Netwerken in de Omroep Groep 4A

Transcriptie

1 Taco Bijvoets (# ) Paul Bouman (# ) Mathijs Lagerberg (# ) Paul Lammertsma (# ) Henk van der Schuur (# ) Frank Wolters (# )

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Pagina 1 Overzicht: Netwerk van de Omroep Paul Lammertsma Pagina 2 # Verbindingen met Reporters Henk van der Schuur Pagina 3 # Uitwisseling tussen de Studio s Frank Wolters Pagina 4 # Distributie van Producties via het Internet Taco Bijvoets Pagina 6 # Intern voor de Administratie Paul Lammertsma Pagina 7 # Extra Onderwerp: Interne Mathijs Lagerberg Pagina 8 # Creatieve Toepassingen Paul Bouman Pagina 9 # Pagina 1 / 10

3 Overzicht: Netwerk van de Omroep Pagina 2 / 10

4 Verbindingen met Reporters Pagina 3 / 10 Henk van der Schuur, # Wanneer er een live-verbinding opgezet wordt met een reporter, is het belangrijk dat het beeld en/of geluid snel en zonder al teveel haperingen bij de op het beeldscherm komt (de mensen willen wel kunnen verstaan wat er gezegd wordt en willen zien wat er getoond wordt). Met een beetje ruis en schokkerige beelden kan de gemiddelde tv-kijkende mens nog wel leven, maar ze moet wel kunnen begrijpen wat er bedoelt wordt in de live-uitzending. Netwerkverbinding Voor live-verbindingen met reporters vooral met reporters die zich ver van de studio bevinden zijn satellietverbindingen bij uitstek geschikt. De data voor de live-uitzending kan via satellieten, vooral bij grote afstanden, op een relatief snelle manier (een alternatief is bijvoorbeeld verzenden via het internet; met x aantal knooppunten waar vertragingen op kunnen treden) worden verzonden. Structurering software Voor het opzetten van de live-verbinding is in principe geen database vereist. Een overzicht van bijvoorbeeld de locaties van de beschikbare satellieten is wellicht handig bij het opzetten van de live-verbinding, maar is geen vereiste. De verzendbron (die de live-uitzending naar de studio stuurt) heeft software nodig die de streaming van het beeld en/of geluid verzorgt. Een voorbeeld van deze software is bijvoorbeeld QuickTime Streaming Server. In de studio kan men de stream openen d.m.v. een URL of via een speciale client-applicatie die de stream buffert en vervolgens opslaat. Door middel van een dergelijk programma kan er een continue datastroom plaatsvinden tussen plaats van uitzending (reporter op locatie), en plaats van ontvangst (studio in bijvoorbeeld Hilversum), waardoor in principe een live-uitzending gerealiseerd kan worden. Ook zorgt streamingsoftware voor de compressie van de data die gestreamd wordt. Vaak worden hier coderingen als MPEG2 of MPEG4 voor gebruikt. Een verschil met het conventionele streamen is dat de stream die de reporter naar de studio zendt, wél wordt opgeslagen bij de studio. Protocol Omdat de betreffende data (beeld- en geluid) snel na uitzending (bij de reporter) bij de ontvanger aangekomen moet zijn (zonder dat gewacht hoeft te worden tot alle data (dwz de hele reportage) bij de ontvanger binnen is anders is het immers geen live meer), wordt gebruik gemaakt van een zogenaamd Streaming Protocol. Een applicatie die gebruikt zou kunnen worden bij de uitzending is zoals eerder genoemd QuickTime Streaming Server. Deze gebruikt het Real-Time Transport Protocol/Real-Time Streaming Protocol (RTP/RTSP) voor het streamen van de audio en/of video. De verzender (de reporter) moet de audio- en videodata even snel kunnen versturen als dat de data gegenereerd (opgenomen) wordt. Omdat er waarschijnlijk geen interactie plaatsvindt vanuit de studio (men wil daar zo snel mogelijk de hele reportage binnen hebben om vervolgens uit te zenden; men gaat niet op pauze drukken o.i.d.) en de data zo snel mogelijk verzonden moet worden (men wil een zo hoog mogelijke beeld- en geluidkwaliteit in een korte tijd) zal in dit geval het beste RTP gebruikt kunnen worden. Dit protocol doet in wezen niets anders dan het toevoegen van headers aan een bestaand, connection-less protocol, namelijk UDP. Op datalinklaagniveau zal de satelliet gebruik maken van het CDMA (Code Division Multiple Access)-protocol, omdat hierbij verschillende