INTERNATIONALE CONTROLESTANDAARD 505 EXTERNE BEVESTIGINGEN

Transcriptie

1 INTERNATIONALE CONTROLESTANDAARD 505 EXTERNE BEVESTIGINGEN INHOUDSOPGAVE Paragrafen Inleiding De relatie tussen de werkzaamheden inzake externe bevestigingen en de inschatting door de auditor van het risico van een afwijking van materieel belang Beweringen waarvoor externe bevestigingen kunnen worden gebruikt Het opstellen van het verzoek om externe bevestiging Het gebruik van positieve en negatieve bevestigingen Verzoeken van de leiding van de entiteit aan de auditor om niet gebruik te maken van externe bevestigingen Kenmerken van de informatieverstrekkers De uit te voeren werkzaamheden met betrekking tot externe bevestigingen NIVRA-IBR/HV-DSCH-RK/acs/Versie 29 juni /15

2 Het evalueren van de uitkomsten van de werkzaamheden met betrekking tot bevestigingen Externe bevestigingen vóór de einddatum van de periode Ingangsdatum Internationale Controlestandaard (International Standard on Auditing, ISA) 505 Externe bevestigingen, dient te worden gelezen in de context van het Voorwoord tot de internationale standaarden voor kwaliteitsbeheersing, controle-, assurance-opdrachten en verwante diensten waarin het toepassen en de autoriteit van de ISA s worden bepaald. 505 NIVRA-IBR/HV-DSCH-RK/acs/Versie 29 juni /15

3 Inleiding 1. Deze Internationale Controlestandaard (International Standard on Auditing, ISA) heeft ten doel grondbeginselen en essentiële werkzaamheden vast te stellen en aanwijzingen te geven omtrent het gebruikmaken door de auditor van externe bevestigingen als middel om controle-informatie te verkrijgen. 2. De auditor dient vast te stellen of het gebruik van externe bevestigingen noodzakelijk is om voldoende en geschikte controle-informatie te verkrijgen op beweringniveau. Hierbij dient de auditor rekening te houden met het ingeschatte risico van een afwijking van materieel belang op beweringniveau en met de wijze waarop de controle-informatie voortkomend uit andere geplande controlewerkzaamheden het risico van een afwijking van materieel belang op beweringniveau tot een aanvaardbaar laag niveau zal terugbrengen. 3. Standaard 500 Controle-informatie stelt dat de betrouwbaarheid van de door de auditor verkregen controle-informatie wordt beïnvloed door haar bron en haar aard en afhankelijk is van de specifieke omstandigheden waaronder deze informatie wordt verkregen. Deze ISA geeft aan dat, erkennend dat uitzonderingen kunnen voorkomen de volgende algemene uitspraken over de betrouwbaarheid van controle-informatie bruikbaar kunnen zijn. - Controle-informatie is betrouwbaarder wanneer zij wordt verkregen van onafhankelijke bronnen buiten de entiteit. - Controle-informatie die rechtstreeks door de auditor is verkregen is betrouwbaarder dan indirecte of afgeleide informatie. - Controle-informatie is betrouwbaarder wanneer deze is vastgelegd in documentvorm. - Controle-informatie die wordt verschaft door originele documenten is betrouwbaarder dan controle-informatie die wordt verschaft door fotokopieën of faxen. Daarom kan controle-informatie in de vorm van originele schriftelijke reacties op verzoeken om bevestiging, die door de auditor rechtstreeks worden ontvangen van derden die niet 505 NIVRA-IBR/HV-DSCH-RK/acs/Versie 29 juni /15

