Evelien ter Ellen, verslag masteravond Léon de Caluwé 15 november 2012
|
|
- Rudolf Koning
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Léon de Caluwé. Van een andere planeet. After one look at this planet any visitor from outer space would say: I want to see the manager. - William S. Burroughs Evelien ter Ellen, verslag masteravond Léon de Caluwé 15 november 2012 Donderdag 15 november 2012, uur Hotel Wientjes te Zwolle. Masteravond van Kennispoort en ELLLA. Het is een warm weerzien van ondernemers uit de regio. Er is soep, er zijn broodjes. Het gemak waarmee iedereen bij elkaar aan tafel schuift, bijpraat en het al snel heeft over waar het vandaag werkelijk om gaat: Ik ben ontzettend benieuwd, welke kleur ben jij? Hier en daar klinkt zelfs: Typisch gevalletje van veel rood en groen. Of vergis ik me? Bijna 160 ondernemers maken zich op voor een avond Léon de Caluwé. Een avond over veranderen. Een avond over leven op verschillende planeten. En opvallend veel aanwezigen hadden hun huiswerk goed gedaan... Mienke Schinkel (ELLLA) en Annemarie Beumers (Kennispoort) openen de avond en benadrukken hoe trots ze zijn op deze formule: avonden waarop ontmoeten, kennis delen en elkaar opzoeken centraal staan. Avonden waar iedereen baat bij heeft, omdat deelnemers en sprekers van elkaar leren. Belangrijke pijlers van zowel Kennispoort als ELLLA. Annemarie benadrukt het nog maar eens: We houden ons bij Kennispoort bezig met innovatie. Hoe kunnen wij u ondersteunen op dat gebied? Hoe kunnen wij u helpen te blijven vernieuwen, ontwikkelen en de boel op een constructieve manier op gang te houden? Kennispoort draagt graag bij aan deze positieve ontwikkeling en organiseert hiervoor bijvoorbeeld ontbijtbijeenkomsten voor ondernemers. Tijdens deze bijeenkomsten is er ruimte voor het delen van ervaringen van ondernemers, maar gaat het ook over de onderwerpen die je s nachts uit je slaap houden. Nog een mooi voorbeeld: Twiner. Een avond waar ervaren ondernemers en ondernemende studenten elkaar ontmoeten. Noem het kruisbestuiving. Op dit soort momenten ontstaan de mooiste dingen. Een greep uit het aanbod van Kennispoort. Niemand houdt van veranderen Voordat de beide dames alle aanwezigen een inspirerende avond wensen, benadrukt Mienke nogmaals de kracht van sociale innovatie. Want wat gaat het vaak alleen over technische innovatie. Veranderen is mensenwerk. Wat doen wij? Hoe draag jij bij? Welk potentieel benutten wij bij veranderen? En wat dacht je van dit gegeven: niemand houdt van veranderen! Aan de andere kant, onze enige zekerheid is dat alles constant aan verandering onderhevig is. Vraag voor jezelf: hoe ga jij hiermee om? Na het invullen van de test op nl/kleurentest weet je ook al een beetje welk type veranderaar jij bent. Professor Léon de Caluwé weet er alles van. Van veranderen, maar vooral van samen veranderen. Over collectief slimmer worden. Slimmer veranderen. Tijd om te beginnen aan een reis. Een reis naar de ruimte. Zo blijkt als snel. Een verhaal over bewustwording Vanaf minuut één heeft Léon de Caluwé het publiek op zijn hand. Vanavond geen verhaal ondersteund met een gelikte PowerPoint presentatie. De zaal is er klaar voor. Er staan vijf lege flip-overs voor de toehoorders, en De Caluwé legt uit dat het een herkenbaar verhaal wordt. Een verhaal over veranderen. Een verhaal - een theorie - ontstaan in een Evelien ter Ellen, Verslag masteravond Léon de Caluwé 15 november 2012 november ART027
2 denksprong op zoek naar die ene theorie die klopt. Die alles verklaart. Die een antwoord geeft op alle pijn en energie die hoort bij veranderen. Maar juist die theorie bestaat niet. Maar er is wel iets anders: vijf visies op veranderen. Vijf denkwijzen. Vijf bijbehorende typen mensen, leiders. Een vijftal verandertheorieën keurig verankerd in mensen. In mij. In jou. Ken je de vijf types, herken je jezelf in een of twee types, krijg je jeuk van een specifiek type? Bewustwording. Dat is het verhaal. Een verhaal over veranderen. Sterker nog, een verhaal over het managen van veranderen. En om het te snappen gaan we op ruimtereis. Een reis langs vijf planeten De vijf flip-overs zijn ineens planeten. Planeten die lichtjaren uit elkaar liggen. Sta je op je eigen planeet, dan kun je je eigen planeet