Defensie worstelt met ERP-systeem

Transcriptie

1 B+P=100% Nu in Ede! Ga op zeker, ga voor B+P 5 d e c e m b e r n u m m e r 1 5 j a a r g a n g 1 w w w. i t - e x e c u t i v e. n l Defensie worstelt met ERP-systeem foto: anp photo, hennie keeris IN HET NIEUWS SOFTWARE GOEDKOPER Volgens Gartner krijgen bedrijven de komende jaren een betere onderhandelingspositie ten opzichte van hun softwareleveranciers. Het Saas-tijdperk maakt ze minder afhankelijk. Leveranciers zullen genoegen moeten nemen met lagere marges. p. 4 MANAGEMENT INTERVIEW MICROSOFT-BAAS Theo Rinsema is sinds anderhalf jaar de baas van Microsoft Nederland. Hij kondigde vooraf een grote organisatieverandering aan. Hoe staat het nu bij Microsoft met het nieuwe werken? p. 12 TECHNOLOGIE REFERENTIEMODELLEN HELPEN Veel it-projecten mislukken omdat organisaties matige opdrachtgevers zijn. Valori ontwikkelde vier referentiemodellen waarmee opdrachtgevers hun rol professioneler kunnen invullen. p. 24 Een verslechterde bedrijfsvoering en ondermaats wapen- en munitie beheer. Zie daar de wrange vruchten van de introductie van een nieuw enterprise resource planningssysteem bij het ministerie van Defensie. Defensie liet de invoering van nieuwe SAP-software samenvallen met het volledig opnieuw inrichten van de logistieke keten. Dit bleek een brug te ver. Er zijn ingrijpende maatregelen nodig om het project weer op de rails te krijgen. En het gaat nog jaren duren voordat het ministerie baat heeft bij de nieuwe software. Het project kende al veel vertraging en een fikse budgetoverschrijding in De invoeringskosten gingen met 60 miljoen omhoog naar 241 miljoen euro. Wat ging er mis? Een reconstructie van het Speer-project aan de hand van door Defensie zelf geïnitieerd wetenschappelijk onderzoek. Het project is het veruit het grootste Erp-project dat de Nederlandse overheid ooit om handen heeft gehad. p. 20 MENS & WERK VRAAG MEER LOON! Werknemers moeten hun looneisen vooral niet matigen, betoogt psycholoog René Diekstra. Het is volgens hem de enige manier om de onmatige zelfverrijking van top managers een halt toe te roepen. Kwestie van rechtvaardigheid. p. 33

2 REDACTIONEEL INHOUD LINUX! levert de volgende diensten: Advies Consultancy Migratie Virtualisatie Managed Services Hosting Voor meer informatie: of bel Op straat De Britse minister van Financiën Alistair Darling meldde 20 november dat zijn belastingdienst de bankgegevens van 25 miljoen burgers had verloren. Een koerier van TNT was namelijk twee cdroms met deze gegevens kwijt geraakt; de gegevens waren wel afgeschermd met een wachtwoord, maar niet versleuteld. Naast excuses kregen de Britten de waarschuwing om hun bankrekening de komende tijd extra goed in de gaten te houden. Tja, vreemd toch dat er in Engeland met zoveel verontwaardiging werd gereageerd. De Britse overheid is niet uniek in de laksheid waarmee het persoonsgegevens behandelt. De gemiddelde commerciële website in Nederland blijkt bijzonder weinig waarborgen te bevatten om persoonsgegevens van klanten goed te beschermen. Uit onderzoek van Networking4all blijkt dat de meeste websites hun financiële transacties wel goed dicht timmeren via de ideal-betalingsroute, maar dat de beveiliging van de op de eigen site verzamelde persoonsgegevens veel te wensen overlaat. Bij 93 procent van de zesduizend onderzochte Nederlandse webwinkels zouden klantgegevens kunnen worden onderschept. Het zal niet lang duren voordat phishers dit braakliggend terrein gaan ontginnen. Tot dusver hebben phishers zich vooral gericht op klanten van ABN Amro en de Postbank. Maar we weten niet echt welke banken hoe vaak het doelwit zijn van cybercriminaliteit en om wat voor bedragen het gaat. Banken zijn namelijk zuinig met informatie, vanwege vermeende reputatieschade. Dat is geen goede zaak. Consumenten hebben er recht op te weten welke banken en webwinkels hun zaakjes goed op orde hebben en wie laks om gaat met de beveiliging. Dat kan alleen als er een publieke meldingsplicht voor incidenten is. Op die manier is tenminste duidelijk welke organisaties financiële of andere gegevens van klanten laten stelen of kwijtraken. Bovendien is publieke verantwoording een goede stimulans om te investeren in beveiliging. Sytse van der Schaaf Adjunct-hoofdredacteur IT Executive GREENING THE ENTERPRISE ONLINE IN HET NIEUWS 4-11 Nieuwsoverzicht 5 Weekmakers 7 Trends en feiten 9 Wannahave 11 Column Dominique Deckmyn MANAGEMENT 13 Interview Theo Rinsema Microsoft 15 Column Charles Groenhuijsen 16 Management Kort 1 17 Groeien door marketbusting 18 Management Kort 2 19 Column George Ataya TECHNOLOGIE 20 De kostbare lessen van Defensie 23 Column Ron Tolido 24 Goed opdrachtgeverschap: weten wat je wilt 26 Virtualiseren wordt kiezen 27 Column IT&Recht Patrick van Eecke FORUM 29 Lezersreacties 29 Agenda MENS&WERK 30 Nieuws arbeidsmarkt 31 Banencaroussel 32 Portret van een it-manager 33 Column René Diekstra ESCAPE 34 Nerdville 34 Colofon ADVERTEERDERSINDEX 01 B+P Systems 06 Bariton 10 Gartner 08 Greening the enterprise 16 IDC IMF / IT Executive Opleidingen 40 Oracle 02 SLTN VRI-KATERN BUSINESS PA R T N E R premier PARTNER 21 november hield IT Executive in samenwerking met Media Plaza de conferentie Greening the Enterprise. Presentaties, achtergrondinformatie, artikelen en relevante links kunt u vinden op onze site (rubriek: dossiers) 3

3 IN HET NIEUWS WEEKMAKERS INKOPERS BIJ ITSMF De activiteiten van de Nederlandse vereniging van it-inkopers, de Information Services Procurement Group (Ispg) gaan op in de vereniging van it service management, itsmf Nederland. ISPG wordt een community binnen itsmf, waar leden met interesse in uitbesteden en inkoop (sourcing en procurement) elkaar vinden. Er komt een Procurementwerkgroep binnen itsmf die nieuwe, relevante best practices gaat ontwikkelen. Waarschijnlijk wordt het een laagdrempelige variant van Ispl, speciaal voor grote programma s en projecten. Leden van itsmf krijgen toegang tot kennis van Ispg, waaronder een online tool waarmee inkooprisico s te analyseren zijn. OT2006 NAAR MITEL De bijna honderd Nederlandse overheidsinstellingen die meedoen aan de gezamenlijke inkoop van telefonie OT2006 gaan de komende zes jaar ip-telefonie van Mitel gebruiken. Triple P werd geselecteerd voor de cluster centrales, waaraan 96 overheidsorganisaties deelnemen. Het gaat om de vernieuwing van ongeveer werkplekken die de beschikking krijgen over ip-telefonie van Mitel. TELE ATLAS BIJ TOMTOM Het gevecht om kaartenmaker Tele Atlas is voorbij. Het Amerikaanse Garmin trok zich terug en verlengde haar contract met Navteq. Daarmee wint TomTom, dat 2,9 miljard euro voor Tele Atlas bood. Makers van navigatiesystemen als TomTom zeggen veel recentere kaarten te kunnen leveren wanneer ze zelf de kaarten in beheer hebben. Momenteel is een meegeleverde kaart al gauw zes maanden oud. CISCO S DATACENTER IN INDIA Cisco heeft in Bangalore, India, het Cisco Globalisation Center East geopend, met daarin het grootste datacenter buiten de VS. Het terrein van meer dan negen hectare biedt plaats aan medewerkers. Cisco wil nog eens 100 miljoen dollar investeren in de groei van veelbelovende Indiase ondernemingen. Cisco ziet dit nieuwe Globalisation Center als een omgeving die helpt bij het aantrekken van toptalent. Software-inkoper spekkoper Volgens Gartner gaat het speelveld van de software in de komende tien jaar dusdanig veranderen dat de onderhandelingspositie van de koper beter wordt en de marges van de software onder druk komen te liggen. Volgens de analisten van Gartner moeten softwareleveranciers rekening houden met meer realistische marges en een toenemende concurrentie. Het onderzoeksbureau stelt dat met name de grote leveranciers er rekening mee moeten houden dat it-organisaties de kosten van software omlaag willen brengen, net zoals ze dat in de afgelopen jaren succesvol met hardware en diensten hebben gedaan. De grote veranderingen zullen teweeg worden gebracht door toenemende populariteit van business process outsourcing (bpo) en software as a service (saas), door nieuwe zakelijke modellen zoals open - source -aanbod en derden die onderhoud aanbieden en door een nieuwe vraag van grote omgevingen, zoals China en India. Bovendien zal de overgang naar service georiënteerde architecturen (soa), gecombineerd met goedkope offshore ontwikkeling zorgen voor meer keuze, waardoor de afhankelijkheid van de grote aanbieders zal afnemen. De bpo-markt is de snelst groeiende in it-dienstverlening, waarvan Gartner verwacht dat deze zal groeien van 144 miljard dollar in 2006 naar 235 miljard in En voor saas voorspelt Gartner een groei naar 25 procent van alle nieuwe zakelijke software in Gartner wijst inkopers op hun groeiende macht in de markt, en adviseert itorganisaties gebruik te maken van bpo en opensource-alternatieven, om hun onderhandelingspositie te verbeteren, maar ook om de onderhoudskosten van oudere software te drukken. Klantgegevens voor het oprapen Nederlandse consumenten nemen een groot risico door online te winkelen. De betalingsfunctie is meestal goed beveiligd doordat ideal aangeboden wordt. Alleen persoonlijke gegevens zijn bij 90 procent van de online webwinkels onvoldoende beschermd. Dit blijkt uit een onderzoek van Networking4all.com, die eind oktober 2007 bijna zesduizend websites die zijn aangesloten bij ideal onderzocht. De ideal betalingstransactie zelf is het probleem niet, maar de persoons- en adresgegevens die worden ingevuld, in combinatie met bestelinformatie zijn onvoldoende afgeschermd. Anderen kunnen daarbij meekijken, hetgeen fraude in de hand kan werken; fraudeurs kunnen het verzendadres laten wijzigen, of criminelen kunnen de adressen zien waar nieuwe apparatuur is te halen. Daarnaast werkt het phishing in de hand; criminelen sturen een met daarin het verzoek om je bestelling af te rekenen via een bijgevoegde link. Die gelinkte site lijkt exact op de site van de originele leverancier, maar de betaling gaat naar de oplichters. Ruim 60 procent van de bedrijven heeft geen SSLcertificaat, een digitale handtekening waarmee je transacties kunt beveiligen. Nog eens 30 procent heeft een ongeldig certificaat; het is verlopen of het betreft niet de domeinnaam van het bedrijf. Website waarvan het internetadres begint met https: hebben hun zaakjes goed op orde. Kwaliteitsnorm service Exin zit in een samenwerkingsverband dat werkt aan een certificeringsprogramma, waarmee it ers kunnen aantonen kennis te hebben van ISO/IEC Mobiel bankieren? Klanten van banken stellen het online bankzaken afwikkelen het meest op prijs. Dat blijkt uit een onderzoek dat Fujitsu Services door onderzoeksbureau TNS heeft laten uitvoeren onder Europese klanten van banken in Groot- Brittannië, Frankrijk, Duitsland, Nederland, Spanje en Zweden. Middels de internationale kwaliteitsnorm op het gebied van it-service-management, ISO/IEC 20000, kunnen organisaties via praktische procedures de kwaliteit verbeteren van de it-service-managementprocessen. Steeds meer organisaties willen zich certificeren volgens ISO/IEC 20000, want daarmee tonen zij aan dat hun it-dienstverlening voldoet aan internationale kwaliteitseisen en dat ze verantwoord omgaan met risico s op het gebied van IT Service Management. Vooral in de VS, Australië, Japan en Europa groeit de vraag hiernaar. Deze organisaties hebben gecertificeerde it ers nodig met kennis van ISO/IEC Daarom ontwikkelen Exin en TÜV SÜD Akademie samen een certificeringsprogramma voor ISO/IEC 20000, genaamd IT Service Management according to ISO/ IEC In januari 2008 is het eerste Foundation-examen beschikbaar. Het programma kent verschillende niveaus en is geschikt voor een brede doelgroep. Door accreditatie van de opleiders wordt de kwaliteit van de training voor de nieuwe examens gegarandeerd. Het programma biedt instroommogelijkheden voor it ers die al relevante certificaten hebben gehaald. Zo n 65 procent van de respondenten gaf aan een voorkeur te hebben voor online services, op de voet gevolgd door persoonlijk contact in een bankfiliaal (53 procent). Telefonisch contact werd als derde optie genoemd (43 procent) en maar 5 procent ziet heil in mobiele diensten (internet of SMS). HAD CARLY TOCH GELIJK? HP draait in ieder geval weer als een lier. Begin 2005 moest Carly Fiorina het veld ruimen bij HP. Ze had de integratie van het in 2002 overgenomen Compaq tegen veler verwachting goed weten af te ronden, maar de financiële prestaties bleven mager. Bovendien groeide intern de weerstand tegen de managementstijl van La Fiorina. Na ruim vijf dienstjaren werd ze vervangen door turn-around manager Mark Hurd. Die kreeg inderdaad het vliegwiel beter in beweging. De laatste kwartaalresultaten klinken helemaal als een klok. De omzetgroei van de stabiele melkkoe van het concern de printerdivisie - is dit keer relatief een beetje flets, maar de meeste andere divisies lopen als een trein. HP levert met afstand de meeste notebooks, desktops én servers. Zelfs met de lang kwakkelende softwaredivisie gaat het voor de wind: 100 procent groei het laatste kwartaal met de hoogste winstmarge (25,4%) van alle bedrijfsonderdelen. Had Fiorina dus toch gelijk, zoals ze in haar memoires niet moe wordt te betogen? Haar belangrijkste ingrepen pakken goed uit. Maar de vraag blijft of het concern ook onder haar leiding deze groei had laten zien. Fiorina was vooral van de grote gebaren en vergezichten, Hurd van het stapsgewijs verbeteren van processen en bijsturen van de strategie. Fiorina had Hurd nodig om haar gelijk te halen. STAAT GALILEO VOOR INNOVATIE? meer voor prestige en hogere politiek. Galileo is een Europees prestigeproject dat een beter alternatief moet bieden voor het huidige GPS. Het project dreigde een vroege dood te sterven omdat een toenemend aantal landen zijn bedenkingen kreeg tegen de immer stijgende - kosten van het project. Die bedenkingen zijn terecht, want de motieven achter dit project zijn weinig zakelijk. Maar goed. Er is nu 2,7 miljard euro vrijgemaakt om de dertig satellieten de lucht in te schieten. Maar wat hebben we dan in 2013? Een iets preciezer alternatief voor het huidige gratis GPS-systeem. Maar de Amerikanen werken ook aan een beter systeem en China en Rusland naar verluidt ook. Is een eigen navigatiesysteem zo belangrijk voor de Europese identiteit of hadden we onze onze innovatie-euro s beter kunnen investeren aan iets werkelijk vernieuwends. Dat lijkt me niet echt een vraag. GROENE GOOGLE: PR OF SERIOUS BUSINESS? beide. Nog nauwelijks bekomen van de sombere voorspellingen van Rob Creemers tijdens de conferentie Greening the Enterprise, lees ik het bericht dat Google vele miljoenen dollars gaat investeren in duurzame energieproductie. Ik krijg weer enige moed. Dit is een aankondiging in een lange serie. Dat is zo fijn van Amerikanen. Jaren houden ze zich volledig doof, maar als ze eenmaal een probleem onderkennen, gebeurt er tenminste wat. Mede vanwege de sterk stijgende energieprijzen wordt energiebesparing en alternatieve energie ineens een uitdaging. Google is zelf een grootverbruiker en de combinatie van filantropie en eigenbelang lijkt me uitermate heilzaam. Maar de miljoenen van Google zullen natuurlijk niet het grote verschil maken. Er gaan al jaren enorme bedragen naar de ontwikkeling van alternatieve energiebronnen. 4 5

