MutualistischE Weergalm

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "MutualistischE Weergalm"

Transcriptie

1 Informatieblad van de Federatie van Socialistische Mutualiteiten van Brabant / Editie GEZINNEN / Driemaandelijks Speciale editie MutualistischE Weergalm BelgiË P.B. BRUssel X BC 9865 Editie GEZINNEN 6 Hoe vermijdt u rugpijn? / En als u nu eens stopte met roken? / Programma Vrije Tijd & Gezondheid (september 2013 januari 2014) / Stress op het werk Verantwoordelijke uitgever: M. Michiels - Zuidstraat Brussel / ISSN /Afgiftekantoor: Brussel X / P gettimages

2 inhoud 04 Stress op het werk 10 Hoe vermijdt u rugpijn? En als u nu eens stopte met roken? 14 News 17 Programma Vrije Tijd & Gezondheid september 2013 januari Curieuze neuzen 19 Workshops 20 Sportiviteiten, kuitenbijters, natuur- en themawandelingen 21 Uitjes 25 Meerdaagse verblijven 26 Leuke luikjes 27 Diversen Mutualistische Weergalm Gezinnen Extra editie 2013 Informatieblad van de Federatie van Socialistische Mutualiteiten van Brabant Verantwoordelijke uitgever: Michel Michiels, redactie: dienst Infocom, vormgeving: mordicus.be, druk: Dessain, oplage: , editie: september 2013, redactieadres: infocom@fsmb.be Dit document heeft slechts een informatieve waarde. De uitgever is niet aansprakelijk voor gebeurlijke fouten. 02 GEZINNEN

3 woord vooraf Dodelijke besparingsspiraal Er komt maar geen einde aan de crisis die vanuit de financiële sector is overgewaaid naar de economie en vervolgens naar de ganse samenleving. Het enige wat de regeringen in het algemeen en de Europese commissie in het bijzonder hiertegen wisten te verzinnen was besparen, besparen en nog eens besparen. Overal met de botte hakbijl door, vooral in de sociale sector! Men is, blijkbaar, vergeten dat deze crisis veroorzaakt werd door de banken met hun schandalige speculaties en door de financiële middens die er werkelijk alles voor over hebben om buitensporige winsten binnen te rijven. Of dat verschillende banken door deze roekeloze praktijken over kop zijn gegaan en dat de vele andere die net niet gestrand zijn dit enkel en alleen te danken hebben aan het feit dat de overheden er massaal geld hebben ingepompt. Ironisch genoeg, moesten de vlaggenschepen van het kapitalisme, die tot dan elke vorm van controle door de Staten hooghartig van de hand hadden gewezen, naar diezelfde Staten een bedelende hand uitsteken om niet roemloos te zinken. Maar de zuurverdiende centen van de brave burgers waren amper binnengerijfd, zonder dat er een echte compensatie, laat staan een verscherpte controle tegenover stonden, of de heerschappen van de haute finance waren hun dwalingen prompt vergeten om als vanouds weer hun pretentie en minachting tentoon te spreiden. Erger nog! De Staten die zich diep in de schulden hadden gestoken om de banken ter hulp te schieten, moeten aan diezelfde banken woekerintresten betalen. Kan het nog onrechtvaardiger? De verantwoordelijken van de huidige crisis, de financiële kringen, zijn de enigen die er winst uit slaan. Dit terwijl de burgers gebukt gaan onder de rampzalige gevolgen van deze casino-economie. Maar onze herauten van het economische liberalisme, van de almachtige vrije markt, van het ongebreidelde kapitalisme dus, staan intussen luidkeels te roepen dat de arbeidskost lees: de sociale zekerheid de echte oorzaak van de crisis is. Nochtans is duidelijk bewezen dat de gevolgen van deze crisis, die erger is dan in 1929, in België juist afgezwakt zijn dankzij onze sterke sociale zekerheid. De sociale zekerheid is immers een hefboom om de rijkdommen evenwichtiger te verdelen en om nog een schijn van koopkracht te waarborgen. Onze sociale zekerheid is niet alleen een middel om alle burgers te verzekeren van een menswaardig bestaan, ze is ook nodig om onze economie goed te laten draaien. Ze willen opblazen, enkel en alleen omdat men heimelijk hoopt nog meer winst te halen uit financiële constructies die aan elke vorm van democratische controle ontsnappen, is niet alleen weerzinwekkend maar ook suïcidaal. Er woedt een hevige strijd tussen het agressieve kapitalisme dat werkelijk alles het welzijn van de wereldbevolking, het milieu en de toekomst van onze planeet wil offeren om vette winsten te boeken en zij die de mensheid een toekomst willen geven in een rechtvaardigere, evenwichtigere samenleving die meer respect heeft voor het leven. Om deze strijd te winnen, hebben we sterke organisaties, zoals de vakbond en de mutualiteit, nodig die ten dienste staan van de bevolking. Zij rekenen hiervoor op uw steun, uw deelname en uw engagement. Jef Baeck voorzitter GEZINNEN 03

4 04 GEZINNEN

5 stress Stress op het werk Meer dan één Europese bediende op de vijf verklaart te lijden aan gezondheidsproblemen gerelateerd aan stress op het werk. Problemen met de mentale of fsieke gezondheid, met productiviteit, stress berokkent schade op vele gebieden. Wat is stress? Hoe kun je er het best mee omgaan? Wij geven je alle antwoorden. Het stressmechanisme Volgens de definitie van het Europees agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk ondervindt men stress wanneer er een onevenwicht wordt vastgesteld tussen wat er wordt geëist van een persoon en de middelen waarover deze persoon beschikt om aan deze vereisten te kunnen beantwoorden. Hoewel het evaluatieproces van de verplichtingen en de middelen van pschologische aard is, zijn de effecten van stress niet enkel van pschologische aard, maar hebben ze ook een invloed op de fsieke gezondheid, het algemene welzijn en de productiviteit. Deze definitie draait rond drie belangrijke noties die essentieel zijn om te begrijpen hoe stress ontstaat: Het individu: het is onmogelijk om de mate van stress die een situatie kan veroorzaken te beoordelen door zich enkel en alleen te baseren op de kenmerken van de situatie. Twee verschillende individuen zullen immers niet op dezelfde manier reageren op identieke omstandigheden. Wat voor sommigen belangrijk is, is dat voor anderen niet. Sommige personen zijn beter gewapend dan andere om te kunnen omgaan met een stresserende situatie. En onze graad van weerstand wordt bepaald door ons verhaal, ons humeur, onze vaardigheden, onze persoonlijkheid (perfectionistisch, angstig, ), De situatie: verschillende situaties werken stress in de hand, vooral als we ze niet kunnen ontvluchten of als we er niets aan kunnen veranderen, zoals een toename van de druk, frequente wijzigingen, fouten die zwaar afgestraft worden, gebrek aan autonomie, frustraties, vijandige relaties, verbaal of fsiek geweld, onvoorziene gebeurtenissen, De context: speelt een belangrijke rol in het stressproces en speelt mee op vier niveaus: de omgeving (koude, warmte, lawaai, files, uurwijzigingen,...), relationeel (slecht gedefinieerd profiel, pesterijen, procedure voor het nemen van beslissingen, ), levensgebeurtenissen (overlijden, scheiding, huwelijk, ) en socio-economisch (herstructureringen, loon in functie van rendement, angst voor werkloosheid, ). Wanneer we met stresssituaties worden geconfronteerd, reageert ons organisme in drie fases: alarm, weerstand en uitputting. Dit is het algemeen aanpassingssndroom, dat in 1935 werd ontdekt door endocrinoloog Hans Sele. Hij was de eerste die de schadelijkheid van stress wetenschappelijk heeft bewezen. De alarmreactie: dit is de onmiddellijke reactie op stress. Wanneer we worden geconfronteerd met stress gaat ons lichaam hormonen (catecholamines) vrijgeven die het hartritme, de bloeddruk, het waakzaamheidsniveau en de lichaamstemperatuur opdrijven, om het organisme voor te bereiden op actie. De weerstand: indien de situatie aanhoudt, komt het organisme in een weerstandsfase. Er worden opnieuw hormonen (glucocorticoïden) afgescheiden die de bloedsuikerspiegel doen stijgen om onze spieren, ons hart en de hersenen voldoende energie te leveren. De uitputting: wanneer de stresssituatie nog steeds aanhoudt of verergert, kunnen de capaciteiten van ons lichaam overbelast raken. We belanden dan in een toestand van chronische stress. Onze weerstandscapaciteit wordt overbelast en geeft het uiteindelijk op omdat het immuunssteem niet meer naar behoren functioneert. Chronische stress heeft altijd nefaste gevolgen voor de gezondheid. In werksituaties maakt men vaak het onderscheid tussen goede en slechte stress. Goede stress is stress die ervoor zorgt dat al onze capaciteiten worden ingezet, terwijl slechte stress ze net uitput. Wetenschappelijk gezien, bestaat dit onderscheid niet. Stress is een aanpassingsfenomeen van het lichaam dat geactiveerd wordt 6 GEZINNEN 05