verzenders gelijktijdig kunnen verzenden zonder dat er collisions optreden. Bij gebruik van streamen via internet zal op de datalinklaag het Ethernet-protocol (en ATM bij de backbones) worden gebruikt. Architectuur In wezen is er sprake van een client/server-architectuur bij een live-verbinding tussen reporter op locatie en de studio in bijvoorbeeld Hilversum. Wie de rol van client en wie de rol van server heeft, ligt eigenlijk aan wie er het eerste contact zoekt (wie de verbinding initieert). Wanneer de reporter het eerste contact zoekt met de studio, met de vraag of ze de stream met data willen ontvangen, dan is de reporter de client en de studio de server. Je kunt het ook omdraaien; wanneer de studio het eerste contact zoekt met de reporter, met het verzoek om de stream met data te beginnen (of met het verzoek om de data te mogen ontvangen), dan is de studio de client en de reporter de server. De studio maakt dan gebruik van de diensten van de reporter. Beveiliging Wanneer de reporter als één van de eersten op locatie arriveert en de mogelijkheid heeft om binnen zeer afzienbare tijd een liveverbinding op te zetten, dan wil hij natuurlijk niet dat een andere, kwaadaardige omroep kan inbreken op de stream en zo de live-

5 beelden en geluiden kan aftappen. Daarom kan de stream eventueel beveiligt worden met sleutels (dit is uiteraard wel afhankelijk van de gebruikte software), zodat alleen de ontvanger (met de juiste sleutels) de stream kan decoderen. Iets dergelijks wordt bijvoorbeeld ook bij Canal+ gebruikt. Kosten De kosten voor een live-verbinding zullen zeer waarschijnlijk bestaan uit de volgende zaken: - Streaming-software - Abonnement op de satelliet om uit te mogen zenden - Overig materiaal (computers, microfoons, camera s, etc) Betrouwbaarheid en beschikbaarheid Over de beschikbaarheid van de live-verbinding kunnen we kort zijn; de live-verbinding tussen reporter en studio is natuurlijk alleen beschikbaar zolang de live-verbinding duurt. De tijdsduur van de live-verbinding hangt bijvoorbeeld af van de lengte van de uitzending of van het interview. De betrouwbaarheid van de verbinding hangt af van het transportmedium. Wanneer de data over het internet gestreamd wordt, dan moeten er bij een grote afstand tussen reporter en studio heel veel routers e.d. gepasseerd worden (met bij elke router kans op packetloss wanneer er veel dataverkeer plaatsvindt via internet). Maar wanneer de reporter een zender heeft, het datatransport via satelliet(en) plaatsvindt en de satellietontvanger dicht bij de studio staat, hoeft er in principe maar één knooppunt gepasseerd te worden. Bovendien maken satellieten meestal gebruik van CDMA (meerdere nodes delen een kanaal zonder dat er collisions optreden), wat een zeer betrouwbaar protocol is (wordt ook gebruikt bij militaire systemen). Uitwisseling tussen de Studio s Frank Wolters, # Bij de uitwisseling van informatie tussen verschillende studio's van een bepaalde omroep zullen een aantal vormen van uitwisseling plaatsvinden. Hierbij denk ik aan , video- en geluidsfragmenten en misschien ook nog andere vormen. Voor al deze toepassingen moet het netwerk geschikt zijn. De prestaties moeten op al deze aspecten optimaal zijn. Vandaar dat wij nu kort zullen beschouwen aan welke voorwaarden een dergelijk netwerk moet voldoen en hoe deze het best te bereiken is. We zullen dit doen aan de hand van een aantal belangrijke aspecten die bij de ontwikkeling van een netwerk belangrijk zijn. Netwerkverbinding De vraag welke netwerkverbinding voor de data-uitwisseling tussen studio's het meest geschikt is hangt af van de omstandigheden. Wanneer de studio's zich in hetzelfde gebouw bevinden ligt het voor de hand gebruik te maken van een local area network (LAN) om de studio's met elkaar en (via een edge router) met het internet te verbinden. Voor het LAN is de Ethernet-technologie de meeste toegepaste en voor onze case ook de beste. Hij is goedkoper en minder complex dan andere (minder gebruikte) technologiën zoals FDDI en ATM. De snelheid van ethernet is sinds de komst van Switched Ethernet ook niet langer lager dan die