg * OOCL: aoo (R) Roel van Essen * DP&O: kap Anne-Marie Berndsen * DCHR: maj Frans Verburg * MatlogCo: maj Cas Le Mahieu * Is jouw eenheid nog niet vertegenwoordigd in de redactieraad en praat je graag eens in de twee maanden mee over de inhoud van het blad? Neem dan contact op met de redactie van Landmacht: redactielandmacht@mindef.nl gnk) (nov); FPJM Vermeijlen (gn); N Stip (gn); RH Bertrums (natres) (nov); J Taat (log b&t); Roumans (log gnk) (dec) Zwaan (log td) (dec) HG Aaftink (natres) (dec) 28 Landmacht Landmacht 29

16 Landmacht Helden Stedendwinger Prins Frederik Hendrik Frederik Hendrik, Prins van Oranje en graaf van Nassau, was stadhouder, kapitein-generaal en admiraal-generaal van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Vanwege zijn succesvolle belegeringen kreeg hij de bijnaam 'stedendwinger'. Halfbroer prins Maurits van Oranje neemt in 1599 de militaire vorming van de dan nog 15-jarige Frederik Hendrik op zich. De band tussen de twee is zo hecht dat Maurits bij de roemruchte Slag bij Nieuwpoort (1600) zijn halfbroer niet wil achterlaten. Vanaf dat moment neemt Frederik Hendrik actief deel aan de krijgsverrichtingen. In 1625 trouwt hij met zijn achternicht Amalia van Solms-Braunfels om de dynastie van Oranje veilig te stellen; halfbroer Maurits ligt dan op sterven. Als Prins van Oranje krijgt Frederik Hendrik het stadhouderschap van Holland, Zeeland, Utrecht, Gelderland, Overijssel en wordt hij kapiteingeneraal en admiraal-generaal. Militaire successen In de voortdurende strijd tegen Spanje behaalt de Prins in de jaren die volgen veel successen. In 1627 herovert hij de vestingstad Groenlo op de Spanjaarden. Zijn inname van s-hertogenbosch twee jaar later wordt beschouwd als een technisch militair meesterstuk en levert hem de titel Stedendwinger op. Hij sluit de stad van de buitenwereld af om zich vervolgens een weg richting de stadsmuren te graven en de 30 Landmacht verdedigingswerken op te blazen. In 1632 begint de veldtocht langs de Maas waarbij hij achtereenvolgens Venlo, Roermond en Maastricht verovert. Prins Frederik Hendrik gaat in 1635 een alliantie aan met de Fransen met als doel gezamenlijk de Zuidelijke Nederlanden te veroveren, die dan gedeeld zullen worden of tot zelfstandige staat worden gemaakt. De stad Breda verovert hij in 1637 maar tot zijn grote teleurstelling en ondanks enorme inspanningen lukt het hem niet de belangrijke Oranjestad Antwerpen in te nemen. Goed gezelschap Prins Frederik Hendrik lieert zich tijdens zijn militaire carrière aan veel bekende namen uit de Nederlandse geschiedenis. De bekende dichter Constantijn Huygens is gedurende Frederik Hendriks stadhouderschap zijn secretaris en adviseur. Hij vergezelt de Prins op alle veldtochten en houdt echtgenote Amalia op de hoogte van zijn krijgsverrichtingen en gezondheidstoestand. De Franse koning Lodewijk XIII geeft het aanzien van de Prins van Oranje een flinke boost door zijn aanspreektitel van Son Excellence naar Son Altesse te veranderen. Dankzij Piet Heins verovering van de Spaanse Zilvervloot in 1628 weet Frederik Hendrik enorme inkomsten voor de Republiek te verwerven. Hij kan die goed gebruiken in zijn strijd en bovendien motiveert het de bevolking om de oorlog voort te zetten. Daarnaast geeft de politieke stabiliteit die hij terugbrengt hem de mogelijkheid eindelijk een belangrijke grote stad te belegeren, 's-hertogenbosch (zie alinea militaire successen). Dit is een serie over Nederlandse militaire helden en wordt in elke editie van de Landmacht geplaatst. Landmacht Berichten Militair ontvangt civiele heldenmedaille Sergeant-majoor Coen Cornelissen van 1 Civiel Militair Interactiecommando (1 CMiCo) heeft op 8 januari de medaille in brons van het Carnegie Heldenfonds ontvangen. Cornelissen redde tijdens zijn vakantie in Hongarije met gevaar voor eigen leven twee kinderen uit een draaikolk in de rivier de Donau. De heer Jongejan, afgevaardigde van het Carnegie Heldenfonds, vertelde de aanwezigen dat het bestuur bij het beoordelen van de voordracht zeer overtuigd was van de toekenning. Commandant 1 CMICo luitenant-kolonel Jan Vonk ging in op de deugden van de infanterist. Hij sprak zijn waardering uit over de heldhaftige reddingsactie van Cornelissen, die zich ook buiten de diensturen van zijn beste kant liet zien. Vonk: In een missie zet een militair zijn leven op het spel om zijn taken uit te voeren. Sergeant-majoor Cornelissen deed dat ook daarbuiten. Betaling salaris 2014 De datums waarop het salaris in 2014 wordt uitbetaald zijn: Februari Maart April Mei (inclusief vakantiegeld) Juni Juli Augustus September Oktober November (inclusief eindejaarsuitkering) December Deze datums vindt u terug op intranet: Portaal > Applicaties > Selfservice > Salaris, toelagen en vergoedingen > Berekeningsdagen Salaris. U vindt daar ook de datums 'laatste dag muteren', de 'berekeningsdatum', en de datums 'digitale loonstrook beschikbaar vanaf'. Foto: kpl-1 Frank Meester Nieuwe baas voor 43 Gemechaniseerde Brigade Generaal-majoor Hans van der Louw heeft op 23 januari op de Johannes Postkazerne in Havelte het commando over 43 Gemechaniseerde Brigade overgedragen aan brigadegeneraal Martin Wijnen. Van der Louw is aangetreden als Chef van het Militaire Huis. Brigadegeneraal Wijnen prees de rol die Van der Louw speelde in een roerige tijd. Na Uruzgan stoomde hij de brigade klaar voor diverse operationele inzetten, zoals de politietrainingsmissie in Kunduz. Onder zijn commando moest de brigade afscheid nemen van de Leopard 2 A6 gevechtstanks en zich vertrouwd maken met de CV90. Ook leek een nieuwe bezuinigingsronde de brigade dit jaar keihard te treffen. 45 Pantserinfanteriebataljon zou worden opgeheven. Toch bleef de eenheid behouden. Een grote opluchting voor ons allemaal. In de eerste plaats voor de zevenhonderd militairen die het betrof en hun gezinnen, zei Van der Louw. Als enige gemechaniseerd 43 Mechbrig is straks, na de omvorming van 13 Mechbrig naar een gemotoriseerde eenheid, nog de enige Nederlandse gemechaniseerde brigade. De komende periode ontwikkelt de brigade dat operationele concept verder. Daarin wil Wijnen de banden met het bedrijfsleven en de kennisinstituten verder aanhalen. In de tussentijd doen we uiteraard geen concessies aan de operationele inzet en het intensieve opleidings- en trainingsprogramma dat voor ons ligt. Nederland kan op ons blijven rekenen. Dental Fit status eenheden met één druk op de knop Op 7 januari is er een nieuwe release van het tandheelkundig systeem Exquise gelanceerd. Daarmee heeft de militaire tandheelkunde weer een belangrijk wapen in handen bij het op orde houden van de Dental Fitness van eenheden. De Dental Fit (DF) status van militairen is gekoppeld aan de personeelsdatabase. Na de introductie van Peoplesoft kon de DF van militairen alleen nog op individueel niveau worden geraadpleegd. Vanaf januari is het via Exquise mogelijk om de DF van eenheden met één druk op de knop te bekijken. Commandanten worden zo nog beter geadviseerd over de inzetbaarheid van hun eenheid. En uitval van militairen tijdens uitzending of oefening door gebitsproblemen wordt daarmee beperkt. Landmacht 31

