1 jaar Wlz. Een overzicht. 1 jaar Wlz: een overzicht 1/34

Transcriptie

1 1 jaar Wlz Een overzicht 1 jaar Wlz: een overzicht 1/34

2 CIZ werkt mee De toegang tot zorg in Nederland verandert. Het CIZ zet zich in om gemeenten en zorgverzekeraars te ondersteunen bij hun nieuwe taken op dit gebied. Daarbij maken wij gebruik van onze kennis over de cliëntgroepen, delen wij onze ervaringen als poortwachter en stellen wij actuele informatie beschikbaar. Ook ontwikkelen wij slimme tools en IT-systemen waar andere partijen in de zorg gebruik van kunnen maken. Wij doen dit met de inzet van onze betrokken zorgprofessionals. Versie Versie 1.0, d.d. 28 april Figuur op de voorzijde De figuur op de voorzijde is een grafische weergave van het aantal AWBZ- en Wlz-besluiten, BOPZ-beschikkingen en BUK-adviezen dat het CIZ in 2015 heeft afgegeven. Elk streepje staat voor besluiten/adviezen/beschikkingen. De kleur geeft het soort besluit weer: AWBZ Bezwaar of beroep BUK Eerstelijns verblijf Subsidieregeling ADL/BH Wlz BOPZ De AWBZ-besluiten op plusminus driekwart van het jaar zijn administratieve verlengingen van de AWBZ-besluiten van de Wlz-herindiceerbaren. 1 jaar Wlz: een overzicht 2/34

3 Inhoud Samenvatting 4 1 Inleiding Aanleiding Definities Leeswijzer Doel en onderzoeksvragen Doel van het onderzoek Stellingen Afbakening Onderzoeksopzet Dataselectie en analyse 8 2 Bevindingen cliëntenpopulatie Algemeen Dynamiek cliëntenpopulatie (cliëntvolgend) Belangrijkste kenmerken cliëntenpopulatie peildatum Kenmerken cliëntenpopulatie uniform verdeeld Zorgprofielen 13 3 Indicatiestelling door CIZ Indicatiestelling uniform Aanvragen uniform Uitkomsten indicaties uniform Verdeling wel/geen toegang Wlz komt in gehele 1e jaar in gelijke verhouding voor CIZ werkt conform de wettelijke vereisten Elke aanvraag leidt tot een besluit CIZ handelt aanvragen binnen redelijke termijn af Wettelijke doorlooptijden Wet Dwangsom CIZ indiceert op uniforme wijze (proces) 27 4 Conclusies Kenmerken cliëntenpopulatie Wlz Dynamiek cliëntenpopulatie Wlz-aanvragen Wlz-besluiten Wettelijke vereisten uitvoering Wlz 30 1 jaar Wlz: een overzicht 3/34

4 Samenvatting Aanleiding voor onderzoek 1 jaar Wlz Per 1 januari 2015 is de Wet langdurige zorg (Wlz) ingevoerd. Omdat nog onbekend is hoe de indicatiestelling er in deze nieuwe wet uitziet, wil het CIZ in samenwerking met adviesbureau KPMG Plexus graag inzicht geven hierin. Ook wordt er gekeken naar de kenmerken van de Wlzcliëntenpopulatie en de dynamiek in deze populatie gedurende Stellingen In dit onderzoek worden negen stellingen beoordeeld, die samen de basis vormen voor de 5 belangrijkste onderwerpen in deze rapportage; Kenmerken cliëntenpopulatie Wlz Dynamiek cliëntenpopulatie Wlz-aanvragen Wlz-besluiten Wettelijke vereisten uitvoering Wlz Naast het beantwoorden van bovenstaande vragen voor de gehele Wlz-cliëntenpopulatie, richten we ons in deze rapportage ook op twee specifieke cliëntgroepen; Vrouwen van 80 jaar en ouder met een somatische en/of psychogeriatrische grondslag. Mannen van 30 jaar en jonger met een verstandelijke handicap. Dit zijn kenmerkende groepen binnen de Wlz. Gegevens en analyse De analyse is hoofdzakelijk uitgevoerd met CIZ-data over cliëntgegevens, Wlz-aanvragen, Wlzbesluiten en doorlooptijden van besluiten. Voor de analyse van regionale verschillen over de 43 WMO-regio s is gebruikt gemaakt van demografische gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Conclusies op hoofdlijnen Kenmerken cliëntenpopulatie Wlz De belangrijkste conclusies over de kenmerken van de Wlz cliëntenpopulatie op peildatum : Er zijn meer vrouwen (59,4%) dan mannen (40,6%) binnen de Wlz cliëntengroep. 61% van de gehele cliëntenpopulatie is 65 jaar of ouder. In de leeftijdsgroep van 80 jaar en ouder in de Wlz is 76,1% vrouw. 45% van de Wlz cliëntenpopulatie woont op moment van indicatiestelling in een zorginstelling met verblijf. Dynamiek cliëntenpopulatie De gehele cliëntenpopulatie zakt van cliënten op 1 januari 2015 naar cliënten op 31 december Dit komt neer op een daling van 5,5%. Het grootste gedeelte (85,1%) heeft op beide peildata aanspraak op de Wlz. 14,8% van de cliëntenpopulatie is gedurende het jaar 2015 de Wlz ingestroomd. 19,6 % van de cliëntenpopulatie heeft geen aanspraak meer op de Wlz aan het eind van 2015, waar zij dat in het begin van het jaar nog wel hadden. Wlz-aanvragen Wanneer we kijken naar de totale aanvraagstroom die in 2015 bij het CIZ is binnengekomen, zien we dat deze grotendeels (57,7%) bestaat uit Wlz-aanvragen. De Wlz-aanvragen zijn uniform verdeeld over de 4 CIZ-regio s. 1 jaar Wlz: een overzicht 4/34