van de andere genoemde technologieën. Voor de verbinding kan een meervoudige coaxiale of unshielded twisted-pair (UTP) Ethernet-segmenten gebruikt worden. Ook glasvezel behoort tot de mogelijkheden, maar het blijkt dat UTP voor LAN-toepassingen, in tegenstelling tot de coaxiale kabel, nog steeds heel veel gebruikt wordt. Dit zullen wij ook bij ons netwerk gebruiker vanwege de hoge kosten van glasvezelapparatuur (zenders, ontvangers, switches) en de gebleken grote mogelijkheden van UTP. Met UTP zijn nu verbindingen mogelijk voor Ethernet met een snelheid tot ongeveer 1 gigabit; 100Mbps is gebruikelijker. Mochten de studio's in verschillende gebouwen gelocaliseerd zijn, dan is een draadloze LAN-verbinding een optie, hoewel wij dit niet aanraden in verband met de beveiliging (die we later zullen bespreken). In het geval van een draadloze verbinding geven wij de voorkeur aan de IEEE a of g standaard boven de b. Deze laatste biedt een maximale snelheid van 11Mbps, wat voor het aantal gebruikers en de toepassingen in de studio s zeer twijfelachtig is. De andere twee standaarden, a en g bieden, door het gebruik van OFDM in plaats van DSSS in de fysieke laag, een maximale snelheid van 54Mbps; voldoende voor ons netwerk. Pagina 4 / 10

6 Structurering software In de loop der jaren zal in de studio een heel archief aangelegd worden van allerlei geluids- en videofragmenten alsmede andere bestanden die de moeite van het bewaren waard zijn. Om dit geordend te houden, zodat alles jaren later terug te vinden is, lijkt het ons verstandig deze gegevens in een database te structureren. Van de opgeslagen data worden de meeste recente bestanden logischerwijs (nieuws) vaker gelezen/ bewerkt dan de oudere bestanden in de database. Vandaar dat het ons een goed plan leek om in het LAN een 'lokale webcache' in te bouwen, dat wil zeggen een proxyserver met daarin een schijfstation waar kopieën van de meest recent opgevraagde data (video, geluid, etc) opgeslagen zijn. Dit zal al schelen in de tijd die gebruikers nodig hebben om data op te vragen. Met name bij video heeft dit het grote voordeel dat opdrachten zoals pauzeren, versneld afspelen, snel uitgevoerd worden. Verder is het van belang dat in het netwerk gebruik wordt gemaakt van multistreaming. Het is waarschijnlijk dat een 'hot-item' door verschillende gebruikers in het netwerk tegelijkertijd opgehaald wordt. Om het netwerk hier niet nodeloos te belasten, is multistreaming een gewenste techniek. Protocollen De studio's zullen waarschijnlijk in ieder geval gebruik gaan maken van bestandsoverdracht en binnen het netwerk. Voor deze toepassingen is het TCP protocol dus nodig, aangezien een betrouwbare gegevensoverdracht, geboden door TCP, van groot belang is. Video-conferencing tussen de studio's zal niet noodzakelijk zijn, omdat de afstand tussen de locaties niet zo groot is dat het beleggen van een face-to-face vergadering onmogelijk/ te tijdrovend is. Het delen van informatie door middel van het bekijken van videofragmenten of het beluisteren van geluidsfragmenten is daarentegen wel heel belangrijk. Hier kan, hoewel UDP in mijn ogen voor de hand ligt vanwege het belang van real-time weergave, ook TCP voor worden gebruikt. Aangezien ons netwerk moet voorzien in een combinatie van deze diensten lijkt TCP het beste protocol voor dit netwerk. Architectuur Er is hier sprake van een client-server architectuur. Gebruikers in de studio (client) zullen gegevens van de server opvragen. Deze server (of eventueel een server waarbij deze server een verzoek indient) bevat de data van beide studio s (netwerk), zodat deze toegankelijk is voor iedere gebruiker in de studio die dit nodig heeft. Beveiliging Beveiliging is in onze case een belangrijk onderdeel van de eisen voor het netwerk. Verschillende news-items (met reportages, foto's etc), interviews en dergelijke die wellicht van studio naar studio verzonden gaan worden, mogen niet in handen vallen van een (concurrerende) omroep voor ze ook daadwerkelijk zijn uitgezonden. Zou de beveiliging niet goed zijn, dan zouden deze bestanden in handen vallen van de concurrentie, hetgeen