INFORMATIE BLAD TL LED BUIZEN en LAMPEN

Transcriptie

1 Kwaliteit beoordeling led INFORMATIE BLAD INFORMATIE BLAD TL LED BUIZEN en LAMPEN De aanleiding voor het opstellen van dit informa eblad zijn vragen die we regelma g ontvangen over led verlich ng. De kern van de meeste vragen is, waarom er zoveel prijsverschillen zijn, en hoe men - als niet deskundige - inzicht kan krijgen in de kwaliteit. De reden voor deze vragen is het groeiend aanbod van door handelaars en via web-shops aangeboden producten waarbij er een aanzienlijk verschil is in de prijzen. Omdat, bijvoorbeeld led buizen, qua vormgeving nauwelijks van elkaar zijn te onderscheiden is het voor de installateur en de eindgebruiker uitermate las g om uiterlijke kwaliteitsverschillen te herkennen. Zonder inhoudelijk al te diep op deze materie in te gaan, reiken we met deze informa ebrochure enkele handva en aan waarmee het mogelijk is de kwaliteit van o.a. led buizen, en led lampen in het algemeen, enigszins te kunnen beoordelen. 1 Warmte beheersing. Het belangrijkste aspect bij het beoordelen van een led is de wijze van warmtebeheersing. Led kan uitstekend tegen lage temperaturen maar is slecht bestand tegen hoge temperaturen. Een lage temperatuur tot - 25 C is geen enkel probleem, echter komt de temperatuur van de led boven de 65 C - 75 C, dan zal de led gaan deprecieren ofwel het verouderingsproces wordt versneld. Dit houdt in dat de lichtopbrengst gaat afnemen, de lichtkleur veranderd en de led uiteindelijk opbrandt en doo. De levensduur van de led zelf wordt in grote mate bepaald door de warmte cq de mate van warmte beheersing. Er zijn 4 aspecten van invloed op de warmte ontwikkeling. A. De warmte die de led zelf genereert. B. De warmte die ontstaat vanuit de led driver. (omvormer) C. De omgevingstemperatuur waarin de led moet func oneren. (Ta-waarde) D. De mate waarin deze warmteontwikkeling in het armatuur wordt beheerst en afgevoerd. Het is een misva ng dat led geen warmte genereert. Weliswaar is de warmte ontwikkeling bij een led beduidend lager dan bij conven onele verlich ng, echter ook een led produceert warmte. De warmte die de led zelf ontwikkeld is weer a ankelijk van het wa age, het type en kwaliteit. In de navolgende pagina worden twee type led getoond die worden toegepast. De in dit productblad aangeboden informa e is een richtlijn en dient door gebruiker op toepasbaarheid te worden geverifieerd. 1

2 LED TYPE Vergelijking DIP versus SMD DIP leds (Dual Inline Package) Er zijn twee type LED die worden toepast. - DIP Leds - SMD leds De eerste leds die werden toegepast in led buizen waren de zg. DIP leds. Deze leds zijn eenvoudig te herkennen aan de behuizing / omhulsel waarin de led zit opgesloten. Deze eerste genera e leds gaven weliswaar een redelijke lichtopbrengst, echter het bleek dat dit type led bij hogere wa ages niet in staat was om de warmte van de led af te voeren. De oorzaak is dat de twee contactpennetjes van een DIP led via gaatjes zwevend worden gesoldeerd op een PCB(¹) en hierdoor de warmte onvoldoende kunnen afvoeren. Led buizen voorzien van DIP leds hebben dan ook een beperkte levensduur. Na ca branduren is de lichtopbrengst vaak met 25% tot 35% afgenomen. Ondanks dat DIP leds ongeschikt zijn voor industriele verlich ng, worden er nog steeds buizen met DIP leds geproduceerd. De reden hiervoor is dat de prijs van een DIP leds ongeveer 50% lager is dan een SMD led. Deze low-budget buizen met DIP leds worden o.a geproduceerd voor m.n. de Afrikaanse en Indiase markt maar vinden nog vaak via handelaren hun weg naar Europa. DIP LED Ruimte tussen DIP led en PCB board. SMD (Surface Mounted Device ) De kern van een SMD led is een zg. LED-Die of Blue-Ray diode voorzien van een fluorescerend laag die de oorspronkelijke blauwe kleur omzet naar wit licht. Zoals de naam al zegt wordt een SMD led vlak op de PCB(¹) geplaatst. Het voordeel hierbij is dat de warmte direct wordt afgevoerd via de PCB(¹). SMD leds zijn aanzienlijk beter en meer betrouwbaar dan DIP leds. SMD LED De in dit productblad aangeboden informa e is een richtlijn en dient door gebruiker op toepasbaarheid te worden geverifieerd. 2