5 In alle CIZ-regio s beslaat de cliëntengroep vrouwen van 80 jaar en ouder een derde van alle Wlz-aanvragen. Wlz-besluiten De belangrijkste conclusies over de Wlz-besluiten in het jaar 2015 zijn als volgt: Gemiddeld heeft 8,1% van alle Wlz-besluiten in 2015 de uitkomst geen toegang Wlz. Bij jonge kinderen (0-5 jaar) is het percentage cliënten dat geen toegang tot de Wlz krijgt het grootste. De vier CIZ-regio s laten een vergelijkbaar beeld zien wat betreft het percentage besluit geen toegang Wlz. Dit percentage varieert van 6,9% in CIZ-regio Zuidoost tot 9,3% in CIZ-regio Noordoost. De regionale spreiding over de 43 WMO-regio s wat betreft Wlz-besluiten geen toegang ligt tussen 3,8%-12,9% van het totaal aantal Wlz-besluiten in de regio s. Wettelijke vereisten uitvoering Wlz In 2015 overschrijdt 5,3% van alle Wlz-aanvragen de wettelijke doorlooptermijn van 42 dagen. Bij 96,9% van alle cliënt-geïnitieerde 1 e Wlz-aanvragen in 2015 is er sprake van persoonlijk contact met de cliënt en/of diens vertegenwoordiger bij de indicatiestelling. Bij vervolg-aanvragen voor de Wlz ligt het percentage persoonlijk contact op 95%. In 62,1% van alle 1 e Wlz-aanvragen in 2015 (door de cliënt geïnitieerd) is er sprake van face-to-face contact met de cliënt (huisbezoek of spreekuurcontact). Bij vervolg aanvragen voor de Wlz in 2015 ligt het percentage face-to-face contact met de cliënt op 48,5%. 1 jaar Wlz: een overzicht 5/34

6 1 Inleiding In 1968 is de volksverzekering voor langdurige zorg in werking getreden; de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). In de loop der jaren heeft deze wet een steeds breder karakter heeft gekregen en is daardoor ook overlap gaan vertonen met andere voorzieningen. Om ook toekomstige generaties goede langdurige zorg te kunnen genereren, werd een herziening van de langdurige zorg door de regering noodzakelijk geacht. De langdurige zorg is per 1 januari 2015 ondergebracht in vier zorgwetten; de Wet langdurige zorg (Wlz), de Zorgverzekeringswet (Zvw), de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en de Jeugdwet. De Wlz biedt een wettelijk verzekerd recht op zorg voor de meest kwetsbaren in onze samenleving. Het gaat om mensen die sterk in hun mogelijkheden en regie zijn beperkt en blijvend zijn aangewezen op permanent toezicht of 24 uur per dag zorg in de nabijheid. De blijvende behoefte aan Wlz-zorg wordt op basis van objectieve criteria door het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) vastgesteld. 1.1 Aanleiding Per 1 januari 2015 is de Wet langdurige zorg (Wlz) ingevoerd. Omdat nog onbekend is hoe de resultaten van de indicatiestelling er in deze nieuwe wet uitzien, wil het CIZ graag inzicht geven hierin. Ook wordt er gekeken naar de verandering van de cliëntenpopulatie gedurende De Wlz is bedoeld voor een relatief kleine groep mensen met een zware en langdurige zorg vraag. Nu de langdurige zorg in vier wetten is ondergebracht, zijn er namelijk verschuivingen in de cliëntenpopulatie te verwachten ten opzichte van de voorgaande jaren in de AWBZ. Het onderzoek is in samenwerking met adviesbureau KPMG Plexus uitgevoerd Definities Het CIZ onderzoekt of cliënten in aanmerking komen voor de Wlz. De belangrijkste indicatiecriteria hierbij zijn; een blijvende behoefte aan 24-uurs zorg of permanent toezicht ter voorkoming van escalatie en/of ernstig nadeel. Het CIZ heeft vier regiokantoren. Waar relevant zijn in dit onderzoek ook uitsplitsingen gemaakt naar CIZ-regio: o Noordwest (Regiokantoor Amsterdam) o Zuidoost (Regiokantoor Nijmegen) o Zuidwest (Regiokantoor Rotterdam) o Noordoost (Regiokantoor Zwolle) In dit onderzoek worden regionale verschillen ook in kaart gebracht door WMO-regio s met elkaar te vergelijken. Er bestaan momenteel 43 WMO regio s. Deze zijn tot stand gekomen doordat gemeenten gezamenlijk, in regioverband, hebben opgetrokken bij de voorbereiding van de decentralisatie van de zorg en de invoering van de WMO Leeswijzer In deel 1.2. van dit hoofdstuk beschrijven we het doel van het onderzoek en de onderzoek stellingen, gevolgd door een onderzoeksopzet in 1.3. In hoofdstuk 2 en 3 geven we de onderzoeksbevindingen weer. We sluiten de rapportage af met conclusies in hoofdstuk 4. De tabellen die we hebben gebruikt zijn te vinden in een aparte bijlage bij het rapport. 1 jaar Wlz: een overzicht 6/34

7 1.2 Doel en onderzoeksvragen Doel van het onderzoek Doel van dit onderzoek is het in kaart brengen van de kenmerken van de cliëntenpopulatie in de Wlz en inzicht geven in de indicatiestelling in het eerste jaar van de Wlz. Ook wordt er gekeken naar regionale verschillen. Naast het onderzoeken van de gehele Wlz-cliëntenpopulatie, wordt er bij sommige stellingen ook ingezoomd op twee specifieke cliëntgroepen; vrouwen van 80 jaar en ouder met een somatische en/of psychogeriatrische grondslag en mannen van 30 jaar en jonger met een verstandelijke handicap. Dit zijn twee aansprekende groepen binnen de Wlz. Vanuit de begeleidingscommissie is de suggestie gekomen om te onderzoeken of de genoemde specifieke groepen verschillen van de gehele Wlz cliëntenpopulatie Stellingen Op basis van het onderzoeksdoel hebben wij de volgende stellingen geformuleerd: 1. Wlz-aanvragen zijn uniform verdeeld over de CIZ/WMO-regio s. o Verdeling voor gehele cliëntenpopulatie o Voor vrouwen 80 jr met grondslag(en) somatiek en/of psychogeriatrie o Voor mannen 30 jr met de grondslag verstandelijke handicap 2. De uitkomsten van het indicatiestellingsproces door het CIZ zijn uniform verdeeld over de WMO-regio s. o Verdeling voor gehele cliëntenpopulatie o Voor vrouwen 80 jr met grondslag(en) somatiek en/of psychogeriatrie o Voor mannen 30 jr met de grondslag verstandelijke handicap 3. Elke aanvraag in 2015 leidt tot een besluit, tenzij omwille van redenen buiten de invloed van het CIZ. 4. Het CIZ handelt aanvragen binnen een redelijke termijn af. o Verdeling voor gehele cliëntenpopulatie o Voor vrouwen 80 jr met grondslag(en) somatiek en/of psychogeriatrie o Voor mannen 30 jr met de grondslag verstandelijke handicap 5. Het CIZ indiceert op uniforme wijze. 6. Het verlenen van wel of geen toegang tot de Wlz komt over het gehele eerste jaar Wlz in gelijke verhouding voor. o Verdeling voor gehele cliëntenpopulatie o Voor vrouwen 80 jr met grondslag(en) somatiek en/of psychogeriatrie o Voor mannen 30 jr met de grondslag verstandelijke handicap 7. Wat zijn de belangrijkste cliëntkenmerken van de gehele Wlz cliëntenpopulatie op peildatum31 december 2015? 8. Hoe verandert de Wlz cliëntenpopulatie in de periode 1 januari 2015 tot 31 december 2015? 9. De kenmerken van de Wlz cliëntenpopulatie zijn uniform verdeeld over de WMO regio s. o Verdeling voor gehele cliëntenpopulatie o Voor vrouwen 80 jr met grondslag(en) somatiek en/of psychogeriatrie o Voor mannen 30 jr met de grondslag verstandelijke handicap 1 jaar Wlz: een overzicht 7/34