6 stress door de omgeving. Er kan wel een onderscheid worden gemaakt tussen piekstress en chronische stress. Piekstress ontstaat als onmiddellijke reactie op een welbepaalde situatie op een gegeven moment (respecteren van een deadline, openbaar moeten spreken, ). Deze vorm van stress stelt op zich geen probleem, hij kan immers een persoon ertoe aanzetten om het beste van zichzelf te geven. Hij houdt geen gevaar in voor het organisme, zolang elke stressperiode gevolgd wordt door een ontspanningsperiode. Wanneer de stress aanhoudt met de tijd, wordt hij chronisch. Stress wordt dan een risico voor de gezondheid, omdat onze capaciteit om te reageren vermindert en ons organisme uitgeput raakt. Op weg naar een burn-out Een burn-out hebben, betekent letterlijk zichzelf van binnenuit opbranden. Burn-out is een toestand van totale mentale, fsieke en emotionele uitputting. Burn-out is een proces dat heel langzaamaan evolueert en dat voorkomt na maanden of jaren blootstelling aan intense stresssituaties. Het wordt gekenmerkt door drie soorten smptomen: - Emotionele uitputting: het is een toestand van vermoeidheid en een gebrek aan energie die zich zowel op fsiek als op emotioneel of cognitief niveau kan manifesteren. Dit is het belangrijkste smptoom van een burn-out, maar het is op zich niet voldoende om de diagnose te stellen. - Depersonalisering: het is een negatief antwoord naar anderen toe, een verlies aan consideratie voor de patiënten, de gebruikers, de collega s, de studenten, de klanten, Dit kan ook gekenmerkt worden door prikkelbaarheid, een verlies aan idealisme, cnisme en het zich terugtrekken. - Het minimaliseren van de persoonlijke prestaties: dit is de neiging om zijn werk negatief te evalueren, het minimaliseren van de eigen vaardigheden, het succes en/of de efficiëntie. De oorzaken van stress De factoren die aan de oorsprong liggen van stress op het werk zijn talrijk en evolueren samen met de werkomstandigheden. We identificeren over het algemeen 6 stressfactorgroepen. Factoren in verband met het uit te voeren werk: te hoge kwalitatieve en kwantitatieve vereisten, te veel verantwoordelijkheden, repetitieve taken, tegenstrijdige of niet goed gedefinieerde vereisten,... Factoren in verband met de organisatie van het werk: slechte communicatie, geen stabiel arbeidscontract (baan op de tocht, uitbesteding,...), de onverzoenbaarheid van de werkuren en het sociale of gezinsleven, Factoren in verband met de werkrelaties: gebrek aan ondersteuning door de collega s en/of hiërarchisch hogergeplaatsten, slecht management, geen of weinig erkenning voor het verrichte werk, Factoren in verband met de fsieke en technische omgeving: lawaai, warmte, vochtigheid, plaatsgebrek, onaangepaste verlichting, Factoren in verband met de sociologische evolutie: toenemend gebruik van technieken voor communicatie op afstand, individualisering van de beroepsactiviteit met het toekennen van te veel verantwoordelijkheden, veeleisendheid of agressiviteit van de klanten, Factoren in verband met de macro-economische omgeving van de onderneming: onzekerheid over de tewerkstelling, concurrentie, Deze factoren zijn nog gevaarlijker voor de gezondheid wanneer ze aanhouden. Ze worden ondergaan, ze zijn talrijk en vaak onverzoenbaar (bv. hoge productiviteitseisen gecombineerd met weinig manoeuvreerruime). Maar stress belangt niet enkel werkende mensen aan. Geen baan hebben, is immers ook een bron van stress, want het staat snoniem voor sociale onzekerheid, instabiliteit, werkloosheid. Zo bleek uit de resultaten van de eerste enquête uitgevoerd door de Socialistische Mutualiteit in het kader van haar Solidaris-barometer, waarin 36 % van de ondervraagde werkzoekenden verklaart spanningen, angst of depressie te voelen en 18 % verklaart een zelfmoordpoging achter de rug te hebben. De smptomen van stress De manieren waarop stress zich uit zijn erg uiteenlopend, talrijk en al dan niet heftig. Ze variëren naargelang het individu. Vaak zien we dat elke persoon zeer specifiek zijn eigen smptomen heeft. De diagnose stress is bijgevolg ook niet makkelijk te stellen. De smptomen kunnen zowel fsiek als pschisch zijn. Het is goed deze tekenen te herkennen, om ze te kunnen identificeren en om een oplossing voor het probleem te kunnen zoeken. Op pschologisch vlak kunnen de volgende smptomen opduiken: s morgens vroeg wakker worden om dan zonder probleem opnieuw in slaap te vallen, prikkelbaarheid, gespannenheid, ongeduld, angst, besluiteloosheid, problemen met het kortetermijngeheugen, zich moeilijk kunnen concentreren, verward zijn, negatieve perceptie van de werkelijkheid, laag zelfbeeld, 06 GEZINNEN

7 de neiging om zich af te zonderen, gebrek aan energie, laag libido, drug-, alcohol-, tabaksgebruik, het vermijden van veeleisende situaties, De meest voorkomende fsieke smptomen zijn: spierspanning (nek-, schouder- en rugpijn), hartkloppingen, maagpijn, spijsverteringsproblemen, geen eetlust hebben, hoofdpijn, duizeligheid, kortademig zijn, vermoeidheid, eczeem, gnaecologische problemen, terugkerende infecties, Indien de stresssituatie aanhoudt, hebben de smptomen de neiging te verergeren. Dit kan zich vertalen in een metabolisch sndroom met als smptomen abdominale obesitas, weerstand voor insuline (wat kan leiden tot diabetes), een hoge bloeddruk en verstoringen in het lipidenmetabolisme (cholesterol, triglceriden, ). Talrijke studies hebben ook aangetoond dat er een samenhang bestaat tussen stress en het risico op een cardiovasculair accident (beroerte), spier- en skeletproblemen of depressie. Werkstress is niet onvermijdelijk! Werkstress vormt een reëel probleem binnen de volksgezondheid. Het tast de mentale en fsieke gezondheid van een werknemer aan, maar heeft ook organisatorische en economische gevolgen voor ondernemingen en de maatschappij in het algemeen. Bij bedrijven waar veel stress heerst, stellen we dan ook een demotivatie vast, arbeidsongevallen, een toename van de turn-over en het absenteïsme, Het eerste wat moet gebeuren, is iets doen aan de oorzaken van de stress, door een organisatiemethode of werkomstandigheden in te voeren die de fsieke veiligheid en de fsieke en mentale gezondheid van de werknemers respecteren. Enkel een collectieve aanpak kan duurzame oplossingen bieden aan dit probleem. De wetgeving* verplicht de werkgever om de gezondheid en veiligheid op het werk te beschermen, met inbegrip van de gevolgen van stress. De werkgever moet de oorzaken van werkstress opsporen, de risico s die eruit voortvloeien evalueren, preventieve maatregelen treffen voor het voorkomen of verhelpen van de risico s, en de werknemer informeren. U moet geraadpleegd worden over elke wijziging die uw gezondheid of veiligheid zou kunnen beïnvloeden, met inbegrip van wijzigingen die werkgerelateerde stress met zich kunnen meebrengen. U kunt uw bijdrage leveren door problemen te signaleren en door haalbare oplossingen voor te stellen. Het beheer van werkstress en bij uitbreiding van het welzijn is een van de bevoegdheden van het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) en, als dit er niet is, van de bedrijfsleider. Het is deze laatste die een diagnose van de pschosociale risico's moet definiëren en uitvoeren, om vervolgens een actieplan op te stellen. *De wet inzake welzijn (4 augustus 1996) en de wet inzake pesterijen (11 juni 2002) VOORDELEN EN DIENSTEN VAN UW MUTUALITEIT Pschotherapie Interventie van 10 euro per sessie pschotherapie bij een licentiaat pschologie die is geregistreerd bij de Pschologencommissie (max. 6 sessies per kalenderjaar). Sportclub of fitnesscentrum Jaarlijkse tussenkomst van 25 euro in de kost van lidgeld voor een sportclub of fitnesscentrum, ongeacht uw leeftijd! Terugbetaling van het remgeld Wij betalen het wettelijk remgeld terug voor bepaalde prestaties en dit ongeacht uw leeftijd! Meer informatie? / Met wie praat u erover? Het is van het grootste belang dat stress geuit wordt. Het eerste wat u kunt doen, is erover praten met de personen die de stress veroorzaken. Blijf rustig en respectvol voor de personen en functies van deze personen. Het kan ervoor zorgen dat het probleem wordt opgelost. De persoon in kwestie is zich niet altijd bewust van de effecten die zijn gedrag hebben. Als het probleem aanhoudt, praat er dan over met uw omgeving. Hogergeplaatsten en vakbondsvertegenwoordigers kunnen u helpen om tot een betere werkorganisatie te komen. De vakbondsvertegenwoordiger kan het probleem rapporteren aan het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk, om te handelen in functie van de omvang van het probleem. 6 GEZINNEN 07

