Handreiking voor een regionaal handelingsprotocol Sluitende aanpak kindermishandeling

Transcriptie

1 Handreiking voor een regionaal handelingsprotocol Sluitende aanpak kindermishandeling Klaas Kooijman, Marjolein Oudhof Nederlands Jeugdinstituut / NJi Utrecht Maart 2009

2 Inhoud Inleiding.. 3 Aanleiding...3 Doel... 4 Doelgroep... 4 Uitgangspunten van deze handreiking... 4 Opbouw van de handreiking...5 Instructie..6 Hoe de handreiking te gebruiken... 6 De route van de handreiking naar een regionaal handelingsprotocol... 6 Bijlage:.. 8 Checklist regionaal handelingsprotocol Sluitende aanpak kindermishandeling... 8 Blok 1. Werken en samenwerken in beleid... 8 Blok 2. Werken en samenwerken in de uitvoering...10 Blok 3. Implementatie: zorgen dat het werkt...13 Bijlage: Begripsverduidelijking: meldcode en protocol

3 Inleiding Aanleiding Bij een sluitende aanpak van kindermishandeling werken meerdere instanties samen rond kind en gezin. Snelle procedures, soepele communicatie, heldere verantwoordelijkheden en gezamenlijke inzet van expertise zijn cruciaal. Hiervoor is het noodzakelijk dat professionals en vrijwilligers weten hoe te handelen bij (vermoedens van) mishandeling èn wie zij daarbij op welk moment kunnen inschakelen. Op individueel niveau moeten professionals weten wat zij zelf moeten kunnen (wat van hen verwacht wordt), en wanneer zij bij wie advies of consult moeten vragen c.q. naar wie zij kunnen verwijzen bij welk type problematiek of vraag. Op regionaal niveau dienen professionals en instellingen dit van elkaar te weten: waar kunnen zij anderen op aanspreken en waar kunnen anderen hen op aanspreken? Kortom: bij een sluitende aanpak van kindermishandeling gaat het om goed werken èn goed samenwerken. De veronderstelling is dat het eigen handelen en de samenwerking worden vergemakkelijkt wanneer organisaties een gezamenlijk regionaal handelingsprotocol hanteren. Dit regionale protocol bevat afspraken over de kernvragen: Wie doet wat wanneer en is waarvoor verantwoordelijk? en Wie voert de regie op beleids- en uitvoeringsniveau? Een compleet regionaal handelingsprotocol Sluitende aanpak kindermishandeling bevat de volgende componenten: 1. Op beleidsniveau: samenwerkingafspraken en een convenant 2. Op uitvoeringsniveau: - Samenwerkingsafspraken rond signaleren, verwijzen en toeleiden, melden en zorgcoördinatie - Een regionale meldcode (gericht op handelen bij een vermoeden van kindermishandeling) - Handelingsprotocollen voor de diverse betrokken instellingen 3. Afspraken over implementatie: zorgen dat het werkt In schema: 3

