POLENNIEUWSBRIEF. Nieuwsbrief van de Polencommissie van de Immanuëlkerk te Barendrecht. Nr

Transcriptie

1 POLENNIEUWSBRIEF Nieuwsbrief van de Polencommissie van de Immanuëlkerk te Barendrecht Nr VOORWOORD Direct nu het versturen van de derde Polennieuwsbrief vond de werkvakantie in Piotrków Trybunalski plaats. Het was onze tweede werkvakantie daar en in totaal zijn er nu vier werkvakanties vanuit onze gemeente georganiseerd. Het verslag van de werkvakantie vormt een belangrijk onderdeel van deze nieuwsbrief. Dat verslag is samengesteld uit bijdragen van de deelnemers aan deze reis. ACTUALITEITEN Verslag van werkvakantie in Piotrków Trybunalski VRIJDAG 1 JULI EN ZATERDAG 2 JULI Vrijdagavond om 9 uur vertrokken we met onze groep uit Barendrecht. Ook dit jaar had Taxibedrijf Bakker onze werkvakantie gesponsord door een negenpersoonsbus beschikbaar te stellen. Het was een ruim voertuig, waarmee het comfortabel reizen was. Na een lange, maar gezellige reis kwamen we de volgende morgen om elf uur aan in Kraków. We besloten allereerst even koffie te gaan drinken op een gezellig terras midden in Kraków. Dit was op het Hoofdplein (Rynek Główny), de bekendste plek van Kraków. Nadat we waren bijgekomen van de zware reis, liepen we een rondje door het centrum van Kraków en vervolgens de weg naar de middeleeuwse koninklijke burcht. Deze burcht ligt op een heuvel aan de oever van de rivier de Wisła. Vanaf hier was hadden we een prachtig uitzicht over deze rivier. Toen we de prachtige burcht hadden bekeken, zijn we het centrum in gegaan. Het centrum is beroemd door de mooie oude gebouwen, de vele winkels en terrasjes. Hier hebben we rustig rond gelopen en genoten van het goede weer. Het leuke van dit centrum is dat er overal entertainers zijn. Zo zijn er erg veel mimespelers. Polennieuwsbrief 4 1

2 Ook was er op het centrale plein een dansgroep die een show gaf. Dit was allemaal erg leuk om bij te gaan kijken. Toen we het centrum bekeken hadden, zijn we met een groepje op een terrasje gaan zitten. Het valt dan op dat er veel mogelijkheden zijn om de stad te verkennen. Zo zijn er overal paardenkoetsen waarmee men een rondreis kan maken door Kraków. Na een zeer geslaagde dag in Kraków hebben we nog even wat gegeten in een erg sfeervolle tent net buiten het centrum. Vervolgens zijn we snel doorgegaan naar onze eindbestemming. Iets na negen uur kwamen we in Piotrków aan, waar Daniel Kryston, de dominee, ons stond op te wachten bij de kerk. ZONDAG 3 JULI Onze eerste dag in de gemeente van Piotrków Trybunalski, begon met een gezamenlijk ontbijt. Tijdens het ontbijt werden de laatste afspraken gemaakt over de liederen die we in de kerk zouden zingen en er werd ook besloten wie ons voor ging stellen en wie het cadeau ging aanbieden. Beneden in de kerk werden we hartelijk begroet door de gemeenteleden. De meesten kenden we nog van vorig jaar en we waren blij hen allen weer te zien. Daniel Kryston leidde de dienst, waarin we op een gegeven moment naar voren mochten komen om de groeten vanuit Barendrecht over te brengen, ons voor te stellen aan de mensen die ons nog niet kenden en de cadeaus aan te bieden. Eén van de cadeaus kwam van Frans Meijer, die ondanks dat hij niet mee kon door zijn ziekte, toch aan hen gedacht heeft. Paul was gevraagd een preek te houden en hij deed dat over een open door of opportunity naar aanleiding van de brief aan de gemeente van Filadelfia, een gemeente die (net als die van Piotrków) klein was, maar trouw bleef aan Gods Woord en Zijn Naam niet verloochende en daarom een open deur kreeg. Gebruikmakend van een PowerPointpresentatie maakte Paul duidelijk het belangrijk is open te staan voor open deuren die God geeft voor het evangelie. (Het begrip an open door of opportunity is overigens de hele week blijven hangen en gebruikt!) Elke eerste zondag van de maand houden ze in deze kerk het Heilig Avondmaal. Ook deze zondag was er Heilig Avondmaal en om de verbondenheid tussen de kerk in Barendrecht en Piotrków te benadrukken, mocht Paul meehelpen met het delen van de wijn. Het is voor ons erg bijzonder geweest om juist in Polen ook te gedenken dat Jezus Christus voor onze zonden aan het kruis is gestorven! Zo hebben we kunnen zien dat God overal in de wereld werkt en dat het offer dat voor ons gegeven is, niet alleen ons in Nederland sterkt, maar ook in Polen. Polennieuwsbrief 4 2