8 stress Binnen de onderneming kunt u ook een beroep doen op enkele hulpverleners: De taak van de vertrouwenspersoon bestaat erin de preventieadviseur te ondersteunen in zijn strijd tegen geweld, morele en seksuele pesterijen op het werk. Hij is er om, in alle vertrouwelijkheid, naar u te luisteren, om u advies te geven en om samen met u naar een oplossing te zoeken. Zijn aanwezigheid is niet verplicht, maar is aan te bevelen. De preventieadviseur, die gespecialiseerd is in de pschosociale aspecten van het werk, is een expert (verplicht) die de werkgever en de werknemers adviseert, om werkgerelateerde pschosociale risico s te voorkomen. De arbeidsgeneesheer moet waken over de gezondheid van de werknemers op de werkvloer. Hij helpt en informeert u bij problemen of zorgen. Als u gezondheidsproblemen ondervindt die te maken hebben met uw werk, kunt u hem raadplegen. Sommige problemen kunnen door de vakbondsafgevaardigde worden aangesneden binnen het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW), dat eventueel organisatorische maatregelen kan overwegen. Als u uw probleem niet intern kunt oplossen, kan u ook de arbeidsinspectie contacteren ( die de werkgever kan verplichten tot het nemen van maatregelen. Praat erover met uw omgeving, familie, vrienden,... U goed omringen en praten met uw omgeving over de moeilijkheden die u doormaakt op het werk, helpen om zich gesteund te voelen. Sociale ondersteuning zou de beste buffer zijn tegen chronische stress. Praat erover met uw arts. Indien nodig kan deze beslissen dat u beter een tijdje niet gaat werken. Uiteraard volstaat deze rustperiode op zich niet. Ze moet samengaan met pschologische hulp. Enkel een bevoegde professional kan u door deze moeilijke periode loodsen en kan de verschillende facetten van uw probleem begrijpen. Burn-out: de 10 risicoberoepen... In geen enkel beroep is een burn-out volledig uitgesloten. Maar er bestaan wel degelijk enkele beroepen waarin de kans op een burn-out net iets groter is. Dit is de lijst Verpleegkundige 2. Tandarts 3. Leerkracht 4. Call-centermedewerker 5. Operator 6. Arbeider die zwaar fsiek werk uitvoert 7. Manager 8. Bankier 9. Werknemer in de chemische sector 10. Kleine zelfstandige Bron: Beter voorkomen Stress is alomtegenwoordig. Het is dus moeilijk om volledig stressvrij te leven. Er bestaan echter verschillende manieren om stress te verminderen en om er beter mee om te gaan. - Leer om de aan stress gerelateerde fsieke en pschologische smptomen te herkennen. - Leer uzelf kennen. Iedereen heeft zijn grenzen en het is belangrijk die te respecteren. Het is belangrijk om nee te kunnen zeggen. - Zorg ervoor dat u uw emoties, gevoelens en angsten kunt uitdrukken. - Verbeter uw communicatie op het werk, met partner, kinderen, familie,... - Eet evenwichtig en matig uw verbruik van koffie, thee, suiker, alcohol, sigaretten, want dit kan bijdragen tot stress. - Het beoefenen van een fsieke activiteit kan een grote hulp zijn om stress te voorkomen of te verminderen, en bevordert de slaap. Experts bevelen 30 minuten fsieke inspanning aan, 5 maal per week. - Doe aan relaxatie om u te bevrijden van spierspanningen. - Schakel eens uit! Smartphones, laptops, zijn evengoed manieren om uw werk en dus ook uw werkstress mee naar huis te nemen. Beperk de tijd dat u beschikbaar bent voor uw werkgever en tracht u daaraan te houden. - Vermijd geneesmiddelen! Ze helpen u misschien om de stresssmptomen te camoufleren, maar ze veranderen niets aan de oorzaak. Wijzig geleidelijk aan de manier waarop u reageert, maar probeer ook niet alles in één keer om te gooien. W Bronnen: GEZINNEN

9 Bent u gestrest? Doe de test! Het is belangrijk om zich bewust te zijn van zijn stressniveau, want soms wordt het beschouwd als iets onontkoombaars of soms wordt het gewoon genegeerd. Test uw stressniveau door onderstaande vragen te beantwoorden ( Perceived Stress Scale van Cohen). Ze betreffen gevoelens en gedachten gedurende de afgelopen maand. Omcirkel het cijfer dat overeenstemt met uw situatie 1. Hoe vaak bent u overstuur geweest door iets dat onverwachts gebeurde? 2. Hoe vaak hebt u het gevoel gehad dat u niet in staat was de belangrijke dingen in uw leven onder controle te houden? 3. Hoe vaak hebt u zich zenuwachtig en onder spanning gevoeld? 4. Hoe vaak hebt u irriterende moeilijkheden (of dingen die u tegenzaten) met succes aangepakt? 5. Hoe vaak hebt u het gevoel gehad dat u op de juiste wijze omging met belangrijke veranderingen die zich voordeden? 6. Hoe vaak hebt u een zelfverzekerd gevoel gehad over uw vermogen om persoonlijke problemen aan te pakken? 7. Hoe vaak hebt u het gevoel gehad dat de dingen meezaten? 8. Hoe vaak hebt u het gevoel gehad dat u niet op kon tegen de dingen die u moest doen? 9. Hoe vaak bent u in staat geweest om irritaties in uw leven onder controle te houden? 10. Hoe vaak hebt u het gevoel gehad dat u de dingen de baas bleef? 11. Hoe vaak hebt u zich boos gemaakt om dingen die buiten uw controle om gebeurden? 12. Hoe vaak hebt u gemerkt dat u aan het piekeren was over dingen die u moest gaan volbrengen? 13. Hoe vaak bent u in staat geweest om de manier waarop u uw tijd besteedde onder controle te hebben? 14. Hoe vaak hebt u het gevoel gehad dat moeilijkheden zich zo hoog opstapelden dat u ze niet te boven kon komen? Totaal per kolom Nooit Zelden Soms Redelijk vaak Heel vaak Algemeen totaal Resultaten Minder dan 25 punten U hebt geen stress U bent duidelijk iemand die niet snel gestresseerd raakt. Wanneer u geconfronteerd wordt met situaties die sommigen als stresserend zouden bestempelen, blijft u kalm en vol vertrouwen. U lijkt controle te hebben over uw tijdbeheer en kunt snel beslissingen nemen. Van 25 tot 49 punten U ondervindt matige stress U maakt mogelijk korte periodes van stress door, maar ze hebben geen weerslag op uw levenskwaliteit. Toch raden wij u aan om de bronnen van stress te identificeren en ons advies te volgen, om erin te slagen uw stress te beheersen en zo te vermijden dat hij permanent wordt. Meer dan 50 punten U lijdt aan pathologische stress De resultaten geven aan dat u aan stress lijdt. Er bestaan heel wat middelen om uw stress onder controle te houden. Praat erover met uw arts! Opgelet: Deze test is louter informatief en dient niet om een diagnose te stellen. Het stressniveau varieert in functie van de personen, en kan ook afhangen van uw geestesgesteldheid op het moment dat u de test invult. GEZINNEN 09

10 rugpijn Hoe vermijdt u rugpijn? Rugpijn wordt beschouwd als de pijn van de eeuw en vormt een echt probleem voor de volksgezondheid. Om rugpijn te voorkomen, moet u goed voor uw rug zorgen. Hier volgen enkele tips om uw rug in topconditie te houden. Waarom hebt u rugpijn? De oorzaken van rugpijn zijn zeer uiteenlopend: misvormingen aan de rug (scoliose, ), spierkrampen, spierverrekkingen, een hernia, overgewicht, artritis, artrose, osteoporose, stress, foutief uitgeoefende fsieke inspanningen, Maar een van de meest voorkomende oorzaken is het foutief gebruik van onze rug. Onze slechte houding op het werk of tijdens onze vrije tijd ligt aan de oorsprong van de meeste rugklachten. Neem een juiste houding aan... We kunnen veel rugklachten vermijden door een juiste houding aan te nemen en door juist te bewegen. Het probleem is dat we de foute bewegingen onbewust maken. Daarom geven we u een paar tips. zitten Lang zitten, stelt onze gewrichten, spieren en botten op de proef. Het zorgt voor meer druk op onze rug dan vele andere houdingen, waaronder rechtopstaan. U moet altijd vermijden dat uw rug naar achter doorzakt en dat u met een bolle rug zit. Kantel uw bekken en buik daarom actief naar voren. Dit is wat we de ruiterszit noemen. Hou de knieën iets lager dan de heupen. Zet uw stoel zo dicht mogelijk tegen de tafel en pas de hoogte van uw stoel aan. Als u niet met uw voeten tot aan de grond geraakt, gebruikt dan een voetensteun. Stel uw rugleuning zo in dat uw rug en ruggengraat worden ondersteund, ongeacht uw positie. Stop indien nodig een kussen of rolletje achter uw rug ter hoogte van uw lende. 10 GEZINNEN

