IN DE KIEM GESCOORD LEVEN IN EEN BETONHOTEL

Transcriptie

1 uitdaging We maken ons zorgen over de biodiversiteit, een keten van natuurlijke processen. Als er 1 schakeltje kapot gaat heeft dat gevolgen voor de hele keten. Biodiversiteit zorgt voor vruchtbare grond, schoon water en een stabiel klimaat. Als de keten ergens beschadigd raakt, blijkt dit niet of zeer moeilijk te repareren. Alle voorkomende planten en dieren spelen een rol in de biodiversiteit, in Nederland naar schatting ruim soorten. Cruciaal daarbij zijn de ruim 600 soorten insecten. We weten nog lang niet voldoende van deze dieren, behalve dat ze meestal solitair leven en dat ze allemaal met elkaar in verbinding staan. Sterft de ene soort uit, dan heeft dat gevolgen voor de ander. Aan de behoefte aan voedsel (nectar) kan relatief eenvoudig tegemoet worden gekomen. Anders is het met de behoefte aan beschutting, vooral in de winter. Deskundigen wijzen op de bloemrijke bermen en andere nectarkroegen die overal worden ingericht en stellen dat deze weinig zullen opleveren als de jonge dieren de winter niet overleven. Het bovenliggende probleem is dat we onze publieke ruimte te netjes onderhouden, dat er voor de winter wordt gemaaid en opgeruimd en dat steeds grotere oppervlakten worden verhard waardoor deze niet meer voor overwinterende insecten toegankelijk zijn. oplossing Om overlevingskansen van dieren te vergroten, bouwen we insectenhotels, in hout, steen of door holle stengels te bundelen. Als een insect een holte gevonden heeft, smeert het de voorkant dicht en blijft het in het hotel tot het weer warm wordt. Vast staat dat insectenhotels bijdragen, maar de schaal is te klein. Wat als we nou hele grote insectenhotels zouden kunnen bouwen? Grote harde oppervlakten in de buitenruimte kunnen van holtes worden voorzien en functioneren als insectenhotel. Dit geldt vooral voor keermuren, aangewerkt met aarde. Deze achterliggende aarde functioneert als warmtebuffer. Op het zuiden gericht zal de natuurwaarde het grootst zijn (met name voor solitaire bijen) omdat daar in het voorjaar als eerste opwarming plaatsvindt, maar op het westen en oosten zullen de gaatjes ook door andere insecten benut worden. We weten dat beton duurzaam is, maar natuurwaarde had het nog niet of nauwelijks. Dit verandert als het beton insectenhotel wordt en we het op grote schaal kunnen toepassen. De natuurwaarde wordt dan een verkoopargument en het imago van beton verandert voorgoed.

2 ontwerp Het ontwerp betreft een steen van beton, met gaatjes in diameters van 4 tot en met 14 mm. De steen kan zowel worden gestapeld als gemetseld. Bij stapeling helt de muur iets achterover en wordt aangeaard met grond die deels de gaatjes opvult, waardoor hechting en een grote mate van stevigheid wordt verkregen. De steen is afgerond voor een natuurlijke uitstraling en om er naast rechte ook ronde vormen mee te kunnen creëren. De steen moet in grote hoeveelheden, dus machinaal kunnen worden geproduceerd. Het principe is geschikt voor zowel grotere infrastructurele werken als particuliere tuinen. Voor grotere werken (bijvoorbeeld een onderdoorgang bij een viaduct) zou de steen 20x20x40 cm. kunnen zijn, voor kleinere werken (bloembak in particuliere tuin) 10x10x20 cm. Hierdoor ontstaat een zeer groot potentieel afzetgebied. De steen is ontworpen met een lichte glooiing over het oppervlak. Hierdoor is er extra nuance voor het dierenleven (alle gaatjes zijn anders) en ontstaat bijzondere licht- en schaduwwerking. Afhankelijk van de stand van de zon, geeft een muur die is gebouwd van deze steen voortdurend een ander beeld. Een betonnen muur die leeft! De cirkelvormige gaatjes in iedere steen maken bij toepassing in muren fascinerende patronen, waarmee kan worden gespeeld door degene die bouwt. De patronen maken het bijzonder, zowel van afstand als dichtbij. Als je dichterbij komt zie je de dichtgeplakte gaatjes. De kleur is grijs en glad afgewerkt. Deze steen laat zien dat beton een zeer bijzondere estetische waarde heeft.

3 Cement met leem t.b.v. kleur Specificaties Projectmodule 400 x 200 x 200 mm Tuinmodule 200 x 100 x 100 mm Gatenpatroon diameter 4-14 mm Gaten bij voorkeur gericht op het zuiden Grove structuur t.b.v. begroeiing

4 IN DE KIEM GESCOORD

5 Patronen Stapelbaar toekomst Het idee van een steen met gaatjes is op meerdere manieren toepasbaar. De nu ontworpen steen is bedoeld om te worden aangeaard, voor andere toepassingen zal de vorm en maatvoering veranderen. Bij een op zichzelf staande (dus niet aangeaarde) muur zouden de gaatjes aan één zijde van de steen dicht moeten zijn. Hierdoor ontstaan nieuwe toepassingsmogelijkheden. We denken hierbij aan flexibele elementen voor constructies zoals schuttingen. Het insectenhotel als alternatief voor de bouwmarktschutting, of als basismateriaal voor het bouwen van groene muren. Door middel van slimme ontwerpen kunnen mooie, nieuwe producten worden ontwikkeld die ook door particulieren zonder veel kennis en ervaring kunnen worden toegepast. Betonnen elementen te verwerken als legosteentjes, extra modules om bijvoorbeeld in de elementen planten te laten groeien en regenwater te bufferen. Het uitgangspunt blijft altijd gelijk; modulair bouwelementen met overwinteringsmogelijkheden en betonnen oppervlakten die functioneren als insectenhotel! producten N.B. Tijdens de research fase hebben gesprekken plaatsgevonden met deskundigen op het gebied van dierenleven en biodiversiteit. Zij zijn ervan overtuigd dat het idee zal functioneren.