4 verbonden zijn met de gecontroleerde entiteit, afzonderlijk of in samenhang met vanuit andere controlewerkzaamheden verkregen controle-informatie, een hulpmiddel zijn om het risico van een afwijking van materieel belang met betrekking tot de desbetreffende beweringen tot een aanvaardbaar laag niveau terug te brengen. 4. Externe bevestiging is het geheel van de werkzaamheden inzake het verkrijgen en evalueren van controle-informatie verkregen uit rechtstreekse mededelingen waarin door een derde bepaalde informatie of een bepaalde situatie wordt bevestigd, in antwoord op een verzoek van de auditor om informatie over een bepaald onderwerp dat van invloed is op in de financiële overzichten gedane beweringen of op daarop betrekking hebbende toelichtingen. Bij zijn beslissing in welke mate hij gebruik zal maken van externe bevestigingen betrekt de auditor de kenmerken van de omgeving waarin de gecontroleerde entiteit opereert en de wijze waarop potentiële informatieverstrekkers omgaan met het behandelen van verzoeken om rechtstreekse bevestiging. 5. Externe bevestigingen worden vaak gebruikt met betrekking tot rekeningsaldi en onderdelen daarvan, maar kunnen ook in relatie tot andere onderwerpen worden gebruikt. Zo kan de auditor bijvoorbeeld een externe bevestiging vragen van de voorwaarden, die gelden voor overeenkomsten of transacties van de entiteit met derden. Het bevestigingsverzoek is erop gericht na te gaan of wijzigingen zijn opgetreden in het contract na de ondertekening daarvan en zo ja welke punten dit betreft. Externe bevestigingen kunnen ook worden gebruikt om controle-informatie te verkrijgen over het niet bestaan van bepaalde contractvoorwaarden, bijvoorbeeld het niet bestaan van een side agreement die van invloed zou kunnen zijn op de verwerking van opbrengsten. Andere voorbeelden van omstandigheden waarin externe bevestigingen kunnen worden gebruikt zijn: - Rekeningsaldi bij banken en andere informatie verstrekt door de bank; - Saldi van de rekening handels- en overige vorderingen; - Voorraden die bij derden zijn opgeslagen,bijvoorbeeld in een entrepot, en die bestemd zijn voor verwerking of in consignatie zijn gegeven; 505 NIVRA-IBR/HV-DSCH-RK/acs/Versie 29 juni /15

5 - Eigendomsbewijzen die worden gehouden door advocaten of financiers en die zijn afgegeven ter bewaring of als onderpand; - Van effectenmakelaars aangekochte fondsen, die per einddatum van de periode nog niet zijn geleverd; - Opgenomen leningen; - Crediteurensaldi. 6. De betrouwbaarheid van de door externe bevestigingen verkregen controle-informatie hangt mede af van de toepassing door de auditor van de juiste controlewerkzaamheden bij het opstellen van het verzoek om bevestiging, de uitvoering van de bevestigingsprocedure en de evaluatie van de uitkomsten van deze procedures. Factoren die van invloed zijn op de betrouwbaarheid van bevestigingen omvatten de mate waarin de auditor de verzending van de verzoeken tot bevestiging en de ontvangst van de antwoorden onder controle heeft, de kenmerken van de informatieverstrekkers en mogelijke beperkingen die in de reacties voorkomen of door de leiding van de entiteit zijn opgelegd. De relatie tussen de werkzaamheden inzake externe bevestigingen en de inschatting door de auditor van het risico van een afwijking van materieel belang 7. ISA 315 Kennis van de entiteit en haar omgeving en het inschatten van het risico van een afwijking van materieel belang behandelt de verantwoordelijkheid van de auditor om kennis te verkrijgen van de entiteit en haar omgeving, met inbegrip van haar interne beheersing en om het risico van een afwijking van materieel belang in te schatten. In deze ISA worden de controlewerkzaamheden aangegeven die worden uitgevoerd om het risico van een afwijking van materieel belang in de financiële overzichten in te schatten en die voldoende moeten zijn om verdere controlewerkzaamheden te kunnen opzetten en uitvoeren. 8. ISA 330 De werkzaamheden van de auditor in functie van zijn gemaakte risicoinschatting behandelt de verantwoordelijkheid van de auditor voor het uitwerken van een algemene benadering en het plannen en uitvoeren van overige controlewerkzaamheden waarvan de aard, de tijdsfasering en de omvang inspelen op het ingeschatte risico van een 505 NIVRA-IBR/HV-DSCH-RK/acs/Versie 29 juni /15

