Landschapsontwikkelingsplan Keizersbaan 14c te Kessel

Transcriptie

1 Landschapsontwikkelingsplan Keizersbaan 14c te Kessel Omdat het Limburgs Kwaliteitsmenu de extra condities en voorwaarden geeft waaronder bepaalde ontwikkelingen in het landelijk gebied buiten de plattelandskernen mogelijk zijn, wordt de ontwikkeling op de locatie Keizersbaan 14c te Kessel eerst getoetst aan het Limburgs Kwaliteitsmenu. Vervolgens vindt een toetsing plaats aan het Landschapskader Noord- en Midden Limburg (NML), omdat dit kader handvatten biedt voor de ontwikkeling van landschappelijke kwaliteit in Noord- en Midden Limburg. Het Landschapskader NML is uitgewerkt in het structuurplan buitengebied regio Peel en Maas. Het structuurplan is gebaseerd op een ontwikkelingsgericht beleid voor het buitengebied. Dit beleid dient ondernemers ruimte te geven voor nieuwe ontwikkelingen en dient er tegelijk voor te zorgen dat de ruimtelijke kwaliteiten van het buitengebied versterkt worden. Om hier invulling aan te geven is het kwaliteitskader buitengebied Peel en Maas opgesteld. Uit voorgaande volgt een beschrijving van het landschapsontwikkelingsplan voor de inpassing van de locatie Keizersbaan 14c te Kessel. Het Limburgs kwaliteitsmenu Het Limburgs Kwaliteitsmenu geeft de extra condities en voorwaarden waaronder bepaalde ontwikkelingen in het landelijk gebied buiten de plattelandskernen mogelijk zijn. Essentie is dat de beoogde ontwikkelingen gepaard moeten gaan met een verbetering van de kwaliteit van de omgeving. Verbetering van de natuurlijke, landschappelijke, cultuurhistorische of ruimtelijke kwaliteit. Dit ter compensatie van het door de ontwikkeling optredende verlies aan omgevingskwaliteit. Binnen het Limburgs Kwaliteitsmenu is op basis van het POL een aantal mogelijke ontwikkelingen buiten de contouren in modules uitgewerkt. De module voor agrarische nieuwvestiging en uitbreiding van agrarische bedrijven is van toepassing op agrarische bedrijven, agrarische hulp- en nevenbedrijven, boomkwekerijen, paardenhouderijen en hoveniersbedrijven e.d. De module agrarische nieuwvestiging en uitbreiding Nieuwvestiging en uitbreiding van agrarische bedrijven is alleen toegestaan na een ruimtelijke afweging en onder de voorwaarde dat de agrarische bedrijven een bijdrage leveren aan de ruimtelijke kwaliteit van de omgeving middels inpassing en kwaliteitsverbetering. De kwaliteitsverbetering is maatwerk op basis van aard en omvang van de ontwikkeling en de waarde van de omgeving. Als basis geldt voor elke ontwikkeling met betrekking tot bouwen, bouwwerken en verharding van agrarische bedrijven dat: de ontwikkeling wordt ingepast op basis van een inpassingsplan, dat is afgestemd op de specifieke omgevingskenmerken (landschappelijke en ruimtelijke inpassing); er ten aanzien van de nieuwe ontwikkeling voorzieningen worden getroffen voor de afkoppeling van hemelwater, waarbij afhankelijk van de situatie dit infiltratie of retentie kan zijn. In dit plan wordt alleen de inpassing nader uitgewerkt. Landschapskader NML Volgens het landschapskader is de locatie gelegen in een jong cultuurlandschap: Droge heide ontginningen.

2 Jong cultuurlandschap Onder de jonge cultuurlandschappen vallen de landschapstypen die vanaf grofweg 1900 hun huidige patroon hebben gekregen: de droge en natte heide-ontginning, de veenontginning en de plateauontginningen. De heideontginningen zijn de eerste grootschalig georganiseerde ontginningen op de zandgronden en vormen tegenwoordig het grootste oppervlak landbouwgrond. Droge heide ontginningen Vóór 1900 werden op enkele plekken al delen van de woeste grond ontgonnen en voor een deel ook geschikt gemaakt voor de bosbouw. Dit betrof veelal de hogere zandgronden: de droge heideontginningen. Deze werden later voor een deel weer ontbost en alsnog in gebruik genomen door de landbouw. Na 1900, toen prikkeldraad en kunstmest volop beschikbaar kwamen, zijn echter ook de iets lagere zandgronden in gebruik genomen. Het halfopen landschap in de jonge ontginningen is vanuit cultuurhistorisch perspectief vooral waardevol als voorbeeld van de meer recente ontginningsperiode ( ). Na de ruilverkavelingen van de jaren van de vorige eeuw, hebben veel van de originele drogeheideontginningen hun iets kleinschaliger en hoekiger patroon ingeruild voor meer openheid en rechtlijnigheid. Het groene raamwerk is sinds de ruilverkaveling ruimer van opzet geworden. Een typische droge heide-ontginning kenmerkt zich door afwisselend open en bebouwingsvrij tot halfopen door groen en verspreide gebouwen omgeven bouwlanden. Binnen de jonge ontginningen zijn er nog gebieden waar nog zoveel (lineaire) landschapselementen te vinden zijn dat hierdoor een halfopen landschap ontstaat. Door de voornamelijk grootschalige landbouwkundige inrichting en het relatief fragmentarische karakter van de aanwezige landschapselementen is de huidige natuurwaarde beperkt. Figuur: Ligging locatie in Jong cultuurlandschap: Droge heide ontginningen Ontwikkelingsvisie locatie In deze gebieden liggen vitale landbouwbedrijven en de belangrijkste mogelijkheden voor het inplaatsen en uitbreiden van landbouwbedrijven. Tegelijkertijd is het wenselijk om dit landschap te ontwikkelen tot een voor mensen aantrekkelijker en waardevoller landschap door een verdichting van het landschap met groene elementen zoals transparante laanbeplanting. Het landschap is hierdoor niet in één keer te overzien en biedt gevoelsmatige beschutting, wat door mens en dier op prijs gesteld wordt. Ook biedt een meer groene omgeving meer opvangcapaciteit voor 'rode' 2

