Toetsstation. Vaststellen van de dood
|
|
- Fenna Lenaerts
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Toetsstation Vaststellen van de dood Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is op een juiste wijze de dood vast te stellen. Duur station 15 minuten Auteur(s) Werkgroep Vaardigheden Huisartsopleiding Nederland Datum laatste correctie Augustus 2012 Dit station kwam tot stand op basis van literatuurstudie, praktijkervaring en consensusdiscussie binnen de werkgroep Vaardigheden Huisartsopleiding Nederland. Literatuur Reijnders UJL: Hoe wordt lege artis een lijkschouwing verricht? Vademecum 19(16) 17 april Lucassen P, Rechters A, Reijnders U: Na de dood Huisarts en Wetenschap 2001;44: Huisartsopleiding Nederland 1
2 Benodigdheden Observator huisarts / gw Simulatiepatiënt man/vrouw/kind/geen Materialen stethoscoop lampje fantoom (Reanimatie) 2012 Huisartsopleiding Nederland 2
3 Informatie voor de kandidaat Doel In dit station wordt getoetst of u in staat bent om bij een patiënt vast te stellen of deze is overleden. Situatie U wordt tijdens een ANW-dienst op de huisartsenpost door het personeel van een verzorgingstehuis geroepen bij mevrouw Roos. Mevrouw Roos zou morgen 92 jaar zijn geworden, maar werd vanmorgen om 7.30 uur dood aangetroffen in bed volgens de verpleging. Om 4.00 uur heeft een verpleegster van de nachtdienst haar nog geholpen met plassen. Mevrouw Roos is een magere dame van 55 kg en 1,70 meter lengte. Ze is niet bekend met een ziektebeeld en slikt geen medicijnen. U kent de overledene niet. U arriveert om 8.00 uur. Opdracht aan de kandidaat Voer alle handelingen uit die in de geschetste situatie noodzakelijk zijn om tot een oordeel te komen over de dood van deze patiënt. Omdat hier in plaats van de patiënt een fantoom of een simulatiepatiënt zal worden gebruikt, dient u steeds, wanneer u een handeling niet kunt demonstreren bij een fantoom of bij een simulatiepatiënt, hardop te benoemen of anderszins kenbaar te maken, welke handelingen u gaat uitvoeren. U krijgt dan van de observator te horen welke verschijnselen u zult aantreffen. U kunt op een lijstje bijhouden welke verschijnselen door de observator worden benoemd. Handel daarbij zoveel mogelijk zoals u ook in de praktijk zou doen. Beschikbare tijd U hebt 15 minuten de tijd Huisartsopleiding Nederland 3
4 Informatie voor de simulatiepatiënt Achtergrondinformatie U bent overleden. U dient dus op geen enkele manier te reageren. Als de kandidaat uw mond probeert te openen dient u ervoor te zorgen dat u uw kaken wat stijf houdt en uw ogen houdt u dicht. De mond gaat wel open maar met weerstand. Hetzelfde geldt voor de oogleden. De vingers houdt u ook een beetje stijf, maar de armen (pols, elleboog, schouder) en de benen (heup, knie, enkel) houdt u slap. Instructie voor het consult De kandidaat heeft de opdracht om alle handelingen die hij/zij niet bij een simulatiepatiënt of een fantoom kan uitvoeren, te benoemen. De kandidaat krijgt van de observator te horen welke verschijnselen er waar te nemen zijn bij ieder item dat de kandidaat benoemt. De simulatiepatiënt reageert uiteraard nergens op Huisartsopleiding Nederland 4
5 Informatie voor de observator In dit station wordt getoetst of de kandidaat in staat is om, gezien de omstandigheden, de gepaste handelingen te verrichten en zo tot een oordeel te komen over de toestand van de patiënt. In dit station wordt gebruik gemaakt van een fantoon of van een simulatiepatiënt. De kandidaat dient de handelingen te verrichten die noodzakelijk zijn voor het vaststellen van de dood en zal, indien er met een fantoom of met een simulatiepatiënt wordt gewerkt, hier en daar moeten benoemen welke handelingen hij/zij gaat verrichten en waar hij/zij op let. De volgende verschijnselen zijn waar te nemen: De huid van de overledene is bleek en droog. De patiënt voelt koud aan met name de ledematen. Ademhaling en hartslag zijn afwezig. De gelaatspieren zijn al verstijfd. De vingers ook al een beetje. De ledematen zijn nog slap. De pupillen zijn lichtstijf en isocoor. De pupillen zijn vervormbaar onder druk. De cornea zijn niet troebel en er zijn petechiën zichtbaar. Op de slijmvliezen van de lippen en het tandvlees zijn ook petechiën zichtbaar. Op de rug en billen zijn drie paarsblauwe vlekken te zien. De vlekken zijn wegdrukbaar. Als de kandidaat benoemt welk onderzoek hij/zij gaat verrichten benoemt u, nadat de kandidaat zijn/haar onderzoek heeft verricht, de verschijnselen die worden aangetroffen. U beoordeelt de handelingen van de kandidaat met behulp van de scoringslijst. Controleer of alle benodigde materialen (in voldoende mate) aanwezig zijn. Breng na afloop alle materialen steeds weer in de oorspronkelijke opstelling terug, alvorens de volgende kandidaat binnenkomt. Vervang daarbij alle gebruikte materialen. Gebruik eventuele resterende tijd om de kandidaat feedback te geven. Dit wordt door de kandidaten zeer gewaardeerd. Wees daarbij tactvol en positief in de benadering. Kandidaten stellen zich immers kwetsbaar op door zich te laten observeren. De toets heeft in de eerste plaats een educatief doel en is geen examen Huisartsopleiding Nederland 5