4 IN HET NIEUWS TRENDS EN FEITEN INTERNET SLIBT DICHT Volgens een rapport van Nemertes Research neemt het gebruik van videostreaming dermate toe dat binnen drie jaar het internet zal dichtslibben. Het rapport zegt dat internet providers 30 procent te weinig in hun backbone investeren. Netwerkplanner Netptuny ziet het rapport van Nemertes als een kritische analyse van de toekomst van het internet en vindt dat het als een belangrijke waarschuwing moet worden gezien. BRITSE GEGEVENS ZOEK De Britse overheid heeft de vermissing van twee cd s met daarop de persoonlijke gegevens van 25 miljoen burgers toegegeven. Details zoals naam, adres, geboortedatum, verzekeringsnummer en bankgegevens van iedereen die in Engeland kinderbijslag geniet zijn op de schijfjes terug te vinden. De gegevens zijn afgeschermd met een wachtwoord en niet versleuteld. De cd-roms waren via TNT voor een onderzoek naar de National Audit Office verstuurd, maar zijn daar nooit aangekomen. Energiekosten hoger op agenda Een prijs van 200 dollar per vat ruwe olie is niet ondenkbaar nu de energieconsumptie van opkomende economieën als China explodeert. Afgezien van milieuoverwegingen komt energieverbruik alleen daarom hoog op de agenda te staan in de it-sector. Maar it-managers willen ook van de overheid meer sturing, zo bleek op de conferentie Greening the Enterprise. Trendwatcher Rob Creemers hield de bezoekers van de conferentie Greening the enterprise voor dat er geen twijfel over bestaat dat de olieprijs fors zal blijven stijgen. De welvaartsgroei van landen als China en Openingsspreker Rob Creemers India zorgt voor een permanente schaarste op de oliemarkt: Dagelijks komen er 85 miljoen vaten olie op de markt, terwijl er vraag is naar 120 miljoen vaten olie. De olie-industrie heeft nu zelf aangegeven niet aan deze vraag te kunnen voldoen. De olieprijs gaat daardoor de komende jaren ongekende hoogtes bereiken met alle gevolgen voor de stroomprijs. Het zal ook gevolgen hebben voor de uitstoot van het broeikasgas CO2. Het maakt het argument om de komende jaren het energievraagstuk totaal anders aan te pakken nog een stuk dwingender. De it-industrie - met partijen als IBM, Cisco, HP, VMware en Sun als krachtige pleitbezorgers - zet inmiddels volop in op energiezuiniger technologie. If it ain t green, you ain t seen, vat Gartner de trend samen. Nu de gebruikers nog. Daar is de belangstelling nog vrij lauw. Maar organisaties gaan vroeger of later hun energieverbruik onder Djeevan Schiferli (IBM) Dagvoorzitter Arjen van Dijk (links) deelt een gratis energiescan uit. de loep nemen. Eén van de bezoekers van Greening the enterprise Peter van den Munckhof energiecoordinator van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen zei dat computers en servers in de onderwijsinstelling nu 20 procent van de stroom vragen. Doordat er steeds meer pc s komen voor studenten zal dat de komende tijd doorgroeien naar 30 procent. Organisaties zijn nu nog vaak bezig met betrouwbaarheid en bijvoorbeeld centralisatie van it-voorzieningen. Duurzaamheid speelt nog weinig, maar dat gaat veranderen, voorspelt Van den Munckhof. In juni 2008 zet IT Executive groene IT opnieuw op de agenda. De conferentie Greening the Enterprise werd 21 november in Media Plaza gehouden. Meer informatie op onze site: dossier Green IT. TESTEN VAN BACKUP NIET GEBRUIKELIJK Leverancier Kroll Ontrack vroeg ruim honderd internationale it ers of het herstel van gegevens door terugplaatsing van een backup in hun organisatie goed geregeld is. Meer dan de helft, 57 procent gaf aan dat er daadwerkelijk getest wordt of gegevens goed te herstellen zijn. Een aanzienlijk deel (22 procent) gaf aan dat dit niet het geval was, 21 procent wist het niet zeker. Of organisaties aan alle wettelijke voorschriften zoals SOX, Hippa of PCI voldoen, bleek nog minder bekend. Mijn organisatie voldoet aan de belangrijkste boekhoudkundige regels Bron: Kroll Ontrack KWART BELT VIA INTERNET Met de toename van het aantal snelle internetverbindingen in Nederland, neemt ook het diverse gebruik ervan toe. Uit cijfers van het CBS blijkt dat het telefoneren, televisiekijken en radio luisteren via het internet flink in de lift zit. Ook het online kopen neemt toe. In 2002 beschikte 15 procent van de Nederlandse huishoudens over een snelle verbinding, nu ligt dat op 74 procent. Een kwart van de gebruikers belt nu via internet. Twee jaar geleden was dat nog maar 6 procent. Ruim 40 procent van de internetters luistert radio of kijkt tv via internet. Twee jaar geleden was dit nog een kwart. In 2007 zijn er 7,5 miljoen mensen die wel eens producten hebben gekocht via internet. Breedbandinternet is standaard in Nederland GROEN INKOPEN Het ministerie van VROM is bezig om criteria op te stellen voor duurzaam inkopen van onder andere it-producten en diensten. Jan Vlak van ICT~Office meldde op het congres dat de branchevereniging eigen criteria gaat ontwikkelen voor duurzame IT. Over een jaar wil het deze criteria die de lat voor ictbedrijven hoger wil leggen dan wettelijk verplicht is aanbieden aan het ministerie. Directeur Jan Vlak van ICT&Milieu Bron: CBS DUURZAAM PRINTEN Uit onderzoek van Lexmark onder bedrijven met maximaal 250 werknemers in zeven landen blijkt dat slechts de helft van de midden- en kleinbedrijven plannen heeft om printkosten te reduceren en het milieu te besparenhet onderzoek toont aan dat meer dan een kwart van mkb-bedrijven in Nederland geen evaluatie uitvoert of de printinfrastructuur efficiënt en duurzaam wordt gebruikt. Dit leidt tot verspilling van technologie, papier en geld. Printbeleid mkb-bedrijven in Engeland en Nederland Foto s Cor Mooij Bron: Lexmark 7

5 Greening the enterprise Bedankt! IT Executive wil, mede namens Media Plaza, alle bezoekers en sponsoren van Greening The Enterprise bedanken voor alle positieve bijdragen en reacties op onze conferentie. Energie besparen en duurzaamheid is een onderwerp waarover de redactie van IT Executive regelmatig zal blijven publiceren, zowel in ons magazine als online! en tot ziens Noteer nu alvast in uw agenda: Greening the Enterprise juni 2008 Heeft u interesse in de sponsor mogelijkheden: mail of bel Rob de Kleijnen rdekleijnen@kluwer.nl, Heeft u interessante persberichten mail deze naar it-redactie@kluwer.nl Minder vergaderen, betere IT C anon heeft door ICM Research onder bijna 2000 kantoormedewerkers in Europa laten onderzoeken wat de grootste stressfactoren zijn die kunnen leiden tot office rage ; een situatie waarbij kantoorpersoneel volledig de zelfbeheersing verliest. Zo n 83 procent heeft dat bij een collega wel eens meegemaakt. Als belangrijkste reden hiervoor worden lange of zinloze vergaderingen genoemd. Meer dan de helft van de ondervraagden noemde dit. Nederlandse ondervraagden noemden in 56 procent van de gevallen slechte manieren als oorzaak voor hun woede. Ook politieke spelletjes ergeren Nederlanders meer (met 42 procent) dan de gemiddelde Europeaan (31 procent). Bijna een derde van het kantoorpersoneel heeft last van problemen met IT en printers. Minder vergaderen en betere IT is de conclusie, want dat bespaart ook op apparatuur. Boos personeel kan ook destructief worden; 12 procent gaf toe de kantoorprinter geschopt of beschadigd te hebben. Glasvezel niet interessant Internetgebruikers zullen niet snel méér gaan betalen voor de beperkte meerwaarde van glasvezelkabels ten opzichte van de huidige netwerken. Om die reden is glasvezel nog niet interessant voor de consument. Dit concludeert Karianne Vermaas in haar proefschrift Snelle diffusie en breder gebruik: een onderzoek naar residentiële adoptie en gebruik van breedband in Nederland tussen 2001 en Zij promoveerde op 20 november aan de Universiteit Utrecht. Voor consumenten is het belangrijk wat zij met internet kunnen doen. Of dit via adsl, breedband of glasvezel gebeurt, maakt voor hen niet uit; wel kijken ze naar de kosten. Een overgang naar glasvezelkabel zal de gemiddelde internetgebruiker niet veel meer gemak geven, maar de kosten liggen wel hoger. Nieuwe internetdiensten kunnen de acceptatie van glasvezel verhogen, maar uit het verleden blijkt dat een enkele toepassing of dienst geen doorslaggevende reden voor de consument is om over te stappen naar bijvoorbeeld adsl of kabel. En omdat er op dit moment voor glasvezelinternet nog geen breed dienstenpakket beschikbaar is, ligt het voor de hand dat glasvezel niet snel geaccepteerd wordt. Het promotieonderzoek van Vermaas is gebaseerd op drie terugkerende tweejaarlijkse metingen bij de consument door middel van enquêtes, dagboekonderzoeken en gebruikersbijeenkomsten. WANNAHAVE Geheugenverlies? Jongen het gaat niet goed met me. Wat is er dan pa? Ik heb iets in mijn hoofd, maar hoe heet die ziekte nou toch... wacht even... Coba, hoe heet die ziekte die ik heb? In de verte hoor ik mijn moeder luid en duidelijk roepen: Alzheimer! Ongeloof en verdriet van die boodschap raken me nog steeds diep. En het is natuurlijk niet te vergelijken, maar toch ook ontzettend onaangenaam wanneer je BlackBerry begint te piepen dat zijn geheugen tekort schiet. Dat gebeurt altijd op het verkeerde moment en het stelt je voor onmogelijke keuzes. Moet je nou al die dingen wissen, waar je toch misschien nog eens naar zou willen kijken of luisteren? Of moeten je favoriete mp3-nummers er aan geloven? Of dan toch maar al die gewaagde foto s van geliefden? Alternatief is het deleten van al je contactgegevens, je rapportages of bedrijfsinformatie. De oplossing is simpel, koop een tweede secure digital-kaart en draag hem altijd bij je. Het Amerikaanse PNY Technologies lanceerde onlangs een setje dat bestaat uit een 1 of 2 GB microsd-geheugenkaart met een stel adapters. Met die adapters kan je micro-kaart zich tevens gedragen als de iets grotere mini-sd- of als een gewone SD-kaart. En er zit ook nog een usb 2.0 adapter bij dit setje. Daarmee kun je hem simpelweg als snelle usb-stick bij je dragen. Je bent altijd compatibel met usb-connecties en alle smaken SDinsteeksleuf en hebt dus een reservegeheugen voor bijna al je digitale apparaten op zak. Er kleeft alleen een belangrijk bezwaar aan dit setje. Al die onderdeeltjes zijn ontzettend klein. De grootste, de gewone SD-kaart, raakte al snel zoek in broek- of jaszak. De mini- en microkaarten zijn nog kleiner dan een vingernagel. Hoe voorkom je verlies van geheugenkaart of adapter en hoe het setje adapters bij elkaar? Lijd je uiteindelijk toch onherroepelijk geheugenverlies? Meer informatie > Specificaties: 4in1 Full mobility pack met 1 microsd-kaart, USB 2.0 adapter, microsd naar minisd adapter, microsd naar SD-adapter, vijf jaar garantie, prijzen 1 GB en 2 GB respectievelijk 22,99 en 34,99 euro, inclusief btw 9

6 bi08_ad_h_190x277_exec_it.qxp 29/11/07 11:15 Page 1 BI as the catalyst for performance management Business Intelligence is about making better use of the masses of information that threatens to drown your organisation. Customer and product information, financial data, sales reports: how can you ensure your managers are getting the right information to help them make informed decisions? And do they have the right tools to help them plan and predict what may happen in the future? Correctly deployed, business intelligence technology can solve these problems and help you and your managers improve the performance of your business. Understand how to make your business act intelligently. Attend the Gartner Business Intelligence Summit and experience the BI technologies and strategies at the cutting edge of best practices. 18 Gartner analysts More than 80 conference sessions Keynotes, panels, interviews, case studies, workshops, Analyst One-on-Ones The exhibition with more than 25 leading BI technology and service providers More than 900 BI executives from across Europe and all industries europe.gartner.com/bi Bringing clarity to your Business Intelligence issues Register now, quoting GP-BI1 and receive a 25% discount off the standard delegate price. To register please visit: europe.gartner.com/bi Concurrent Office Na online kantoorapplicatiesuites als Zoho en Google Apps, heeft Microsoft Office er een nieuwe online concurrent bij in de vorm van Live Documents. Live Documents is een ontwikkeling van een van de oprichters van Hotmail, Sabeer Bhatia. In 2010 koopt niemand meer software, zei Bhatia, die ervan overtuigd is marktaandeel van Microsoft te kunnen wegsnoepen. Dit gaat voor documenten hetzelfde doen als wat Hotmail deed voor , aldus Bhatia. Live Documents is ontwikkeld door het in India gevestigde Insta- Coll, en Bhatia zegt inderdaad enige miljoenen te hebben geinvesteerd die Microsoft heeft betaald voor Hotmail. Live Documents kent overeenkomsten met Office 2007 en is gratis te gebruiken inclusief 100 MB opslagruimte per persoon. Bedrijven moeten voor gebruik betalen en kunnen het eventueel ook op een eigen server installeren. Live Documents beschikt over een synchronisatiefunctie, die ervoor zorgt dat documenten online en lokaal kunnen worden opgeslagen en bewerkt en automatisch worden gesynchroniseerd. Custom wereldwijd D e zoekdienst van Google voor bedrijven, de Google Custom Search Engine is nu ook buiten de VS beschikbaar. Dit betreft een hosted dienst, waarbij Google de zoekfunctie van websites vervult. De business edition van Google Custom Search Engine begint bij 100 dollar per jaar voor het doorzoeken van websites tot vijfhonderd pagina s. COLUMN Oracle: meer SAP dan CA Het moet ongeveer 1996 geweest zijn. Ik bezocht CA World en het was een zootje. Er liepen honderden sessies over talloze producten, waarvan er sommigen al jaren een schaduwbestaan leidden. Maar topman Charles Wang probeerde tijdens zijn keynote speech ingeleid met pompende muziek de fictie neer te zetten van een innovatief bedrijf met een sterke visie. Hij deed dat vooral door zo vaak mogelijk de woorden innovatie en visie te herhalen. Toen ik de catalogus van Oracle OpenWorld bekeek, moest ik meteen aan die CA World terugdenken: niet minder dan sessies, waarvan honderden over producten waar ik nog nooit van had gehoord. Die had Oracle de voorbije vier jaar kennelijk ook allemaal opgepikt. Tijdens de keynotes bleven de Oracle-toppers erop hameren hoe innovatief het bedrijf wel is, en welk een uitgekiend plan er wel niet zat achter alle overnames. Maar achteraf ontliepen ze kritische vragen zoveel mogelijk. Déjà vu dus. Hoewel. De agressieve acquisitiepolitiek van Larry Ellison kan je niet vergelijken met de koopjesjacht van Charles Wang. Bij Oracle zit er namelijk wel degelijk een inhoudelijke strategie achter, al wordt die gaandeweg stevig bijgestuurd zonder daar veel ruchtbaarheid aan te geven. Cruciale onderdelen blijven bovendien nog steeds in nevelen gehuld en dat is vervelend voor klanten. Maar dat is nog altijd veel beter dan helemaal géén strategie, nietwaar? Het oorspronkelijke masterplan hoorden we begin Oracle zou een nieuwe, servicegeoriënteerde ERP-suite bouwen, Oracle Fusion, met het beste uit Oracle E-business Suite, Peoplesoft en JD Edwards. Maar onder druk van klanten, moest Oracle beloven om al die individuele productlijnen onbeperkt verder te ontwikkelen. Er zou geen verplichte migratie komen. Ondertussen zou Oracle wel onverminderd verder werken aan Fusion, zelfs zonder vertraging. Tja. Op OpenWorld begon het onvermijdelijke van dit tweesporenbeleid duidelijk te DOMINIQUE DECKMYN worden: Oracle Fusion zal heel wat compromissen bevatten. Alleen wil de bedrijfstop dat voorlopig niet toegeven. Veelzeggend is dat de eerste onderdelen van Fusion die volgend jaar de markt bereiken geen ERP-suite vormen. Zelfs geen stukje van een ERP-suite. Ze vervangen dan ook geen enkel onderdeel van Peoplesoft of Siebel. Het gaat om drie geheel nieuwe programma s die een add-on vormen bij sales force automation. fusion zal heel wat compromissen bevatten Dat is natuurlijk niet zo gek. Waarom zou Oracle eerst een boekhoudmodule of een HR-module van Fusion uitbrengen? De Oracle-klanten hébben daar al software voor, en zitten niet te wachten op een migratie. Het is veel logischer om die klanten eerst dingen aan te bieden die ze nog niét hebben. En ze dan pas later zo ver te krijgen, om ook modules aan het hart van het ERP-systeem te migreren. Nee, dit klinkt helemaal niet gek. Maar het klinkt wél vertrouwd. Het is namelijk hetzelfde als wat SAP nu doet met Netweaver. Nieuwe toepassingen worden aangeboden als SOA-modules bovenop de Netweaver middleware, voor de bestaande ERP-functies is er voorlopig alleen een vaag migratiepad. Dus nee, Oracle is niet het nieuwe CA. Het begint wel steeds meer op SAP te lijken. 11