de omroep veel geld kost. Om dit doel te bereiken is het belangrijk dat het LAN goed is 'afgeschermd' van het internet (waar de grootste bedreiging vandaan komt). Een firewall is hiervoor een goed begin. Voor 'onze' studio's is het verstandig deze firewall te plaatsen bij de edge-router, omdat dit de plek is waar al het dataverkeer van het internet naar het lokale netwerk en andersom langs moet. Voor deze firewall kunnen wij kiezen uit 2 soorten: packetfilterende firewalls (werkzaam op de netwerklaag) en toepassingsgateways (werkzaam op de applicatielaag). Packetfilterende firewalls zijn een goed begin voor de bescherming van dit netwerk. Op grond van de instelbare filtering (IP-adres, TCP/UDP-poort, etc) houdt hij al veel ongewenst dataverkeer tegen. Het feit dat een hacker door zijn bronadres te vervalsen om de firewall heen kan en dat de firewall ( kwaadwillende ) subnetten van een gecleard adres wel toestaat, maakt het echter zeker niet waterdicht. Tot slot is het met zo n firewall niet mogelijk de toegang per gebruiker van het netwerk te specificeren, hetgeen bij ons wel belangrijk is. Hiervoor is de toepassingsgateway nodig. Aan de hand van de headers in de applicatielaag kan worden vastgesteld of de betreffende gebruiker toegang tot deze dienst heeft. Data voor gevaarlijke acties gaat, naast het filter, ook door de gateway. Nadeel van de gateway is dat de handelingen die voor elke toepassing extra moeten worden uitgevoerd (extra) tijd kosten. Wanneer veel toepassingen een beroep doen op dezelfde gateway kan dit een bottleneck vormen. Desalniettemin achten wij een combinatie van zowel firewall als gateway noodzakelijk voor de bescherming van het netwerk in de studio. In het geval van een draadloze LAN-verbinding biedt de firewall trouwens een stuk minder bescherming, omdat niet al het dataverkeer met de buitenwereld gedwongen wordt langs de firewall te gaan. Ook in het geval van een 'normale' verbinding biedt de firewall, zoals blijkt uit bovenstaande, geen 100% bescherming. Daarom zien wij het als noodzakelijk om naast de boven beschreven bescherming ook gebruik te maken van encryptie. Hiervoor zijn op dit moment algoritmes beschikbaar die praktisch niet ontcijferd kunnen worden, zoals AES (Advanced Encryption Standard) dat werkt met blokken van 128 bits en sleutels van 128, 192 of 256 bits. Deze zorgen dus voor een goede beveiliging van de bestanden. Nadeel is echter dat hier grote sleutels gebruikt worden. Bij het versturen van eenvoudige kleine bestanden (text-files bijvoorbeeld) levert dit geen problemen op, maar bij het versturen van onder andere video-files (wat in ons netwerk regelmatig voor zal komen) zal Pagina 5 / 10

7 dit meer tijd kosten. Hiervoor zijn eventueel speciale encryptie modules leverbaar (geïntegreerd in de router) die de processoren ontlasten. Kosten De kosten van het netwerk mogen hoogstwaarschijnlijk niet te hoog oplopen. Vooral de publieke omroepen hebben al genoeg problemen om hun budget rond te krijgen; een netwerk met lage kosten is dus hoge prioriteit. Toch blijft de kwaliteit belangrijk. Het is daarom zaak niet te bezuinigen op de, in onze ogen, noodzakelijke uitgaven voor het netwerk. Een omroep weet waar hij aan begint en zal daarom voorbereid zijn op een eenmalige grote uitgave hiervoor. Betrouwbaarheid Naast betrouwbare gegevens overdracht (TCP met al zijn functies) is het van belang dat men ten allen tijde toegang tot het netwerk heeft. Er moet dus voor gezorgd worden dat dit niet snel overbelast raakt. Naast de maatregelen die het protocol hiervoor treft (flowcontrol bijvoorbeeld) is het daarom zaak om een voldoende grote bandbreedte ter beschikking te hebben. Dit is meer een kwestie van het soort netwerkverbinding, hetgeen hierboven al besproken is. Distributie van Producties via het Internet Taco Bijvoets, # Met de netwerken van tegenwoordig is het geen probleem meer om via het internet grote bestanden te verspreiden en te bekijken. Vandaar dat het een mooie manier is om producties te promoten en te tonen via het internet. Gebruikers kunnen dan op elk gewenst moment een programma van hun keuze