6 Toelichting scoringslijst Item 1: Hierbij vertelt de observator hoe de overledene is aangetroffen en de toedracht voorafgaand aan de vinding. De arts vormt een indruk over de overlijdensomstandigheden en over de mogelijkheid van een niet-natuurlijke natuurlijke dood. Hierbij dient de kandidaat te letten op alle zaken die twijfel doen rijzen aan een natuurlijke dood : de plaats en houding van het stoffelijk overschot; verdachte omstandigheden: pillen, wapens, drugs, etc.; gedrag van omstanders. Van lijkvinding is sprake als een stoffelijk overschot wordt aangetroffen terwijl tijdstip of plaats van overlijden onvoldoende nauwkeurig is vast te stellen. Meestal zult u dan niet overtuigd zijn van een natuurlijk overlijden en moet u de gemeentelijk lijkschouwer inschakelen. Bij twijfel over een natuurlijke dood overlegt de kandidaat altijd met de gemeentelijk lijkschouwer Item 2: Bij het onderzoek van de overledene dient op de volgende zaken te worden gelet: Vaststellen van de dood Zekere tekenen van de dood zijn lichtstijfheid en vervormbaarheid van de pupillen, lijkvlekken en lijkstijfheid. De volgorde van verschijnen van zekere tekenen van de dood staat niet vast. Er kunnen al lijkvlekken zijn terwijl de pupil nog niet vervormbaar is en vice versa. Onzekere tekenen van de dood zijn afwezigheid van hartactie en ademhaling. 2 a. Afkoeling begint onder normale omstandigheden 2-3 uur postmortaal met een daling van 0,5 1,0 graad per uur, waarbij het lichaam na ongeveer 24 uur op omgevingstemperatuur is. Het is afhankelijk van de omgevingstemperatuur, postuur van de overledene, kleding en toedekking van de overledene. Bij constatering van hyperthermie kan bijvoorbeeld worden gedacht aan een overdosis cocaïne, XTC of een sepsis. 2 b. Meer nauwkeurige meting van de postmortale temperatuur (rectaal of lever) is vooral forensisch geneeskundig van belang bij het ruwweg schatten van het tijdstip van overlijden. 2 d. Vlak na het overlijden is het lichaam slap, het hoofd en de ledematen zijn zeer gemakkelijk beweegbaar. Lijkstijfheid begint onder normale omstandigheden 1-2 uur na overlijden, is na ongeveer 8 uur volledig en trekt na zo n 72 uur weer weg. Lijkstijfheid manifesteert zich eerst in distale spiergroepen en later de meer proximale; de craniale musculatuur verstijft eerder dan meer caudaal gelegen spieren; oogleden, gelaat en onderkaak verstijven eerst, vervolgens romp en ledematen Huisartsopleiding Nederland 6
7 - vervolg Toelichting scoringslijst, item 2 d. Bij peracute lijkstijfheid, de zogenaamde katalepsie, moet overleg met een forensisch geneeskundige plaatsvinden. Dit wordt o.a. gezien bij elektrocutie en bepaalde vergiftigingen. 2 i. Door het afnemen van de oogboldruk, worden de pupillen vervormbaar tussen 0 en 1 uur na de dood. De pupil vervormt door zacht op de cornea te drukken. Indien de arts het niet prettig vindt om direct op de cornea te drukken, kan de arts eerst de oogleden sluiten, daarna drukken ter hoogte van de pupil en vervolgens de oogleden openen om de pupil te beoordelen. 2 j. Indien de ogen open blijven, vertroebelt het hoornvlies binnen een half uur. Blijven de ogen meerdere uren geopend, dan ontstaan driehoekige verkleuringen van de sclerae (vlekken van Sommer). 2 k. Petechiën op het slijmvlies van de lippen en de conjunctivae kunnen een teken zijn van opzettelijke verstikking of verwurging. Item 3: Het niet aanwezig zijn van omstanders verlaagt de drempel om de overledene volledig te onderzoeken. Bovendien geeft het de arts de gelegenheid om rustig te bedenken hoe hij/zij moet reageren in het geval van het vinden van (onverwachte) aanwijzingen die kunnen wijzen op een niet-natuurlijke dood. Het geheel uitkleden van het lijk hoort er bij. Als je van bepaald onderzoek afziet is dat voor eigen verantwoordelijkheid. 3.2) Lijkvlekken ontstaan binnen een half tot twee uur na het overlijden (soms al net voor het overlijden). Na ongeveer 10 uur zijn ze volledig en niet meer wegdrukbaar en na ongeveer 24 uur zijn ze definitief en niet meer verplaatsbaar. Bij omdraaien van de overledene zullen de lijkvlekken opnieuw naar het laagste punt gaan migreren. De normale kleur van een lijkvlek is paarsblauw, andere kleuren zoals roodroze, grijs, geel, grauwbruin moeten als niet-pluis worden beschouwd. Blanke plekken in een lijkvlek ontstaan door druk van bijvoorbeeld kleding of een harde onderlaag. Item 4: Het vragen naar een identiteitsbewijs is met name noodzakelijk indien de arts de overledene niet kent, zoals in waarneemsituaties. Tip: de arts kan ook naar het trouwboekje vragen. Indien de arts besloten heeft geen verklaring van natuurlijke dood af te geven en dit heeft doorgegeven aan de forensisch geneeskundige, is vanaf dat moment justitie verantwoordelijk voor de situatie. Wel is het van belang dat de arts aan de politie of forensisch geneeskundige doorgeeft of hij/zij bij het onderzoek van de overledene veranderingen aan de situatie heeft aangebracht (bijv. verplaatsing van het stoffelijk overschot of van objecten in de betrokken ruimte) Huisartsopleiding Nederland 7
