Lente in Boedapest: smeltkroes van muziek, kunst

Transcriptie

1 Lente in Boedapest: smeltkroes van muziek, kunst Van Staatsopera Het voorjaar in Boedapest wordt sinds jaar en dag ingeluid door het Lentefestival. Dat evenement trekt ons als een magneet naar deze parel van de Balkan. We pakten onze koffers voor een grondig vooronderzoek. Zo kunt u er zelf ook een beetje bij zijn. Tekst: Jan Vredenburg, beeld: Joost Leijen, Hongaars verkeersbureau en shutterstock 88 maart april 2013

2 Reizen en cultuur tot zigeunerorkest maart april

3 De Hongaarse Staatsopera Het woord trappenhuis klinkt oneerbiedig De hoefijzervormige zaal wordt qua akoestiek vergeleken met La Scala in Milaan en Palais Garnier in Parijs Op de aanvliegroute naar het vliegveld van Boedapest kunnen we van grote hoogte zien hoe de Donau de stad in tweeën splijt. Het prachtige overzicht van de stad blijft haarscherp op ons netvlies staan. Deze gespleten stad, met Boeda op de rechteroever en Pest op de linkeroever, vraagt wel om wat uitleg. De stad kwam in 1873 tot stand door het samenvoegen van de drie steden Boeda, Óbuda en Pest. Vanuit Boeda in de heuvels komt men via de in 1849 gebouwde kettingbrug rechtstreeks uit in het moderne centrum. Daar zijn het parlement en de regeringsgebouwen gevestigd. Met bezienswaardigheden als de kerken, prachtige gevels, musea en de Staatsopera kan Boedapest u werkelijk alles bieden wat uw culturele hart begeert. Doordat Hongarije grenst aan een fiks aantal andere Balkanlanden is de hoofdstad Boedapest een levendige smeltkroes van mensen, muziek, kunst en cultuur. We zijn meteen verliefd op de mooie metropool aan de Donau, met zijn eeuwenoude historie, vriendelijke inwoners, romantische steegjes, brede boulevards en gebouwen in jugendstil en neogotische stijl. Burchtkwartier Nadat de Mongolen in 1241 Pest - op de linkeroever - hadden verwoest, riep Koning Béla IV het oudste deel van Boeda, het Burchtkwartier, uit tot vesting. In die tijd waren de meeste inwo- 90 maart april 2013

4 Het Vissersbastion Standbeeld van Béla Bartók Het imposante parlement aan de Donau ners van Duitse komaf, maar ook Fransen, Italianen, Walen en orthodoxe joden vonden hun weg naar deze, voor hen veilige plek. Elke gemeenschap had zijn eigen straten. In de bloeiperiode woonden er twintigduizend mensen in het Burchtkwartier. Dat veilig bleek betrekkelijk: het kwartier werd namelijk nog drie keer belegerd, verwoest en weer opgebouwd. Vervolgens was Boedapest, in de winter van 1944 en 45, opnieuw het toneel van oorlog. Twee maanden lang bood de Duitse Wehrmacht tegenstand aan de belegering van de Russen. Inmiddels is het Burchtkwartier, met zijn achter barokke en classicistische gevels gevestigde winkels, eethuizen en cafés, een heerlijk oord om in rond te dwalen. Labyrint In de Uri utca (Herensteeg) bepalen gotische, barokke en classicistische huizen het straatbeeld. We hebben ons laten vertellen dat er zich een ondergronds labyrint bevindt uit de Tweede Wereldoorlog. Na veel zoeken en vragen, komen we via het pand op nummer negen inderdaad in het labyrint van Boeda terecht. Een wirwar van 24 kilometer aan lange, ondergrondse gangen. Een lichte weerstand wegslikkend, wagen we ons in deze door Duitse soldaten aangelegde doolhof. Het labyrint was een schuilplaats tijdens de Russische bombardementen. Tegenwoordig kunnen we in de wijdvertakte gangen genieten van muziek, bizarre beeldhouwkunst en wisselende tentoonstel- maart april

5 lingen van jonge Hongaarse kunstenaars. We zijn blij het daglicht weer te zien na een lange tijd onder de grond te hebben vertoefd. Dankbaar ademen we de frisse lucht in. Onder de indruk van zo veel inventiviteit en creativiteit brengen we een bezoek aan het ons aangeraden Ruszwurm. Het koffiehuis is volledig uit hout opgetrokken en staat garant voor bijna tweehonderd jaar aan koffiegeschiedenis in Boedapest. Dat komt mede tot uitdrukking in de inrichting: die voert u terug naar de sfeer van Boedapest in de Biedermeierperiode rond Gelukkig zijn de koffie en het gebak duidelijk anno nu. Hier komt de klassieke muziekliefhebber niets tekort Romavuur s Avonds besluiten we het bruisende uitgaansleven van Boedapest te verkennen. We steken de Kettingbrug over naar Pest. Daar zitten de gezellige lokale kroegjes en cafés. Op ons gemak door Pest wandelend, is het geluk geheel en al aan onze zijde. Nietsvermoedend lopen we recht in de armen van een nieuwe stijl zigeunerorkest, compleet met de razend moeilijk te bespelen cimbaal - de onmisbare staande bas - en twee geweldig spelende violisten. Eenmaal in gesprek met deze virtuoze jonge musici blijken de roots en het erfgoed van Vittorio Monti, Toki Horvath en Roby Lakatos in goede handen te zijn. De oude, vertrouwde vioolpartijen hebben ze aangepast en gemoderniseerd. Het Romavuur komt naar boven als ze op ons verzoek czardas spelen. Zelfs de aanwezige Hongaren raken in extase. Hongaarse Staatsopera Na ons niet bepaald klassieke uitstapje is het de volgende morgen tijd voor onze eerste serieuze afspraak, namelijk met een publiciteitsdame van de Staatsopera. Afspraak is dat we uitleg krijgen over het gebouw en foto s mogen maken. Na een hartelijke ontvangst worden we rondgeleid door het immense gebouw. De Staatsopera is niet alleen wereldberoemd vanwege de akoestiek, het gebouw zelf bevat zoveel pracht en praal dat je er stil van wordt. Architect Miklós Ybl bouwde het operahuis in neorenaissancestijl, hier en daar voorzien van barokke elementen. Beeldhouwkunst in het labyrint 92 maart april 2013

