Aanleiding Gegevensautoriteit Natuur

Transcriptie

1 Aanleiding Gegevensautoriteit Natuur Strengere wetgeving op natuurgebied (Flora en faunawet) werd ingevoerd. Toenmalig minister Veerman zag in toenemende mate economische en ecologische belangen botsen. Eigenlijk vaak onnodig daar nationaal veel bekend is over de voorkomen van beschermde soorten. Vanuit die gedachte ontstond het plan om betrouwbare gegevens bij elkaar te brengen en beschikbaar te stellen. 1

2 Wie is de Gegevensautoriteit Natuur Jan van Groenendael, professor aan de Radboud Universiteit, werd in 2007 door minister Veerman (LNV) gevraagd om als Gegevensautoriteit Natuur gegevens over de verspreiding van flora en fauna te bundelen, te valideren en beschikbaar te maken in het maatschappelijke proces. Hij wordt in de uitoefening van zijn taak gesteund door de Stichting met dezelfde naam Nederland uniek in de wereld qua data over verspreiding van Plant en Dier Er zijn geschat zeker honderd miljoen gegevens over de verspreiding van flora en fauna Op allerlei bestuurlijke niveau s worden gegevens ingewonnen: gemeenten, gewesten, provincies, rijk Er zijn honderden data kerkhoven Er zijn tienduizenden georganiseerde vrijwillige waarnemers die dagelijks nieuwe gegevens leveren Er is een veelvoud aan incidentele waarnemers die via webportals hun observaties indienen Het Nationale databestand Flora en Fauna bevat inmiddels meer dan 50 miljoen data onder de hoede van de Nationale Gegevensautoriteit Natuur 2

3 Citizen science Wat doet de Gegevensautoriteit Natuur? OrganiserenGegevensinwinning: uniformering, bundeling, technische validatie: De Nationale Databank Flora en Fauna Kwaliteitsborging van de verspreidingsgegevens van flora en fauna: volledigheid, tijdigheid, betrouwbaarheid Certificering van protocollen voor het inwinnen van gegevens naar de beste wetenschappelijke standaarden Publieksservice aan overheden en bedrijfsleven over biodiversiteitsgegevens als hulp bij een duurzame economische en ecologische ruimtelijke planvorming 3

4 De Nationale Databank Flora en Fauna totaal aantal waarnemingen in Basisarchief: >50 miljoen zoogdieren, 1,114,917 reptielen, 165,984 amfibieen, 351,087 vissen, 227,972 vogels, 16,707,494 paddenstoelen, 151,530 geleedpotigen, 7,188,059 korstmossen, 541,584 blad- en levermossen, 1,212,591 planten, 14,840,231 zeeorganismen, 5,576 percentage van de waarnemingen van na 2000 op kleiner dan 1 km2 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% planten blad- en levermossen korstmossen paddenstoelen vogels zoogdieren reptielen amfibieen vissen geleedpotigen zeeorganismen 4

5 < periode Wat doet de Gegevensautoriteit Natuur? OrganiserenGegevensinwinning: uniformering, bundeling, technische validatie: De Nationale Databank Flora en Fauna Kwaliteitsborging van de verspreidingsgegevens van flora en fauna: volledigheid, tijdigheid, betrouwbaarheid Certificering van protocollen voor het inwinnen van gegevens naar de beste wetenschappelijke standaarden Publieksservice aan overheden en bedrijfsleven over biodiversiteitsgegevens als hulp bij een duurzame economische en ecologische ruimtelijke planvorming 5

6 Validatie Invoer Technischcorrect: soortnaam, datum/tijd, aantal, locatie, waarnemer en waarneemprotocol Automatisch: via kennisregels Handmatig: via soortexperts Uitlevering incl. waarschijnlijkheidslabel Valideren met kennisregels Fenologie Jan April Juli Okt Dec Voorjaarsbloeiers, wintergasten, vliegtijden etc. 6

7 Valideren met kennisregels Geo-locatie, bekende populaties Bijv. zwarte specht Referentie waarnemingen Nieuwe waarnemingen Beoordeling op grond van afstand en biotoop Handmatige validatie Commissie kwaliteitsborging Soortgroepexpertpanelcoördinatoren Dagvlinders Vogels Hogere Planten Panels van soortgroepenexperts 7

