Catalogue Catalogus 2017

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Catalogue Catalogus 2017"

Transcriptie

1 Catalogue Catalogus 2017

2 2 Programme pluriannuel «coordination qualité et sécurité des patients» Plan de soutien 2017 Formations gratuites pour la qualité des soins et la sécurité des patients Meerjarige programma «coördinatie kwaliteit en patiëntveiligheid» Ondersteuningsplan 2017 Gratis opleidingen voor kwaliteit van de zorg en patiëntveiligheid

3 3

4 Introduction Dans le cadre du programme pluriannuel , le SPF Santé publique, Sécurité de la Chaîne alimentaire et Environnement (SPF Santé publique) s engage à soutenir les hôpitaux dans la concrétisation de cette dernière année du «contrat coordination qualité et sécurité des patients» en offrant un ensemble de formations. Nous vous les présentons dans cette de brochure. Après le succès des formations depuis 2014, le programme de cette dernière année 2017 est le résultat d une concertation entre le SPF Santé publique et neuf centres d expertise : trois écoles de santé publique francophones et six universités. Chacun de ces centres a développé des activités spécifiques, liées aux thèmes de ce deuxième programme pluriannuel. Ces formations ont pour but de permettre aux établissements de mieux appréhender les thèmes du programme pluriannuel et de favoriser une synergie entre la démarche qualité interne à l institution avec les exigences du contrat. d atteindre ainsi les objectifs 2017 fixés par le SPF Santé publique. Ces activités de soutien sont accessibles à un large public : les coordinateurs qualité, les membres des comités Qualité et Sécurité des patients, les gestionnaires (cliniques et non cliniques), les médecins, les infirmiers, les cadres intermédiaires, les pharmaciens hospitaliers et toute autre personne concernée par la qualité et la sécurité des patients. Que tous les professionnels trouvent ici l expression de nos remerciements pour les investissements déjà consentis et ceux à poursuivre tout au long de ce programme pluriannuel. Nous espérons vivement vous y voir nombreux! Dr Margareta Haelterman Chef de la Cellule Qualité Notre investissement dans ce soutien et cet accompagnement se veut continus afin de permettre une gestion des processus pas à pas et 4

5 I n l e i d i n g In de context van het meerjarige programma engageert de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu (FOD Volksgezondheid) zich verder in het ondersteunen van ziekenhuizen bij de uitvoering van het laatste jaarcontract 2017 coördinatie kwaliteit en patiëntveiligheid. De aangeboden opleidingen worden voorgesteld in deze brochure. Ook het programma voor dit 2017 is het resultaat van een samenwerking tussen de FOD Volksgezondheid en negen expertisecentra: zes universiteiten en drie écoles de santé publique. Elk van deze centra hebben specifieke activiteiten ontwikkeld, gelieerd aan de specifieke en de generieke thema s uit het tweede meerjarige programma. De aangeboden activiteiten zijn bedoeld voor een breed publiek: medewerkers kwaliteit en patiëntveiligheid, leden van het Comité Patiëntveiligheid, leidinggevenden (klinisch en nietklinisch), artsen, verpleegkundigen, middenkader, ziekenhuisapothekers, en ook andere medewerkers die betrokken zijn bij het thema kwaliteit en patiëntveiligheid. Wij willen alle zorgverleners bedanken voor hun inzet, zowel in het verleden als voor de toekomstige activiteiten binnen het tweede meerjarige programma. Wij kijken uit naar jullie deelname aan dit ondersteuningsplan! Dr. Margareta HAelterman Celhoofd Kwaliteit Deze ondersteunende activiteiten stellen de instellingen in staat om de thema s uit het tweede meerjarige programma ( ) beter te begrijpen en om de doelstellingen van de FOD Volksgezondheid stapsgewijs en procesmatig te bereiken. Bovendien willen we een synergetisch effect creëren tussen de vereisten van de jaarlijkse contracten en de interne initiatieven voor kwaliteitsverbetering. 5

6 Qualité et sécurité des patients en pratique : une offre de formation variée Pourquoi? Dès 2014, le SPF Santé publique a choisi de travailler en étroite collaboration avec neuf centres d expertise universitaires afin d aider les hôpitaux à concrétiser les concepts théoriques du deuxième programme pluriannuel «coordination qualité et sécurité des patients». Chacun de ces centres d expertise a mis sur pied une offre de formation en fonction des thèmes choisis. Pour qui? Les coordinateurs qualité, les membres des comités Qualité et Sécurité des patients, les gestionnaires (cliniques et non cliniques), les médecins, les infirmiers, les cadres intermédiaires, les pharmaciens hospitaliers et toute autre personne concernée par la qualité et la sécurité des patients sont invités à participer à ces activités spécifiques. La plupart des activités sont accessibles pour les hôpitaux généraux et psychiatriques. Comment? Les méthodes pédagogiques proposées peuvent être très diverses : séminaires, formations d un jour avec exercices pratiques, tables rondes, exemples de bonnes pratiques nationales ou internationales, boîtes à outils, mise en place de learning community, e-learning, etc. pour n en citer que quelques-unes. Combien d activités? Les activités sont reprises autour de 9 thèmes. Quelques formations sont organisées en cycles et sont donc agencées sur plusieurs jours. Dans quelle langue? Pour 4 thèmes, les formations sont données en français ; elles le sont en néerlandais pour 4 autres thèmes. Bien entendu, les francophones peuvent participer à des formations en néerlandais et vice versa. Il n y a pas de traduction simultanée prévue. Cette année encore, une formation est donnée dans les deux langues (SBAR). Plus d info? Cette brochure a été réalisée à partir de fiches détaillées disponibles sur notre site internet 6

7 Kwaliteit en patiëntveiligheid in de praktijk : een gevarieerd opleidingsaanbod Waarom? Om de theoretische concepten uit het tweede meerjarige programma over kwaliteit en patiëntveiligheid concreet en praktisch in te vullen, werkt de FOD Volksgezondheid samen met negen expertisecentra. Elk van deze centra heeft vormingsactiviteiten gedefinieerd waardoor een gevarieerd ondersteuningsaanbod aangeboden wordt. Voor wie? Medewerkers kwaliteit en patiëntveiligheid, leden van het Comité Patiëntveiligheid, leidinggevenden (klinisch en niet-klinisch), artsen, verpleegkundigen, middenkader, ziekenhuisapothekers en ook andere medewerkers die betrokken zijn bij het thema kwaliteit en patiëntveiligheid kunnen deelnemen aan specifieke activiteiten. De meeste activiteiten zijn voor zowel algemene als psychiatrische ziekenhuizen. Sommige activiteiten focussen op één type ziekenhuis. Hoe? De gebruikte pedagogische middelen zijn divers: seminaries, opleidingsdagen met oefeningen, ronde tafels, goede praktijkvoorbeelden uit binnen- en buitenland, toolkits, learning community, e-learning, enz. Dit is slechts een greep uit het aanbod. Hoeveel activiteiten? De activiteiten zijn verspreid over 9 thema s. Sommige thema s worden georganiseerd als opleidingscyclus en nemen meerdere dagen in beslag. In welke taal? Vier thema s worden in het Nederlands georganiseerd en vier andere in het Frans. Nederlandstaligen kunnen deelnemen aan Franstalige activiteiten en vice versa. Er worden geen vertalingen voorzien. Dit jaar wordt één opleiding in beide talen georganiseerd (SBAR). Meer informatie? Deze brochure werd ontwikkeld op basis van gedetailleerde fiches. Deze zijn beschikbaar op 7

8 Informations pratiques Sauf indication contraire, les formations sont organisées dans les locaux du SPF Santé publique, Sécurité de la Chaîne alimentaire et Environnement, à quelques pas de la gare du Midi, à Bruxelles. SPF Santé publique, Sécurité de la Chaîne alimentaire et Environnement Place Victor Horta 40 bte BRUXELLES Participation gratuite Inscription (obligatoire) : Points d accréditation : demande pour les médecins et les pharmaciens hospitaliers possible Contact : qs@sante.belgique.be 8

9 Praktische informatie Tenzij anders aangegeven, worden de opleidingen georganiseerd in de lokalen van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, tegenover het Zuidstation in Brussel. FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Victor Hortaplein 40 bus BRUSSEL Gratis deelname Inschrijving (verplicht) via : Accrediteringspunten: Mogelijk voor artsen en ziekenhuisapothekers Contact : qs@gezondheid.belgie.be 9

10 10

11 Public cible Doelgroep Type de formation Activiteit Dates de formation Datum van opleiding Patiëntenparticipatie op microniveau in ziekenhuizen: ontwikkeling, implementatie en evaluatie via co-design / 18 mei algemene en ziekenhuizen: kwaliteitsmedewerkers, symposium hoofdverpleegkundigen, medische diensthoofden, paramedici 22 september algemene en psy ziekenhuizen: kwaliteitsmedewerkers, hoofdverpleegkundigen, medische diensthoofden, paramedici symposium data te bepalen met deelnemende ziekenhuizen algemene en psy ziekenhuizen: kwaliteitsmedewerkers, begeleidingssessies hoofdverpleegkundigen, medische diensthoofden, paramedici Une communication efficace et effective entre les prestataires de soin: SBAR / Effectieve en efficiënte communicatie tussen zorgverleners: SBAR / 16 mai et 30 mai hôpitaux généraux et psychiatriques 1/2 journée de formation répétée deux fois directions, chefs de service, coordinateurs qualité, infirmiers, médecins, professeurs et étudiants du secteur médical/paramédical 9 mei en 23 mei acute en psy ziekenhuizen: directies, diensthoofden, 1/2 studiedag tweemaal herhaald kwaliteitscoördinatoren, verpleegkundigen, artsen, docenten en studenten in paramedische opleidingen 11

12 Public cible Doelgroep Type de formation Activiteit Dates de formation Datum van opleiding Développement des tours de sécurité: formation - action / 14 décembre 2016 hôpitaux aigus et psychiatriques soirée d information coordinateurs qualité, médecins, pharmaciens, infirmiers, paramédicaux, personnels administratifs et logistiques 14 janvier, 10 mars, 14 avril, 9 juin, 29 septembre, 24 novembre et 8 décembre 5 hôpitaux dont la candidature aura été retenue cycle de formation de 6 jours Préparer le terrain à un leadership toujours plus efficace / 19 janvier, 23 février et 30 mars hôpitaux généraux et psychiatriques coordinateurs qualité, médecins, pharmaciens, infirmiers, paramédicaux, personnels administratifs et logistiques cycle de formation de 3 jours Prévention des risques liés au circuit hospitalier de médicaments / 2 mai, 9 mai et 5 décembre hôpitaux généraux et psychiatriques cycle de formation de 3 jours directions métiers (médicales et infirmières), coordinateurs qualité et sécurité de patients, pharmaciens hospitaliers, médecins, infirmières et acteurs impliqués dans la gestion des flux médicaments L empowerment des patients / 19 et 20 avril hôpitaux généraux et psychiatriques coordinateurs qualité, médecins, pharmaciens, infirmiers, paramédicaux, personnels administratifs et logistiques, équipes d hygiène cycle de formation de 2 jours 12