17 Waargenomen Militairen van 11 Luchtmobiele Brigade oefenden onlangs als eerste met Promise (PROject Multi-touch Information System Experiment). Tijdens dit experiment gebruiken de militairen smartphones en tablets in een operationele omgeving. Verschillende apps vergroten de situational awareness. De belangrijkste daarvan is Soldier View waarbij op de smartphone of tablet een kaart wordt gepresenteerd met daarop de eigen locatie en die van andere troepen. Gebruikers kunnen verder schetsen maken, vijandmeldingen doorgeven en vuursteun aanvragen. Ook bestaat de mogelijkheid om onderling te chatten. Met één druk op de knop heb je coördinaten doorgegeven, vertelt sergeant-1 Bas Zegveld. Dat gaat lekker snel en makkelijk. PROMISE is een samenwerkingsverband tussen TNO, Thales, FOX-IT en Defensie. FOTO: Paul Tolenaar 32 Landmacht

WILLEM LODEWIJK V NASSAUKAZERNE, MATERIEEL LOGISTIEK PELETON (320) LOKAAL FACILITAIRE DIENST

WILLEM LODEWIJK V NASSAUKAZERNE, MATERIEEL LOGISTIEK PELETON (320) LOKAAL FACILITAIRE DIENST DE KAZERNES VAN NEDERLAND 2012. Hier vind u een lijst van landmachtkazernes in Nederland. In de lijst vind u de eenheden die er gelegerd zijn en de plaats waar de kazerne staat. JOHANNES POSTKAZERNE, HAVELTE.

Nadere informatie

Het is goed dat de geschiedenis van dit bijzondere kazernecomplex in dit boek is vastgelegd.

Het is goed dat de geschiedenis van dit bijzondere kazernecomplex in dit boek is vastgelegd. Toespraak Commandant der Strijdkrachten, luitenant-admiraal Rob Bauer Opening nieuwe locatie Nederlandse Instituut voor Militaire Historie Frederikkazerne, Den Haag 14 november 2018 The longer you can

Nadere informatie

Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem

Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem A Bridge too Far is een film over de meest tragische blunder van de Tweede Wereldoorlog en vertelt heel precies over een groot plan. Dat plan kostte meer Geallieerden

Nadere informatie

BOTSCHAFT DER BUNDESREPUBLIK DEUTSCHLAND - VERTEIDIGUNGSATTACHÉ- Oberstleutnant i.g. Joachim Schmidt

BOTSCHAFT DER BUNDESREPUBLIK DEUTSCHLAND - VERTEIDIGUNGSATTACHÉ- Oberstleutnant i.g. Joachim Schmidt BOTSCHAFT DER BUNDESREPUBLIK DEUTSCHLAND - VERTEIDIGUNGSATTACHÉ- Oberstleutnant i.g. Joachim Schmidt Den Haag, 20. März 2013 Tel.: 0031 70-342.06.18 Fax: 0031 70-365.32.48 Toespraak ter gelegenheid van

Nadere informatie

gaat hier dus hand in hand met het levendig houden van de herinnering aan delen van de geschiedenis die steeds verder van ons af liggen.

gaat hier dus hand in hand met het levendig houden van de herinnering aan delen van de geschiedenis die steeds verder van ons af liggen. Toespraak staatssecretaris van Defensie, Jack de Vries voor de reünie Djocja, 17 december 2008, Koninklijk Militair Tehuis Oud Militairen en Museum Bronbeek Allereerst mijn hartelijke dank om voor u te