3 ontwikkelingen, die dan minder nadrukkelijk het beeld bepalen. (Hierdoor wordt tevens het verschil met de meer open natteontginningslandschappen vergroot). Het doel voor dit landschapstype is dus om het agrarisch karakter van deze gebieden verder te ontwikkelen en tegelijk een landschap te ontwikkelen met een meerwaarde voor recreatie en natuur. Binnen het raster van de lineaire landschapselementen zijn verschillende vormen van grondgebruik mogelijk, inclusief boomteelt, incidentele intensieve veehouderij, teeltondersteunende voorzieningen etc. Binnen de linten is enige toename van bebouwing mogelijk, waarbij vanaf de openbare weg tussen de gebouwen door het zicht op de achterliggende landbouwgronden mogelijk moet blijven. In de nabijheid van het bos- en mozaïeklandschap kan hier ruimte zijn voor met name de rood-component bij Rood voor groen-projecten. Voorkeur voor lineaire landschapselementen (houtwal/singels, bomenrij/laan, solitaire bomen), die samen een raamwerk vormen waarbinnen de landbouw goed uit de voeten kan. De maatvoering van dit raamwerk ligt tussen de 100 en 500 meter en is daarmee fijnmaziger dan het raamwerk van de natte heideontginning. Kleinere bosjes zijn eveneens toepasbaar, enerzijds omdat hierbij doorkijken mogelijk zijn en er iets van de vroegere 'ruimtelijkheid' behouden blijft. Kaart kwaliteitsimpuls landschap De meer recente bebouwingsclusters en -linten in het buitengebied zijn voor een groot deel bepalend voor de toenemende verstening en verstedelijking van het landschap. Aanleg van erfbeplanting en groenstructuren in de vorm van solitaire bomen, bomenrijen, houtwallen en eventueel kleine bosjes kan hier een grote bijdrage leveren aan meer evenwicht tussen de groene en 'rode' componenten in het landschap. De droge heide-ontginningen zijn na de bouwlanden het langste in cultuur en het langere gebruik heeft vaak tot meer kleinschaligheid geleid. Het versterken ervan is qua aard en situatie dan ook het meest op z'n plaats. Figuur: Ligging locatie binnen kwaliteitsimpuls landschap Landschappelijk inpassingsplan Het initiatief is gelegen aan de Keizersbaan 14c te Kessel, ten westen van de kern Maasbree. 3

4 Ruimtelijk kader Het ruimtelijk kader wordt gevormd door het ten noorden gelegen bosgebied, de landschappelijke openheid van het gebied waarin de locatie is gelegen, enkele verspreid gelegen buurerven en verspreide gebouwen omgeven door bouwlanden. Bosgebied Landschappelijke openheid Buurerf Buurerf Figuur: Ruimtelijk kader initiatief Situatie De huidige beplanting bestaat uit een rij berkenbomen aan de oostzijde van het bedrijf, een beukenhaag aan de oostzijde van het bedrijf, langs de inrit en verschillende platanen aan de voorzijde van het bedrijf. 4

5 Berken Beukenhaag Platanen Figuur: Huidige situatie Bouwplan Het bouwplan aan de Keizersbaan 14c te Kessel omhelst een nieuwe opslagruimte voor mest, 2 sleufsilo s voor de opslag van voer en een nieuwe opslagruimte voor strooisel ten behoeve van het melkveebedrijf, daarnaast wordt een stapmolen en rijbak voor de africhting van de paarden gerealiseerd. Kwaliteitskader buitengebied Peel en Maas In het kwaliteitskader is een onderscheid gemaakt tussen 7 gebiedstypen die samen de variatie aan 5