11 U zit op de juiste hoogte als uw ellebogen een rechte hoek vormen wanneer u tpt, of als de bovenkant van uw scherm op ooghoogte zit. Er moet 15 tot 20 centimeter plaats overblijven tussen uw klavier en de rand van de tafel. Wanneer u zich draait, draai dan heel uw lichaam in plaats van enkel de bovenkant. Gebruik een draaistoel om de draaibewegingen te beperken. Blijf niet langer dan 2 uur aan een stuk zitten. Sta af en toe recht om even rond te stappen. rechtopstaan Gedurende een langere periode rechtop staan, zet druk op de kromming van uw rug. Door een voet op een verhoogje te zetten, vermindert u de druk in de ruggengraat. Verander om de 5 tot 15 minuten van voet. Bewaar een goede houding: oren, schouders en heupen moeten één lijn vormen. Hou u hoofd omhoog en trek uw buik in. slapen We spenderen een derde van ons bestaan liggend. Het is dus heel belangrijk om over een goed bed en een goede matras te beschikken, én om een goede houding aan te nemen in bed. Op de buik slapen, wordt afgeraden, omdat u dan verplicht bent om uw hoofd naar opzij te draaien en het onderste van uw rug te krommen. Wanneer u ligt, moet uw rug zijn normale kromming kunnen bewaren. De beste houding is dus op de rug liggen, met het hoofd recht, de armen langs het lichaam en de benen lichtjes gespreid om het bekken te ontlasten. Een zijlig met opgetrokken knieën is niet slecht. Het is een neutrale houding, zolang u een kussentje tussen de dijen stopt om de heupen te ontlasten en zolang uw hoofdkussen niet te zacht of te plat is. Over het algemeen moet de matras stevig zijn, zonder hard te zijn, en moet de beddenbodem soepel zijn. Het hoofdkussen moet qua omvang aangepast zijn aan de kromming van de nekwervels, wanneer u op uw rug ligt, en aan de holte die wordt gevormd door de breedte van uw schouder, wanneer u op uw zij ligt. om een last op te tillen Ongeacht de beoefende fsieke activiteit, moet u zich altijd bewust zijn van uw houding. De rug moet altijd mooi recht zijn, de blik moet naar voren gericht zijn, de schouders naar achteren. Het zijn de onderste ledematen die moeten werken: plooi altijd de benen in plaats van de rug. Wanneer de rug tijdens de beweging actief moet zijn, moet dit een trage en harmonieuze beweging zijn. Vermijd zo veel mogelijk bruuske en snelle bewegingen. Vermijd ook draaibewegingen. Als u een voorwerp van de grond moet optillen, ga dan door de knieën en Voordelen en diensten van uw mutualiteit Terugbetaling van het remgeld, sport, osteopatie, kinesitherapie, De Socialistische Mutualiteit biedt een reeks voordelen om de kosten van uw gezondheidszorg te drukken. Meer informatie? / Doe een beroep op onze zorg en diensten aan huis! Deze dienstverlening zorgt ervoor dat ouderen, zieken of personen met een beperkte autonomie gewoon thuis kunnen blijven wonen. We bieden u een kwalitatieve dienstverlening aan tegen een democratische prijs. Meer informatie? / De Medishop De Medishop biedt een ruim assortiment gespecialiseerde producten en (para)medisch materiaal tegen democratische prijzen. Binnen onze actie 'Leg je niet neer bij rugpijn' geven wij ook kortingen op heel wat rugvriendelijke producten in onze Medishop. Deze actie loopt van 26 september tot 15 december Meer informatie? / Medische centra César De Paepe De medische centra César De Paepe bieden medische en paramedische zorg (algemene geneeskunde, kinesitherapie, ) van hoge kwaliteit tegen Riziv-tarieven. En omdat de mutualiteit het remgeld betaalt voor een reeks veel voorkomende prestaties binnen de algemene geneeskunde, gespecialiseerde geneeskunde en tandheelkunde, moet u voor deze diensten zelfs geen eigen aandeel betalen! Om te weten waar u het dichtstbijzijnde medisch centrum vindt, surft u naar of neemt u contact op hou uw rug goed recht. Kom opnieuw recht door de benen te strekken en hou het voorwerp dicht tegen uw lichaam. Nog een tip Elke kilo die u te veel weegt, is een extra belasting voor uw rug. Het is dus belangrijk om goed op gewicht te blijven of om een paar kilootjes af te vallen als er wat af mag. De rug houdt maar stand dankzij de spieren. Als die niet goed werken, kan de rug ook niet correct werken, waardoor rugklachten kunnen ontstaan. Het is dus van het grootste belang om regelmatig te sporten (wandelen, zwemmen, ), en vergeet u daarbij vooral niet op te warmen. Door dit advies op te volgen, kunt u rugpijn voorkomen. Als de rugpijn echter aanhoudt, raadpleeg dan een arts om de oorzaak te vinden en een gepaste behandeling aan te reiken. W Bronnen: Op 26 september staat preventie van rugpijn centraal bij de Socialistische Mutualiteit. Kent u uw rug en draagt u er zorg voor? Doe de test in onze hoofdkantoren! Meer informatie? / GEZINNEN 11

Subject: Taak 1.2.20

Subject: Taak 1.2.20 Taak 1.2.20 Tutor : vd Biggelaar Mentor : vd Biggelaar Klas : MT1A Gemaakt door : Tommy & Paul van der Linden 1 Inhoud! Taak 1.2.20 Inhoud!... 2 Inleiding... 3 Trekken en Duwen... 4 Tillen... 4 Zitten...

Nadere informatie

Verlicht je symptomen van stress!

Verlicht je symptomen van stress! Verlicht je symptomen van stress! Wat is stress? van de Belgische bevolking lijdt aan stress! Maar stress is niet voor iedereen hetzelfde: Stress is een vorm van spanning die voorkomt bij de mens als reactie

Nadere informatie

GIDS. voor een. rustige nacht

GIDS. voor een. rustige nacht GIDS voor een rustige nacht Lekker geslapen? Lekker slapen en uitgerust wakker worden. Voor veel mensen is het een verre droom. Naar schatting één op de vijf mensen in ons land kampt geregeld met slaapproblemen.

Nadere informatie

Resultaten van een enquête MediQuality in samenwerking met Omnivit Stress Control over stress bij zorgverstrekkers en patiënten.

Resultaten van een enquête MediQuality in samenwerking met Omnivit Stress Control over stress bij zorgverstrekkers en patiënten. Resultaten van een enquête MediQuality in samenwerking met Omnivit Stress Control over stress bij zorgverstrekkers en patiënten. 94% van de artsen ziet steeds meer gestresseerde patiënten Na de bankencrisis

Nadere informatie

Lage Rugpijn, Aspecifieke Lage Rugpijn, Lumbago, Spit,

Lage Rugpijn, Aspecifieke Lage Rugpijn, Lumbago, Spit, Lage Rugpijn, Aspecifieke Lage Rugpijn, Lumbago, Spit, Wat is lage rugpijn? Lage rugpijn zit onderin de rug. Soms straalt de pijn uit naar de billen of naar een of beide bovenbenen. De pijn kan plotseling

Nadere informatie

Deel 2: maak een keuze

Deel 2: maak een keuze Je rookgedrag veranderen Deel 2: maak een keuze In deel 1 heb je stilgestaan bij je rookgedrag. Je hebt geregistreerd hoeveel en in welke omstandigheden je rookt. Mogelijks was je wel verwonderd over de

Nadere informatie

Hoofdpijn Duizeligheid Vermoeidheid Concentratieproblemen Vergeetachtigheid

Hoofdpijn Duizeligheid Vermoeidheid Concentratieproblemen Vergeetachtigheid Hersenschudding In deze folder vertellen we wat de gevolgen van een hersenschudding kunnen zijn en wat u kunt verwachten tijdens het herstel. Ook geven we adviezen over wat u het beste wel en niet kunt