7 management Interview met Theo Rinsema, baas van Microsoft Nederland Moeten onze concur renten niet gewoon beter hun best doen? Door Ben Kuiken Beeld: Cor Mooij CV Wie? Theo Rinsema Geboren? Rotterdam, 1962 Carrière? 1983 vertegenwoordiger Volmac 1987 account exective, salesmanager en business unit manager Multihouse 1996 manager product marketing, director marketing en business development Oracle 2004 director business marketing organization Microsoft 2006 general manager Microsoft Nederland Rinsema is getrouwd en heeft twee kinderen Theo Rinsema (45) is sinds anderhalf jaar de baas van Microsoft Nederland. Bij zijn aantreden kondigde hij een grote organisatieverandering aan, het nieuwe werken. Ik geloof dat mensen vitaler worden als ik ze meer ruimte geef. T heo Rinsema ging van Oracle naar aartsvijand Microsoft en werd daar anderhalf jaar later de baas. Toen hij dat eenmaal was, introduceerde hij het nieuwe werken, een organisatieverandering die het bedrijf vol moet laten profiteren van de technologische mogelijkheden die er zijn. De technologie maakt het voor medewerkers mogelijk om niet meer hele dagen op kantoor te zitten, maar zijn die medewerkers en hun managers daar ook al aan toe? Een interessante zoektocht, vindt Rinsema, waar ook andere organisaties op termijn hun voordeel mee kunnen doen. Normaal stapt Rinsema niet voor half tien in zijn auto, maar vandaag heeft hij de files getrotseerd voor dit gesprek. Wie is Theo Rinsema? Dat is best een moeilijke vraag eigenlijk. Laat ik maar gewoon wat over mezelf vertellen. Ik ben 45 jaar oud, getrouwd, twee kinderen, ik woon in Krimpen aan de IJssel. Ik zit al meer dan twintig jaar in de softwarebranche. Ik werk nu drie jaar bij Microsoft, eerst als marketingdirecteur en nu al weer anderhalf jaar als algemeen directeur. Je kwam van Oracle, een bedrijf dat Microsoft graag voorstelt als de grote boze wolf. Hoe is het dan om voor die aartsvijand te gaan werken? Toen ik bij Oracle werkte, had ik hetzelfde beeld. Bij Microsoft merkte ik dat Oracle niet zo als vijand wordt gezien. Maar als je negen jaar voor een bedrijf hebt gewerkt, dan zit dat natuurlijk ook in je systeem. Dat betekent dat je een soort incubatietijd hebt om in een nieuw bedrijf je plek te vinden. Dat heeft mij bijna een half jaar gekost. Wat is het verschil? Oracle is veel meer een directe verkooporganisatie, terwijl Microsoft meer een marketingbedrijf is. Het is een indirecte organisatie, omdat wij onze diensten via partners naar de markt brengen. Dat betekent ook dat de cultuur van het bedrijf anders is, veel meer gericht op de lange termijn. Daarnaast is Microsoft diverser dan Oracle. We zitten in de consumentenmarkt met MSN en Messenger, in de gamingmarkt 12 met de Xbox Dat betekent ook dat de diversiteit aan mensen groter is. Grappig overigens dat je meteen begint te praten over je werk als ik vraag wie is Theo Rinsema. Ja, ik was me daar bewust van. Wat is je missie, wat drijft je? Je gaat er toch niet zo n Amerikaans artikel van maken, hè? Wat bedoel je? Nou, ik heb soms het gevoel dat mensen heel goed kunnen reproduceren wat hun missie is, dat het een soort reversed engineering is van wat er bedacht is of van wat ze overkomen is. Ik ben niet iemand die een uitgestippeld pad heeft waarlangs hij loopt. Ik vind het gewoon ontzettend leuk om samen te werken met mensen, ik vind het leuk om complexe dingen beet te pakken, daarover na te denken. Ik vind het raakvlak tussen mensen en technologie leuk en ik wil vooral plezier in mijn leven hebben. Ja, plezier maken en zorgen dat je continu leert. Maar voor plezier maken hoef je nog geen directeur te worden? Sterker nog: dat heeft ook grote nadelen, zoals minder tijd voor je gezin Dat is waar, maar ik heb heel bewust keuzes gemaakt om die balans tussen werk en privé goed te krijgen. Ik stap bijvoorbeeld meestal pas om half tien in de auto, waardoor ik mijn kinderen naar school zie gaan en onderdeel ben van het gezinsleven. Daar zit overigens wel een ander aspect aan vast en dat is dat werk en privé bij mij de afgelopen jaren dwars door elkaar heen zijn gaan lopen. Ik ben altijd connected. Niet dat ik altijd aan het werk ben, maar ik weet wel welke mails er binnen zijn gekomen. Dat is natuurlijk de keerzijde van de technologie, dat je nooit meer vrij bent. Ja, maar het helpt je ook. Want als je allways connected bent, kun je plaatsonafhankelijk werken en dat stelt mij in staat om de files te vermijden en toch productief te zijn. Ik denk dat de bottleneck is dat je teruggeworpen wordt op je zelfcontrole als mens. En dat je dus zelf bepaalt wanneer je stopt met werken en wanneer je begint. Vroeger kwam je om acht of negen uur op de zaak, en dan had je een manager die als een soort toezichthouder fungeerde van het negen-tot-vijf systeem. Nu zit je zelf aan het stuur. En wat ik in ons bedrijf zie, is dat dat ook wel lastig is. Met name jonge mensen die net van de universiteit of hogeschool komen, hebben daar wel moeite mee. Daar moet je ze bewust bij helpen. Hoe doen jullie dat dan? Dat doen we vrij uitgebreid, kan ik je vertellen. We zitten in een vrij grote verandering, we noemen dat intern 2bPr, to be people ready. Ik geloof er als eindverantwoordelijke voor Microsoft Nederland in dat als ik mensen ruimte geef, ik ze vitaler maak omdat ze hun drukke privéleven in balans kunnen brengen met hun drukke zakelijke leven. Daar worden ze productiever van. De uitdaging daarbij ligt in de technologie aan de ene kant, maar dat is de makkelijke kant bijna. En sturen op output en niet op aanwezigheid aan de andere. Een van de mechanismen die we daarbij gebruiken is het fysieke minimum. Ieder team stelt vast wat hun fysieke minimum is, dus met welke frequentie en duur ze echt bij elkaar moeten zijn in een kamer en elkaar moeten ruiken, zien en voelen. Om vervolgens de overstap te kunnen maken naar het virtuele optimum. De rest van de tijd kun je tijd- en locatieongebonden aan het werk zijn. Hoe zie je de toekomst van werken? Ik denk dat de uitdaging voor de komende jaren wordt om de communicatietechnologie en bedrijfsprocessen te integreren. Stel ik ben medewerker van een financiële afdeling en ik krijg van mijn leverancier te horen: als je nu betaalt, krijgt je 3 procent korting. Dan kan ik een sturen naar mijn baas, maar dan is het de vraag of ik vandaag nog antwoord krijg. Ik kan de telefoon pakken, maar dat schiet vaak ook niet op, want 60 procent van alle telefoontjes eindigt in een voic . Als je communicatietechnologie integreert in je bedrijfsprocessen, dan zie je een groen poppetje waar je op kunt klikken om een chatsessie te starten. Dan heb je de communicatie in het bedrijfsproces gepakt en is het niet iets dat bovenop je werk komt, zoals nu . Ik >> denk dat we nu op het punt staan dat je voor het Ik ben altijd connected 13

8 management column Charles Groenhuijsen gemeen directeur van Microsoft. Natuurlijk, je krijgt veel vragen. Het begint meestal met wat ze hebben meegemaakt. Dat kunnen kleine dingen zijn, zoals ik krijg mijn printer niet aan de praat tot hele grote. Hoe verklaar je dat Microsoft vaak zulke heftige emoties oproept? Nou, heftige emoties, dat wisselt nogal. Ik kom ook heel heftige fans tegen van Microsoft die enthousiast zijn over nieuwe dingen die eraan komen. Maar er is ook kritiek, dat is waar. Ik denk dat dat enerzijds te maken heeft met dat mensen ons elke dag tegenkomen. We zijn heel zichtbaar in de markt. Daarnaast draait onze software al twintig, dertig jaar in de Bij Microsoft wordt Oracle niet zo als vijand gezien markt in steeds weer nieuwe versies. Dat betekent dat je samen met de markt door nieuwe ontwikkelingen gaat, die nieuwe mogelijkheden bieden, maar ook pijn opleveren. Als je bijvoorbeeld kijkt naar Vista; we hebben iets veranderd aan het security model. De consequentie is dat elke printerdriver opnieuw moest worden ontwikkeld. Zo n ecosysteem weer meetrekken, met een miljard pc s die er in de wereld staan, dat is geen sinecure. Komt het misschien ook omdat Microsoft zo n veelvraat is die steeds weer nieuwe markten erbij pakt? eerst mag praten van ict. Hiervoor was het eigenlijk IT en CT. En dat zijn interessante stappen, want het betekent dat je een mentaal proces door moet wil je gebruikmaken van de productiviteitsvoordelen van technologie. Er zit een glazen plafond in en daar moet je doorheen. TO DO LIST THEO RINSEMA - het nieuwe werken invoeren - nieuwbouw inwijden - het imago van Microsoft verbeteren - kopje koffie drinken met Neelie Kroes Iets heel anders. Je zit op een verjaardagsfeestje en vertelt dat je de algemeen directeur bent van Microsoft Nederland. Wat gebeurt er dan? Ze vinden me meestal nog steeds aardig. Beginnen ze niet meteen tegen je te klagen? Dat wisselt een beetje. In mijn eigen vriendenkring vermijden ze het onderwerp een beetje, maar dat is omdat ze met Theo willen praten en niet met de al14 Neem nou eens een beetje afstand: IBM 90 procent marktaandeel op de mainframemarkt, Google 90 procent op search, Apple meer dan 80 procent met muziek. In de IT zijn er blijkbaar elke keer grote partijen nodig om de markt een bepaalde kant op te krijgen. Het speelveld verandert voortdurend. Om bij te blijven en te zorgen dat je waarde blijft creëren, moet je wel met dezelfde snelheid schakelen. Wat vandaag een markt is, is morgen onderdeel van een grotere markt of is helemaal verschoven naar een nieuw speelveld. Dus je zult wel op veel terreinen actief moeten zijn, wil je kunnen bijblijven. En ik denk dat een van de verworvenheden van dit bedrijf is dat we nooit gericht zijn op de individuele klant, maar op het schaalbaar in de markt zetten van onze producten. Microsoft heeft een enorme bijdrage geleverd aan de verlaging van de it-kosten door alles wat specialistisch was generiek te maken. Zou het misschien helpen als er een serieus alternatief kwam voor Windows? Maar is het dan niet zo dat onze concurrenten beter hun best moeten doen? Mogen Sinterklaas en de baas een piepstem hebben? Je denkt er niet zo bij na, maar je hebt - of je het wilt of niet - snel een scherp oordeel over de mensen om je heen: je collega s, de ober in een restaurant, de mevrouw van de kledingwinkel, de politieagent op de hoek. Je hebt heel weinig bedenktijd nodig om tot dat oordeel te komen, ook al ken je die mensen amper. Vindt u mij bijvoorbeeld een vertrouwenwekkend type? Nee? Jammer. Pech gehad. Wel vertrouwenwekkend? Da s mooi. Maar waarom eigenlijk? U kent me helemaal niet. Wat wekt uw vertrouwen of wantrouwen? Misschien hebt u me wel eens op tv gezien of een boek van me gelezen. Of u leest deze columns en knikt instemmend of bromt afkeurend bij wat ik in deze stukkies beweer. Stem, lichaamstaal en uiterlijk bepalen waardering. Het is niet anders Kijk eens naar de tv met het geluid uit! Waarschijnlijk is het allemaal veel vager. Uw vertrouwen (of wantrouwen) heeft weinig te maken met wat ik zeg of doe. Maar alles met hoe ik het zeg en doe. Dat beeld bepaalt veel. Test het maar eens. Kijk naar een praatprogramma op tv met het geluid uit. Kijk en oordeel over de gasten. Binnen een seconde heeft u - of u wilt of niet - een oordeel over die meneer of mevrouw. Boeiende test. HET KANTOOR Nu even naar uw kantoorsituatie. Bij mensen van uw werk is het natuurlijk niet anders. Welke collegaatjes vertrouwt u vanaf het eerste moment? En welke niet? Welke baas kan blind op u rekenen? En welke chef van zijn leven niet? Tijd weer voor een kleine zelftest. Neem vijf collega s in gedachten waar u het meest mee te maken hebt. Zet in gedachten plusjes en minnetjes achter hun naam. Hoe vaak is uw oordeel uitsluitend gebaseerd op de kwaliteit van hun werk? En hoe vaak voor een flink deel op uiterlijkheden? Niet verder vertellen. Onthullend, hè? Of neem die arme sollicitant. Voordat u hem/haar vraagt kopje koffie misschien?, heeft u uw mening vaak al gevormd. Alles draait om intuïtie; gevoel dus en minder om de diploma s van de sollicitant of zijn/haar klinkende cv. De presentatie is alles; de instant-emotie die iemand bij u oproept. De stem speelt daarbij een centrale rol. Wie wint de Strijd om de Stembanden? Ik kom erop vanwege Amerikaans onderzoek bij de presidentiële kandidaten. Helpt een vertrouwenwekkende stem? Reken maar! Enig idee hoe belangrijk dat allemaal is? Schrik niet. Volgens een professor in Californië bepaalt de stem voor 38 procent of u een persoon aardig vindt en vertrouwt. Body language nog meer: 55 procent. En wat de kandidaat zegt? Jammer, dat telt voor slechts 7 procent mee. Onthutsend! Wie wint de Strijd om de Stembanden? We naderen Sinterklaastijd. Kunt u zich de statige goedheilig man voorstellen met een verwijfde piepstem? Nee toch? Stel uw baas (ik ga even seksistisch uit van een man) heeft een hoge, schrille castraatstem. Wat is uw eerste indruk? Niet best. Opdrachten van zo n man kunnen niet echt urgent zijn. Maar wat als hij met een diep Ronald Reagan-timbre zegt wat u moet doen? Dan ben je al aan de slag voor hij zijn opdracht heeft uitgesproken. Niet dan? Dik, kort en een piepstem: drie maal strafpunten Wat is het oneerlijk verdeeld in de wereld! Dunne mensen hebben meer aanzien dan dikke mensen. Lange mensen dwingen meer respect af dan shorties. Het treurige is natuurlijk dat het zo onzakelijk is. Hoeveel talent verknoeien we in deze door uiterlijke kenmerken overheerste - afvalrace? Oh, pas op daar komt uw baas - kort/ lang, dik/dun, hoge/lage stem? - net binnen. Snel deze bladzijde omslaan. U kijkt, luistert naar hem. Maar u hoort niks en denkt alleen: Die stem...! 15

9 Strategie is het herdefiniëren van winststuwers Groeien door marketbusting Yvonne Halink Bedrijven willen groeien, moeten groeien. Dat kan op vele manieren. Geleidelijk door te blijven verbeteren, of snel via een doorbraakinnovatie. Maar het kan altijd slimmer: marketbusting. Althans, dat beweren twee Amerikaanse wetenschappers. R ita Gunther McGrath (Columbia University) en Ian MacMillan (Wharton School) hebben talloze strategieën om te groeien onderzocht. Ze zijn daarbij een zeer effectieve én relatief risicoloze aanpak op het spoor gekomen: MarketBus- vijf marketbusting-strategieën is het herdefiniëren van de profitdrivers ( winststuwers ) van je business. Een bedrijf wijzigt zijn winststuwers door veranderingen aan te brengen in zijn unit of business (businesseenheid, aanbodeenheid) en/of zijn pres- Verbeter je productiviteit door nieuwe technologieën toe te passen of door transactiekosten te elimineren ting. De aanpak ligt ergens tussen de twee uitersten van het groeispectrum: (suffe maar risicovrije) groei via geleidelijke verandering en (spannende maar riskante) groei via doorbraakinnovatie. Een van de in totaal schappij een vliegreis. Prestatiemaatstaven zijn de maatstaven waarmee je meet hoe goed een bedrijf het doet.. Prestatiemaatstaven voor een producent van consumentengoederen zijn bijvoorbeeld de activa- en voorraadomloopsnelheid, werkkapitaalratio s en de gemiddelde marges. VIJF MARKETBUSTINGSTRATEGIEËN 1. Herdefinieer de winst stuwers van je business. 2. Transformeer de ervaring van je klanten, ofwel de manier waarop zij hun behoeften vervullen. 3. Transformeer je aanbod. Wijzig product- en service attributen. 4. Anticipeer op en maak gebruik van bedrijfstakveranderingen. 5. Creëer een radicaal nieuw aanbod. taties in bepaalde key-metrics (prestatiemaatstaven). De aanbodeenheid van een consumentengoederenproducent is bijvoorbeeld een fles afwasmiddel of een zak chips, die van een luchtvaartmaat- ACHT MANOEUVRES Bedrijven hebben acht manoeuvres tot hun beschikking om hun winststuwers te herdefiniëren: Verander de unit of business. Bijvoorbeeld door producten of diensten op een andere/betere manier aan te bieden, of door klanten geld te vragen voor andere/betere features die je aan producten of diensten toevoegt. Houd je businesseenheid hetzelfde maar verbeter je prestatiemaatstaven en dan met name je productiviteit ingrijpend. Dat kan bijvoorbeeld door nieuwe technologieën toe te passen, door gebruik te maken van de vijf r s? (remove, replace, reduce, redesign, redistribute), door tijdverspillende, repetitieve activiteiten te elimineren of door transactiekosten te elimineren via automatisering van interne beheerspraktijken. Verhoog je kasstroom. Elimineer bijvoorbeeld je voorraad en verlaag je voorraadniveaus. Vertraag je betalingen en versnel betalingen en ordercycli van klanten. Of automatiseer je betalingsstroom. Verbeter je activabenutting. Dat kan bijvoorbeeld door de activaintensiteit van je business te verminderen via uitbesteding van bepaalde activiteiten. Of door de noodzaak te elimineren dat je bepaalde activa in eigen bezit hebt. Of door je activa effectiever te benutten. Verbeter de prestatiemaatstaven van je klanten. Welke cijfers proberen je klanten te realiseren? (Wees expliciet.) Welke uitkomsten meten zij? Wat zijn hun belangrijkste ratio s? Kun je hen helpen om die ratio s te verbeteren? Enzovoort. Verbeter de personele productiviteit van je klanten. Zijn er bijvoorbeeld manieren om het personeel van klanten productiever te maken in hun werk en/of privéleven? Help de kasstroom van je klanten te verbeteren. Kun je klanten helpen om geld sneller te laten binnenstromen en langzamer te laten uitstromen? Kun je ze helpen om de marges van hun klanten te verbeteren? Enzovoort. Verbeter de activabenutting van je klanten. Bijvoorbeeld door hun activa terug te brengen of door ze te helpen om hun activa productiever te gebruiken. Bron: Harvard Business Review 17