3 Na de dienst ging onze groep in twee groepen uit elkaar naar gastgezinnen, om daar de middag door te brengen. We werden wederom hartelijk begroet en we kregen koffie, thee en limonade. Niet snel daarna kregen we een heerlijke maaltijd, waar de gastvrouw vanaf kerktijd al mee bezig was. Na de maaltijd kregen we te drinken en konden we kletsen of een spelletje doen met de kinderen van het gastgezin. Bij het ene gastgezin zijn de kinderen even oud als het merendeel van de groep, bij het andere gastgezin is er één even oud en één iets jonger. Maar dat verschil werd haast niet opgemerkt, omdat we het zo gezellig hadden. Rond 6 uur waren we weer terug in de kerk voor een vergadering over het verloop van de Kids club. Het programma was voor ons vertaald, daar we het Pools nog niet meester zijn. Daniel vertaalde voor ons, zodat we begrepen welke punten er besproken werden. Er moesten nog heel wat dingen besproken worden en hier en daar was het niet helemaal duidelijk wat er van ons verwacht werd. Aan het einde van de vergadering was het een heel stuk duidelijker en konden we met een gerust hart naar onze slaapvertrekken. Na de evaluatie en avondsluiting gingen we naar bed. MAANDAG 4 JULI Maandag begon de kinderbijbelclub Schateiland. Voor tien uur werden de laatste voorbereidingen getroffen de jongeren van de gemeente oefenden nog even op het toneelstukje dat ze zouden opvoeren en in de keuken werd al hard gewerkt aan koek en sopie. Omdat dit onderdeel elke dag terugkwam, wordt het aan het eind van dit verslag in een keer beschreven. Toen de kinderen om twee uur vertrokken waren, werd het hele souterrain schoongemaakt. Daarna volgde de evaluatie waarin ieder kon vertellen wat hij sterke en zwakke punten vond. Hanna kon door een bruiloft niet op vrijdag tegelijk met de anderen vertrekken. Ze had een heel goedkope vlucht kunnen boeken en kwam op maandag. We reden met de groep naar de luchthaven Katowice- Pyrzowice om haar op te pikken. Rond half vijf stonden we haar daar op te wachten. Daarna reisden we naar Częstochowa, dat tussen Katowice en Piotrków ligt. Onderweg probeerden we nog een nieuwe lamp voor de auto te pakken te krijgen, maar dat lukte niet. In Polen moeten auto s altijd, dus dag en nacht, zomer en winter met lichten aan rijden. We kwamen daardoor iets na het begin van de mis van half zeven aan in de kapel van de Zwarte Madonna. Dat was nog ruimschoots op tijd om de intense devotie te zien, waarmee jonge en oude mensen hier bijeen waren om te bidden in de belangrijkste bedevaartsplaats van Polen. We gingen naar buiten en maakten een wandeling over de muren die het klooster eeuwen geleden moesten beschermen tegen aanvallen. Polennieuwsbrief 4 3

4 Meer dan waar ook in Polen is hier de geweldige verering van Maria te zien, de koningin van Polen onze groep in Częstochowa Polennieuwsbrief 4 4