4 Doel Doel van deze handreiking is het bieden van aanknopingspunten voor een per regio uit te werken, op maat gesneden handelingsprotocol Sluitende aanpak kindermishandeling. De handreiking kan worden gebruikt ter toetsing van hetgeen regionaal al geregeld is en waar nodig leiden tot aanvullingen daarop. De resulterende regionale protocollen moeten vervolgens aantoonbaar tot snelle en goede (waar nodig: snellere en betere) acties leiden op het moment dat er zorgen over kinderen ontstaan, er al vermoedens van kindermishandeling zijn, of hulpverlening wordt ingezet. Doelgroep De handreiking is primair bedoeld voor regiocoördinatoren Regionale aanpak kindermishandeling en, in het verlengde daarvan, voor de regionale regie- of stuurgroepen (met een participatie van gemeente, provincie en uitvoerende organisaties) die beleidsverantwoordelijk zijn voor de sluitende aanpak van kindermishandeling in de regio. De resulterende regionale handelingsprotocollen zijn bedoeld voor alle instellingen en beroepskrachten in de keten, die werken met kinderen van -9 maanden tot 19 jaar en/of hun (toekomstige) ouders. Uitgangspunten van deze handreiking Deze handreiking gaat uit van de volgende gedachtegang: Regio s moeten, kunnen èn willen zelf invulling geven aan een regionale sluitende aanpak van kindermishandeling in hun regio. Ook de daarbij behorende samenwerkingsafspraken tussen alle betrokken partners en de daarbij behorende producten moeten en kunnen het beste regionaal op maat worden gemaakt. Er zijn inmiddels in veel regio s (aangestuurd door centrumgemeenten en /of provincies) al samenwerkingafspraken vastgelegd in plaatselijke of regionale convenanten, meldcodes en protocollen. Een regionaal handelingsprotocol moet hier zo goed mogelijk op aansluiten. Er zijn inmiddels ook diverse landelijke, sector- of beroepsgroepgerichte richtlijnen of meldcodes met betrekking tot kindermishandeling. Deze landelijke afspraken en producten zijn alle goed bruikbaar als uitgangspunt en toetsingskader voor regionale afspraken, en dienen daarvoor ook te worden gebruikt. Uiteindelijk is het dus de verantwoordelijkheid van de instellingen èn zelfstandig werkende professionals in regio s zelf, onder regie van de centrumgemeenten in samenwerking met provincies, om een samenhangend pakket van samenwerkingafspraken en daarbij behorende producten te maken. De handreiking wil hierbij behulpzaam zijn, door de hierna genoemde instrumenten en informatie aan te bieden. 4

5 Opbouw van de handreiking De handreiking bestaat uit drie onderdelen: 1. De kern van de handreiking bestaat uit een beknopt model voor een regionaal handelingsprotocol. Dit model is opgedeeld in drie blokken: 1) Werken en samenwerken in beleid, 2) Werken en samenwerken in de uitvoering, 3) Implementatie: zorgen dat het werkt. 2. Een nadere uitwerking van dit model is te vinden in de Checklist regionaal handelingsprotocol Sluitende aanpak kindermishandeling (zie bijlage). Hierin staan voor elk van de drie blokken meerdere resultaten en bijbehorende aandachtsen actiepunten geformuleerd. Aan de hand van deze checklist kunnen regio s nagaan hoe voor hen de actuele situatie is wat betreft een sluitende aanpak van kindermishandeling, en betreffende welke lacunes eventueel nog actie nodig of gewenst is. 3. Ten slotte bevat de handreiking uitgebreide digitale informatie, die - in aanvulling op en ter ondersteuning van de checklist - een selectie biedt van goede producten (richtlijnen, convenanten, meldcodes, handreikingen voor ketensamenwerking etc.) en good practices. Deze informatie is uitsluitend te raadplegen via de besloten website voor regiocoördinatoren op Het betreft korte teksten, met verwijzingen ( links ) naar meer gedetailleerde digitale informatie. Het model voor een regionaal handelingsprotocol Sluitende aanpak kindermishandeling ziet er als volgt uit: Blok 1. Werken en samenwerken in beleid 1. De regionale situatie is in kaart gebracht 2. Er zijn samenwerkingafspraken gemaakt tussen alle betrokken partijen in de regio 3. Er is een Convenant Regionale aanpak kindermishandeling gesloten met alle betrokken partijen Blok 2. Werken en samenwerken in de uitvoering Er zijn heldere, gezamenlijke en goed gecommuniceerde afspraken gemaakt over: 1. Signalering, risicotaxatie, ernst- en veiligheidstaxatie 2. Handelen bij zorgen en vermoedens: bespreekbaar maken en overleg 3. Verwijzen, toeleiden en terugkoppelen 4. Advies vragen en melden 5. Hulp en bescherming 6. Zorgcoördinatie Blok 3. Implementatie: zorgen dat het werkt 1. Er is sturing en regie vanuit gemeente en/of provincie 2. Er is draagvlak gecreëerd in de keten 3. Het regionale handelingsprotocol is geïmplementeerd en geëvalueerd 4. Het regionale handelingsprotocol is geborgd 5. De instellingsprotocollen zijn geïmplementeerd en geëvalueerd 5 6. Er zijn afspraken gemaakt over deskundigheidsbevordering in de regio en er is kwalitatief goede scholing georganiseerd