13 Public cible Doelgroep Type de formation Activiteit Dates de formation Datum van opleiding Human Resources 4 Safety (HR4S) / 16 januari algemene en psy ziekenhuizen: directies (algemeen, 1 avondseminarie medisch en verpleegkundig directeur), HR medewerkers, stafmedewerkers, hoofdverpleegkundigen, diensthoofden, enz. 9 februari algemene en psy ziekenhuizen: directies (algemeen, 1 seminarie medisch en verpleegkundig directeur), HR medewerkers, stafmedewerkers, hoofdverpleegkundigen, diensthoofden, enz. 14 november algemene en psy ziekenhuizen: directies (algemeen, 1 studienamiddag medisch en verpleegkundig directeur), HR medewerkers, stafmedewerkers, hoofdverpleegkundigen, diensthoofden, enz. Veiligheidscultuur / 21 februari, 6 juni en 21 november algemene en psy ziekenhuizen: 3 studienamiddagen directieleden, stafmedewerkers Q&S, projectmedewerkers, diensthoofden, artsen, (hoofd)verpleegkundigen data te bepalen met deelnemende ziekenhuizen algemene en psy ziekenhuizen: werkgroepsessies directieleden, stafmedewerkers Q&S, projectmedewerkers, diensthoofden, artsen, (hoofd)verpleegkundigen Coaching van Belgische ziekenhuizen bij de ontwikkeling van medicatie reconciliatie en transmurale zorg / op vraag van het ziekenhuis algemene en psy ziekenhuizen: coachingsessies directies (primaire doelgroep), projectverantwoordelijken, kwaliteitscoördinatoren 13

14 Développement des tours de sécurité: formation-action Coordinateurs GREGISI-DESULB, GRI QUASAR, ESP, ULB: Prof. Agnès Jacquerye, Dominique Gainvorste, Nathalie Zandecki, Nassira Belghezi, Delphine Uytendeale Le deuxième programme pluriannuel du SPF Santé publique encourage le renforcement du système de gestion de la sécurité des patients. D autres dimensions ont été ajoutées dans ce cadre, à savoir le leadership, la communication et l empowerment du patient. Il suggère également la mise en place de tours de sécurité. Contexte Le tour de sécurité consiste à faire rencontrer d une manière régulière et selon une méthodologie rigoureuse, la direction avec le personnel de terrain sur le thème de la sécurité du patient. Cette rencontre régulière permet à la direction de mieux comprendre les réalités du terrain et au personnel de faire partager ses préoccupations, ses difficultés et ses manières de les dépasser. Ce mode de communication permet de mieux faire face aux problèmes potentiels et réels, en apportant des solutions plus durables pour prévenir les évènements indésirables Les tours de sécurité peuvent donc être une réponse à la fois méthodologique et humaine pour développer un leadership plus participatif entre la direction et le personnel de terrain. Les tours de sécurité sont donc une occasion de renforcer la qualité du travail en équipe, suivant le cycle de PDSA et s inscrivent dans la démarche vers l accréditation. Objectifs Apporter un soutien méthodologique aux professionnels pour mettre en œuvre les tours de sécurité en cohérence avec le programme d amélioration continue de l établissement. : prendre conscience des enjeux des tours de sécurité ; intégrer les différentes étapes méthodologiques pour mettre en œuvre les tours de sécurité; implémenter les tours de sécurité dans leur institution; à chaque étape des tours de sécurité, considérer l importance d une bonne communication. 14

15 Séance d information Cette séance consiste à recruter des hôpitaux : après avoir présenté une synthèse de la littérature, les objectifs de la formation-action et sa méthodologie, cette première séance fait appel aux hôpitaux intéressés à poursuivre cette démarche durant l année Cette réunion présente également les modalités d engagement de l équipe ESP, ULB et les modalités de recevabilité des candidatures des hôpitaux (engagement de la direction, mise en place de ressources humaines et matérielles, etc.). Sur base du dossier envoyé, la candidature de cinq hôpitaux sera retenue. 6 formations-action Les ateliers sont ouverts aux cinq hôpitaux dont la candidature a été retenue. Ils abordent d une part, les concepts des tours de sécurité et d autre part, leur mise en pratique de façon interactive. Les thèmes abordés sont : l état des lieux, la différence entre les tours de sécurité et l audit, le leadership dans les tours de sécurité, comment construire la confiance et reconnaître les talents, les tours de sécurité par les patients, l empowerment du patient, la gestion du changement et l expérience des cohortes 1 (2015) et 2 (2016). Membres de l équipe GRI QUASAR, membres de la cohorte 2015 et 2016 et ouverture aux autres collaborations dont des représentants de la voix du patient Contenu du programme Intervenants Hôpitaux cibles hôpitaux généraux et psychiatriques Public-cible cinq hôpitaux dont la candidature aura été retenue directions (gestionnaire, médicale, infirmière, administrative, etc.), médecins, cadres infirmiers, coordinateurs qualité/sécurité des patients. Dates et lieux des formations Séance d information, mercredi 14 décembre 2016, 17h à 19h, SPF Santé publique Formations-action : jeudi 9 février de 13h30 à 18h00, SPF Santé publique jeudi 9 mars de 13h30 à 18h00, SPF Santé publique jeudi 20 avril de 13h30 à 17h00, SPF Santé publique jeudi 1e juin de 13h30 à 18h00, SPF Santé publique jeudi 12 octobre de 13h30 à 18h00, SPF Santé publique jeudi 7 décembre de 13h30 à 18h00, SPF Santé publique En pratique 15

16 Préparer le terrain à un leadership toujours plus efficace Coordinateurs Prof. Frédéric Thys et Mathieu Louiset Le leadership dans un trajet d amélioration continue, et ce, centré sur le patient et sa famille : comment préparer le terrain pour un leadership toujours plus efficace? L UCL propose ici un programme qui complète les précédentes formations UCL sur les processus et les médicaments dans les hôpitaux, mais aussi les différents programmes et formations de la PAQS. Contexte En effet, pour mener à bien ces différents changements, il est important de développer un leadership soutenant et permettant l agilité et l émergence de pratiques nouvelles en termes de qualité. Le tout basé sur des expériences internationales reconnues. C est pourquoi les trois journées de formations se baseront sur les cours dispensés dans le cadre de l Open School de l Institut for Healthcare Improvement (IHI) de Boston, USA. Ils seront enrichis de présentations sur l expérience client menée dans d autres secteurs d activités, sur la stratégie à adopter dans un hôpital, ainsi que sur les sources d innovation alternatives. Nous aborderons aussi la notion d agilité, primordiale dans le contexte changeant et exigeant des soins de santé. Ces trois journées seront l occasion de découvrir des nouveaux outils et de préparer le terrain à un leadership toujours plus efficace, exigé par les référentiels d accréditation. 16 Objectifs identifier différentes façons d adopter une position de leadership; décrire différentes approches pour motiver les membres d une équipe; décrire comment évaluer l efficience d un leader; préparer, réfléchir et structurer une démarche stratégique dans un milieu de soins visant la qualité; identifier des sources externes d inspiration pour stimuler l innovation dans les soins de santés actuels;

17 expliquer pourquoi fournir des soins centrés sur le patient et sa famille est important, et plus spécialement pourquoi cela doit être la priorité de tout leader dans les soins de santé; implémenter une gestion Agile dans un projet; identifier son profil d Agilité. Objectifs 3 jours de formation La première est consacrée au leadership, l innovation et la stratégie. La deuxième journée est organisée autour de la thématique des leaders centrés sur le patient et la qualité. La troisième journée est destinée à faire le point sur les deux premières journées en abordant l évaluation du leadership et l agilité. Contenu du programme Mathieu Louiset, Next step project manager, PAQS, chargé de cours invité UCL Denis Herbaux, CEO, PAQS Frédéric Thys, Adjoint à la direction, GhdC, UCL Gilles Carlier, Founder, AgileMaker Founder, chargé de cours invité UCL et ICHEC Hôpitaux cibles hôpitaux généraux et psychiatriques Public-cible toute personne amenée à gérer, diriger ou encadrer des projets et des équipes, en lien avec la qualité et la sécurité dans un milieu de soins max. 40 personnes Dates et lieux des formations Intervenants En pratique jeudi 19 janvier de 9h à 17h, SPF Santé publique jeudi 23 février de 9h à 17h, SPF Santé publique jeudi 30 mars de 9h à 16h, SPF Santé publique 17

18 Prévention des risques liés au circuit hospitalier de médicaments Coordinateur Dr Lahcen El Hiki Au vu de la criticité des incidents liés aux Médicaments à Haut Risque (MHR), le thème de cette formation demeure d une actualité évidente et occupe une place centrale dans le cadre de la prévention des incidents sur le plan de la sécurité des patients. De toute évidence, ce thème ne peut être abordé en dehors de la gestion des risques inhérents au Circuit du Médicament. Contexte Etant donné la transversalité, la complexité et la diversité des acteurs intervenant dans la gestion des flux des MHR, le risque d erreur est potentiel. Dans un tel contexte organisationnel, la prévention des risques nécessite l acquisition de nouvelles compétences axées sur les récentes innovations méthodologiques reconnues au niveau international. Organisé en partenariat avec le SPF Santé publique, ce cycle de formation offre un inventaire des méthodes/outils les plus récents et un accompagnement original permettant aux participants de mettre en pratique les outils dédiés à la gestion des risques liés aux flux des MHR. Cette formation se veut également être une occasion de débattre et d échanger les points de vue sur les derniers développements méthodologiques en la matière. Objectifs identifier et cartographier et diagnostiquer les risques liés aux flux des MHR ; maîtriser les outils d analyse rétrospective et prospective des risques ; positionner cette dynamique par rapport à l accréditation ; élaborer, structurer, réaliser et suivre un plan d actions ; communiquer efficacement autour du projet (leadership). 18