Nadere informatie

rust zetten. rust gezet) Commandant der Strijdkrachten.

rust zetten. rust gezet) Commandant der Strijdkrachten. 1 Toespraak van de komend Commandant der Strijdkrachten, generaal Middendorp, bij de aanvaarding van het commando over de Nederlandse krijgsmacht op 28 juni 2012 te Den Haag. Let op: Alleen gesproken woord

Nadere informatie

Medic Special Forces: de hogere kunst van het pleisterplakken

Medic Special Forces: de hogere kunst van het pleisterplakken Medic Special Forces: de hogere kunst van het pleisterplakken tekst: sgt. Derek de Vries Lees het volledige artikel in de FALCON Grizzly, this is Mike ready to copy nine-liner This is grizzly, ready to

Nadere informatie

Een veteraan zei ooit tegen mij Als je er niet geweest bent, weet je ook niet wat het is, hoe het voelt. Hij heeft natuurlijk gelijk.

Een veteraan zei ooit tegen mij Als je er niet geweest bent, weet je ook niet wat het is, hoe het voelt. Hij heeft natuurlijk gelijk. Toespraak staatssecretaris Van der Knaap ter gelegenheid van de Opening van de veteranententoonstelling Veteranen. Ingezet in dienst van de vrede. Maandag 7 mei 2007, Stadskantoor Eindhoven. U weet ongetwijfeld

Nadere informatie

hun familie, geachte aanwezigen,

hun familie, geachte aanwezigen, Toespraak van de minister van Defensie, J.S.J. Hillen, ter gelegenheid van de uitreiking van de eerste universitair erkende diploma s van de Nederlandse Defensie Academie op 26 maart 2012 te Den Helder.

Nadere informatie

Defensie had alles uit de kast gehaald om de mensen te amuseren.

Defensie had alles uit de kast gehaald om de mensen te amuseren. Zondag 15-9-2014 was het voor geïnteresseerden mogelijk om een kijkje te nemen op de Koninklijke Militaire School (KMS) in Weert. De KMS gaat binnenkort sluiten en daarom maakten veel mensen gebruik van

Nadere informatie

Geachte Commissaris van de Koning in Zeeland, Burgemeesters en wethouders en raadsleden van de Zeeuwse gemeenten, Vertegenwoordigers van defensie,

Geachte Commissaris van de Koning in Zeeland, Burgemeesters en wethouders en raadsleden van de Zeeuwse gemeenten, Vertegenwoordigers van defensie, 1. Geachte Commissaris van de Koning in Zeeland, Burgemeesters en wethouders en raadsleden van de Zeeuwse gemeenten, Vertegenwoordigers van defensie, Beste Veteranen, familieleden, vrienden en kennissen

Nadere informatie

Dames en heren, Toespraak van de Commandant der Strijdkrachten Generaal P van Uhm, ter gelegenheid van het symposium op 5 mei 2012 te Wageningen.

Dames en heren, Toespraak van de Commandant der Strijdkrachten Generaal P van Uhm, ter gelegenheid van het symposium op 5 mei 2012 te Wageningen. Toespraak van de Commandant der Strijdkrachten Generaal P van Uhm, ter gelegenheid van het symposium op 5 mei 2012 te Wageningen. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Dames en heren, Ik sta hier vandaag

Nadere informatie

Screaming Eagles boven Kasteel Heeswijk

Screaming Eagles boven Kasteel Heeswijk Screaming Eagles boven Kasteel Heeswijk Powerpointpresentatie over een bijzondere gebeurtenis in september 1944. Doelgroep: Basisschoolleerlingen van groep 7 en 8 Met behulp van tekst, originele foto s

Nadere informatie

HDAB Aanvulling stand van zakenbrief Afghanistan: nazorg, counter insurgency opleiding en eigen vuur incident

HDAB Aanvulling stand van zakenbrief Afghanistan: nazorg, counter insurgency opleiding en eigen vuur incident Postbus 20701 2500 ES Den Haag Telefoon (070) 318 81 88 Fax (070) 318 78 88 Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Afschrift aan de Voorzitter van de Eerste

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2016 258 Besluit van 2 juni 2016 inzake rangschikking, oprichtingsdata en genealogieën van eenheden van de Koninklijke Landmacht, heroprichting van

Nadere informatie

Afscheid Landmachtadjudant

Afscheid Landmachtadjudant Landmacht 8 oktober 2014 Afscheid Landmachtadjudant Landmachtadjudant André Odenkirchen doet de laatste 4 jaar van zijn carrière af als roerig. Zo bloedde zijn hart bij het zien van de gestage afbreuk

Nadere informatie

VCA Nieuwsbrief maart 2016

VCA Nieuwsbrief maart 2016 N a a m b e d r i j f VCA Nieuwsbrief maart 2016 Veteranen Cafe t Hookhoes, Grotestraat-zuid 129, Almelo www.veteranencafealmelo.nl vca@veteranen.nl Militaire Willems-Orde voor commandotroepen Contact

Nadere informatie

persbericht 1 COVM Grote Defensie-oefening Falcon Autumn in midden-, oost- en noord-nederland 1 vib. L.auvardsn [Nr. LWI/c s3/ Koninklijke Luchtmacht

persbericht 1 COVM Grote Defensie-oefening Falcon Autumn in midden-, oost- en noord-nederland 1 vib. L.auvardsn [Nr. LWI/c s3/ Koninklijke Luchtmacht 4S Koninklijke Luchtmacht COVM vib. L.auvardsn [Nr. LWI/c s3/ Datum 26juli208 Ministerie van Defensie Defensie Helikopter Commando Vliegbasis Gilze-Rijen persbericht wwwiuchtmacht.ni Contactpersoon Sectie

Nadere informatie

Het leger. Doel: Na deze opdracht weet je meer over het leger. Je kunt vertellen wat het leger doet en waarom we een leger hebben.