bekijken. Ook kunnen producties via het internet aan potentiële kopers getoond worden via een aparte, beveiligde omgeving. Het is natuurlijk wel belangrijk dat de video en/of audio zonder al teveel haperingen voor de gebruiker beschikbaar is. Netwerkverbinding Aangezien iedereen met een internetaansluiting toegang heeft, zullen er ook verschillende netwerkverbindingen gebruikt worden. Maar over het algemeen zullen de meeste via coax of UTP gemaakt worden. Structurering software Er zijn twee verschillende types qua video en/of audio, namelijk de live-uitzendingen en de vooraf opgenomen uitzendingen. In het kort even de software benodigdheden voor de twee types. Live-uitzendingen zijn realtime en zullen aan de server kant via software uitgezonden moeten worden die realtime video en/of audio codeert. Hiervoor kan QuickTime Streaming Server, RealMedia of Windows Media gebruikt worden. De client zal dan de bijpassende player moeten installeren om de gegevensstroom weer te decoderen, dus QuickTime Player, RealPlayer of Windows Media Player. Opgenomen uitzendingen zullen in het algemeen ook via bovenstaande software bekeken kunnen worden, maar indien gewenst, kan er ook voor gekozen worden om het bestand als download aan te bieden. Aangezien het geen live-uitzending is, zal de opname al als bestand op de server staan. Het voordeel hiervan is dat de gebruiker met een trage verbinding de opname in goede kwaliteit kan bekijken. De video en/of audio zal via een website beschikbaar gemaakt moeten worden. Dit kan in de vorm van een soort elektronische tv/radiogids en/of een database. RealMedia heeft de voorkeur als het gaat om (officiële) platform ondersteuning; de player software is voor Mac, Windows en Unix/Linux beschikbaar. QuickTime en Windows Media Player zijn officieel alleen voor Mac en Windows beschikbaar. Protocol Omdat het voor video en/of audio belangrijk is dat het vloeiend loopt, zal er van een streaming protocol gebruik worden gemaakt. Dit is (afhankelijk van de software) Real-Time Transport Protocol (RTP) of Real-Time Streaming Protocol (RTSP). Omdat er interactie mogelijk is (vooruit, achteruit, pauze, etc.), is RTSP de beste keus. Voor het downloaden van de opname kan HTTP of FTP gebruikt worden. Pagina 6 / 10

8 Architectuur De architectuur die gebruikt wordt is de client/server-architectuur. De gebruiker is de client en de omroep is de server. Veiligheid Er zijn twee gebruikers; de normale gebruiker en de professionele gebruiker. De normale gebruiker is iemand die alleen een bepaald programma wil bekijken, de professionele gebruiker is iemand die eventueel een programma wil aanschaffen voor een omroep. Een login, via HTTPS, zorgt ervoor dat de normale gebruiker geen toegang heeft tot de bronnen van de professionele gebruiker. Deze login moet aangevraagd worden bij de omroep. Eventueel kunnen de bronnen die alleen voor de professionele gebruiker toegankelijk zijn, op een aparte server worden geplaatst. Kosten Er zullen toch wel een aantal krachtige servers moeten worden aangeschaft. Tevens is er software nodig om de codering en verzending van streaming media mogelijk te maken. En natuurlijk zijn er ook mensen nodig die het hele proces in goede banen leiden en in de gaten houden. Dus even kort samengevat: - krachtige servers; - streaming media software; - beheerders; De servers zijn een eenmalige aanschaf (de eventuele upgrades buiten beschouwing gelaten). De software zal via licenties werken, dit is dus een terugkerend kostenplaatje. De beheerders vormen een constante kostenpost, maar deze zijn toch echt nodig om alles goed te laten verlopen. Betrouwbaarheid Doordat er meerdere servers zijn, zal het bijna altijd wel mogelijk zijn om gebruik te kunnen maken van deze service. Mocht er een server uitvallen, dan zal een andere zijn taken waarnemen. Doordat er via het internet een verbinding gemaakt wordt, kan het voorkomen dat de verbinding last heeft van packetloss. Dit is voor de streaming media niet zo n groot probleem, aangezien de snelheid van de video en/of audio belangrijker is dan het aankomen van alle packets. Zolang het internet