10 management MANAGEMENTPRAKTIJKEN UIT AZIË Westerse bedrijven gaan naar India en China vanwege de goedkope arbeid en de emerging markets met een steeds welvarender publiek dat dure westerse producten kan betalen. Deze focus is te beperkt. Westerse bedrijven moeten ook gaan meedoen in Aziatische massamarkten, de megamarkten die worden bevolkt door enkele miljarden consumenten met weinig geld. Waarom? Aziatische bedrijven ontwikkelen momenteel allerlei revolutionaire product- en procesinnovaties zoals productgestuurde modulariteit, klantgestuurde modulariteit en procesgestuurde diensten - waarmee zij deze massamarkten bedienen. Deze bedrijven gaan op basis van deze praktijken straks sterke posities in Europa en de VS veroveren. Net zoals ooit Toyota, Sony, Samsung. Dus zullen Westerse bedrijven zich deze nieuwe straks onmisbare - capaciteiten eigen moeten maken. Dat kan alleen door actief te worden in Indiase en Chinese massamarktsegmenten. Bron: The McKinsey Quarterly DINGEN SIMPELER MAKEN Consumenten willen kunnen kiezen. Maar als bedrijven die hang naar keuzevrijheid vertalen in een duizelingwekkende hoeveelheid productvariaties, creëren ze alleen maar irritatie en verwarring. Klanten knappen af op te veel keuzemogelijkheden en product-features. Ze zien door de bomen het bos niet meer. Het mag dus best een beetje eenvoudiger. Maar hoe? Twee mogelijkheden. Ten eerste: het aantal keuzes voor de consument verkleinen. Ten tweede: veel keuzes aanbieden, maar die voor de consument behapbaar maken. Bijvoorbeeld door voor klanten voorselecties te maken die zijn gebaseerd op hun eerdere keuzes, zoals onder andere Amazon, ebay en itunes doen. Bron: The Conference Board Review Softwaremaker op het schavot De software-industrie kan straks aansprakelijk worden gesteld voor fouten. In de dertiende eeuw concludeerde paus Innocentius IV dat het onmogelijk was om een proces aan te spannen tegen een bedrijf. Een bedrijf kon immers, net als een zielloos object, een straf niet aan den lijve ondergaan. In wezen verkeert de itindustrie nog steeds in een soortgelijke positie, zegt Ken McGee (vice-president research bij Gartner). Softwarefouten leiden steeds vaker tot kleine en grote rampen van auto-ongelukken tot stroomuitval in een hele regio. Gek genoeg worden Beloning naar welke prestatie? De salarissen waarmee topmensen zichzelf gelukkig maken, hebben meestal weinig te maken met hun prestaties. Ook in Duitsland is het ongenoegen over de absurd hoge beloning van topmanagers groot. Een ceo van een Duitse beursgenoteerde onderneming verdient nu gemiddeld 21 keer zo veel als bondskanselier Angela Merkel. De ceo-beloningen stegen de afgelopen vijf jaar met 50 procent, terwijl niemand weet waarom. Het onzalige kartel van adviseurs, toezichthouders en investeringshuizen zal de salarisspiraal de komende jaren ongeremd verder op blijven schroeven, concludeert Managermagazin. Het blad berekent jaarlijks wat de pay for performance-indicatoren zijn voor de ceo s van Duitslands grootste ondernemingen. De ppi geeft aan wat de relatie is tussen iemands beloning en de prestatie van zijn onderneming. Bij een score van 100 is de beloning volledig op iemands prestatie gebaseerd, bij een score van 0 is er geen enkel verband. Lijstaanvoerder Reto Francioni (Deutsche Börse) heeft weliswaar nog een ppi van 100, bij de nummer 2 op de lijst - Ekkehard Schulz van ThyssenKrupp is de ppi al gezakt naar 82,7. De nummer 10, Ulrich Lehner van Henkel, heeft een ppi van nog maar 51,2. Op de op een na laatste plaats staat Dieter Zetsche van DaimlerChrysler, met een ppi van 8,0. Zetsche verdiende vorig jaar 31 miljoen euro. Helemaal onderaan staat Michael Frenzel van Tui, die 7,3 miljoen euro verdiende bij een ppi van 0,00. Bron: Managermagazin daarvoor meestal de it-gebruikers aansprakelijk gesteld (de autofabrikant, het elektriciteitsbedrijf enzovoort), niet de leveranciers. Die situatie is uniek en buitengewoon en binnenkort voorbij, stelt Mc- Gee. De roep om regulering van de software-industrie neemt toe, gevoed door het toenemende aantal financiële en andere schadegevallen, compleet met doden en gewonden. De jeugdjaren zijn voorbij. De it-industrie is volwassen. Binnen tien jaar is regulering een feit en zijn softwaremakers aansprakelijk voor fouten in hun producten. Bron: MIT Sloan Management Review europa S meest VeR- DIenenDe CeO S 1. Carlos Ghosn Renault, Frankrijk - 45,5 miljoen euro 2. Jean-Paul Agon - L Oréal, Frankrijk - 19,3 mln. 3. Alessandro Profumo - Unicredit Group, Italië - 18,1 mln. 4. Arun Sarin Vodafone, Groot-Brittannië - 15,2 mln. 5. Antoine Bernheim Assicurazioni Generali, Italië - 14,2 mln. 6. Josef Ackermann - Deutsche Bank, Duitsland - 12,4 mln. 7. Henri de Castries AXA, Frankrijk - 12,1 mln. 8. Thierry Desmarest Total, Frankrijk - 10,8 mln. 9. Daniel Bouton - Société Générale, Frankrijk - 10,7 mln. 10. Alfredo Sáenz - Banco Santander, Spanje - 10,6 mln. Bron: Fortune It-banen moeten sexy worden Het amerikaanse bedrijfsleven kampt met een groot gebrek aan gekwalificeerde cio s. De VS wil de wereldwijde strijd om de ict-oppermacht natuurlijk winnen. Niet alleen qua producten de snelste chip, de populairste software maar ook qua gebruik: het Amerikaanse bedrijfsleven wil de meest competente ict-gebruiker en toepasser zijn. Maar er is een probleem: bedrijven hebben onvoldoende gekwalificeerde cio s ontwikkeld. Dat wordt bevestigd in het rapport Grooming the 2010 CIO van de Society for Information Management (SIM). Het corps van goede cio s zou minstens verdubbeld moeten worden. En met goede cio s wordt dan bedoeld: executives met substantieel strategisch en zakelijk inzicht, relationele competentie en leiderschapsvaardigheid. Volgens industry watcher Geoff meest bewonderde bedrijven general electric houdt zijn nummer-1-positie. Ook in 2007 was General Electric het meest bewonderde bedrijf ter wereld, net als vorig jaar gevolgd door Toyota en Procter & Gamble. Apple stijgt van 9 naar 5, BMW van 13 naar 9, Walt Disney van 33 naar 16. Boeing komt nieuw binnen op 19. Dell Computers zakt van De top (1) General Electric VS 2. (2) Toyota Motor Japan 3. (3) Procter & Gamble VS 4. (5) Johnson & Johnson VS 5. (9) Apple VS 6. (8) Berkshire Hathaway VS 7. (4) FedEx VS 8. (6) Microsoft VS 9. (13) BMW Duitsland 10. (16) Pepsico VS Colvin is er al helemaal aan het begin van de pijplijn een probleem: bij de jeugd. Amerikaanse jongeren vinden infotech een doodlopende straat voor nerds en losers. Ict is uncool; de jongeren mijden deze discipline daarom als de pest. Terwijl het saaie programmeerwerk momenteel juist wordt uitbesteed naar lagelonenlanden en terwijl de banen die in het Westen blijven leuker en veeleisender zijn, beter betalen en snel in aantal toenemen. Maar daar moeten dan dus wel mensen voor zijn. SIM is een campagne gestart. Allerlei sprekers waaronder het it-hoofd van honkbalclub de Red Sox, een it-executive van footballclub de Patriots en de oprichter van een hiphopwebsite worden naar scholen en universiteiten gestuurd om te vertellen dat zij dankzij hun itopleiding kunnen doen wat zij doen. Misschien helpt het. Bron: Fortune 7 naar 27. In de top 50 staan 35 Amerikaanse, vijf Japanse, drie Britse en twee Duitse ondernemingen. Singapore, Finland, Zwitserland, Frankrijk en Zuid- Korea zijn elk vertegenwoordigd met één bedrijf. De lijst is opgesteld aan de hand van beoordelingen door topfunctionarissen van bedrijven over de hele wereld. Bron: Fortune 11. (11) IBM VS 12. (12) Target VS 13. (10) Wal-Mart Stores VS 14. (14) United Parcel Service VS 15. (17) Costco Wholesale VS 16. (33) Walt Disney VS 17. (19) Singapore Airlines Singapore 18. (25) Exxon Mobil VS 19. (-) Boeing VS 20. (20) Nokia Finland IT Executive biedt, i.s.m. International Management Forum, ruim 30 cursussen aan, zo ook op het gebied van project management. De cursussen staan hoog aangeschreven en zijn door prominente vakgenoten samengesteld. Voor meer informatie verwijzen wij u naar onze site: PRINCE2 EN MAAK KANS OP EEN MIO A501 GPS/PDA-TELEFOON Gezien de grote belangstelling voor PRINCE, ook in Nederland, hebben wij deze unieke schriftelijke leergang voor u gesteld, waarmee u een diepgaand inzicht verwerft in de PRINCE2 methodiek en in de toegevoegde waarde van deze methode bij de implementatie samenvan uw project(en). Kenmerken van PRINCE2 zijn: Een breed toepasbare projectmanagement methodiek ongeacht het toepassingsgebied; Is te gebruiken bij kleine, eenvoudige projecten maar ook bij grote, complexe projecten; Is uitgebreid en toegankelijk gedocumenteerd met gebruik van eenduidig jargon; Is beschikbaar voor iedere organisatie ( public domain ); Past binnen het concept Management by Exception voor senior management; Richt de beheersinstrumenten in op basis van project- en businessrisico s; Beheerst de veranderende omgeving d.m.v. een geïntegreerd change management proces; Is gelieerd aan ITIL en ISO9001. Project Management Foundation (IPMA-D) In deze leergang wordt ingegaan op de basisprincipes van projectmanagement. De theorie is gebaseerd op de vereisten zoals vermeld in de Nederlandse Competence Baseline (NCB) van PMI-Nederland (landenvereniging van IPMA). De IPMA-certificering Is het enige certificeringstelsel gericht op competenties (kennis, ervaring en attitude); Is geschikt voor iedere projectmanager en iedere branche; Is internationaal erkend; Biedt een exclusieve en objectieve beoordeling van de capaciteiten van de cursist; Draagt bij aan de professionalisering van het vak; Verdient zichzelf in de praktijk terug. Beide cursussen starten op 17 januari of 21 februari Inschrijven? Ga naar Powered by: 18 19

11 technologie tender On Air Positief resultaat van erp-systeem laat nog jaren op zich wachten De Nederlandse Publieke Omroep (NPO) wil de productie van promotiefilmpjes verbeteren en versnellen. Het gaat om korte videosamenvattingen van televisieprogramma s die ter promotie worden uitgezonden. Voor het hele proces van het binnenhalen van het basismateriaal van de omroepen, de opslag, het bekijken, monteren, inspreken en uiteindelijk aanleveren wordt gezocht naar it-ondersteuning. Doel van dit project is de processen te verbeteren en de doorlooptijdtijd te versnellen. De aannemer zal het hele traject onder zijn hoede nemen, van de levering van hardware en software en de koppeling aan de systemen van De kostbare lessen van Defensie Door Mirjam Hulsebos Het ministerie van Defensie liet de invoering van zijn enterprise resource planningssysteem samenvallen met het volledig opnieuw inrichten van de logistieke keten. Dit bleek een brug te ver. Er zijn ingrijpende maatregelen nodig om het project weer op de rails te krijgen en het duurt nog jaren voordat het ministerie baat heeft bij de nieuwe software. E en verslechtering van de bedrijfsvoering en een ondermaats wapen- en munitiebeheer. Zo kwam de nieuwe SAP-software van het ministerie van Defensie deze zomer in het nieuws na een kritisch rapport van de Algemene Rekenkamer. Het project kende al veel vertraging en een fikse overschrijding van het budget in 2006, waarbij de invoeringskosten van 188 miljoen euro omhoog moesten naar 241 miljoen euro. Een tipje van de sluier wat er aan de hand is kwam boven water tijdens het symposium Organisatieverandering met IT bij Defensie dat ter ere van de promotie van Remco Schimmel op 14 november bij de Universiteit Twente plaatsvond. Schimmel is in het dagelijks leven integratiemanager bij Defensie en zodoende nauw betrokken bij het project. Zijn promotor prof.dr.ir. Dennis Muntslag maakte als externe deskundige eveneens deel uit van het projectteam. Tijdens het symposium werd duidelijk wat er misging met het project Speer (Strategic Process and Enterprise Resource Planning Enabled Reengineering) en welke lessen het ministerie daaruit heeft getrokken. het NOB tot aan projectmanagement en training. Rfid De Openbare Bibliotheek van Hengelo is op zoek naar een Rfid-leverancier voor de vestiging Hasseler. De bedoeling is zowel de uitgifte als de inname en het sorteren zo veel mogelijk te automatiseren. De bibliotheek maakt al gebruik van de Tor-leensystemen van de Zweedse firma Axiell. Klanten kunnen hun boeken, films en DVD s in een speciale brievenbus gooien, waarna ze automatisch uitgesorteerd worden door de robot die daarachter zit. Ook de uitleen is zo veel mogelijk geautomatiseerd. OV-Chipkaart DistriChip is op zoek naar een aantal partners voor het bouwen van de infrastructuur voor de OV-Chipkaart. Naast de systemen van de verschillende vervoersbedrijven zelf, moet er immers ook een algemeen, landelijk netwerk komen. Reizigers kunnen volgend jaar VEEL MEER DAN ERP Het Speer-project is in 2003 gestart met vier doelstellingen. Ten eerste de invoering van een nieuw besturingsmodel, waarbij alle ondersteunende onderdelen uit de krijgsmacht worden gehaald en worden ondergebracht in shared service centres. Deze reorganisatie, die intern voor veel onrust heeft gezorgd, is in terecht bij verschillende machines voor de aanschaf van de kaarten en het kopen en laden van de reizen. Mail tips en weetjes over aanbestedingen naar it-redactie@kluwer.nl afgerond. Een ander belangrijk doel was het verbeteren van de planning, het beheer en de bevoorrading van het militair materieel. De materieellogistiek bij militair optreden is momenteel niet goed op orde, waardoor bijvoorbeeld militairen in Afghanistan maar moeten afwachten of hun bestelling bij hen op tijd aankomt. Legerondelen uit andere landen kampen overigens met vergelijkbare logistieke problemen, wat het des te lastiger Iedereen stelde zijn eigenbelang voorop maakt om de kunst bij de buren af te kijken. Een derde doel is het realiseren van besparingen: 80 miljoen euro en 1030 banen. Tot slot moet de informatievoorziening verbeteren door de verschillende informatiesystemen te saneren en terug te brengen tot één overkoepelend erp-systeem. De oorspronkelijke tijdslijn van het project liep tot In 2006 is de looptijd van het project met drie jaar verlengd. Deze doelstellingen maken meteen al duidelijk dat Speer veel groter is dan een erp-implementatie alleen. Het is veel meer een grootschalige reorganisatie waarbij niet alleen veel arbeidsplaatsen moeten verdwijnen, maar medewerkers ook een andere rol krijgen. In alle lesboekjes hoe implementeer ik erp-software staat alleen beschreven dat je eerst je processen op orde moet maken alvorens die te automatiseren. Defensie nam erg veel hooi op zijn vork en liet beide processen deels parallel te laten lopen. Een andere fout was om het projectpersoneel onder de cio te plaatsen. De problematiek die bij deze reorganisatie en de invoering van de nieuwe software kwam kijken werd daardoor teveel vanuit IT bekeken. In de lijnorganisatie zelf van Defensie waren geen eigenaren die het veranderproces met hun mandaat ondersteunden. KEUZES MAKEN De doelstellingen van Defensie met het nieuwe planningssys teem waren zeer ambitieus. Het waren met name deze besparingsdoelen waardoor de rest van de organisatie al snel dacht dat Speer een platte bezuinigingsoperatie was. Of zoals Schimmel het verwoordt: Speer heeft heel lang geen voedingsbodem gehad en kon daardoor geen wortel schieten. Het was een weeskind. Wat verder een rol speelde was de complexiteit, die door de omvang van het project gigantisch was. Naarmate de complexiteit toeneemt, nemen de kosten van coördinatie in zowel tijd als geld meer dan evenredig toe en daarmee tegelijkertijd de kans op mislukking. Wil je die complexiteit enigszins binnen de perken houden, dan moet je als organisatie een keuze maken tussen breed en ondiep implementeren of smal en diep. Volgens Schimmel is in het oorspronkelijke plan die keuze niet goed gemaakt. Kijk je alleen naar de invoering van SAP-software binnen Speer, dan gaat het om de grootste im- plementatie in de Nederlandse geschiedenis. Er moeten maar liefst mensen met SAP gaan werken. Omstreden De keuze voor SAP, gemaakt in 2004, was overigens omstreden. Niet alleen door de juridische procedure die Baan aanspande tegen fouten in de aanbestedingsprocedure, ook door het moment van pakketselectie. Die heeft helemaal aan het begin van het project plaatsgevonden, eigenlijk voordat duidelijk was hoe de nieuwe processen eruit moesten gaan zien. Toen wel duidelijk was hoe de organisatie zou worden ingericht, bleek het niet eenvoudig dat ontwerp te vertalen naar SAP. Defensie gebruikte eigen processen die niet aansloten bij de SAP-standaarden, geeft Schimmel toe. Na drie jaar aanmodderen greep Defensie in het najaar van 2006 in. Tijdens een topconferentie met als doel de beheersbaarheid en voortgang te stimuleren, zijn diverse interventies gepleegd. De belangrijkste was dat de oorspronkelijke doelstellingen fors zijn bijgesteld. Het oorspronkelijke plan was om de software in vier fases zogenaamde plateaus in te voeren. Na deze ingreep bleven er twee over. De projectorganisatie koos eind 2006 voor het Madurodam-principe : implementeer in de gehele organisatie en zorg ook dat het geheel herkenbaar blijft, maar implementeer op zo klein mogelijke schaal. De eerste fase is beleidsarm gemaakt. Een erp-systeem is erg belangrijk voor het goed functioneren van de krijgsmacht. Militairen in Afghanistan moeten maar afwachten of hun bestelling op tijd aankomt. Leger ondelen uit andere landen kampen overigens met vergelijkbare logistieke problemen. DE MACHT VAN DE GROTE GETALLEN Het Speer-project is het grootste erp-project ooit uit de Nederlandse geschiedenis. Ook al was de invoering van nieuwe bedrijfssoftware al een groot project op zich, toch koos Defensie ervoor tegelijk een nieuw besturingsmodel en een ketenlogistieke aanpak in te voeren met alle gevolgen voor de kosten van dien. Het investeringsbudget voor fase 1 bedraagt 188 miljoen euro, hetgeen in 2006 verhoogd is tot 241 miljoen euro Het exploitatiebudget bedraagt 120 miljoen euro waarvan circa 80 miljoen euro naar de inrichting van de erp-beheerorganisatie gaat (salariskosten en licenties) gebruikers Besparingsdoel: 80 miljoen euro (waarvan 40 procent na 2013) 1030 minder Fte s door efficiëntere processen Duur procesontwerp fase 1: 4 jaar Duur implementatie fase 1: 4 jaar Vanaf 2013 implementatie van fase 2 >> 21