6 afwijking van materieel belang op het niveau van de financiële overzichten en op beweringniveau. ISA 330 geeft in het bijzonder aan dat de auditor de omvang en de aard van de controle-informatie bepaalt, die moet worden verkregen door het uitvoeren van gegevensgerichte controles in functie van de daarmee verband houdende inschatting van het risico van een afwijking van materieel belang en dat hij onafhankelijk van deze inschatting gegevensgerichte controles plant en uitvoert met betrekking tot elke transactiestroom, elk rekeningsaldo, en elke in de financiële overzichten opgenomen toelichting, voorzover deze van materieel belang zijn. Deze gegevensgerichte controles kunnen mede omvatten het gebruik van externe bevestigingen voor bepaalde beweringen. 9. Paragraaf 11 van ISA 330 geeft aan dat hoe hoger de auditor het risico inschat, des te hoger de graad van betrouwbaarheid en relevantie van de controle-informatie moet zijn die uit gegevensgerichte controles wordt verkregen. Daarom voert de auditor naarmate het ingeschatte risico van een afwijking van materieel belang hoger is, gegevensgerichte controles uit om meer betrouwbare en belangrijke controle-informatie of meer aannemelijke controleinformatie op beweringniveau te verkrijgen. Onder deze omstandigheden kan het gebruikmaken van bevestigingen doeltreffend zijn om voldoende en geschikte controleinformatie te verkrijgen. 10. Hoe lager de auditor het risico van een afwijking van materieel belang inschat, des te minder zekerheid hij behoeft te verkrijgen vanuit gegevensgerichte controles om zich een oordeel te vormen over een bewering. Een entiteit kan bijvoorbeeld een lening hebben opgenomen, die zij aflost conform een overeengekomen schema, waarvan de auditor de voorwaarden in vorige jaren heeft laten bevestigen. Als de andere uitgevoerde werkzaamheden (waaronder de systeemgerichte controles die als noodzakelijk worden beschouwd) uitwijzen dat de leningsvoorwaarden niet zijn gewijzigd en ertoe leiden dat de auditor het risico van een afwijking van materieel belang met betrekking tot het leningsaldo lager heeft ingeschat, kan hij de gegevensgerichte controles beperken tot het uitvoeren van detailcontroles inzake de aflossingen zonder de geldgever andermaal te verzoeken om het leningsaldo te bevestigen. 11. Als de auditor een significant risico heeft vastgesteld (cf. paragraaf 108 van ISA 315), kan hij bijzondere aandacht besteden aan de vraag of het gebruikmaken van bevestigingen voor bepaalde zaken een goede manier is om het risico van een afwijking van materieel belang 505 NIVRA-IBR/HV-DSCH-RK/acs/Versie 29 juni /15

