a p n e u m a g a z i n e o p i n i e

Transcriptie

1 dossier huisartsen tekst: Piet-Heijn van Mechelen Een merkwaardige ontdekking In 2004 deed de ApneuVereniging een groot onderzoek * onder haar leden naar de hele keten van diagnose tot behandeling van osas. Overal zag je, zoals te verwachten valt, een normaalverdeling. Dat wil zeggen een groot aantal mensen gaf eenzelfde waardering met wat uitschieters naar boven en naar beneden. Bijvoorbeeld: gevraagd naar de tevredenheid over leverancier of medisch specialist resulteerde dat in een grote berg net onder het rapport cijfer 8. Hoog dus. Geen zuurpruimen, die respondenten. Er vielen zelfs bijna geen onvoldoendes (5 of lager) voor medisch specialisten en leveranciers. En nooit werd er een rapportcijfer 1, 2 of 3 gegeven. Alleen rond de huisartsen deed zich iets vreemds voor... * Onderzoek Apneu in Nederland, Stand van Zaken eind 2004, ApneuVereniging maart 2005 Dezelfde positief ingestelde leden scoorden bij de huisartsen nogal extreem. Huisartsen kregen weliswaar in 34 % van de gevallen een 8 of hoger, maar ook gaf 47 % van de patiënten hun huisartsen een (dikke) onvoldoende; 31 % gaf zelfs een rapportcijfer 3 of minder. Zulke lage cijfers en het scoren van extremen, kom je zelden tegen als onderzoeker. Er is maar één interpretatie mogelijk: een groot aantal mensen was wat betreft de diagnose osas zeer tevreden over hun huisarts of zeer ontevreden. Maar dan wel zo ontevreden dat ze een zeer laag rapportcijfer gaven. Dat is niet normaal. Gebruikelijker bij ontevredenheid is een rapportcijfer 5; een enkeling lager. Maar nooit in deze mate. Verhalen op de regiobijeenkomsten en later onderzoek bevestigden dat een groot deel van de osas-patiënten 5 tot 8 jaar met onbegrepen klachten in het medische circuit rondlopen, voordat de diagnose osas gesteld wordt. Vaak worden ze eerst behandeld voor de co-morbiditeit en bijkomende gevolgen, zoals hart- en vaatziekten, hypertensie, obesitas, diabetes, depressie of burn-out, waarvan de diagnose kennelijk meer voor de hand ligt. Maar met beperkt effect zoals te verwachten valt. Dat verklaart ook de enorm hoge waardering voor de specialisten in de slaapkliniek: eindelijk viel met de diagnose osas alles op zijn plek! Op regiobijeenkomsten en via mail en telefoon, krijgen we van de mensen steeds verhalen dat de huisarts afhoudend had gereageerd of niet aan apneu of osas had gedacht. Dit was aanleiding voor een onderzoek dat we deze zomer hielden, samen met het Nederlands Slaap Instituut. De resultaten vindt u op de volgende pagina's. Een bewustwordingscampagne is voor een aantal huisartsen nog steeds hard nodig... 19

2 tijdige en juiste diagnose van groot belang Minimaal patiënten onbehandeld Hoe vaak komt osas voor? Het meest gehanteerd worden de cijfers van Young (uit 1993!) met 4 % onder de volwassen mannen en 2 % onder de vrouwen. Passen we deze cijfers toe op de Nederlandse situatie, dan moeten er in 2010 in Nederland patiënten zijn. In 2009 worden zo n patiënten behandeld voor osas. Dat betekent dat er patiënten zonder diagnose en daarmee zonder adequate behandeling rondlopen. Dat is een zeer conservatieve berekening. Want sinds 1993 is er het nodige veranderd. Al nemen we maar de gemiddelde gewichtstoename, groeiende cijfers voor obesitas, toename van hart- en vaatziekten, hypertensie en diabetes. Berekeningen die we samen met het Nederlands Slaap Instituut (NSI) gemaakt hebben, gebaseerd op het percentage hypertensie- of diabetes-patiënten of mensen met hartfalen