8 - vervolg Toelichting scoringslijst, item 4 Is (bij een natuurlijke dood) meer duidelijkheid gewenst over de exacte doodsoorzaak, dan kan obductie plaatsvinden. Een medische obductie is vrijwillig en mag alleen plaatsvinden als de overledene daar bij leven toestemming voor gaf of met toestemming van de nabestaanden. Eerst aangewezene is de echtgenoot, geregistreerd partner of levensgezel. Als die er niet is of niet bereikbaar, dan kan de toestemming ook komen van de naaste onmiddellijk bereikbare meerderjarige bloed- of aanverwanten tot en met de derde graad en anders van de aanwezige erfgenamen of degenen die de zorg voor het lijk op zich nemen. Voorbeelden van onvrijwillige obductie zijn een gerechtelijke obductie of een obductie op last van de inspecteur voor de gezondheidszorg in het belang van de volksgezondheid, bijv. bij besmettelijke ziekten. Overlijdenspapieren: De arts vult alleen papieren in als deze persoonlijk heeft geschouwd en overtuigd is van een natuurlijke dood. Bij het invullen van de doodsoorzaak (wijze van overlijden) mag indien onbekend ook acute dood/mors subita worden ingevuld met in de overige kolommen aanvullende belangrijke medische voorgeschiedenis Huisartsopleiding Nederland 8
9 Scoringslijst bij toetsstation Vaststellen van de dood Toetsdatum: Patiënt Observator Kandidaat 1. Na melding van overlijden let de kandidaat op: niet fout goed Vraagt de aanwezigen waarom zij aan overlijden denken Vraagt naar vroegere ziektes en medicijngebruik Vraagt naar de omstandigheden waaronder de overledene werd gevonden 2. Bij onderzoek van de overledene let de kandidaat op: (in geval van een fantoom of simulatiepatiënt dient de kandidaat de items te benoemen) a. Bleekheid van de huid b. De temperatuur van de huid c. Voelt naar verminderde huidturgor d. Voelt naar verminderde spierspanning e. Luistert naar de ademhaling f. Luistert naar het hart g. Bijkijkt de pupillen (wijd) h. Belicht de pupillen (lichtstijf) i. Drukt zacht op de cornea (vervormbaarheid pupil) j. Let op corneatroebeling k. Let op aanwezigheid van eventuele petechiae 2012 Huisartsopleiding Nederland 9
10 3. Bij twijfel aan een natuurlijke dood wordt altijd overlegd met de gemeentelijk lijkschouwer. Deze doet meestal het kop-tot tot-teen teen onderzoek niet fout goed 1) Ontbloot het hele lichaam 2) Let op lijkvlekken 3) Let op wonden/haematomen 4) Let op injectieplaatsen 5) De geur: alcohol, braaksel 6) Uitwendig zichtbare biologische sporen: bloed, braaksel, sperma 4. Verklaring Verklaart de patiënt overleden Verklaart of de patiënt een natuurlijke dood is gestorven Overlegt bij twijfel aan een natuurlijke dood met de gemeentelijk lijkschouwer Benodigde tijd:... minuten Algemene indruk: Zeer slecht Slecht Matig Goed Zeer goed Opmerkingen: 2012 Huisartsopleiding Nederland 10
Scoringslijst voor de praktijk
Stichting Verenigde Universitaire Huisartsopleidingen Domus Medica, Postbus 20072, 3502 LB UTRECHT tel. (030) 280 60 90; fax (030) 280 60 99 internet: www.svuh.nl Scoringslijst voor de praktijk 8. LIJKSCHOUWING
Nadere informatieToetsstation. Inbrengen intraveneuze canule
Toetsstation Inbrengen intraveneuze canule Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) K75, K53 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is op de juiste wijze een intraveneuze canule in te brengen
Nadere informatieToetsstation. Aanmeten en controle ringpessarium
Toetsstation Aanmeten en controle ringpessarium Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) X87 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is in een ringpessarium aan te meten en te plaatsen. Duur
Nadere informatieToetsstation. Inbrengen / verwijderen subcutane anticonceptie
Toetsstation Inbrengen / verwijderen subcutane anticonceptie Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) W14 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is een subcutaan anticonceptiestaafje in te brengen
Nadere informatieToetsstation. Inbrengen voedingssonde
Toetsstation Inbrengen voedingssonde Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) D94, D51 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is een voedingssonde op correcte wijze in te brengen. Duur station
Nadere informatieToetsstation. Toetsen of de kandidaat in staat is om een intra-articulaire injectie te geven in de knie.
