DOP Lemiers Verslag dorpsgesprek 25 mei 2005

Transcriptie

1 DOP Lemiers Verslag dorpsgesprek 25 mei 2005 Hieronder is een kort verslag weergegeven van hetgeen besproken is in het dorpsgesprek van 25 mei jl. Bij dit gesprek zijn ca. 52 bewoners van Lemiers aanwezig geweest. In drie groepen is gediscussieerd over het sociale leven in het dorp, de werkgelegenheid, het wonen en de ruimtelijke kwaliteit. De genoemde onderdelen zullen hierna als volgt uitgewerkt worden: eerst volgt een karakterschets van het dorp, vervolgens wordt per onderdeel aangegeven hoe de bewoners denken over de toekomst van hun dorp. Algemeen Lemiers is geen bijzonder opvallend dorp en het dorpsgevoel is lastig uit te drukken. Toch is het over het algemeen prettig wonen en zijn er plekken waar men trots op is, zoals Oud Lemiers en het kasteel en de uitzichten vanuit het dorp en haar omgeving. Met name wordt het uitzicht richting het westen genoemd. De groene en natuurlijke omgeving, recreatiemogelijkheden, goede bereikbaarheid en vele uitvalsmogelijkheden worden door verschillende bewoners dan ook als positief bestempeld. Ook denkt men graag terug aan de vroegere Rijksweg, toen er minder drukte was en er niet zo hard werd gereden. De sociale samenhang is enigszins lastig aan te duiden en is er geen dorpshart waar de levendigheid zich automatisch concentreert. Het dorp hangt vooral sterk samen in het verenigingsleven (overigens zonder het gevoel dat men gedwongen wordt deel te nemen in het verenigingsleven), het is in Lemiers verder prettig wonen, waarbij, zoals een van de bewoners opmerkte, we kijken elkaar hier recht in de ogen. Uitzicht vanuit het dorp Stedenbouwkundige opbouw van het dorp Lemiers bestaat uit een straatdorp met lintbebouwing aan weerszijden van de Rijksweg, met daarin ook de markante dorpskerk gelegen. 1

2 Op enige afstand ten noorden van de Rijksweg, in de nabijheid van het kasteel, ligt het historische lint van Oud-Lemiers. Dit lint is de oorsprong van het dorp. Lemiers zelf is in de naoorlogse periode uitgebouwd aan de zuid-oostzijde van de Rijksweg. De bebouwing is goed ingepast in het landschap dat ter plaatse onder andere gekenmerkt wordt door twee smalle beekdalen. In de huidige dorpsstructuur is geen sprake van een duidelijk centrum. Ook wordt de Rijksweg als een belangrijke storende factor in de structuur van het dorp gezien. Wonen Lemiers is ontstaan als Oud Lemiers, met later het straatdorp als tweede ontwikkelingsas. Vandaaruit heeft het dorp zich in zuidelijke richting uitgebreid. De demografie van Lemiers dreigt scheef te groeien. Feitelijk is er al bijna een generatie verloren (er zit een gat tussen het aantal tieners en twintigers). Geschikte woningbouw is dan ook noodzakelijk. Er is sprake van slechte doorstroming. Bestaande woningen dienen aangepast te worden zodat ouderen niet hoeven te verhuizen en in het dorp kunnen blijven wonen. Ook dienen bestaande panden (o.a. langs de Rijksweg) verbouwd te worden tot appartementen. Als locatie voor nieuwbouw is een ontwikkeling in zuidelijke richting, achter de bestaande flats volgens de bewoners het beste (de betreffende flats aan de Van Thimusstraat zouden overigen van een liftinstallatie voorzien mogen worden). Mogelijk uitbreidingsgebied De besproken locatie ten noorden van de Rijksweg is weliswaar stedenbouwkundig mogelijk, maar levert nadelen op voor ouderen en het vergroot het aantal oversteken over de Rijksweg. Tevens zou volgens verschillende bewoners het landschap te veel aangetast worden als op de locatie woningen ontwikkeld zouden worden. 2