12 technologie column ron tolido deal MiCrOSOft replicatie Grontmij is een van de eerste gebruikers van EqualLogic SAN-systemen in combinatie met Microsoft System Center Data Protection Manager 2007 (DPM). Daarmee kunnen backups worden gemaakt van Microsoft-toepassingen als Exchange Server, SQL Server, SharePoint Portal Server, Virtual Server en Windows file services. Het advies- en ingenieursbedrijf heeft zijn recovery zo ingesteld dat de Microsoft-backups door het SAN gerepliceerd worden over de twee locaties hier in Nederland en Engeland. Belangrijkste doel was een eind te maken aan de risico s die gepaard gingen met tape back-ups. draadloos NXP, voorheen Philips Semiconductor, en Sony zijn een samenwerkingsverband voor de ontwikkeling, productie en verkoop van NFC-chips (Near Field Communication) overeengekomen. In het bedrijf Moversa zal een beveiligde chip, de Universal Secure Access Module (U-SAM), worden ontwikkeld. Deze moet onderdeel worden van de mobiele telefoon, zodat deze ook draadloze toepassingen op kleine afstand kan ondersteunen. Denk dan aan het openen van hotelkamerdeuren, de toegang tot de bioscoop en de betalingen in de bedrijfskantine. toegangscontrole Het Bronovo-ziekenhuis in Den Haag is met Novell in zee gegaan voor zijn identitity management. Door het HRM-systeem te koppelen aan Identity en Security Management worden nu alle identiteiten en autorisaties voor alle 285 verschillende toepassingen centraal beheerd. Personeelsmanagers hoeven gebruikers en hun functie alleen nog maar in te voeren in het HRM-systeem. De medewerkers krijgen hun toegangsrechten dan automatisch toegekend op basis van hun afdeling en functie (Role- Based Access Control, RBAC). Mail tips en weetjes over opdrachten naar it-redactie@kluwer.nl foto: boeing company Dat wil zeggen dat er vrij weinig procesinnovatie plaatsvindt. Bestaande bedrijfsprocessen moeten in SAP gegoten worden. Pas in de tweede fase na 2013 is meer ruimte voor een efficiëntere inrichting van processen. Fase 1 is op dit moment ontworpen en gebouwd in SAP en klaar voor implementatie. In januari gaat het eerste deel de financiële administratie live, later dat jaar gevolgd door een stapsgewijze implementatie in de drie materieel-logistieke ketens: de lucht-, zee- en grondgebonden onderdelen van de krijgsmacht. Voor deze implementatie is vier jaar uitgetrokken. In 2012 moet fase 1 in heel Defensie operationeel zijn. In de tussentijd wordt gewerkt aan een beleidsvisie voor de ontwikkeling van de tweede fase. Het belangrijkste criterium dat de projectgroep zichzelf oplegt, is dat deze toekomstvisie in tegenstelling tot het oorspronkelijke Speer-projectplan haalbaar en gedragen moet zijn. Dat woord gedragen klinkt wat abstract en obligaat, maar het is wel de kern waarop het project tot dusverre de mist in ging, vindt Schimmel. Er was geen collectief beeld van de sociale werkelijkheid, iedereen redeneerde vanuit zijn eigen discipline en vakgebied, zonder het totaal te overzien. Als je een paar blinden samen een olifant laat waarnemen, en de een voelt aan zijn slagtanden, de volgende aan de slurf, nummer drie aan zijn oren en nummer vier aan de poten, dan zullen ze allemaal een volstrekt ander beeld van die olifant hebben. Zo was het ook bij Defensie. eigenbelang VooroP Iedereen redeneerde vanuit zijn eigen kleine stukje zicht op het project en stelde zijn eigenbelang voorop. Dat druiste regelrecht in tegen het doel om vanuit de keten te denken en te handelen. De theorie van het ketendenken is simpel: als de schakels hun eigen suboptimalisatie overboord zetten en vanuit het ketenbelang denken, dan kan alle mogelijke vertraging of onzekerheid tot nul worden gereduceerd. Dat kunnen dingen als buffervoorraden, overcapaciteit en speling in planningen zijn. Deze onbalans fungeert als smeerolie in een keten, maar brengt hoge kosten met zich mee en staat bovendien samenwerking in die keten in de weg. Door het ontbreken van een gemeenschappelijk doel zien mensen niet wat het ze brengt als ze op korte termijn offers brengen, dus dat zullen ze ook niet doen. Iedere schakel in de keten kan macht uitoefenen dat het project niet ten goede komt, zegt Schimmel. Er is een collectief leerproces nodig om de organisatie te laten inzien dat het individueel belang niet ten koste hoeft te gaan van het collectief belang, zeker niet als je het over langere termijn bekijkt. Veranderen als collectief leerproces is ook het onderwerp van Schimmels promotie-onderzoek. Hij onderscheidt twee vormen van leren: verbeterend leren, waarbij de vraag centraal staat doen we de dingen goed? En vernieuwend leren, dat draait om de vraag doen we de juiste dingen? Het veranderen en daarmee het collectieve leerproces is binnen Defensie nog niet van de grond gekomen. Niet gek, vindt Schimmel. Defensie is als organisatie ontworpen om in alle situaties stabiel te blijven. Dat is in missies uiterst noodzakelijk, maar dat staat veranderen in de weg. Daar komt nog bij dat het beloningsmechanisme nu volledig is afgestemd op de prestaties van het individu en niet op de prestaties van het geheel. Ook het leiderschap is gericht op het optimaliseren van het eigen stuk, leiders kijken niet over grenzen heen. Daarmee stimuleer je dat mensen informatie vasthouden, dat geeft ze immers macht. Als dat niet doorbroken wordt, gaat het heel lastig worden om de organisatie volgens een strak ketenmodel in te richten. Daarvoor is het immers essentieel dat je informatie deelt. hoe Verder? In 2008 wordt dan eindelijk gestart met de uitrol van SAP, een traject dat tot 2012 zal duren. Het projectteam benut die tijd om te komen tot een haalbare en gedragen toekomstvisie voor 2013 en verder. Om te bepalen wat haalbaar is, heeft het team na onderzoek van alle mogelijke er Is weinig ambitie om over de eigen grenzen heen te kijken ketenbesturingsmodellen een ideale wereld beschreven en deze afgezet tegen de huidige situatie. Bij die beschrijving van de huidige situatie is ook gekeken naar het verandervermogen van de organisatie. Uit interviews met medewerkers uit alle geledingen van de defensie-organisatie komt het beeld naar voren dat er weinig tot geen ambitie is om over de eigen grenzen heen te kijken. Autonomie is heilig, wat betekent dat afdelingen zich sterk tegen hun omgeving afzetten. Het leiderschap is vooral gericht op het optimaliseren van het eigen stuk. Tot slot is er nauwelijks bereidheid om te veranderen of om inhoudelijke doelstellingen te laten prevaleren boven het eigenbelang. Muntslag: We bekijken nu per project of het haalbaar is (groen), of er haalbaarheidsrisico s aan zitten (oranje) of dat het onhaalbaar is (rood). Daarbij hebben alle rode projecten natuurlijk ook een negatieve impact op de groene, want we willen toe naar integrale ketenbesturing. Als één onderdeel niet mee verandert, kan de rest van de keten ook niet veranderen. Het spreekt voor zich dat door deze aanpak het ambitieniveau sterk is teruggebracht. Er is een permanente spanning tussen haalbaarheid en werkelijkheid. De voorlopige conclusie is helaas dat op dit moment integratie en standaardisatie meer opleveren dan integrale besturing. de lessen VAn defensie Pak een erp-implementatie aan vanuit de top van de organisatie en niet vanuit IT IT alleen werkt nooit als enabler of breekijzer Richt eerst je processen in alvorens een pakket te configureren Stel haalbare doelen en wees niet te ambitieus Reduceer complexiteit door te kiezen voor eerst breed en ondiep implementeren, of smal en diep. Breed en diep wordt per definitie een fiasco Zorg voor een voedingsbodem in de organisatie Breng een collectief leerproces op gang grote BoeK Ik hoop dat u als it-manager zonder kleerscheuren op het matje bij de Sint bent geweest? Je kunt tegenwoordig niet voorzichtig genoeg zijn. Vroeger had de man met de mijter alleen het handgeschreven Grote Boek tot zijn beschikking maar anno 2007 word je als lijdend voorwerp eerst even gegoogled. Als je al niet een eigen Wikipedia-vermelding hebt. Voor je het weet word je in een juten zaken afgevoerd naar onbekende oorden. Laten we er niet omheen draaien: in ons pijnlijk jonge vakgebied wemelt het van de uitglijders. En het publiek wordt steeds kritischer. Een paar maanden geleden deed een bevriend blad ter gelegenheid van de Troonrede een rondje langs een aantal it-bedrijven: wat voor impulsen zijn er vanuit de technologie te verzinnen voor de komende jaren? Goede vraag, en een regen van interessante ideeën was het resultaat. U kunt ze vast wel uittekenen: doe eindelijk eens wat slimme dingen rond mobiliteit, de zorg en het onderwijs. En alles graag een beetje groen en energiezuinig. Je merkt dan snel dat je in Nederland woont. Alras doken de chagrijnige commentaren op, opvallend genoeg vooral uit de academische wereld. Eén hoogleraar wijdde er een ware tirade aan: eerst maar eens de bestaande projecten in de greep krijgen, dat is al moeilijk genoeg. Wie weet dat er daarna ooit aan innovatie kan worden gedacht. Misschien. En een collega van hem begon onlangs een inventarisatie van in de problemen verkerende grootschalige it-projecten binnen de overheid. Hij stelde er speciaal zijn eigen mailadres voor beschikbaar, waarbij ik er overigens dan maar vanuit ga dat hij een uitstekend spamfilter heeft. Toegegeven, de spruitjeslucht stijgt er in walmen uit op. We zijn weer thuis: alles netjes onder controle willen hebben en geen doldrieste dingen uithalen. Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg jongen. Aan de andere kant heeft het wel wat, die azijnpisserij. Het vakgebied kan nog genoeg zelfkritiek gebruiken. Maar doe het dan ook goed en maak je er niet vanaf met een flauw mailadresje. Ik zit eerder te denken aan een digitale schandpaal in de beste traditie van Web 2.0. Laten we als werktitel eens www. groteboek.nl nemen. Iedereen die iets weet over een uit de bocht vliegend it-project kan er kritiek op kwijt. Anderen kunnen daar weer commentaar op leveren en natuurlijk doen we een periodieke verkiezing van de grootste zeperd. Nu nog iets met tagging en sociale netwerken, dat zou het helemaal afmaken

13 technologie Weten hoe je het wilt Referentiemodellen helpen opdrachtgevers hun rol beter te spelen Door Sytse van der Schaaf beeld Thomas Schlijper / Hollandse Hoogte Veel it-projecten mislukken of komen niet goed uit de verf omdat organisaties matige opdracht gevers zijn. Valori ontwikkelde vier referentiemodellen waarmee opdrachtgevers hun rol professioneler kunnen invullen. D e ICT-Barometer van Ernst & Young gaf deze zomer aan dat 48 procent van de it-projecten in Nederland naar tevredenheid is verlopen. Je kunt dus ook concluderen dat 52 procent van deze projecten minder goed afliep. Een klein deel 4 procent kreeg zelfs het stempel mislukt mee. Er zijn tal van it-projecten die minder fraai verlopen, zegt Ron Stoorvogel van Valori, een it-bedrijf dat organisaties bijstaat in de uitvoering van it-projecten. Een hypotheekverstrekker had drie miljoen euro uitgetrokken voor de realisatie van een systeem waarmee het betaalgedrag van klanten te analyseren viel om zo de slecht betalende klanten eruit te vissen. Na oplevering bleek dit systeem niet aan de privacywetgeving te voldoen. Het bedrijf had verzuimd om bij alle belanghebbenden in de organisatie te controleren of deze analyse haalbaar en toelaatbaar is. Had men tijdig bij de juridische afdeling gecontroleerd of het verzamelen van deze informatie over klanten mag, dan was gelijk duidelijk geweest dat dit niet door de beugel kon. Volgens Stoorvogel gaat een aanzienlijk deel van de it-projecten al fout door een verkeerde opzet. Voordat it-projecten van start gaan moet er een zakelijk plan liggen met een probleemstelling en een heldere en haalbare strategie om dit issue aan te pakken. Er moet een grondige analyse zijn of aan de noden en specifieke eisen van alle interne belanghebbenden is gedacht. Ook moet duidelijk zijn welke impact het komende project op de processen in de organisatie heeft. Verder moet er van tevoren goed nagedacht worden hoe de acceptatie van de vernieuwing door de medewerkers het best georganiseerd kan worden. Veel organisaties komen hier niet aan toe. Stel dat er een nieuwe applicatie ingevoerd moet worden, dan is het sentiment al snel: zegt u het maar leverancier, ik heb de soft- GOED OPDRACHTGEVERSCHAP Valori heeft een aantal referentiemodellen uitgebracht die de kans op succes van complexe it-projecten aanmerkelijk verhogen. Deze vier modellen hebben betrekking op vier veel voorkomende it-vraagstukken: outsourcing, pakketselectie en implementatie, integratie van informatiesystemen en maatwerksoftware. De modellen bieden een toegangsroute tot specifieke methoden en technieken die in een bepaalde fase van het project een goed instrument zijn. Valori staat organisaties bij bij de concrete invulling van goed opdrachtgeverschap. Het bedrijf is ook initiatiefnemer van de website www. goedopdrachtgeverschap.nl, waar mensen sinds kort ervaringen kunnen uitwisselen over hun eigen ervaringen met it-projecten. Een andere pas geopende website over dit onderwerp is 24 ware aangekocht, u mag aangeven hoe dit neergezet moet worden in de organisatie. U kent het product of de dienst het best. TEVEEL INVLOED Deze houding is funest. Het gevolg is namelijk dat leveranciers alle ruimte krijgen om het project een kant op te sturen die voor hen voordelig is. Een contract voor het uitbesteden van hardware met een looptijd van drie jaar had een kostprijs van 1,6 miljoen euro per jaar, vervolgt Stoorvogel. Ondanks deze relatief hoge prijs was de gebruikerstevredenheid met een 6,1 als rapportcijfer niet geweldig. Nadat Valori was ingezet om dit project bij te sturen, zijn de regie en controle over deze uitbeste- Je voorkomt dat de schilder dun gaat verven ding weer bij de organisatie zelf komen te liggen. Daarnaast viel in de oude opzet de uitbesteding van de servicedesk en de helpdesk onder één contract. De dienstverlener kreeg per telefoontje afgerekend, waardoor het in feite loonde om slecht te presteren. Het contract is nu zo aangepast dat meerwerk alleen projectmatig bijbesteld kan worden. Verder zijn er in deze organisatie vier medewerkers opgeleid om de meeste vragen van andere gebruikers te kunnen beantwoorden. De kostprijs is na deze maatregelen gereduceerd tot negenhonderdduizend euro per jaar, terwijl het rapportcijfer omhoog gegaan is naar een 8,2. Een goede methode om de belangen van de eigen organisatie niet onder te laten sneeuwen is het spiegelen van belangrijke rollen in het project. Als de aanbieder een projectmanager, architect en een informatiemanager op het project heeft zitten, dan moet jij zelf ook deze posten invullen, stelt Bob van Zeist van Valori. Alleen dan kun je als organisatie goed beoordelen of de keuzes die in de uitvoering van het project gemaakt worden ook in jouw belang zijn. Er zijn heel veel organisaties die zich laten adviseren door een partij die een direct belang heeft bij een bepaalde uitkomst. Laat je alsjeblieft niet door Getronics PinkRoccade adviseren dat uitbesteding van je it-activiteiten de beste op- Niet alleen it-projecten lopen vaak mis. Ook in de bouw overschrijden grote en complexe projecten zoals de Betuwelijn veelvuldig budgetten en deadlines. tie is. Hetzelfde geldt voor een softwareleverancier die alleen maar.net-software in zijn etalage heeft staan. Misschien is jouw applicatie veel beter af met Java. DETAILS Een andere belangrijk middel om projecten beter uit de verf te laten komen, is meetbare waardes af te spreken in het uit te nutten contract. Als je opdrachten tot op dit detailniveau uitwerkt, weet de leverancier precies waar hij gedurende de looptijd aan toe is. Dat is gunstig voor de prijs, zegt Van Zeist. Je ziet in de praktijk dat aanbieders door deze kennis geneigd zijn om scherper te bieden op opdrachten. Als dit detail niet aanwezig is zijn leveranciers geneigd om uit te gaan van het slechtste scenario met bijbehorende financiële consequenties. Het gevolg is een stevige prijs waarin dit risico verdisconteerd zit. Daarnaast straalt een organisatie die zo duidelijk aangeeft wat het wil autoriteit uit. Leveranciers weten dat ze bij deze klanten naar behoren moet presteren. Je voorkomt dat de schilder dun gaat verven. De extra investeringen in eigen personeel en kennisverwerving betalen zichzelf op deze manier ruimschoots terug. SLAGINGSKANS KAN AANZIENLIJK OMHOOG Minder dan de helft, gemiddeld 48 procent, van alle Nederlandse it-projecten is volledig succesvol bleek uit de Ernst & Young ICT Barometer van juni Van de overige 52 procent van de projecten faalt 4 procent volkomen en 48 procent gedeeltelijk. Ernst & Young schat dat de circa bedrijven vanaf 5 medewerkers in Nederland op jaarbasis ongeveer it-projecten hebben lopen. Zet je de 4 procent van projecten die volledig mislukt af tegen deze aantallen, dan kom je op ruim volledig geflopte projecten per jaar. Volgens Ron Stoorvogel van Valori kan de slagingskans van it-projecten aanzienlijk omhoog als organisaties hun opdrachtgeverschap professioneler invullen. Ik denk dat de slagingskans naar 85 procent kan als bedrijven met een scherpe businesscase komen en het opdrachtgeverschap goed invullen. De IT is overigens niet uniek in mislopende projecten. Ook grote bouwprojecten als de HSL- en Betuwelijn zijn volledig uit de rails gelopen. Oorzaken voor mislukken it-project Uitloop in tijd Uitloop in kosten Technische problemen Organisatorische problemen Voldoet niet aan verwachting Problemen met leverancier Bron: ICT-Barometer Ernst & Young 25