8 1.2.3 Afbakening Het CIZ voert meer taken uit dan alleen de indicatiestelling voor de Wlz. Zo worden er bijvoorbeeld ook diverse subsidieregelingen en de BOPZ-toetsing uitgevoerd. Onderstaande punten geven de afbakening van dit onderzoek weer: - Huidig onderzoek richt zich op het eerste jaar Wlz: In hoofdstuk 3 (indicatiestelling door CIZ) zijn aanvragen die niet door de cliënt (of diens vertegenwoordiger) zijn geïnitieerd buiten beschouwing gelaten. Voorbeelden hiervan zijn ambtshalve herindicatietrajecten, correctiebesluiten en de groep Wlz-herindiceerbaren. - Leveringsvorm en verzilvering van de zorg wordt in dit onderzoek niet meegenomen. 1.3 Onderzoeksopzet De stellingen en bijbehorende hypothesen zijn opgesteld door het CIZ in samenwerking met KPMG Plexus. Een begeleidingscommissie is gevormd door leden van de Vrije Universiteit Amsterdam, het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en het CIZ Dataselectie en analyse De analyse van de beschikbare CIZ-gegevens voor dit onderzoek is uitgevoerd met het statistisch computerprogramma SPSS. De gegevens zijn op 22 februari 2016 uit de database van het CIZ gegenereerd. We hebben de analyse voornamelijk gericht op totalen voor Wlz-aanvragen en besluiten in de periode januari 2015 tot 31 december Waar relevant zijn uitsplitsingen gemaakt naar: -CIZ-regio -WMO-regio -Dominante Grondslag -Soort onderzoek naar cliëntsituatie o Wel/geen face-to-face onderzoek (huisbezoek of spreekuurcontact) -Cliëntkenmerken o Leeftijdscategorie cliënten o Sekse o Burgerlijke staat o Leefsituatie -Afhandelingstermijn Wlz aanvragen in dagen 1 jaar Wlz: een overzicht 8/34

9 2 Bevindingen cliëntenpopulatie 2.1 Algemeen Het jaar 2015 was het eerste jaar van de Wlz. De cliëntenpopulatie van de Wlz bestaat dan ook gedurende het gehele jaar nog grotendeels uit cliënten die aanspraak hebben op de Wlz verkregen vanuit AWBZ-recht; op basis van het overgangsrecht zoals dat in de Wlz geregeld is. Figuur 2-1 laat zien dat het aandeel cliënten met een van oorsprong AWBZ-indicatie op 31 december 2015 bijna nog driekwart van de Wlz cliëntenpopulatie is. Figuur 2-1 Aanspraak cliënten op Wlz en subsidieregelingen op vijf peildata in o.b.v. AWBZ-indicatie o.b.v. Wlz-indicatie Wlz-indiceerbaren Eerstelijns verblijf Subsidiereg. ADL/BH In 2015 waren er drie subsidieregelingen in de Wlz: eerstelijns verblijfzorg, ADL en extramurale behandeling. In bovenstaande figuur zijn cliënten met een indicatie onder deze subsidieregelingen apart vermeld. In de rest van deze paragraaf zullen we ons richten op cliënten met een Wlzindicatie, of met overgangsrecht vanuit de AWBZ. De cliënten met Eerstelijns verblijf, subsidieregeling ADL of behandeling en de groep Wlz-indiceerbaren laten we buiten beschouwing. Deze laatste groep cliënten maakt gebruik van het Wlz-overgangsrecht, waarmee zij een indicatie heeft voor de Wlz tot eind De zorgbehoefte van deze groep wordt ondertussen in kaart gebracht. Het betreft een groep cliënten met een zware zorgbehoefte. 2.2 Dynamiek cliëntenpopulatie (cliëntvolgend) Wanneer we kijken naar de dynamiek van de gehele cliëntenpopulatie in het jaar 2015, zien we dat 16,7% van de cliënten met aanspraak op Wlz zorg op 1 januari 2015, op geen geldig besluit voor Wlz meer hebben (uitstroom). Deze groep wordt voor het grootste deel gevormd door cliënten die in het jaar 2015 zijn overleden (zie figuur 2-2). Op peildatum zien we dat cliënten een geldig besluit voor Wlz-zorg heeft, waar zij dat op peildatum niet hadden (instroom). Dat betekent dat 15,0% van het totaal aantal cliënten met een geldig Wlz-besluit op gedurende 2015 de Wlz is ingestroomd. De grootste groep bestaat uit cliënten die zowel op als op een geldig Wlzbesluit hadden (doorstroom). Dit betreft 85,0% van de Wlz-cliëntenpopulatie op peildatum Verreweg de meeste cliënten (76,8%) hebben op nog hetzelfde indicatiebesluit als op jaar Wlz: een overzicht 9/34

10 Figuur 2-2 Stroomschema van cliënten met aanspraak op peildata en/of N.B. De hoogte van de blokken is in proportie met het aantal cliënten. De getoonde figuur geeft de aantallen cliënten weer zoals bekend bij het CIZ ten tijde van publicatie. Door het doorvoeren van enkele administratieve wijzigingen kunnen deze aantallen nog (licht) wijzigen. Zodra genoemde wijzigingen zijn verwerkt zal deze rapportage worden bijgewerkt. 2.3 Belangrijkste kenmerken cliëntenpopulatie peildatum In figuren 2-5 en 2-6 zien we de verdeling van de Wlz cliëntenpopulatie op peildatum 31 december 2015 naar leeftijdscategorie. 61 % van de gehele cliëntengroep in de Wlz is 65 jaar of ouder. Figuren 2-5 en 2-6 Verdeling Wlz-cliënten per leeftijdscategorie op peildatum % 2% 33% 37% 19% 9% Onbekend 1 jaar Wlz: een overzicht 10/34