5 In een restaurant, gebouwd en ingericht als een oud-poolse herberg genoten we van een diner, ergens langs de weg tussen Częstochowa en Piotrków. DINSDAG 5 JULI Na de evaluatie van de kinderclub van dinsdag gingen we op pad naar Kamień Góra om daar net als vorig jaar te genieten van de rodelbaan. In Polen zijn de prijzen daarvoor heel anders dan bijvoorbeeld in Oostenrijk. Met grote vaart zoefden we allemaal een paar keren langs een berghelling naar beneden. Voor de dinsdagavond waren we uitgenodigd bij twee gezinnen om te gaan dineren. De ene helft ging naar de dominee en zijn gezin. Hij spreekt zeer goed Engels en zijn vrouw en twee kinderen ook. Daniel en Ania hebben drie kinderen van wie er twee thuis waren: Lukas en Martha. Wij hadden wat vertraging door file op de weg. En toen wij aankwamen stond de tafel buiten al gedekt. Het was lekker weer dus het was heerlijk om buiten te eten. We hebben lekker kipstukjes, wortelsalade, aardappeltjes en andere heerlijke dingen gegeten. In Polen is het de gewoonte om even te wachten met het dessert. En het dessert bestaat meestal uit cake, taart of ijs. Wij kregen heerlijke cake met bosbessen en een soort mueslireep met chocola gebakje. Terwijl de dominee en zijn vrouw samen met Paul naar de woonkamer verhuisden, gingen de jongeren naar een huisje dat naast hun eigen huis stond, om spellen te gaan doen. Dat was erg gezellig. We leerden elkaar Nederlandse en Poolse woordjes aan en verder spraken we vooral Engels. De avond vloog voorbij en het was al laat toen we naar huis gingen. Eenmaal thuisgekomen zaten de anderen met smart op ons te wachten om de dagsluiting te doen en snel het bed in te duiken. Want o, wat waren wij moe!!! De andere helft van de groep bracht een bezoek aan Jan en Zofia Löffler, de ouders van de domineesvrouw. Hier werden in koolbladeren gevouwen gehaktballen geserveerd, kabomski genaamd. Naar Poolse traditie ontbrak het de gasten aan niets, er was ruim voldoende eten voorradig en het werd de gasten duidelijk dat het toch wel de bedoeling was dat zij voldoende van dit heerlijke voedsel tot zich moesten nemen. Dit was dan ook geen probleem, want de gastvrouw kan net zo goed koken als ze oud is! Om de kabomski wat te laten zakken en ruimte te maken voor het dessert wordt er Uno gespeeld, de spelregels blijken nauwelijks af te wijken van de Nederlandse. Polennieuwsbrief 4 5

6 Na de kabomski werd er met vruchtjes gegarneerd ijs geserveerd. Linda die niet van kersen blijkt te houden wist vrijwel ongemerkt haar kersen bij Niels kwijt te raken. Maar op het moment dat zij betrapt werd, keek zij beduidend minder vrolijk. Lang duurde dit ongelukkige moment echter niet; Niels trok alle aandacht naar zich toe door zich te verslikken in enkele kersenpitten. Na het spelen van nog een aantal spelletjes was het rond tien uur tijd om afscheid te nemen van onze gastheer en gastvrouw, en spraken wij onze dank aan hen uit met de woorden dziękuję bardzo! (heel hartelijk bedankt!) WOENSDAG 6 JULI Na de evaluatie gingen we met het grootste deel van de groep Piotrków in. We hebben we rondgelopen op het plein en in de belangrijkste winkelstraten. Toen het avond werd, gingen we naar het terras op het plein, waar we vorig jaar ook gegeten hadden. Deze keer kregen we niet een gratis dessert van de kok. Toen er naar onze zin niet positief werd omgegaan met het ongelukje dat Anne had met haar jas door een terrasstoel, besloten we ergens anders een dessert te halen. Dat werd een ijscoupe in een ander deel van het centrum. DONDERDAG 7 JULI Voor de laatste avond was een gezellige avond samen met de Poolse jongeren georganiseerd. We begonnen om vijf uur met een Bijbelstudie die geleid werd door Lukasz, de zoon van de dominee. Het thema was: Wie is God. We bespraken onderwerpen zoals: hoe denk je dat God eruit ziet, hoe zien anderen Hem en hoe zie jij Hem. Iedereen kon wat zeggen of een vraag stellen. Ook zongen we Poolse en Nederlandse liederen en baden we met elkaar. Na de Bijbelstudie bestelden we een aantal pizza s en terwijl we wachtten, gingen we naar buiten om volleybal te spelen. We verdeelden de groep in twee teams en het spel begon. Het was een leuke match en het was wel duidelijk dat de Polen het vaker doen. Toch waren ook de Nederlanders erg sportief! Toen allen uitgeput hun overwinning vierden of hun verlies betreurden, kwamen de pizza s en konden we gaan eten. De maaltijd was erg gezellig en we hebben veel gepraat en gelachen. Na de maaltijd gingen we spelletjes doen: er werd gesjoeld, uno gespeeld en nog veel meer. Het was een superleuke avond! VERSLAG KINDERACTIVITEITEN Iedere dag van maandag t/m vrijdag waren er activiteiten voor kinderen. Het programma duurde van 10 uur tot 2 uur. Het thema van dit programma was de jungle. Dit thema zag je overal in terug. Allereerst was de Polennieuwsbrief 4 6