14 technologie column it & recht Na servers nu ook desktop aan de beurt Door Lucas Megens Unlocked iphones via België? Virtualiseren wordt kiezen De virtualisatie van het rekencentrum was een eitje. Nu is de desktop aan de beurt. Allerlei verschillende mogelijkheden zijn beschikbaar. En er komen er alleen maar meer bij. door Scott McNealy en Larry Ellison, maakten gebruik van het Http webprotocol om kleine uitvoeringsbestanden naar de client te sturen. Daar werden deze Java Applets en ActiveX controls vervolgens lokaal uitgevoerd. Nadeel van deze aanpak is dat er op de thin client toch behoefte ontstond aan meer ver- oplossing, dan is de virtualisatie van de desktops niet zo ingewikkeld meer. Voor de thin clients kan men terecht bij leveranciers als HP, Wyse en Sun. Vergelijkbare systemen zijn er ook in de vorm van een notebook. De voordelen van de thin clients zijn evident. Belangrijkste is Met een blade pc is een gebruiker verzekerd van genoeg verwerkingskracht D e afgelopen jaren heeft virtualisatie vooral opgang gevonden in het rekencentrum. Daar werden de losse servers zo veel mogelijk geconsolideerd. Met name het grote aantal X86systemen - vaak vele honderden - werd met behulp van VMware sterk teruggebracht. Deze draaien nu in virtuele machines op een beperkt aantal virtualisatieservers. De belangrijkste voordelen van deze aanpak zijn de besparingen op hardware, op onderhoudscontracten, op beheer, en op ruimte, stroomverbruik en koeling. Bijkomende voordelen zijn de flexibiliteit en de eenvoud van backup en herstel na een calamiteit. Zo kunnen in een handomdraai nieuwe productiesystemen of testomgevingen worden uitgerold. Nu de grote slagen in het rekencentrum wel gemaakt zijn - en die inderdaad flinke voordelen hebben opgeleverd - kijkt men verder. Op dit moment staat met name de 26 virtualisatie van de desktop in de belangstelling. Zo gemakkelijk als het in het datacenter was, is het op de desktop alleen niet. Voor de virtualisatie van de pc blijken meerdere, verschillende concepten beschikbaar te zijn, die elk hun eigen specifieke voor- en nadelen hebben. Ook de keuze aan leveranciers is fors. SERVER-BASED COMPUTING De bekendste vorm van desktopvirtualisatie is gebaseerd op de terminalserver. Daarbij draaien de applicaties van de gebruiker samen met die van anderen op één en dezelfde centrale server. Vandaar de naam Server-Based Computing (SBC). Alleen de schermuitvoer van de applicatie wordt via het netwerk naar de eindgebruiker gestuurd. Deze heeft niet meer dan een thin client nodig om zijn applicaties te kunnen benaderen. Het SBCconcept is afkomstig uit de Unix-wereld, waar men al sinds jaar en dag het X-protocol gebruikt om mensen op afstand gebruik te laten maken van een Unix-systeem. Het afgelopen decennium is SBC in de Windowsomgeving heel populair geworden. Microsoft levert daarvoor met Terminal Services de basis. De Presentation Server (voorheen MetaFrame) van Citrix maakt deze terminalfunctionaliteit bruikbaar in grotere omgevingen. Beide leveranciers hebben wel elk hun eigen communicatieprotocol. Microsoft gebruikt RDP (Remote Desktop Protocol) terwijl Citrix met ICA (Independent Computing Architecture) werkt. Deze twee protocollen doen niet anders dan de schermuitvoer van de server over het netwerk naar de thin client sturen, en de input van de gebruiker van de terminal weer terug naar de applicatie op de server. Eerdere thin client-concepten, destijds vooral gepropageerd Patrick van Eecke Patrick Van Eecke werkingskracht, geheugen en randapparatuur. Bij een grafische terminal die alleen het scherm weergeeft speelt dit niet. SBC en thin clients zijn met name populair geworden in een tijd dat het beheer van de fat client - de Windows-desktop - een groot probleem vormde. Maar inmiddels zijn de desktops in alle grotere omgevingen wel gestandaardiseerd en worden ze geautomatiseerd en op afstand beheerd. Remote access voor de gebruikers was een tweede reden om met SBC aan de slag te gaan. dat ze geen bewegende delen bevatten. Ze hebben geen harde schijf nodig, maar hebben genoeg aan een flash-geheugen. En ze verbruiken zo weinig rond de 20 Watt - dat ze geen koelventilator nodig hebben. Dat maakt ze stil en zuinig. Thin clients worden echter vooral aan de man gebracht met de inherente veiligheid van deze hardware als belangrijkste argument. Ze kunnen immers gestolen of verloren worden zonder dat er gegevens of zelfs maar een sessie verloren gaan. VIRTUELE PC S De nieuwe golf van thin clients wordt vooral gedreven door de sterke opkomst van virtualisatie en bladesystemen. In het eerste geval worden de applicaties niet meer op een gedeelde terminal server uitgevoerd, maar op een eigen virtuele machine. In het tweede geval heeft elke gebruiker nog wel een eigen pc tot zijn beschikking, maar heeft deze de vorm van een blade ergens in het rekencentrum. De virtuele pc is een voor de hand liggende stap op het moment dat het rekencentrum al gevirtualiseerd is. Heeft men eenmaal kennis en ervaring met VMware opgedaan en voldoende vertrouwen gekregen in deze BLADES De blade pc zit een beetje tussen de traditionele computer en de virtuele desktop in. De gebruiker heeft wel een thin client voor zijn neus, maar in het rekencentrum staat nog steeds een pc die deze gebruiker volledig tot zijn beschikking heeft. Enige verschil is dat deze pc nu de vorm van een blade heeft. Dat betekent dat voeding, koeling en netwerk aansluiting gedeeld worden met de andere blades in hetzelfde chassis. Het bestaansrecht van de blade pc ligt niet voor de hand. Waarom zou je nog aparte hardware voor een gebruiker installeren als je hem ook een gevirtualiseerde omgeving aan kunt bieden? Die is immers niet alleen >> De Apple iphone komt naar Europa. In Engeland is het ding te koop; in Frankrijk lijkt het kleinood exclusief verkocht te gaan worden door Orange. Maar in tegenstelling tot eerdere introducties, zullen de Franse consumenten de mogelijkheid hebben om een unlocked iphone te kopen zonder bijhorend abonnement. De Franse wetgeving verbiedt koppelverkoop en verplicht operatoren bovendien de koper na zes maanden te informeren over de Sim unlock-procedure. Nederland en België staan aan de vooravond van de iphone-introductie. In Nederland zijn Sim-locks heel normaal, maar is de operator verplicht dit selectieve slot op verzoek na minimaal een jaar te verwijderen. In België is geen wettelijke verplichting Sim s te unlocken, maar is koppelverkoop wel verboden. Wat betekent dat? Er is sprake van koppelverkoop wanneer producten of diensten enkel samen met andere producten of diensten worden verkocht. Belgische rechtbanken oordeelden al in 1997 dat de gebundelde verkoop van gsm s en abonnementen onder koppelverkoop valt en derhalve is verboden. Na wat incidenten houden de operatoren zich redelijk aan dit verbod. Gaat Apple zich hieraan houden? Volgens sommige berichten niet. Apple zou een nieuwe uitzondering in de Belgische Telecomwet willen benutten. Artikel 112 van deze wet stelt dat telefoondiensten, internetdiensten, televisiediensten en intermediaire producten die aangeboden worden via een geïntegreerde technologie, wél samen verkocht mogen worden. Dat artikel is enkel in het leven geroepen om zogenaamde triple play mogelijk te maken: bundeling van internet-, telefonie- en televisiediensten. Daarom lijkt deze route voor Apple weinig kansrijk. iphones zijn bijvoorbeeld geen intermediaire producten, gedefinieerd als communicatieapparatuur zonder eigen interface. Belgische providers kunnen hun diensten dus bundelen met een modem of router, maar niet met een iphone, die zijn aantrekkingskracht net haalt uit zijn vernieuwende interface. Apple lijkt de iphone dus zonder abonnement te moeten aanbieden in België. Voor Nederlanders iets om in de gaten te houden. Of het veel zal uitmaken is de vraag. Apple zal zijn onbeschermde iphone in België ongetwijfeld duurder maken. Het komt toch uit de lengte of de breedte. We weten uit de Nederlandse praktijk dat koppelverkoop in de gsm-markt tot een zeer gevarieerd aanbod heeft geleid. Het is dan ook de vraag of de Belgische consument baat heeft bij een verbod. Prof. Dr. Patrick Van Eecke doceert tevens it-recht aan Queen Mary University, London en aan de Universiteit Antwerpen. 27

15 technologie Wil je reageren op een artikel of heb je een mening die er toe doet? Stuur een naar ForUm als je nog niet begrijpt hoe softgrid werkt, dan ben je ook nog niet klaar voor vista goedkoper maar ook flexibeler. Volgens HP zijn er twee belangrijke redenen waarom klanten voor blade pc s kiezen. De eerste is dat een gebruiker op die manier verzekerd is van voldoende verwerkingskracht. Waar een virtuele pc zijn fysieke voorzieningen deelt met andere virtuele machines, staat de hardware van de blade pc volledig ter beschikking van die ene gebruiker. Om die reden verkoopt IBM ook alleen een werkstation in bladevorm. Volgens die leverancier zijn blade pc s inderdaad alleen interessant voor gebruikers die persé een gegarandeerde hoeveelheid verwerkingskracht tot hun beschikking moeten hebben. HP betoogt echter dat ook licentiekosten een reden kunnen zijn om toch voor blade pc s te kiezen. Voor de eindgebruikers maakt het in ieder geval niet uit. Die kunnen bij het inloggen op de sessiemanager kiezen wat voor omgeving zij nodig hebben. Gaat het alleen om kantoorautomatisering, dan kiezen ze voor een virtuele pc. Hebben ze een werkstation nodig, dan selecteren ze een blade pc. Op die manier kunnen verschillende soorten desktops op uniforme wijze worden aangeboden. De software om dit alles mogelijk te maken wordt geleverd door dezelfde leveranciers die ook de blade-systemen en thin clients verkopen. HP levert nu al de Session Allocation Manager (SAM). IBM komt binnenkort met de Connection Broker en Sun levert de Secure Global Desktop Software als universele ingang voor zowel Windows- als Unix-gebruikers. Een laatste aandachtspunt bij de inzet van blade pc s zijn de communicatieprotocollen. RDP en ICA zijn niet geschikt voor het versturen van zware graphics en video. Hetzelfde geldt voor het Appliance Link Protocol (ALP) dat Sun voor zijn Ray-clients gebruikt. HP en IBM maken daarom voor hun virtuele en blade pc s gebruik van eigen communicatieprotocollen. Voor HP is dat de Remote Graphics Software (RGS). De IBM-systemen werken met een hardwarematige compressie gebaseerd op een chipset van nvidia. Dat betekent dat de thin clients van IBM hiervoor eigen hardware nodig hebben. Omdat het bedrijf alleen blade werkstations verkoopt voor specifieke toepassingen, zal het meestal geen probleem zijn dat deze combinatie niet vanaf een universele client op afstand ingezet kan worden. softwareleveranciers Naast de hardwareleveranciers die nu hun blade-systemen op de markt brengen, gaan ook softwareleveranciers de komende tijd aan de slag met virtualisatie van de desktop. Op dit moment is VMware in de markt veruit nummer één. Interessant is dat zij in eerste instantie niet op de server maar op de desktop van start zijn gegaan. Daar werd hun software vooral door software-ontwikkelaars gebruikt om een gevirtualiseerde testomgeving op te zetten. Deze kant gaat het door Citrix aangekochte Xen- Source ook op. Het zal interessant zijn te zien hoe Xen het de komende jaren gaat doen. Deze hypervisor werd in eerste instantie vooral in de Linux-wereld gebruikt. Maar na een strategische keuze voor het Windows-platform en de overname van Xen- Source door SBC-leverancier Citrix, staat er nu ook een desktop variant op stapel. Xen- Desktop komt in de eerste helft van volgend jaar uit en combineert de Xen hypervisor met de bestaande SBC-producten van Citrix. De applicaties draaien op een virtuele pc in het rekencentrum. Hun schermuitvoer wordt via het ICA-protocol naar de thin clients gebracht door de Citrix Desktop Server. APPlicAtion streaming Daarnaast levert Microsoft met Vista een hele nieuwe technologie voor de streaming van applicaties mee. SoftGrid, binnengekomen met de overname van Softricity, maakt het mogelijk applicaties te virtualiseren. De verschillende onderdelen ervan worden pas naar de gebruiker gestuurd op het moment dat hij die ook daadwerkelijk nodig heeft. Je moet Vista zeker niet inzetten zoals de vorige versie van Windows, zegt Abram Schermer, directeur van Qwise. We gingen met een nieuwe release altijd gewoon rechtdoor. We mopperden wel wat over de zwaardere pc, maar uiteindelijk kochten we deze toch. Nu iedereen met een Software Assurance contract gratis SoftGrid kan gebruiken, kun je niet om application streaming heen. Vista is de kans om gecentraliseerd te gaan werken. Je hebt daarmee niet alleen een relatief lage investering met een snelle terugverdientijd en structureel lagere kosten, maar ook veel gelukkiger eindgebruikers. In de zakelijk markt denkt iedereen nu na over Vista. Als je nog niet begrijpt hoe SoftGrid werkt, dan ben je ook nog niet klaar voor Vista. Dan kun je de beslissing om over te stappen nog helemaal niet nemen. er zit toekomst in rfid eind 19e eeuw wilde men het octrooibureau opheffen, omdat alles uitgevonden zou zijn. ruim honderd jaar later weten we wel beter. neem rfid (radio frequency identification), een chip die met radiosignalen duizenden producten traceerbaar maakt in een logistieke keten. Wie denkt dat dit niet groot wordt (it executive nummer 9 september), heeft het mis zegt mikel van Urk van Zebra technologies Benelux. Rfid is voorbij de hype. Rationalisatie en terugverdientermijnen bepalen nu of een implementatie van deze technologie een optie is. Een rfid-label gaat de barcode niet vervangen. Het is een techniek die nieuwe identificatietoepassingen mogelijk maakt. Het gaat niet sec om de identificatie van een product, maar om de start van een bepaald proces dat de service voor klanten verhoogt of dat de omzet verhoogt. Bij investeringsplannen moet niet alleen gekeken worden naar kostenbesparingen, verbetering van de diensten en andere omzetverhogende aspecten verdienen minstens evenveel aandacht. Werknemers kunnen met een smartphone altijd en overal bij en zijn daardoor productiever zo blijkt uit it executive nummer 14. of een investering in smartphones werkelijk rendeert, hangt voor een belangrijk deel af van efficiënt beheer zegt mark Boggia van Altiris. Het managen van een groeiende groep it-assets is een lastige verantwoordelijkheid voor veel it-managers. Veel mensen denken dat spreadsheets of een multomap met wat papieren voldoende is voor effectief beheer. Deze systemen zijn echter foutgevoelig en ongeschikt. Zeker nieuwigheden als smartphones vragen om een andere, meer systematische aanpak van asset management. Met een geautomatiseerd asset management systeem kunnen en moeten beheerders de volledige it-infrastructuur in kaart brengen. Dat moet dan wel een top-of-the-bill systeem zijn, omdat deze systemen tot nu toe nogal ernstige tekortkomingen kenden. In het verleden zijn veel asset managementprojecten precies om die reden mislukt. De it-manager werd een soort mini systemintegrator en moest conflicterende software en databases synchroniseren. Sinds de komst van Configuration Management Databases (Cmdb) is dit verholpen en wordt dit proces geautomatiseerd. In deze opzet maken bedrijven gebruik van één databank voor assets, data en events of gebeurtenissen. Asset management werkt kostenbesparend, omdat de hard- en software die in gebruik is adequaat beheerd wordt. Een goed zicht op de aanwezige assets en de geïnstalleerde software is van wezenlijk belang voor een goede beveiliging van IT. Alleen met zo n beheersysteem blijft de nu al complexe it-infrastructuur met de komst van vele smartphones behapbaar en lopen de beheerkosten niet uit de rails. De kosten van de radiolabels zullen drastisch dalen, omdat volumes toenemen en productieprocessen efficiënter en daardoor voordeliger worden. Maar juist ook de labels zelf zullen een geweldige ontwikkeling doormaken. Als deze labels over enkele jaren uit een gewone printer rollen met hooguit een bijzondere cartridge, uitgelezen kunnen worden met een mobiele telefoon of horloge, wie weet waar de technologie dan toe in staat is. De tijd zal het leren. Reageren? Stuur een naar it-redactie@kluwer.nl Vergeet beheerkosten mobiliteit niet 11 december 2007 ngi jaarcongres Serious gaming biedt volop inspiratie en toepassingen op gebied van onderwijs, training, besluitvorming en visualisatie, waarbij de grenzen tussen spelletjes, serieuze toepassingen, virtuele werelden en de echte wereld vervagen. Mediaplaza, Jaarbeurs Utrecht 13 december 2007 informatiebeveiliging in de zorg Seminar over ontwikkelingen en trends in de gezondheidszorg, met praktijkvoorbeelden en cases van informatiebeveiliging. Mediaplaza, Jaarbeurs Utrecht januari 2008 onderwijs en ict Vakbeurs voor ICT-toepassingen en - diensten in het onderwijs. Jaarbeurs Utrecht 31 januari 2008 nationaal mobility event Geheel in het teken van de impact van mobiele (data-)oplossingen op onze maatschappij en ons milieu. WTC, Rotterdam maart 2008 Zorg & ict Vakbeurs voor automatisering en informatisering van de zorgsector en hieraan gelieerde instanties Jaarbeurs Utrecht april 2008 overheid & ict Vakbeurs voor automatisering en informatisering van centrale en decentrale overheden en hieraan gelieerde instanties Jaarbeurs Utrecht Ken je een evenement dat relevant is voor it-managers? Mail deze informatie naar it-redactie@kluwer.nl AGEndA 28 29