Nadere informatie

regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl

regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl n Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid We slapen gemiddeld zo n zeven tot acht uur per nacht. Dat

Nadere informatie

Ontdek je kracht voor de leerkracht

Ontdek je kracht voor de leerkracht Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te

Nadere informatie

Sanny van Helden Beoefend al 15 jaar Yoga Is lezing over Yoga wel interessant? Deze lezing is een ontdekkingsreis Lezing én oefeningen Interactie Heb

Sanny van Helden Beoefend al 15 jaar Yoga Is lezing over Yoga wel interessant? Deze lezing is een ontdekkingsreis Lezing én oefeningen Interactie Heb Sanny van Helden Beoefend al 15 jaar Yoga Is lezing over Yoga wel interessant? Deze lezing is een ontdekkingsreis Lezing én oefeningen Interactie Heb je een vraag? Stel deze dan direct! Weet één van jullie

Nadere informatie

Klachten na een hersenschudding algemene informatie

Klachten na een hersenschudding algemene informatie Een hersenschudding ontstaat door een klap op het hoofd, bijvoorbeeld bij een ongeluk. Je wordt duizelig of raakt bewusteloos. Meestal duurt het enige tijd voor de hersenen hiervan herstellen. Zolang de

Nadere informatie

KALMEER- EN SLAAPMIDDELEN DE AFBOUW

KALMEER- EN SLAAPMIDDELEN DE AFBOUW KALMEER- EN SLAAPMIDDELEN DE AFBOUW Ik wil stoppen met slaapmiddelen In het kort Een goede voorbereiding maakt stoppen met slaapmiddelen makkelijker. Uw huisarts helpt u graag bij het stoppen. Als u stopt,

Nadere informatie

Rookstopbegeleiding. Informatiebrochure patiënten

Rookstopbegeleiding. Informatiebrochure patiënten Rookstopbegeleiding Informatiebrochure patiënten 1. Stoppen is geweldig... 4 2. Motivatie... 5 3. Rookstopprogramma van het UZA... 7 4. Kosten... 7 Contact...8 Beste roker, Welkom in het UZA. Definitief

Nadere informatie

Hoe ga je om met stress?

Hoe ga je om met stress? Hoe ga je om met stress? Bij stress ontstaat er in ons lichaam een natuurlijke reactie die ons in staat stelt om snel en alert te reageren op gevaar: onze polsslag en ademhaling versnellen, de spieren

Nadere informatie

De trap op of aflopen: Probeer uw lichaam rechtop te houden en niet voorover te kantelen.

De trap op of aflopen: Probeer uw lichaam rechtop te houden en niet voorover te kantelen. GEBRUIKSAANWIJZING Welkom! Een gezonde wervelkolom: Stress en de dagelijkse bezigheden dragen bij aan het ontwikkelen van slechte gewoontes als het gaat om de zorg voor onze wervelkolom. Er zijn bijvoorbeeld

Nadere informatie

Help, ik kan niet slapen! Slaapproblemen bij jongeren

Help, ik kan niet slapen! Slaapproblemen bij jongeren 1 Help, ik kan niet slapen! Slaapproblemen bij jongeren 2 Help, ik kan niet slapen! Slaapproblemen bij jongeren Slaap jij ook zo slecht? Uit onderzoek blijkt dat één op de tien jongeren zo nu en dan last

Nadere informatie

Omgaan met spanningen

Omgaan met spanningen Omgaan met spanningen Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Stimulerende spanning 1 Problematische spanning 1 Oorzaken van spanning 2 Spanningsklachten 2 De vicieuze cirkel 3 Overspannen

Nadere informatie

Terrorisme en dan verder

Terrorisme en dan verder Terrorisme en dan verder Hoe kunt u omgaan met de gevolgen van een aanslag? - Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie.

Nadere informatie

Een reden te meer om te lachen. Dentimut First & Dentimut Plus: toegankelijke tandverzekeringen voor iedereen!

Een reden te meer om te lachen. Dentimut First & Dentimut Plus: toegankelijke tandverzekeringen voor iedereen! Een reden te meer om te lachen Dentimut First & Dentimut Plus: toegankelijke tandverzekeringen voor iedereen! Gids Dentimut First & Dentimut Plus Informatiegids uitgegeven door de Verzekeringsmaatschappij

Nadere informatie

Dit doe je zelf tegen stress. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress

Dit doe je zelf tegen stress. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress Dit doe je zelf tegen stress Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress 1 Inhoud Inleiding 3 A Pak stress op tijd aan 4 - Herken eerst wanneer stress ongezond wordt - Tips

Nadere informatie

IK STOP. www.nicorette.be. is het beslist, Met. nicorette helpt je succesvol stoppen met roken.

IK STOP. www.nicorette.be. is het beslist, Met. nicorette helpt je succesvol stoppen met roken. Met is het beslist, IK STOP. nicorette helpt je succesvol stoppen met roken. nicorette bevat nicotine en is een geneesmiddel voor volwassenen. Buiten het bereik van kinderen houden. Geen langdurig gebruik

Nadere informatie

Samen op weg naar een gezond leven! Dieet. www.lm.be

Samen op weg naar een gezond leven! Dieet. www.lm.be Samen op weg naar een gezond leven! Dieet www.lm.be 2 Bij LM ontvang je een terugbetaling voor: dieetadvies geneesmiddelen tegen overgewicht vakanties voor jongeren met obesitas 3 Dieetadvies Een maatje

Nadere informatie

Denkt u. vast te lopen. in uw werk?

Denkt u. vast te lopen. in uw werk? Denkt u vast te lopen in uw werk? Het leven kan veel van u vragen. Soms misschien teveel. Zeker als u langdurig onder druk staat of een tegenslag te verwerken krijgt. U heeft bijvoorbeeld al lange tijd

Nadere informatie

Slaapproblemen, angst en onrust

Slaapproblemen, angst en onrust Slaapproblemen, angst en onrust WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WAT GEBEURT ER ALS U STOPT AUTORIJDEN INFORMATIE ADRESSEN HULPVERLENING VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? WWW.APOTHEEK.NL SLAAPPROBLEMEN,

Nadere informatie

SLAAP- EN KALMEERMIDDELEN, DENK EERST AAN ANDERE OPLOSSINGEN. BEWEGING, VOEDING, RELAXATIE,...

SLAAP- EN KALMEERMIDDELEN, DENK EERST AAN ANDERE OPLOSSINGEN. BEWEGING, VOEDING, RELAXATIE,... SLAAP- EN KALMEERMIDDELEN, DENK EERST AAN ANDERE OPLOSSINGEN. BEWEGING, VOEDING, RELAXATIE,... SLAAP- EN KALMEERMIDDELEN MOETEN DE LAATSTE OPTIE ZIJN. 1.260.034 ELKE DAG WORDEN ER EENHEIDSDOSISSEN SLAAP-

Nadere informatie

Bouw en werking van de rug

Bouw en werking van de rug Hou je rug gezond 60% tot 90% van de volwassenen krijgt ooit te maken met rugklachten. Nochtans kan je rugklachten voorkomen door rekening te houden met een aantal principes. In deze folder komen allerlei

Nadere informatie

Zwanger (geweest)? Spieren rondom uw bekken trainen? Klachten voorkomen en/of verminderen? voorkom bekkenpijn FYSIOHOLLAND

Zwanger (geweest)? Spieren rondom uw bekken trainen? Klachten voorkomen en/of verminderen? voorkom bekkenpijn FYSIOHOLLAND FYSIOHOLLAND voorkom bekkenpijn Zwanger (geweest)? Spieren rondom uw bekken trainen? Klachten voorkomen en/of verminderen? De therapeuten van FysioHolland geven tips. Veel vrouwen krijgen tijdens of na

Nadere informatie

EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN

EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN Eet gezond en gevarieerd Vermijd overgewicht Beweeg voldoende Stop met roken en beperk alcoholgebruik www.diabetescoach.be EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN Een gezonde

Nadere informatie

Adviezen voor patiënten met licht schedel/hersenletsel

Adviezen voor patiënten met licht schedel/hersenletsel Patiënteninformatie Adviezen voor patiënten met licht schedel/hersenletsel rkz.nl In deze folder leest u wat de gevolgen van een hersenschudding kunnen zijn en wat u kunt verwachten tijdens het herstel.

Nadere informatie

Nuttige tips na een rug- of nekoperatie

Nuttige tips na een rug- of nekoperatie Nuttige tips na een rug- of nekoperatie Nuttige tips na een rug- of nekoperatie Inhoud 1. Na de operatie 4 2. Algemene adviezen 4 3. Zitten 4 4. Liggen 5 5. Tillen 6 6. Rechtstaan 6 7. Autorijden 6 8.