3 DIP en SMD Vergelijking Dip en SMD LED buis met DIP led Lokale verbranding zone DIP = Ongeschikt LED buis met SMD led SMD = Geschikt De in dit productblad aangeboden informa e is een richtlijn en dient door gebruiker op toepasbaarheid te worden geverifieerd. 3

4 PCB Printed Circuit Board Warmte afvoer (¹) PCB (Printed Circuit Board) Leds worden vastgezet cq. gesoldeerd op een PCB (Printed Circuit Board) Behalve het tot stand brengen van de stroomtoevoer naar elke led hee de PCB nog een andere belangrijke func e. Namelijk het afvoeren van de warmte. Dit heet de: Thermische geleidbaarheid of warmtecoefficient (W/m.k) ofwel de mate waarin een materiaal in staat is warmte op te nemen, te geleiden en af te voeren. In led buizen worden verschillende soorten PCB toegepast - Aluminium / koper legering = Uitstekende thermische geleidbaarheid - Geperst papier in fenol (FR-1) = Slechte thermische geleidbaarheid. - Per nax (FR-2) = Slechte thermische geleidbaarheid. - Polyimide (FR-4 = Slechte thermische geleidbaarheid. Een PCB in een FR kwaliteit is oorspronkelijk bedoeld als circuitboard waarop elektronische componenten worden gesoldeerd. Dit type PCB is goed bestand tegen hoge temperaturen maar hee een slechte warmte geleiding. Omdat de prijs van een FR PCB ca. 1/6 kost van de prijs van een aluminium PCB wordt in led buizen, maar ook in andere led lampen nog vaak dit kunststof PCB gebruikt om de kostprijs van het product te drukken. Hoewel alle PCBs vanaf de bovenkant - waarop de leds zijn aangebracht - sprekend op elkaar lijken, is het eenvoudig om het verschil tussen een hoogwaardige aluminium PCB en een kunststof PCB te herkennen. Demonteer de led buis en verwijder de PCB. - Een aluminium PCB hee aan de onderzijde een duidelijke aluminium kleur en is zwaarder. - Een kunststof PCB is groen, grijs, grijsgroen of blauw en is licht van gewicht. Bovenzijde PCB met hierop de leds gesoldeerd. Doordat de PCB is voorzien van een wi e coa ng kan men niet zien welke materiaal is toegepast. Onderzijde Kunststof PCB van FR-1 / FR-2 / FR-4 met een slechte warmte geleiding. PCB van aluminium/koper legering met een hoge warmte geleiding. De in dit productblad aangeboden informa e is een richtlijn en dient door gebruiker op toepasbaarheid te worden geverifieerd. 4