11 Figuur 2-7 toont de verdeling van Wlz-cliënten op peildatum naar sekse. Er zijn meer vrouwen met een geldige indicatie voor Wlz-zorg op deze peildatum (59%) dan mannen (41%). Figuur 2-7 Verdeling Wlz-cliënten naar geslacht op peildatum % 59% Man Vrouw Figuur 2-8 Verdeling Wlz-cliëntenpopulatie naar leeftijd en geslacht op peildatum Man Vrouw Figuur 2-8 toont de verdeling van de Wlz-populatie op peildatum naar leeftijd en geslacht. Tot een leeftijd van 72 jaar, zijn er meer mannen dan vrouwen in de Wlz-cliëntengroep. Op 72 jaar is een kantelpunt te zien waarna vrouwen in de meerderheid zijn in de Wlzcliëntenpopulatie. Wanneer we kijken naar de leeftijdsgroep van 80 jaar en ouder, zien we dat deze voor 76,1% bestaat uit vrouwen en 23,9% uit mannen. In figuren B-1 en B-2 in de bijlage staan de leeftijdsverdelingen naar geslacht voor cliënten met de dominante grondslagen SOM, PG en VG. In figuur 2-9 is de verdeling van Wlz-cliënten naar leefsituatie te zien, zoals bij het CIZ bekend op peildatum 31 december De meeste Wlz-cliënten wonen in een zorginstelling met verblijf 1 jaar Wlz: een overzicht 11/34

12 (44,8%). De leefsituatie heeft een huishouden met partner en kind komt het minst vaak voor in de Wlz-cliëntenpopulatie (0,6%). Opgemerkt moet worden dat deze gegevens in de systemen van het CIZ zijn gevuld ten tijde van de indicatiestelling. Wanneer een cliënt bijvoorbeeld enkele weken na de indicatiedatum verhuist naar een zorginstelling, en de indicatie wordt tussentijds niet aangepast door het CIZ, dan zal de verandering in de leefsituatie niet automatisch worden bijgewerkt naar de nieuwe situatie. Het percentage Wlz-cliënten wonende in een zorginstelling zou mogelijk dus nog groter kunnen zijn dan de genoemde 44,8%. Figuur 2-9 Verdeling Wlz-cliënten naar leefsituatie op peildatum Woont in zorginstelling met verblijf Woont alleen en zelfstandig Heeft een zelfstandig huishouden met partner Woont als kind samen met ouders in ouderlijk huis Heeft een ander meerpersoonshuishouden Leefsituatie onbekend Heeft huishouden van volw. met 1 of meer kinderen Heeft een huishouden met partner en kind Figuur 2-10 toont de verdeling van Wlz-cliënten naar hun burgerlijke staat. 45% van de cliëntenpopulatie is ongehuwd en geen geregistreerd partner. Figuur 2-10 Verdeling Wlz-cliënten naar burgerlijke staat op peildatum % 1% Ongehuwd en geen geregistreerd partner 17% Weduwe/weduwnaar 45% Gehuwd/Geregistreerd partner 31% Onbekend Gescheiden 1 jaar Wlz: een overzicht 12/34

13 2.4 Kenmerken cliëntenpopulatie uniform verdeeld Figuren 2-11 en 2-12 Verdeling cliëntkenmerken specifieke cliëntgroepen per WMO-regio (2015) Voor de cliëntgroep vrouwen 80+ SOM/PG hebben we gekeken naar de regionale verdeling van het percentage weduwen in de cliëntgroep. Hier valt op dat het over het land in de WMO-regio s redelijk dicht bij elkaar ligt: tussen de 65% en 77%, met een enkele uitschieter daar net boven of onder. Voor de cliëntgroep mannen onder de dertig hebben we gekeken naar de regionale verdeling dominante leefsituatie in deze groep: woont als kind samen met ouders in ouderlijk huis. Hier zijn grote verschillen per regio te zien. Het laagst is het percentage in WMO-regio Noord-Veluwe (22,2%), het hoogst in de Peelregio (57,3%). Hier zal het zorgaanbod een rol spelen: in de regio s met meer of grotere VG-instellingen zal het aandeel cliënten in deze cliëntgroep dat in een instelling woont groter zijn, en het aantal thuiswonenden relatief klein. 2.5 Zorgprofielen Tabel 2.1 Top 5 van meest voorkomende zorgprofielen gehele Wlz-cliëntenpopulatie (aanspraak ) Wlz Zorgprofiel Aantal VV VV VV VG VG Verreweg het meest voorkomende zorgprofiel in de Wlz is VV05 (op peildatum hebben cliënten aanspraak op dit profiel). Dit betreft een zorgprofiel in de sector Verpleging en Verzorging ; beschermd wonen met intensieve dementiezorg. 1 jaar Wlz: een overzicht 13/34

14 Tabel 2.2 Top 5 van meest voorkomende zorgprofielen cliëntgroep vrouwen 80 jr met grondslag somatiek en/of psychogeriatrie (aanspraak ) Wlz Zorgprofiel Aantal VV VV VV VV VV Zoals te zien is in tabel 2.2 is de top-3 van meest aanwezige zorgprofielen in de groep vrouwen van 80 jaar en ouder met een grondslag somatiek en/of psychogeriatrie, hetzelfde als de top-3 in de gehele Wlz cliëntenpopulatie (zie tabel 2.1). Uit de tabellen 2.1 en 2.2 is op te maken dat de totale groep Wlz-cliënten met een zorgprofiel VV05 voor 60% bestaat uit vrouwen van 80 jaar en ouder. Tabel 2.3 Top 5 van meest voorkomende zorgprofielen cliëntgroep mannen 30 jr met grondslag verstandelijke handicap (aanspraak ) Wlz Zorgprofiel Aantal VG VG VG VG VG In de cliëntgroep mannen jonger dan 30 jaar met een verstandelijke handicap komt zorgprofiel VG06 het vaakst voor (zie tabel 2.3). Dit betreft een zorgprofiel in de sector verstandelijk gehandicapten ; wonen met intensieve begeleiding, verzorging en gedragsregulering. 1 jaar Wlz: een overzicht 14/34

15 3 Indicatiestelling door CIZ 3.1 Indicatiestelling uniform Aanvragen uniform In figuur 3-1 is de verdeling te zien van de aanvragen naar productiesegment die bij het CIZ zijn binnengekomen in het jaar 2015 per CIZ-regio. Op basis van de postcode van de cliënt ten tijde van de aanvraag, is een verdeling naar regio gemaakt. Naast Wlz-aanvragen handelt het CIZ ook aanvragen af die vallen onder de Wlz-subsidieregelingen (Extramurale behandeling en ADL-assistentie), aanvragen voor BOPZ-toetsing, Eerstelijnsverblijf (ELV), BUK en bezwaar en beroep. Aanvragen die niet door de cliënt zelf zijn geïnitieerd, zijn niet in deze analyse meegenomen. Een voorbeeld hiervan is de groep Wlz-herindiceerbaren. Figuur 3-1 Verdeling aanvragen door gehele cliëntengroep per CIZ-regio in jaar Wlz: een overzicht 15/34