Nadere informatie

WAT HOUDT U NOG TEGEN?

WAT HOUDT U NOG TEGEN? WAT HOUDT U NOG TEGEN? 2 Tussenoplossingen bestaan niet Rokers die voor het eerst nadenken over stoppen, proberen nog wel eens een tussenoplossing te vinden. Helaas bestaan er geen succesvolle tussenoplossingen.

Nadere informatie

Verslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan

Verslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan ggz voor doven & slechthorenden Verslaving Als iemand niet meer zonder... kan Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving Herkent u dit? Veel mensen gebruiken soms

Nadere informatie

Fit in je Hoofd, Goed in je Vel.

Fit in je Hoofd, Goed in je Vel. Fit in je Hoofd, Goed in je Vel. Goed in je vel zitten Vandaag: 1) Wat is geestelijk gezond? 2) Fit in je Hoofd en 10 positieve stappen 3) Slot en doel 1) Wat is geestelijk gezond? Wie zich mentaal goed

Nadere informatie

SLAAPPROBLEMEN APOTHEEK.NL

SLAAPPROBLEMEN APOTHEEK.NL SLAAPPROBLEMEN WAT KAN IK ZELF DOEN MEDICIJNEN BIJ SLAAPPROBLEMEN (BENZODIAZEPINES) AUTORIJDEN STOPPEN MET EEN BENZODIAZEPINE WAT KAN DE APOTHEKER VOOR MIJ DOEN INFORMATIE APOTHEEK.NL SLAAPPROBLEMEN Slaapproblemen

Nadere informatie

Reken maar eens uit wat je per week, per maand of per jaar uitgeeft aan het kopen van sigaretten, sigaren of andere rookwaren!

Reken maar eens uit wat je per week, per maand of per jaar uitgeeft aan het kopen van sigaretten, sigaren of andere rookwaren! Bezint voor ge begint ROKEN Stoppen met roken is niet eenvoudig! Iets afleren is altijd veel moeilijker dan iets aanleren. DAAROM: begin niet met roken! WANT: In tabaksrook zitten heel wat stoffen die

Nadere informatie

Preventie van werkdruk in de bouwsector. Werknemer

Preventie van werkdruk in de bouwsector. Werknemer Preventie van werkdruk in de bouwsector Werknemer Inhoud Wat is werkdruk/stress? Welke factoren bevorderen stress op het werk? Hoe herken ik stress-symptomen bij mezelf? Signalen van een te hoge werkdruk

Nadere informatie

Avantages - Voordelen. Détails - Details Tegemoetkoming van 10 euro per behandeling tot maximaal 50 euro per jaar. Organisation - Organisatie

Avantages - Voordelen. Détails - Details Tegemoetkoming van 10 euro per behandeling tot maximaal 50 euro per jaar. Organisation - Organisatie Organisation - Organisatie Acupunctuur Avantages - Voordelen Détails - Details Tegemoetkoming van 10 euro per behandeling tot maximaal 50 euro per jaar. De Voorzorg Socialistische Mutualiteit van Limburg

Nadere informatie

Pace vragenlijst Physician-based Assessment and Counseling for Exercise

Pace vragenlijst Physician-based Assessment and Counseling for Exercise Pace vragenlijst Physician-based Assessment and Counseling for Exercise Dit formulier bepaalt uw lichamelijke activiteiten niveau. Lees dit formulier door en kies de zin die het beste aansluit bij uw huidige

Nadere informatie

Nuttige tips na een rug- of nekoperatie

Nuttige tips na een rug- of nekoperatie Nuttige tips na een rug- of nekoperatie Beste patiënt In deze folder vindt u enkele nuttige tips voor een goed herstel in de eerste weken na een rug- of nekoperatie. Naargelang de aard van de ingreep wordt

Nadere informatie

Gezond slapen? Slaapadvies voor rusthuisbewoners.

Gezond slapen? Slaapadvies voor rusthuisbewoners. Gezond slapen? Slaapadvies voor rusthuisbewoners. WAT IS SLAAP? Slaap is een toestand van rust. Het is een natuurlijk proces waarbij je lichaam zich herstelt, maar ook om ervaringen van de dag te helpen

Nadere informatie

Slaaphygiëne. Tips om beter te slapen. Hoofdpijn polikliniek

Slaaphygiëne. Tips om beter te slapen. Hoofdpijn polikliniek Slaaphygiëne Tips om beter te slapen Hoofdpijn polikliniek Soms is het moeilijk om in slaap te vallen of om door te slapen. Hier geven wij u enkele tips die misschien kunnen helpen om tot een gezonde slaap

Nadere informatie

Avantages - Voordelen. Organisation - Organisatie

Avantages - Voordelen. Organisation - Organisatie Organisation - Organisatie Bond Moyson West- Vlaanderen 309 President Kennedypark 2 8500 KORTRIJK Tél. : (056) 23 02 30 Fax : (056) 23 02 06 Avantages - Voordelen Anti-decubitusmateriaal Acupunctuur Bandagiste

Nadere informatie

Dialogen website Motiveren tot rookstop

Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialoog verandertaal uitlokken en versterken Goedemorgen. Heeft u problemen gehad sinds uw vorige controle? Ja, eigenlijk wel. Mijn tanden zijn sterk verkleurd.

Nadere informatie

Wees duidelijk tegen je klanten

Wees duidelijk tegen je klanten Ronald Dingerdis Wees duidelijk tegen je klanten 3 In onze training Klantgerichtheid en communicatie vroeg een cursist me onlangs of je tegen je klant kan zeggen dat hij extreem vervelend is. Dat hij onredelijk

Nadere informatie

Rekoefeningen voor de Gehandicapte schutter

Rekoefeningen voor de Gehandicapte schutter Rekoefeningen voor de Gehandicapte schutter Rekken is een essentieel onderdeel van een evenwichtig trainingsprogramma. Het dagelijks uitvoeren van rekoefeningen kan de flexibiliteit en gezonde gewrichten

Nadere informatie

Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners

Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners Afdeling revalidatie mca.nl Inhoudsopgave Wat is chronische pijn en vermoeidheid? 3 Chronische pijn en vermoeidheid bij tieners 4 Rustig aan of toch

Nadere informatie

Kwaliteit van leven Een hulpmiddel bij de voorbereiding van een zorgplan

Kwaliteit van leven Een hulpmiddel bij de voorbereiding van een zorgplan Kwaliteit van leven Een hulpmiddel bij de voorbereiding van een zorgplan De zorg en begeleiding van mensen met een verstandelijke beperking moet erop gericht zijn dat de persoon een optimale kwaliteit

Nadere informatie

Zwanger? Een goed moment om te stoppen met roken

Zwanger? Een goed moment om te stoppen met roken Zwanger? Een goed moment om te stoppen met roken Je bent in verwachting! Een nieuwe periode in je leven begint. Je wilt het beste voor je kindje. Stoppen met roken hoort daarbij. Het is goed voor je eigen

Nadere informatie

Online Psychologische Hulp Overspanning & Burn-out

Online Psychologische Hulp Overspanning & Burn-out Online Psychologische Hulp 2 Therapieland 3 Therapieland Online Psychologische Hulp In deze brochure maak je kennis met de online behandeling Overspanning & Burn-out van Therapieland. Je krijgt uitleg

Nadere informatie

Dip, down of depressie Hulp bij depressiviteit

Dip, down of depressie Hulp bij depressiviteit Dip, down of depressie Hulp bij depressiviteit Dip, down of depressie Hulp bij depressiviteit Iedere tiener is weleens somber en verdrietig, en vaak is het in één, twee dagen voorbij zonder dat je als

Nadere informatie

speciaal onderwijs lesbrief gokken UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL

speciaal onderwijs lesbrief gokken UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL speciaal onderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: KENNISMAKING MET GOKKEN 3 HOE KUN JE GOKKEN? 3 WIE IS DE WINNAAR? 4 EENS OF ONEENS?

Nadere informatie

Zelfmoordgedachten. Praat over wat je denkt, voelt, ervaart. Praten lucht op.

