Inhoudsopgaven. 1. Voorwoord 5 2. Oriëntatie 7 3. Analyse Doelgroep Gebruiksomgeving Productie 13 4.

Transcriptie

1 1

2 2

3 Inhoudsopgaven 1. Voorwoord 5 2. Oriëntatie 7 3. Analyse Doelgroep Gebruiksomgeving Productie Synthese Concept Concept Concept Concept Concept Eindontwerp Productie Evaluatie Plan van eisen Kostprijsberekening Bronnen 34 3

4 4

5 1. Voorwoord Studenten aan de Fontys Hogeschool van de opleiding Industrieel Product Ontwerp of Werktuigbouwkunde, krijgen in hun eerste blok de opdracht om een lamp te ontwerpen en daarvan een prototype te produceren. De lamp die ik hiervoor heb ontworpen, heb ik ''the Duke'' genoemd. Voordat ik een keuze heb gemaakt, heb ik verschillende ontwerpen getekend. Bij het bepalen welke lamp ik uiteindelijk uit zou gaan werken, heb ik gelet op de volgende punten: het ontwerp moet qua uiterlijk aansluiten bij de wensen van de doelgroep het moet te produceren zijn binnen de tijd die er voor staat. Door deze twee punten zwaar mee te laten wegen ben ik tot de keuze gekomen om the Duke uit te werken en te produceren. 5

6 6

7 2. Oriëntatie Aan het ontwerp van de lamp werden een aantal eisen gesteld. Zoals: het gebruik van een ledstrip die door de school werd geleverd; het ontwerp moet passen in een standaard verhuisdoos (collomoduul) zodat het goed getransporteerd kan worden; de lamp moet aansluiten bij de doelgroep Brandies en, de lamp moet natuurlijk ook goed industrieel te vervaardigen zijn. 7

8 8

9 3. Analyse 3.1 Doelgroep De doelgroep van de lamp is brandies. Brandies is een samenvoeging van brand en dandy. Het woord brand betekent merk; de doelgroep is gefocust op merken en de beleving daarvan. Bijvoorbeeld het dragen van merkkleding. Dandy verwijst naar de bijzonder verzorgde klassieke Engelse kledingstijl. Kortom brandies zijn vooral jonge werkenden, die gericht zijn op merkproducten met een klassieke twist, maar toch iets stoers of krachtigs in zich hebben. Dit is goed herkenbaar in het moodboard. 9

10 10

11 3.2 Gebruiksomgeving Na onderzoek wat voor soort lampen er allemaal zijn, is de keuze gevallen op een sfeerlamp voor op een tafel. Zo n lamp voldoet namelijk aan de gestelde eisen en houdt de doelgroep zo breed mogelijk. Er is niet gekozen voor: een staande hoge vloerlamp vanwege de beperkingen aan de afmetingen of voor een plafondlamp, omdat die niet self-supporting is. Een sfeerlamp wordt meestal gebruikt in de woonkamer bij de zithoek of in de slaapkamer. Dit zijn de ruimtes waar brandies behoefte hebben aan sfeerverlichting. De lamp moet ook op de grond kunnen staan en daar goed tot zijn recht komen. Hij moet bijvoorbeeld ook op een sidetable, of op een nachtkastje passen. Hierbij is het formaat belangrijk; hij moet niet zo klein zijn dat je hem over het hoofd ziet als hij op de grond staat en niet te groot om op een kast te passen. Op al deze locaties moet de lamp goed te bedienen zijn en de lichtbron moet niet direct zichtbaar zijn. Direct ledlicht is namelijk te fel voor een sfeerlamp. Van een sfeerlamp moet warm indirect (diffuus) licht komen dat de sfeer van de omgeving verhoogt. Om dat gewenste effect te bereiken, zijn de ledstrips aan de binnenkant van de lamp gemonteerd. Zij verlichten de houten binnenkant, waardoor de lamp de warme kleur van het hout uitstraalt. De lamp is op haar horizontale as in elke stand verstelbaar, zodat je van zo veel mogelijk posities dit warme licht kunt waarnemen en er geen hinder is van direct licht. 11