16 Tabel 3.1 Verdeling aanvragen door gehele cliëntengroep per CIZ-regio in 2015 CIZ-regio Wlz Wlzsub ELV B&B BOPZ BUK Totaal NO (Zwolle) NW (Amsterdam) ZO (Nijmegen) ZW (Rotterdam) Buitenland/onbekend Totaal In figuur 3-1 en tabel 3.1 is te zien dat de aanvraagstroom die bij het CIZ is binnengekomen in het jaar 2015 voor het grootste deel wordt gevormd door Wlz-aanvragen (57,7%). Vanuit de regio Zuidwest zijn minder aanvragen voor de Wlz binnengekomen in vergelijking met de overige drie CIZ-regio s. Het aantal ELV-aanvragen voor cliënten uit deze regio ligt echter juist hoger dan in de rest van Nederland. Het totaal aantal aanvragen door cliënten uit de CIZ-regio Zuidoost is het hoogst (47.806). Figuur 3-2 Aantal Wlz-aanvragen per levensjaar van cliënten in In figuur 3-2 is te zien dat de grootste piek in het aantal Wlz-aanvragen in de leeftijdsjaren 84 tot en met 88 jaar ligt. Ook zien we een kleine uitschieter in het aantal aanvragen voor cliënten van rond de 18 jaar. 1 jaar Wlz: een overzicht 16/34

17 Figuur 3-3 Verdeling Wlz-aanvragen specifieke cliëntgroepen per CIZ-regio in 2015 Tabel 3.2 Verdeling Wlz-aanvragen specifieke cliëntgroepen per CIZ-regio in 2015 CIZ-regio Vrouwen 80+ jr SOM/PG Mannen 30-jr VG Overig Totaal NO (Zwolle) 30,5% 5,1% 64,3% 24,8% NW (Amsterdam) 33,7% 4,4% 61,9% 24,5% ZO (Nijmegen) 32,6% 4,2% 63,2% 26,8% ZW (Rotterdam) 33,3% 4,0% 62,7% 23,8% Buitenland/onbekend 16,1% 1,6% 82,3% 0,1% Totaal 32,5% 4,4% 63,0% 100,0% In figuur 3-3 en tabel 3.2 is te zien dat de cliëntgroep vrouwen van 80 jaar en ouder met een somatische en/of psychogeriatrische grondslag in alle CIZ-regio s ongeveer een derde van de gehele cliëntengroep beslaat. Regio Noordoost heeft in vergelijking met de andere regio s een kleiner aandeel aanvragen van vrouwen van 80 jaar en ouder met een somatische en/of psychogeriatrische grondslag, maar juist een relatief groter percentage (5,1%) aanvragen door mannen van 30 jaar of jonger met een verstandelijke handicap. 1 jaar Wlz: een overzicht 17/34

18 Figuur 3-4 Verdeling relatief aantal Wlz-aanvragen per gehele bevolking WMO-regio in 2015 Figuur 3-4 laat een overzicht zien van het aantal Wlz-aanvragen op 1000 inwoners per WMO-regio in het jaar Het gemiddelde is 5 Wlz-aanvragen per 1000 inwoners in een WMO-regio. Van de 43 WMO-regio s heeft regio Hoeksche waard het minste aantal Wlz-aanvragen per 1000 inwoners (3,6). WMO-regio Zuidoost Utrecht heeft het hoogst aantal Wlz-aanvragen per 1000 inwoners (8,6). (Zie ook tabel B7 in het bijlagedocument). Figuren 3-5 en 3-6 Verdeling relatief aantal Wlz-aanvragen voor specifieke cliëntgroepen per WMO-regio (2015) 1 jaar Wlz: een overzicht 18/34

19 Eerder in deze rapportage zagen we al dat de cliëntengroep vrouwen van 80 jaar en ouder met een somatische en/of psychogeriatrische grondslag een grote groep vormt binnen de gehele Wlzcliëntengroep (zie figuur 3-3). In Figuur 3-5 zien we de verdeling van het aantal Wlz-aanvragen door deze specifieke cliëntengroep per 1000 vrouwen van 80 jaar en ouder binnen een WMO-regio. Het gemiddelde aantal Wlz-aanvragen ligt op 72.8 per 1000 inwoners. Ook hier komen het minst aantal Wlz-aanvragen uit de WMO-regio Hoeksche waard (49,6). De WMO-regio met de meeste Wlz-aanvragen is Midden-Brabant (87,4). (Zie ook tabel B7 in het bijlagedocument). Figuur 3-6 laat het aantal Wlz-aanvragen zien door mannen van 30 jaar of jonger met de grondslag verstandelijke handicap per 1000 mannen van 30 jaar en jonger in een WMO-regio. Het gemiddelde aantal Wlz-aanvragen is 1,5 op 1000 inwoners voor deze specifieke groep. Wederom laat WMO-regio Hoeksche waard hier het laagste aantal aanvragen zien (0.69 per 1000 inwoners met de genoemde kenmerken). WMO-regio Achterhoek heeft het hoogste aantal Wlz-aanvragen (2,6) voor cliënten jonger dan 30 jaar met een verstandelijke handicap per 1000 mannen in dezelfde leeftijdsgroep in deze regio Uitkomsten indicaties uniform In deze paragraaf belichten we de indicatiebesluiten voor de Wlz in het jaar Om te beginnen bij de uitkomsten van de Wlz-besluiten. Figuur 3-7 Verdeling soort uitkomst Wlz-besluit in % per levensjaar van cliënten in % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Niet in Behandeling Besluit geen toegang Wlz Besluit toegang Wlz In figuur 3-7 is te zien dat het percentage negatieve Wlz-besluiten (geen toegang tot de Wlz) bij cliënten vanaf ongeveer 50 jaar over het algemeen afneemt naarmate de cliënt een hogere leeftijd heeft. Met name bij jonge kinderen (0-5 jaar) is het percentage negatieve Wlz-besluiten hoog. In de leeftijd jaar schommelt het aantal besluiten geen toegang Wlz rond de 20%. 1 jaar Wlz: een overzicht 19/34