met osas, komen al snel boven de patiënten. Dat betekent dat er algauw 100 patiënten per huisartspraktijk moeten zijn die met grote waarschijnlijkheid osas hebben. Daar komt de gemiddelde huisarts - zo blijkt uit het onderzoek - niet op uit. Dat kost een vermogen Wat betekent dit? De gevolgen voor de osas-patiënt kent u allemaal aan den lijve. Gebrek aan goede slaap, gebrek aan energie, prikkelbaarheid: het ontregelt werk, huwelijk en gezin. Economisch vraagt het ook stevige bedragen. We weten dat onbehandelde osas-patiënten met onbegrepen klachten rondlopen of voor bijkomende ziekten behandeld worden. Het is het niet gek te veronderstellen dat daar zo n 1000 euro per jaar aan medische kosten mee gemoeid is. Dat betekent minimaal 260 miljoen aan medische kosten die grotendeels vermeden hadden kunnen worden bij een tijdige en juiste diagnose. Behandeling kost de helft en levert gezonde mensen op. Ook en vermogen aan uitkeringen Als we kijken naar de cijfers voor uitkeringen dan schrikken we nog meer. Uitgaande van de laagste cijfers voor niet behandelde patiënten en de laagste cijfers voor arbeidsongeschiktheid (20 %, terwijl het boven de 50 jaar snel oploopt naar meer dan 55 % arbeidsongeschiktheid) dan kost onbehandelde osas méér dan 1 miljard euro aan uitkeringen. Het dubbele bedrag is ook nog te verdedigen. Ook deze kosten hadden grotendeels voorkomen kunnen worden bij een tijdige en juiste diagnose. Meer alertheid is nodig op alle fronten De vraag hoe het kan dat de osas niet of pas laat opgemerkt wordt, heeft ons de afgelopen jaren stevig bezig gehouden. De eerste, meest voor de hand liggende verklaring is: patiënten gaan met de klachten niet naar de dokter. De verschijnselen van osas zijn op het eerste gezicht niet alarmerend en kunnen op veel manieren verklaard worden. Osas komt het meest voor bij mannen van 45 jaar en ouder. Makkelijk voor de TV in slaap vallen is geen reden om naar de dokter te gaan. Wat spanningen in de relatie door kort lontje en gebrek aan energie, is niet vreemd na 20 jaar huwelijk. Verminderde libido trouwens ook niet. Spanning op het werk door gebrek aan energie en concentratie is niet gek na een 3e reorganisatie. Slechte nachtrust is goed te verklaren door de voorgaande verschijnselen, puberende dochters en (schoon-) ouders die beginnen te kwakkelen met hun gezondheid. Er wordt niet meteen aan osas gedacht Pas als er echt lichamelijke klachten zijn, komt de huisarts in beeld. En wat ligt dan meer voor de hand om op deze lichamelijke klachten in te gaan. Ook de meeste huisartsen denken niet onmiddellijk aan osas. Dit wordt bevestigd door het representatief onderzoek onder huisartsen dat deze zomer in opdracht van de ApneuVereniging en het Nederlands Slaapinstituut door TNS NIPO werd uitgevoerd. De bekende symptomen, zoals hiervoor genoemd, die het gevolg zijn van osas, worden door de huisarts niet onmiddellijk gezien als mogelijke signalen van osas. Huisartsen zeggen goed op de hoogte te zijn van osas. En dat klopt ook. Als gevraagd wordt naar de co-morbiditeit, wordt het lijstje zonder haperen door de meeste huisartsen gereproduceerd. Maar dat laat onverlet dat de dagelijkse symptomen, zoals die in de spreekkamer worden geuit, vaak niet in verband worden gebracht met 20