6 Instructie Hoe de handreiking te gebruiken 1. Allereerst bekijkt de coördinator samen met de regionale regie- of stuurgroep het model en gaat vervolgens - waar nodig en gewenst in de checklist systematisch de geformuleerde resultaten en bijbehorende aandachts- en actiepunten na. Van belang hierbij is dat in de regionale stuurgroep of het regionaal samenwerkingsverband alle relevante partijen in de keten zijn betrokken. De regiocoördinator speelt een belangrijke uitvoerende rol, ondersteund door de implementatieadviseur van het NJi. 2. Als de regionale stuurgroep of het regionaal samenwerkingsverband vaststelt dat op een of meer aspecten de regionale samenwerking c.q. de sluitende aanpak van kindermishandeling lacunes vertoont, raadpleegt men de digitale bijlagen om te zien welke informatie, producten of good practices op dit gebied voorhanden zijn. 3. Omwille van de praktische bruikbaarheid en leesbaarheid is de kern van de handreiking (het model) beknopt gehouden. De checklist in de bijlage biedt de mogelijkheid om het model diepgaander te bestuderen voor de eigen regio. Uit de onderliggende informatie op de website is vervolgens nog specifiekere kennis te halen, vanuit de gedachte: laat informatie die u niet nodig heeft voor wat die is. Betrokken partijen in de regio kunnen dit alles gebruiken (ter toetsing of als inspiratie) bij het verbeteren van eigen beleid en uitvoering, of voor het maken van nog ontbrekende regionale producten. De implementatieadviseur van het Nederlands Jeugdinstituut kan hierbij ondersteuning bieden. De route van de handreiking naar een regionaal handelingsprotocol De route van deze handreiking naar een feitelijk en functionerend regionaal handelingsprotocol ziet er (idealiter) als volgt uit: Bij het uitwerken en invoeren van het regionale handelingsprotocol richten de regiocoördinatoren zich in de eerste plaats op uitvoerende organisaties, op het niveau van de professionals. Na het gezamenlijk vaststellen van lacunes wordt professionals uit verschillende instellingen in de regio gevraagd actief mee te werken aan het opstellen van de regionale afspraken. Bestuurders van de betrokken instanties dienen de professionals de ruimte te geven om tot - tot dan toe wellicht ongebruikelijke - samenwerkingsafspraken te komen. Afspraken die tot aantoonbare positieve resultaten leiden worden door de bestuurders bekrachtigd in het regionale handelingsprotocol N. De implementatieadviseurs van het Nederlands Jeugdinstituut begeleiden de regiocoördinatoren bij het vervullen van hun rol. De coördinatoren worden toegerust met implementatiestrategieën voor een regionale invoering van de afspraken en het protocol. N Informatie over hoe kan worden bepaald of positieve resultaten worden geboekt is te vinden op het besloten deel voor regiocoördinatoren van rubriek Implementatie: zorgen dat het werkt. 6

7 Het ministerie voor Jeugd en Gezin zal de betrokken sectoren en beroepsgroepen actief stimuleren om het gebruik van het regionale handelingsprotocol vast te leggen in hun kwaliteitscriteria. Betrokken Inspecties kunnen vervolgens toezien op het gebruik ervan. 7

8 Bijlage: Checklist regionaal handelingsprotocol Sluitende aanpak kindermishandeling Blok 1. Werken en samenwerken in beleid Resultaten 1. De regionale situatie is in kaart gebracht 2. Er zijn samenwerkingafspraken tussen alle betrokken partijen in de regio 3. Er is een Convenant Regionale aanpak kindermishandeling met alle betrokken partijen (De bolletjes zijn uit te voeren acties behorend bij het genoemde resultaat) 1. De regionale situatie is in kaart gebracht Gebruik hiervoor de al voorhanden zijnde gegevens uit de eerder uitgevoerde Startfoto Regionale aanpak kindermishandeling met betrekking tot: o Al bestaande regionale samenwerkingsverbanden/ convenanten o Al bestaande regionale verwijsprotocollen en afspraken betreffende samenwerking en informatie-uitwisseling in de keten o Wat goed en minder goed werkt in de regionale keten. Waar moet samenwerking tussen schakels worden verbeterd? Waar zitten lacunes? 2. Er zijn samenwerkingsafspraken tussen alle betrokken partijen in de regio Zorg voor een goed werkende beleidsstructuur in de regio voor een gezamenlijke, sluitende aanpak van kindermishandeling (bijv. een regionale regie- of stuurgroep Jeugdbeleid of Aanpak Kindermishandeling) Geef prioriteit aan een verscherpte ketenaanpak (om versplintering in de aanpak van kindermishandeling tegen te gaan) Betrek alle relevante organisaties bij dit overleg c.q. bij beleidsafspraken over een gezamenlijke aanpak van kindermishandeling Maak samenwerkingsafspraken tussen organisaties in de hele keten van signalering, (vroegtijdige) interventies en geïndiceerde zorg (Voor de concrete invulling hiervan, zie blok 2) 8