8 Wat doet de Gegevensautoriteit Natuur? OrganiserenGegevensinwinning: uniformering, bundeling, technische validatie: De Nationale Databank Flora en Fauna Kwaliteitsborging van de verspreidingsgegevens van flora en fauna: volledigheid, tijdigheid, betrouwbaarheid Certificering van protocollen voor het inwinnen van gegevens naar de beste wetenschappelijke standaarden Publieksservice aan overheden en bedrijfsleven over biodiversiteitsgegevens als hulp bij een duurzame economische en ecologische ruimtelijke planvorming Meetprotocollen Verzamelen, keuren en ontwikkelen van meetprotocollen Certificeren Gevalideerde protocollen met geschiktheidsclassificering Taken Kwaliteitsborging: Verzamelen van beschrijvingen van alle waarnemingsprotocollen van databronnen Deze beschikbaar stellen voor gebruikers van NDFF-data Keuring dataselectie van kennisproducten binnen de NDFF Keuring dataselectie van kennisproducten van derden 8

9 Certificeren Het Netwerk Groene Bureaus heeft samen met de Gegevensautoriteit Natuur en de Zoogdiervereniging VZZ het Vleermuisprotocol 2012 ontwikkeld dat is vastgesteld door de Gegevensautoriteit Natuur. Het vleermuisprotocol wordt jaarlijks geëvalueerd. Met het vleermuisprotocol is een kwaliteitsstandaard ontwikkeld voor de (lastige) vleermuisinventarisaties die vaak nodig zijn bij ruimtelijke ontwikkelingen. Daarmee zijn zowel bedrijfsleven, overheid als adviesbureaus gebaat. Wat doet de Gegevensautoriteit Natuur? OrganiserenGegevensinwinning: uniformering, bundeling, technische validatie: De Nationale Databank Flora en Fauna Kwaliteitsborging van de verspreidingsgegevens van flora en fauna: volledigheid, tijdigheid, betrouwbaarheid Certificering van protocollen voor het inwinnen van gegevens naar de beste wetenschappelijke standaarden Publieksservice aan overheden en bedrijfsleven over biodiversiteitsgegevens als hulp bij een duurzame economische en ecologische ruimtelijke planvorming 9

10 De opgave Hoe gaan we om met 16m Nederlanders en tot andere soorten in een klein land Hoe verzoenen we landbouw, stadsontwikkeling, transport, recreatie en behoud van biodiversiteit? Nederland als biodiversiteitslaboratorium Concurrerende ruimteclaims 10

11 Waar liggen de meeste problemen? Niet in de natuurgebieden met enkelvoudige bestemming natuur waar al optimalisatie van de beheerinspanningen plaats vindt maar in gebieden met andere hoofdfunctie of met combinaties van bestemmingen buiten de natuurgebieden Waar liggen de meeste problemen? Twee en zestig procent van beschermde habitattypen te vinden buiten N2000 gebieden Zestig procent van de VHR soorten heeft zijn optimum buiten N2000 gebieden Daar conflicteren economie en ecologie vooral op basis van de Flora en Fauna wet. 11

12 De Praktijk In 2009 werden op bouwvergunningen 600 ontheffingen van de FFwet aangevraagd. Een ruwe schatting leert dat dit er 6000 hadden moeten zijn. Gemeenten die ondernemers moeten helpen geven bij invoering van de WABO in 2/3 deel van de gevallen aan dat ze wat betreft natuur te weinig kennis hebben om dat goed te doen. De Praktijk In 2010 toetste de cie mer 131 milieueffectrapporten. 51% vertoonde ernstige tekortkomingen. De belangrijkste tekortkoming (48%) was het ontbreken van informatie over Natuur, met name in het landelijk gebied. Bron: mer jaarverslag

13 De Risico s Het vinden van een goede balans tussen economie en ecologie Verdere ontwikkelingen: Kaartbeelden en Risico inventarisatie Integratie van natuurgegevens en abiotische gegevens tot kaartbeelden 13

14 De Kansenkaart: Van Stip naar Vlak Gestreepte waterroofkever Foto: Theodoor Heijerman Electrisch geleidingsvermogen (EGV) meetpunten 14

15 Bodem:veengrond in de laagveen regio s Aantal associatieve plantensoorten 15

16 Kansenkaart op basis van bodem, EGV en planten op basis van planten Bron: Sierdsema ea. DLN (2006) Graphoderus bilineatus Foto: René Krekels Verdere ontwikkelingen: Risico inventarisatie Habitatrisicokaart cf Archeologische risicokaart Natuurcompensatie incl Omrekentabel Verschuivend natuurbeeld Nieuwe wetten Rol KNNV? 16

17 Kostbare Biodiversiteit 17