3 osas. Onze ervaring is, dat na een uitzending op TV of na een publicatie in de krant een patiënt met het idee van apneu naar de dokter gaat. En dan wordt het herkent. Ofwel, vaak stelt de patiënt (vaker nog zijn partner!) de diagnose zelf. Ofwel, met wat meer alertheid bij de huisarts zou al veel gewonnen zijn. De eenvoudige vraag: snurkt u en heeft u ademstilstanden zou al een aardige start zijn, bij klachten van slaperigheid overdag en weinig energie. Naar wie te verwijzen? Dan blijft nog het probleem waar naartoe te verwijzen. Veel huisartsen zijn onbekend met het fenomeen slaapkliniek en verwijzen naar de kno-arts, terwijl in 70 % van de slaapklinieken het slaaponderzoek het domein is van de longarts. Die onbekendheid is makkelijk te verhelpen. Op de website van de ApneuVereniging staan alle, zo n 80, slaapklinieken. De ApneuVereniging houdt jaarlijks onderzoek naar de waardering en de gegevens worden door de slaapklinieken zelf actueel gehouden. Gelukkig blijkt uit hetzelfde onderzoek dat huisartsen graag meer zouden willen weten over apneu. Voor het onderzoek onder huisartsen en achtergrondinformatie kunt u terecht op de site en Bevindingen huisartsenonderzoek Wie de gevolgen van onbehandelde osas kent, kan niet om de vraag heen waarom veel mensen er 5 tot 8 jaar mee rondlopen, voordat de ziekte wordt ontdekt. Een belangrijk deel hiervan wordt veroorzaakt doordat de klachten aanvankelijk niet alarmerend zijn, onrustige slaap in de ochtend kan veel oorzaken hebben en snurken is iets waarover liever niet gesproken wordt. Maar uit de verhalen op regiobijeenkomsten en uit de mail blijkt ook dat als mensen wel naar de huisarts gaan, de ziekte niet onmiddellijk wordt herkend en mensen soms jaren met onbegrepen klachten door het medisch circuit lopen. Dit maakt het voor ons belangrijk te kijken naar de rol van de huisarts. Dit voorjaar gaf de ApneuVereniging samen met het Nederlands Slaap Instituut (NSI) opdracht aan TNS NIPO om een onderzoek onder huisartsen te doen. Zij hebben hiervoor een zorgvuldig samengesteld panel van een paar honderd huisartsen, dat representatief is voor de huisarts in Nederland (grootte, stad of platteland en een-pitter of samenwerkingsverband etc.). Zij raadpleegden 302 huisartsen. Bijgaand vind u de belangrijkste bevindingen. Huisartsen zeggen op de hoogte te zijn, maar willen wel meer weten Van de huisartsen zegt bijna driekwart goed tot zeer goed bekend te zijn met osas. Toch antwoordt ruim een kwart er slechts enigszins mee bekend te zijn. Als het gaat om de laatste ontwikkelingen dan zegt driekwart hier alleen een beetje mee bekend te zijn. Eén op tien zegt absoluut niet op de hoogte te zijn van de laatste ontwikkelingen. 60 % van de huisartsen zegt dan ook behoefte te hebben aan meer informatie over diagnose en behandeling van osas. Een groot deel van de klachten zijn geen aanleiding voor nader onderzoek Ademstops, slaperigheid en vermoeidheid zijn voor de meeste huisartsen wel aanleiding om aan osas te denken. Maar een groot aantal symptomen zijn niet of nauwelijks (bij 15 % of minder van de huisartsen) aanleiding voor onderzoek naar osas. Het gaat dan om klachten die veel met osas geassocieerd worden zoals: concentratieverlies, prikkelbaarheid, stemmingswisselingen, ochtendhoofdpijn, vergeetachtigheid, opstaan met droge mond, hartkloppingen, hartritmestoornissen, hoge bloeddruk, depressiviteit, burn-out en nachtzweten. Seksuele problemen (libidoverlies) wordt zelfs door geen van huisartsen spontaan genoemd als klacht waarbij je aan osas zou moeten denken. Veel kennen wel de co-morbiditeit Met name de artsen die zeggen goed op de hoogte te zijn, weten wel dát er samenhang is tussen osas en belangrijke co-morbiditeiten zoals hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk, cva en obesitas en diabetes - 2. Maar hoe sterk die samenhang is, blijkt veel minder bekend: over de hele de hele linie is volgens de huisartsen de samenhang minder dan volgens de wetenschappelijke literatuur. Het gevolg is dat huisartsen bij die betreffende co-morbiteiten > 21