6 Een hedendaags zigeunerorkest De zaal in hoefijzervorm wordt qua akoestiek - na La Scala in Milaan en Palais Garnier in Parijs - tot de beste zalen van Europa gerekend. Voor het gebouw staan twee beelden. Het eerste is van Ferenc Erkel, de componist van het Hongaarse volkslied en de eerste directeur van het operahuis. Het andere is van Franz Liszt, veruit de bekendste Hongaarse componist. Gustav Mahler is een derde componist, die in dit theater zijn voetsporen heeft nagelaten. Hij was namelijk directeur van 1887 tot Onze fotograaf weet bijna niet hoe hij deze overdaad op de gevoelige plaat moet krijgen. De hoefijzervormige zaal, de prachtige loges en het toneel met enorme afmetingen laten zien hoe gigantisch dit theater is. Als we tot slot de trappen fotograferen, bedenk ik me dat het woord trappenhuis wel heel erg oneerbiedig moet overkomen in Luister. Gelukkig zegt de foto alles. Eenmaal buiten zijn we het roerend met elkaar eens: in Boedapest komt de klassieke muziekliefhebber niets tekort. Op de wandeling terug lopen we even langs de Béla Bartók National Concert Hall, met het prachtige beeld van de beroemde componist voor de ingang. Als afsluiter brengen we een bezoek aan het Vissersbastion, waar we genieten van het fantastische uitzicht over de Donau. Als we alle hoogtepunten op het gebied van kunst en cultuur willen bespreken, moeten we ons bezoek op zijn minst met een week verlengen. Geen onaantrekkelijke gedachte, maar de plicht roept. Noodgedwongen maken we de moeilijke keuze niet naar de Matthiaskerk, het Museum voor Schone Kunsten en de Sint-Stefaansbasiliek te gaan. Tenslotte bezoeken we wel nog even het imposante en uitbundig gedecoreerde parlement. Dan zit ons bezoek aan Boedapest er helaas op. Lentefestival De komst van de lente wordt in Boedapest altijd groots gevierd met het Lentefestival. Met tientallen concerten, theater- en dansvoorstellingen, opera s en tentoonstellingen is het het grootste culturele festival van de stad. Al meer dan dertig jaar trekt het jaarlijks muziekliefhebbers uit alle windstreken. Uit alle informatie die we van touroperators toegestuurd kregen, sprong wat ons betreft het programma van het Rijswijkse Hannick Reizen het meest in het oog. Er zijn verschillende mogelijkheden: het bijwonen van de Johannes-Passion, een avond met Marc Minkowski en Le Musiciens du Louvre of een opera in de Hongaarse Staatsopera. Op 30 maart is de Béla Bartók National Concert Hall, zoals gebruikelijk, het decor van Bachs Johannes-Passion, dit keer met Christoph Prégardien. De tenor speelt niet de rol van evangelist, maar is opvallend genoeg dirigent van het Franse Barokorkest Le Concert Lorrain. 31 maart is het toneel voor oprichter en dirigent Marc Minkowski en Le Musiciens du Louvre. Tijdens dit festival brengen ze werken van Mozart en Bach ten gehore. Op 1 april neemt Wagner bezit van de Staatsopera. Vanwege het Wagnerjaar wordt Parsifal opgevoerd, een combinatie die bijna niet mooier had gekund: Parsifal in dit oogverblindende operagebouw met zijn uitmuntende akoestiek. Hopelijk hebben we voor u een tipje van de sluier kunnen oplichten. L Wilt u meer weten over dit reisarrangement? Neem dan contact op met: Hannick Reizen Telefoon: info@hannick.nl Website: Reist u liever individueel? Neem dan contact op met uw reisbureau of met: Het Hongaars verkeersbureau Laan van Nieuw Oost-Indië 271, 2593 BS, Den Haag Telefoonnummer: Hongarije ademt muziek Op muziekgebied heeft Boedapest ongelofelijk veel te bieden. Zo heeft deze dubbele stad een lange historie met diverse muziekstijlen: van volksmuziek - de zigeunermuziek met haar beroemde czardas - tot het prachtige klassieke werk van László Lajtha, Béla Bartók, Zoltán Kodály en zeker niet te vergeten de beroemde Hongaarse componist en pianist Franz Liszt. maart april