niet zien. Denkt u daar even over na?, is de prikkelende vraag van De Caluwé. Je ziet wel wat er mis is op welke andere planeet dan ook. Je ziet scherp wat daar niet goed gaat. Dat is gek. Een confrontatie met een andere theorie. Wat gebeurt er nu? Voel je irritatie? Mooi! Die irritatie komt niet van die andere planeet, maar zit bij jou. Communiceren met mensen op jouw eigen planeet is eenvoudig. Ik denk dat we het zo moeten doen en daar is vervolgens iedereen het mee eens. Maar hoe anders verloopt de communicatie met iemand van een andere planeet? We kijken anders naar materie, zijn het niet per definitie met elkaar eens. We botsen, de communicatie stagneert. Iedereen hanteert andere belief systems. En de bijbehorende overtuigingen zitten diep van binnen. Zo diep dat de een de ander overtreft. Onze belief systems helpen ons snel te kunnen interpreteren, oordelen, handelen. Tegelijkertijd worden we blind voor onze valkuilen. De planeten van De Caluwé worden bewoond door mensen met een zelfde type belief system. De vijf meest voorkomende trekken het komende uur aan de zaal voorbij. Voel je irritatie? Hoera! Dan heb je een blind spot te pakken. Op je eigen planeet. Léon de Caluwé laat ons vooral de schaduwkant van iedere planeet zien. Precies die plek waar ze contraproductief worden. Ready for take-off? De macht van de geeldenker Welkom op de gele planeet. Daar waar in de verte een grote M opdoemt. De M van het verboden woord: Macht. En tegelijkertijd het onderwerp waar het hier de hele dag over gaat. Wat is mijn relatieve positie ten opzichte van iemand anders? Kan ik daar een verbond mee sluiten? Als ik dit doe, hoe is dat dan van invloed op mijn positie? Ik kijk om me heen. Het eufemisme piept om de hoek. Het gaat hier over macht en posities. Zonder dat we dat vreselijke woord gebruiken. Nee, we gebruiken hier woorden als draagvlak. Een prachtig polderwoord. Machthebbers zijn hier de sleutelfiguren. Ook wel de top genoemd, moeiteloos gevolgd door cijfers. Dan komen de belangrijkste spelregels: Als je een sleutelfiguur bent, dan weet je dat. Twijfel je? Dan ben je het dus zeker weten niet! Woon je op deze planeet, dan is politieke sensibiliteit noodzakelijk. Jij snapt dat iedereen gelijk is, maar sommige zijn iets minder gelijk. En er is dubbelzinnigheid. Op deze planeet klimmen we op zeepkisten. Hier snap je dat veranderen en weerstand bij elkaar horen. En de onvermijdelijk volgende fase heet: omgaan met weerstand. Simpel niet? Geeldenkers doen uitspraken als: Zonder wrijving geen glans. Onder druk wordt alles vloeibaar. En voor de NS ers onder ons: Geen rails zonder dwarsliggers. De zaal ligt in een deuk. De meest populaire cursus op de gele planeet is zonder twijfel Leren omgaan met weerstand. Je leert er verantwoord hummen en snapt dat begripvol hummen heel anders klink. In de gele wereld ebt weerstand weg over de tijd. De landing is belangrijker dan het advies. Liegen is hetzelfde als voort- -2- Evelien ter Ellen, Verslag masteravond Léon de Caluwé 15 november 2012 november 2012
3 schrijdend inzicht en verborgen agenda s zijn eerder regel dan uitzondering. Veranderen is hier eigenlijk mensen een beetje bang maken, maar we noemen dat het creëren van een sense of urgency. Als we deze beslissing nu niet nemen, moeten we 150 mensen ontslaan. Of het waar is... Geeldenkers geloven dat je mensen in beweging krijgt door angst. Negatief? Integendeel. Geeldenkers zijn ontzettend goed in het verbinden van onverenigbare dingen. Sluiten compromissen bij het leven. Praten aan elkaar wat niet aan elkaar te praten valt. Doemen de heren Rutte en Samsom nu op? Goed zo! Als deze gele wereld niet zou bestaan, zouden grote organisaties uit elkaar vallen. Ons land ook. Blauw, blauw, ik houd van... competitie We maken een sprong nar de blauwe planeet. Moet er worden veranderd? Goed zo. Dan gaan we van tevoren de opties niet open houden. Nee, we definiëren van tevoren ons einddoel. We formuleren vooraf wat het eindresultaat moet worden. Het liefst zo smart mogelijk. Vervolgens bewegen we ons van A naar B en maken de bijbehorende gap-analyse. Want weten we zeker dat dit de snelste weg is van A naar B? We hebben het hier over project- en procesmanagement in de meest effectieve en zuivere vorm. Blauwdenkers