9 Maak afspraken over een regionaal registratiesysteem Zorg hierbij voor aansluiting bij bredere regionale afspraken in het kader van CJG, EKD, ZAT, VIR O Zorg eveneens voor aansluiting bij bredere regionale afspraken over de aanpak van huiselijk geweld Geef in de regionale beleidsstructuur en samenwerkingsafspraken speciale aandacht aan de rol van het BJZ/AMK 3. Er is een Convenant Regionale Aanpak Kindermishandeling met alle betrokken partijen afgesloten Stel gezamenlijke, bij voorkeur SMARTIE =P geformuleerde, doelen vast Verwerk alle hierboven onder 2 genoemde aspecten in het convenant (samenwerkingsafspraken) Beschrijf de wijze waarop de samenwerkingsafspraken worden uitgevoerd Beschrijf de wijze en het tijdstip waarop overleg plaatsvindt: o afspraken over een regelmatig gestructureerd beleidsoverleg tussen instellingen o afspraken over een regelmatig gestructureerd uitvoeringsoverleg tussen instellingen Maak afspraken over hoe knelpunten en aanbevelingen vanuit de uitvoering worden vertaald naar beleidsniveau Zorg dat alle betrokken partijen het Convenant ondertekenen Ga na of alle organisaties de verantwoordelijkheid nemen om het Convenant intern te borgen Maak ten aanzien van het Convenant afspraken over: o wie is verantwoordelijk voor de monitoring en evaluatie? o wie is verantwoordelijk is voor controle van en het aanspreken op taken? o wie is verantwoordelijk voor het eventueel bijstellen van afspraken? o welke eventuele sancties kunnen, bij het niet nakomen van afspraken, worden opgelegd en door wie? O Afkortingen: CJG = Centra voor Jeugd en Gezin; EKD = Elektronisch Kind Dossier; ZAT = Zorg- en Advies Team; VIR = Verwijs Index Risicojongeren; BJZ = Bureau Jeugdzorg; AMK = Advies- en Meldpunt Kindermishandeling P SMARTIE = Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdsgebonden, Inspirerend en Engagerend 9

10 Blok 2. Werken en samenwerken in de uitvoering Resultaten Er zijn heldere, gezamenlijke en goed gecommuniceerde afspraken gemaakt over: 1. Signalering, risicotaxatie, ernst- en veiligheidstaxatie 2. Handelen bij zorgen en vermoedens: bespreekbaar maken en overleg 3. Verwijzen, toeleiden en terugkoppelen 4. Advies vragen en melden 5. Hulp en bescherming 6. Zorgcoördinatie 1. Signaleren, risicotaxatie, ernst- en veiligheidstaxatie Besteed aandacht aan de volgende deelresultaten en onderneem zo nodig actie: Voor alle betrokken instellingen en beroepskrachten is duidelijk welke rol/verantwoordelijkheden zij hebben bij signalering en bij de taxatie van risico s, ernst en veiligheid van het kind Elke instelling c.q. beroepskracht gebruikt de bij hun rol passende, best mogelijke instrumenten en methoden voor signalering van risico s op kindermishandeling, feitelijke kindermishandeling en taxatie van veiligheid van het kind Er is uniformiteit en transparantie in de hiervoor gebruikte instrumenten Beroepskrachten zijn deskundig in het toepassen van deze instrumenten en methoden 2. Handelen bij zorgen en vermoedens: bespreekbaar maken en overleg Besteed aandacht aan de volgende deelresultaten en onderneem zo nodig actie: Voor alle betrokken instellingen en beroepskrachten is duidelijk welke rol/verantwoordelijkheden zij hebben in het handelen bij (verschillende maten van ernst van) signalen van kindermishandeling Beroepskrachten zijn, naar gelang hun rol en verantwoordelijkheid, deskundig in het bespreekbaar maken van zorgen en vermoedens bij ouders en/of kinderen Elke instelling c.q. beroepskracht heeft mogelijkheden voor intern overleg (in team en/of met aandachtsfunctionaris) bij zorgen of vermoedens Elke instelling c.q. beroepskracht heeft mogelijkheden voor extern overleg bij zorgen of vermoedens en heeft daarover duidelijke (samenwerkings)afspraken met externe partners in de keten (waaronder het BJZ/AMK) Afspraken op dit gebied sluiten aan bij bredere regionale afspraken in het kader van huiselijk geweld, CJG, EKD, ZAT en VIR Zaken als meldrecht en privacyaspecten m.b.t. informatie-uitwisseling zijn bekend bij alle beroepskrachten 10