5 Samenstelling componenten De opbouw Op pagina 4 is aangegeven hoe u een aluminium PCB kunt onderscheiden van een kunststof PCB. Er is echter nog een aspect waaraan LED buis met een hoge kwaliteit kan worden herkend. Namelijk de toleran es in de maatvoering. Vaak zijn de toleran es ruim genomen zodat men de PCB met hierop de leds, snel kan monteren in het buisframe. Immers jd is geld. Echter indien de toleran es te ruim zijn dan sluit de PCB niet goed aan op het frame van de buis waardoor er een isolerende luchtlaag is tussen de PCB en het aluminium frame ontstaat. Het gevolg zal zijn dat de PCB de warmte niet goed kan afvoeren naar de buis waardoor de leds te warm worden. De tekortkoming in de toleran es wordt opgevangen door gebruik te maken van een warmtegeleidende pasta. Dit is een wi e pasta die wordt aangebracht tussen de PCB en het frame van de buis. Deze pasta werkt overigens uitstekend en zorgt dat het probleem van isolerende luchtlaag wordt opgelost. Echter deze pasta zal na verloop van jd langzaam uitharden en of verdampen. Datgene wat uitdampt slaat o.a. neer tegen de kunststof afdekkap. De warmte geleiding neemt af en de afdekkap zal uiteindelijk troebel worden en vervuild raken. Dit is vaak de reden waarom diverse leveranciers alleen led buizen leveren met een zg. melkwi e afdekkap. Immers door gebruik te maken van een melkwi e afdekkap valt het niet zo snel op als de binnenkant hiervan vervuild raakt door de neergeslagen pasta deeltjes. A. Afdek kap B. PCB C. Thermische pasta D. Frame led buis E. Plas c huis met hierin F F. Interne led driver Effect thermische pasta op lange termijn. Deze pasta, en soms ook zg. conduc ve tape wordt zichtbaar als men de PCB uit de buis verwijdert. Bij Led buizen met een nauwkeurige maatvoering wordt geen pasta of tape gebruikt maar sluit de aluminium PCB exact aan op het frame van de led buis. De in dit productblad aangeboden informa e is een richtlijn en dient door gebruiker op toepasbaarheid te worden geverifieerd. 5

6 Led drivers 1 Interne & externe led drivers Led drivers Een led driver, ofwel een omvormer of transformator, vormt de ingangsnetspanning van 220Vac om naar het juiste voltage en ampere welke geschikt is voor de leds in de buis. Bij de meeste led buizen wordt deze led driver in de led buis geplaatst. Echter een led driver geneert een behoorlijke hoeveelheid warmte, welke varieert van ca. 35 tot ruim 45 C. Als deze led driver is opgesloten in de led buis zal deze warmte worden afgegeven in de led buis. Interne led driver zoals deze in de led buizen worden geschoven Door de combina e van de warmte van de leds en die van de led driver kan de warmte in de buis oplopen tot ruim 45 C. Dit is nog steeds acceptabel, echter alleen zolang de omgevingstemperatuur niet te hoog wordt! De omgevingstemperatuur is dus medebepalend voor de levensduur van de led buis en is uitermate belangrijk voor de aan u beloofde garan e. Zo hebben de meeste leveranciers, maar ook een aantal zeer bekende merken in hun garan ebepaling opgenomen dat de omgevingstemperatuur voor hun led buizen (Ta) niet hoger mag zijn dan 45 C en dat de kri sche temperatuur bijv. (Tc) 65 is. Een serieus garan eprobleem! In bedrijfshallen is de verlich ng vaak hoog tegen een damwand profiel dak geplaatst. In de zomer kan de omgevingstemperatuur hier oplopen tot ruim 45 C. Dit houdt in dat buizen met een Ta van max. 45 C hiervoor niet geschikt zijn. De leverancier zal deze te hoge omgevingstemperatuur aangrijpen om eventuele garan eclaims af te wijzen. Omgevingstemperaturen van graden geven binnen afzienbare jd uitval van de leds in buizen met interne drivers. De in dit productblad aangeboden informa e is een richtlijn en dient door gebruiker op toepasbaarheid te worden geverifieerd. 6

7 Led drivers 2 Interne & externe led drivers LED Drivers Op maal is het om voor led buizen te kiezen met een externe led-driver. Dit zijn led buizen waarbij de led driver buiten de led buis wordt geplaatst waardoor: de warmte afgi e van de led driver geen nega eve invloed hee op de levensduur van de leds. Externe led-driver Bijkomend voordeel: 1. Bij een externe leddriver kan men zien wat voor driver wordt toegepast en of deze al of niet voldoet aan een veiligheidskeurmerk. 2. Indien een led driver defect is hoe men alleen de driver te vervangen i.p.v. de complete buis. De levensduur en lichtafgi e - in lumen - is dus direct gerelateerd aan de factor warmte. Effect Interne led-driver Lux meting na branduren. De lichtopbrengst ter plaatse van de interne led driver meer dan gehalveerd De in dit productblad aangeboden informa e is een richtlijn en dient door gebruiker op toepasbaarheid te worden geverifieerd. 7