houden van SWOT-analyses, maken stappenplannen alsof hun leven ervan af hangt, werken met mijlpalen, deadlines en risicoanalyses. Wij zijn analytisch en rationeel. En wat zijn we objectief. De Caluwé maakt duidelijk dat dit het moment is om een flinke korrel zout in te nemen. De grootste nachtmerrie voor een blauwdenker is een probleem met meerdere oplossingen. Help! Welke van de drie is het beste? Maar goed. Een blauwdenker heeft ook hier een oplossing voor: rankinglijstjes. Stel jezelf nu de vraag: hoe objectief zijn die lijstjes dan eigenlijk? Want wie hangt het waardeoordeel aan de ranking? Juist ja. Wij zijn dol op matrixen, die we op geen enkele wijze manipuleren. Dat behoort immers onze gele buren toe. Blauwdenkers houden van cijfers: twee is meer dan een. En nog belangrijker: twee is gróter dan een. Een vakkundig potje spreadsheetmanagement, gevolgd door overzichten en een goede benchmarking. We hebben bovengemiddeld aandacht voor alles wat onder het gemiddelde is. Op de blauwe planeet doe je dan ook werkelijk alles wat nodig is om boven dat gemiddelde te blijven. De maatregelen hiervoor zijn bijzonder onprettig. Wil je scoren op een blauwe planeet? Probeer dan de volgende oneliner: Meten is weten! En in actie: Scheid denken en doen van elkaar. Maak van het denkwerk een plan. Implementeer zo effectief mogelijk. Jij begrijpt dat mensen niet in beweging komen door ze angst aan te jagen. Je geeft ze druk in de vorm van deadlines en competitie. En vergeet niet: transparantie is het codewoord. Onze mensen. Een groot goed Hoe anders is het op de rode planeet. Hier zijn mensen mensen. Mensen zijn het human capital van iedere organisatie. We love our people. Er is aandacht. Er zijn relaties. Cohesie. Samen doen vinden we een prettig uitgangspunt. En we krijgen jeuk van het woord moeten. Succesvol overleven op de rode planeet: dan moet je dat woord dus vermijden. We verlokken, verleiden. We beloven en straffen. En de handjes gaan op elkaar voor immaterieel ruilen. Ik geef jou iets en wat ik terug verwacht is loyaliteit. Cohesie ontstaat als vanzelfsprekend. Dit zijn de bedrijven waar bedrijfskleding gewoon hoort. We kijken uit naar onze kerstviering. In de zomer gaan we samen zeilen, er hangt kunst aan de muur en mijn baas laat me sporten op zijn kosten. Rooddenkers snappen dat wanneer mensen elkaar beter leren kennen, ze beter samenwerken. Er is tolerantie, taakverrijking, taakverbreding, beloning en outplacement. Rode bewoners communiceren met elkaar. Sterker nog er wordt van je verwacht dat je terug praat wanneer om jouw mening wordt gevraagd. Gaat er iets niet goed op de rode planeet, dan ligt dat altijd aan het feit dat we langs elkaar heen communiceren. Diversiteit is hier een makkie. Toch? Collega Klaas heeft wel een flinke gebruiksaanwijzing, maar als je die eenmaal kent is het best een prima vent. En op maandagmorgen: Goh, we hebben je gemist op de vrijdagmiddagborrel. Kom Evelien ter Ellen, Verslag masteravond Léon de Caluwé 15 november 2012 november
4 je niet van de rode planeet, dan bestaat de kans dat je dit klef gedrag noemt. Of sociale controle. Maar in de rode wereld werkt het zo. Wij gaan voor samen en aangename oplossingen. Onze motor heet saamhorigheid. Leren is veranderen en vice versa Leren en veranderen zijn twee verschillende woorden, maar betekenen precies hetzelfde op de groene planeet. Voel je thuis in de lerende organisatie. Wie leert verandert en wie verandert leert. Klip en klaar. Zie je dat er een verandering aankomt? Start met accepteren en veranderen. Beweeg mee en leer van de beweging. Herkenbaar? Dan komen ook de bijbehorende methodieken je vast bekend voor: organisatieontwikkeling, groeien door verbeteren en de ons wel bekende levenscyclus-modelletjes. Laten we twee dagen de hei opgaan. Ja, inclusief ons management! We begeven ons naar een geschikt buitenverblijf en houden ons bezig met intervisie, geven elkaar feedback, wisselen perspectieven uit en kijken op verschillende manieren naar een en hetzelfde onderwerp. We houden stickersessies en maken mindmaps op grote witte vellen. Die nemen we vervolgens mee naar de zaak om ze uit te werken tot een verslag van de dag (gek genoeg komt dit er nooit van). En ach, het gaat ook helemaal niet over de