11 3. Verwijzen, toeleiden en terugkoppelen Besteed aandacht aan de volgende deelresultaten en onderneem zo nodig actie: Voor alle betrokken instellingen en beroepskrachten is duidelijk welke rol/verantwoordelijkheden zij hebben bij verwijzen, toeleiden en terugkoppelen Afspraken hieromtrent zijn vastgelegd in (protocollen met) verwijs- en consultatieroutes, eventueel met (digitale) routekaart Knelpunten en aanbevelingen vanuit de uitvoering worden vertaald naar beleidsniveau en worden daar opgepakt Afspraken op dit gebied sluiten aan bij bredere regionale afspraken in het kader van huiselijk geweld, CJG, EKD, ZAT en VIR Zaken als meldrecht en privacyaspecten m.b.t. informatie-uitwisseling zijn bekend bij alle beroepskrachten 4. Advies vragen en melden Besteed aandacht aan de volgende deelresultaten en onderneem zo nodig actie: Er zijn in de regio heldere en onderling gecommuniceerde afspraken over advies vragen en melden (bij vermoedens) van kindermishandeling bij het AMK Hierbij is duidelijkheid over functie, rol en positie van het AMK ten opzichte van de rollen en positie van het Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld, de Raad voor de Kinderbescherming en de politie Deze afspraken (gekoppeld aan die onder punt 1, 2 en 3 van dit blok) zijn vastgelegd in een regionale meldcode voor handelen bij (vermoedens van) kindermishandeling Elke instelling heeft een instellingsprotocol voor handelen bij (vermoedens van) kindermishandeling ontwikkeld en ingevoerd (zie verder blok 3, punt 5) De regionale meldcode en instellingsprotocollen sluiten aan bij landelijke sectorale en/of beroepsgerichte meldcodes en richtlijnen De regionale meldcode en instellingsprotocollen sluiten aan bij actuele wetgeving betreffende privacy en bij privacyreglementen van instellingen zelf De regionale meldcode en instellingsprotocollen besteden ook aandacht aan preventie van c.q. handelen bij vermoedens van meisjesbesnijdenis (o.a. het landelijk gespreksprotocol) De regionale meldcode en de instellingsprotocollen zijn voorzien van een (digitale) routekaart, waarin is aangegeven welke (consulterende) stappen professionals moeten volgen en waarin tevens een sociale kaart met namen van instellingen, contactpersonen en bereikbaarheidsgegevens is opgenomen Afspraken op dit gebied sluiten aan bij bredere regionale afspraken in het kader van huiselijk geweld, CJG, EKD, ZAT, VIR en de rol van BJZ/ AMK Zaken als meldrecht en privacyaspecten m.b.t. advies vragen en melden zijn bekend bij alle beroepskrachten. 11