3 Doelgroepen waarop moet worden ingezet, zijn (mede gezien de vergrijzing) de ouderen en de jongeren. De nieuwbouwlocatie kan dan ook worden ingezet voor ouderenwoningen en woningen voor jonge gezinnen. Opgemerkt is dat woningen voor jongeren wel betaalbaar moeten zijn. De gemeente en de woningstichting wordt verder ook gevraagd snel een aantal verloederde panden aan de Rijksweg aan te pakken. Er liggen namelijk belangrijke kansen. Voor jongeren is de bouw van appartementen langs de Rijksweg de beste manier om de panden ter plekke op te knappen, de levendigheid te vergroten en betaalbare woningen te realiseren. De panden zouden ook ontwikkeld kunnen worden tot seniorenappartementen of een Wozoco. De ligging aan de Rijksweg is namelijk centraal, ook is er wat te zien voor de ouderen, zoals een van de bewoners aangaf. De uitbreiding dient echter wel compact te zijn. Het dorp moet niet te veel uit waaieren (in zuidelijke richting). Er moet namelijk rekening worden gehouden met de Rijksweg ( slagader ) waar zich de meeste voorzieningen bevinden, en de afstand daarheen. Bij de Deus, hoewel men kritisch is over de plannen van de gemeente en het liefst ziet dat de Deus verbouwd wordt in plaats van elders nieuwbouw te realiseren, zijn op termijn wellicht mogelijkheden voor sociale woningbouw. Voorzieningen Vroeger waren er in Lemiers veel voorzieningen aanwezig. Op dit moment zijn er, op een enkele ondernemer na, geen voorzieningen meer aanwezig in de kern. Met het oog op de toekomst worden deze, zowel commercieel als niet-commercieel, wel wenselijk geacht. Nieuwe voorzieningen zijn gewenst, zij het op kleine schaal. Men is zich ervan bewust dat er geen grote winkels in Lemiers moeten komen, maar men zou wel graag enkele voorzieningen op kleine schaal zien. Hierbij wordt gedacht aan een pinautomaat, een SRV-wagen of een frituur. Ook de vraag naar voorzieningen voor de eerste levensbehoefte (zoals bijvoorbeeld bakker en supermarkt) is groot. Met name voor de ouderen is het belangrijk dat er basisvoorzieningen komen die ervoor zorgen dat de ouderen niet met de bus en zware tassen naar Vaals hoeven om boodschappen te doen. Voorzieningen zouden op een centrale plaats in het dorp gesitueerd moeten worden. Hierbij wordt gedacht aan de omgeving van de kerk. Op deze plaats kan dan een dorpsplein ontwikkeld worden. Lemiers heeft namelijk geen duidelijke ontmoetingsplek. Verder zijn er geen speelvoorzieningen in het dorp (alleen bij de basisschool). De bestaande voorziening is niet meer als zodanig te gebruiken. Er is vanuit de bewoners al actie ondernomen om de aanleg van een nieuwe speelvoorziening met trapveldje en picknickplaats onder de aandacht te brengen van de juiste instanties. Met 3