8 Verbinding en Polymeren Samenstelling van de led Wat u niet kunt zien. Er zijn een aantal aspecten en details die u niet kunt zien maar wel van invloed zijn op de kwaliteit. 1. Verbindingen De kern van een led wordt gevormd door de led chip of led-die. Dit is de diode die de kern van de led vormt. De stroom toevoer naar deze diode via twee draadjes, een + en een - draadje. Dit draadje is dunner dan een haar en is met het blote oog nauwelijks zichtbaar. Dit draadje behoort te zijn gemaakt van goud draad omdat goud de beste geleiding hee en niet aan oxida e onderhevig is. Om de kostprijs van een led lamp te reduceren wordt door veel producenten ook vaak koperdraad, aluminiumdraad of staaldraad gebruikt. Weliswaar wordt hiermee aanzienlijk bespaart op de materiaalkosten. Echter het toepassen van ander materiaal i.p.v. gouddraad is van invloed op de levensduur van de leds omdat andere materialen dan gouddraad onderhevig zijn aan oxida e. Gouddraad verbinding. Geoxideerde verbinding Toevoeging van diffusant. Wit led licht ontstaat door blauw licht uit een halfgeleiderdiode door een dunne polymeerlaag te sturen waarin fosfor en andere materiedeeltjes zi en. De samenstelling cq kwaliteit van deze polymeer bepaald de lichtkleur en de levensduur. Sommige led producenten voegen aan de polymeer een extra stof (diffusant) toe waarin o.a. aluminium oxide is toegevoegd. Dit gee het effect dat de lich otonen directer worden uitgestuurd waardoor de lichtopbrengst hoger wordt. Dit effect is echter van jdelijk aard en na verloop van jd zal de led beduidend minder licht gaan geven doordat deze diffusant toevoeging is verbrand. Dit is herkenbaar doordat de led s gaan verkleuren. Polymeer Test: Of aan een led deze diffusant is toegevoegd kan men testen door de ampère gedurende ca. 30 min. te verhogen. Bijv. van 20 ma naar 40 ma. Als hierna de lichtopbrengst van de led meer dan 30% is afgenomen, dan mag men aannemen dat aan de led diffusant is toegevoegd. Is de lichtopbrengst met minder dan 20% afgenomen dan is er geen diffusant toegevoegd. De in dit productblad aangeboden informa e is een richtlijn en dient door gebruiker op toepasbaarheid te worden geverifieerd. 8