4 nog lang niet altijd aan de mogelijkheid van osas denken (óf: het vóórkomen osas in de risicogroepen wordt daardoor erg onderschat). Dit is dus een belangrijke oorzaak voor onderdiagnose en onderbehandeling. De artsen die zeggen minder goed bekend te zijn scoren nog lager op de samenhang met andere ziekten. Als doorgevraagd wordt zien we dat het sterkst het verband gelegd wordt met obesitas. Zorgen om toename aantal osas-patiënten De overgrote meerderheid van de huisartsen (87 %) vindt het (zeer) zorgwekkend dat het voorkomen van osas toeneemt. Eenzelfde percentage vindt de gevolgen van osas (zeer) zorgwekkend. Men zich is wel bewust van de ernst en 60 % vindt osas een ernstige aandoening, waarvoor veel aandacht moet zijn. Aantal osas-patiënten in praktijk veel lager dan men zou mogen verwachten Vervolgens is aan de huisartsen gevraagd hoeveel patiënten men uit de verschillende risicogroepen in de praktijk heeft. Op basis daarvan verwachten ze gemiddeld dat ze wel 54 patiënten met osas in de praktijk zouden moeten hebben. Eén op de zeven (15 %) zegt zelfs tussen de 100 en 200 osas-patiënten te moeten hebben. Maar gevraagd naar het aantal patiënten dat men nu feitelijk heeft gediagnosticeerd, zegt men gemiddeld 17 gediagnosticeerde patiënten in de praktijk te hebben. Volgens een conservatieve benadering zouden er minstens 100 patiënten met osas in een gemiddelde praktijk voor moeten komen. De meeste huisartsen zitten dus zowel met hun inschatting als met hun daadwerkelijk aantal patiënten stukken lager. Dit komt overigens weer goed overeen met een gangbare aanname dat 80 tot 90 % van de patiënten nog niet in beeld is. Beperkt aantal verwijzingen, veelal naar de kno-arts Huisartsen verwijzen maar een beperkt aantal mensen, gemiddeld 8 per jaar, voor nader onderzoek op osas. Het merendeel van de huisartsen (55 %) wijst patiënten door naar de kno-arts. Dit zou erop kunnen wijzen dat zij osas vaak ten onrechte zien als snurkprobleem. Bijna alle artsen zijn van mening dat er in hun omgeving voldoende verwijsmogelijkheden zijn. Ongeveer de helft (47 %) geeft daarbij aan een voorkeur voor een gespecialiseerde slaapkliniek te hebben; 53 % zegt hieromtrent geen voorkeur te hebben. Weinig invulling van de nazorg, huisarts wil grotere Bijna de helft (48 %) van de huisartsen geeft aan dat er op dit moment volgens hen onvoldoende controle en nazorg is voor de chronische ziekte osas. Maar volgens de meerderheid (52 %) is dit (ruim) voldoende. Een ruime meerderheid (64 %) laat de nazorg volledig over aan de specialist. Maar dit lijkt ingegeven door het feit dat men denkt dat het niet anders kan. Want op de vraag hoe de huisarts het het liefst zou zien, antwoordt een zeer grote groep (78 %) dat zowel de huisarts als specialist bij het diseasemanagement betrokken zou moeten zijn. Er zijn dus veel huisartsen die nu niet betrokken zijn, maar dit wel zouden willen. Risicogroepen beter te behandelen als osas bekend is Bijna twee derde (61 %) van de huisartsen zegt dat ze bij risicogroepen pro-actief osas zouden moeten opsporen. Een ruime meerderheid (70 %) denk dat hierdoor de patiënten uit de risicogroepen beter te behandelen zijn. Men denkt dat dit o.a. tot een verbetering van osas en van de