6 gebieden weergeven: oude bouwlanden, kleinschalige halfopen ontginningslandschappen, beekdalen, rivierdal, grootschalige open ontginningslandschappen, grootschalige open veenontginningslandschappen en bos- en natuurgebieden. Figuur: Ligging initiatief in gebiedstypekaart Peel en Maas Grootschalige open ontginningslandschappen De grootschalige ontginningen zijn ontstaan nadat het in het eind van de 19e eeuw mogelijk werd grootschalig veen af te graven en af te voeren via de Noordervaart, die voltooid werd tot Beringe. Na 1850 werden veel paden aangelegd, werd bos aangeplant en werden velden ontgonnen. Dit leidde tot een kleinschalig landschap (top kaart 1890). De grootschalige inrichting gebeurde na 1920 toen de overheid zich actief met ontginning bemoeide. Dit heeft geleid tot open landschappen met een rationele ontsluitingsstructuur en verspreide boederijnederzettingen. Beplantingen moesten grotendeels wijken. Deze beplanting was veelal bos dat decennia eerder was aangeplant. Incidenteel werden er bos of heiderestanten bewaard. Bij de grootschalige ontginning werd aangesloten bij de wegen en paden die er al lagen vanuit eerdere ontginningsactiviteiten. De grootschalige open ontginningen die nu zijn onderscheiden zijn divers. De meest eenduidige zijn die van de Egchelse heide en de Lange Heide. Dit zijn rationale landschapsstructuren bestaande uit grotendeels parallele wegen. Met name de Egchelse heide is zeer open (fel geel op de kaart). Daarnaast zijn Rozendaal/ Korte Heide grootschalig open net zoals het iets kleinere Kievit en het gebied langs de Keizerbaan te Kessel. Deze gebieden zijn minder grootschalig door de kleinere maat en door enkele resterende bosjes. Het gebiedje Houwenberg, ten oosten van Grashoek is door bosjes zelfs kleinschalig, ondanks enkele grote veehouderijen. Aanzienlijke delen van dit landschapstype zijn in de afgelopen decennia een stuk minder open geworden door fruitteelt en met name door toename van bebouwing. 6

7 De ontginningen hebben onbeplante wegen en wegen met enkele en dubbele wegbeplantingen die het landschap structureren. Uitgangspunten voor landschapsversterking: grootschalige open ontginningslandschappen De ruimtelijke visie kan concreter worden gemaakt in uitgangspunten voor landschapsversterking van Grootschalige open ontginningslandschappen: Behoud de grootste openheid. Kies voor open of dicht. Als concentraties glas of IV nodig zijn: doe het goed en behoudt elders echte openheid. Maak een heldere beplantingstructuur: enkele of dubbele wegbeplanting Zonder ondergroei tbv transparantie. Houd kleine wegen onbeplant. Versterk of herstel de openbare zandpadenstructuur. Rationeel landschap: boerderijen mogen zichtbaar zijn. Geef omwille van de zichtbaarheid, veel aandacht aan de inpassing van de erven. Herstel versnipperde beplantingen. Om in Peel en Maas de ruimtelijke kwaliteit te bewaren en ruimtelijke dynamiek mogelijk te maken wordt een combinatie van ontwikkelingsplanologie toegepast. Net als in het provinciaal beleid (het Limburgs Kwaliteitsmenu) wordt er bij kwaliteitsverbeteringen onderscheid gemaakt in Basiskwaliteit, Basiskwaliteit Plus en Aanvullende kwaliteitsverbeteringen. Het initiatief betreft de uitbreiding van een grondgebonden bedrijf onder de referentiemaat van 1,5 ha in het gebiedstype grootschalig open ontginningslandschap met uitbreiding van het bouwvlak. Aangezien het initiatief op deze locatie onder de referentiemaat blijft, maar er wel sprake is van uitbreiding van het bouwblok, is er geen sprake van Basiskwaliteit Plus en Aanvullende kwaliteitsverbetering, maar dient er rekening gehouden te worden met Basiskwaliteit. Dit betekent dat de nieuwe bebouwing dient te worden ingepast met een landschappelijke inpassing van ca 910 m2 (ca. 130m x 70m= 9100 m2 * 10%). Inpassing Aansluitend bij de doelen van het Landschapskader Noord- en Midden-Limburg en het Kwaliteitskader Peel en Maas; behoud de grootste openheid en maak een heldere beplantingsstructuur, wordt voorgesteld: De haag aan de zuidwestzijde van het bedrijf verder aan te planten tot een lengte van ca 210 meter. De planten in de haag worden aangeplant met een onderlinge plantafstand van 0,25 meter (ca. 210 m2). De overige tegenprestatie wordt gezien in de sloop van de bebouwing (ca 90 m2) op het kadastrale perceel gemeente Kessel, sectie H, nummer 97. In de toelichting zijn enkele foto s weergegeven hiervan. Beheer - De haag wordt een keer per jaar gesnoeid, tot een hoogte van ca. 4 meter. 7