Toetsstation Intra-articulaire articulaire injectie knie Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) L90, L96 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is om een intra-articulaire injectie te geven
Nadere informatieToetsstation. Schouderklachten
Toetsstation Schouderklachten Algemene gegevens Classificatiecode(s) L08, L92 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is de gegevens te verzamelen die nodig zijn voor de diagnostiek bij een patiënt
Nadere informatieToetsstation. Fluor vaginalis
Toetsstation Fluor vaginalis Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) X14, X38 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is op correcte wijze een direct preparaat van fluor vaginalis te maken en
Nadere informatieToetsstation. Injectie schouder
Toetsstation Injectie schouder Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) L92, L31, L55 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is - enkele voor injectie relevante structuren op het schouderfantoom
Nadere informatieWie is bevoegd om een lijkschouw uit te voeren?
Lijkschouw Persoonlijk onderzoek door een bevoegd arts, waarbij deze door uitwendige schouw van het lichaam van een overledene vaststelt of de dood is ingetreden en zo ja, of er sprake is van een natuurlijke-
Nadere informatieToetsstation. Onderzoek van de mammae bij simulatiepatiënt
Toetsstation Onderzoek van de mammae bij simulatiepatiënt Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) X19, X26, X31 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is: - een consult te voeren met een patiënte
Nadere informatieToetsstation. Reanimatie zonder hulpmiddelen
Toetsstation Reanimatie zonder hulpmiddelen Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) K84, K69 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is op correcte wijze een reanimatie zonder hulp(middelen)
Nadere informatieCHECKLIST ONDERZOEK EN VASTLEGGING LIJKSCHOUW (uitgebreide versie)
CHECKLIST ONDERZOEK EN VASTLEGGING LIJKSCHOUW (uitgebreide versie) N.B. Kleine waarnemingen kunnen uiteindelijk van groot belang zijn. Vermeld afwezigheid van kenmerken evenzeer als de aanwezigheid. De
Nadere informatieToetsstation. Fluisterspraak
Toetsstation Fluisterspraak Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) ICPC H Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is de fluisterspraaktest op correcte wijze uit te voeren en te interpreteren.
Nadere informatieToetsstation. Onderzoek van de mammae bij fantoom
Toetsstation Onderzoek van de mammae bij fantoom Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) X19, X26, X31 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is - de mammae systematisch en volledig te onderzoeken
Nadere informatieRichtlijn Forensische Geneeskunde Lijkschouw
Richtlijn Forensische Geneeskunde Lijkschouw Inhoudsopgave 1. Onderwerp en reikwijdte 2 2. Doelstelling 2 3. Toepassingsgebied 3 4. Uitgangspunt 3 5. Toestemming 3 6. Werkwijze 3 6.1 Algemeen 3 6.2 Het
Nadere informatieToetsstation. Otitis externa
Toetsstation Otitis externa Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) H70 Doelstelling De kandidaat is in staat het oor te onderzoeken, de oorspuit te hanteren en een oortampon in te brengen Duur station
Nadere informatieToetsstation. Ulcus cruris venosum: beleid
Toetsstation Ulcus cruris venosum: beleid Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) S97, S56 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is om volgens de richtlijnen van de NHG- Standard 'Ulcus cruris
Nadere informatieToetsstation. Onderzoek van de mammae bij simulatiepatiënte zonder fantoom
Toetsstation Onderzoek van de mammae bij simulatiepatiënte zonder fantoom Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) X19, X26, X31 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is - een consult te voeren
Nadere informatieToetsstation. Bepaling enkel-arm index (EAI) Alg. mene gegevens. Literatuur. Classificatiecode(s) K03, K91, K91.1. Doelstelling
Toetsstation Bepaling enkel-arm index (EAI) Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) K03, K91, K91.1 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is - de correcte gegevens te verzamelen voor de diagnostiek
Nadere informatieLeidraad. Lijkschouwing vanuit huisartsenposten
Leidraad Lijkschouwing vanuit huisartsenposten september 2008 Vereniging Huisartsenposten Nederland Leden van de Vereniging Huisartsenposten Nederland kunnen dit document voor eigen gebruik vrijelijk kopiëren
Nadere informatieToetsstation. Wondhechten met anesthesie
Toetsstation Wondhechten met anesthesie Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) S18, S54, S55 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is op correcte wijze een schone snijwond te verdoven en
Nadere informatienaar sporen Zelf casussen oplossen
Speuren C naar sporen Zelf casussen oplossen 3. De erfenis van meneer D. Op vrijdagmiddag 3 september wordt meneer D. dood aangetroffen in de woonkamer van zijn villa. Hij ligt op zijn rug op de bank.