7 kerkzaal versierd met lianen, dieren en tekeningen. Ook in de sketch en in de werkjes zag je het thema terug. Het programma begon met de film Madagaskar. Tijdens de film druppelden de kinderen langzaam binnen. Elke dag waren er ongeveer 30 kinderen. Na de film werden de kinderen welkom geheten en werd het programma verteld. Ze zongen liedjes zoals Who is the King of the jungle, maar dan de Poolse variant. Om het Bijbelse thema duidelijk te maken werd elke dag door de jongeren van de gemeente een sketch opgevoerd. Het thema was het Onze Vader. Elke dag namen ze één of meerdere regels uit dit gebed en behandelden die tijdens de Bijbelles. (Kan iemand hier meer over vertellen? ) Na een lekker plakje Poolse cake gingen de jongere kinderen spelletjes doen en de oudere kinderen knutselen. Na drie kwartier werd gewisseld. De spelletjes bestonden uit tennis, oud-hollands spellencircuit, stoelendans, en nog veel meer. De meeste spelletjes waren bedacht door de Hollandse groep. Aan het einde van het programma kregen de kinderen nog soep met brood. Inbreng van de Hollandse groep De groep heeft in Polen verschillende dingen gedaan om dit werk te ondersteunen. Zo was er bijvoorbeeld een quiz over Holland. De kinderen kregen vragen over Holland en daarmee verdienden ze punten. Ze waren erg enthousiast! Na de quiz mochten de kinderen kaas proeven. Ze vonden het verschrikkelijk lekker, want de kaas was heel snel op. Na het proeven lieten we een presentatie zien over hoe kaas gemaakt wordt. We hebben ook heel veel spelletjes bedacht zoals stoelendans, verschillende tikspelletjes, lepelrace, een spel met ballonnen en een spellencircuit met oud-hollandse spelletjes. Bevindingen Het was ook deze keer weer een heel groot succes. De gemeenteleden spraken hun blijdschap uit over ons bezoek. Ze hebben het zeer gewaardeerd dat wij helemaal uit Holland kwamen om hen te ondersteunen. Een nadeel was de communicatie met de gemeenteleden. Ze hadden ten eerste niet echt een vast aanspreekpunt. Dit was lastig wanneer wij vragen hadden of overleg wilden plegen over de volgende dag. We spraken met verschillende mensen, die ook veel verschillende dingen zeiden. Daarnaast was het plan dat de Nederlanders alle sport- en spelactiviteiten zouden bedenken. Achteraf bleek dat ze dat zelf ook hadden gedaan. Toen hadden we dus een dubbel programma. We hebben het opgelost door allebei een beetje te doen, maar toch was dit wel jammer. De kinderen vonden het wel fantastisch dat wij er waren en vooral het sjoelen viel ook erg in de smaak. Het was goed om weer eens contact te hebben met deze gemeente, om ze te ondersteunen. Als volgend jaar weer een werkvakantie zou worden overwogen, moet wel goed worden nagedacht over de invulling daarvan. Polennieuwsbrief 4 7