20 Figuur 3-8 Verdeling uitkomst Wlz-besluit per CIZ-regio (2015) Tabel 3.3 Verdeling uitkomst Wlz-besluit per CIZ-regio (2015) Uitkomstcategorie Wlz-besluit CIZ-regio Besluit toegang Wlz Besluit geen toegang Wlz Niet in behandeling Totaal NO (Zwolle) 89,5% 9,3% 1,2% 100,0% NW (Amsterdam) 90,1% 8,4% 1,5% 100,0% ZO (Nijmegen) 92,0% 6,9% 1,1% 100,0% ZW (Rotterdam) 90,9% 7,7% 1,4% 100,0% Onbekend/Buitenland 81,8% 10,6% 7,6% 100,0% Totaal 90,7% 8,1% 1,3% 100,0% In figuur 3-8 en tabel 3.3 is de verdeling te zien van de mogelijke uitkomsten van Wlz-besluiten per CIZ-regio (wel/geen toegang tot de Wlz en besluiten die niet in behandeling zijn genomen). Zoals in tabel 2.6 te zien is, zijn de onderlinge verschillen klein. Wanneer we kijken naar de 4 CIZregio s zien we dat gemiddeld 90,7% van de Wlz-besluiten toegang tot de Wlz geven. Het gemiddeld aantal negatieve Wlz-besluiten (geen toegang tot de Wlz) ligt in de vier CIZ-regio s op 8,1%. Gemiddeld heeft 1,3% van de Wlz-aanvragen geen uitkomst omdat deze niet in behandeling is genomen. Redenen hiervoor kunnen bijvoorbeeld zijn dat de cliënt is overleden voordat de aanvraag in behandeling is genomen of dat de aanvraag niet voor het CIZ bestemd was. 1 jaar Wlz: een overzicht 20/34

21 Figuur 3-9 Verdeling percentage besluiten geen toegang Wlz op het totaal aantal Wlz-besluiten per WMO-regio (2015) Figuur 3-9 laat een overzicht zien van het percentage negatieve Wlz-besluiten (geen toegang tot Wlz) op alle Wlz-besluiten per WMO-regio in het jaar Het gemiddelde is 8,1% negatieve Wlzbesluiten in een WMO-regio. Van de 43 WMO-regio s heeft regio Hoeksche Waard het laagste percentage negatieve Wlz-besluiten (3,8%). WMO-regio Utrecht stad heeft het hoogste percentage negatieve Wlz-besluiten (12,9%). Opvallend is dat WMO-regio Haarlemmermeer een hoog percentage negatieve Wlz-besluiten heeft (12,4%) en we eerder in figuur 2-15 zagen dat deze regio een relatief laag percentage (4,5%) Wlz-aanvragen heeft afgezet tegen het totaal aantal inwoners van deze regio. (Zie ook tabel B9 in het bijlagedocument). 1 jaar Wlz: een overzicht 21/34

22 Figuren 3-10 en 3-11 Verdeling % besluiten geen toegang Wlz op het totaal aantal Wlz-besluiten per WMOregio voor de specifieke cliëntgroepen (2015) In Figuur 3-10 zien we de verdeling van de percentages negatieve Wlz-besluiten ten opzichte van het totaal aantal Wlz-besluiten per WMO-regio voor de specifieke cliëntengroep vrouwen van 80 jaar en ouder met een somatische en/of psychogeriatrische grondslag. Het gemiddelde is 4,0% negatieve Wlz-besluiten in een WMO-regio voor deze specifiek onderzochte cliëntengroep. Van de 43 WMO-regio s heeft regio Hoeksche Waard het laagste percentage negatieve Wlz-besluiten (1,0%). WMO-regio Haarlemmermeer heeft het hoogste percentage negatieve Wlz-besluiten (9,6%). Zie ook tabel B9 in het bijlagedocument. Figuur 3-11 toont de verdeling van de percentages negatieve Wlz-besluiten ten opzichte van het totaal aantal Wlz-besluiten per WMO-regio voor de specifieke cliëntgroep mannen van 30 jaar en jonger met een verstandelijke handicap. Het gemiddelde is 6,2% negatieve Wlz-besluiten in een WMO-regio voor deze specifieke cliëntengroep. Van de 43 WMO-regio s zijn er 4 regio s met het laagste percentage negatieve Wlz-besluiten (0%); Alblasserwaard-Vijfheerenland, Hoeksche Waard, Peelregio en Zaanstreek-Waterland. WMO-regio Zuid-Kennemerland heeft het hoogste percentage negatieve Wlz-besluiten (12,9%). 3.2 Verdeling wel/geen toegang Wlz komt in gehele 1e jaar in gelijke verhouding voor In onderstaande figuren 3-12 t/m 3-14 is het verloop per maand te zien van de uitkomsten van Wlz-besluiten in het jaar Over het algemeen laat het een vrij gelijkmatig beeld zien; er zijn geen grote verschillen per maand waar te nemen. Wanneer we inzoomen op het percentage negatieve Wlz-besluiten per maand bij de groep mannen van 30 jaar of jonger met een verstandelijke handicap, zien we grotere verschillen dan wanneer we kijken naar de groep vrouwen van 80 jaar en ouder met een somatische en/of psychogeriatrische grondslag. Opgemerkt moet worden dat de laatstgenoemde groep groter is in aantal en er dus vanwege dit feit al minder spreiding te verwachten is (zie ook tabel B.10 in het bijlagedocument). 1 jaar Wlz: een overzicht 22/34

23 Figuur 3-12 Verloop soort uitkomst Wlz-besluit per maand voor gehele cliëntgroep (2015) 100,0% 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Besluit toegang Wlz Besluit geen toegang Wlz Niet in Behandeling Figuur 3-13 Verloop soort uitkomst Wlz-besluit per maand voor cliëntgroep vrouwen van 80 jaar of ouder met een somatische en/of psychogeriatrische grondslag (2015) 100,0% 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Besluit toegang Wlz Besluit geen toegang Wlz Niet in Behandeling Figuur 3-14 Verloop soort uitkomst Wlz-besluit per maand voor cliëntgroep mannen van 30 jaar of jonger met een verstandelijke handicap (2015) 100,0% 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Besluit toegang Wlz Besluit geen toegang Wlz Niet in Behandeling 1 jaar Wlz: een overzicht 23/34

24 3.3 CIZ werkt conform de wettelijke vereisten Elke aanvraag leidt tot een besluit Iedere aanvraag voor de Wlz die door een cliënt wordt ingediend bij het CIZ, leidt in principe tot een indicatiebesluit. Er zijn echter ook redenen te noemen waardoor de aanvraag wordt afgebroken (aanvraag was bijvoorbeeld niet voor het CIZ bestemd) of de aanvraag komt te vervallen (wanneer cliënt bijvoorbeeld is overleden terwijl de aanvraag nog in behandeling is). Niet in behandeling als soort uitkomst is een formeel besluit waartegen een bezwaar gemaakt kan worden. Figuur 3-15 Verdeling eindstatus Wlz-aanvragen per CIZ-regio (2015) Tabel 3.4 Verdeling eindstatus Wlz-aanvragen per CIZ-regio (2015) CIZ-regio Afgebroken Vervallen Eindstatus Wlz-aanvragen Besluit geen toegang Besluit toegang Wlz Niet in behandeling Totaal NO (Zwolle) 5,0% 7,3% 7,9% 78,8% 1,0% 100,0% NW (Amsterdam) 4,7% 7,1% 7,7% 79,3% 1,2% 100,0% ZO (Nijmegen) 4,2% 7,0% 6,2% 81,8% 0,9% 100,0% ZW (Rotterdam) 5,5% 8,1% 6,6% 78,7% 1,1% 100,0% Buitenland/onbekend 17,2% 18,9% 6,6% 52,5% 4,9% 100,0% Totaal 4,8% 7,4% 7,1% 79,7% 1,1% 100,0% 1 jaar Wlz: een overzicht 24/34