Nadere informatieToetsstation. Bepaling enkel-arm index (EAI) Alg. mene gegevens. Literatuur. Classificatiecode(s) K03, K91, K91.1. Doelstelling
Toetsstation Bepaling enkel-arm index (EAI) Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) K03, K91, K91.1 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is: - de correcte gegevens te verzamelen voor de diagnostiek
Nadere informatienaar sporen Zelf casussen oplossen
Speuren C naar sporen Zelf casussen oplossen 1. Een dode dokter Mevrouw P. is huisarts. Op zondagavond 11 januari wordt mevr. P. dood aangetroffen in de slaapkamer van haar huis. Ze heeft twee wonden aan
Nadere informatienaar sporen Forensisch expert worden
Speuren B naar sporen Forensisch expert worden 1. Vaststellen tijdstip van overlijden Deze les ga je je verdiepen in één specifiek forensisch onderzoeksgebied. Je wordt als het ware zelf een beetje forensisch
Nadere informatieToetsstation. Reanimatie met automatische externe defibrillator (voor twee personen)
Toetsstation Reanimatie met automatische externe defibrillator (voor twee personen) Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) K84, K69 Doelstelling Toetsen of de kandidaten in staat zijn op correcte
Nadere informatieZorg na overlijden. Albert Schweitzer ziekenhuis juli 2014 pavo 0554
Zorg na overlijden Albert Schweitzer ziekenhuis juli 2014 pavo 0554 Informatie voor nabestaanden Inleiding Als een familielid of naaste overleden is, begint een periode van afscheid nemen. Juist in deze
Nadere informatieToetsstation. Inbrengen eenmalige catheter (man)
Toetsstation Inbrengen eenmalige catheter (man) Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) U53 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is op correcte wijze een eenmalige catheter in te brengen
Nadere informatieToetsstation. Diagnostisch refractioneren
Toetsstation Diagnostisch refractioneren Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) F91 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is - visusonderzoek te doen bij een volwassene; - te diagnostiseren
Nadere informatiePMMA. King Han Gan, arts Afdeling Forensische Geneeskunde
PMMA King Han Gan, arts Afdeling Forensische Geneeskunde 1 2010 waarschuwing via Trimbos November 2010 waarschuwing Trimbos-instituut PMMA in XTC als XTC verkochte tabletten met een hoge dosis van de levensgevaarlijke
Nadere informatieToetsstation. Zwachtelen ulcus cruris venosum
Toetsstation Zwachtelen ulcus cruris venosum Algemene gegevens Classificatiecode(s) S97, S56 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is om volgens de richtlijnen van de NHG- Standaard 'Ulcus cruris
Nadere informatieWaterrecreatie? je kan hooguit nat worden
Waterrecreatie? je kan hooguit nat worden Nou en??? Richtlijnen van de vereniging, preventie, zie de website Eerste Hulp, onderkoeling en oververhitting, in deze presentatie. Presentatie door: Jeannette
Nadere informatieRichtlijn Forensische Geneeskunde Lijkschouw
Richtlijn Forensische Geneeskunde Lijkschouw Inhoudsopgave 1. Onderwerp en reikwijdte 2 2. Doelstelling 2 3. Toepassingsgebied 2 4. Uitgangspunt 2 5. Bevoegdheid 3 6. Werkwijze 3 6.1 Algemeen 6.2 Het vaststellen
Nadere informatieInformatie voor nabestaande(n)
Informatie voor nabestaande(n) Deze folder is bedoeld om u op weg te helpen met het treffen van de noodzakelijke maatregelen na het overlijden van een naaste uit uw familie- of vriendenkring. U zult nu
Nadere informatieFormaliteiten bij overlijden Informatie voor nabestaanden
Formaliteiten bij overlijden Informatie voor nabestaanden Een naaste uit uw familie- of vriendenkring is overleden. Het zal u daarom moeilijk vallen uw aandacht te richten op de formaliteiten die vervuld
Nadere informatieToetsstation. Toetsen of de kandidaat in staat is instructie te geven over het gebruik van poederinhalator bij astma.
Toetsstation Instructie corticosteroïd poederinhalator Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) R03, R96 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is instructie te geven over het gebruik van poederinhalator
Nadere informatieToetsstation. Bemoeilijkte mictie bij oudere mannen
Toetsstation Bemoeilijkte mictie bij oudere mannen Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) Y06, Y85 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is - een gerichte anamnese af te nemen en lichamelijk
Nadere informatieToetsstation. Diagnostiek en behandeling van een pijnlijke duim
Toetsstation Diagnostiek en behandeling van een pijnlijke duim Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) L99.2 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is de diagnose m. De Quervain te stellen
Nadere informatieObductie. Onderzoek na overlijden
Obductie Onderzoek na overlijden Inleiding Als iemand overlijdt kunnen artsen niet altijd verklaren wat er precies met hem of haar aan de hand was. Onderzoek van de overledene kan helpen om beter te begrijpen
Nadere informatieInformatie voor nabestaande(n)
Informatie voor nabestaande(n) Deze folder is bedoeld om u op weg te helpen met het treffen van de noodzakelijke maatregelen na het overlijden van een naaste uit uw familie- of vriendenkring. U zult nu
Nadere informatieToetsstation. Onderzoek bij rugklachten
Toetsstation Onderzoek bij rugklachten Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) L02, L86, L31 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is: - de gegevens te verzamelen die nodig zijn voor de diagnostiek
Nadere informatieObductie Informatie voor nabestaanden
00 Obductie Informatie voor nabestaanden 1 Inleiding U heeft deze folder gekregen omdat uw echtgenoot, familielid of dierbare is overleden. De behandelend arts heeft u gevraagd of obductie gedaan mag worden.
Nadere informatieToetsstation. Diagnostiek en behandeling van trigger finger
Toetsstation Diagnostiek en behandeling van trigger finger Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) L99.2 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is de diagnose trigger finger te stellen en hierbij
Nadere informatieobductie informatie voor nabestaanden patiënteninformatie
patiënteninformatie obductie informatie voor nabestaanden U heeft deze folder gekregen omdat uw echtgenoot, familielid of dierbare is overleden. De behandelend arts heeft u gevraagd of obductie verricht
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Nabestaandenzorg
PATIËNTEN INFORMATIE Nabestaandenzorg 2 PATIËNTENINFORMATIE Er is een dierbare van u in ons ziekenhuis overleden. Wij wensen u veel sterkte bij het verwerken van dit verlies. Voor u als nabestaande volgt
Nadere informatieCONCEPT - onder embargo - Richtlijn lijkschouw voor behandelend artsen 1
RICHTLIJN LIJKSCHOUW VOOR BEHANDELEND ARTSEN Werkwijze en samenwerking met gemeentelijk lijkschouwers en politie 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 Inhoudsopgave Toelichting 2 Inleiding 2 NODO-procedure 2
Nadere informatienaar sporen Zelf casussen oplossen
Speuren C naar sporen Zelf casussen oplossen 2. Een lijk in de duinen Langs de N304, in een berkenbos in Natuurpark de Hoge Veluwe, wordt het lijk van een man gevonden. De forensisch arts verricht enkele
Nadere informatieZorg na overlijden. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl
Zorg na overlijden Informatie voor patiënten F0245-3415 december 2012 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357
Nadere informatieFormaliteiten bij overlijden
Formaliteiten bij overlijden Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Overlijden in een ziekenhuis... 1 Verzorging van de overledene... 1 Persoonlijke wensen... 2 Persoonlijke bezittingen... 2 Rituele bewassing...