12 12

13 3.3 Productie De kap van de lamp is gemaakt van gelamineerd berken triplex. Dit materiaal is makkelijk te buigen en relatief goedkoop. Voordat de kap geproduceerd werd, zijn er een paar proefstukken triplex gemaakt en getest op sterkte en uitstraling. Ook is onderzocht welke lijm het best gebruikt kan worden en hoe deze lijm het best verwerkt kan worden. Daaruit is naar voren gekomen dat het triplex vóór het buigen, vochtig moet zijn. Het is dan makkelijker buigbaar. Vochtig hout kan met conventionele houtlijm niet goed verlijmt worden. Konstruktielijm, ook wel bruislijm genoemd, is hier wel uitermate geschikt voor. Deze lijm hardt namelijk uit door het onttrekken van vocht van zijn omgeving. Voordat het hout gelamineerd wordt, zijn er in de drie lagen triplex uitsparingen gemaakt voor de ledstrips en de bedrading. Deze uitsparingen moeten zeer nauwkeurig berekent worden zodat ze, ná de buiging om de mal, precies op elkaar zijn uitgelijnd. De RVS-voet van de lamp is gebogen met een doornbuiger. Op deze manier kun je nauwkeurig werken, krijg je een vloeiende bocht en komt er geen knik in de buis. Zonder afbreuk te doen aan het slanke en elegante van het ontwerp, is het zo functioneel mogelijk gemaakt. Er is een zeer beperkte hoeveelheid materiaal nodig en door de gekozen productiemethode wordt er geen materiaal verspild. Als de lamp aan het eind van zijn levensduur is gekomen, kan de voet gerecycled worden omdat deze alleen uit rvs bestaat. Dat is tevens de reden dat gekozen is voor één materiaal en niet voor een combinatie van materialen. Dan zou er namelijk vervuiling zijn. Als het rvs weer omgesmeed wordt tot een nieuw product, moet er waarschijnlijk wel nieuw rvs worden toegevoegd om dezelfde sterkteklasse te behouden. De lampenkap is van verlijmd en daardoor vervuild - hout en kan dus helaas niet gerecycled worden. De hoeveelheid hout van de kap is zeer beperkt. Het verwerkte vervuilde hout zal uiteindelijk worden verbrand waardoor weer energie wordt opgewekt en daardoor is de kap co² neutraal. 13

14 14

15 4. Synthese Tijdens de ontwerpfase zijn er heel veel kleine schetsjes gemaakt. Een aantal van de ontwerpen die het best aansluiten bij de doelgroep en realiseerbaar zijn, zijn op groter formaat getekend en verder uitgewerkt. In overleg met docenten zijn er toen nog wijzigingen aangebracht en keuzes gemaakt. 4.1 Concept 1 Dit concept was mijn favoriet. Maar doordat meerdere docenten opmerkten dat het vervaardigen van de lamellen van dit model veel tijd in beslag ging nemen en het daarom beter anders gemaakt zou kunnen worden. Ik heb nagedacht over hoe het ontwerp aangepast zou kunnen worden, zodat het eenvoudiger te produceren is. Bijvoorbeeld door de kap van transparant kunststof te maken en er een lamellenpatroon op te zandstralen. Dit maakt het ontwerp veel eenvoudiger te produceren. Door deze wijziging past de lamp echter minder goed bij de doelgroep. Metaal geeft immers een veel luxer en stoerder uiterlijk omdat het sterker en robuuster is en dat is wat een brandy wil. 15