7 terug te brengen. Zo kunnen ongebruikelijke of gecompliceerde transacties in verband worden gebracht met een hoger ingeschat risico dan het geval is bij eenvoudige transacties. Als de entiteit een ongebruikelijke of gecompliceerde transactie is aangegaan die een hoger ingeschat risico van een afwijking van materieel belang oplevert, overweegt de auditor het vragen van een bevestiging van de voorwaarden van de transactie aan de andere betrokken partijen als aanvulling op het onderzoek van de bij de entiteit aanwezige bescheiden. Beweringen waarvoor externe bevestigingen kunnen worden gebruikt 12. ISA 500 vereist dat beweringen worden betrokken bij de inschatting van risico's en de opzet en uitvoering van de controlewerkzaamheden in verband met de ingeschatte risico's. ISA 500 bevat een indeling van beweringen in die welke respectievelijk betrekking hebben op transactiestromen, rekeningsaldi en in de financiële overzichten opgenomen toelichtingen. Hoewel externe bevestigingen in principe controle-informatie met betrekking tot deze beweringen kunnen verschaffen, is de controle-informatie verkregen via externe bevestiging met betrekking tot een bepaalde bewering niet altijd even relevant. 13. Een externe saldobevestiging van een debiteur verschaft betrouwbare en belangrijke controle-informatie betreffende het bestaan van het saldo op een bepaalde datum. Bevestiging verschaft ook controle-informatie over de toepassing van de procedures met betrekking tot de periode-afgrenzing. Een dergelijke bevestiging verschaft in het algemeen echter niet alle controle-informatie die noodzakelijk ismet betrekking tot de bewering omtrent de waardering, omdat het in deze gevallen niet gebruikelijk is om aan de debiteur gedetailleerde informatie te vragen omtrent zijn mogelijkheid om aan de verplichting te voldoen. 14. Op soortgelijke wijze zal in geval van consignatiegoederen externe bevestiging betrouwbare en relevante controle-informatie verstrekken betreffende de beweringen omtrent het bestaan en de rechten en verplichtingen, maar geen controle-informatie die de in de financiële overzichten opgenomen waardering onderbouwt. 15. De relevantie van externe bevestigingen ter controle van een bepaalde bewering in de financiële overzichten wordt ook bepaald door het doel dat de auditor voor ogen heeft met het selecteren van informatie die moet worden bevestigd. Zo moet de auditor wanneer hij de crediteuren op volledigheid controleert controle-informatie verkrijgen dat er geen niet 505 NIVRA-IBR/HV-DSCH-RK/acs/Versie 29 juni /15

8 geregistreerde schuld van materieel belang bestaat. Daarom zal een verzoek aan de belangrijkste leveranciers van een entiteit om kopieën van hun rekeningoverzichten rechtstreeks aan de auditor te zenden, zelfs als de entiteit volgens de administratieve vastleggingen geen schuld heeft, in het algemeen doeltreffender zijn voor het ontdekken van niet geregistreerde schulden dan het selecteren van crediteurenrekeningen ter bevestiging gebaseerd op grotere bedragen geboekt in de crediteurenadministratie. 16. Wanneer de auditor door middel van bevestigingen geen adequate controle-informatie verkrijgt ter onderbouwing van beweringen, neemt hij andere controlewerkzaamheden in overweging om de werkzaamheden inzake bevestigingen aan te vullen of om deze in plaats van externe bevestigingen te gebruiken. Het opstellen van het verzoek om externe bevestiging 17. De auditor dient verzoeken om externe bevestiging toe te spitsen op het specifieke controledoel. Bij het opstellen van het verzoek houdt de auditor rekening met de beweringen waarop de externe bevestigingen gericht zijn en met de factoren die naar verwachting van invloed zijn op de betrouwbaarheid van de bevestigingen. Factoren als de vorm van het verzoek om bevestiging, eerdere ervaringen in de controle of vergelijkbare opdrachten, de aard van de informatie die bevestigd moet worden en de bedoelde informatieverstrekker zijn bepalend voor het opstellen van de verzoeken omdat deze factoren van directe invloed zijn op de betrouwbaarheid van de controle-informatie die wordt verkregen door het gebruikmaken van externe bevestigingen. 18. Ook houdt de auditor bij het opstellen van het verzoek rekening met het soort informatie dat informatieverstrekkers met weinig opzoekingen zullen kunnen bevestigen, want dit kan van invloed zijn op de responseratio en op de aard van de verkregen controle-informatie. Zo kunnen bepaalde informatiesystemen het informatieverstrekkers gemakkelijker maken om afzonderlijke transacties eerder dan de subtotalen van alle in het rekeningsaldo opgenomen transacties te bevestigen. Bovendien is het mogelijk dat informatieverstrekkers niet altijd in staat zijn om bepaalde soorten informatie te bevestigen, zoals het totale saldo van de debiteurenrekening, terwijl zij wel individuele factuurbedragen die daarin zijn opgenomen kunnen bevestigen. 505 NIVRA-IBR/HV-DSCH-RK/acs/Versie 29 juni /15