Nadere informatieZorg na overlijden. Informatie voor nabestaanden over de verzorging van de overledene in CWZ
Zorg na overlijden Informatie voor nabestaanden over de verzorging van de overledene in CWZ Inhoudsopgave Formaliteiten... 3 Verzorging van de overledene... 3 Stervensrituelen... 3 Mortuarium... 4 Contact
Nadere informatieZorg na overlijden. Informatie voor nabestaanden over de verzorging van de overledene in CWZ
Zorg na overlijden Informatie voor nabestaanden over de verzorging van de overledene in CWZ Omdat een naaste uit uw familie- of kennissenkring is overleden en het u moeilijk zal vallen nu uw aandacht te
Nadere informatieOntspannen met progressieve relaxatie
www.psychfysio.nl Ontspannen met Progressieve Relaxatie 1 Ontspannen met progressieve relaxatie De progressieve relaxatie van Edmund Jacobson is een bekende ontspanningsmethode in het westen. In deze hand-out
Nadere informatieToetsstation. Indirecte Laryngoscopie/ stembandonderzoek bij heesheidsklachten
Toetsstation Indirecte Laryngoscopie/ stembandonderzoek bij heesheidsklachten Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) R23, N19 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is - de gegevens te verzamelen
Nadere informatieObductie. Informatie voor nabestaanden
Obductie Informatie voor nabestaanden 2 U heeft deze folder gekregen omdat uw echtgenoot, familielid of dierbare is overleden. De behandelend arts heeft u gevraagd of obductie (ook wel autopsie, lijkschouwing
Nadere informatieVoorlichtingsbrochure De NODO-procedure Informatie voor behandelend artsen
Voorlichtingsbrochure De NODO-procedure Informatie voor behandelend artsen Deze brochure bevat beknopte informatie voor behandelend artsen over de meldingsprocedure bij gevallen van sterfte van minderjarigen
Nadere informatieVoorlichtingsfolder autopsie (obductie), gericht aan de nabestaanden
Voorlichtingsfolder autopsie (obductie), gericht aan de nabestaanden U heeft deze folder gekregen omdat uw echtgenoot, familielid of dierbare is overleden. De behandelend arts heeft u gevraagd of obductie
Nadere informatieBASISOPLEIDING BEDRIJFSHULPVERLENING Niet spoedeisende Eerste Hulp
INHOUDSOPGAVE 3 NIET SPOEDEISENDE EERSTE HULP... - 2-3.1 Flauwte... - 2-3.2 Wonden... - 2-3.3 Neusbloeding... - 4-3.4 Letsel aan het oog... - 4-3.5 Kneuzing / verstuiking... - 4-3.6 Botbreuken / ontwrichting...
Nadere informatieInformatie voor. nabestaanden. bij niet natuurlijk overlijden
Informatie voor nabestaanden bij niet natuurlijk overlijden 1 Deze informatiebrochure is aan u overhandigd omdat een familielid of naaste van u plotseling en/of ten gevolge van een niet natuurlijke oorzaak
Nadere informatieHet toepassen van algemene regels voor het verlenen van eerste hulp in onvoorziene situaties
OPDRACHTFORMULIER Het toepassen van algemene regels voor het verlenen van eerste hulp in onvoorziene situaties Naam student: Datum: Voordat je gaat oefenen 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid
Nadere informatieAllereerst betuigen wij u ons medeleven met het overlijden van iemand uit uw naaste omgeving. Wij wensen u sterkte in deze moeilijke tijd.