niet al teveel last heeft van opstoppingen en de client en server zonder problemen draaien, zal het een redelijk betrouwbare manier zijn met een hoge beschikbaarheid om via het internet een groot publiek te bereiken. Intern voor de Administratie Pagina 7 / 10 Paul Lammertsma, # De administratie moet precies bijhouden wat er allemaal binnen de organisatie gebeurt. Databases moeten dus informatie bijhouden over de deze onderwerpen: - Programmatijden, - Reclame s, - Kijkcijfers, - Problemen, - Leden, - Medewerkers, - Agentschappen, - Overig (management-gerelateerd). Er zijn ook andere taken die door de administratie moet worden geregeld, bijvoorbeeld backups maken, grafieken uitzetten, enzovoort. Netwerkverbinding Een directe lokale netwerkverbinding (LAN) is noodzakelijk voor het bijhouden van deze gegevens. Uit het diagram is af te leiden dat alle informatie dat niet direct in de administratie ingevoerd en gelezen wordt, uitsluitend verzameld en verdeeld moet worden tussen bestaande servers binnen de organisatie.

9 Een voorbeeld: de uitzendserver is net klaar met het uitzenden van een programma, en vraagt aan de administratie wat er nu moet gebeuren. De administratie geeft door dat er eerst reclame moet komen (en welke), en dan het nieuws (live). De uitzendserver zendt reclame uit vanuit het archief, en legt vervolgens een interne verbinding aan met een studio voor het nieuws. Er is dus uitsluitend een LAN-verbinding nodig voor de administratie, want informatie van buitenaf wordt al behandeld door servers binnen de organisatie. Structurering software Er zijn talloze server-side database programma s beschikbaar om alle informatie up-to-date te houden. Het is hier belangrijk dat elke ander server die informatie opvraagt dat met een eenvoudig TCP-protocol kan doen, desnoods met een client-side variant op het programma. Het is nog niet zo gek om de administratie regelmatig backups van de database te laten maken. Deze kunnen vervolgens samen met oudere programma s uit het archief opgeslagen worden (bijvoorbeeld op magnetisch tape). Handig voor de management van de organisatie zou zijn dat de kijkcijfers overzichtelijk in een grafiek uitgezet worden. Zo kunnen ze de programmatijden aanpassen voor extra kijkers. Protocol Omdat de informatie waar een server mogelijk om vraagt nooit van grootte omvang kan zijn, is geen ingewikkeld (streaming) protocol nodig. Een snel, betrouwbaar protocol zoals TCP/IP is prima voor dit doeleinde. Vertragingen is het laatste wat je wil hebben, en met TCP s error en congestion control, wordt dat netjes voorkomen. Architectuur Het zal nooit voorkomen dat de administratie informatie vraagt van een andere server. Andere servers houden zelf geen gegevens bij, en moeten dat juist opvragen. Beveiliging Er is geen beveiliging van buitenaf noodzakelijk; dit wordt al geregeld door de internet server. Toegang moet echter wél beperkt zijn voor interne gebruikers (medewerkers). Verschillende niveau s van toegankelijkheid kunnen voorkomen dat zij bijvoorbeeld onderling ruzie gaan maken over welk programma er op welk tijdstip moet draaien. Aan de andere kant, moet informatie over de kijkcijfers en problemen wel voor iedereen binnen de organisatie beschikbaar zijn. Weer op verschillende niveau s kan men gegevens opvragen over leden, medewerkers, agentschappen, etc. Kosten De enige kosten voor de administratie server zijn: - Servercomputer, - Licensie op database software, - Backup devices (en opslag), - Electriciteit, - Mogelijk een extra netwerkbeheerder. Betrouwbaarheid & beschikbaarheid De administratie server moet altijd beschikbaar zijn: 24 uur per dag, 7 dagen per week. Hij mag ook op geen enkel moment vertragen of (rampzalig) vastlopen, want belangrijke servers berusten op gegevens die hij alleen weet. Betrouwbaarheid is dus ook erg belangrijk. Extra onderwerp: Interne Mathijs Lagerberg, # Voor de communicatie binnen een bedrijf is een snelle en gemakkelijke manier. Behalve korte berichten kunnen ook snel en efficiënt bestanden tussen werknemers worden uitgewisseld. Voor de interne is het nodig een centrale mailserver te gebruiken. Het is ook mogelijk de diensten van een externe server te gebruiken, bijvoorbeeld van een provider, maar dit belast het internet Pagina 8 / 10