Het leger. Doel: Na deze opdracht weet je meer over het leger. Je kunt vertellen wat het leger doet en waarom we een leger hebben. Het leger Thema: Bestaat vrede? Samenleving Nederland De overheid Moeilijkheid; *** Tijd: *** Juf Yvonne Doel: Na deze opdracht weet je meer over het leger. Je kunt vertellen wat het leger doet en waarom

Nadere informatie

Toespraak van de minister van Defensie ter gelegenheid van de besloten uitreiking van de Dapperheidonderscheidingen op 7 oktober 2009 te Breda.

Toespraak van de minister van Defensie ter gelegenheid van de besloten uitreiking van de Dapperheidonderscheidingen op 7 oktober 2009 te Breda. Toespraak van de minister van Defensie ter gelegenheid van de besloten uitreiking van de Dapperheidonderscheidingen op 7 oktober 2009 te Breda. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Ridders Militaire Willems-Orde

Nadere informatie

Toespraak Gerdi Verbeet. Oranjecongres Nieuw-Vennep, 8 oktober Vrijheid en verbinding. Dames en heren,

Toespraak Gerdi Verbeet. Oranjecongres Nieuw-Vennep, 8 oktober Vrijheid en verbinding. Dames en heren, Toespraak Gerdi Verbeet Oranjecongres Nieuw-Vennep, 8 oktober 2016 Vrijheid en verbinding Dames en heren, Twee weken geleden vond de jaarlijkse herdenking plaats in het Oranjehotel te Scheveningen, waar

Nadere informatie

Dames en heren, Veteranen van de Koninklijke Marechaussee,

Dames en heren, Veteranen van de Koninklijke Marechaussee, Dames en heren, Veteranen van de Koninklijke Marechaussee, In de ruim zeven maanden dat ik nu Inspecteur der Veteranen ben, heb ik in ieder geval één ding geleerd: Veteranen komen vooral naar een reünie

Nadere informatie

Koninklijke Hoogheden, Ridder. Militaire Willemsorde, Excellenties, gewonde Nederlandse Militairen, zorgverleners, dames en heren,

Koninklijke Hoogheden, Ridder. Militaire Willemsorde, Excellenties, gewonde Nederlandse Militairen, zorgverleners, dames en heren, Toespraak van de Commandant der Strijdkrachten, Generaal Middendorp, ter gelegenheid van de musical Soldaat van Oranje bij het Vliegkamp Valkenburg op 30 augustus 2012. Let op: Alleen gesproken woord geldt!

Nadere informatie

OORLOG IN OVERIJSSEL 2015

OORLOG IN OVERIJSSEL 2015 OORLOG IN OVERIJSSEL 2015 Opdrachten bij de film Naam Groep.. BEZETTING duur: ca. 15 minuten In de film zie je beelden van Hitler. Wie was hij? In welk jaar kwam Hitler aan de macht en welke plannen had

Nadere informatie

werken bij DEFENSIE MARINE Denk je aan de Marine, dan denk je aan schepen. Logisch, want die hebben we bij de Marine in alle soorten en maten. Van mijnenjagers tot onderzeeboten. Toch is de Marine meer

Nadere informatie

Toespraak Staatssecretaris de Vries t.b.v. Nationale Herdenkink bij Nationaal Indië-monument , zaterdag 6 september 2008

Toespraak Staatssecretaris de Vries t.b.v. Nationale Herdenkink bij Nationaal Indië-monument , zaterdag 6 september 2008 Toespraak Staatssecretaris de Vries t.b.v. Nationale Herdenkink bij Nationaal Indië-monument 1945 1962, zaterdag 6 september 2008 Geachte veteranen, excellenties, dames en heren, Elke dag schreef ik een

Nadere informatie

Dames en heren, vrijwilligers van de lokale comités, vrienden,

Dames en heren, vrijwilligers van de lokale comités, vrienden, Toespraak Gerdi Verbeet Bijeenkomst voor organisatoren van lokale herdenkingen en vieringen Amersfoort, 11 november 2017 Dames en heren, vrijwilligers van de lokale comités, vrienden, Vandaag vieren we

Nadere informatie

van de TFU, Welkom thuis! Eindhoven.

van de TFU, Welkom thuis! Eindhoven. Toespraak van de minister van Defensie, E. van Middelkoop, bij de terugkeer van de laatste Task Force Uruzgan, Vliegbasis Eindhoven, 8 augustus 2010. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Commandant van

Nadere informatie

Antwoorden op vragen van het lid Brinkman (PVV) en het lid Boekestijn (VVD) over de 5 mei herdenking in Wageningen

Antwoorden op vragen van het lid Brinkman (PVV) en het lid Boekestijn (VVD) over de 5 mei herdenking in Wageningen Postbus 20701 2500 ES Den Haag Telefoon (070) 318 81 88 Fax (070) 318 78 88 Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Datum 23 oktober 2009 Ons kenmerk P/2009016754

Nadere informatie

5 JAAR NEDERLANDSE VETERANENDAG ZA 27 JUNI 2009 DEN HAAG KIJK OP VETERANENDAG.NL

5 JAAR NEDERLANDSE VETERANENDAG ZA 27 JUNI 2009 DEN HAAG KIJK OP VETERANENDAG.NL Pagina 1 5 JAAR NEDERLANDSE VETERANENDAG ZA 27 JUNI 2009 DEN HAAG KIJK OP VETERANENDAG.NL Pagina 2 Nederlandse Veteranen Ingezet in dienst van de vrede De vijfde Nederlandse Veteranendag wordt gehouden

Nadere informatie

2 maart 1945. 2 maart 2016. Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg

2 maart 1945. 2 maart 2016. Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg 2 maart 1945 2 maart 2016 Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg Er kwamen 4 Duitsers bij de Bark. Ze slaan piketten, voor het plaatsen van batterijen veldartillerie. Maar op die dag gingen de verzetsgroepen

Nadere informatie

DAGORDER. Twee mensen die de afgelopen jaren zo hebben gevochten voor Defensie, voor onze krijgsmacht.