19 Journée 1 Exposés à caractère pragmatique et études de cas (initiatives internationales et belges). Journée 2 A l issue de la deuxième journée, les participants seront partagés en groupes en fonction des thèmes précis : les anticoagulants, les narcotiques et opiacés, les insulines et les sédatifs. Chaque groupe sera hébergé par un hôpital volontaire. Journée 3 A la troisième journée, les groupes présenteront les résultats de leurs projets. Les débats et les échanges entre les groupes renforceront l apprentissage opérationnels des pratiques. Contenu du programme Intervenants - praticiens issus du milieu hospitalier Porteurs de projets ayant mené des analyses de risques liés aux MHR Intervenants Invités internationaux : Québec, Suisse, France et Luxembourg. Hôpitaux cibles hôpitaux généraux et psychiatriques Public-cible directions métiers (médicales et infirmières), coordinateurs qualité et sécurité de patients, pharmaciens hospitaliers, médecins, infirmières et acteurs impliqués dans la gestion des flux médicaments max. 75 personnes En pratique Dates et lieux des formations mardi 2 mai de 9h à 16h, SPF Santé publique mardi 9 mai de 9h à 16h, SPF Santé publique mardi 5 décembre de 9h à 16h, SPF Santé publique 19

20 Human Resources 4 Safety (HR4S) Coördinatoren Prof. Walter Sermeus en Prof. Kris Vanhaecht Context Human Resources 4 Safety (HR4S) is een uitbreiding van Second & Third Victims na een ernstig klinisch incident. Het thema bouwt op het IOM report to err is human en de inzichten van James Reason dat latent failures (in het systeem en processen) vaak de aanleiding zijn tot directe fouten door zorgprofessionals. Voorbeelden van systeemfactoren zijn "full resource time" (bestaffingseffect, weekendeffect), lange werkuren/overuren (bv. Effecten van working time directive), inzet interims, continuïteit en supervisie,enz. We focussen op de vijf componenten van werksystemen zoals gedefinieerd door Carayon et al. (2013): mensen, taken, instrumenten en technologie, fysische omgeving en werkomgeving). Doelstellingen inzicht verwerven in de relatie tussen Human Resources en patiëntveiligheid; weten welke interventies effectief zijn; delen van good practices zowel binnen België als internationaal. 20

21 Avondseminarie Avondseminarie over Human Resources for Safety: the Johns Hopkins Experience Studienamiddag Studienamiddag over Human Resources for Safety: de evidentie Programma Studiedag Studienamiddag over Human Resources for Safety: Good practices Prof. Walter Sermeus, gewoon hoogleraar, LIGB KU Leuven Prof. Kris Vanhaecht, docent, LIGB KU Leuven Prof. Frank Rademakers, gewoon hoogleraar, KU Leuven Prof. Dirk De Ridder, gewoon hoogleraar, KU Leuven Dr. Luk Bruyneel, post-doc KU Leuven Dr. Marieke Kroezen, post-doc KU Leuven Prof. A. Wu, Professor Department Health Policy and management, Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health, Baltimore, USA en andere externe sprekers Sprekers Type ziekenhuis algemene en psychiatrische ziekenhuizen Doelgroepen directies (algemeen directeur, hoofdgeneesheer, verpleegkundig directeur), HR medewerkers, stafmedewerkers, hoofdverpleegkundigen, diensthoofden, leden van het middenkader, enz. Dagen en locatie maandag 16 januari, avondseminarie van 18u tot 22u, Campus Gasthuisberg, O&N, Leuven donderdag 9 februari, studienamiddag, van 13u tot 18u, FOD Volksgezondheid dinsdag 14 november, studiedag, van 9u tot 17u, FOD Volksgezondheid Praktisch 21

22 Veiligheidscultuur Coördinator Dr. Annemie Vlayen Het verbeteren van veiligheidscultuur is fundamenteel voor patiëntveiligheid in het ziekenhuis. De bevindingen uit het veiligheidscultuuronderzoek suggereren de nood aan een optimale implementatie en integratie van veiligheidscultuur strategieën in het beleid gecombineerd met een gerichte opvolging van een cultuurverandering. Managementondersteuning, leiderschap en betrokkenheid van zorgprofessionals vormen naast de belangrijke fundamenten ook de uitdagingen bij het verbeteren van cultuur. Context Er is in de ziekenhuizen nood aan praktische handvaten en tools voor het ontwikkelen en gericht implementeren van verbeterstrategieën rond veiligheidscultuur. Deze opleiding wil hiervoor een praktische gids bieden. Op basis van werkgroepsessies met de ziekenhuizen worden concrete verbetertrajecten rond veiligheidscultuur opgevolgd. Ook de aandacht voor patiëntveiligheid in de eerste lijn moet verder aan belang winnen, aangezien de verschuiving van de zorg, vanuit de tweede en derde lijn, mogelijke patiëntveiligheidsrisico s met zich kan meebrengen. Het geheel van uitdagingen waar onze gezondheidszorg mee geconfronteerd wordt (o.a. de demografische en epidemiologische ontwikkelingen), vraagt een sterke en beter afgestemde eerstelijnsgezondheidszorg. Ook het meten van de bestaande veiligheidscultuur in deze setting levert belangrijke informatie op die toelaat de nodige verbeteringen voor patiëntveiligheid te kunnen implementeren. Doelstellingen inzicht hebben in de context voor cultuurverandering; een actueel overzicht kunnen geven van praktische tools voor cultuurverbetering; inzicht hebben in de implementatie(processen) van strategieën gericht op veiligheidscultuur; kennis maken met inspirerende voorbeelden en delen van praktijkervaringen en resultaten van verbetertrajecten rond veiligheidscultuur transmuraal perspectief: kennis maken met de context van veiligheidscultuur in de eerste lijn. 22

23 Workshop 1: presentaties en focusgroepen In deze opleiding wordt ingegaan op het belang van het creëren van een context voor cultuurverandering. Workshop 2: meettools en actietools voor veiligheidscultuur, literatuuranalyse en toepassingen Deelnemers krijgen een overzicht van meetinstrumenten voor veiligheidscultuur en tools voor het actiegericht plannen en opvolgen van verbeterstrategieën. Op basis van wetenschappelijke inzichten wordt de link gemaakt tussen veiligheidscultuur en patiëntveiligheid outcomes. Programma Workshop 3: presentaties en discussie In deze workshop wordt ingegaan op een stand van zaken omtrent patiëntveiligheid in de eerste lijn en het belang van veiligheidscultuur als context voor interactie tussen eerstelijnszorg en ziekenhuizen. Werkgroepsessies: Geïnteresseerde ziekenhuizen sluiten aan bij een werkgroep i.f.v. (een) specifieke thema( s) UHasselt, Onderzoeksgroep Patiëntveiligheid, Gezonheidseconomie & Zorginnovatie : Dr. Annemie Vlayen, Dr. Jochen Bergs, drs. Melissa Desmedt, Prof. dr. Johan Hellings, Prof. dr. Dominique Vandijck, Prof. dr. Ward Schrooten Sprekers Gastsprekers uit de ziekenhuizen Type ziekenhuis algemene en psychiatrische ziekenhuizen Doelgroepen directieleden, stafmedewerkers Q&S, projectmedewerkers, diensthoofden, artsen, (hoofd)verpleegkundigen. Dagen en locatie dinsdag 21 februari, workshop 1, van 9u30 tot 13u, FOD Volksgezondheid dinsdag 6 juni, workshop 2, van 12u tot 16u, FOD Volksgezondheid dinsdag 21 november, workshop 3, van 12u tot 16u, FOD Volksgezondheid werkgroepsessies: data nader te bepalen met deelnemende ziekenhuizen Praktisch 23

24 L empowerment des patients Coordinateurs Saadia LASRI Des droits du patient illustrés par les développements et applications dans les institutions de soins. Pour le gestionnaire de l institution de soins, le plus important est la satisfaction du patient et de sa famille (et parallèlement l absence de fautes professionnelles). Le patient va considérer : la qualité de la relation dans son parcours de soins ; le soulagement de ses plaintes en qualité et en rapidité ; le geste thérapeutique et son efficacité à long terme ; l absence de complication ; les explications fournies tout au long des soins et leur continuité. Contexte Depuis la seconde moitié du XXe siècle, nous sommes en transition : passage du système paternaliste à la prise en charge du patient comme partenaire (cf. modèle de Montréal). Ce cheminement est loin d être terminé. C est un thème au large périmètre pour lequel les méthodologies d implémentation ne sont pas standardisées ce qui rend difficile l évaluation et la comparaison des démarches. Nous poursuivons le programme des années précédentes avec les droits du patient comme fondements de l empowerment et la démarche de co-construction patient partenaire prestataire de soins à l orée des nouvelles perspectives technologiques et médicales à venir. Cette démarche devrait permettre au professionnel d appréhender de nouveaux projets et outils adaptés à ses besoins. Objectifs assimiler la notion de l empowerment et le principe de cette démarche conjuguée avec les droits du patient; développer de nouveaux outils adaptés afin de renforcer la participation des uns et des autres à l établissement des modalités et de projets thérapeutiques. 24

25 2 jours continus de formation des droits du patient illustrés par les développements et applications dans les institutions de soins; approche déontologique-philosophique-éthique du soin: coconstruction du soin entre le patient partenaire et le professionnel de la santé «garant». Contenu du programme Nicole Barthelemy, Dr Bernard Bassleer, Dr Geneviève Christiaens, Jean-Marie Boulanger, Caroline Doppagne, Saadia Lasri, Denis Pieret, Vincent Seutin patient(s), membre(s) du Comité de patients du CHU de Liège Intervenants Hôpitaux cibles hôpitaux généraux et psychiatriques Public-cible coordinateurs qualité, médecins, pharmaciens, infirmiers, paramédicaux, personnels administratifs, personnels d hygiène et logistiques max. 75 personnes/session En pratique Dates et lieux des formations mercredi 19 avril, jour 1, de 9h30 à 16h, SPF Santé publique jeudi 20 avril, jour 2, de 9h30 à 16h, SPF Santé publique 25

26 Coaching van Belgische ziekenhuizen bij de ontwikkeling van medicatie reconciliatie en transmurale zorg Coördinatoren Liesbeth Borgermans en Stephane Steurbaut Deze opleiding werd ontwikkeld in het kader van vier criteria van het meerjarige programma met betrekking op medicatiereconciliatie (criterium 13 en 16) en transmurale zorg (criterium 14 en 15). Het is belangrijk dat de ziekenhuizen een progressieve opbouw van kennis en kunde hebben m.b.t. de ontwikkeling van transmurale zorg (TMZ) en medicatie reconciliatie. Context Doelstellingen een antwoord bieden t.a.v. de knelpunten die zij ervaren bij de ontwikkeling van transmurale zorg en medicatie reconciliatie; een evaluatie kunnen maken van de impact van de verbeteracties op procesuitkomsten van de zorg en tevredenheid van de patiënten. 26