9 Stroom en warmte afvoer Turbo licht en heatsinks Opgevoerde led lampen. Om een led goed te laten func oneren dient het voltage en de ampere exact te zijn afgestemd. Door de constante compe e waarbij aanbieders een zo hoog mogelijk lichtopbrengst bieden met zo laag mogelijke wa age, komt het met name bij goedkope led lampen vaak voor dat de leds een hogere stroomtoevoer krijgen dan is toegestaan. Bijvoorbeeld, een led die geschikt is, en feitelijk moet worden afgestemd op 20mA, krijgt vervolgens 25mA of 30 ma aangevoerd. Een dergelijke led lamp zal in aanvang feller branden met een hoge lichtopbrengst. Echter het uiteindelijke gevolg zal zijn dat de levensduur cq. lichtopbrengst al naar een zeer korte brandduur sterk zal afnemen. De leveranciers van deze lampen gokken erop dat dit bij de gebruiker niet meteen zal opvallen omdat de lichtafname niet abrupt maar geleidelijk gebeurt. Deze lichtafname kan men controleren door na ca. 500 branduren een nieuwe lamp aan te sluiten waarna men het verschil in de lichtopbrengst direct met oog kan waarnemen. Opgebrande led door onjuiste stroom toevoer De heatsink. De heatsink, ook wel koeler of radiator genoemd, is meestal een aluminium element wat er voor zorgt dat de warmte van de led - en eventueel ook de driver - wordt opgenomen en wordt afgevoerd. Heatsinks zijn er in vele uitvoeringen, afme ngen en samenstellingen. Essen eel is dat de heatsink is afgestemd op de temperatuurontwikkeling van de led waarbij tevens rekening wordt gehouden met de omgevingstemperatuur. Het mag duidelijk zijn dat een grote heatsink een hogere prijs hee dan en een kleine heatsink. In de onderlinge prijs compe es, waarbij producenten zich focussen op een zo laag mogelijke kostprijs, worden goedkopere en vaak te kleine heatsink toepast. Dit hee tot gevolg dat de warmte afvoer te laag is waardoor de led te warm wordt. Deze led lampen zullen een zeer beperkte levensduur hebben en al na ca. 500 tot 1000 branduren is de lichtopbrengst gehalveerd en of is de led verbrand. Hoewel het voor de klant nagenoeg niet mogelijk is om te beoordelen of de juist heatsink is toegepast kan men hierin de volgende keuze maken. Als een led lamp van verschillende leveranciers, met hetzelfde led vermogen wordt aangeboden, kies dan voor het armatuur met de grootste heatsink. Let er ook op of de led driver is ingebouwd of extern is. Een interne led driver genereert immers extra warmte en dan moet dus ook de heatsink groter zijn. Heatsink 16W Heatsink 400W Heatsink 24W MR16 rechts hee koelribben en een beter koel oppervlak. 80W Lamp met een rela ef kleine heatsink. De extern geplaatste led driver hee nu invloed op de temperatuur. De in dit productblad aangeboden informa e is een richtlijn en dient door gebruiker op toepasbaarheid te worden geverifieerd. 9

10 LED Panelen Kwaliteit verschillen Led panelen zijn sterk in opkomt. Een led paneel is een uitstekende vervanger voor de conven onele armaturen met TL buizen. De verwach ng is dat led panelen binnen een aantal jaren de conven onele TL armaturen volledig zal gaan vervangen. Led panelen zijn qua maatvoering afgestemd op industriele plafonds en zijn inmiddels in diverse maten beschikbaar met wa ages tot zelfs 100W met ca Lumen. Ook bij led panelen zijn er aanzienlijke verschillen in kwaliteit en prijzen. In een led paneel wordt ook de eerder genoemde PCB gebruikt en ook hier moet het onderscheid worden gemaakt tussen een plas c/kunststof PCB en een koper-gelegeerd aluminium PCB. Echter naast de PCB kwaliteit zijn bij led panelen enkele specifieke aandachtspunten die het onderscheid maken tussen goede en slechte kwaliteit. Waarop te le en bij led panelen 1.Wijze van de posi onering van de PCB. Voor de warmte overdracht van de PCB dient de PCB direct en volledig sluitend op het aluminium frame van het paneel te worden geplaatst. Bij goedkope uitvoeringen wordt de PDB vastgezet tegen het frame d.m.v. schroe es. Het gevolg is dat het pcb ter plaatse van het schroe e goed aanligt op het frame, maar tussen de schroe es in, ligt het PCB los van het frame waardoor hier geen warmteoverdracht kan plaatsvinden. Gevolg zal zijn dat deprecia e (veroudering proces) van de led wordt versterkt en de lichtopbrengst zal afnemen en of de led zal spoedig opbranden. Hoe te controleren Demonteer een paneel. De wijze waarop de pcb is beves g is dan direct zichtbaar. Zoek een posi e tussen twee beves ging schroe es en druk hierop (bijv. met behulp van een potlood). Als er enige beweging is in de PCB dan is er geen warmteoverdracht naar het frame. Een kort filmpje laat deze fout zien klik hier De in dit productblad aangeboden informa e is een richtlijn en dient door gebruiker op toepasbaarheid te worden geverifieerd. 10