4 de gewenste nieuwe voorziening kan ook tegemoet gekomen worden aan de wens van een ontmoetingsplek voor ouderen. Overigens merken meerdere bewoners op, dat veel kinderen juist ook naar buiten trekken om te spelen (weilanden, bosjes, moerasjes etc.). Door de toenemende vergrijzing ligt een grotere vraag naar ouderen- en zorgvoorzieningen voor de hand. Gedacht wordt aan een dienstencentrum met daarin het groene kruis, een spreekuur voor de huisarts, voorlichting enzovoorts. Hiertoe zou een combinatie gezocht moeten worden met de multifunctionele accommodatie, waar reeds meerdere ouderenvoorzieningen zijn ondergebracht. Naast deze voorzieningen is er behoefte aan dagactiviteiten voor ouderen. De basisschool, welke overigens op een goede locatie gelegen is, heeft te maken met een teruglopend leerlingen aantal. Belangrijk is dus dat er voldoende woningen voor jonge gezinnen beschikbaar komen, om zondoende de basisschool te handhaven. Verder geven de bewoners geven aan dat er behoefte is aan een wijkagent. Werken Lemiers is vooral een forensendorp. Er is nagenoeg geen werkgelegenheid. Wel is er onder andere horeca, een palletfabriek en een schuurpapierfabriek in of nabij de kern gelegen. Werkgelegenheid is weliswaar noodzakelijk, maar kan beter op een hoger schaalniveau worden bekeken. Bedrijven kunnen op kleine schaal wel bijdragen aan de leefbaarheid, maar gezien de verkeersdrukte en de parkeerdruk is er geen ruimte voor nieuwe grootschalige bedrijvigheid in de kern of aan de Rijksweg. Met name industriële bedrijven passen niet in het dorp. Kleinschalige dienstverlenende bedrijven of beroepen aan huis passen wel in het dorp, maar dit is geen trendbreuk in het beleid. Verder is op kleine schaal bijvoorbeeld uitbreiding van de horeca met terrasjes voor wandelaars mogelijk. Daarnaast moeten de ondernemers ook gestimuleerd worden. Dit is belangrijk voor het verenigingsleven. Door bijvoorbeeld meer kroegjes te creëren met terrassen kunnen ook de sociale banden en daarmee het verenigingsleven verbeteren. Verenigingsleven Enkele bewoners ervaren Lemiers als een dorp dat niet heel veel onderlinge samenhang kent. De verenigingen zorgen juist voor de samenhang. Het gemeenschappelijke leven speelt zich dan ook af in verschillende verenigingen. Er wordt veel georganiseerd en er komen nog altijd verenigingen bij, zoals recent bijvoorbeeld de heemkundekring. Verder zijn de kermis en de processie zeer belangrijke evenementen voor Lemiers die bijdragen een de binding binnen de gemeenschap. Lemiers is een 'open dorp' waar je vrij kunt kiezen voor participatie in het verenigingsleven. Toch zijn er ook knelpunten en aandachtspunten voor het dorp. Mede 4

5 door de scheefgroei in de bevolkingsopbouw vermindert het animo en de aanwas voor het verenigingsleven. Met andere woorden het verenigingsleven dreigt te vergrijzen. Door het gevoelde leeftijdsverschil tussen met name actieve tieners en ouderen vindt er weinig interactie plaats en dreigt een toenemende vergrijzing van het verenigingsleven. De vergrijzing wordt mede bevorderd door het beperkte woningaanbod voor jonge gezinnen. Lemiers heeft geen duidelijke ontmoetingsplek, hoewel een plek bij de kerk daartoe regelmatig wordt gebruikt. Wellicht zijn hiertoe ter plaatse meer voorzieningen mogelijk, zodat een soort van centrum danwel ontmoetingsplek gecreëerd kan worden. Ook kan hier een informatiebord worden gerealiseerd waar zowel verenigingen, maar ook de gemeente, mededelingen kwijt kunnen. Het bord kan dus dienst doen als ontmoetingsplek, welke er voor kan zorgen dat de cohesie van de verschillende wijken versterkt wordt. Er is behoefte aan ondersteuning van het vrijwilligerswerk. Er worden steeds meer eisen gesteld aan vrijwilligerswerk en enige professionele begeleiding hierin is gewenst. Tot nu toe houdt de gemeente zich naar het idee van de bewoners vooral bezig met probleemjongeren, terwijl verenigingen juist veel preventief werk verrichten. Deus Oud-Lemiers Verder vragen de bewoners zich af waarom de Deus weg moet. Men denkt dat verbouwing in principe veel goedkoper en effectiever is dan nieuwbouw. Tevens kunnen dan alle verenigingen gewoon gebruik blijven maken van de huidige locatie waar ze ook allemaal hun eigen filosofie kwijt kunnen. De huidige werkwijze van gemeente omtrent een nieuwe accommodatie wordt niet op prijs gesteld. 5