uitwerking. Het gaat immers over het leerproces. Een proces waarin iedereen iets anders leert. Wonderlijk! Is het echt zo sprookjesachtig? Natuurlijk niet. Op de groene planeet zijn we extreem belerend over hoe je leert. We hebben zalen vol met leerdoelen. En we dwingen mensen tot reflectie. Dat is goed voor ze. Daar leren ze iets van. Je bent belerend over een ieder die nog niet zover is als jij zelf: Ach, ze zit ook nog maar in fase twee. We wachten tot iemand tegen de muur aanloopt en schieten dan linea recta de empathische fase in: Dat doet pijn hè? Om vervolgens moeiteloos de reflecterende fase in te duiken: Wat ging er door je heen toen je tegen die muur liep? En wat ga je doen om de volgende keer niet weer je hoofd te stoten? We houden van ervaringsleren. We zijn bewust onbekwaam. Een eigenwijze witte landing Het einde van de reis is in zicht. We hebben een zachte landing op de witte planeet. En daar kun je je wel druk om maken, maar het gebeurt toch. Ofwel: veranderingen komen tot stand omdat mensen dat zelf willen. We kruipen bij veranderingen niet achter de tekentafel, maar kijken wat er al is. Hoe kunnen we meer ruimte maken? Hoe kunnen we blokkades wegnemen, verbindingen aangaan, de handel op een natuurlijke wijzen aanjagen. We bieden bij verandering een natuurlijke bedding. Het mooie is; startende ondernemers beginnen altijd wit! Met een droom. Ze kunnen goed omgaan met maximale externe onzekerheid. Maar met een maximale zekerheid van binnenuit. Intuïtie. Wikipedia is ontstaan op de witte planeet. Niemand heeft erom gevraagd, er is geen projectleider, maar toch is het er. Vanuit een wil. Een overtuiging. Op de witte planeet hebben we een bovenmatig zelfsturend vermogen. Er is weinig coördinatie nodig, want sturing komt voort vanuit de wens, de droom. Soms hebben we de behoefte om te verbinden, maar vaak ook niet. Waar we echt goed in zijn in deze witte wereld? Het accepteren van onzekerheid. Want dat, beste medebewoners, is het enige wat het leven leuk en spannend houdt. Waar blijft anders het avontuur? En je kunt de boom in met je kaders. Die leiden alleen maar af. Hoe anders is dat op de blauwe planeet. Daar waar we de ruimte het liefst afbakenen. En dan noemen we het focussen. Nee, wij witte denker zijn niet bezig met het einddoel, maar met de weg ernaar toe. We denken out-of-thebox. En krijgen rode wangen van re-framing. Zijn dit -4- Evelien ter Ellen, Verslag masteravond Léon de Caluwé 15 november 2012 november 2012
5 dan echt zulke makkelijke mensen? Nee natuurlijk niet. Vanaf de andere planeten wordt er naar ons als eigenwijze, niet aanspreekbare, wereldvreemde en a-sociale wezens gekeken. Ongrijpbare types, die witten... Jouw planeet in je jeugd bepaald Met een vol hoofd, zere kaken van het lachen, een knap stukje zelfreflectie en heel veel stof tot nadenken landen we zachtjes in de conferentiezaal van Wientjes. We kijken elkaar aan, onderscheiden de blauwen van de groenen, kijken jaloersmakend naar de witten of houden ons er verre van. Hoe dan ook, Léon de Caluwé heeft ons allemaal in beweging gekregen. Kun je nog naar een andere planeet? Moeilijk, is het antwoord van onze spreker. Tussen je tweede en zesde levensjaar wordt je eigenlijk al op een planeet gezet. De eigenschappen en overtuigingen zitten in je. Diep van binnen, zoals we aan het begin van de avond al hoorden. Sommigen van de aanwezigen staan echter met beide benen op een andere planeet. Het resultaat van de test gaf niet één maar twee uitschietende kleuren. Een groot goed blijkt nu. Juist die mensen zijn in staat om planeten met elkaar te verbinden. Een kleurrijke avond Mienke Schinkel: Het is een groot cadeau wanneer je ziet dat de spreker zelf ook geniet van een avond. Ze sluit af met een paar overpeinzingen: Wat kunnen we hier morgen mee? Hoe neem jij dit mee naar jouw organisatie morgen? Deel die ervaringen met elkaar. En onthoud: Een avond niet gelachen is een avond niet geleerd. Mienke dankt de aanwezigen en nodigt alle kleuren uit tot napraten en een goed glas wijn. Het was een indrukwekkende reis. Meer informatie: Evelien ter Ellen, Verslag masteravond Léon de Caluwé 15 november 2012 november
Als je nog steeds hoopt dat oplossingen buiten jezelf liggen dan kun je dit boekje nu beter weg leggen.