Zelfmoordgedachten. Praat over wat je denkt, voelt, ervaart. Praten lucht op. Zelfmoordgedachten Praat over wat je denkt, voelt, ervaart. Praten lucht op. Alles over zelfmoordgedachten Zelfmoordlijn 1813 Die kan je bellen, chatten of mailen als je aan zelfdoding denkt. Op de website

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Delier of plotse verwardheid. GezondheidsZorg met een Ziel

Patiënteninformatie. Delier of plotse verwardheid. GezondheidsZorg met een Ziel i Patiënteninformatie Delier of plotse verwardheid GezondheidsZorg met een Ziel DELIER OF PLOTSE VERWARDHEID Uw partner, familielid of iemand anders uit uw naaste omgeving is vanwege een ziekte, ongeval

Nadere informatie

Periodieke beenbewegingen van de slaap periodic limb movement disorder (PLMD)

Periodieke beenbewegingen van de slaap periodic limb movement disorder (PLMD) Periodieke beenbewegingen van de slaap periodic limb movement disorder (PLMD) Albert Schweitzer ziekenhuis januari 2015 pavo 1160 Wat zijn periodieke beenbewegingen van de slaap? Bij periodic limb movement

Nadere informatie

Minder last van uw rug

Minder last van uw rug Minder last van uw rug Hoe kunt u pijn onderin uw rug verminderen en nieuwe klachten voorkomen Rugklachten zelf onder controle Pijn in uw rug is lastig en vervelend. Om vele redenen. Uw humeur kan eronder

Nadere informatie

Tips en tricks. Assertifuture - 1 -

Tips en tricks. Assertifuture - 1 - Tips en tricks Assertifuture - 1 - Stress is onvermijdelijk. Maar dat is niet erg, want stress kan positief en stimulerend zijn. Maar stress kan ook uw productiviteit en zelf uw gezondheid schade toebrengen.

Nadere informatie

Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen

Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen Soms voel je je gevangen door het leven. Vastgezet door de drukte, en beklemd in je eigen hoofd. Je voelt je niet vrij en je voelt geen liefde. Met deze tips breng

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Slaap bevorderende adviezen bij het Slaapapneu Syndroom

Patiënteninformatie. Slaap bevorderende adviezen bij het Slaapapneu Syndroom Patiënteninformatie Slaap bevorderende adviezen bij het Slaapapneu Syndroom Slaap bevorderende adviezen bij het Slaapapneu Syndroom Slaapcentrum, route 1.5 Telefoon (050) 524 5930 Medische Psychologie,

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

En hoe blijf jij fit in je hoofd?

En hoe blijf jij fit in je hoofd? En hoe blijf jij fit in je hoofd? 1,2,3,..., 10 stappen Je lekker in je vel voelen, daar kun je aan werken. Lees rustig de tien stappen. Ze inspireren je om fit te blijven in je hoofd en hebben al heel

Nadere informatie

Een heerlijk verblijf aan zee!

Een heerlijk verblijf aan zee! Een heerlijk verblijf aan zee! Domein Westhoek Arrangementen en promoties juni-december 2015 Geniet van de gezonde zeelucht in Domein Westhoek Verantwoordelijke uitgever : M. Michiels - Mussenstraat 17-19

Nadere informatie

OPLEIDINGSDAG. Vrijdag 11 januari Wil jij ook een held van de werkvloer worden?

OPLEIDINGSDAG. Vrijdag 11 januari Wil jij ook een held van de werkvloer worden? OPLEIDINGSDAG Vrijdag 11 januari 2019 Wil jij ook een held van de werkvloer worden? Neem deel aan onze gratis workshops over veiligheid en gezondheid! Ontdek ze in deze brochure of op www.opleidingsdag.be

Nadere informatie

En hoe blijf jij fit in je hoofd?

En hoe blijf jij fit in je hoofd? En hoe blijf jij fit in je hoofd? boekje-105x105-def.indd 1 30-01-2009 12:05:22 1,2,3,..., 10 stappen boekje-105x105-def.indd 2 30-01-2009 12:05:23 Je lekker in je vel voelen, daar kun je aan werken. Lees

Nadere informatie

Burn-out Traject begeleiding

Burn-out Traject begeleiding F o l d e r Burn-out Traject begeleiding Burn-out Aanpak en Preventie ter voorkoming van langdurige uitval Het leven stelt voortdurend bepaalde eisen aan de mens. Werk is in veel gevallen het levensgebied

Nadere informatie

Hersenschudding Volwassenen en kinderen > 6 jaar. Afdeling Spoedeisende Hulp

Hersenschudding Volwassenen en kinderen > 6 jaar. Afdeling Spoedeisende Hulp 00 Hersenschudding Volwassenen en kinderen > 6 jaar Afdeling Spoedeisende Hulp U of een van uw naasten heeft een hersenschudding opgelopen door een ongeluk of plotselinge beweging van het hoofd. Dit wordt

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Vermoeidheid bij kanker

Patiënteninformatie. Vermoeidheid bij kanker Patiënteninformatie Vermoeidheid bij kanker 2 Inhoud Inleiding... 4 Informatie over het ziektebeeld vermoeidheid bij kanker... 4 Tips en adviezen... 5 Wanneer uw arts raadplegen?... 6 Informatiesessies...

Nadere informatie

Ontspannen als gezonde levenshouding!

Ontspannen als gezonde levenshouding! Ontspannen als gezonde levenshouding! Gratis e-book met leuke ontspanningsoefeningen voor elke dag! Jana Schoefs Relaxatietherapie Jana Schoefs www.janaschoefs.be Ontspannen als gezonde levenshouding:

Nadere informatie

Openingsgebeden INHOUD

Openingsgebeden INHOUD Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus

Nadere informatie

Lage rugklachten. www.gzcdiemenzuid.nl

Lage rugklachten. www.gzcdiemenzuid.nl Lage rugklachten Introductie De lage rug is het gebied ter hoogte van de onderste 5 lendenwervels (lumbale wervels) en de overgang met het heiligbeen (lumbo-sacrale overgang). De lendenwervelkolom bestaat

Nadere informatie

Beter omgaan met STRESS. E-book

Beter omgaan met STRESS. E-book Beter omgaan met STRESS E-book In het kort - - - - - X 1. Bij stress helpt het om op een rij te zetten wat bij u spanning geeft en wat u juist energie geeft. 2. Praat er met iemand over die u vertrouwt.

Nadere informatie

met liefde, geduld en begrip kan ook iemand met een longprobleem een prettige seksuele relatie hebben

met liefde, geduld en begrip kan ook iemand met een longprobleem een prettige seksuele relatie hebben Intimiteit en seksualiteit bij longziekten Inleiding Intimiteit en/of seksualiteit horen bij het leven. De een is hierin wat actiever dan de ander en in de ene periode loopt het beter dan in de andere.

Nadere informatie

B R O C H U R E V O O R D E P R O F E S S I O N A L BURN-OUT BEGELEIDING INZAKE

B R O C H U R E V O O R D E P R O F E S S I O N A L BURN-OUT BEGELEIDING INZAKE B R O C H U R E V O O R D E P R O F E S S I O N A L BURN-OUT PILOOTPROJECT IN SAMENWERKING MET DE BANK -& ZIEKENHUISSECTOR BEGELEIDING INZAKE BURN-OUT BURN-OUT INHOUD 4 Burn-out: een hedendaags fenomeen

Nadere informatie

Leeratelier: Stress. Hoe kan ik hiermee omgaan?

Leeratelier: Stress. Hoe kan ik hiermee omgaan? Leeratelier: Stress Hoe kan ik hiermee omgaan? Doe de stress-test! Wat is stress? Hoe (examen)stress voorkomen en ermee omgaan? < 7: Ook jij hebt af en toe last van zenuwen tijdens de examenperiode, maar

Nadere informatie

Delier. Informatie voor familie en betrokkenen

Delier. Informatie voor familie en betrokkenen Delier Informatie voor familie en betrokkenen Inleiding Op onze verpleegafdeling is een familielid, vriend(in) of kennis van u opgenomen. Tijdens uw bezoek aan de patiënt heeft u waarschijnlijk gemerkt

Nadere informatie

OPBLAASBARE BACKTRACTION BELT GEBRUIKSAANWIJZING

OPBLAASBARE BACKTRACTION BELT GEBRUIKSAANWIJZING OPBLAASBARE BACKTRACTION BELT GEBRUIKSAANWIJZING 1 NB: Dit is een nieuwe, verbeterde versie, voorzien van een nieuw ventiel. De juiste manier om de om te doen: 1. Zorg dat de Decompression Belt geen lucht

Nadere informatie

PATIËNTENINFO. Nekbrochure. Rugschool. Fysische geneeskunde - Ergotherapie

PATIËNTENINFO. Nekbrochure. Rugschool. Fysische geneeskunde - Ergotherapie PATIËNTENINFO Nekbrochure Rugschool Fysische geneeskunde - Ergotherapie Beste patiënt Welkom op de dienst fysische geneeskunde van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen. In deze brochure vindt u enkele

Nadere informatie

Heeft u lichamelijke symptomen/klachten op dit moment en zo ja hoe lang bestaan deze klachten al?

Heeft u lichamelijke symptomen/klachten op dit moment en zo ja hoe lang bestaan deze klachten al? Anamnese formulier Het anamnese formulier dient als hulpmiddel voor het verkrijgen van adequate informatie voor het eerste consult en vervolg traject. Naast de basis vragen die hieronder vermeld staan

Nadere informatie

Hoe medewerkers bevlogen aan het werk houden?