25 Wanneer we kijken naar de verdeling van de eindstatus van de Wlz-aanvragen over de CIZ-regio s, zien we een uniform beeld (zie figuur 3-15 en tabel 3.4). Zo liggen de percentages besluit toegang Wlz tussen 78,7% in CIZ-regio Zuidwest en 81,8% in CIZ-regio Zuidoost. Verdiepende analyses over de redenen van het afbreken, laten vervallen of het niet in behandeling nemen van de Wlz-aanvragen waren helaas niet mogelijk aangezien de benodigde data in de systemen van het CIZ niet beschikbaar was. 3.4 CIZ handelt aanvragen binnen redelijke termijn af Wettelijke doorlooptijden De termijn waarbinnen Wlz-aanvragen moeten worden afgehandeld zijn wettelijk vastgelegd. Voor reguliere Wlz-aanvragen geldt een termijn van 42 dagen. De termijn voor bijzondere omstandigheden de spoedaanvragen is vastgesteld op 14 dagen. Daarnaast heeft het CIZ met ketenpartners afgesproken aanvragen vanuit het ziekenhuis ook binnen 14 dagen af te handelen. De verdeling van de netto doorlooptijd voor reguliere aanvragen en die voor spoedaanvragen, figuren 3-16 en 3-17, laten zien dat het overgrote deel van de aanvragen relatief snel wordt afgehandeld. Een deel van vertragingen in de doorlooptijd ligt buiten de invloedssfeer van het CIZ. Een voorbeeld hiervan is het wachten op informatie die is opgevraagd bij de cliënt of diens arts. De netto doorlooptijd wordt voor elk besluit berekend door de CIZ niet te verwijten dagen van de totale, bruto, doorlooptijd af te trekken. Figuur 3-16 Doorlooptijd aantal Wlz-besluiten met wettelijke doorlooptermijn van 14 dagen (2015) > 14 dgn <= 14 dgn Totaal aantal cliënt geïnitieerde besluiten 13,7 % 86,3 % <=14dgn >14dgn Voor cliënt geïnitieerde aanvragen ligt de netto doorlooptijd en iets meer dan vijf procent boven de 42 dagen (zie tabel 3.7). Voor spoedaanvragen wordt de maximale doorlooptijd van 14 dagen bij 13,7% van de besluiten overschreden (zie tabel 3.6). Voor vrouwen van 80 jaar of ouder met een somatische en/of psychogeriatrische grondslag zijn de percentages overschrijding van dezelfde orde van grootte: voor reguliere en spoedaanvragen worden iets meer aanvragen binnen de wettelijke termijn afgehandeld. 1 jaar Wlz: een overzicht 25/34

26 Figuur 3-17 Doorlooptijd aantal Wlz-besluiten met wettelijke doorlooptermijn van 42 dagen (2015) >42 dgn <=42 dgn Totaal aantal cliënt geïnitieerde besluiten 5,3% 94,7 % <=42dgn >42dgn Mannen van 30 jaar of jonger met een verstandelijke handicap laten duidelijk hogere percentages overschrijding zien: reguliere aanvragen 13,2%, spoedaanvragen 37,9%. Tabel 3.6 Percentage Wlz-spoedbesluiten ten opzichte wettelijke richtlijn 14 dagen doorlooptijd (2015) Wettelijke richtlijn binnen de 14 dagen Cliëntgroep 14 dgn >14 dgn Vrouwen 80+ jr SOM/PG 88,6% 11,4% Mannen 30- jr VG 62,1% 37,9% Totaal aantal cliënt geïnitieerde besluiten 86,3% 13,7% Tabel 3.7 Percentage reguliere Wlz-besluiten ten opzichte wettelijke richtlijn 42 dagen doorlooptijd (2015) Wettelijke richtlijn binnen de 42 dagen Cliëntgroep 42 dgn >42 dgn Vrouwen 80+ jr SOM/PG 96,8% 3,2% Mannen 30- jr VG 86,8% 13,2% Totaal aantal cliënt geïnitieerde besluiten 94,7% 5,3% 1 jaar Wlz: een overzicht 26/34

27 3.4.2 Wet Dwangsom Wanneer een cliënt niet binnen de wettelijke termijn van 6 weken na aanvraagdatum een Wlzbesluit heeft ontvangen, kan deze het CIZ in gebreke stellen. Als het CIZ vervolgens niet in staat is alsnog tijdig een indicatiebesluit te stellen, kan de cliënt een beroep doen op de Wet Dwangsom. In een deel van de gevallen kan de procedure leiden tot toekenning aan de cliënt van een vergoeding. Het CIZ moet in die gevallen de vergoeding betalen. Overschrijding van de wettelijke richtlijnen voor de netto doorlooptijd leidde in 2015, voor zover bekend, in 62 gevallen tot een uitkering onder het regime van de Wet Dwangsom ( ,-). Dit is anderhalf procent van het totaal aantal overschrijdingen van de termijn van 42 dagen. 3.5 CIZ indiceert op uniforme wijze (proces) Het CIZ heeft bij de invoering van de Wlz als opdracht gekregen bij alle eerste aanvragen persoonlijk contact met de cliënt te hebben. Dit persoonlijk contact kan bestaan uit een huisbezoek, een spreekuur op één van de CIZ-locaties, of een telefoongesprek met de cliënt. In figuur 3-18 wordt getoond in welke mate dit in de registratie terug is te vinden. Cliënt geïnitieerde aanvragen met kenmerk 1e aanvraag zijn hierbij als uitgangspunt genomen. De percentages persoonlijk contact komen voor de gehele populatie dicht bij de honderd procent (96,9%). De cliëntgroepen die er in dit rapport apart worden uitgelicht, vrouwen van 80 jaar en ouder met een somatische en/of psychogeriatrische grondslag of mannen van 30 jaar en jonger met een verstandelijke handicap, laten nog iets hogere percentages zien (respectievelijk 97,8% en 98,7%). Figuur 3-18 Percentage persoonlijk contact bij een eerste cliënt geïnitieerde aanvraag (2015) Totale populatie cliënt geïnitieerde afgeronde besluiten 2015 % Persoonlijk contact 1e aanvraag Vrouwen 80+ grondslag SOM/PG Mannen 30- grondslag VG % Persoonlijk contact 1e aanvraag 0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0 In figuur 3-19 worden de percentages geregistreerd huisbezoek gepresenteerd. Voor het totaal aantal cliënt geïnitieerde besluiten evenals beide cliëntgroepen, blijkt er in bijna twee derde van alle eerste aanvragen een huisbezoek te hebben plaatsgevonden. 1 jaar Wlz: een overzicht 27/34