DAGORDER. Twee mensen die de afgelopen jaren zo hebben gevochten voor Defensie, voor onze krijgsmacht. DAGORDER Collega s, Minister Hennis en generaal Middendorp zijn dinsdagavond afgetreden. Twee mensen die de afgelopen jaren zo hebben gevochten voor Defensie, voor onze krijgsmacht. En nu zijn ze op deze

Nadere informatie

Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, Viering Bevrijdingsdag, 5 mei 2013, Ter Apel, gemeente Vlagtwedde.

Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, Viering Bevrijdingsdag, 5 mei 2013, Ter Apel, gemeente Vlagtwedde. Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, Viering Bevrijdingsdag, 5 mei 2013, Ter Apel, gemeente Vlagtwedde. Dames en heren, Het is een mooie gewoonte om een boom te planten om een ingrijpende

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Daags nadat Momgomery's troepen over de Rijn waren, stak Church.1i de rivier over in een Amerikaanse stormboot,

Daags nadat Momgomery's troepen over de Rijn waren, stak Church.1i de rivier over in een Amerikaanse stormboot, 23g2.. passeerden vanmiddag veel bommenwerpers en jagers in oostelijke richting. Vanavond naar Simonse geweest. Toen ik terug naar huis ging en nog maar juist de poort uit was, hoorde ik opeens iets, alsof

Nadere informatie

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag Datum 1 oktober 2014 Betreft Inzet van tolken bij Defensie

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag Datum 1 oktober 2014 Betreft Inzet van tolken bij Defensie > Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701 2500 ES Den Haag www.defensie.nl

Nadere informatie

Toespraak bij de lancering van het Defensie Cyber Commando door de Minister van Defensie, J.A. Hennis-Plasschaert op 25 september 2014 te Den Haag.

Toespraak bij de lancering van het Defensie Cyber Commando door de Minister van Defensie, J.A. Hennis-Plasschaert op 25 september 2014 te Den Haag. Toespraak bij de lancering van het Defensie Cyber Commando door de Minister van Defensie, J.A. Hennis-Plasschaert op 25 september 2014 te Den Haag. Let op: Alleen het gesproken woord geldt! De lancering

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 34 775 X Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2018 Nr. 25 NOTA VAN WIJZIGING Ontvangen 17 november

Nadere informatie

Invictus games. Geschreven door Team Website

Invictus games. Geschreven door Team Website 400 militairen uit 14 landen strijden in wedstrijdverband om de hoogste plaats in verschillende takken van sport. Alle deelnemers raakten psychisch of lichamelijk gewond. Ondanks hun handicap willen en

Nadere informatie

Liedjes Kerstmusical: Volg die ster

Liedjes Kerstmusical: Volg die ster 14-1: Waar ben je geboren Waar ben je geboren, waar kom je vandaan Waar is het begonnen, waar is het ontstaan Waar ken jij de weg zelfs met je ogen dicht Waar ben je geboren, waar zag jij het licht Iedereen

Nadere informatie

Partieel bevel nr. 04 bij operatiebevel nr. 13208-1 nota (FGO MINUSMA)

Partieel bevel nr. 04 bij operatiebevel nr. 13208-1 nota (FGO MINUSMA) DEPMTTEMENTAAL VERTROUWELIJK Koninklijke Landmacht Cfm BIJLAGE ZZ (VERZENDLIJST) Partieel bevel nr. 04 bij operatiebevel nr. 13208-1 nota (FGO MINUSMA) HInIstarl* van D«r*n«i«Staf Commando LandrtrUdkrachten

Nadere informatie

Airborne Museum Hartenstein

Airborne Museum Hartenstein Airborne Museum Hartenstein Opdrachten VMBO Welkom in het Airborne Museum! De villa is het voormalige hoofdkwartier van de Britten en stond in september 1944 midden op het slagveld. In het Museum is van

Nadere informatie

Landmacht. Bouw kamp Mali in volle gang Jubileumjaar van start. Van sergeant naar directeur dierenpark. Succesvol in de burger

Landmacht. Bouw kamp Mali in volle gang Jubileumjaar van start. Van sergeant naar directeur dierenpark. Succesvol in de burger Landmacht Personeelsblad van de Koninklijke Landmacht nummer 1 februari 2014 Bouw kamp Mali in volle gang Jubileumjaar van start Succesvol in de burger Van sergeant naar directeur dierenpark Landmacht

Nadere informatie

Koninklijke Hoogheid, dames en heren,

Koninklijke Hoogheid, dames en heren, Toespraak minister Eimert van Middelkoop voor de opening van het symposium Strategische samenwerking met het bedrijfsleven Sourcing, een kwestie van keuzes maken, Koninklijke Militaire Academie, Breda,

Nadere informatie

De Landmacht van Morgen

De Landmacht van Morgen De Landmacht van Morgen Dare to ride the winds of change! De kern van het operationele concept van het Commando Landstrijdkrachten is de Landmacht van Morgen: veelzijdig, adaptief en (inter)nationaal ingebed

Nadere informatie

Ladies and gentlemen, allow me the continue speaking Dutch. opinion of himself. Dames en heren, geachte veteranen, veteranen woonachtig in Australië.