6 Toerisme en Recreatie Lemiers is een echt wandeldorp. Er komen veel wandelaars en dit wordt niet als een probleem ervaren. Ook Oud-Lemiers (en de daar gelegen zaalkerk) trekt veel toeristen. In het algemeen geldt dat het huidige toeristische aanbod voldoende is en dat de huidige mogelijkheden in stand gehouden dienen te blijven. Het toeristisch karakter van het dorp hoeft in principe niet verder gestimuleerd te worden. Volgens de bewoners zijn de uitloopmogelijkheden van het dorp goed. Wat wel als een probleem wordt gezien is dat de paden zeer slecht onderhouden zijn. Bij slecht weer zijn de paden veel te nat en nauwelijks begaanbaar. Het wandelpad naar Vaals is ideaal maar ook weer slecht onderhouden. Ook moet er iets gedaan worden aan de hondenpoep op de wandelpaden. Verkeer Op het gebied van verkeer speelt voornamelijk de problematiek van de Rijksweg. De Rijksweg is namelijk een drukke weg waar te hard gereden wordt ( racebaan ). Met name de snelheid en het negeren van rood licht worden als grootste probleem gezien. De weg is verder breed en recht, waardoor men vanaf de weg (met name vanuit Vaals, waar men de heuvel afrijdt) geen dorp ervaart. Verder zijn de ventwegen zeer smal. Bovendien zijn vreemde manoeuvres nodig om op de Rijksweg te komen. Volgens de bewoners dienen op korter termijn acties ondernomen te worden om de problematiek op te lossen. Voor de langere termijn kan vervolgens gedacht worden aan herinrichtingsmaatregelen. Voor de korte termijn zien bewoners voornamelijk een oplossing in de plaatsing van flitspalen. Dat is volgens de bewoners de enige manier om het negeren van een rood verkeerslicht te voorkomen en de snelheid te beperken. Verder is opgemerkt dat de handhaving sterk verbeterd kan worden. Verder is ook aangegeven dat de kruising van de Klaasvelderweg met de Rijksweg slecht geregeld is. Voor automobilisten komende vanaf de Klaasvelderweg (ook op deze weg wordt trouwens te hard gereden) is het niet altijd duidelijk wat de bedoeling is van de aanwezige verkeersregelinstallatie (welk verkeerslicht voor welke verkeersstroom), zodat automobilisten vaak door rood rijden. Een juiste afstelling en duidelijke inrichting is dus gewenst. Hetzelfde geldt voor de afstelling van de voetgangersoversteeklichten, welke niet goed is. De kruising zou voorzien moeten worden van sensoren, zodat de afstelling beter reageert op het aanbod. Op lange termijn dient volgens verschillende bewoners een complete herinrichting het aanzien van de Rijksweg geheel te veranderen. Het moet duidelijk zijn dat je in een dorp rijdt, dat je te gast bent, en het moet logisch zijn dat er niet te hard wordt gereden. 6