9 19. Verzoeken om bevestiging bevatten in het algemeen de toestemming van de leiding van de entiteit aan de informatieverstrekker om de informatie aan de auditor te verstrekken. Het is mogelijk dat informatieverstrekkers een grotere bereidheid tonen om op een verzoek om bevestiging te reageren indien dat de toestemming van de leiding van de entiteit bevat en dat zij in bepaalde gevallen zelfs niet in staat zijn te reageren als deze toestemming ontbreekt. Het gebruik van positieve en negatieve bevestigingen 20. De auditor kan positieve of negatieve bevestigingen gebruiken dan wel een combinatie van beide. 21. Een verzoek om positieve bevestiging vraagt de informatieverstrekker in alle gevallen aan de auditor een antwoord te verstrekken door hetzij aan te geven dat hij akkoord gaat met de opgegeven informatie hetzij de informatieverstrekker te verzoeken de informatie zelf op te geven. Een antwoord op een verzoek om positieve bevestiging wordt in het algemeen geacht betrouwbare controle-informatie te verschaffen. Het risico bestaat echter dat de informatieverstrekker het verzoek om bevestiging beantwoordt zonder na te gaan of de informatie correct is. De auditor is in het algemeen niet in staat vast te stellen of dit het geval is. De auditor kan dit risico echter terugbrengen door verzoeken om positieve bevestiging te gebruiken die het bedrag (of andere informatie) niet vermelden, maar de informatieverstrekker verzoeken het bedrag in te vullen of andere informatie te verschaffen. Anderzijds kan het gebruik van dit soort blanco verzoeken resulteren in een kleinere responseratio omdat een extra inspanning wordt gevraagd van de informatieverstrekkers. 22. Een verzoek om negatieve bevestiging vraagt de informatieverstrekker uitsluitend te reageren als hij het niet eens is met de informatie die in het verzoek wordt vermeld. Wanneer echter geen antwoord is ontvangen op een verzoek om negatieve bevestiging, is de auditor er zich van bewust dat er geen uitdrukkelijke controle-informatie is dat de benaderde derden de verzoeken om bevestiging hebben ontvangen en hebben nagegaan dat de daarin opgenomen informatie correct is. Daarom levert het gebruik van verzoeken om negatieve bevestiging in het algemeen minder betrouwbare controle-informatie op dan het gebruik van verzoeken om positieve bevestiging en zal de auditor het uitvoeren van andere gegevensgerichte controles overwegen ter aanvulling op het gebruik van negatieve bevestigingen. 505 NIVRA-IBR/HV-DSCH-RK/acs/Versie 29 juni /15