Theoreasy de theorie is eenvoudig. Je gaat ontdekken dat het nemen van verantwoordelijkheid voor je eigen denken en doen dé sleutel is tot a beautiful way of life. Als je nog steeds hoopt dat oplossingen
Nadere informatieHele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig
De tijd vliegt voorbij en voor je weet zijn we al weer een jaar verder. Ik zeg wel eens: mensen overschatten wat je in een jaar kunt doen, maar onderschatten wat je in 3 jaar kan realiseren. Laten we naar
Nadere informatieFeedback geven en ontvangen
Feedback geven en ontvangen 1 Inleiding In het begeleiden van studenten zul je regelmatig feedback moeten geven en ontvangen: feedback is onmisbaar in de samenwerking. Je moet zo nu en dan kunnen zeggen
Nadere informatieInspirerend Presenteren
Inspirerend Presenteren Door Kai Vermaas & Charis Heising Bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla Inleiding Wil je leren hoe jij een presentatie kunt geven waar je zeker bent van je verhaal? En
Nadere informatieReflectiegesprekken met kinderen
Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen
Nadere informatieEffectieve samenwerking: werken in driehoeken
Effectieve samenwerking: werken in driehoeken Werken in driehoeken is een wijze van samenwerking die in elke organisatie, projectteam en netwerk mogelijk is. Het maakt dat we kunnen werken vanuit een heldere
Nadere informatieSTUDIEVAARDIGHEID LOOPBAANLEREN - 1 HOOFDSTUK 1
STUDIEVAARDIGHEID LOOPBAANLEREN - 1 HOOFDSTUK 1 Studievaardigheid De reis naar een eigen plek in de maatschappij is nu begonnen. En je reisdoel staat vast: een zelfverzekerde trotse handtekening op het
Nadere informatieBen jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!
Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw
Nadere informatieecourse Moeiteloos leren leidinggeven
ecourse Moeiteloos leren leidinggeven Leer hoe je met minder moeite en tijd uitmuntende prestaties met je team bereikt 2012 Marjan Haselhoff Ik zou het waarderen als je niets van de inhoud overneemt zonder
Nadere informatieAdinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële
Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,
Nadere informatieWaar een wil is, is een Weg!
5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht
Nadere informatieDie nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.
Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard
Nadere informatieGrowth & Reflection. Opleverdatum: 18 juni 2014
Growth & Reflection Growth & Reflection Opleverdatum: 18 juni 2014 Multimediaal Reclamebureau 2013/2014 Inleiding Er zit alweer een half jaar bij MMR op en ik heb weer veel nieuwe dingen geleerd en nieuwe
Nadere informatieWij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.
Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat
Nadere informatieTeksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.
Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,
Nadere informatieGevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!
Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je
Nadere informatieDé 14 fundamentele stappen naar geluk
Dé 14 fundamentele stappen naar geluk Van de Amerikaanse psycholoog Michael W. Fordyce 1. Wees actief en ondernemend. Gelukkige mensen halen meer uit het leven omdat ze er meer in stoppen. Blijf niet op
Nadere informatieWees duidelijk tegen je klanten
Ronald Dingerdis Wees duidelijk tegen je klanten 3 In onze training Klantgerichtheid en communicatie vroeg een cursist me onlangs of je tegen je klant kan zeggen dat hij extreem vervelend is. Dat hij onredelijk
Nadere informatieHoofdstuk 3: Jij als leider!
Kijk eens in de spiegel Hoofdstuk 3: Jij als leider Elke dag als je opstaat, sta je waarschijnlijk een moment voor de spiegel. Misschien let je er niet meer bewust op, maar als je voor de spiegel staat
Nadere informatieHET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN
HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF
Nadere informatieDEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!
DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het
Nadere informatieSprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig
Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Laat je talenten leven Helpt je het
Nadere informatieWORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur
WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur 1 Les één Welkom bij deze e-cursus waarin we je zullen laten zien hoe jij groter kunt worden en je problemen kleiner! Zijn er
Nadere informatieDeel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties
Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieDe vrouw van vroeger (Die Frau von früher)
Roland Schimmelpfennig De vrouw van vroeger (Die Frau von früher) Vertaling Tom Kleijn Personen FRANK, midden veertig CLAUDIA, zijn vrouw ROMY VOGTLÄNDER ANDI, zoon van Frank en Claudia TINA, Andi's vriendin
Nadere informatieBE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma
BE HAPPY 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma Alle rechten voorbehouden. Geen deel van dit boek mag worden gereproduceerd op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.
Nadere informatieVan huidige situatie ------------ naar --------------------------------- gewenste situatie
Doelen stellen NLP is een doelgerichte, praktische en mensvriendelijke techniek. NLP = ervaren, ervaren in denken, voelen en doen. Middels een praktisch toepasbaar model leren we om de eigen hulpmiddelen,
Nadere informatieVraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2
Bladzijde negen, Bladzijde tien, Krijg ik het wel ooit te zien? Ander hoofdstuk, Nieuw begin.. Maar niets, Weer dicht, Het heeft geen zin. Dan probeer ik achterin dat dikke boek. Dat ik daar niet vaker
Nadere informatieEFFECTIEF LEIDINGGEVEN. Een gave of een vak?
EFFECTIEF LEIDINGGEVEN Een gave of een vak? Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij mensen. Zij voegen
Nadere informatieP e r s o n a l C a r e e r P l a n
P e r s o n a l C a r e e r P l a n If you can dream it, you can do it. Walt Disney First comes thought; then organization of that thought, into ideas and plans; then transformation of those plans into
Nadere informatieWerkboek Het is mijn leven
Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er
Nadere informatie18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid
18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je
Nadere informatieSprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig
Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Geeft je inzicht in jouw persoonlijke
Nadere informatieHoud bij het beantwoorden van de vragen steeds je werk in gedachten. Ga na welk antwoord het meest bij je past. Volg je intuïtie!