Ladies and gentlemen, allow me the continue speaking Dutch. opinion of himself. Dames en heren, geachte veteranen, veteranen woonachtig in Australië. Toespraak van minister van Defensie E. van Middelkoop, bij gelegenheid van de ontmoeting met Nederlandse veteranen tijdens het werkbezoek aan Australië, 11 maart 2008 te Canberra. Ladies and gentlemen,

Nadere informatie

Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2018

Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2018 Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2018 NOTA VAN WIJZIGING Ontvangen Het voorstel van wet wordt als volgt gewijzigd: De begrotingsstaat van het Ministerie

Nadere informatie

De tijd die ik nooit meer

De tijd die ik nooit meer De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.

Nadere informatie

Korte lesbrief Koningsbomen Ter gelegenheid van het planten van de Lindeboom voor Koning Willem Alexander Op 30 april 2013

Korte lesbrief Koningsbomen Ter gelegenheid van het planten van de Lindeboom voor Koning Willem Alexander Op 30 april 2013 Korte lesbrief Koningsbomen Ter gelegenheid van het planten van de Lindeboom voor Koning Willem Alexander Op 30 april 2013 Geschiedenis Op 30 april 2013 wordt de Prins van Oranje, beter bekend als Prins

Nadere informatie

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Nederlandse soldaten naar Mali

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Nederlandse soldaten naar Mali PrO -weekkrant Week 45 november 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 4-1 0 november 2013 Eenvoudig Communiceren Nederlandse soldaten naar Mali Foto: ANP In Mali helpen buitenlandse soldaten de inwoners.

Nadere informatie

Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A

Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A Wat doe je in deze les? Bij Nieuwsbegrip lees je altijd een tekst met het stappenplan. Je gaat vaak op zoek naar verbanden in een tekst. Wat

Nadere informatie

VCA Nieuwsbrief januari 2015

VCA Nieuwsbrief januari 2015 VCA Nieuwsbrief januari 2015 N a a m b e d r i j f Veteranen Cafe t Hookhoes, Grotestraat-zuid 129, Almelo www.veteranencafealmelo.nl vca@veteranen.nl Veteranencafé op 13 januari 2015 Contact : nieuwjaars

Nadere informatie

Herdenking Capitulaties Wageningen

Herdenking Capitulaties Wageningen SPEECH SYMPOSIUM 5 MEI 2009 60 jaar NAVO Clemens Cornielje Voorzitter Nationaal Comité Herdenking Capitulaties Wageningen Dames en heren, De détente tussen oost en west was ook in Gelderland voelbaar.

Nadere informatie

Geachte burgemeester, dames en heren, beste jongens en meisjes,

Geachte burgemeester, dames en heren, beste jongens en meisjes, Toespraak Gerdi Verbeet Onthulling vernieuwd monument Voorhout, 3 mei 2017 Geachte burgemeester, dames en heren, beste jongens en meisjes, Hartelijk dank dat u mij vandaag de gelegenheid geeft iets te

Nadere informatie

Onderhandelen met lef en liefde

Onderhandelen met lef en liefde Lodewijk van Ommeren, directeur van Bureau Zuidema, interviewt Judith Schoenmaeckers Onderhandelen met lef en liefde Dirty tricks? Judith Schoenmaeckers, commercieel directeur bij Randstad, heeft er niets

Nadere informatie

Catalogus Ronde figuren

Catalogus Ronde figuren Catalogus Ronde figuren Nederlandse Stichting voor Modelfiguren Juli 2015 Catalogus ronde figuren In deze catalogus zijn de ronde figuren opgenomen die de Nederlandse Stichting voor Modelfiguren over de

Nadere informatie

Spreekpunten staatssecretaris ter gelegenheid van 65 jaar vrouwen in de Krijgsmacht op 2 december te Utrecht.

Spreekpunten staatssecretaris ter gelegenheid van 65 jaar vrouwen in de Krijgsmacht op 2 december te Utrecht. Spreekpunten staatssecretaris ter gelegenheid van 65 jaar vrouwen in de Krijgsmacht op 2 december te Utrecht. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Dank mw. Coorens, Dames en heren, We vieren vanavond

Nadere informatie

Canonvensters Michiel de Ruyter

Canonvensters Michiel de Ruyter ARGUS CLOU GESCHIEDENIS LESSUGGESTIE GROEP 8 Canonvensters Michiel de Ruyter Michiel Adriaanszoon de Ruyter werd op 23 maart 1607 geboren in Vlissingen. Zijn ouders waren niet rijk. Michiel was een stout

Nadere informatie

Nieuwsbrief Vliegbasis Leeuwarden juni 2018 editie

Nieuwsbrief Vliegbasis Leeuwarden juni 2018 editie Nieuwsbrief Vliegbasis Leeuwarden juni 2018 editie IN DEZE EDITIE: KLACHTENAFHANDELING HOOGVLIEGERDAG 75 JAAR 322 SQUADRON VERTREK STARFIGHTER KALENDER INTERESSANTE LINKS KLACHTENAFHANDELING We wijzen

Nadere informatie

Let op: Alleen gesproken woord geldt!

Let op: Alleen gesproken woord geldt! Spreekpunten staatssecretaris De Vries van Defensie ter opening van het congres Maak jezelf Zichtbaar op 11 maart 2010 te Den Haag. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Dames en heren, We leven in het

Nadere informatie

Toespraak Gouverneur tijdens Phaffdag van het Regiment Limburgse Jagers op vrijdag 25 november 2011 in de Van Hornekazerne te Weert

Toespraak Gouverneur tijdens Phaffdag van het Regiment Limburgse Jagers op vrijdag 25 november 2011 in de Van Hornekazerne te Weert Toespraak Gouverneur tijdens Phaffdag van het Regiment Limburgse Jagers op vrijdag 25 november 2011 in de Van Hornekazerne te Weert Commandant, leden en veteranen van het Regiment Limburgse Jagers, Dames

Nadere informatie

Vrede en vrijheid maken we samen.