OBDUCTIE Allereerst betuigen wij u ons medeleven met het overlijden van iemand uit uw naaste omgeving. Wij wensen u sterkte in deze moeilijke tijd. U ontvangt deze folder omdat iemand uit uw familie- of
Nadere informatieOBDUCTIE AANVRAAG DOOR DE HUISARTS
OBDUCTIE AANVRAAG DOOR DE HUISARTS werkschema onverwacht overlijden al of niet in behandeltraject of bij onbegrepen ziekteverloop twijfel aan natuurlijke doodsoorzaak GGD-arts: schouwing natuurlijk overlijden
Nadere informatieKandidaat-versie. Theorie-examen (proef) Crebonummer 94830
Toetsnummer: Kandidaat-versie Theorie-examen (proef) Crebonummer 94830 Pagina 1 van 10 Toetsnummer: Instructies voor de kandidaat Informatie over het examen Tijdsduur voor het gehele examen Maximaal te
Nadere informatieDe stervensfase. Informatie voor mensen die betrokken zijn bij een sterfbed
00 De stervensfase Informatie voor mensen die betrokken zijn bij een sterfbed 1 De stervensfase Aan het einde van het leven vinden - soms na een kort, soms na een lang ziekbed - lichamelijke en geestelijke
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2005 2006 30 564 Voorstel van wet van het lid Arib houdende wijziging van de Wet op de lijkbezorging Nr. 4 ADVIES RAAD VAN STATE EN REACTIE VAN DE INDIENER
Nadere informatieBijlage 1: Checklist/Stroomdiagram
Inleiding Op 1 januari 2010 zal de gewijzigde Wet op de Lijkbezorging, op een enkel artikel na, in werking treden. Vanaf dat moment dient een ieder zich dan ook aan deze wet te houden. De in de nieuwe
Nadere informatieNa het overlijden praktische informatie voor nabestaanden
Na het overlijden praktische informatie voor nabestaanden Inhoud Na het overlijden De zorg voor de overledene Verblijf in het mortuarium De uitvaartonderneming Persoonlijke bezittingen Persoonlijke wensen
Nadere informatiePROCEDURE NA OVERLIJDEN OP EEN MIJNBOUWINSTALLATIE OP ZEE
Industrie Leidraad nr. 3 PROCEDURE NA OVERLIJDEN OP EEN MIJNBOUWINSTALLATIE OP ZEE Beheerder: Health & Safety Committee NOGEPA Versie 1 (oktober 2003) 1 van 9 1. Inleiding De Wet op de lijkbezorging geeft
Nadere informatieToetsstation. Mictieklachten
Toetsstation Mictieklachten Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) U01, U02, U71, U35 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is - de gegevens te verzamelen die nodig zijn voor de diagnostiek
Nadere informatiePraktische zorg na overlijden in het ziekenhuis. Informatie voor nabestaanden
Praktische zorg na overlijden in het ziekenhuis Informatie voor nabestaanden Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Wij betuigen ons medeleven met het overlijden van
Nadere informatieNeemt u de tijd om deze informatie goed te lezen en spreekt u met de arts het tijdstip af waarop u uitsluitsel geeft over uw beslissing.
Pathologie Patiënteninformatie Autopsie (obductie) U ontvangt deze informatie, omdat uw echtgenoot, familielid of dierbare is overleden. De behandelend arts heeft u gevraagd of een obductie (ook wel autopsie
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Informatie over. obductie
PATIËNTEN INFORMATIE Informatie over obductie Inleiding U heeft deze folder gekregen, omdat één van uw naasten is overleden. Een arts heeft u gevraagd of obductie (onderzoek) verricht mag worden. De omstandigheden
Nadere informatieCONCEPT - onder embargo - Richtlijn lijkschouw voor behandelend artsen 1
RICHTLIJN LIJKSCHOUW VOOR BEHANDELEND ARTSEN Werkwijze en samenwerking met gemeentelijk lijkschouwers en politie 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 Inhoudsopgave Toelichting 2 Inleiding 2 Kernboodschappen
Nadere informatieABCDE methodiek Biedt een vaste volgorde van het benaderen van het slachtoffer
ABCDE methodiek Biedt een vaste volgorde van het benaderen van het slachtoffer Indien een stoornis in de vitale functie wordt waargenomen direct handelen (Treat as you go) A AIRWAY AND C-SPINE (= vrije
Nadere informatieNa het overlijden Mortuarium
Zorg na overlijden Een naaste in uw familie- of vriendenkring is in ons ziekenhuis overleden. Wij willen u en uw naasten onze deelneming betuigen. Er begint nu een periode van afscheid nemen. Juist in
Nadere informatieFormaliteiten na overlijden. Informatie voor nabestaanden
Formaliteiten na overlijden Informatie voor nabestaanden Graag willen wij onze deelneming betuigen met het overlijden van uw naaste. Het zal moeilijk zijn om uw aandacht te richten op de formaliteiten
Nadere informatieBeademing in buikligging. Afdeling Special Care
00 Beademing in buikligging Afdeling Special Care 1 In deze folder willen we u uitleg geven over beademing in buikligging. Ook zetten we een aantal praktische zaken en nuttige informatie voor u op een
Nadere informatiede stervensfase informatie voor betrokkenen bij een sterfbed
de stervensfase informatie voor betrokkenen bij een sterfbed U bent betrokken bij een naaste die binnenkort zal gaan overlijden. De stervensfase is begonnen. Misschien gaat u nu steeds bij uw naaste blijven,
Nadere informatieDe bloeddruk van een zorgvrager meten
OPDRACHTFORMULIER De bloeddruk van een zorgvrager meten Naam student: Datum: Voordat je gaat oefenen 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met
Nadere informatieAcute verwardheid (delier)
Acute verwardheid (delier) Inleiding Uw partner, familielid is in ons ziekenhuis opgenomen. Zoals u waarschijnlijk heeft gemerkt, reageert hij/zij 1 niet zoals u gewend bent. Het is vaak moeilijk om met
Nadere informatiede stervensfase informatie voor mensen die betrokken zijn bij een sterfbed
de stervensfase informatie voor mensen die betrokken zijn bij een sterfbed de stervensfase Aan het einde van het leven vinden - soms na een kort, soms na een lang ziekbed - lichamelijke en geestelijke
Nadere informatieGedwongen opname met een rechterlijke machtiging (RM)
Gedwongen opname met een rechterlijke machtiging (RM) Inhoud 1. Inleiding 4 2. Samenvatting 4 3. Verschillende soorten gedwongen opnamen 5 4. Voorwaarden voor een RM 5 5. Procedure 6 6. Duur 7 7. Gevolgen
Nadere informatieInformatie voor nabestaanden
Algemeen Informatie voor nabestaanden Het overlijden van een familielid of naaste is heel verdrietig. Het moeilijke is, dat u juist in die heel emotionele tijd, kort na het overlijden, al een aantal praktische
Nadere informatieRol van de forensisch arts bij een slachtoffer van een schietincident.