Voorbij je eigen wijze: Effectief communiceren met metaprogramma s in professionele relaties. Een mooie uitdaging. We willen je als lezer daartoe graag de gelegenheid geven, door middels een zelfonderzoek
Nadere informatieVliegende start voor (startend) onderwijspersoneel
Cursussen, conferenties en advies Vliegende start voor (startend) onderwijspersoneel Overzicht cursusaanbod voor (startend) personeel in het onderwijs 2009/2010 Volg een cursus bij AOb scholing De AOb
Nadere informatieOm mee te beginnen: boekfragment en opdrachten
Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Bron: http://ninabrackman.blogspot.nl/p/de-alchemist-paulo-coelho.html Dit is een deel van een blog over De Alchemist van Paulo Coelho door Nina Brackman.
Nadere informatieDe bij die niet kon vliegen
De bij die niet kon vliegen De kleine bij zat in het gras en keek treurig om zich heen. Daar vlogen alle andere bijen af en aan. Hun kleine pootjes vol met stuifmeel, de mond vol met de nectar van de mooie
Nadere informatieKoningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande
Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie
Nadere informatieLeer hoe je effectiever kunt communiceren
Leer hoe je effectiever kunt communiceren De kracht van geweldloze communicatie Hoe vaak kom je in een gesprek terecht waarin je merkt dat je niet meer zegt wat je wilt zeggen; dat je iets doet wat de
Nadere informatieSPELVARIANTEN. Bonus: Ondertussen oefen je met het geven en ontvangen van feedback en bouw je aan het vertrouwen in jouw team.
SPELVARIANTEN Wil jij weten waar je in jouw huidige werk goed in bent? Hoe jij communiceert en je gedraagt en vooral hoe de ander dat ziet? En wil jij dit graag uitwisselen met je teamgenoten zodat jullie
Nadere informatieY-choice. Luister naar De keuzes die je maakt van Van Dik Hout. Het nummer staat op de CD Het beste van 1994-2001. De songtekst vind je in bijlage 1.
Kiezen Opwarmertje Een eigen keuze (Naar: Kiezels 10 e jaargang, nr. 5) Laat één jongere beginnen met het noemen van een drietal belangrijke zaken uit zijn leven, bijvoorbeeld iemand kiest scooter, voetbal
Nadere informatieEr zijn mensen nodig met nieuwe fantasie
Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,
Nadere informatie[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster
[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9
Nadere informatieIn de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen
14 In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen einde, alleen een voortdurende kringloop van materie
Nadere informatieVragenkaartjes voor kinderen van 4 t/m 6 jaar
4 t/m 6 jaar 4 t/m 6 jaar 4 t/m 6 jaar Hoe vraag je aan iemand om met je te spelen? Wat speel je graag op het schoolplein? Jij kan al goed helpen hè. Wie help jij graag? Wat doe je dan? van 4 t/m 6 jaar
Nadere informatieEvaluatie Kennissessie met en bij Philips Healthcare 25 november 2014
Evaluatie Kennissessie met en bij Philips Healthcare 25 november 2014 Verwachting en aanbeveling Heeft de bijeenkomst aan jouw verwachting voldaan? Toelichting: Erg goede sprekers, zoals gebruikelijk.
Nadere informatie( Wat? ) Deze opdracht kan je helpen om je goede voornemens in praktijk te brengen.
Veranderen? Dat kan! ( Wat? ) Deze opdracht kan je helpen om je goede voornemens in praktijk te brengen. ( Waarom? ) Datgene doen wat je jezelf hebt voorgenomen, is dikwijls niet makkelijk om ook effectief
Nadere informatieJUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.
JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen
Nadere informatieSchrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>
Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor
Nadere informatieleren omgaan met Diversiteit In je gemeente
Geloven kun je niet alleen! Stap 1 Jouw kijk op de wereld 15 min. Kijken in de spiegel naar jezelf Wat vind je van je eigen lichaam? Wat vind je mooi? Als je zou mogen kiezen, welk deel zou je dan weghalen?
Nadere informatieKwaliteitszorg. Test jezelf.