16 16

17 4.2 Concept 2 De kracht van dit ontwerp is dat het bijna geheel uit één plaat koper gemaakt kan worden. Maar hellaas is de koperprijs op dit moment zo hoog dat deze lamp te duur wordt voor de doelgroep. Een alternatief zou kunnen zijn, om het van een goedkoper metaal te maken en dat in een koperkleur te lakken. In het plan van eisen staat echter, dat er alleen materialen toegepast moeten worden met een materiaaleigen kleur. En zonder het te spuiten zou het geen warme sfeer geven maar is het meer een kil fel licht. 17

18 18

19 4.3 Concept 3 Bij dit concept kloppen de verhoudingen nog niet. Daar moet nog aan gewerkt worden. Vooral het indirecte licht geeft een warme sfeer. De vorm heeft iets klassieks maar ook iets stoers. waardoor deze lamp goed past bij het plan van eisen en de doelgroep. 19

20 20

21 4.4 Concept 4 Dit ontwerp is goed te realiseren. Door het gebruik van slechts één materiaal, oogt het ontwerp niet spannend. Dat zou niet erg zijn als de vorm heel krachtig is. Het lukt niet om dit ontwerp binnen het plan van eisen, in de goede verhouding te krijgen zodat dit wel kracht heeft. 21

22 22

23 4.5 Concept 5 Het vorige concept is niet spannend. Bij dit ontwerp is de vorm hetzelfde gebleven maar is het in meerdere materialen uitgevoerd. Daardoor is dit concept wat te veel gaan lijken op een voetenbankje en dat is niet de intentie van dit ontwerp. 23

24 24

25 4.6 Eindontwerp Na het goed afwegen van alle voors en tegens van de concepten, heb ik de keuze gemaakt om ontwerp 3 uit te werken. In overleg met de docenten van de werkplaats, is het ontwerp aangepast. De voet moest namelijk van een dikkere buis gemaakt worden, anders kan deze niet in de werkplaats gebogen worden. De kap is gemaakt van gelamineerd hout. Hiervoor is Russische berken triplex gebruikt, omdat dit buigzaam is. Na het maken van een houtje-toutje model, blijkt dat de verhoudingen niet goed kloppen, omdat de voet te fors is geworden ten opzichte van de kap. Als oplossing van dit probleem, is de gehele lamp groter uitgevoerd, zodat voet en kap weer in verhouding zijn. 4.7 Productie Na het maken van de werktekeningen ben ik met de productie van de lamp gestart. Het buigen van de voet heeft veel tijd in beslag genomen, omdat de buigdoorn regelmatig moest worden omgebouwd. Door de beperkingen van de buigmachine moest de laatste bocht met hardsoldeer bevestigt worden. Dit nadeel speelt in een normaal productieproces niet, omdat er meestal met een ander type doornbuiger gewerkt wordt. Het lamineren verliep goed en de lagen met de verschillende uitsparingen passen perfect op elkaar. In de eindfase van de productie zijn nog een paar kleine wijzigingen ten opzichte van het oorspronkelijke ontwerp gemaakt. Zo is de kleur van het hout donkerder gemaakt door middel van beits. De lamp oogt door zijn donkere warme kleur op hardhout en dit geeft een luxe uitstraling. En dat is wat aansluit bij de doelgroep. De vraag was alleen, weerkaatst het donkere hout nog voldoende licht. Dit is getest door een donker stukje hout in de lamp te plaatsen en het effect daarvan te beoordelen. Het bleek dat het licht er mooier en warmer was. Dit is ideaal. De andere wijziging is het dichtknijpen van de buis aan de uiteindes, waardoor de inkijk van de buis er niet meer is. Deze afwerking is eerst getest op restmateriaal en met goed resultaat. Het is een eenvoudige en nette afwerking. 25

26 26

27 5. Evaluatie De productie is goed verlopen. Het maken van de voet, met name het buigen daarvan, heeft veel tijd gekost. Dit heb ik onderschat. Daartegenover is het overige vlot verlopen en had ik nog tijd over om mijn ontwerp op de twee punten te wijzigen. Door de wijzigen ben ik nu zeer tevreden over het eindresultaat. Ik heb wel geleerd dat er altijd dingen zijn, die meer tijd kosten dan je verwacht had. 27