16 MENS & WERK Vaderlijke manager groeibriljant Ambitieuze it-bedrijven kunnen beter op zoek naar goede managers dan naar goede medewerkers. Uit internationaal onderzoek blijkt dat zorgzame leiders een belangrijkere groeifactor zijn dan goede medewerkers. Eén van de succesfactoren om personeel te behouden is het bieden van betere begeleiding van personeel. Zonder sterk leiderschap komen goede werknemers bovendien niet tot hun recht. Dat lijkt een open deur, maar het is desalniettemin een concurrentiefactor, zo blijkt uit internationaal onderzoek van The Forum Corporation. Hieruit blijkt dat in de best presterende bedrijven acht van de tien managers het belang van personeel met betrekking tot de groei erkennen. In minder succesvolle bedrijven is dat maar tweederde. Veel bedrijven koesteren juist het tegenovergestelde ideaal. De moderne medewerker zou zelfredzaam zijn. Daardoor is er Overheid morrelt aan heilige koe De overheid sleutelt opnieuw aan arbeidsvoorwaarde nummer één: de auto van de zaak. De fiscale bijtelling voor een auto van de zaak gaat volgend jaar omhoog van 22 naar 25 procent, met uitzondering van enkele duidelijk aangegeven milieuvriendelijke auto s waarvoor de bijtelling tussen 12 en 14 procent komt te liggen. Het gaat hier om auto s waarvan de CO2-uitstoot per kilometer niet meer bedraagt dan 95 minder span of control nodig. Meer onafhankelijkheid en beslissingbevoegdheid staat echter laag op het wensenlijstje van medewerkers. Slechts 4 procent zegt hiernaar te verlangen. Uit het onderzoek komt juist naar voren dat werknemers steun van de leiding ontberen. Twee op de drie werknemers zeggen niet genoeg voorbereiding te krijgen voor opdrachten. Eén op tien klaagt zelfs in het diepe te worden gegooid door de baas. Hoewel iedereen van uitdagingen houdt, kan het personeel het gevoel krijgen dat ze gedoemd zijn te falen zonder de broodnodige begeleiding, aldus Andrew Shapiro van The Forum Corporation. gram bij dieselauto s en 110 gram bij overige auto s. Het wordt dus zeer aantrekkelijk een milieuvriendelijke auto te leasen, zoals een Toyota Prius, Citroën C1 of Peugeot 107. Het rijden in een brandstofslurper wordt daarentegen duurder. Tenminste, voor mensen die een auto kopen. Met ingang van februari wordt er een slurptax ingevoerd in de bpm. De toeslag is 110 euro per gram CO2-uitstoot. Technologiebranches: meer buitenlanders! voortbestaan van de Nederlandse kenniseconomie staat op Hhet spel, waarschuwde FHI-directeur Kees Groeneveld tijdens het federatiecongres in november. De technologiebranches lijden onder bureaucratie en personeelstekort. Zij bepleiten de grenzen verder open te stellen voor meer buitenlandse techneuten. Misschien kunnen al langer in Nederland wonende buitenlanders tegelijk worden opgeleid met verse buitenlanders, zo is het idee van de FHI. Een ander idee van deze organisatie is om investeringen in menselijk kapitaal uit te lokken, zoals opleiden. De vele investeringen die via het InnovatiePlatform en de sleutelgebieden worden uitgelokt door de overheid zijn volgens FHI tot mislukken gedoemd als er niet tegelijk wordt geïnvesteerd in mensen die deze technologische innovatie moeten gaan waarmaken. De organisatie van technologiebranches stelt voor om aan elk technologisch innovatieprogramma een menselijk-kapitaalparagraaf te koppelen waarmee investeringen door bedrijven worden uitgelokt. Getronics ontdekt Hyves Getronics PinkRoccade heeft een kleine maand een bannercampagne gevoerd met een actiepagina op de netwerksite Hyves. Hiermee hoopte het it-bedrijf jonge professionals te lokken. De campagne liep van begin november tot 4 december. Bij het sluiten van dit nummer was nog niet bekend wat deze actie aan nieuw talent had opgeleverd. Een woordvoerster wist wel dat de site veelvuldig is aangeklikt. Met de campagne wilde Getronics inspelen op de vrijheid die jongeren koesteren. De wervingsactie had de leus meegekregen Bevrijd een ict-er. Hyvers die een ict er aanbrengen maken aanspraak op een cursus paragliding, kitesurfen of parachutespringen. Het offensief op Hyves sluit aan bij een grotere campagne van Getronics, met de naam Enjoy Freedom, die in mei van start ging. Daarin benadrukt de werkgever eveneens het belang van vrijheid in het werk. Hierin wordt de suggestie gewekt dat it ers bij het bedrijf een vinger in de pap hebben in de keuze voor hun eigen banen, projecten en werkzaamheden. Ook is hun een stem beloofd in het vormgeven van hun eigen carrière vorm en de indeling van hun werktijden. Twintigers binnen drie jaar weg Jonge werknemers zijn allesbehalve loyaal aan hun werkgevers. Voortdurend kijken ze om zich heen naar betere banen. Langer dan drie jaar zijn ze niet te houden. Dat constateert Jan van Goch, directeur van het hr-bureau Connexys. De door hem bedoelde jongeren zijn de twintigers van de veelgenoemde generatie Y. Bedrijven moeten voor deze groep een apart personeelsbeleid ontwerpen, is zijn advies. Werkgevers moeten korte contracten aanbieden of een freelance overeenkomst sluiten. Daarin moeten zij ook een loopbaantraject uitstippelen. Hierin kan de jonge professional van tevoren zien welke groei hij binnen de afgesproken tijd gaat doormaken. Het bieden van buitenkansen is eveneens prikkelend voor deze groep, stelt Van Goch. Zoals een stageplaats in het buitenland. Oudere IT er niet bang voor overwerk It ers mogen dan een broertje dood hebben aan overwerken, de oudere professionals draaien hun hand daar niet voor om. Tenminste, die conclusie lijkt te kunnen worden afgeleid uit een onderzoek van TNO naar de arbeidssituatie van werkend Nederland. Daaruit blijkt dat mensen steeds minder belang hechten aan vrije tijd naarmate ze ouder worden. Hoe meer de vergrijzing van de beroepsbevolking toeneemt, hoe minder Keurmerk zzp er ver weg Initiatieven om een keurmerk voor zzp ers te lanceren (zelfstandigen zonder personeel), zijn voorlopig weinig kansrijk. Dat verwacht Roel Masselink, secretaris van PZO, een belangenorganisatie voor freelancers. Onlangs suggereerde het bedrijf B-Steel om een keurmerk in te voeren voor intermediairs die bemiddelen tussen bedrijven en zzp ers. Maar volgens Masselink zijn freelancers omgeven door voldoende kwaliteitgaranties. Zekerheid over de fiscale positie krijgen opdrachtgevers via de door de Belastingdienst afgegeven VAR-verklaring aan zzp ers. Zekerheid over het vakmanschap kunnen opdrachtgevers ontlenen aan het lidmaatschap van branche- of beroepsorganisaties. En informatie over bestaanszekerheid is te vinden bij de Kamers van Koophandel. Recruitment ernstig verwaarloosd vrije tijd dan ook een heet hangijzer wordt, zo lijkt het. Ouderen zelf willen hier nog echter niks van weten. Zelf zeggen ze dat ze eigenlijk minder uren willen werken dan ze nu doen. Maar in werkelijkheid weten ze van geen ophouden. Bij jongeren is het net andersom. Die geven te kennen wel van een uitdaging te houden, maar als het erop aankomt werken ze niet zo veel als ze zeggen dat ze zouden willen. In de strategische plannen van bedrijven komt recruitment amper voor. Acht van de tien bedrijven hebben geen afdeling voor personeelswerving, aldus recent onderzoek. Recruitment van strategisch belang voor een it-bedrijf? Veel organisaties beamen het, maar dit belang komt niet naar voren uit de Recruitmentkengetallen 2007 van Kluwer. Hiervoor zijn 226 bedrijven en non-profitorganisaties onderzocht. Slechts een krappe meerderheid van de onderzochte bedrijven heeft voor recruitment ook echt strategisch beleid geformuleerd. Bijna 90 procent van de organisaties heeft zelfs niet eens een eigen afdeling personeelswerving. Grote bedrijven doen het in dit opzicht maar iets beter. Van hen heeft 56 procent een strategisch recruitmentplan. Een kwart heeft een eigen afdeling personeelswerving. Uit het onderzoek komt ook naar voren dat een strategisch plan voor personeelswerving de bedrijfsresultaten beïnvloedt. De bedrijven die zo n plan hebben ontwikkeld, trekken meer toptalent aan dan organisaties die het niet hebben. Het aantal ongeschikte kandidaten dat binnenkomt is kleiner en er zijn minder vacatures, die ook nog eens sneller worden vervuld. In reactie op deze onderwaardering heeft het hr-bureau Ssense dit jaar de eerste gecertificeerde post-hbo opleiding Recruitment gestart. Banencaroussel Document Dialog, een meerkanaalsbedrijf voor dosen/informatieleverancier Computer Profile, de adrescumentbeheer, heeft che, heeft voor de ict-bran- Mathieu Prikken aangesteld als manager finance. Geerts aange- Christine Eerder was hij hoofd financiële administratie en connager project steld als matroller bij diverse organisaties, zoals W+R Financiële Zij geeft leiding aan een department. detachering en Sita team van ervaren callcenter-agents en is verant- Recycling Services. woordelijk voor het opzetten, begeleiden en coördi- Ruud Hochstenbach heeft TM Software, waar hij service manager was, verruild pende telemarketingproneren van kort- en langlo- voor OutSystems. In zijn jecten in de Benelux. nieuwe functie is hij senior Geerts is afkomstig van consultants. Zijn Harte-Hanks CRM services. nieuwe werkgever zet hem in om Paul de Roij, lid het bedrijf te laten College van Bestuur groeien. van ROC Zadkine te Rotterdam, Atos is de nieuwe Consulting, onderdeel van voorzitter geworden van de Atos Origin, heeft Frank Nederlandse gebruikersvereniging Onderwijs van Marks benoemd tot partner op het gebied van strategy PeopleSoft. Hij volgt Harm- & innovation consulting. Jan Wibbens op, lid van het Marks was partner en lid college van bestuur van van het management team ROC Twente. De gebruikersvereniging behartigt van Nolan Nortan & Co. Bij Atos Consulting begint hij de belangen van afnemers binnen de business unit van dit programma in het Consumer & Industrial onderwijs. Markets, waar hij verantwoordelijk wordt voor de Iron Mountain Digital verdere uitbouw van deze benoemt Fred Engel divisie. tot chief technology officer. Engel is in Rackspace heft Mark Hurd deze functie verantwoordelijk voor de strate- los geweekt van 5C Alliance (5CA. Bij zijn gie en ontwikkeling van het nieuwe werkgever wordt hij tabeveiligingsproducten en volledige portfolio van da- new business sales software en -diensten. Hij e-records-management- executive. rapporteert direct aan John In deze Clancy, president van Iron functie is Hurd verantwoordelijk voor het uitbreiden komt over van Technology Mountain Digital. Engel van bestaande accounts en Concepts/Bell Atlantic. het werven van nieuwe klanten in de Benelux. Oproep: Heb je ook een Hierin krijgt hij ondersteuning van het speciale sales naam en contact gegevens en nieuwe functie. Mail je qualification team (Q-team) de overstap naar voor de Benelux. it-redactie@kluwer.nl

17 IT-managers gezocht: De redactie van IT Executive zoekt it-managers die in aanmerking willen komen voor een portret. Stuur een naar MENS & WERK COLUMN RENÉ F.W. DIEKSTRA Portret van een IT-manager (15) Menig it-manager moet als een ware jongleur meerdere ballen in de lucht houden. De directie wil waar voor zijn geld, gebruikers betere ondersteuning en it-medewerkers minder stress. Hoe mensen hun balans vinden tussen deze belangen ziet u terug in een aantal portretten van it-managers. Door Henk Vlaming beeld Nico Boink Team Vier, nooit van gehoord. Dit bedrijf doet marktonderzoek en bestaat 24 jaar. Wij doen bijvoorbeeld klanttevredenheidsonderzoek, onderzoek naar nieuwe producten en logistiek onderzoek. Hier werken 27 mensen, plus nog de mensen van het eigen callcenter. En de afdeling IT, hoe groot is die? Twee personen, maar op dit moment ben ik alleen. Mijn medewerker heeft een andere baan gekozen. Er komt een nieuwe it er, maar tot die tijd moet ik hier alles alleen doen. Dat klinkt kleinschalig. Is dat altijd zo geweest? Acht jaar geleden kwam ik hier in dienst. Het was mijn eerste baan. Ik begon als systeembeheerder. In die tijd was er niemand die zich specifiek bezighield met IT. Men werkt hier met grote hoeveelheden data en dus viel IT onder dataverwerking. Er was nogal wat achterstand op het gebied van IT. Zo ontbrak het aan een website en was er slechts één pc met toegang tot internet. Zelfs in die tijd was het al raar om geen eigen website te hebben. Er was ook maar één server voor vijftig terminals, inclusief die van het callcenter. Die was nog langzamer dan de pc die ik nu op mijn bureau heb staan. Men begreep wel dat het niet optimaal was, maar ja, drukte. Zo lang alles het deed ging het goed en kiezen voor IT zou investeren betekenen. DE IT-MANAGER VAN TEAM VIER Organisatie: Team Vier Naam: Alex Vernikov Leeftijd: 32 Omvang it-afdeling: 2 Wat doet een it-manager in zo n situatie? Hoewel ik officieel beheerder was, moesten er nog heel wat andere zaken geregeld worden. Mijn eerste taak was het in gang zetten van veranderingen. Tegenwoordig hebben wij zeven servers en elke denkbare moderne technologie. We zijn nu bezig met experimenteren met Rfid (radio frequency identification, red.) waarbij wij chips in poststukken aanbrengen om ze te kunnen volgen. We willen uitzoeken of wij dit als onderzoeksproduct kunnen gaan aanbieden. Bij veel bedrijven is de kwaliteit van de bezorging van poststukken heel belangrijk en dus is marktonderzoek hiernaar een relevante dienst. Ben je als it-manager dan ook betrokken bij productontwikkeling? Dit is een puur it-project, hoewel het initiatief van de afdeling Logistiek & Distributie onderzoek komt. Ik ben hier degene met de meeste it-kennis in huis. Als één van onze ondaerzoekers bezig is met productontwikkeling, dan word ik geraadpleegd over de mogelijkheden. Ik doe dan een haalbaarheidsstudie waarbij ik vooral let op de terugverdientijd. Team Vier is een klein bedrijf en investeringen moeten redelijk snel worden terugverdiend. it genereert geen omzet, maar helpt wel om de omzet omhoog te krijgen Wat is hier je grootste uitdaging? Het transparant maken van ittoepassingen. Hier worden enorm veel data verwerkt, geanalyseerd en gerapporteerd. De creatieve mensen die hier werken hebben minder te maken met de IT dan ik. Helaas is nieuwe technologie vaak gebruiksonvriendelijk, want zij is ontwikkeld door nerds. Daarom pas ik gebruikersinterfaces zo aan dat de mensen hier zo min mogelijk te maken krijgen met de bits en de bytes, zodat zij zich op hun eigen taken kunnen concentreren. Zij zien niets van de technologische basis van de processen waarmee zij werken. Wat is je rol bij de technologische innovatie? Ik adviseer over investeringen in nieuwe technologie. Ik schat in of dat verantwoord is, want je moet het geld er wel weer uithalen. IT genereert geen omzet, maar helpt wel om de omzet omhoog te krijgen. Wij doen hier veel met internet, bijvoorbeeld het inrichten van portals zodat klanten het verloop van een onderzoek kunnen volgen en zelfs in gang kunnen zetten. De hiervoor benodigde technologie is kostbaar voor ons en dat geldt voor bijna elke nieuwe ontwikkeling. En wat is je grootste valkuil hierbij? Dat ik niet inzie hoe moeilijk technologie is voor veel mensen. Ik was al bezig met IT toen ik nog kind was. Ik ben er mee opgegroeid. De verleiding is groot om af te gaan op mijn eigen kennis en ervaring bij het introduceren van iets nieuws. Maar ik kan mijzelf niet als voorbeeld stellen. Vaak vind ik iets handig en leuk, terwijl andere mensen dat heel anders ervaren. Is dat een probleem? Dat kan het wel worden. Sommige systemen zijn heel goed bruikbaar, maar ze zijn niet gebruiksvriendelijk genoeg voor onze medewerkers. Dan moeten we mensen gaan opleiden, maar daarvoor ontbreekt vaak de tijd voor of mensen zien er tegenop vanwege de steile leercurve. Het is dan zoeken naar een moment om een innovatie zo te presenteren dat men het niet merkt dat je iets nieuws inbouwt. Bijvoorbeeld door in kleine stapjes te vernieuwen. Ondertussen moeten we opletten dat we technologisch niet achterop gaan lopen. Red je dat allemaal in je eentje? Ik ben heel stressbestendig en red me met goed timemanagement. Het enige is dat ik niet mag uitvallen. Als ik bijvoorbeeld op vakantie ga, is er niemand meer die de IT doet. Gelukkig ben ik al op vakantie geweest en voor de volgende vakantieperiode hebben we een nieuwe medewerker voor de IT. Matig je loon niet! Het is belangrijk, zeg ik, dat de werknemers in ons land hun lonen of looneisen niet matigen. Want door hun lonen of looneisen niet te matigen, werken ze aan de waarden en normen in dit land. Ik geef toe, dat vergt enige uitleg. Politici en topmannen uit het bedrijfsleven hebben het voortdurend over loonmatiging. Maar over wiens matiging hebben ze het? Wat de topmannen betreft in ieder geval niet over die van henzelf. Zij matigen niet. Ze geven zichzelf doorgaans loonstijgingen en toeslagen van een exorbitant niveau, en daar schamen ze zich absoluut niet voor. De matiging waar zij het over hebben is die door anderen, door de werknemers uit de lagere regionen. Gevraagd waarom die en niet zij zelf, verwijzen ze onbewogen naar hun collega s elders in de wereld die ook geen matiging aan de dag leggen. Blijkbaar hebben de topmannen op dit punt geen boodschap aan de mensen in het eigen bedrijf en samenleving. Ze wensen geen voorbeeld in deze te zijn. De conclusie is duidelijk. De scheidslijn tussen matigheid en onmatigheid loopt recht door het hart van de Nederlandse samenleving. Daarmee ondermijnt ze wat sinds mensenheugenis als kernwaarde voor elke samenleving wordt beschouwd, namelijk de juiste maat of het juiste midden houden. Zoals van Tongeren in zijn boek Deugdelijk Leven uiteenzet is het matigheid die de verlangens die gemakkelijk grenzeloos en mateloos kunnen worden, in toom moet houden: ons verlangen om te hebben (hebzucht), ons verlangen om te heersen (heerszucht) en ons te doen gelden (eerzucht). Het matigen van de eigen verlangens schept ruimte voor de bevrediging van de verlangens van anderen. Daarom is onmatigheid, zoals die van de topmannen uit het bedrijfsleven onrechtvaardig en asociaal. Want niet alleen vermindert daardoor de ruimte voor de bevrediging van verlangens van anderen, naar beloning of naar werk. Het ondermijnt ook de solidariteit in de samenleving. Maar er gebeurt ook nog iets anders, De onmatigheid van de topmanagers gepaard aan hun eis tot matigheid bij hun ondergeschikten, schendt de voor -waarde van wederkerigheid. Voor een gemeenschap zijn waarden alleen wat waard als ze wederkerig zijn. Als wat ik wil dat jij nastreeft, ook door mij van mezelf wordt verlangd. Maar als ik iets van jou eis dat ik niet van mezelf eis, ben ik juist bezig om onze verbondenheid, de gemeenschap met jou, te verbreken. Vandaar dat het gedrag van de topmannen uit het bedrijfsleven vanuit waarden-ennormen perspectief zo buitengewoon ernstig is. Zij zijn bezig de samenhang, het weefsel van verbondenheid in de samenleving stuk te scheuren. Veel gewone werknemers voelen dat ook zo. Ze spreken daarom en terecht van als werknemers matigheid betrachten kunnen bazen hun onmatigheid nog meer uitleven waardeloos gedrag van de topmanagers. Wat gaat er nu gebeuren als de gewone werknemers in Nederland hun lonen of looneisen een aantal jaren matigen? Dan blijven de winsten van veel bedrijven hoog of worden nog hoger. Dat is goed voor de aandeelhouders en voor de topmanagers. Vooral voor de laatsten zou ik zeggen. Want velen van hen hebben de afgelopen jaren als bonus opties op aandelen van hun bedrijf gekregen. Dat wil zeggen dat ze die aandelen voor een bepaald vast (meestal laag) bedrag kunnen kopen. Stijgen die aandelen dan kunnen ze die dus voor dat lage bedrag kopen en vervolgens voor een veel hoger bedrag verkopen. Bovendien hebben velen van hen een contract waarin staat dat als hun bedrijf meer winst maakt ze ook meer salaris of bonussen krijgen. Bovenop die optiewinsten dus. Kortom, doordat de werknemers matigheid betrachten kunnen de bazen hun onmatigheid nog meer uitleven dan ze toch al doen. Wij staan dus met zijn allen voor een cruciale keuze. Willen we een samenleving met een steeds rijkere bovenlaag, dan een hele tijd niks en dan de rest van het volk, moeten we zeker de lonen matigen. Matigen we meteen de rechtvaardigheid. Maar willen we een rechtvaardige samenleving dan is de keuze duidelijk: of allemaal of niemand. Diekstra is psycholoog en oa hoogleraar psychologie aan de Roosevelt Academy Middelburg 32 33