27 Gepersonaliseerde coachingsessie individuele coaching sessies waarbij het primaire doelpubliek de algemeen directeur en/of directielid, de hoofdapotheker is en het secundaire doelpubliek de projectverantwoordelijke en/of kwaliteitscoördinator en/of klinisch apotheker; de coachingsessies gebeuren in het ziekenhuis zelf om een maximale deelname van de directies te waarborgen; de coaching sessies duren telkens minimaal 2-4 uren; oplijsting van de belangrijkste knelpunten bij de ontwikkeling van transmurale zorg en medicatie reconciliatie door bevraging van de ziekenhuizen: concretisering van de probleemstelling/ verbeteringsopportuniteit; antwoorden t.a.v. knelpunten; ontwikkeling van een visie op transmurale zorg & medicatie reconciliatie. Programma L. Borgermans, docent Vakgroep Huisartsgeneeskunde S. Steurbaut, docent Farmaceutische Zorg en Klinische Farmacie Sprekers Type ziekenhuis algemene en psychiatrische ziekenhuizen Doelgroepen directies (primaire target), projectverantwoordelijken en kwaliteitscoördinatoren Inschrijving en data Het doelpubliek voor deze coachingsessies krijgt een mail toegestuurd vanuit de FOD Volksgezondheid met een aangehecht inschrijvingsformulier. Op individuele basis worden vervolgens de afspraken gemaakt met de geïnteresseerden door de lesgevers van de Vrije Universiteit Brussel. Praktisch 27

28 Patiëntparticipatie op microniveau in ziekenhuizen: ontwikkeling, implementatie en evaluatie via co-design Coördinatoren Kristof Eeckloo en Ann Van Hecke Uit onderzoek blijkt dat de gezondheidszorg beter en effectiever is als de patiënt actief betrokken is in de besluitvorming op verschillende niveaus. In het kader van het ondersteuningsplan voor het meerjarige programma coördinatie kwaliteit en patiëntveiligheid werd in 2014 een self assessment tool ontwikkeld om de patiëntenparticipatiecultuur in acute ziekenhuizen in kaart te brengen. Als vervolg hierop werd de self-assessmenttool ook aangepast voor de psychiatrische diensten. Eind 2015 en in 2016 werden, i.h.k.v. deze resultaten, 2 verbeteringstrajecten voor patiëntenparticipatie aangeboden: Bedside Shift Reporting en Tell-us cards. Context Het ondersteuningsplan in 2017 bestaat uit volgende opdrachten: het verder ondersteunen van de afdelingen die gestart zijn met een verbetertraject rond Bedside Shift Reporting of Tell-us cards. Dit zal op zowel individuele als groepsbasis gebeuren; het voorzien van feedback uit het onderzoek rond Bedside Shift Reporting en Tell-us cards naar alle algemene ziekenhuizen in Vlaanderen. Dit betreft de resultaten van de pré- en postmetingen, de vaststellingen uit de interviews over de ervaren barrières en facilitatoren m.b.t. de implementatie, en de percepties van hulpverleners, patiënten en familie op het gebruik van deze methodes; het samenbrengen van experten met een verschillende visie op patiëntenparticipatie om op die manier een interactieve discussie te organiseren over de grenzen aan patiëntenparticipatie. Doelstellingen feedback ontvangen over het verloop van het traject en gerichte acties nemen om de veranderingen op de afdeling vol te houden en verder te verankeren; op basis van de resultaten uit andere ziekenhuizen en de ervaringen een gefundeerd besluit nemen of één van beide methodes geschikt is om te implementeren; met een kritische blik kijken naar het thema patiëntenparticipatie en valkuilen of nadelen in hun organisatie herkennen. 28

29 begeleidingssessies Interactieve sessies waarin afdelingen die zijn ingestapt in het intensief begeleidingstraject verder begeleid worden. Symposium 1 Er wordt een symposium georganiseerd waarop de onderzoekers verbonden aan het traject hun bevindingen delen. Ook getuigenissen van deelnemende afdelingen zullen hier aan bod komen. Symposium 2 Er wordt een symposium georganiseerd waarop verschillende experten van een specifiek vakdomein (verpleegkunde, wetgeving, moraalfilosofie, enz.) hun visie brengen op het thema patiëntenparticipatie. Het symposium wordt afgesloten met een interactieve discussie over de grenzen van patiëntenparticipatie. Programma Kristof Eeckloo, UGent, academisch beleidsadviseur UZ Gent Ann Van Hecke, UGent, Universitair Centrum voor verpleegkunde en vroedkunde Elisa Lust, doctoraatsstudent UGent Simon Malfait, universitair medewerker UZ Gent Sprekers externe sprekers Type ziekenhuis algemene en psychiatrische ziekenhuizen Doelgroepen kwaliteitsmedewerkers, zorgmanagers/verpleegkundig diensthoofden, hoofdverpleegkundigen, artsen, verpleegkundigen, medische diensthoofden, paramedici, andere types leidinggevenden, kwaliteitscoördinatoren, leden ethische comités Dagen en locatie Begeleidingssessies, te bepalen met de ziekenhuizen donderdag 18 mei, van 13u tot 17u, FOD Volksgezondheid woensdag 23 november, van 13u tot 17u, FOD Volksgezondheid Praktisch 29

30 Une communication efficace et effective entre les prestataires de soins: SBAR Coordinateur Filip Haegdorens Contexte Afin de pouvoir donner des soins sûrs à un patient, une communication efficace et effective est indispensable. Le Joint Commision International Patient Safety Goal numéro 2 (IPSG2) constate que la communication entre les prestataires de soins est insuffisante. Il existe différentes barrières qui empêchent une bonne communication. Dans 65% des évènements indésirables (ex. décès inopiné) la communication en est une cause. L implémentation d une méthode de communication standardisée tel que SBAR permet une communication précise, complète et non ambiguë. Objectifs présenter la littérature sur la mauvaise communication entre les professionnels de la santé; comprendre les Serious Adverse Events; connaître la méthodologie SBAR; percevoir l effet de SBAR sur l outcome; comprendre que la communication non-standardisée entre les professionnels de la santé peut se traduire en évènement indésirable; accepter que dans chaque institution il y a de la malcommunication; savoir que SBAR peut améliorer la collaboration interdisciplinaire; savoir comment implémenter la méthodologie SBAR; savoir affronter des problèmes. 30

31 Journée de formation discussion: exemples du terrain; introduction - non-communication et dommages; SBAR/SAED - Qu est-ce que c est et comment l appliquer?; SBAR/SAED et bedside reporting; l impact sur la qualité des soins; implémentation dans l institution (notions pratiques); exercices. Contenu du programme Filip Haegdorens, Chercheur ALARM intervention study, Universiteit Antwerpen Marie Misselyn, Assistante ALARM intervention study, Universiteit Antwerpen, Universitair Ziekenuis Antwerpen autres experts en implémentation Intervenants Hôpitaux cibles hôpitaux généraux et psychiatriques Public-cible directions, chefs de service, coordinateurs qualité, infirmiers et médecins professeurs et étudiants du secteur médical ou paramédical max. 35 participants/journée de formation Dates et lieux des formations En pratique mardi 16 mai de 14h à 17h, SPF Santé publique OU mardi 30 mai de 14h à 17h, SPF Santé publique 31

32 Effectieve en efficiënte communicatie tussen zorgverleners: SBAR Coördinator Filip Haegdorens Context Om op een veilige manier zorg te kunnen bieden aan de patiënt is effectieve en efficiënte communicatie noodzakelijk. De Joint Commision International Patient Safety Goal nummer 2 (IPSG2) stelt dat communicatie tussen zorgverleners suboptimaal is. Barrières tussen zorgverleners werken ineffectieve communicatie in de hand. In 65% van de Serious Adverse Events (bv. onverwacht overlijden) is communicatie een oorzakelijke factor. Implementatie van een gestandaardiseerde communicatiemethode (zoals SBAR) zorgt voor accurate, volledige en ondubbelzinnige communicatie. Doelstellingen kennen ineffectieve communicatie tussen zorgverleners in de literatuur; kennen Serious Adverse Events; kennen de SBAR methodiek; kennen het effect van SBAR op outcome; inzien dat niet gestandaardiseerde communicatie tussen zorgverleners kan tot fouten leiden; inzien dat ineffectieve communicatie aanwezig is in elke instelling; inzien dat SBAR interdisciplinaire samenwerking kan verbeteren; weten op welke manier SBAR implementeren; weten hoe omgaan met moeilijkheden. 32

33 Opleidingsdag discussie: voorbeelden uit de praktijk; introductie - ineffectieve communicatie en schade; SBAR - Wat is het en hoe gebruiken?; SBAR en bedside reporting; het effect op de kwaliteit van zorg; implementatie in eigen instelling (praktische tips); oefeningen. Programma Filip Haegdorens, Onderzoeker ALARM intervention study, Universiteit Antwerpen Marie Misselyn, Assistente ALARM intervention study, Universiteit Antwerpen, Universitair Ziekenuis Antwerpen andere ervaringsdeskundigen in implementatie Sprekers Type ziekenhuis algemene en psychiatrische ziekenhuizen Doelgroepen directies, diensthoofden, kwaliteitscoördinatoren, verpleegkundigen en artsen docenten en studenten in medisch of paramedische opleidingen max. 50 deelnemers/opleidingsdag Dagen en locatie Praktisch dinsdag 9 mei van 14u tot 17u, FOD Volksgezondheid OF dinsdag 23 mei van 14u tot 17u, FOD Volksgezondheid 33

34 Notes 34

35 N ota s 35

36 Notre mission La Cellule Qualité stimule la mise en œuvre d une politique de soins centrée sur le patient, intégrée et basée sur les preuves, à l aide de programmes innovants et durables et en concertation avec ses partenaires. Onze missie De Cel Kwaliteit stimuleert de implementatie van een patiëntgericht, geïntegreerd en op evidentie gebaseerd zorgbeleid door middel van innoverende en duurzame programma s in samenspraak met haar partners. Place Victor Horta, 40/ Bruxelles Victor Hortaplein, 40/ Brussel 36

Catalogue 2016 - Catalogus 2016. les FORMATIONS. pour la QUALITÉ et la SÉCURITÉ DES PATIENTS OPLEIDINGEN. voor kwaliteit en PATIËNTVEILIGHEID

Catalogue 2016 - Catalogus 2016. les FORMATIONS. pour la QUALITÉ et la SÉCURITÉ DES PATIENTS OPLEIDINGEN. voor kwaliteit en PATIËNTVEILIGHEID Catalogue 2016 - Catalogus 2016 les FORMATIONS pour la QUALITÉ et la SÉCURITÉ DES PATIENTS de OPLEIDINGEN voor kwaliteit en PATIËNTVEILIGHEID? 2 Programme pluriannuel «coordination qualité et sécurité

Nadere informatie

PATIËNTENPARTICIPATIECULTUUR OP MICRONIVEAU IN ALGEMENE EN PSYCHIATRISCHE ZIEKENHUIZEN

PATIËNTENPARTICIPATIECULTUUR OP MICRONIVEAU IN ALGEMENE EN PSYCHIATRISCHE ZIEKENHUIZEN 23 JANUARI 2020 PATIËNTENPARTICIPATIECULTUUR OP MICRONIVEAU IN ALGEMENE EN PSYCHIATRISCHE ZIEKENHUIZEN Presentatie: belang van het thema in het kader van: Het P4Pprogramma Het derde meerjarige programma

Nadere informatie

Catalogue 2015 des formations pour la qualité et la sécurité des patients. Opleidingscatalogus 2015 voor kwaliteit en patiëntveiligheid

Catalogue 2015 des formations pour la qualité et la sécurité des patients. Opleidingscatalogus 2015 voor kwaliteit en patiëntveiligheid Plande desoutien soutien Plan Ondersteuningsplan 2013-2017 2013-2017 Catalogue 2015 des formations pour la qualité et la sécurité des patients Opleidingscatalogus 2015 voor kwaliteit en patiëntveiligheid

Nadere informatie

Soutien des équipes algologiques par les centres multidisciplinaires

Soutien des équipes algologiques par les centres multidisciplinaires Soutien des équipes algologiques par les centres multidisciplinaires Initiatives en matière de formation anne.berquin@uclouvain.be Le besoin Rapport interuniversitaire 2011 «Manque sévère de formation

Nadere informatie

Document préparé par Marie Spaey, en collaboration avec Pauline de Wouters. Novembre 2009.