10 onnodig omdat die voor collega s bedoelt is in principe het gebouw niet hoeft te verlaten. Deze mailserver kan gekoppeld worden aan het internet om ook in- en uitgaande te kunnen verzorgen. POP3 of IMAP Voor de interne heeft het POP3-protocol de voorkeur boven het IMAP-protocol om de volgende redenen: - Het POP3-protocol is minder complex en vergt dus minder van de server; - POP3-headers zijn kleiner dus verminderen de hoeveelheid data die door de server verwerkt moet worden; - Na het downloaden van de door de gebruiker worden de s gewist, dus is er op de server minder opslagruimte nodig om de data te bewaren; - Het IMAP-protocol is niet nodig omdat werknemers vaste werkplekken hebben en de dus niet vanaf verschillende computers hoeven te bekijken. Het is dus niet nodig de s op een centrale computer op te slaan. Beveiliging Indien de mailserver niet direct met het internet verbonden is, is het niet noodzakelijk het te beveiligen tegen aanvallen van buitenaf omdat de router of hoofdserver dat doet, is dat echter niet het geval dan is het belangrijk een goede firewall te installeren en de server zorgvuldig te configureren. Belangrijke in- en uitgaande berichten, die onderschept zouden kunnen worden, moeten met een sterke encryptiemethode gecodeerd worden zodat vertrouwelijke informatie niet openbaar kan worden gemaakt. Wanneer voor het interne netwerk draadloze verbindingen worden gebruikt is het ook belangrijk dat vertrouwelijke s die alleen intern worden verzonden ook goed te coderen, omdat deze anders van buitenaf gemakkelijk te onderscheppen zijn. Betrouwbaarheid De interne communicatie is erg belangrijk en daarom moet een eventuele uitval van de mailserver direct opgevangen worden door een tweede (kleinere en dus goedkopere) server. Voor het voorkomen van dataverlies bij een crash zou het wenselijk zijn voortdurend back-ups te maken van de opgeslagen s, maar in dit geval is dat overbodige moeite: het is voor de data niet noodzakelijk voortdurende back-ups te draaien aangezien werknemers hun binnenkomen s direct lezen en van de server verwijderen, bovendien kost het maken van een back-up veel tijd en is de back-up na het maken al niet meer up-to-date. Intern verzonden s kunnen ook gemakkelijk een tweede keer verzonden worden. Kosten De server moet een grote capaciteit hebben en veel dataverkeer aankunnen omdat er veel mail wordt verstuurd met vaak grote bestanden (geluidsbestanden, video). Tevens moet er een tweede server zijn, alleen mag deze een kleinere capaciteit hebben omdat deze waarschijnlijk niet vaak en lang zal worden ingezet. De dataopslag hoeft weinig te kosten omdat er nooit veel s opgeslagen zijn. Creatieve Toepassingen Pagina 9 / 10 Paul Bouman, # Met de enorme groei van netwerktechnologie, de daling in de kosten ervan en het beschikbaar komen voor de consument van het internet en het mobiele telefoonnetwerk, wordt het voor de traditionele omroepinstanties tegenwoordig ook interessant om hier op in te spelen en er actief gebruik van te maken. Een belangrijke toepassing van deze technologieën is het aanbieden van interactief materiaal, in plaats van het traditionele passieve materiaal. Simpel gezegd houdt het interactief maken van materiaal dat op tv of de radio wordt verspreid in dat naast het versturen van materiaal aan de consument, er nu ook informatie door de consument teruggestuurd kan worden. Deze informatie kan allerlei doelen dienen, zoals het stemmen voor je favoriete artiest in een muziekprogramma, het kiezen van een film die je graag op tv wilt zien, als ook het mee discussiëren in live programma s of zelfs het meewerken aan de inhoud van een programma. Een aantal voorbeelden worden hieronder uitgewerkt. Interactief stemmen Bij muziek programma s komt het nog al eens voor dat er wedstrijden georganiseerd worden tussen verschillende artiesten. De opzet van een dergelijk programma kan dan zijn dat aan het begin een aantal fragmenten van de verschillende artiesten op de televisie worden vertoond. Vervolgens wordt de mogelijkheid geboden om te stemmen op een artiest. Dit kan bijvoorbeeld per sms (shortmessage service, een dienst die door het GSM netwerk (en tegenwoordig ook het vaste telefoon netwerk) wordt aangeboden, welke het mogelijk maakt om korte berichtjes tekst van de ene telefoon naar de andere te versturen). Je kunt hier gemakkelijk de afzender