co-morbiditeiten zal leiden. En ook dat dit zal leiden tot een betere kwaliteit van leven en gezondheid. Veel ruimte voor verbetering De conclusie uit het onderzoek kan geen andere zijn dan dat er nog veel ruimte voor verbetering is. De huisartsen zien in een groot aantal symptomen geen aanleiding voor nader onderzoek naar osas. Zij schatten de samenhang met andere ziekten te laag in; verwachten dus ook te weinig patiënten met osas in hun praktijk; verwijzen jaarlijks maar een beperkt aantal door. Zij hebben dan ook een veel lager aantal patiënten met osas (17) dan verwacht mag worden (100). Hun kennis van de slaapklinieken kan beter. Welke (cruciale) regierol bij de nazorg zij zouden kunnen en moeten spelen, is hen nog onvoldoende duidelijk. Voor een deel omdat het volgens meer dan de helft van de huisartsen goed geregeld is en voor een deel omdat onbekend is dat slaapklinieken wel de osas behandelen, maar niet de patiënt. De regierol over de bijkomende co-morbiditeit ligt vooralsnog bij de patiënt, die dit zelf bij zijn huisarts zal moeten aankaarten. We sluiten daarom graag aan bij de vraag van 60 % van de huisartsen naar meer informatie over diagnose en behandeling van osas. Omdat het steeds duidelijker wordt dat de gevolgen van onbehandelde osas voor de patiënt en maatschappij zeer ernstig zijn, is opsporing en behandeling van groot belang. Voor het onderzoeksrapport verwijzen we graag naar: of 22

5 a p n e u m a g a z i n e i n t e r v i e w interview: Myrjam Bakker-Boone herkennen en doorsturen.. De stadsdokter en de plattelandsdokter Naar aanleiding van het onderzoek onder huisartsen legden we twee huisartsen onze vragen voor. Aan een stadsdokter en een dorpsdokter. Jan Stinissen, Huisarts aan de Herengracht, is 32 jaar en daarmee een huisarts van de jongere generatie. Hij heeft een middelgrote praktijk in hartje Amsterdam. De mensen in zijn praktijk variëren in leeftijd gemiddeld tussen 20 en 30 jaar. Overwegend jonge mensen dus. Jan Stinissen is geen onbekende bij de Apneuvereniging; in juni 2010 nam RTL4 het programma Gezond op Straat op in Hardenberg, waar apneu één van de items was en huisarts Jan een patiënt interviewde. Vijftiger Jaap Porte is apotheekhoudend huisarts in het dorpje Zwartebroek, gelegen in een uitloper van de Gelderse vallei. Zwartebroek telt ca inwoners en Porte is er enig (en zeer populair) huisarts. Zijn patiënten zijn dus zeer gevarieerd in leeftijd, beroep en levensstijl. Hoe makkelijk of moeilijk is het om slaapapneu te herkennen? Stinissen: Voor mij als huisarts is dat vrij lastig. Niet dat ik er geen verstand van heb, want ik heb het ziektebeeld osas in mijn studie meegekregen, dit in tegenstelling tot veel oudere huisartsen. Maar dan toch blijft het lastig, want wat doe je met mensen die geen partner hebben, die signaleert dat er sprake is van ademstops. Niet alleen dikke mensen, maar ook dunne kunnen slaapapneu hebben met alle gevolgen van dien. En symptomen als moeheid en slecht functioneren kunnen zoveel oorzaken hebben. Je gaat dan niet direct iemand doorverwijzen voor een slaaponderzoek. De wachtlijsten hier in Amsterdam zijn gigantisch lang, je bent zomaar een half jaar verder. En ondertussen modderen die mensen maar verder en gaat hun situatie steeds verder achteruit. En als ze dan zijn gediagnosticeerd, moeten ze enorm wennen aan het slapen met een apparaat en een masker op hun neus. Porte: Dat ligt er, denk ik, aan hoe je bij bepaalde klachten aan de mogelijkheid denkt van slaapapneu. Als ik naar mezelf kijk