Document préparé par Marie Spaey, en collaboration avec Pauline de Wouters. Novembre 2009. . Déclaration environnementale Document préparé par Marie Spaey, en collaboration avec Pauline de Wouters. Novembre 2009. Définition dans le cadre de Clé Verte Dans le cadre de l éco-label Clé Verte, l

Nadere informatie

NGI Vision Debat

NGI Vision Debat NGI Vision 2030 Debat Résultats que nous voulons obtenir Les sources authentiques de données géographiques sont des données de qualité et mises à jour, à disposition comme «données ouvertes». Les services

Nadere informatie

Le comptable-fiscaliste de demain : un consultant? De boekhouder-fiscalist van morgen : een consultant?

Le comptable-fiscaliste de demain : un consultant? De boekhouder-fiscalist van morgen : een consultant? Le comptable-fiscaliste de demain : un consultant? De boekhouder-fiscalist van morgen : een consultant? Mirjam Vermaut Présidente de l IPCF Voorzitter BIBF Comptable-fiscaliste agréée Erkend boekhouder-fiscalist

Nadere informatie

Information Session GDPR

Information Session GDPR Information Session GDPR 28-06-2017 AGENDA Introduction GDPR George ATAYA Professor & Academic Director Solvay Brussels School Approche GDPR Pascal VAN DE WALLE CISO CIBG Service Offering CIRB Fréderic

Nadere informatie

STRESS ENQUETE STRESS ASSURALIA EULER HERMES 2007.

STRESS ENQUETE STRESS ASSURALIA EULER HERMES 2007. STRESS ENQUETE STRESS ASSURALIA EULER HERMES 2007. Historique 1 CPPT 17 février 2005 (réunion préparatoire CP 7 mars) Décision d inviter un spécialiste. Création d un groupe de travail 14 Juin Mr. Bodson

Nadere informatie

75564 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD

75564 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD 75564 MONITEUR BELGE 25.07.2017 BELGISCH STAATSBLAD SERVICE PUBLIC FEDERAL EMPLOI, TRAVAIL ET CONCERTATION SOCIALE [2017/203666] Pouvoir judiciaire Tribunal du travail d Anvers arrondissement Limbourg

Nadere informatie

BELGISCHE KAMER VAN CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS. over de bestrijding van genitale verminking bij vrouwen

BELGISCHE KAMER VAN CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS. over de bestrijding van genitale verminking bij vrouwen DOC 54 1406/004 DOC 54 1406/004 BELGISCHE KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS DES REPRÉSENTANTS DE BELGIQUE 11 april 2018 11 avril 2018 VOORSTEL VAN RESOLUTIE over de bestrijding van genitale verminking

Nadere informatie

Planning events. 2 e SEMESTRE / SEMESTER 2016

Planning events. 2 e SEMESTRE / SEMESTER 2016 Planning events 2 e SEMESTRE / SEMESTER 2016 Vous cherchez de nouveaux talents pour compléter votre équipe? Informez-vous sur les mesures d embauche pour réduire vos charges salariales. Rencontrez des

Nadere informatie

réalités? de Molenbeek-Saint-Jean centre public d action sociale Mythes ou

réalités? de Molenbeek-Saint-Jean centre public d action sociale Mythes ou Mythes ou réalités? centre public d action sociale de Molenbeek-Saint-Jean Éditeur responsable : Roland Vandenhove, Président du CPAS de M-S-J Mai 2017 - Ne pas jeter sur la voie publique Rue A. Vandenpeereboom

Nadere informatie

MONITEUR BELGE Ed. 2 BELGISCH STAATSBLAD

MONITEUR BELGE Ed. 2 BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE 01.12.201 Ed. 2 BELGISCH STAATSBLAD 10633 Art. 2. Conformément à l article 123 de la loi du 22 mai 2003 portant organisation du budget et de la comptabilité de l Etat fédéral, la partie

Nadere informatie

ALBERT ALBERT. BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE

ALBERT ALBERT. BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD 03.02.2006 Ed. 2 MONITEUR BELGE 6073 Op de voordracht van Onze Minister van Pensioenen en op advies van Onze in Raad vergaderde Ministers, Hebben Wij besloten en besluiten Wij : Artikel

Nadere informatie

57936 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD

57936 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD 57936 MONITEUR BELGE 15.09.2015 BELGISCH STAATSBLAD Les propositions sont introduites auprès du Ministre-Président du Gouvernement flamand et comprennent au moins les données suivantes : 1 les prénoms

Nadere informatie

39150 BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE

39150 BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE 39150 BELGISCH STAATSBLAD 14.05.2014 Ed. 2 MONITEUR BELGE Op de voordracht van de Minister van Werk, Hebben Wij besloten en besluiten Wij : Artikel 1. Dit besluit is van toepassing op de werkgevers en

Nadere informatie

Le diagnostic pragmatique

Le diagnostic pragmatique Le diagnostic pragmatique échange d expériences et bonnes pratiques Een beknopte socio-economische uitwisseling van ervaringen en van goede aanpak Christophe Ebermann et Sarah Seus, Ramboll Management

Nadere informatie

Réalisations 2014 Op het programma in 2015

Réalisations 2014 Op het programma in 2015 Réalisations 2014 Op het programma in 2015 Resultaten 2014 325 terreinvrijwilligers die onbezoldigd werken = ca, 30 voltijdse equivalenten 40% 60% artsen specialisten paramedici en technici 44 kantoorvrijwilligers

Nadere informatie

FEEDBACK INDIVIDUELS POUR LES CENTRES DE TRAITEMENT MULTIDISCIPLINAIRES DE LA DOULEUR CHRONIQUE INDIVIDUELE FEEDBACK VOOR DE MULTIDISCIPLINAIRE

FEEDBACK INDIVIDUELS POUR LES CENTRES DE TRAITEMENT MULTIDISCIPLINAIRES DE LA DOULEUR CHRONIQUE INDIVIDUELE FEEDBACK VOOR DE MULTIDISCIPLINAIRE FEEDBACK INDIVIDUELS POUR LES CENTRES DE TRAITEMENT MULTIDISCIPLINAIRES DE LA DOULEUR CHRONIQUE ----- INDIVIDUELE FEEDBACK VOOR DE MULTIDISCIPLINAIRE CENTRA VOOR DE BEHANDELING VAN CHRONISCHE PIJN Inleiding

Nadere informatie

MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD. Numéro tél. gratuit : Gratis tel. nummer : N. 351 INHOUD SOMMAIRE. 144 bladzijden/pages

MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD. Numéro tél. gratuit : Gratis tel. nummer : N. 351 INHOUD SOMMAIRE. 144 bladzijden/pages BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE Publicatie overeenkomstig artikelen 472 tot 478 van de programmawet van 24 december 2002, gewijzigd door de artikelen 4 tot en met 8 van de wet houdende diverse bepalingen

Nadere informatie

Intervisiemoment Projecten Geïntegreerde Zorg. Séance d intervision Projets Soins Intégrés. Brussel, 25 januari Bruxelles, 25 janvier2018

Intervisiemoment Projecten Geïntegreerde Zorg. Séance d intervision Projets Soins Intégrés. Brussel, 25 januari Bruxelles, 25 janvier2018 Intervisiemoment Projecten Geïntegreerde Zorg Séance d intervision Projets Soins Intégrés Brussel, 25 januari 2018 Bruxelles, 25 janvier2018 Agenda Ordre du jour 9u15 Ontvangst en welkom Accueil et mot

Nadere informatie

Comment accélérer vos projets d innovation? Et si vous testiez le CODESIGN?

Comment accélérer vos projets d innovation? Et si vous testiez le CODESIGN? Comment accélérer vos projets d innovation? Et si vous testiez le CODESIGN? En plaçant le consommateur au cœur de vos projets d innovation, vous pourrez développer des produits ou des services répondant

Nadere informatie

Installatie van versie 2.2 van Atoum

Installatie van versie 2.2 van Atoum Version française en seconde partie du document. Installatie van versie 2.2 van Atoum U moet in uw databases een nieuwe tabel aanmaken na de installatie van versie 2.2 van de toepassing Atoum. Hiervoor

Nadere informatie

Welcome to the Information Session GDPR

Welcome to the Information Session GDPR Welcome to the Information Session GDPR 22-09-2017 INTRODUCTION Patrick VAN VOOREN Directeur Customer Solutions CIRB 2 AGENDA Introduction GDPR George ATAYA Professor & Academic Director Solvay Brussels

Nadere informatie

Open trainingsprogramma s Programmes inter-entreprises

Open trainingsprogramma s Programmes inter-entreprises Interactieve brochure/brochure interactive Open trainingsprogramma s Programmes inter-entreprises België/Belgique, 2014-2015 Raadpleeg voor meer informatie over de locaties, trainingsdata en honoraria

Nadere informatie

Comprendre et se faire comprendre commence par s exprimer en néerlandais

Comprendre et se faire comprendre commence par s exprimer en néerlandais Comprendre et se faire comprendre commence par s exprimer en néerlandais Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal La langue néerlandaise crée un lien entre nous Wat leest

Nadere informatie

MONITEUR BELGE 23.12.2009 BELGISCH STAATSBLAD

MONITEUR BELGE 23.12.2009 BELGISCH STAATSBLAD 80646 MONITEUR BELGE 23.12.2009 BELGISCH STAATSBLAD AGENCE FEDERALE POUR LA SECURITE DE LA CHAINE ALIMENTAIRE FEDERAAL AGENTSCHAP VOOR DE VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN [C 2009/18522] [C 2009/18522] 4

Nadere informatie

La Semaine européenne de la Démocratie locale à Bruxelles

La Semaine européenne de la Démocratie locale à Bruxelles La Semaine européenne de la Démocratie locale à Bruxelles Présentation de l édition 2015 Du 12 au 19 octobre 2015 La Semaine de la Démocratie locale Suivant l invitation du Conseil de l Europe, le thème

Nadere informatie

Identiteitskaart van het netwerk

Identiteitskaart van het netwerk Plan Identiteitskaart van het netwerk Nom du réseau Naam van het netwerk : Point de contact Contactpunt : Objet Doel : C est la raison d être du réseau, ses objectifs, ses ambitions, Il doit être clairement

Nadere informatie

Bevraging over de interne organisatie van het kwaliteits- en patiëntveiligheidsbeleid in Vlaamse ziekenhuizen

Bevraging over de interne organisatie van het kwaliteits- en patiëntveiligheidsbeleid in Vlaamse ziekenhuizen Universiteit Hasselt Onderzoeksgroep Patiëntveiligheid Faculteit Geneeskunde en Levenswetenschappen Faculteit Bedrijfseconomische Wetenschappen Bevraging over de interne organisatie van het kwaliteits-

Nadere informatie

Veilig werken? Da s kinderspel! Travailler en toute sécurité? Un jeu d enfant!