12 5. Hulp en bescherming Besteed aandacht aan de volgende deelresultaten en onderneem zo nodig actie: Er zijn duidelijke en gecommuniceerde afspraken vastgelegd over de rol en verantwoordelijkheden van de diverse instellingen in de regio wat betreft te verlenen zorg, hulp en bescherming Er zijn duidelijke en gecommuniceerde samenwerkingsafspraken vastgelegd tussen voorliggende voorzieningen (waaronder het CJG), BJZ/AMK en voorzieningen voor geïndiceerde zorg en jeugdbescherming Bij deze afspraken wordt aangesloten bij ontwikkelingen en opbrengsten van LAAK Q en Beter Beschermd R 6. Zorgcoördinatie Besteed aandacht aan de volgende deelresultaten en onderneem zo nodig actie: Er zijn duidelijke en gecommuniceerde afspraken vastgelegd over de drie taken van zorgcoördinatie: 1. besluiten tot coördinatie van zorg, na vaststelling van de zorgbehoefte en raadpleging van het zorgadviesteam of ander multidisciplinair overleg; 2. de zorg coördineren, inclusief zo nodig (bij meer, zwaardere en complexere problematiek of vastlopende zorgverlening ) opschalen en eventueel inzetten van afzonderlijke procescoördinatie en / of doorzettingsmacht; 3. afschalen, evalueren en volgen Het is duidelijk wie de zorgcoördinatie uitvoert (bijv. JGZ en/of schoolmaatschappelijk werk op gemeentelijk niveau, Bureau Jeugdzorg bij geïndiceerde zorg of maatregel voor jeugdbescherming of reclassering) De zorgcoördinatie voldoet aan de nodige kwaliteitscriteria (zie informatie op besloten deel voor de regiocoördinatoren) Q LAAK = Landelijk Actieprogramma Aanpak Kindermishandeling R Beter Beschermd = programma met als doel de kwaliteit van de jeugdbescherming te vergroten 12

13 Blok 3. Implementatie: zorgen dat het werkt Resultaten 1. Er is sturing en regie vanuit de gemeente in samenwerking met de provincie 2. Er is draagvlak gecreëerd in de keten 3. Het regionaal handelingsprotocol is geïmplementeerd en geëvalueerd 4. Het regionaal handelingsprotocol is geborgd 5. De instellingsprotocollen zijn geïmplementeerd en geëvalueerd 6. Er zijn afspraken gemaakt over deskundigheidsbevordering en er is kwalitatief goede scholing georganiseerd (De bolletjes zijn uit te voeren acties behorend bij het genoemde resultaat) 1. Er is sturing en regie vanuit de gemeente in samenwerking met de provincie Actiepunten specifiek voor gemeente en/of provincie: Neem het initiatief voor een implementatieplan van het regionaal handelingsprotocol Wijs een organisatie aan die verantwoordelijk is voor het implementatietraject en voor coördinatie- en ondersteuningstaken Financier (aanvullend) ontwikkel-, implementatie-, monitor- en scholingsactiviteiten waar nodig en mogelijk Zie er op toe (bijv. in subsidiecontracten) dat instellingen een protocol kindermishandeling opnemen in het hun kwaliteitsbeleid Bevorder aansluiting bij het bredere beleid t.a.v. huiselijk geweld, CJG, EKD, ZAT, VIR, BJZ/AMK, LAAK en Beter Beschermd 2. Er is draagvlak gecreëerd in de keten Betrek alle relevante partijen (management en uitvoerenden) bij de ontwikkeling van het regionale handelingsprotocol Sluit aan bij al bestaande instellingsprotocollen binnen de regio Sluit aan bij samenwerkingsafspraken die in de regio al bestaan rondom de aanpak van kindermishandeling 3. Het regionale handelingsprotocol is geïmplementeerd en geëvalueerd Maak met alle betrokken partijen afspraken over: Een stapsgewijze introductie, begeleiding van afspraken en evaluatie Het verstrekken van informatie over het regionale handelingsprotocol aan alle instellingen c.q. beroepskrachten (bv. door middel van informatiebijeenkomsten) 13