is het echt van de laatste twee jaren dat ik er meer op let bij bepaalde klachten. Hoeveel mensen in uw praktijk hebben slaapapneu? Stinissen: Van de 2200 mensen in mijn praktijk zijn er maar drie met slaapapneu. Dat ligt natuurlijk ook aan het feit dat het overwegend jonge mensen zijn. En als zij al last hebben van apneu-achtige symptomen overdag, wijten ze dat aan hun levensstijl, dus ze komen er ook niet zo snel mee langs. Ik weet van één jongen die het heeft, maar die doet er niks aan. En dwingen kan ik hem niet. Porte: Ik schat dat ongeveer vijf patiënten cpap-apparatuur hebben. Een stuk of drie een beugel. En er zullen nog wel een paar rond lopen vrees ik. Naar wie verwijst u als u iemand van slaapapneu verdenkt? En waarom? Stinissen: Naar de kno-arts van de slaappoli van de VU of het OLVG. Daar hebben ze het goed voor elkaar. AMC ook wel, maar dat is te ver weg voor de mensen hier. En waarom de kno-arts? Een kno-arts lijkt mij gewoon de beste arts, gezien het orgaansysteem dat is aangedaan. Obstructief apneu zit vaak hoog in de keel, dus kno. En het is altijd nog op zijn pootjes terecht gekomen. Porte: Meestal naar de zo geheten snurkpoli in Meander ziekenhuis Amersfoort. Een poli met kno-arts en longarts. Ik vind dat men hier juist met het probleem omgaat. Welke rol ziet u voor u zelf als het gaat om behandelen van de gezondheidsproblemen, die iemand na jarenlang onbehandeld apneu heeft en houdt (hypertensie, obesitas, hartritmestoornissen, etc.)? Stinissen: Die rol hoort bij de huisarts, want deze gezondheidsproblemen kan de huisarts goed aan. Hoewel 23

6 a p n e u m a g a z i n e i n t e r v i e w er aan obesitas in het algemeen heel moeilijk iets te doen is. Bewezen is dat het hebben van obesitas kan worden ondersteund door genetische aanleg. Maar ook de frustratie doet weer eten. Ik heb mensen tientallen kilo s zien afvallen en die zaten er na een jaar gewoon weer bij. Wat dat betreft valt er nog heel wat uit te zoeken hoe ziekten ontstaan. Maar ik vind wel dat de huisarts 100 % aandacht voor deze ziektebeelden moet hebben en dat het dus op het bord van de huisarts thuis hoort. Ook hypertensie (hoge bloeddruk) is een lastige: mensen merken zelf niet dat ze het hebben en de noodzaak om pilletjes te blijven gebruiken voelen ze dus vaak niet echt. Mensen denken heel erg op de korte termijn en zijn daardoor vaak therapie ontrouw. Ze overzien niet wat het op lange termijn met hen kan doen. Bij hartritmestoornissen ligt dat anders; mensen hebben daar last van en dan willen ze er wel wat aan doen. Van de internist mag je niet verwachten dat hij dit soort begeleiding doet. Hij screent enorm, maar voor de begeleiding erna heeft hij vaak de tijd niet voor en hij kent de mensen ook niet binnen hun context. De huisarts wel, die kent de patiënt goed en zijn achtergrond. Porte: Naast de behandeling van apneu op zich (meestal door kno- / longarts) kan een huisarts met behulp van zijn / haar praktijkondersteuner de comorbiditeit goed behandelen, denk ik. Stinissen: De toenemende aandacht en herkenning vind ik het een verheugende ontwikkeling. Vroeger wist men niet wat het was, laat staan dat je ervoor werd behandeld... In welke mate vindt u deze ziekte ernstig en vindt u de toenemende hoeveelheid mensen die aan deze ziekte lijdt zorgwekkend? Stinissen: Ik vind het wel zorgwekkend dat obesitas gerelateerde osas toeneemt. Dat probleem kunnen we tackelen, herkennen en er proberen in ieder geval iets aan te doen. Dus ik maak me wel zorgen, maar vind het een goed