Veilig werken? Da s kinderspel! Travailler en toute sécurité? Un jeu d enfant! Onze kinderen zijn onze grootste schatten. We proberen ze zo goed mogelijk af te schermen van alle potentiële gevaren. Maar met onze eigen veiligheid springen we vaak minder zorgzaam om. Met als uitgangspunt

Nadere informatie

SERVICE PUBLIC FEDERAL SANTE PUBLIQUE, SECURITE DE LA CHAINE ALIMENTAIRE ET ENVIRONNEMENT

SERVICE PUBLIC FEDERAL SANTE PUBLIQUE, SECURITE DE LA CHAINE ALIMENTAIRE ET ENVIRONNEMENT FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU SERVICE PUBLIC FEDERAL SANTE PUBLIQUE, SECURITE DE LA CHAINE ALIMENTAIRE ET ENVIRONNEMENT Ministerieel besluit tot

Nadere informatie

52686 MONITEUR BELGE Ed. 2 BELGISCH STAATSBLAD

52686 MONITEUR BELGE Ed. 2 BELGISCH STAATSBLAD 52686 VLAAMSE OVERHEID Leefmilieu, Natuur en Energie [C 2015/36016] 30 JULI 2015. Ministerieel besluit tot wijziging van de kaart van de focusgebieden, opgenomen in de bijlage bij het besluit van de Vlaamse

Nadere informatie

Formeel advies van de Planningscommissie Medisch aanbod. Avis formel de la Commission de planification de l offre médicale

Formeel advies van de Planningscommissie Medisch aanbod. Avis formel de la Commission de planification de l offre médicale Avis formel de la Commission de planification de l offre médicale Conformément à l article 35novies, de l'arrêté royal n 78 du 10 novembre 1967 relatif à l'exercice des professions de santé et à l arrêté

Nadere informatie

BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE

BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE 21129 2 de eerste dag van de zesde maand volgend op de datum van de test verbonden aan de eerste georganiseerde gecertificeerde opleiding, van de een of meerdere gecertificeerde opleidingen waarvoor ze

Nadere informatie

INFORMATIONS COMPLEMENTAIRES

INFORMATIONS COMPLEMENTAIRES INFORMATIONS COMPLEMENTAIRES Welke strategie zal hier in de dashboard vertaald worden (wat is de scope van de dashboard?): a. De doelstellingen van de beheersovereenkomst b. De doelstellingen van het ondernemingsplan

Nadere informatie

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE 28893 FEDERALE OVERHEIDSDIENST JUSTITIE N. 2008 1822 [C 2008/09406] 2 JUNI 2008. Ministerieel besluit tot vaststelling van de lijst met punten voor prestaties verricht door advocaten belast met gedeeltelijk

Nadere informatie

KONINKRIJK BELGIË ROYAUME DE BELGIQUE FEDERALE OVERHEIDSDIENST PERSONEEL EN ORGANISATIE SERVICE PUBLIC FÉDÉRAL PERSONNEL ET ORGANISATION

KONINKRIJK BELGIË ROYAUME DE BELGIQUE FEDERALE OVERHEIDSDIENST PERSONEEL EN ORGANISATIE SERVICE PUBLIC FÉDÉRAL PERSONNEL ET ORGANISATION KONINKRIJK BELGIË FEDERALE OVERHEIDSDIENST PERSONEEL EN ORGANISATIE ROYAUME DE BELGIQUE SERVICE PUBLIC FÉDÉRAL PERSONNEL ET ORGANISATION Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van

Nadere informatie

BELGISCH STAATSBLAD 28.07.2010 MONITEUR BELGE

BELGISCH STAATSBLAD 28.07.2010 MONITEUR BELGE 48001 N. 2010 2506 VLAAMSE OVERHEID [C 2010/35508] 11 JUNI 2010. Besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 19 juli 2007 betreffende de modulaire structuur

Nadere informatie

Faire évoluer les voitures de sport, c est bien. Faire évoluer leur conducteur, c est encore mieux.

Faire évoluer les voitures de sport, c est bien. Faire évoluer leur conducteur, c est encore mieux. Porsche Belgium Driving Days 2011 Faire évoluer les voitures de sport, c est bien. Faire évoluer leur conducteur, c est encore mieux. Sportwagens die evolueren, dat is goed. Bestuurders die evolueren,

Nadere informatie

30548 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD

30548 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD 30548 MONITEUR BELGE 16.04.2009 BELGISCH STAATSBLAD F. 2009 1369 SERVICE PUBLIC FEDERAL SANTE PUBLIQUE, SECURITE DE LA CHAINE ALIMENTAIRE ET ENVIRONNEMENT [C 2009/24134] 8 AVRIL 2009. Arrêté ministériel

Nadere informatie

MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD. Numéro tél. gratuit : Gratis tel. nummer : pages/bladzijden.

MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD. Numéro tél. gratuit : Gratis tel. nummer : pages/bladzijden. MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD Publication conforme aux articles 472 à 478 de la loi-programme du 24 décembre 2002, modifiés par les articles 4 à 8 de la loi portant des dispositions diverses du 20

Nadere informatie

33624 BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE

33624 BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE 33624 BELGISCH STAATSBLAD 30.05.2016 Ed. 2 MONITEUR BELGE FEDERALE OVERHEIDSDIENST FINANCIEN [C 2016/03171] 26 MEI 2016. Koninklijk besluit tot vastlegging van het model van het aangifteformulier inzake

Nadere informatie

MONITEUR BELGE Ed. 3 BELGISCH STAATSBLAD

MONITEUR BELGE Ed. 3 BELGISCH STAATSBLAD 30611 SERVICE PUBLIC FEDERAL FINANCES [C 2015/03204] 26 MAI 2015. Arrêté royal déterminant le modèle de la formule de déclaration en matière d impôt des sociétés pour l exercice d imposition 2015 (1) PHILIPPE,

Nadere informatie

MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD. Numéro tél. gratuit : 0800-98 809 Gratis tel. nummer : 0800-98 809. 104 pages/bladzijden. www.staatsblad.

MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD. Numéro tél. gratuit : 0800-98 809 Gratis tel. nummer : 0800-98 809. 104 pages/bladzijden. www.staatsblad. MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD Publication conforme aux articles 472 à 478 de la loi-programme du 24 décembre 2002, modifiés par les articles 4 à 8 de la loi portant des dispositions diverses du 20

Nadere informatie

Atelier Peopleshère. 2 octobre 2012. Katrien Baert Vincent Van Damme

Atelier Peopleshère. 2 octobre 2012. Katrien Baert Vincent Van Damme Atelier Peopleshère 2 octobre 2012 Katrien Baert Vincent Van Damme Introduction EVALUER Pourquoi? Comment? Quoi? Qui? Quand? 2 EVALUER Pourquoi? 3 Pourquoi évaluer? But d une évaluation Améliorer la communication

Nadere informatie

Pacte Technologies Médicales Pact Medische Technologie. Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maggie De Block

Pacte Technologies Médicales Pact Medische Technologie. Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maggie De Block Pacte Technologies Médicales Pact Medische Technologie IMPLANTS DIAGNOSTICS IN VITRO Initiatives transversales PRODUITS CONSOMMABLES APPAREILLAGE MÉDICAL Nouvelles règles européennes Initiatives transversales

Nadere informatie

CLINICAMP 2016 NL-FR. Communicatie/Communication

CLINICAMP 2016 NL-FR. Communicatie/Communication 1 - Comment mener un entretien structuré pour une consultation pharmaceutique? Hoe voer je een gestructureerd onderhoud tijdens een farmaceutische consult? - is de deelnemer in staat om een gestructureerd

Nadere informatie

Cursussen Frans. Juni, Juli, Augustus 2013. www.institutfrancais.nl PAYS-BAS MAISON DESCARTES

Cursussen Frans. Juni, Juli, Augustus 2013. www.institutfrancais.nl PAYS-BAS MAISON DESCARTES Cursussen Frans Juni, Juli, Augustus 2013 PAYS-BAS MAISON DESCARTES www.institutfrancais.nl Cursussen juni Algemene cursussen - 5 weken BEGINNERS - HALF 1 24 lesuren - 290/ 265* A1-1 Half 1 Di en Do 18.30-21.00

Nadere informatie

RIJKSINSTITUUT VOOR ZIEKTE- EN INVALIDITEITSVERZEKERING. Dienst Geneeskundige Verzorging NATIONALE COMMISSIE ARTSEN ZIEKENFONDSEN

RIJKSINSTITUUT VOOR ZIEKTE- EN INVALIDITEITSVERZEKERING. Dienst Geneeskundige Verzorging NATIONALE COMMISSIE ARTSEN ZIEKENFONDSEN RIJKSINSTITUUT VOOR ZIEKTE- EN INVALIDITEITSVERZEKERING Openbare instelling opgericht bij de wet van 9 augustus 1963 Tervurenlaan 211-1150 Brussel Dienst Geneeskundige Verzorging NATIONALE COMMISSIE ARTSEN

Nadere informatie

PROGRAMME DE COOPÉRATION TRANSFRONTALIÈRE GRENSOVERSCHRIJDEND SAMENWERKINGSPROGRAMMA

PROGRAMME DE COOPÉRATION TRANSFRONTALIÈRE GRENSOVERSCHRIJDEND SAMENWERKINGSPROGRAMMA PROGRAMME DE COOPÉRATION TRANSFRONTALIÈRE GRENSOVERSCHRIJDEND SAMENWERKINGSPROGRAMMA Problématique identifiée Vaststelling van het probleem Opportunité identifiée Identificatie van een opportuniteit

Nadere informatie

47990 BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

47990 BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE 47990 BELGISCH STAATSBLAD 28.07.2010 MONITEUR BELGE N. 2010 2505 VLAAMSE OVERHEID [C 2010/35507] 11 JUNI 2010. Besluit van de Vlaamse Regering betreffende de modulaire structuur van het secundair volwassenenonderwijs

Nadere informatie

En sécurité et santé au travail? Veilig en gezond op mijn werk?