11 LED Panelen Kwaliteit verschillen 2. Licht distribu e Led panelen worden aangelicht vanuit de zijkant van het paneel. Een glasheldere kunststof plaat vangt het licht op. (Bij de goedkopere panelen is dit een acrylaat plaat met een dikte van ca. 3-5 mm.) Dit opvangen is haast le erlijk omdat het licht nu gevangen zit in deze plaat. Om het licht bruikbaar te maken wordt een reflecterende wi e plaat geplaatst. Deze reflecterende plaat spiegelt het licht waardoor het licht naar beneden wordt gebracht. Op deze wijze ontstaat zg. spreidlicht. Echter spreidlicht nog is geen bruikbaar werklicht. Voorbeeld van een goedkoop paneel voorzien van een plexiglas en 3 layers met plakband beves gd. Om de oorspronkelijk lichtopbrengst van de led te handhaven en te bundelen zijn de betere led panelen uitgerust met een zg. licht distribu e platen. Deze platen zijn meestal gemaakt van polycarbonaat met een dikte van ca. 10 mm. en voorzien van een zg. honeycomb layer. Deze panelen wegen ook aanzienlijk zwaarder. Deze layer vangt het licht op en stuurt ca. 75% direct uit in een baan en ca. 25% is spreidlicht. Door deze lichtdistribu e platen is de effec viteit en het rendement van het ca. 50% hoger. Deze panelen hebben een hogere prijsklasse, echter omdat het licht efficient wordt uitgestuurd zijn er minder panelen nodig zijn waardoor het prijsverschil ruimschoots wordt gecompenseerd. Polycarbonaat met een dikte van ca. 1 cm. met een geintegreerde honeycomb distribu on layer. De in dit productblad aangeboden informa e is een richtlijn en dient door gebruiker op toepasbaarheid te worden geverifieerd. 11

12 Stroom, spanning & powerfactor Powerfactor Power factor (PF) M.b.t. verlich ng hee de term powerfactor, afgekort PF, bij de consument bekendheid gekregen sinds led verlich ng op de markt is. Bekende merken, die in eerste instan e een achterstand hadden op het gebied van led verlich ng grepen de term Powerfactor aan om klanten ervan te weerhouden led verlich ng te kopen. Hiermee bedoeld dat men via de media en via eigen communica ebronnen de markt waarschuwde dat de lage, slechte powerfactor van led lampen storingen zou gaan veroorzaken op het elektriciteit-net met alle gevolgen van dien voor aangesloten apparaten zoals bijv. computers ed... Wat deze merken verzuimde te melden was dat men zelf, jarenlang en zelfs gepromoot door de overheid, spaarlampen aanbood en verkocht waarvan de PF beduidend slechter was dan van led lampen. Dit neemt natuurlijk niet weg dat de powerfactor belangrijk is voor het elektriciteit net. Wat houdt de powerfactor in. Zonder al te diep op deze materie in te gaan, komt het er feitelijk op neer dat de powerfactor aangee in welke mate de toegevoerde stroom / spanning al of niet op maal wordt gebruikt door het aangesloten apparaat. Stel we voeren 100% aan, en er wordt slechts 60% verbruikt door de apparaten gee dit een PF van 0,6 Datgene wat overblij, ofwel 40%, gaat rondzweven op het interne elektriciteit net zonder dat men precies weet waar het blij. En natuurlijk is dan ook zo dat men betaald voor 100% stroom waarvan slechts 60% word gebruikt. Aandacht Huishoudens en kleine bedrijven met lage totaal vermogens, waar lampen worden toegepast met een lage powerfactor zullen hier nauwelijks of geen hinder van ondervinden. Echter in kantoorcomplexen en fabrieken waar vaak honderden lichtbronnen worden toegepast met een hoog totaal vermogen is het wel van belang dat men goede aandacht gee aan de waarde van de powerfactor van de verlich ng. De powerfactor wordt bij een led hoofdzakelijk bepaald door de led driver. Een goed leddriver hee een power factor van boven de 0,9. Het meest op male is een powerfactor van 1. Thans is het zo dat de meeste led verlich ng met een vermogen vanaf 10W a 15W en mits voorzien van goede led driver - een hogere en betere powerfactor hee dan de eerder genoemde spaarlampen. Meten is weten. Er zijn in de handel diverse digitale meters verkrijgbaar waarmee op eenvoudige wijze de powerfactor kan worden uitgelezen. Bijvoorbeeld de Energy monitor 3000 van Voltcra is een instrument waarmee zowel de powerfactor als het wa age kan worden gemeten. De in dit productblad aangeboden informa e is een richtlijn en dient door gebruiker op toepasbaarheid te worden geverifieerd. 12