teken dat er meer aandacht en kennis voor is, zodat die ernstige zorg wat getemperd wordt. De toenemende aandacht en herkenning vind ik het een verheugende ontwikkeling. Vroeger wist men niet wat het was, laat staan dat je ervoor werd behandeld. Vijftig jaar geleden kwam het volgens mij net zoveel voor, maar nu wordt er iets aan gedaan. Porte: Ik vind het een ernstige stoornis. Iemand kan hierdoor zeer gehandicapt zijn: problemen in zijn/haar werk, relaties bijvoorbeeld door het niet welbevinden ten gevolge van slaapapneu. Door bijvoorbeeld het toenemende overgewicht zal de aandoening meer gaan voorkomen. Ook waarschijnlijk doordat er meer aandacht aan wordt besteed. 24

7 a p n e u m a g a z i n e i n t e r v i e w Als iemand is gediagnosticeerd door een specialist laat u de behandeling dan verder het liefst over aan de specialist, of zou u er liever zelf bij betrokken blijven? Stinissen: Ik vind het fijn dat de specialist alles uitzoekt en de verpleegkundige de begeleiding doet. Want het is toch een apart vakgebied. Als huisarts kan je natuurlijk meerdere hobby s hebben, maar dit staat niet in ons raamplan. Herkennen en doorsturen, daar gaat het om en houdt het ook op. Porte: Zelf heb ik bijvoorbeeld niet veel verstand van de apparatuur die wordt gebruikt. Dit laat ik graag aan een technische dienst over. Vooral de comorbiditeit behandel ik graag zelf. Hoe staat u tegenover het zelf actief opsporen van osas bij patiënten, waarbij dit ziektebeeld vaak voorkomt? Stinissen: Het lastigste is mensen herkennen die mogelijk osas hebben. Ik zou niet iedere obees doorsturen, maar mensen die klachten hebben. Alleen het moeilijkste is dus: welke klachten? Iedereen is wel eens moe. Lastig hoor. Misschien bestaat er in de toekomst een slaapmeter, die heel makkelijk ademstilstand kan detecteren op basis van geluid of thoraxbewegingen? Als zo n apparaat wordt ontwikkeld, wat goedkoop is, dan zijn we al een stuk verder in screenen, niet? De gouden standaard is slaaponderzoek. Maar we zitten hier met enorm lange wachtlijsten. Misschien als er speciale slaapcentra komen dat het dan makkelijker loopt. Maar nu kan dat praktisch gezien nog niet. Porte: Ik moet zeggen dat we (de praktijkondersteuner en ik) dit niet consequent doen. Door deze vraag word ik geprikkeld daar nog eens goed op te letten bij mensen met bijvoorbeeld overgewicht en of hypertensie. Porte: Door bijvoorbeeld het toenemende overgewicht zal de aandoening meer gaan voorkomen. Welke patiënten vindt u tot de risicogroepen behoren? Stinissen: Ha, ha, ha! Daar hebben we net al heel wat van voorbij zien komen: obesen uiteraard en mensen met het metaboolsyndroom, hypertensie, concentratiestoornissen, moeheid en abnormale slaperigheid overdag. Bij obesen is het vaak wel duidelijk, maar slanke mensen met moeheid dan denk je toch eerder aan depressie. Slaapapneu is dan voor mij geen eerste optie. Moeilijk, moeilijk Porte: Mensen met overgewicht, hypertensie en slaapmiddelengebruik. Wat zou u verbeterd willen zien als het om dit onderwerp gaat? Stinissen: Betere opsporingscapaciteit, meer kennis, scholing en meer feiten. Wel evidence based, graag, want het moet wel wetenschappelijk onderbouwd zijn. Maar ja, hoe bekostig je al die behandelingen? En ik denk dat gespecialiseerde slaapcentra de doorstroomsnelheid van onderzoek aanmerkelijk verbeteren. Porte: Als huisarts zouden we denk ik wel na-/bijscholing over dit onderwerp kunnen gebruiken. ApneuVereniging Postbus BV Amersfoort t: (elke werkdag van 9.00 tot uur) 25