8 Polennieuwsbrief 4 8

9 Marek Pyra, Ewa Pyra, Henryk Dedo en Dina Dedo in Barendrecht Van 8 tot 12 september wordt in Oene een conferentie voor Poolse voorgangers gehouden, georganiseerd door stichting HOE. Marek Pyra, voorganger van Hrubieszów hoopt daar ook met zijn vrouw naartoe te komen. Op vrijdag en zaterdagmorgen worden lezingen gehouden. De circa dertig deelnemers worden voor de zaterdagavond en zondag verdeeld over enkele gemeenten waarin ze kennisnemen van aspecten van gemeente zijn en de kerkdiensten bijwonen. Dit geeft de mogelijkheid Marek en zijn vrouw kennis te laten maken met onze gemeente. Ook Henryk Dedo, directeur van Voice of the Gospel, en zijn vrouw komen naar Oene en Barendrecht. Op zaterdagavond is er in zaal 2 van onze kerk een maaltijd en samenzijn van onze gasten met de Polencommissie en met hen die zij eerder ontmoet hebben. Op zondagmorgen wonen de gasten de avondmaalsdienst bij. In de middagdienst zal Marek kort groeten overbrengen van zijn gemeente in Hrubieszów. Na de dienst is er (na een pauze met broodjes en koffie of thee) een samenzijn met gemeenteleden, waarin Marek meer zal vertellen over zijn gemeente en Henryk Dedo een presentatie zal geven van het werk van Voice of the Gospel. AGENDA data activiteiten 2011 do. 03/02 vergadering Polencommissie do. 24/03 zo. 27/03 Arnold Hoogenboom en Gerrit van Asselt naar Piotrków Trybunalski vr. 15/04 ma. 18/04 Rein v.d. Have en Paul Verkade naar Lublin, Hrubieszów en Warschau za. 21/05 actiemarkt voor Polen ma. 23/05 vergadering Polencommissie vr. 01/07 za. 09/07 werkvakantie in Piotrków Trybunalski di. 30/08 vergadering Polencommissie do. 08/09 ma. 12/09 conferentie voor kader van Poolse gemeenten in Oene za. 10/09 ontvangst van Marek en Ewa Pyra (uit Hrubieszów) en van Henryk en Dina Dedo (van Voice of the Gospel); avond met maaltijd in de kerk met wie hen kennen en Polencommissie zo. 11/09 bijeenkomst na de middagdienst van Marek en Ewa, Henryk en Dina met belangstellenden uit onze gemeente wk. 43 (24/10 27/10) vergadering Polencommissie wo. 02/11 inzameling schoenendozen in Immanuëlkerk vr. 11/11 uiterste inleverdatum schoenendozen in participerende scholen zo. 13/11 inzameling schoenendozen andere kerken vr. 09/12 ma. 11/12 schoenendoosreizen naar Toruń en Piotrków Trybunalski 2012 do. 12/04 ma. 15/04 delegatie uit Toruń is een weekend in Barendrecht do. 17/05 ma. 21/05 reis van gemeenteleden van de Immanuëlkerk naar Piotrków Trybunalski za. 02/06 actiemarkt voor Polen in Barendrecht in Polen Stichting Hulp Oost-Europa Polennieuwsbrief 4 9