10 23. Verzoeken om negatieve bevestiging kunnen worden gebruikt om het risico van een afwijking van materieel belang terug te brengen als: (a) het risico van een afwijking van materieel belang als laag wordt ingeschat; (b) het een groot aantal kleine rekeningen betreft; (c) er geen groot aantal fouten wordt verwacht; en (d) de auditor geen reden heeft om aan te nemen dat de informatieverstrekkers deze verzoeken zullen negeren. 24. Het is mogelijk dat een combinatie van positieve en negatieve bevestigingen wordt gebruikt. Als bijvoorbeeld het totale saldo van de debiteurenrekening uit een klein aantal grote en een groot aantal kleine subtotalen bestaat, is het mogelijk dat de auditor besluit dat de situatie rechtvaardigt om alle of een steekproef van de grote subtotalen te laten bevestigen via verzoeken om positieve bevestiging en voor een steekproef van de kleine subtotalen verzoeken om negatieve bevestiging te gebruiken. Verzoeken van de leiding van de entiteit aan de auditor om niet gebruik te maken van externe bevestigingen 25. Als de auditor bepaalde saldi of andere informatie wil laten bevestigen en de leiding van de entiteit verzoekt de auditor dit niet te doen, dient de auditor te overwegen of er geldige redenen voor een dergelijk verzoek bestaan en dient hij controle-informatie te verkrijgen, die de geldigheid van het verzoek van de leiding van de entiteit ondersteunt. Als de auditor het eens is met het verzoek van de leiding van de entiteit om geen externe bevestiging met betrekking tot bepaalde saldi of andere informatie te vragen, dient de auditor alternatieve controlewerkzaamheden uit te voeren om voldoende en geschikte controle-informatie daaromtrent te verkrijgen. 26. Als de auditor de geldigheid van de redenen van het verzoek van de leiding van de entiteit niet accepteert en wordt verhinderd in het tot stand brengen van het verzoeken om bevestigingen, ontstaat er een beperking in de uitvoering van de controle en dient de auditor de mogelijke gevolgen daarvan voor zijn verklaring te bepalen. 505 NIVRA-IBR/HV-DSCH-RK/acs/Versie 29 juni /15

11 27. De auditor beschouwt de argumenten die de leiding van de entiteit aanvoert vanuit een professioneel-kritische instelling en overweegt of uit het verzoek conclusies kunnen worden getrokken aangaande de integriteit van de leiding. De auditor overweegt of het verzoek van de leiding van de entiteit kan duiden op mogelijke fraude of het maken van fouten. Als de auditor denkt dat fraude of fouten voorkomen, maakt hij gebruik van de aanwijzingen in ISA 240 De verantwoordelijkheid van de auditor om fraude in aanmerking te nemen in het kader van een controle van financiële overzichten. De auditor overweegt tevens of de alternatieve controlewerkzaamheden voldoende en geschikte controle-informatie zullen opleveren over dit aspect. Kenmerken van de informatieverstrekkers 28. De betrouwbaarheid van de controle-informatie die door een bevestiging wordt verstrekt wordt beïnvloed door de deskundigheid, onafhankelijkheid, bevoegdheid om de informatie te mogen verstrekken, kennis van het onderwerp dat wordt bevestigd en objectiviteit van de informatieverstrekker. Om deze reden tracht de auditor, wanneer het praktisch haalbaar is, er zich van te verzekeren dat het verzoek om bevestiging wordt gericht aan een daarvoor geschikte persoon. Zo zal de auditor bijvoorbeeld in het geval dat gevraagd wordt te bevestigen dat afstand is gedaan van de bepalingen in een overeenkomst betreffende een schuld op lange termijn van de entiteit opgeheven zijn, het verzoek richten aan een functionaris van de crediteur, die van de opheffing op de hoogte is en de bevoegdheid heeft deze informatie te verstrekken. 29. De auditor schat eveneens in of bepaalde derden mogelijk geen objectief of onbevooroordeeld antwoord geven op een verzoek om bevestiging. Informatie over de bekwaamheid, kennis, motivatie en mogelijkheid of bereidheid om te reageren kan aan de auditor bekend worden. De auditor beschouwt het effect van dergelijke informatie op het opstellen van het verzoek om bevestiging en de evaluatie van de resultaten, alsmede de beslissing of aanvullende controlewerkzaamheden noodzakelijk zijn. De auditor bepaalt ook of er voldoende basis is om te concluderen dat het verzoek om bevestiging wordt gezonden naar een informatieverstrekker waarvan hij een antwoord kan verwachten, dat voldoende en geschikte controle-informatie zal opleveren. Zo kan de auditor bijvoorbeeld geconfronteerd worden met belangrijke ongebruikelijke transacties aan het einde van het boekjaar, die een invloed van materieel belang hebben op de financiële overzichten, terwijl de transacties zijn 505 NIVRA-IBR/HV-DSCH-RK/acs/Versie 29 juni /15