En sécurité et santé au travail? Veilig en gezond op mijn werk? Korte inhoud En sécurité et santé au travail? Veilig en gezond op mijn werk? Les résultats de resultaten Odette Wlodarski An Rommel 1. Méthodologie 2. Les répondants 3. L expérience des jeunes stage 4.

Nadere informatie

22490 BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

22490 BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE 22490 BELGISCH STAATSBLAD 04.04.2016 MONITEUR BELGE FEDERALE OVERHEIDSDIENST BINNENLANDSE ZAKEN [C 2016/00214] Omzendbrief van 23 maart 2016 tot wijziging van de omzendbrief van 21 juni 2007 betreffende

Nadere informatie

PROGRAMME DE COOPÉRATION TRANSFRONTALIÈRE GRENSOVERSCHRIJDEND SAMENWERKINGSPROGRAMMA

PROGRAMME DE COOPÉRATION TRANSFRONTALIÈRE GRENSOVERSCHRIJDEND SAMENWERKINGSPROGRAMMA PROGRAMME DE COOPÉRATION TRANSFRONTALIÈRE GRENSOVERSCHRIJDEND SAMENWERKINGSPROGRAMMA Logique d intervention Interventielogica Structuration des portefeuilles Structuur van de portefeuille Principes de

Nadere informatie

De moderne stad. New York. Curitiba (Braz.) creëert ruimte voor de mens. Bologna. Toronto (Can.)

De moderne stad. New York. Curitiba (Braz.) creëert ruimte voor de mens. Bologna. Toronto (Can.) De stad en duurzame mobiliteit: verandering op til La ville et la mobilité durable: une transition en cours 1. Vaststellingen De moderne stad New York Curitiba (Braz.) creëert ruimte voor de mens Bologna

Nadere informatie

21396 BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

21396 BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE 21396 BELGISCH STAATSBLAD 13.03.2014 MONITEUR BELGE FEDERALE OVERHEIDSDIENST SOCIALE ZEKERHEID [C 2014/22060] SERVICE PUBLIC FEDERAL SECURITE SOCIALE [C 2014/22060] 21 FEBRUARI 2014. Koninklijk besluit

Nadere informatie

PHILIPPE FILIP BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

PHILIPPE FILIP BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD 16.05.2018 MONITEUR BELGE 40503 FEDERALE OVERHEIDSDIENST BINNENLANDSE ZAKEN [C 2018/11917] 23 APRIL 2018. Koninklijk besluit tot wijziging van diverse bepalingen inzake het uniform

Nadere informatie

Collectieve arbeidsovereenkomst van 27 juni 2011 Convention collective de travail du 27 juin 2011

Collectieve arbeidsovereenkomst van 27 juni 2011 Convention collective de travail du 27 juin 2011 Paritair Comité voor de bedienden van de nonferro metalen non ferreux Collectieve arbeidsovereenkomst van 27 juni 2011 Convention collective de travail du 27 juin 2011 Tewerkstellings- en opleidingsinitiatieven

Nadere informatie

BELGISCHE KAMER VAN CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS. over een betere tegemoetkoming voor de orthodontische zorg

BELGISCHE KAMER VAN CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS. over een betere tegemoetkoming voor de orthodontische zorg DOC 54 0413/004 DOC 54 0413/004 BELGISCHE KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS DE BELGIQUE 18 mei 2016 18 mai 2016 VOORSTEL VAN RESOLUTIE over een betere tegemoetkoming voor de orthodontische

Nadere informatie

BELGISCH STAATSBLAD 08.01.2010 Ed. 2 MONITEUR BELGE

BELGISCH STAATSBLAD 08.01.2010 Ed. 2 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD 08.01.2010 Ed. 2 MONITEUR BELGE 731 MINISTERIE VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST N. 2010 45 [C 2010/31002] 17 DECEMBER 2009. Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering tot

Nadere informatie

76142 MONITEUR BELGE Ed. 2 BELGISCH STAATSBLAD

76142 MONITEUR BELGE Ed. 2 BELGISCH STAATSBLAD 76142 MONITEUR BELGE 18.12.2015 Ed. 2 BELGISCH STAATSBLAD Art. 2. Al annexe II du même arrêté, tel qu il a été modifié à ce jour, est apportée la modification suivante : le point IV.25 est inséré, rédigé

Nadere informatie

ÉVÉNEMENT DE LANCEMENT LANCERINGSEVENEMENT

ÉVÉNEMENT DE LANCEMENT LANCERINGSEVENEMENT PROGRAMME DE COOPÉRATION TRANSFRONTALIÈRE GRENSOVERSCHRIJDEND SAMENWERKINGSPROGRAMMA ÉVÉNEMENT DE LANCEMENT LANCERINGSEVENEMENT Lucie Maurel Equipe technique Interreg Technisch team Interreg Mons 17.10.2018

Nadere informatie

62112 BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

62112 BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE 62112 BELGISCH STAATSBLAD 19.10.2010 MONITEUR BELGE Province Pré-zone opérationnelle Pourcentage maximal Zone de secours Zuid-Oost 2,43 % Brabant flamand Zone de secours Est 4,67 % Zone de secours Ouest

Nadere informatie

CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS BELGISCHE KAMER VAN

CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS BELGISCHE KAMER VAN DOC 50 1871/004 DOC 50 1871/004 BELGISCHE KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS DES REPRÉSENTANTS DE BELGIQUE 22 januari 2003 22 janvier 2003 WETSONTWERP tot vaststelling van de algemene bepalingen die gelden

Nadere informatie

RailTime : l info vous accompagne!

RailTime : l info vous accompagne! RailTime : l info vous accompagne! Internet, affiches horaires, annonces sonores, tableaux d affichage, télétexte, GSM Votre info en direct du rail À quand le prochain train? Sur quelle voie? Est-il à

Nadere informatie

Future of nursing: improving health, driving change

Future of nursing: improving health, driving change Future of nursing: improving health, driving change Donderdag 30 november 2017, 10u10-10u30, The Egg, Brussel -------------------------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie

Quelle est votre fonction actuelle? Quelles sont les missions de votre organisme? Quelles sont vos tâches personnelles?

Quelle est votre fonction actuelle? Quelles sont les missions de votre organisme? Quelles sont vos tâches personnelles? Quelle est votre fonction actuelle? Quelles sont les missions de votre organisme? Quelles sont vos tâches personnelles? Quelles sont les missions de votre service? Où travaillez-vous? Comment votre service

Nadere informatie

PROGRAMME DE COOPÉRATION TRANSFRONTALIÈRE GRENSOVERSCHRIJDEND SAMENWERKINGSPROGRAMMA

PROGRAMME DE COOPÉRATION TRANSFRONTALIÈRE GRENSOVERSCHRIJDEND SAMENWERKINGSPROGRAMMA PROGRAMME DE COOPÉRATION TRANSFRONTALIÈRE GRENSOVERSCHRIJDEND SAMENWERKINGSPROGRAMMA 1. Où déposer? 1. Déposer un pré-projet? 1. Déposer un pré-portefeuille de projets? 1. Waar indienen? 2. Indiening projectconcept?

Nadere informatie

WETTEN, DECRETEN, ORDONNANTIES EN VERORDENINGEN LOIS, DECRETS, ORDONNANCES ET REGLEMENTS

WETTEN, DECRETEN, ORDONNANTIES EN VERORDENINGEN LOIS, DECRETS, ORDONNANCES ET REGLEMENTS 47518 BELGISCH STAATSBLAD 17.10.2002 Ed. 2 MONITEUR BELGE WETTEN, DECRETEN, ORDONNANTIES EN VERORDENINGEN LOIS, DECRETS, ORDONNANCES ET REGLEMENTS FEDERALE OVERHEIDSDIENST MOBILITEIT EN VERVOER N. 2002

Nadere informatie

Le transfert de la magnifique collection des livres français vers l OBA de cette année est une énorme valeur ajoutée pour tous les Amstellodamois!

Le transfert de la magnifique collection des livres français vers l OBA de cette année est une énorme valeur ajoutée pour tous les Amstellodamois! Votre excellence, chers amis, Hartelijk welkom, As-salam alaykom Bienvenue à la Nuit des Idées, Le transfert de la magnifique collection des livres français vers l OBA de cette année est une énorme valeur

Nadere informatie

20-9-2013. Dagindeling. Inhoud plenaire sessie. Coördinatie kwaliteit en patiëntveiligheid Informatiesessie meerjarenplan 2013-2017

20-9-2013. Dagindeling. Inhoud plenaire sessie. Coördinatie kwaliteit en patiëntveiligheid Informatiesessie meerjarenplan 2013-2017 Coördinatie kwaliteit en patiëntveiligheid Informatiesessie meerjarenplan 2013-2017 Dagindeling 10.00 11.15 plenaire sessie verwelkoming overzicht meerjarenplan en strategische objectieven FOD uw zelfevaluatie

Nadere informatie

Gérer la présence d infrastructures susceptibles de présenter un intérêt patrimonial au sein d une friche industrielle à réhabiliter

Gérer la présence d infrastructures susceptibles de présenter un intérêt patrimonial au sein d une friche industrielle à réhabiliter DE LA WALLONIE D HIER, NOUS CRÉONS CELLE DE DEMAIN Gérer la présence d infrastructures susceptibles de présenter un intérêt patrimonial au sein d une friche industrielle à réhabiliter La méthodologie mise

Nadere informatie

BELGISCHE KAMER VAN CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS

BELGISCHE KAMER VAN CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS DOC 54 2395/005 DOC 54 2395/005 BELGISCHE KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS DES REPRÉSENTANTS DE BELGIQUE 20 februari 2018 20 février 2018 WETSVOORSTEL tot wijziging van de wet van 13 juni 1986 betreffende

Nadere informatie

Voorstelling Raven 31 augustus Heverlee. Dames en Heren in uw titels, graden en hoedanigheden, Defensie is een verhaal van mensen en middelen.