28 6. Plan van eisen Gebruikers eisen: 250 Lumen minimaal Verstelbaar Functie eisen: Selfsupporting Het ontwerp moet in een standaard verhuisdoos passen (48x33x37,5 cm) Je mag niet direct in het ledlicht kijken Materiaal eisen Geen bevestiging in het zicht bijvoorbeeld schroefjes boutjes moertjes Geen kunststof in het zicht maximaal 95cm led-strip Materiaal moet eigen kleur hebben Duurzame materialen Materieel eisen Machines van school gebruiken voor het produceren Geen CNC machines gebruiken voor het prototype 28

29 7. Kostprijsberekening Product afmeting aantal inkoopprijs koster per lamp Koste per Berken 160*200 [mm] 3 0, , , RVS buis 12ᴓ*1,5[mm] 0,9 10,76 9, RVS rond 20ᴓ 40[mm] 0,1004 6,4 0, ,6 Schakelaar 2 1 1,22 1, Trekontlasting 7 1 0,28 0, Led-strip 50[mm] 6 0, Verpakking 1 0,32 0, totaal 16, ,

30 doornbuigmachine Elektriciteitsverbruik v.d. machine 2,3 (kwh) Prijs elektriciteit: 0,17 (euro/kwh) Onderhoudskosten 2 (euro/h) Offerte prijs machine: (euro) Afschrijving v.d. machine over: 120 (maanden) Leasing percentage: 10 (%) De machine werkt: 8 (h/dag) Één manuur 48 (euro/h) Totaalprijs incl. manuren 51,79725 (euro/h) 0,05 uren gewerkt aan de machine 2, ,63 (euro) 30

31 Cirkelzaag Elektriciteitsverbruik v.d. machine 4 (kwh) Prijs elektriciteit: 0,17 (euro/kwh) Onderhoudskosten 2 (euro/h) Offerte prijs machine: (euro) Afschrijving v.d. machine over: 120 (maanden) Leasing percentage: 10 (%) De machine werkt: 8 (h/dag) Één manuur 48 (euro/h) Totaalprijs incl. manuren 51,33625 (euro/h) 0,0333 uren gewerkt aan de machine 1, ,97 (euro) 31

32 Kolomboormachine Elektriciteitsverbruik v.d. machine 1,1 (kwh) Prijs elektriciteit: 0,17 (euro/kwh) Onderhoudskosten 2 (euro/h) Offerte prijs machine: 5000 (euro) Afschrijving v.d. machine over: 120 (maanden) Leasing percentage: 10 (%) De machine werkt: 8 (h/dag) Één manuur 48 (euro/h) Totaalprijs incl. manuren 50, (euro/h) 0,0333 uren gewerkt aan de machine 1, ,32 (euro) Freesbank (houtafdeling) Elektriciteitsverbruik v.d. machine 0,75 (kwh) Prijs elektriciteit: 0,17 (euro/kwh) Onderhoudskosten 2 (euro/h) Offerte prijs machine: (euro) Afschrijving v.d. machine over: 120 (maanden) Leasing percentage: 10 (%) De machine werkt: 8 (h/dag) Één manuur 48 (euro/h) Totaalprijs incl. manuren 50,69 (euro/h) 0,0333 uren gewerkt aan de machine 1, ,77 32

33 33

34 Assemblage Één manuur 48 (euro/h) Totaalprijs incl. manuren 48 (euro/h) 0,166 uren gewerkt aan de machine 7, (euro) Transport aantal koste per container /st. /10000 st. Fabriek in Nederland naar winkel , lamp lampen kost prijs 32, ,5 (euro) verkoopprijs 96, ,6 (euro) 3* kostprijs 34

35 8. Bronnen