13 Keur en garan e Bepalingen Keurmerken. Er zijn diverse organisa es die betrokken zijn bij het verstrekken keurmerken. Het meest bekende is het wel het CE keurmerk. Daarnaast zijn er nog diverse andere keurmerken. Haast al deze keurmerken zijn keuringen die betrekking hebben op de veiligheid van het product en de mate waarin het product func oneert. Hoewel deze keurmerken belangrijk zijn, bieden deze keurmerken geen garan es t.a.v. de levensduur en de duurzaamheid va het product. Garan es. Geboden garan es zijn een serieus aandachtspunt! Sommige aanbieders bieden led producten aan met een levensduur van tot zelfs uren. Vervolgens wordt verwezen naar de leveringsvoorwaarden waarin de garan ebepalingen zijn opgenomen. Het is aan te raden deze leveringsvoorwaarden goed te lezen. Vaak blijkt dat de toegezegde garan e van toepassing is op de leds. En dus NIET op de LED DRIVER! De led driver is een onderdeel om de led lamp te laten func oneren. Omdat de led driver een kortere levensduur hee dan de leds, valt de led driver vaak buiten de toegezegde garan es. Zo beloo een bekend merken een garan e van 3 en zelfs 5 jaar. Echter in de garan ebepaling wordt vervolgens vermeld dat dit alleen geldig is bij een inschakelduur van 4, 6 of 8 uur per etmaal! Een ander bekend merk meld zelfs dat de garan es niet gelden bij het toepassen van de led verlich ng voor commerciële doeleinden. Aangezien nagenoeg alle bedrijven een commerciële doelstelling hebben biedt deze clausule wellicht een ontsnapping om garan eclaims af te wijzen. Soms zijn er zelfs clausules opgenomen dat normale slijtage niet onder de garan e valt. Aangezien een led verouderd en dus slijt jdens gebruik kan hier een discussiepunt ontstaan. Ook wordt vaak een afschrijvingsclausule opgenomen die meldt dat na bijv. het eerste of tweede jaar er een afschrijving plaatsvindt van bijv. 30%. Als na 3 jaar de leds niet of onvoldoende func oneren hee de leverancier voldoende middelen in de voorwaarden vastgelegd om garan eclaims af te wijzen. Wat moet een goede garan e inhouden. De garan e die u krijgt moet zowel worden afgegeven op het led product als op de led driver zonder dat er een restric e van toepassing is op de inschakelduur of het aantal schakelfrequen es. De in dit productblad aangeboden informa e is een richtlijn en dient door gebruiker op toepasbaarheid te worden geverifieerd. 13

14 Overweging Tot slot Tot slot. Led verlich ng is een schi erende innova e waarvan de ontwikkelingen en mogelijkheden steeds verder gaan. Wel is het zo dat, voorafgaande aan de aanschaf, gekeken moet worden naar de toepassing en de verwach ngen die men stelt. Immers, licht is percep e. We hopen dat u met deze informa e brochure enig inzicht hee gekregen in deze materie en dat we u gereedschap hebben gegeven voor een kri sche beoordeling. Mocht u inmiddels zijn overgegaan op led verlich ng en herkent u de hier benoemde aspecten in uw huidige verlich ng of zoekt u een led oplossing ter vervanging van conven onele verlich ng? Neem dan vrijblijvend contact met ons op. We zijn u graag van dienst met onze exper se en wellicht kunnen we u een oplossing of alterna ef bieden. Dutch Led Innovators Bezoek adres: Speelhuislaan CJ Breda Website : c.net info@condarma c.net Tel De in dit productblad aangeboden informa e is een richtlijn en dient door gebruiker op toepasbaarheid te worden geverifieerd. 14