7 Een mogelijke nieuwe inrichting bestaat uit het verwijderen van de ventwegen, waardoor de kans ontstaat om de beide rijstroken uiteen te halen en van de nodige slingers te voorzien. Ook zijn heldere oversteekplaatsen mogelijk en de aanleg van goede brede trottoirs en voldoende parkeerruimte. In de middenberm kunnen bomen worden aangeplant, waardoor de weg een geheel ander uiterlijk krijgt dan de weg in het buitengebied. Om meer te voorzien in (centrale) parkeergelegenheid, zouden parkeerplaatsen moeten komen op centrale punten vanwaar bijvoorbeeld wandelaars kunnen starten. Nu komen er veel wandelaars naar Lemiers die de auto's in de wijk parkeren. Het openbaar vervoer is nu vrij goed geregeld, maar er is zorg voor de toekomst. Door een enkeling wordt de huidige frequentie van de bussen niet als voldoende ervaren. Het merendeel geeft echter aan dat er in feite weinig tot geen gebruik van de bus gemaakt wordt en dat de frequentie dus geen probleem is. Mocht het openbaar vervoer toch onder druk komen te staan, dan wordt gepleit om de aandacht vooral te richten op speciale doelgroepen en tijden, zoals de jongeren (schooltijden), ouderen en bijvoorbeeld de markt. De gemeente wordt gevraagd zich hiertoe in te blijven zetten. Verder geldt dat, indien een nieuwe woonwijk gebouwd wordt op de locatie ten zuiden van de flatgebouwen aan de Van Thimusstraat, er ook een nieuwe ontsluiting dient te komen. Bij voorkeur dient deze in zuidoostelijke richting aangelegd te worden, richting de sportvelden, en vervolgens richting de Rijksweg. De sportvelden kunnen dan ook aangesloten worden op de nieuwe ontsluitingsweg. Bij de sportvelden (en de nieuwe wijk) dient vervolgens ook voorzien te worden in nieuwe parkeervoorzieningen. Verschillende bewoners zouden verder ook graag een oplossing zien van het probleem dat ambulances en politiewagens (zonder signalering) te hard door de kern rijden en daardoor gevaarlijk zijn. Communicatie gemeente De communicatie met de gemeente verloopt regelmatig stroef. De bewoners hebben het idee dat de communicatie van één kant komt. Enerzijds toont de gemeente vaak te weinig interesse, anderzijds trekken de bewoners vaak ook weinig aan de bel. Toch zijn er ook goede voorbeelden, zoals de werkgroep voor de Rijksweg, waarin bewoners zitting hebben, en de dorpsschouw, waarin vrijwilligers samen met onder andere brandweer, politie en Essent het dorp controleren op knelpunten. Er bestaat behoefte aan meer communicatie of een duidelijk aanspreekpunt. Deze perso(o)n(en) vormen dan een doorgeefluik of overleggroep. Het idee van een dorpsraad of een overkoepelend orgaan van verenigingen is hier volgens sommige bewoners een mogelijke oplossing voor. Anderen zijn van mening dat een dorpsraad er niet echt voor kan zorgen dat de betrokkenheid vergroot wordt. 7

8 Bovendien kan een informatiebord de communicatie verbeteren. Ook kan de gemeente wellicht tweemaal per jaar een dorpsavond organiseren voor discussie met het dorp. Een andere mogelijkheid is dat iemand van de gemeente op een bepaald tijdstip een open inloop houdt in Lemiers om de betrokkenheid te vergroten. Het moet in ieder geval voor de bewoners duidelijk zijn bij wie ze terecht kunnen met eventuele ideeën/vragen. Daarnaast wordt het als prettig ervaren dat de gemeente naar de burger toekomt, maar bestaat vervolgens ook het beeld dat er weer niets mee gedaan wordt. Men wil een terugkoppeling zien van hetgeen besproken wordt Belangrijk is verder dat actuele problemen zo snel mogelijk opgelost dienen te worden en niet pas over 15 jaar. Prioriteit voor investeringen Voor de bewoners ligt de prioriteit in: aanpakken van de inrichting van de Rijksweg (onder andere de hoek met Klaasvelderweg, bij de kerk); Deus aanpassen of een herinvulling van (de locatie van) de Deus; flitspalen; rotonde Rijksweg; groenvoorzieningen, aankleding openbaar gebied, aanpassen trottoirs uit 1960, hondentoiletten; speelvoorzieningen; aanpakken van leegstaande of verloederde panden aan de Rijksweg; ontmoetingsplaats; woningen voor jongeren en ouderen; gezelligheidsplein. 213x00004/ Va-Up1 2 juni