11 (telefoonnummer) controleren en zo toestaan dat slechts iedereen één keer stemt. Deze komen dan binnen op een speciale server in het netwerk, die aan het telefoonnetwerk gekoppeld is en zodoende smsjes kan ontvangen. Deze kan vervolgens de statistieken bij houden en op die manier terwijl het tv-programma live doorgaat, de kijker thuis steeds van actuele statistieken voorzien. Via het interne netwerk van de omroep kunnen deze statistieken direct aan het live video materiaal worden toegevoegd. Speciale software zal deze dienst kunnen leveren. Er kan een speciaal protocol voor worden gebruikt, of een al bestaand protocol (afhankelijk van hoe de software functioneert). Het kiezen van een uit te zenden film Een andere interactieve dienst is het door de consument laten kiezen van een uit te zenden film (of tv-programma). Dit is een andere vorm van interactie, omdat de gebruiker meer tijd kan krijgen om zijn of haar keuze bekend te maken dan via een live uitzending. Door deze tijdspanne wordt het ook mogelijk om bijvoorbeeld stemmen per post te ontvangen. Deze zullen bij de administratieafdeling handmatig in de computer die de stemmen telt ingevoerd moeten worden. Verder is het ook mogelijk om per , telefoon, sms of via de website stemmen te ontvangen. Voor elke manier is een ander soort service nodig. Voor de telefoon kan men bijvoorbeeld een server met een telefoondienst die de beller een keuze menu voorlegt gebruiken. Na bijvoorbeeld een week tijd worden de resultaten bij elkaar opgeteld, en kan de keuze uitgezonden worden en definitief in het dagprogramma opgenomen worden. Mee discussiëren in een live programma Voor het mee discussiëren is weer een iets andere vorm interactie met de thuisgebruiker nodig. In plaats van grafiekjes en het tellen van stemmen, moeten nu complete berichten tekst naar de personen aanwezig in de studio waar de opnames van de live uitzending plaats vinden gestuurd worden. Dit kan bijvoorbeeld met behulp van het printen van deze berichten. Vervolgens kunnen deze gegeven worden aan de persoon in de studio. Wat ook een mogelijkheid is, is dat de persoon in de studio een eigen client computer heeft, die in verbinding staat met de servers die het binnenkomende verkeer regulieren. In dat geval zou er ook gebruik gemaakt kunnen worden van een chatbox. Hiervoor moet er een speciale chat-service ingericht worden, die ook toegankelijk is vanaf het internet. Vervolgens kunnen gebruikers hierop inloggen en live in de uitzending meechatten. Als de discussies ook buiten het tv-programma gevoerd moeten kunnen worden, is het misschien ook handig om een forum op de website te draaien. Dit is een discussieplatform verpakt als dynamische website, wat betekent dat gebruikers direct zelf berichten aan de website kunnen toevoegen, zonder dat er een webmaster aan te pas komt. Nadeel van dergelijke open technieken is wel dat je mensen in moet huren die in de gaten houden wat er gebeurt, want als iedereen toegang heeft kunnen er ook nare dingen gebeuren. Meewerken aan het maken van programma s Zoals bij het live discussiëren al even genoemd werd, is een forum uitermate geschikt om een niet live discussieplatform bij een tvprogramma te hebben. Nu kan dit principe van een discussieplatform zelfs uitgebreid worden voor het maken van hele tv programma s, als er genoeg animo voor is. Een idee is bijvoorbeeld een cartoon soap te maken (met echte acteurs is misschien ook mogelijk, maar dat is minder flexibel dan een cartoon soap) waarin ideeën van buitenstaanders in verwerkt worden. Op die manier is er directe communicatie mogelijk tussen de consument en de programmamaker, iets wat natuurlijk totaal niet het geval is bij de ouderwetse televisie. Pagina 10 / 10