12 gevoerd met een derde die economisch afhankelijk van de entiteit is. Onder deze omstandigheden overweegt de auditor de vraag of de derde bepaalde motieven heeft om een verkeerd antwoord te geven. De uit te voeren werkzaamheden met betrekking tot externe bevestigingen 30. Bij de uitvoering van de controlewerkzaamheden met betrekking tot externe bevestigingen dient de auditor het proces van het selecteren aan wie een verzoek wordt gezonden, het voorbereiden en verzenden van verzoeken om bevestiging en de antwoorden op deze verzoeken te beheersen. De communicatie tussen degenen die een verzoek ontvangen en de auditor wordt beheerst, met de bedoeling om de mogelijkheid te minimaliseren dat de resultaten van de verzending van bevestigingen niet vrij zijn van vooringenomenheid door het onderscheppen en wijzigen van verzoeken om bevestiging of reacties. De auditor verzekert zich ervan dat slechts hij de verzoeken om bevestiging verzendt, dat de verzoeken juist worden geadresseerd en dat verzocht wordt alle antwoorden direct naar hem te verzenden. De auditor gaat na of de antwoorden van de beweerde afzenders afkomstig zijn. Geen antwoord op een verzoek tot positieve bevestiging 31. De auditor dient alternatieve controlewerkzaamheden uit te voeren in gevallen dat geen antwoord wordt ontvangen op een verzoek om positieve externe bevestiging. De alternatieve controlewerkzaamheden dienen zodanig te worden opgezet, dat ze die controle-informatie verschaffen met betrekking tot de beweringen in de financiële overzichten waarop het verzoek om bevestiging gericht was. 32. Wanneer geen antwoord wordt ontvangen, neemt de auditor in het algemeen contact op met degene die het verzoek heeft ontvangen om alsnog een antwoord te bewerkstelligen. In het geval de auditor geen antwoord kan verkrijgen, maakt hij gebruik van alternatieve controlewerkzaamheden. De aard van deze alternatieve controlewerkzaamheden verschilt afhankelijk van de desbetreffende soort rekening en bewering. In het kader van de controlewerkzaamheden met betrekking tot de debiteurenrekening, kunnen alternatieve werkzaamheden ondermeer bestaan uit het controlen van kastontvangsten geregistreerd na de einddatum van de periode en het onderzoeken van verzenddocumenten of andere 505 NIVRA-IBR/HV-DSCH-RK/acs/Versie 29 juni /15

13 klantenbescheiden om controle-informatie te verkrijgen omtrent de bewering bestaan en het onderzoeken van verkopen rond het einde van de periode om controle-informatie te verkrijgen omtrent de bewering periodeafgrenzing. In het kader van de controlewerkzaamheden met betrekking tot de crediteurenrekening, kunnen alternatieve controlewerkzaamheden omvatten de controle van betalingen na de einddatum van de periode of correspondentie van derden om controle-informatie te verkrijgen omtrent de bewering bestaan, alsook het onderzoeken van andere vastleggingen zoals meldingen dat goederen zijn ontvangen om controle-informatie te verkrijgen omtrent de bewering volledigheid. De betrouwbaarheid van de ontvangen antwoorden 33. De auditor overweegt of er aanwijzingen zijn dat de ontvangen externe bevestigingen niet betrouwbaar zijn. Hij beoordeelt of het antwoord afkomstig is van de juiste informatieverstrekker en voert controlewerkzaamheden uit om mogelijke twijfel weg te nemen. De auditor kan de bron en inhoud van een antwoord verifiëren via een telefoongesprek met de veronderstelde afzender. Ter aanvulling verzoekt de auditor deze om de originele bevestiging rechtstreeks naar hem te zenden. Gegeven het steeds toenemende gebruik van technologische hulpmiddelen, overweegt de auditor de bron van de in elektronische vorm ontvangen antwoorden te verifiëren (bijvoorbeeld fax of ). Mondelinge bevestigingen worden eveneens gedocumenteerd in de werkdocumenten. Als de informatie, verkregen via mondelinge bevestigingen, belangrijk is, verzoekt de auditor de betrokken partijen om hem rechtstreeks een schriftelijke bevestiging te doen toekomen. Oorzaken en frequentie van verschillen 34. Wanneer de auditor tot de conclusie komt dat het gebruikmaken van bevestigingen en het uitvoeren van alternatieve controlewerkzaamheden geen voldoende en geschikte controle-informatie met betrekking tot een bewering heeft opgeleverd, dient hij aanvullende controlewerkzaamheden uit te voeren om voldoende en geschikte controleinformatie te verkrijgen. 505 NIVRA-IBR/HV-DSCH-RK/acs/Versie 29 juni /15