10 WETENSWAARDIGHEDEN Gołąbki In het verslag van de werkvakantie wordt een gerecht genoemd, dat Zofia Löffler haar gasten voorzette. In het Pools heet het gołąbki (spreek uit: gò-wòm-ki met de g van garçon ), wat duifjes betekent. Er werd flink van gegeten. Misschien is iemand nieuwsgierig geworden. Daarom deze keer iets over een typisch Pools gerecht. De naam is wat bijzonder. In het recept wordt niets van de duif gebruikt, maar de naam komt misschien van de gelijkenis die de vorm vertoont met duivenborst. Tijdens de eerste werkvakantie (Hrubieszów, 2007) gaf dit nog enig misverstand. We gingen ter gelegenheid van enkele feestelijkheden met de groep uit eten in een restaurant. (In Polen is dat nog steeds heel voordelig.) Op een gegeven moment werden ook gołąbki s geserveerd. Ik zei dat ze duifjes heetten. Prompt lieten alle jongeren van onze groep ze staan. Ik begreep later, dat ze dachten, dat het echt iets met duivenvlees te maken had Over dit gerecht vond ik het volgende verhaaltje: Volgens een Poolse legende gaf de Poolse koning Kazimier IV Jagiellon zijn leger gołąbki s te eten voor een belangrijke slag in De daaropvolgende overwinning werd toegeschreven aan de hartige maaltijd die vooraf genoten was. Persoonlijk voel ik me eerder slaperig na een stevige maaltijd, maar misschien zat er een geheim ingrediënt in de oude versie van dit gerecht dat de soldaten vleugels gaf We vinden het leuk een reactie te krijgen, als je het gerecht eens hebt geprobeerd. En dan nu het recept: Soort gerecht: Keuken: Smaak: Techniek: Bereidingstijd: Hoofdgerecht Poolse keuken Hartig Bakken in oven Langer dan 1 uur Ingrediënten voor 4 personen Voor de koolrolletjes: Voor de saus: * witte of 2 groene kolen * 30 g boter of margarine * 180 g rijst * 30 g bloem * 60 g boter of margarine * 900 g tomaten in blik * 300 g kalfs- of rundergehakt * 1 teentje knoflook, geperst * zout en peper * 1,4 dl kippebouillon * 1 ei * 1 tl gehakte verse of 1/2 tl gedroogde tijm * mespuntje suiker * zout en peper * 2 el tomatenpuree * 4 el gehakte peterselie Hulpmiddelen Oven, pan, ovenschaal, mes Voorbereiding Het uitsnijden van de nerven van de koolbladeren maakt het gemakkelijker om ze op te rollen. Polennieuwsbrief 4 10

11 Bereidingswijze 1. Snijd de stengels helemaal uit de kool. Kook de kool in water met wat zout: de groene kool minuten en de witte kool minuten. Haal de kool uit de pan en laat deze uitlekken en afkoelen. 2. Kook de rijst in water met wat zout ongeveer 10 minuten, of tot bijna gaar. Afgieten en onder heet water afspoelen. Doe de rijst in een zeef en druk er met een houten lepel vijf of zes kuiltjes in om de rijst goed uit te laten uitlekken. Laten drogen. 3. Smelt 60 g boter of margarine in een grote braadpan en bak daarin de ui in 3 minuten juist zacht. Voeg het gehakt toe en bak het langzaam mee tot het zijn rode keur verliest. Maak tijdens het bakken het gehakt rul met een vork. Voeg zout, peper, rijst, en ei toe en zet de vulling weg om af te koelen. 4. Maak de koolbladeren los en snijd de nerven er met een klein, scherp mes uit. Spreid alle bladeren uit op een schone ondergrond en verdeel de vulling gelijkmatig over. 5. Maak rolletjes door de zijkanten om de vulling heen naar binnen te vouwen en rol de koolbladeren van de dikke naar de dunne kant op. 6. Leg alle koolrolletjes in een goed passende ovenschaal. Het kan nodig zijn om ze in twee of drie lagen te leggen. Giet zoveel water in de schaal dat de rolletjes half onder staan. Dek de schaal goed af en bak de rolletjes 30 minuten in een voorverwarmde oven, bij 190 gr C of gasstand. 7. Doe voor de saus 30 g boter in een pan met dikke bodem, laat deze smelten en roer de bloem erdoor. Kook dit mengsel 1à 2 minuten en voeg, te beginnen met de bouillon, alle ingrediënten toe, behalve de peterselie. Breng dit onder roeren aan de kook. Dek de pan gedeeltelijk af en laat de saus 20 minuten zachtjes koken. Maak tijdens het koken de tomaten fijn met een vork. 8. Controleer de hoeveelheid vloeistof in de ovenschaal. Op 1,4 dl na alles afgieten. Giet de tomatensaus erbij en bak de rolletjes niet afgedekt nog 20 minuten, of tot de kool gaar is. Strooi er gehakte peterselie over en serveer de rolletjes. Kooktips Vervang het vlees door paddestoelen of voeg fijngesneden gekookte ham en gehakte hardgekookte eieren toe. tijdens de bereiding opgediend Polennieuwsbrief 4 11