Rol van de forensisch arts bij een slachtoffer van een schietincident. GGD-arts versus arts bij de GGD In plaats van GGD-arts wordt ook wel gezegd: de dienstdoende arts van de GGD de piketarts GGD de politie-arts
Nadere informatieHet bieden van hulp bij een ademhalingsof hartstilstand
OPDRACHTFORMULIER Het bieden van hulp bij een ademhalingsof hartstilstand Naam student: Datum: Voordat je gaat oefenen 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen.
Nadere informatie( Hoe moet deze oefeningen doen? )
Relaxatieoefeningen ( Wat zijn Relaxatieoefeningen? ) Deze opdracht bestaat uit oefeningen die je kunnen helpen om te relaxen. ( Waarom relaxatieoefeningen? ) Mensen weten dikwijls niet meer hoe ze kunnen
Nadere informatieMORTUARIUM. Informatie voor nabestaanden
MORTUARIUM Informatie voor nabestaanden Informatie voor nabestaanden Het overlijden van een familielid of een naaste is een aangrijpende gebeurtenis, waarmee wij u onze deelneming betuigen. Het overlijden
Nadere informatieInformatie. Nabestaanden. voor. 4. Adressen & telefoonnummers. CMO Mortuariumbeheer bv Geldermalsen 0345 580770 www.zdg.nl/cmo
4. Adressen & telefoonnummers CMO Mortuariumbeheer bv Geldermalsen 0345 580770 www.zdg.nl/cmo Dienst Burgerzaken Amstelveen Laan Nieuwer Amstel 1 1182 JR Amstelveen 020 5404911 www.amstelveen.nl Stichting
Nadere informatieDE STERVENSFASE INFORMATIE VOOR MENSEN DIE BETROKKEN ZIJN BIJ EEN STERFBED
DE STERVENSFASE INFORMATIE VOOR MENSEN DIE BETROKKEN ZIJN BIJ EEN STERFBED 778 Inleiding Aan het einde van het leven vinden soms na een kort, soms na een lang ziekbed lichamelijke en geestelijke veranderingen
Nadere informatieObductie, informatie voor nabestaanden
Uw naaste komt binnenkort te overlijden of is overleden. U zult misschien de vraag krijgen, of hebben gekregen, of er obductie verricht mag worden. Deze brochure is bedoeld om duidelijke antwoorden te
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Schedeldoekshaven 100 2511 EX Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den
Nadere informatieLETSEL AAN SCHOUDER EN/OF ARM BIJ KINDEREN, ONTSTAAN TIJDENS DE BEVALLING
LETSEL AAN SCHOUDER EN/OF ARM BIJ KINDEREN, ONTSTAAN TIJDENS DE BEVALLING 313 Inleiding Wanneer na de bevalling het vermoeden bestaat dat uw kind een letsel aan arm of schouder heeft opgelopen, wordt uw
Nadere informatieBerg Balance Scale (BBS)
Berg Balance Scale (BBS) Berg K. et al. (1989) DOEL(GROEP): Inventariserend en evaluatief De BSS meet het evenwicht tijdens sta - en transfervaardigheden en wordt gebruikt voor volwassenen met evenwichtsproblematiek.
Nadere informatieToetsstation. Cervixuitstrijk
Toetsstation Cervixuitstrijk Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) X37, X86 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is op correcte wijze een cervixuitstrijk te verrichten op een gynaecologisch
Nadere informatieZorg na overlijden. Informatie voor nabestaanden. Na het overlijden
Zorg na overlijden Informatie voor nabestaanden U heeft deze folder gekregen omdat iemand die u lief heeft is overleden. De behandelend arts heeft u gevraagd of obductie verricht mag worden. Deze vraag
Nadere informatieFormaliteiten bij overlijden Informatie voor nabestaanden
Formaliteiten bij overlijden Informatie voor nabestaanden Formaliteiten bij overlijden versie VMG / 9 1 2017 1 Inhoud Inhoud... 2 1. Inleiding... 3 2. Zorg voor de overledene en de hiervoor geldende tarieven...
Nadere informatieVoorlichtingsfolder obductie, gericht aan de nabestaanden
Voorlichtingsfolder obductie, gericht aan de nabestaanden U krijgt deze folder omdat uw partner, familielid of dierbare is overleden. De behandelend arts heeft u gevraagd of wij obductie mogen doen. Obductie
Nadere informatieDe dood op de röntgentafel*
Roel van Dijk Bijdrage aan de syllabus van de NVvR-sandwichcursus, 8-11 juni 2004 De dood op de röntgentafel* Radiologen hebben weinig met sterfgevallen op hun afdeling te maken en weten vaak niet goed
Nadere informatieThema Gezondheid. Les 3. De huisarts
http://www.edusom.nl Thema Gezondheid Les 3. De huisarts Inleiding Deze les gaat over praten bij de huisarts. Een man, meneer Bashir, is aan de beurt. Hij praat met de huisarts over zijn probleem. Wat
Nadere informatie