Kwaliteitszorg. Test jezelf. Pagina 1 Weet jij hoe je je deskundigheid of die van je collega s kunt bevorderen of professionaliseren? Kun je goed samenwerken? Kun je kwaliteitszorg leveren? Doe de testjes
Nadere informatieIdeeën presenteren aan sceptische mensen. Inleiding. Enkele begrippen vooraf
Ideeën presenteren aan sceptische mensen Inleiding Iedereen heeft wel eens meegemaakt dat het moeilijk kan zijn om gehoor te vinden voor informatie of een voorstel. Sommige mensen lijken er uisluitend
Nadere informatieErvaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier
Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Vraag 1 Hoe heb je zielsliefde ontdekt, en ontdekte je zielsliefde het ook op dat moment? Ik ontmoette haar op mijn werk in de rookruimte. We konden
Nadere informatieOCAI. veelgestelde vragen
OCAI veelgestelde vragen OCAI, veelgestelde vragen OCAI online Vrouwenlaan 106 8017 HS Zwolle 038-2301503 www.ocai-online.nl OCAI online, september 2008 3 [ Over de uitslag Hoe kan het dat mijn collega
Nadere informatieOpbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan
Opbrengstgericht werken bij andere vakken Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Doel Leerkrachten kunnen een les tekenen of geschiedenis ontwerpen volgens de uitgangspunten van OGW die ze direct
Nadere informatieOntwikkeling. Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling
Ontwikkeling Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling Waarom? Ik heb het idee dat ik wel eens tekortschiet als het erom gaat anderen duidelijk te maken wat ik bedoel. Ik
Nadere informatie0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1
Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht
Nadere informatieKINDEREN LEKKER IN HUN VEL
KINDEREN LEKKER IN HUN VEL 1. Welkom wij zijn Karin Hallegraeff en Noelle van Delden van Praktijk IKKE Karin stelt zich voor en er komt een foto van Karin in beeld. Noelle stelt zich voor en er komt een
Nadere informatieWat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.
Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me
Nadere informatieHuiselijk geweld tussen zussen
Huiselijk geweld tussen zussen Motiverende gespreksvoering: Casus huiselijk geweld tussen zussen Door drs. Sergio van der Pluijm Een tijd terug had ik een jonge vrouw (18) van allochtone afkomst in begeleiding
Nadere informatiePersoonlijkheidstesten
Persoonlijkheidstesten De gratis korte persoonlijkheid test De eerste test die ik heb gemaakt is een gratis test. Deze test bestaat uit één vraag waar wordt gevraagd een van de negen figuren te kiezen.
Nadere informatieWat is Keuzeloos Gewaarzijn ofwel Meditatie?
Wat is Keuzeloos Gewaarzijn ofwel Meditatie? door Nathan Wennegers Trefwoord: zelfkennis / meditatie 2015 Non2.nl Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever mag niets uit deze uitgave
Nadere informatieVanjezelfhouden.nl 1
1 Kan jij van jezelf houden? Dit ontwerp komt eigenlijk altijd weer ter sprake. Ik verbaas mij erover hoeveel mensen er zijn die dit lastig vinden om te implementeren in hun leven. Veel mensen willen graag
Nadere informatieMeten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid
Meten van mediawijsheid Bijlage 6 Interview terug naar meten van mediawijsheid Bijlage 6: Het interview Individueel interview Uitleg interview Ik zal je uitleggen wat de bedoeling is vandaag. Ik ben heel
Nadere informatieNummer 1! Collector s item!
Nummer 1! Collector s item! Wie is wie op planeet K! Dat ben ik, K! Woohoo! Mijn maatje BV #1 Vince BV #2 Tom BV #2 gedeelde plaats! Maddie Todd Heeft het allemaal & nog veel meer! Haha! Hier is je ergste
Nadere informatieONDERNEMEN IS VOOR HELDEN
ONDERNEMEN IS VOOR HELDEN EXCLUSIEF PROGRAMMA OVERZICHT 2016 LEF IN ACTIE Ontdek waarom het zo moeilijk is je hart te volgen en heb het lef dit toch te doen! De achtergrond van het programma Jij weet dat
Nadere informatieAssertiviteit. BOL 1 e jaars AG studenten
BOL 1 e jaars AG studenten In de beroepspraktijk verwacht men van je dat je kunt opkomen voor jezelf en voor je opvattingen over je stage, de hulpverlening etc. Men verwacht tegelijkertijd dat je dit op
Nadere informatieCommuniceren is teamwork
Communiceren is teamwork Je werkt vaak zelfstandig, maar blijft altijd onderdeel van je team. Samen met je collega s zorg je zo goed mogelijk voor jullie cliënten. Samenwerken vereist veel communicatie.
Nadere informatieIk ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door
De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over
Nadere informatieSoms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.
Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.
Nadere informatieHet houden van een spreekbeurt
Het houden van een spreekbeurt In deze handleiding staan tips over hoe je een spreekbeurt kunt houden. Waar moet je op letten? Wat moet je wel doen? En wat moet je juist niet doen? We hopen dat je wat
Nadere informatieDe eerste liefde van God
De eerste liefde van God Trouwpreek over 1 Johannes 3:16 (ds. Jos Douma) gehouden in de trouwdienst van Jeroen en Marjoke Wij hebben Gods liefde, die in ons is, leren kennen en vertrouwen daarop. God is
Nadere informatieTimemanagement? Manage jezelf!