Voorstelling Raven 31 augustus Heverlee. Dames en Heren in uw titels, graden en hoedanigheden, Defensie is een verhaal van mensen en middelen. Voorstelling Raven 31 augustus Heverlee Dames en Heren in uw titels, graden en hoedanigheden, Defensie is een verhaal van mensen en middelen. In mijn strategische visie schets ik de toekomst van ons leger.

Nadere informatie

38 heures pour les entreprises qui occupent moins que 50 travailleurs;

38 heures pour les entreprises qui occupent moins que 50 travailleurs; BLANCHISSERIES - C.C.T. : DUREE DU TRAVAIL - DUREE DU C.C.T. du 07.02.1991 (A.R. 17.06.1992 - M.B. 01.08.1992) C.C.T. du (A.R. - M.B. 16.06.1994), modifiée par C.C.T. du 16.03.1995 (A.R. 19.09.1995 - M.B.

Nadere informatie

TRADUCTION OFFICIEUSE

TRADUCTION OFFICIEUSE TRADUCTION OFFICIEUSE QUESTION ÉCRITE N 622 de GUY D'HAESELEER date : le 11 mai 2017 à JO VANDEURZEN MINISTRE FLAMAND DU BIEN-ÊTRE, DE LA SANTÉ PUBLIQUE ET DE LA FAMILLE Allocations familiales - Moyens

Nadere informatie

Trefpunt Verpleegkunde - speech

Trefpunt Verpleegkunde - speech Trefpunt Verpleegkunde - speech Woensdag 12 december 2018, 9u, FOD Volksgezondheid, zaal Bara ------------------------------------------------------------------------------------------------ Mesdames et

Nadere informatie

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD 04.06.2014 MONITEUR BELGE 42651 FEDERALE OVERHEIDSDIENST SOCIALE ZEKERHEID [C 2014/22260] 14 MEI 2014. Ministerieel besluit tot vaststelling van de modellen van de inlichtingenformulieren

Nadere informatie

MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD. Numéro tél. gratuit : Gratis tel. nummer : N. 101 INHOUD SOMMAIRE. 710 bladzijden/pages

MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD. Numéro tél. gratuit : Gratis tel. nummer : N. 101 INHOUD SOMMAIRE. 710 bladzijden/pages BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE Publicatie overeenkomstig artikelen 472 tot 478 van de programmawet van 24 december 2002, gewijzigd door de artikelen 4 tot en met 8 van de wet houdende diverse bepalingen

Nadere informatie

Questions & réponses dans le cadre du cahier spécial de charge «CobiT»

Questions & réponses dans le cadre du cahier spécial de charge «CobiT» Questions & réponses dans le cadre du cahier spécial de charge «CobiT» Paragraphe Page Langue Questions Réponses 1 Généralités Français Votre intention est-elle de travailler avec un seul consultant (personne)

Nadere informatie

TITRE DE L ÉVÉNEMENT TITEL VAN HET EVENEMENT

TITRE DE L ÉVÉNEMENT TITEL VAN HET EVENEMENT PROGRAMME DE COOPÉRATION TRANSFRONTALIÈRE GRENSOVERSCHRIJDEND SAMENWERKINGSPROGRAMMA TITRE DE L ÉVÉNEMENT TITEL VAN HET EVENEMENT Logo du projet Projectlogo Prénom/Voornaam NOM/NAAM Equipe Technique Interreg

Nadere informatie

49188 BELGISCH STAATSBLAD 22.09.2008 MONITEUR BELGE

49188 BELGISCH STAATSBLAD 22.09.2008 MONITEUR BELGE 49188 BELGISCH STAATSBLAD 22.09.2008 MONITEUR BELGE Art. 3. Artikel 15 van hetzelfde besluit wordt vervangen als volgt : «Art. 15. De subsidies die ten bate van het Nationaal Geografisch Instituut zijn

Nadere informatie

MONITEUR BELGE 30.12.2013 BELGISCH STAATSBLAD

MONITEUR BELGE 30.12.2013 BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE 30.12.2013 BELGISCH STAATSBLAD 103249 SERVICE PUBLIC FEDERAL SECURITE SOCIALE [C 2013/22606] 21 DECEMBRE 2013. Arrêté royal modifiant l arrêté royal du 18 mars 1971 instituant un régime

Nadere informatie

La Semaine européenne de la Démocratie locale à Bruxelles

La Semaine européenne de la Démocratie locale à Bruxelles La Semaine européenne de la Démocratie locale à Bruxelles Présentation de l édition 2013 Du 14 au 21 octobre 2013 La Semaine de la Démocratie locale Association de la Ville et des Communes de la Région

Nadere informatie

Architecture is one part science, one part craft and two parts art. David Rutten

Architecture is one part science, one part craft and two parts art. David Rutten Architecture is one part science, one part craft and two parts art. David Rutten Breevast Belgium ontwikkelt, realiseert en beheert kantoren, commercieel en residentieel vastgoed in België en Luxemburg.

Nadere informatie

BELGISCHE KAMER VAN CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS. betreffende het Belgisch Fonds voor de Voedselzekerheid

BELGISCHE KAMER VAN CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS. betreffende het Belgisch Fonds voor de Voedselzekerheid DOC 54 2171/002 DOC 54 2171/002 BELGISCHE KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS DE BELGIQUE 24 januari 2017 24 janvier 2017 VOORSTEL VAN RESOLUTIE betreffende het Belgisch Fonds voor

Nadere informatie

FEDERALE OVERHEIDSDIENST PERSONEEL EN ORGANISATIE SERVICE PUBLIC FEDERAL PERSONNEL ET ORGANISATION

FEDERALE OVERHEIDSDIENST PERSONEEL EN ORGANISATIE SERVICE PUBLIC FEDERAL PERSONNEL ET ORGANISATION ROYAUME DE BELGIQUE KONINKRIJK BELGIE SERVICE PUBLIC FEDERAL PERSONNEL ET ORGANISATION FEDERALE OVERHEIDSDIENST PERSONEEL EN ORGANISATIE Arrêté royal modifiant les arrêtés royaux du 16 novembre 2006 relatif

Nadere informatie

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE 1703 1704 BELGISCH STAATSBLAD 15.01.2010 MONITEUR BELGE 1705 1706 BELGISCH STAATSBLAD 15.01.2010 MONITEUR BELGE 1707 1708 BELGISCH STAATSBLAD 15.01.2010 MONITEUR BELGE 1709 1710 BELGISCH STAATSBLAD 15.01.2010

Nadere informatie

13286 BELGISCH STAATSBLAD 09.03.2004 Ed. 2 MONITEUR BELGE

13286 BELGISCH STAATSBLAD 09.03.2004 Ed. 2 MONITEUR BELGE 13286 BELGISCH STAATSBLAD 09.03.2004 Ed. 2 MONITEUR BELGE PROGRAMMATORISCHE FEDERALE OVERHEIDSDIENST WETENSCHAPSBELEID N. 2004 842 [C 2004/21028] 13 FEBRUARI 2004. Ministerieel besluit tot vastlegging

Nadere informatie

Tetrys. 1. Toelichting medicatieschema 2. Algemene stand van zaken + volgende stappen 3. Inclusie-applicatie: vragen

Tetrys. 1. Toelichting medicatieschema 2. Algemene stand van zaken + volgende stappen 3. Inclusie-applicatie: vragen Tetrys 1. Toelichting medicatieschema 2. Algemene stand van zaken + volgende stappen 3. Inclusie-applicatie: vragen 1. Explication schéma de médication 2. État des lieux + des étapes suivantes 3. Application

Nadere informatie

Magistrats Stagiaires judiciaires de troisième année, pour qui cette formation est obligatoire

Magistrats Stagiaires judiciaires de troisième année, pour qui cette formation est obligatoire Visite de la Cour de Justice de l Union européenne - Studiebezoek Hof van Justitie van de Europese Unie De Nederlandse versie volgt na het Franse programma. réf.: INT/2015-040-03 Public-cible Magistrats

Nadere informatie

paritaire Commissie Commission Paritaire ADVIES-CP Art. 3 Par. 3- Homeopathie4 AVIS-CP Art.3 Par 3- homéopathie4 21/11/2013

paritaire Commissie Commission Paritaire ADVIES-CP Art. 3 Par. 3- Homeopathie4 AVIS-CP Art.3 Par 3- homéopathie4 21/11/2013 Commission paritaire/2013/ AVIS-CP Art.3 Par 3- homéopathie4 Paritaire Commissie/2013/ ADVIES-CP Art. 3 Par. 3-21/11/2013 Avis de la Commission paritaire relatif à l avis de la Chambre d homéopathie relatif

Nadere informatie

Convention collective de travail du 3 mars Champ d'application CHAPITRE II. Avantages sociaux

Convention collective de travail du 3 mars Champ d'application CHAPITRE II. Avantages sociaux Convention collective de travail du 3 mars 2000. Champ d'application Article 1 - La convention collective de travail est applicable aux et aux et ouvrieres des relevant de la commission de la transformation

Nadere informatie

Make My Administration

Make My Administration Make My Administration Make My Administration Groupe bilingue Tweetalige groep Rechtszekerheid Sécurité Juridique De federale administratie moet op transversale wijze de burger proactief informeren over

Nadere informatie

Financement des soins psychologiques de 1 re ligne. Ministre des Affaires sociales et de la Santé publique, Maggie De Block

Financement des soins psychologiques de 1 re ligne. Ministre des Affaires sociales et de la Santé publique, Maggie De Block Financement des soins psychologiques de 1 re ligne Ministre des Affaires sociales et de la Santé publique, Maggie De Block Contenu 1. Rétroactes 2. Groupe-cible 3. Profil prestataire des soins 4. Modalités

Nadere informatie

Cela vous dit-il d emboîter le pas avec la Loterie Nationale?

Cela vous dit-il d emboîter le pas avec la Loterie Nationale? Let s Move Loterie Nationale Service des Ressources Humaines Service Interne pour la Prévention et la Protection au travail Nationale Loterij Dienst Human Ressources Interne Dienst voor Preventie en Bescherming

Nadere informatie

Bulletin d informations novembre 2016

Bulletin d informations novembre 2016 Bulletin d informations novembre 2016 Het Bulletin d informations is een maandelijkse terugkerende nieuwsbrief waarin u op de hoogte wordt gesteld van de laatste nieuwtjes en wetenswaardigheden. Bezoek

Nadere informatie

WOORD VOORAF. Michel FlamÉe

WOORD VOORAF. Michel FlamÉe WOORD VOORAF Michel FlamÉe Voorzitter van CEPANI CEPANI, het Belgisch Centrum voor Arbitrage en Mediatie, en de nationale organisatie van de Internationale Kamer van Koophandel (ICC), hebben op 17 januari

Nadere informatie