Hoe medewerkers bevlogen aan het werk houden? Hoe medewerkers bevlogen aan het werk houden? Hoe medewerkers bevlogen aan het werk houden? Bevlogenheid en burn-out in België Uitdagend werk, positieve relaties met collega s en leidinggevenden, opleidingsmogelijkheden

Nadere informatie

1) Overlijden van een dierbare, ook als het overlijden werd verwacht.

1) Overlijden van een dierbare, ook als het overlijden werd verwacht. 1 Goede stress Stress betekent letterlijk spanning. Ons lichaam reageert onmiddellijk op invloeden van buitenaf door de hartslag te versnellen en de bloeddruk te laten stijgen. Daarnaast wordt de spijsvertering

Nadere informatie

Denk jij dat je. vastloopt tijdens. je studie?

Denk jij dat je. vastloopt tijdens. je studie? Denk jij dat je vastloopt tijdens je studie? Soms loopt het leven niet zoals jij zou willen. Misschien ben je somber, twijfel je erover wie je bent, loopt het niet zo met contacten of worstel je met je

Nadere informatie

Hou je rug gezond. afdeling Preventie en Bescherming

Hou je rug gezond. afdeling Preventie en Bescherming Hou je rug gezond afdeling Preventie en Bescherming 60% tot 90% van de volwassenen krijgt ooit te maken met rugklachten. Nochtans kan je rugklachten voorkomen door rekening te houden met een aantal principes.

Nadere informatie

FoodSteps - diabetes in beweging 28/10/2013

FoodSteps - diabetes in beweging 28/10/2013 FoodSteps - diabetes in beweging Wat is diabetes Symptomen Gevolgen Behandeling 5% van de bevolking heeft diabetes (= 1 op 20) Zuid West-Vlaanderen: 15 000 Verwachting komende jaar: x 2 (= 1 op 10) Pancreas

Nadere informatie

En hoe blijf jij Fit in je Hoofd?

En hoe blijf jij Fit in je Hoofd? En hoe blijf jij Fit in je Hoofd? 1,2,3,..., 10 stappen Fit in je Hoofd, Goed in je Vel. Je lekker in je vel voelen, daar kun je aan werken. Lees rustig de tien stappen. Ze inspireren je om fit te blijven

Nadere informatie

Arbocatalogus Grafimedia

Arbocatalogus Grafimedia Arbocatalogus Grafimedia Van werkdruk naar werkplezier Presentatie voor gebruik in eigen bedrijf Arbocatalogus Grafimedia Van Werkdruk naar Werkplezier Presentatie voor gebruik in het eigen bedrijf Deze

Nadere informatie

Terrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag?

Terrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag? Terrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag? Publieksversie Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie. Dit is ook

Nadere informatie

Slaapproblemen? Gezonde slaap

Slaapproblemen? Gezonde slaap Dit is een folder van www.orthoconsult.nl geschreven door dhr. drs. Ard Nieuwenbroek, trainer/ therapeut bij Ortho Consult. Deze folder is op een aantal punten aangepast en aangevuld door de stressbegeleiders

Nadere informatie

Vier op de tien slaapt slecht Bijlage

Vier op de tien slaapt slecht Bijlage 1) Grafieken en tabellen Vier op de tien slaapt slecht Bijlage Grafiek 1: Stellingen over slaap (totale groep 3.297 personen) Kijk naar jezelf (op een gemiddelde dag) en duid aan in welke mate je het eens

Nadere informatie

Slaapstoornissen bij ouderen

Slaapstoornissen bij ouderen Slaapstoornissen bij ouderen Een goede nachtrust is belangrijk. Tijdens de slaap krijgt het lichaam de tijd om te herstellen. Daarnaast lijkt slaap ook invloed te hebben op het geheugen. Met het ouder

Nadere informatie

Slaapstoornissen bij ouderen

Slaapstoornissen bij ouderen Slaapstoornissen bij ouderen Een goede nachtrust is belangrijk. Tijdens de slaap krijgt het lichaam de tijd om te herstellen. Daarnaast lijkt slaap ook invloed te hebben op het geheugen. Met het ouder

Nadere informatie

Het is nooit te laat om te stoppen met roken

Het is nooit te laat om te stoppen met roken Het is nooit te laat om te stoppen met roken Roken is levensgevaarlijk Actief en passief roken zijn volgens een rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie wereldwijd verantwoordelijk voor ongeveer 4 miljoen

Nadere informatie

Opgelet: sms'en zorgt voor 27 kilo druk op je ruggengraat

Opgelet: sms'en zorgt voor 27 kilo druk op je ruggengraat Opgelet: sms'en zorgt voor 27 kilo druk op je ruggengraat Bron: medicaldaily.com, buzzfeed.com Heb jij wel al eens last van een stijve of pijnlijke nek? Ook dit kwaaltje zou wel eens te wijten kunnen zijn

Nadere informatie

Wat er ook aan de hand is, de gevolgen zijn hetzelfde. Je bent een aantal lichamelijke functies, die je voorheen als vanzelfsprekend aannam, kwijt.

Wat er ook aan de hand is, de gevolgen zijn hetzelfde. Je bent een aantal lichamelijke functies, die je voorheen als vanzelfsprekend aannam, kwijt. Hoofdstuk 7 Emoties Nu is het tijd om door te gaan. Je hebt je dwarslaesie, je bent hopelijk klaar met al de medische dingen, nu is het tijd om ook je gevoelens aandacht te geven. Dus: ga lekker zitten,

Nadere informatie

Rusteloze benen restless legs syndrome (RLS)

Rusteloze benen restless legs syndrome (RLS) Rusteloze benen restless legs syndrome (RLS) Albert Schweitzer ziekenhuis januari 2015 pavo 1159 Wat zijn rusteloze benen? Het rusteloze benen syndroom (ofwel restless legs syndrome, afgekort RLS) is een

Nadere informatie

Hernia met een radiculair syndroom in de lage rug Adviezen & oefeningen. Afdeling Fysiotherapie IJsselland Ziekenhuis

Hernia met een radiculair syndroom in de lage rug Adviezen & oefeningen. Afdeling Fysiotherapie IJsselland Ziekenhuis Hernia met een radiculair syndroom in de lage rug Adviezen & oefeningen Afdeling Fysiotherapie IJsselland Ziekenhuis Inleiding U bent patiënt op de afdeling neurologie van het IJsselland Ziekenhuis. Er

Nadere informatie

De patiënt met acuut optredende verwardheid (delier)

De patiënt met acuut optredende verwardheid (delier) De patiënt met acuut optredende verwardheid (delier) De patiënt met acuut optredende verwardheid/delier Uw familielid, vriend(in) of kennis is opgenomen vanwege een ziekte, een ongeval en/of een operatie.

Nadere informatie

Samen op weg naar een gezond leven! Dieet. www.lm.be

Samen op weg naar een gezond leven! Dieet. www.lm.be Samen op weg naar een gezond leven! Dieet www.lm.be 2 Bij LM ontvang je een terugbetaling voor: dieetadvies geneesmiddelen tegen overgewicht vakanties voor jongeren met obesitas 3 Dieetadvies Een maatje

Nadere informatie

De Inner Child meditatie

De Inner Child meditatie De Inner Child meditatie copyright Indra T. Preiss volgens Indra Torsten Preiss copyright Indra T. Preiss Het innerlijke kind Veel mensen zitten met onvervulde verlangens die hun oorsprong hebben in hun

Nadere informatie

Logboek Polikliniek hartfalen

Logboek Polikliniek hartfalen Logboek Polikliniek hartfalen Inleiding Uw cardioloog heeft u naar de hartfalenpolikliniek verwezen. De hartfalenverpleegkundige is er om u te begeleiden hoe u met uw hartklachten om kunt gaan. Hij/zij

Nadere informatie

Oefeningen ter Verbetering van je Lichaamshouding

Oefeningen ter Verbetering van je Lichaamshouding Oefeningen ter Verbetering van je Lichaamshouding Verkeerde lichaamshoudingen veroorzaken klachten. Eén van de meest voorkomende verkeerde houdingen, wordt veroorzaakt door een naar vorend hangend hoofd,

Nadere informatie

Vertel aan je kind dat het nodig is de school in te lichten om het pesten te laten stoppen;

Vertel aan je kind dat het nodig is de school in te lichten om het pesten te laten stoppen; Pesten op school Veel gestelde vragen Wat doe je als je kind gepest wordt? Maak voldoende tijd voor een gesprek; laat je kind vertellen wat er zich afspeelt en hoe het zich voelt; Neem het verhaal van

Nadere informatie