Vrede en vrijheid maken we samen. Vrede en vrijheid maken we samen. Draagt u ook bij? Wageningen 5 mei. 5 mei 1945 Bevrijding! 4 mei, 23.00 uur Bevrijdingsvuurceremonie Op 5 mei 1945 werd Nederland bevrijd van de Duitse overheersing tijdens

Nadere informatie

Welkomstwoord bij de bijeenkomst met lokale organisatoren in het kader van 75 jaar vrijheid in Fort Voordorp te Groenekan, 24 november 2018

Welkomstwoord bij de bijeenkomst met lokale organisatoren in het kader van 75 jaar vrijheid in Fort Voordorp te Groenekan, 24 november 2018 Toespraak Gerdi Verbeet Welkomstwoord bij de bijeenkomst met lokale organisatoren in het kader van 75 jaar vrijheid in Fort Voordorp te Groenekan, 24 november 2018 Beste gasten, vrienden van vrede en vrijheid,

Nadere informatie

Kids United Inhoudsopgave. Kids United Voorwoord Henk Sijtsma. Inhoudsopgave 02 Voorwoord 03 Terugblik 04 Samenwerking 08 Hoofdsponsor 10

Kids United Inhoudsopgave. Kids United Voorwoord Henk Sijtsma. Inhoudsopgave 02 Voorwoord 03 Terugblik 04 Samenwerking 08 Hoofdsponsor 10 Kids United Inhoudsopgave Kids United Voorwoord Henk Sijtsma Inhoudsopgave 02 Voorwoord 03 Terugblik 04 Samenwerking 08 Hoofdsponsor 10 Enthousiast, gedreven, betrokken, respect: dat waren de woorden die

Nadere informatie

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag > Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701 2500 ES Den Haag www.defensie.nl

Nadere informatie

Crisiscommunicatie en Leiderschap Otto van Wiggen Brigade-generaal bd

Crisiscommunicatie en Leiderschap Otto van Wiggen Brigade-generaal bd Crisiscommunicatie en Leiderschap Otto van Wiggen Brigade-generaal bd Mission Command Wij helpen organisaties met het versterken van hun (commerciële) slagkracht, het vergroten van de klanttevredenheid

Nadere informatie

HERDENKING JOODS MONUMENT

HERDENKING JOODS MONUMENT HERDENKING JOODS MONUMENT Op vrijdag 9 maart zullen de leerlingen aanwezig zijn bij de herdenking van het Joods monument op het terrein van voormalig Groot Bronswijk. Tijdens deze herdenking zullen de

Nadere informatie

EMBARGO TOT 17 SEPTEMBER Samenvatting/factsheet nota In het belang van Nederland

EMBARGO TOT 17 SEPTEMBER Samenvatting/factsheet nota In het belang van Nederland Samenvatting/factsheet nota In het belang van Nederland Nederland is met haar open samenleving en economie afhankelijk van de wereld om zich heen. De nota sluit daarom naadloos aan bij de Internationale

Nadere informatie

Koninklijke Hoogheid,

Koninklijke Hoogheid, Toespraak van de minister van Defensie, J.S.J. Hillen, ter gelegenheid van de medailleuitreiking op Veteranendag op 30 juni 2012 te Den Haag. LET OP: gesproken woord telt! Koninklijke Hoogheid, excellenties,

Nadere informatie

Nederlands uitgezonden personeel, Een bezoek aan een missiegebied is. grilliger dan pakweg een werkbezoek. aan een oefenende eenheid op de

Nederlands uitgezonden personeel, Een bezoek aan een missiegebied is. grilliger dan pakweg een werkbezoek. aan een oefenende eenheid op de Toespraak uitgesproken door de Minister van Defensie, E. van Middelkoop, bij gelegenheid van zijn Kerstbezoek aan Afghanistan, 24 december 2008 te Kaboel. Nederlands uitgezonden personeel, Een bezoek aan

Nadere informatie

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

Samenvatting toespraak 2 november Dames en heren, SMC-vrienden en -vriendinnen,

Samenvatting toespraak 2 november Dames en heren, SMC-vrienden en -vriendinnen, Samenvatting toespraak 2 november 2017 Dames en heren, SMC-vrienden en -vriendinnen, Mede namens de overige leden van het bestuur heet ik u allen op deze 56 ste reünie van harte welkom. Een speciaal woord

Nadere informatie

DIE VIJF DAGEN IN MEI

DIE VIJF DAGEN IN MEI DIE VIJF DAGEN IN MEI 1940 Op initiatief van Martin Lagestee maakte Lagestee Film BV in samenwerking met acht regionale omroepen en in coproductie met NTR en VPRO vijf documentaires met als onderwerp de

Nadere informatie

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen.

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen. Tussen welke twee landen is de Eerste Wereldoorlog begonnen? 1. Engeland en Frankrijk 2. Duitsland en Frankrijk 3. Duitsland en Engeland Nederland blijft neutraal. Wat betekent dat? 1. Nederland kiest

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. KB-0125-a-16-1-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. KB-0125-a-16-1-b Bijlage VMBO-KB 2016 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB KB-0125-a-16-1-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een Nederlandse munt (voor- en achterzijde): Op de munt links staat: Willem

Nadere informatie

Originele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts'

Originele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts' Originele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts' In de conflicten voor de Eerste Wereldoorlog speelden paarden een belangrijke rol. De cavalerie was tot dan het speerpunt van de legers. Maar vanaf 1914

Nadere informatie

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Geeft je inzicht in jouw persoonlijke