Timemanagement? Manage jezelf! Trefwoorden Citeren timemanagement, zelfmanagement, stress, overtuigingen, logische niveaus van Bateson, RET, succes citeren vanuit dit artikel mag o.v.v. bron: www.sustrainability.nl
Nadere informatieCOMMUNICATIE training. effectief communiceren met iedereen
COMMUNICATIE training effectief communiceren met iedereen Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij
Nadere informatieB a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1
B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen
Nadere informatieHet GROW-model. Deze onderdelen worden hieronder toegelicht. Per onderdeel worden er voorbeeldvragen aangegeven.
Het GROW-model Een ontwikkelingsgesprek is het meest effectief als je de vragen in een bepaalde structuur stelt. Het GROW-model biedt deze structuur. (Whitmore, 1995) Het GROW model bestaat uit de volgende
Nadere informatieWelkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen. Week 1: denken en doen als een ondernemer Les 3: omarmen
Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen Week 1: denken en doen als een ondernemer Les 3: omarmen Pen en papier? Omarmen Ondernemen is een groot avontuur Onderweg op je reis kom je van alles tegen, ook
Nadere informatieLinkedIn-updates in-company
LinkedIn-updates in-company Opdracht In dit document vind je zes verschillende LinkedIn-updates. Geef bij iedere update aan of dit een update is die bij je past. Dus zou je dit type update ook kunnen plaatsen?
Nadere informatieOplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)
Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)
Nadere informatieFOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.
PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een
Nadere informatieZingeving, spiritualiteit en verpleegkundige zorg
Zingeving, spiritualiteit en verpleegkundige zorg Annemieke Kuin humanistisch geestelijk verzorger Westfriesgasthuis, Hoorn Spiritualiteit / Zingeving Aandacht voor eigen spiritualiteit In gesprek gaan
Nadere informatieBreng je onbewuste belemmeringen in beeld! Orang Malu Coaching
Breng je onbewuste belemmeringen in beeld! Orang Malu Coaching Ik zou die studie wel willen beginnen maar Ik weet niet waarom ik in deze baan blijf hangen Ik wil mijn leven drastisch omgooien maar ik kom
Nadere informatieKLEINE STAPPEN, VEEL RESULTAAT.
KLEINE STAPPEN, VEEL RESULTAAT. IT-specialisten, managers en consultants maken al jaren gebruik van de PDCA-cyclus methode (Plan-Do-Check-Act) om processen te optimaliseren. Zij zoeken dan steeds naar
Nadere informatieASSERTIVITEIT. beter communiceren vanuit jezelf
ASSERTIVITEIT beter communiceren vanuit jezelf Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij mensen. Zij
Nadere informatieZelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W
Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument
Nadere informatieEffectieve samenwerking: werken in driehoeken
Effectieve samenwerking: werken in driehoeken Werken in driehoeken is een wijze van samenwerking die in elke organisatie en in elk netwerk mogelijk is. Het maakt dat we kunnen werken vanuit een heldere
Nadere informatie1Wat is examenvrees eigenlijk?
8 1Wat is examenvrees eigenlijk? Lars is bang voor spinnen. Toen hij de foto op dit werkboek zag, kreeg hij kippenvel en ging hij anders ademhalen. Toen we Lars vroegen of de spin hem kon bijten, riep
Nadere informatie1. Ik merk vaak dat ik probeer iets te bereiken wat op de een of andere manier op een mislukking uitloopt. -----
Test: Je persoonlijke afweerprofiel Met de volgende test kun je bepalen welk afweermechanisme je het meest gebruikt. Iedereen gebruikt alle afweervormen, maar er bestaan verschillen in de frequentie waarmee
Nadere informatieWat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?
Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid
Nadere informatiemaandag 9.30-12.30 dinsdag 9.30-12.30, 11.00-14.00, 19.30-22.30 woensdag 19.30-22.30 donderdag 9.30-12.30
Workshops! Meer creativiteit in je werk Interactieve bijeenkomsten vormgeven Ideeën voor promotie van jouw onderneming Nieuwe producten voor jouw bedrijf Creatieve werkvormen (serie van 4 workshops) Wegens
Nadere informatieAMETHIST Developing People
AMETHIST Developing People COMMUNICEREN MET KINDEREN AMETHIST Developing People Argonweg 7 11 3812 RB Amersfoort 033 7370182 www.amethistdevelopingpeople.nl Waarom? Wie kent het niet? Het gevoel van machteloosheid
Nadere informatieKnabbel en Babbeltijd.
Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte
Nadere informatieRelaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.
Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan
Nadere informatieChecklist Gesprek voeren 2F - handleiding
Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Inleiding De checklist Gesprek voeren 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een gesprek moeten kunnen voeren op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht hoe de
Nadere informatieActielessen. Les 5. Feest in de buurt! Wat leert u in deze les? Veel succes! http://www.edusom.nl
http://www.edusom.nl Actielessen Les 5. Feest in de buurt! Wat leert u in deze les? Nieuwe woorden Grammatica: werkwoorden in de verleden tijd Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente
Nadere informatie