14 Bij het formuleren van zijn conclusie betrekt de auditor: (a) de betrouwbaarheid van de verkegen antwoorden op de bevestiging en het resultaat van de alternatieve controlewerkzaamheden; (b) de aard van eventuele verschillen, alsmede de consequenties daarvan in zowel kwantitatieve als kwalitatieve zin; en (c) de controle-informatie verkregen door middel van andere controlewerkzaamheden. Op grond van deze evaluatie besluit de auditor of aanvullende werkzaamheden noodzakelijk zijn om voldoende en geschikte controle-informatie te verkrijgen. 35. De auditor houdt ook rekening met de oorzaken en frequentie van de verschillen die door de informatieverstrekkers zijn gemeld. Een verschil kan duiden op een afwijking in de administratieve vastleggingen van de entiteit, in welk geval de auditor de reden voor de afwijking bepaalt en beoordeelt of deze een invloed van materieel belang heeft voor de financiële overzichten. Als een verschil duidt op een afwijking, herziet de auditor de aard, de tijdsfasering en de omvang van de controlewerkzaamheden die noodzakelijk zijn om de vereiste controle-informatie te verkrijgen. Het evalueren van de uitkomsten van de werkzaamheden met betrekking tot bevestigingen 36. De auditor dient te evalueren of de uitkomsten van de werkzaamheden met betrekking tot externe bevestigingen tezamen met de uitkomsten van de andere uitgevoerde controlewerkzaamheden voldoende en geschikte controle-informatie opleveren aangaande de bewering die wordt gecontroleerd. Bij het uitvoeren van deze evaluatie houdt de auditor rekening met de aanbevelingen van ISA 330 en ISA 530: Steekproefselectie bij een controle en andere selectiemethoden. Externe bevestigingen vóór de einddatum van de periode 37. Wanneer de auditor gebruikmaakt van bevestigingen op een datum die vóór de einddatum van de periode ligt om controle-informatie te verkrijgen ter onderbouwing van een bewering, verzamelt hij voldoende en geschikte controle-informatie dat geen transacties in de 505 NIVRA-IBR/HV-DSCH-RK/acs/Versie 29 juni /15

15 tussenliggende periode, die van belang zijn voor de bewering materieel foutief zijn weergegeven. Afhankelijk van het ingeschatte risico van een afwijking van materieel belang kan de auditor er toe besluiten om saldi te laten bevestigen op een andere datum dan het einde van de periode, bijvoorbeeld als de controle gereed moet zijn binnen een korte tijd na de einddatum van de periode. Zoals met alle controlewerkzaamheden die voor het einde van het jaar worden uitgevoerd, beziet de auditor de noodzaak om nadere controle-informatie te verkrijgen met betrekking tot het resterende deel van de periode. ISA 330 verschaft aanvullende aanwijzingen voor de situatie, dat de controlewerkzaamheden worden uitgevoerd op een tussentijdse datum. Ingangsdatum 38. Deze ISA is van toepassing op controles van financiële overzichten over periodes beginnend op of na 15 december NIVRA-IBR/HV-DSCH-RK/acs/Versie 29 juni /15