18 ESCAPE Wikipedia-sporen zijn hardnekkig De website Wikiscanner.nl, waar terug te zien is wie welke wijzigingen heeft aangebracht in de online encyclopedie Wikipedia, blijft verbazen. Nadat een item over Mabel Wisse Smit aangepast bleek vanuit Huis ten Bosch kwamen vorige week een aantal onoirbare ingrepen van rijksambtenaren in het nieuws. Zo schreef een ambtenaar van Justitie dat filmmaker Theo van Gogh op de dag dat hij werd vermoord met zijn lul uit zijn broek door de Linnaeusstraat fietste. Een ambtenaar van het ministerie van Vrom bedacht het koosnaampje Losse Wip voor D66-politica Lousewies van der Laan. Ook al stonden deze grappen maar kort online, toch zijn deze mutaties nog door iedereen terug te zoeken. Om te voorkomen dat ambtenaren andermaal in de fout gaan is aan dertigduizend ambtenaren van het ministerie van Justitie de toegang tot Wikipedia ontzegd. Britse codekraker in ere hersteld We wisten al enige tijd dat niet de Amerikanen met hun Eniac maar de Britten met hun Colossus de primeur van eerste elektronische computer op hun naam mochten zetten. Sinds november is deze herbouwde Colossus Mark II opnieuw in bedrijf op zijn historische plek in Bletchley Park ten noorden van Londen. De Colossus stelde de Britten in staat om Duitse berichten die met de Lorentz-machine versleuteld waren te ontcijferen. De reconstructie van de Colossus Mark II was een lastige klus, omdat alle tien computers, het ontwerp en andere documentatie over het apparaat na de oorlog vernietigd zijn. In 1945 beval de Britse premier Winston Churchill de Colossi te slopen en alle informatie te vernietigen. De eerste acht werden direct na de oorlog ontmanteld, en de laatste twee exemplaren volgden in Vergeten was de Colossus daarmee niet. In de jaren zeventig en tachtig begonnen snippers informatie over de legendarische computer op te duiken. Dit bracht Tony Sale op het idee om de machine opnieuw te bouwen. Er waren enkele foto s van de originele computers, en ook hadden technici circuitdiagrammen achterover gedrukt en bewaard. Dr. Arnold Lynch, destijds nauw betrokken bij het project, verstrekte aanvullende informatie. 'Vista is teringsysteem' De wederopbouw duurde uiteindelijk veertien jaar. Het National Museum of Computing heeft een wedstrijd georganiseerd waarin de herbouwde Colossus het opnam tegen hedendaagse computers. De Duitse com puter programmeur Joachim Scheuth versloeg het oudje door een programma te schrijven waarmee hij sneller in staat was om een gecodeerd bericht te ontcijferen. Op het marketingcongres Fusion 2007 mocht Eckart - goeroe maatschappelijk verantwoord ondernemen - Wintzen zijn mening geven over van alles en nog wat. Bill Gates en Vista kwamen ook binnen zijn vizier: Bedrijven die 5 procent aan goede doelen geven... dat is geen MVO, dat is onzin. Neem nou Bill Gates, die 5 miljard aan goede doelen geeft. Ja daahaag! Eerst geef je mij zo n klotesysteem, daarna geef je geld weg. Mijn geld, ons geld! Ik heb Vista geïnstalleerd, echt een teringsysteem. Doe de prijs omlaag en maak gewoon eens goede software! COLOFON IT Executive is een uitgave Adformatie Groep, onderdeel van Kluwer abonnementen IT Executive wordt blijvend gratis toegezonden aan personen die vallen binnen de doelgroep. Aanmelden, wijzigen en afmelden kan op redactie Fred van der Molen hoofdredacteur e fvandermolen@kluwer.nl Sytse van der Schaaf adj.hoofdredacteur e svanderschaaf@kluwer.nl medewerkers Ben Kuiken, Charles Groen huijsen, Dick Simonis, Dominique Deckmyn, Ed Kerkman, George Attaya, Henk Vlaming, Marco van der Hoeven, Mirjam Hulsebos, Onno Breedveld, Patrick van Eecke, Patrick Linders, Peter van Schelven, René Diekstra, René Frederick, Ron Tolido, Ron Onrust, Ruben Acohen, Stijn Muys en Yvonne Halink fotografie Nico Boink, Cor Mooij redactieadres Postbus AL Amsterdam tel e it-redactie@kluwer.nl advertentie-exploitatie Rob de Kleijnen salesmanager t e rdekleijnen@kluwer.nl Erik van Heest sr. accountmanager t e evanheest@kluwer.nl Postbus AL Amsterdam e it-sales@kluwer.nl f e it-materiaal@kluwer.nl (advertentiemateriaal) uitgever Rogier Mulder e rmulder@kluwer.nl marketing Ceesjan de Vos e cdevos@kluwer.nl Mieke Stikkelorum e mstikkelorum@kluwer.nl vormgeving colorscan amsterdam-voorhout drukwerk Senefelder Misset Auteursrecht voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd. Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn van toepassing de Standaard-publicatievoorwaarden van Wolters Kluwer Nederland BV, gedeponeerd ter griffie van de arrondissementsrechtbank te Amsterdam onder nr. 217/1999; een kopie kan kosteloos bij de uitgever worden opgevraagd. Op al onze aanbiedingen en overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene Voorwaarden van Kluwer BV, gedeponeerd ter griffie van de Rechtbank te Amsterdam op 6 januari 2003 onder depotnummer 3/2003. Op alle overeenkomsten tussen Uitgever en Afnemer met betrekking tot advertentie-plaatsingen (daaronder begrepen alle overeenkomsten met adverteerders en bemiddelaars) zijn in aanvulling op deze Algemene Voorwaarden van toepassing de laatstgeldende versie van de Regelen voor het Advertentiewezen, uitgegeven door de raad van Orde en Toezicht voor het Advertentiewezen (ROTA), hierna: de Regelen. Bij tegenstrijdigheid van de Algemene Voorwaarden met de Regelen prevaleren de Regelen. Een exemplaar van de Algemene Voorwaarden en de Regelen zal op eerste verzoek gratis worden toegezonden. U kunt beide ook vinden op www. adformatie.nl/algemene-oorwaarden.html. Een deel van de inhoud wordt gepubliceerd onder licentie van Minoc Business Press N.V. Copyright 2007, IT Executive, ISSN

19 Nieuw profiel VRI zichtba ar De ALV discussieert over statutenwijziging. Het nieuwe profiel van VRI wordt geleidelijk zichtbaar. In de naam van de vereniging wordt van registerinformatici vervangen door voor registerinformatici. Met doelstellingen die gerealiseerd zullen moeten worden door de leden, die een actieve rol zullen moeten krijgen in de beroepsontwikkeling van ICT-Professionals. Het besluit om het Register van informatici onder te brengen in de Stichting Nationaal Informatica Register en zodoende open te stellen voor leden van andere beroepsverenigingen raakt de VRI in de kern. De vereniging geeft haar Unique Selling Point vrijwillig op. Lidmaatschap en inschrijving in het register worden losgekoppeld. Wat de VRI kan, kunnen andere beroepsverenigingen voortaan ook, namelijk: het voordragen van ICT-Professionals voor inschrijving in het Register. VRI: van, voor, dóór ICT-Professionals Gevolg is dat de VRI zich opnieuw moet profileren ten opzichte van andere, zeg maar concurrerende beroepsverenigingen. En het was in dat licht, dat de ALV-discussie over de woordjes van en voor in de naam van de vereniging zo interessant was. STRUCTUUR Het verst gingen zij, die stelden dat de term registerinformatici in de naam heel goed zou kunnen worden vervangen door ICT-Professionals. Zij hadden een punt, in die zin dat voortaan ook (nog) niet geregistreerde informatici lid kunnen worden van de VRI. Belangrijke tegenwerping is echter dat de VRI als hoofddoel houdt, het, zeg maar, afleveren van informatici aan het Register. Waarbij onder registerinformaticus wordt verstaan: een ICT-Professional die zich bewust is van de noodzaak van een kwaliteitsregime en die bereid is zich daar ook voor in te spannen. Het laatste vooral. Het nieuwe profiel van een VRI die zich tussen de andere beroepsverenigingen moet staande houden, eist van de leden een actieve opstelling. Informatici die via de VRI het Register bereiken zullen eruit moeten springen in termen van kennis en kwaliteitsbewustzijn. Dat kan alleen door goed doordachte educatieprogramma s, waarin leden elkaar (jongere die de ouderen up to date brengen; oudere die de jongeren vanuit hun ervaring nader instrueren) op het kwaliteitsniveau brengen en houden dat de Registerinformaticus past. In dit proces kan de vereniging niet zo veel méér dan het bieden van een structuur, een beetje organisatie, communicatie en logistiek. De leden moeten het werk doen. Zij moeten zelf de onderscheidende factor, de nieuwe USP, worden waarmee de VRI zich profileert ten opzichte van de concurrentie. Het is maar dat men het weet. Het is de consequentie van de ALV-discussie van 18 oktober j.l. c o l u m n Stichting NIR gereed voor registr aties Eindelijk is het zo ver. Het Bestuur van de Stichting Nationaal Informatici Register heeft recentelijk kenbaar gemaakt, gereed te zijn voor inschrijving van VRI-leden in haar register. Het Bestuur van de VRI is hier zeer verheugd over. Wellicht ten overvloede wijs ik er op dat inschrijving niet rechtstreeks maar uitsluitend via de oprichtende organisaties kan geschieden. Zoals in de ALV afgesproken, wordt getoetst of aan de PE-eisen is voldaan. Het bestuur verzoekt haar leden of zij de binnen de VRI bekende persoonlijke gegevens wensen te actualiseren. U kunt hiervoor de website raadplegen. Omdat we flink wat reacties verwachten zal inschrijving batchgewijs plaatsvinden. De gehele conversie mag tot uiterlijk 31 december 2008 duren, want per 1 januari 2009 houdt het VRI-register formeel op te bestaan! Dus haast u en meldt u aan voor inschrijving. De Stichting NIR zal alle registermutaties (dus de persoonlijke registraties en hopelijk uitzonderlijke doorhalingen) publiceren in de Staatscourant. Het document passend bij de registratie (inclusief Engelse vertaling) zal de datum van publicatie in de Staatscourant ook vermelden. Voor de huidige aspirant-leden geldt dat zij na de aspirant-periode rechtstreeks worden voorgedragen voor inschrijving in het register van Stichting NIR. Vanaf 1 januari 2008 zullen nieuwe aanvragen voor inschrijving in het VRI-register worden getoetst op inschrijving in het register van de Stichting NIR. Dit impliceert dat vanaf 1 januari 2008 de VRI leden toelaat die nog niet zijn ingeschreven in het VRI-register, maar die wel de potentie hebben op afzienbare termijn te voldoen aan de eisen voor inschrijving in het register van de Stichting NIR. Deze potentie blijkt uit bijvoorbeeld: excellente studieresultaten op minimaal HBO-niveau in de IT-richtingen; aantoonbare werkervaring in de IT op minimaal HBO-niveau; aantoonbaar werkzaam in de IT op minimaal HBO-niveau; aantoonbare actuele permanente educatie in de IT op minimaal HBO-niveau; bereidheid vakthema s uit te diepen en kennis over te dragen; bereidheid zich te onderwerpen aan een gedragscode met tuchtrecht; beschikken over een onberispelijke staat van dienst (goed gedrag). Geen sinecure en zeker geen kinderachtige opsomming. Wel een signaal dat het de VRI menens is met het onderscheiden van de IT-professional. Denk je dat je met de VRI die uitdaging aandurft? Andre er Hamm Voorzitter VRI vri katern - #3 - jaargang 1 -december 2007 valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie IT Executive

20 XBRL in Brisbane ICT als business enabler Eigen(wijs)heid In 2004 werd het ICTAL project in Nederland gelanceerd, ICT en administratieve lastenverlichting. Quadrant Software (en uw penningmeester) waren deelnemers vanaf dag 1. In 2005 was Quadrant ook partner in het project EGS, elektronisch gestandaardiseerde statistiekuitvraging en een van de eerste pakketleveranciers die elektronische BTW-aangifte aanbood als een standaard functie, in King. Dynamiek en digitalisering in het bedrijfsleven. Hoe gaat u om met veranderingen, kansen en bedreigingen die dit met zich meebrengt? De workshop Trends in de IT spotten met de Innovatiescan / ICT-scan kan u helpen hier snel en vakkundig op in te spelen. Er was eens een manager die dacht dat ICT ondersteunend was aan mensen. En wat had zij (m/v) gelijk. Je moet ook stevig investeren in onder steunende hulp middelen, wist zij de gehele organisatie wijs te maken. En ook dat (b)leek waar. Maar hoe zit het dan met ICT-mensen, mensen die die ICT maken, mensen die ondersteunen bij het maken van ondersteunende hulpmiddelen, moet je daar dan soms ook in investeren? Er volgde een lange denkpauze in de organisatie denken is immers de meest vertrouwde activiteit binnen deze omgeving. Zouden techneuten soms ook bijgevoederd moeten worden aanvullend op al die overheerlijke plannen, schema s, verbindingen, hoogstandjes, bits & bytes van diverse niveaus en al dat andere lekkers met meer menselijke bestanddelen als persoonlijke normen, waarden, overtuigingen, gevoelens en vragen als Wat past bij mij? (eigenheid) en Wat weet ik daar nu eigenlijk van, in termen van kennis en doorleefde ervaring (wijsheid)?. Of zou dat een effectieve en eigen wijze van werken alleen maar in de weg zitten? Het is dus niet verrassend dat King nu ook de export biedt naar XBRL. (zie XBRL dient in Nederland voor lastenverlichting te gaan zorgen. Belastingaangifte doen vanuit XBRL is op dit moment al mogelijk, maar niet verplicht. Uitvragende partijen zijn de overheidsdiensten als de Belastingdienst, de KvK en het CBS, en naar verwachting straks ook belanghebbenden als kredietverlenende banken. Met meerdere XBRL-bestanden kunnen ook gegevens worden geaggregeerd. Dat geeft mogelijkheden betreffende analyse, branchegegevens, kengetallen etc. die voorheen alleen mogelijk waren bij administraties die allemaal precies hetzelfde rekeningschema toepassen. De uniforme taxonomie van XBRL zorgt hier voor. Per administratie is er dus een mapping van grootboek naar XBRL (zie afbeelding). Nu wil het geval dat de Treasury van de Australische regering een vergelijkbaar project kent: Standard Business Reporting SBR, to reduce the regulatory reporting burden. Ook in Australië wordt XBRL toegepast om alle gegevens vast te leggen die de diverse uitvragende partijen nodig hebben. De Australische overheid wil kennis (laten) nemen van de in Nederland en elders opgedane ervaringen en organiseert hiervoor een congres: zie Aan Quadrant is gevraagd de opgedane ervaringen te komen vertellen, en dat gaat uw penningmeester doen. Natuurlijk als RI! In een volgend nummer leest u over zijn belevenissen Down Under. Uw penningmeester is IT-er en financieel deskundige (hetgeen geruststellend zou kunnen werken). Tevens is hij verbonden aan Quadrant Software B.V. (www. quadrant.nl). Ton Karelse In vijf afzonderlijke sessies leert u de praktische toepassingen van de ICT-scan methodiek van het Business & IT Trends Institute. Hierin worden de belangrijkste ontwikkelingen in ICT gerelateerd aan uw bedrijfsprocessen en -doelstellingen. Centraal hierbij staat het ontdekken van nieuwe mogelijkheden en het realiseren van nieuwe doelstellingen met behulp van (nieuwe) ICT. Of andersom, het definiëren van nieuwe doelstellingen aan de hand van verrassende ontwikkelingen op technologisch gebied. Na vijf sessies resulteert dit in een, op uw organisatie afgestemde, projectenportfolio waarin de geïdentificeerde projecten, aangevuld met een concreet stappenplan en een overzicht van zowel kosten als baten, een winstgevend startpunt vormen voor de toekomst van uw organisatie. De workshop Trends in de IT spotten met de Innovatiescan/ ICT-scan ondersteunt (toekomstige) managers en draagt bij aan het effectief en succesvol omzetten van technologische kansen in innovatieve en resultaatgerichte toepassingen. Wanneer u zich inschrijft voor alle vijf workshops ontvangt u de vijfde workshop geheel gratis! Meer informatie, mail naar: info@ipd-opleidingen.nl Met een glimlach, Dick van der Vlugt, CC&C Creative Consultancy&Coaching / VRI-COURSE Op 1 november vond een geanimeerde Autumn Course plaats in het Huis van de Toekomst in Rosmalen. Dat geeft aanleiding u datum en plaats van de volgende VRI-course te melden. De Wintercourse zal gehouden worden op dinsdag 5 februari 2008 in het Kantoor van de Toekomst in Amsterdam. De ontvangst is voorzien vanaf uur en de inleidingen starten om uur. In ieder geval staat Barry Derksen RI wederom op het programma: zijn inleidingen over trends en ontwikkelingen in de ICT worden als zeer stimulerend ervaren. De overige sprekers worden nog bekend gemaakt. Het Kantoor van de Toekomst is onderdeel van Living Tomorrow: een unieke attractie om kennis te maken met de nieuwste woon-, werk- en leeftrends. Niet alleen worden in het complex innovaties voor morgen getoond, bij Living Tomorrow vindt u ongetwijfeld interessante ideeën om in uw eigen woning of professionele omgeving toe te passen. De nauwe samenwerking met de participanten leidt vaak tot interessante productinnovaties, die het leven veel aangenamer zullen maken. Een rondleiding door het Kantoor van de Toekomst zal eveneens deel uitmaken van de Wintercourse. Aanmelden is reeds mogelijk via een bericht aan secretariaat@vri.net. c o l u m n ICT: for ever liability Ooit hoorde ik een toenmalige organisatiegoeroe foeteren over het feit dat ook in kennisintensieve bedrijven de medewerkers verblijven aan de verkeerde kant van de balans, de kostenkant. YOU ARE A LIABILITY!, riep hij vanaf zijn spreekgestoelte. Waarmee hij zeggen wilde dat wij dat niet moesten accepteren, en onszelf als asset moesten leren zien. Ik wilde dat wel met hem eens zijn, maar ben nooit een werkgever tegengekomen die er ook zo over dacht. We blijven passiva. We worden nooit bedrijfsmiddel. Ik denk hier steeds aan, als ik, na wéér een derde septemberdinsdag, opnieuw de licht verongelijkte vragen hoor uit ICT-kring. Waarom wordt ICT nergens genoemd? Is ICT weer niet belangrijk genoeg? Het antwoord is even eenvoudig als verstrekkend: You are a liability. ICT is kostenpost. ICT wordt nooit beleidsterrein en krijgt nooit een begrotingsparagraaf. Het enige beleid waarvoor passiva in aanmerking komen, is erop besparen. Soms lukt dat. De achtereenvolgende kabinetten die gezegd hebben te zullen besparen op ambtenaren (en hun ICTwerkplekken) is het niet gelukt. De banken die hun front office hebben vervangen door automaten, lukt het wel, vooral ook omdat ze stiekempjes toegaan naar een situatie waarin de klant de automaten zelf betaalt. En daar gloort voor ICT licht aan de beleidshorizon. Zodra de automaten opbrengsten genereren, worden ze bedrijfsmiddel. Niks kostenpost, maar profit center. En je moet eens zien hoe happig beleidsmakers zijn om daar een begroting voor op te stellen. Jammer is dat ICT ook op dat moment zijn naam verliest. Die naam gaat teloor achter benamingen zoals My Bank (dat is de automaat die de klant niet alleen zelf zal betalen, maar waarbij hij ook zelf al het werk moet doen). Zo gaat het steeds. Steek je een keer over naar de goede kant van de balans, dan raak je embedded, en besta je niet meer. Zo blijf je liability. Dick eft Overkle