14 Het aanstellen van een aandachtsfunctionaris binnen elke instelling, die o.a. implementatie en borging van het regionale handelingsprotocol als taak heeft Het organiseren van een vraagbaak voor alle betrokken instellingen en beroepskrachten voor vragen rondom het regionale handelingsprotocol Hoe geëvalueerd gaat worden en aan de hand van welke registratie- en monitoractiviteiten (zowel regionaal als binnen de betrokken instellingen) Het uivoeren van een praktijktoets: a) Worden afspraken nagekomen? b) Wat zijn de conclusies over de bruikbaarheid van het regionale handelingsprotocol? c) Leidt het regionaal handelingsprotocol tot aantoonbaar snellere en betere acties vanaf het moment dat er zorgen over kinderen ontstaan of er vermoedens van kindermishandeling zijn? d) Zijn eventueel bijstellingen nodig? e) Worden getoetste werkzame bestanddelen geborgd? 4. Het regionale handelingsprotocol is geborgd Maak gezamenlijk met alle betrokken partijen afspraken over: Wie verantwoordelijk is voor de coördinatie rondom de borging; zorg hierbij voor een duidelijke afstemming met afspraken vastgelegd in het Convenant (zie blok 1, punt 3) Het actueel houden van het protocol. Maak hierover met elkaar werkafspraken en wijs taakverantwoordelijken aan Zorg dat wegvallende sleutelpersonen worden vervangen en contacten en kennis geborgd worden voor alle ketenpartners Onderhoud een monitorsysteem Zorg voor een jaarlijkse evaluatie, rapportage en financiële verantwoording 5. De instellingsprotocollen zijn geïmplementeerd en geëvalueerd Besteed aandacht aan de volgende deelresultaten en onderneem zo nodig actie: Alle beroepskrachten zijn op de hoogte van en in staat om het eigen instellingsprotocol toe te passen Binnen elke instelling is de functie van aandachtsfunctionaris ingevuld Beroepskrachten zijn voldoende geschoold, ook in gespreksvaardigheden Zaken als meldrecht en privacyaspecten m.b.t. informatie-uitwisseling zijn bekend bij alle beroepskrachten Beroepskrachten hebben voldoende tijd om het instellingsprotocol uit te voeren Er is beleid op het gebied van veiligheid en ondersteuning van de beroepskrachten Het protocol is actueel en werkafspraken en aangewezen taakverantwoordelijken zijn helder 14

15 Het is duidelijk wie verantwoordelijk is voor het monitoren en waarborgen van het gebruik van het protocol Er is een registratiesysteem volgens de afspraken die zijn vastgelegd in het Convenant (zie blok 1, punt 3) Ketenpartners zijn op de hoogte van het protocol Cliënten zijn op de hoogte van het instellingsbeleid rondom kindermishandeling 6. Er zijn afspraken gemaakt over deskundigheidsbevordering in de regio en er is kwalitatief goede scholing georganiseerd Zie hiervoor de handreiking Scholingsplan Regionale aanpak kindermishandeling van het Nederlands Jeugdinstituut ( besloten deel voor regiocoördinatoren) 15

16 Bijlage: Begripsverduidelijking: meldcode en protocol Er zijn in de afgelopen jaren diverse meldcodes en protocollen kindermishandeling ontwikkeld. Zowel voor beroepsgroepen als voor bepaalde sectoren of werkvelden. Overigens is de terminologie af en toe verwarrend. Daarom hier een definitie van termen zoals wij die hanteren: Een meldcode is een algemene richtlijn, d.w.z. een document met aanbevelingen, adviezen en handelingsinstructies ter ondersteuning van professionals, gericht op het doeltreffend en doelmatig handelen bij vermoedens van kindermishandeling. Een regionale meldcode is een meldcode voor professionals die werkzaam zijn in een bepaalde regio. De aanbevelingen, adviezen en instructies voor handelen bij vermoedens van kindermishandeling zijn gebaseerd op gezamenlijke afspraken van regionale partijen. Een protocol is een vertaling en concretisering van een meldcode naar instellingsniveau of de lokale situatie van de professional. Het gaat hier om een stappenplan waarin duidelijk en gedetailleerd is vastgelegd hoe beroepskrachten dienen om te gaan met vermoedens van kindermishandeling: wie moet wanneer en hoe handelen op de werkplek. Een regionaal handelingsprotocol bevat op regionaal niveau vastgelegde, tussen alle betrokken partijen afgestemde, afspraken over een regionaal sluitende aanpak van kindermishandeling. Deze afspraken bestaan uit drie componenten: - samenwerkingafspraken op beleidsniveau (een convenant) - samenwerkingafspraken op uitvoeringsniveau (inzake signaleren, handelen, verwijzen/toeleiden, advies vragen en melden, hulp en bescherming en zorgcoördinatie), inclusief een regionale meldcode - afspraken over implementatie en borging 16