Nadere informatie

Waar het landschap een verhaal vertelt

Waar het landschap een verhaal vertelt Waar het landschap een verhaal vertelt Introductie Graafs KazemattenMuseum Het Graafs KazemattenMuseum is officieel geopend op 17 september 2011, exact 67 jaar nadat Amerikaanse parachutisten de nabij

Nadere informatie

IN HET HART VAN DE INFORMATIEVOORZIENING

IN HET HART VAN DE INFORMATIEVOORZIENING IN HET HART VAN DE INFORMATIEVOORZIENING IVENT Postbus 20703 2500 ES MPC 58L (intern Defensie) Den Haag www.cdc.nl/ivent IN DIENST VAN DEFENSIE Om haar taak optimaal te kunnen uitvoeren is Defensie onder

Nadere informatie

HONDERD JAAR GELEDEN. Nieuws uit de krant van 10 tot 15 maart 1913

HONDERD JAAR GELEDEN. Nieuws uit de krant van 10 tot 15 maart 1913 HONDERD JAAR GELEDEN aflevering 12 Nieuws uit de krant van 10 tot 15 maart 1913 Een vast onderwerp waaraan in de kranten aandacht werd besteed, was de oorlog op de Balkan. Turkije was er bij betrokken

Nadere informatie

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven.

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Water Egypte In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Ik ga naar een restaurant in Nederland. Daar bestel ik een glas water. De ober vraagt

Nadere informatie

Lesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection

Lesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection Lesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection 1 Beste docent, Binnenkort gaat u samen met uw klas naar de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection. Deze lesbrief

Nadere informatie

Emblemen Korps Commando Troepen

Emblemen Korps Commando Troepen Emblemen Korps Commando Troepen Binnen de Koninklijke Landmacht voeren de wapens, dienstvakken, regimenten en korpsen een eigen embleem. Militair personeel dat is geplaatst bij het Korps Commandotroepen

Nadere informatie

Opvang na uw uitzending. Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk

Opvang na uw uitzending. Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk Opvang na uw uitzending Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk werk helpt iedereen binnen of direct rondom Defensie met problemen die voortkomen uit het werk.

Nadere informatie

Werkbladen voortgezet onderwijs. Naam leerling:

Werkbladen voortgezet onderwijs. Naam leerling: Werkbladen voortgezet onderwijs Naam leerling: Inhoud: Uitleg werkbladen Deze werkbladen horen bij de film D-Day, Normandy 1944. Een film die je meeneemt naar een beslissend moment in de geschiedenis:

Nadere informatie

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen! 1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk

Nadere informatie

DE VEVA OPLEIDING. Haal je MBO-Diploma en ontdek Defensie

DE VEVA OPLEIDING. Haal je MBO-Diploma en ontdek Defensie DE VEVA OPLEIDING Haal je MBO-Diploma en ontdek Defensie DE TIEN MEEST GES INFORMATIE VOOR OUDERS EN VERZORGERS 1 2 3 4 Is er ondanks de bezuinigingen bij Defensie een toekomst voor leerlingen Veiligheid

Nadere informatie

Nieuwsbrief nr. 6. Voorwoord KALENDER INHOUD. Maart 2015. Hallo allemaal. 19 maart

Nieuwsbrief nr. 6. Voorwoord KALENDER INHOUD. Maart 2015. Hallo allemaal. 19 maart 1 KALENDER 9 maart Vergadering oudervereniging 12 maart Studiemiddag groep 1 t/m 4 13 maart Schoolfeest 14 maart Oud papier 19 maart Boomplantdag groep 8 Zie ook de kalender op www.bsodaschool.nl INHOUD

Nadere informatie

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag > Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701 2500 ES Den Haag www.defensie.nl

Nadere informatie

Beroepsmilitair. bij de. Koninklijke Landmacht

Beroepsmilitair. bij de. Koninklijke Landmacht Beroepsmilitair bij de Koninklijke Landmacht 1 Inleiding Duur van de voorlichting en inhoud Voorlichting beroepsmilitair Koninklijke Landmacht Aansluitend aan de voorlichting mogelijkheid tot: Solliciteren

Nadere informatie

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag > Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701 2500 ES Den Haag www.defensie.nl

Nadere informatie

Toespraak van Anouchka van Miltenburg, Voorzitter van de Tweede Kamer, bij de bijeenkomst van de Stichting Herdenking 15 augustus 1945, op 14 augustus 2015 in de Tweede Kamer We dachten dat we na de capitulatie

Nadere informatie

Irma Steenbeek VERSTAG

Irma Steenbeek VERSTAG Irma Steenbeek VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen van

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

van de juiste contacten, is natuurlijk bij het VNO-NCW ongeëvenaard.

van de juiste contacten, is natuurlijk bij het VNO-NCW ongeëvenaard. Concept-inleiding staatssecretaris van Defensie, Henk van Hoof, ter gelegenheid van de presentatie van het Platform Defensie - Bedrijfsleven, Pulchristudio, Den Haag, 3 november 1999 Graag geef ik een

Nadere informatie

ISAF III Deployment Task Force

ISAF III Deployment Task Force ISAF III Deployment Task Force C-DTF Kolonel Henk Morsink 1 Deployment Task Force Mission Statement Taken Eenheden en Middelen Planning Voorbereiding 2 Mission Statement Schep als Deployment Task Force

Nadere informatie

Bezoekadres Kenmerk Uw brief Bijlage(n) Maatschappelijke diensttijd, kansen en uitdagingen

Bezoekadres Kenmerk Uw brief Bijlage(n) Maatschappelijke diensttijd, kansen en uitdagingen > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Hans van Rooij VERSTAG

Hans van Rooij VERSTAG Hans van Rooij VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen van

Nadere informatie

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Laat je talenten leven Helpt je het

Nadere informatie