28 Figuur 3-19 Percentage persoonlijk contact bij een eerste cliënt geïnitieerde aanvraag (2015) % Huisbezoek 1e aanvraag Totale populatie cliënt geïnitieerde afgeronde besluiten 2015 Vrouwen 80+ grondslag SOM/PG % Huisbezoek 1e aanvraag Mannen 30- grondslag VG 0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0 Hoe percentages persoonlijk contact bij eerste aanvragen zich verhouden tot de percentages bij vervolgcontacten, wordt getoond in tabel 3.8. Tabel 3.8 Percentage persoonlijk contact bij een eerste cliënt geïnitieerde aanvraag Wlz (2015) % persoonlijk contact % 1e aanvraag Wlz % vervolg Wlz aanvraag Mannen 30- grondslag VG 98,7% 94,4% Vrouwen 80+ grondslag SOM/PG 97,8% 95,3% Totaal aantal cliënt geïnitieerde besluiten ,9% 95,0% De verhouding percentages huisbezoek van eerste aanvragen tot die bij vervolgcontacten, wordt getoond in tabel 3.9. Tabel 3.9 Percentage persoonlijk contact bij een eerste cliënt geïnitieerde aanvraag (2015) % huisbezoek % 1e aanvraag Wlz % vervolg Wlz aanvraag Mannen 30- grondslag VG 65,4% 44,5% Vrouwen 80+ grondslag SOM/PG 65,9% 48,1% Totaal aantal cliënt geïnitieerde besluiten ,1% 48,5% 1 jaar Wlz: een overzicht 28/34

29 4 Conclusies In deze rapportage hebben we ons gericht op de beantwoording van negen onderzoeksvragen. In dit hoofdstuk geven we per onderwerp de belangrijkste conclusies. 4.1 Kenmerken cliëntenpopulatie Wlz De belangrijkste conclusies over de Wlz cliëntenpopulatie in 2015 zijn als volgt: Er zijn meer vrouwen (59,4%) dan mannen (40,6%) binnen de Wlz cliëntengroep. 61% van de gehele Wlz-cliëntenpopulatie is 65 jaar of ouder. In de leeftijdsgroep van 80 jaar en ouder in de Wlz is 76,1% vrouw. 45% van de Wlz cliëntenpopulatie woont in een zorginstelling met verblijf. De meest voorkomende burgerlijke staat is ongehuwd en geen geregistreerd partner. (44,6%). In de groep vrouwen van 80 jaar en ouder met een grondslag somatiek en/of psychogeriatrie, is er een landelijk uniform beeld te zien van het percentage weduwen in deze cliëntgroep (65-77% over de 43 WMO-regio s). In de groep mannen jonger dan 30 jaar met een verstandelijke handicap zijn landelijk grote verschillen te zien wanneer we kijken naar de leefsituatie. Gekeken naar de 43 WMOregio s is er een spreiding van 22-57% van cliënten uit deze groep die als kind thuis woont met ouders in het ouderlijk huis. Vermoedelijk speelt het zorgaanbod in de regio s hierbij een grote rol. Zorgprofiel VV05 komt het vaakste voor in de Wlz op peildatum ( cliënten). 4.2 Dynamiek cliëntenpopulatie Voor het in kaart brengen van de dynamiek van de Wlz cliëntenpopulatie in 2015, hebben we gekeken naar de aanspraak op twee peildata; 1 januari 2015 en 31 december De gehele cliëntenpopulatie zakt van cliënten op 1 januari 2015 naar cliënten op 31 december Dit komt neer op een daling van 5,5%. Het grootste gedeelte (85,1%) heeft op beide peildata aanspraak op de Wlz. 14,8% van de cliëntenpopulatie is gedurende het jaar 2015 de Wlz ingestroomd. 19,6 % van de cliëntenpopulatie heeft geen aanspraak meer op de Wlz aan het eind van 2015, waar zij dat in het begin van het jaar nog wel hadden. De instroom in de cliëntgroep vrouwen 80+ met grondslag SOM en/of PG is relatief bijna twee keer zo hoog is dan in de cliëntgroep mannen t/m30 jaar met grondslag VG. 4.3 Wlz-aanvragen Wanneer we kijken naar de totale aanvraagstroom die in 2015 bij het CIZ is binnengekomen, zien we dat deze grotendeels (57,7%) bestaat uit Wlz-aanvragen. De Wlz-aanvragen zijn uniform verdeeld over de 4 CIZ-regio s. De meeste Wlz-aanvragen komen van cliënten met een leeftijd tussen 84 en 88 jaar. In alle CIZ-regio s beslaat de cliëntengroep vrouwen van 80 jaar en ouder een derde van alle Wlz-aanvragen. CIZ-regio Noordoost heeft in vergelijking met de overige regio s een kleiner aandeel Wlzaanvragen door vrouwen van 80 jaar en ouder met een somatische en/of 1 jaar Wlz: een overzicht 29/34

30 psychogeriatrische grondslag (23,3%) en juist relatief meer Wlz-aanvragen door mannen van 30 jaar en jonger met een verstandelijke handicap. De regionale spreiding over de 43 WMO regio s wat betreft Wlz-aanvragen ligt tussen 3,6-8,6 aanvragen per inwoners. 4.4 Wlz-besluiten De belangrijkste conclusies over de Wlz-besluiten in het jaar 2015 zijn als volgt: Gemiddeld heeft 8,1% van alle Wlz-besluiten in 2015 de uitkomst geen toegang Wlz. Gemiddeld heeft 1,3% van alle Wlz-aanvragen geen uitkomst omdat deze niet in behandeling is genomen. Bij jonge kinderen (0-5 jaar) is het percentage cliënten dat geen toegang tot de Wlz krijgt het grootste. Het percentage besluiten geen toegang Wlz neemt voor cliënten vanaf het 50 e levensjaar over het algemeen af naarmate de leeftijd toeneemt. De vier CIZ-regio s laten een vergelijkbaar beeld zien wat betreft het percentage besluit geen toegang Wlz. Dit percentage varieert van 6,9% in CIZ-regio Zuidoost tot 9,3% in CIZ-regio Noordoost. De regionale spreiding over de 43 WMO-regio s wat betreft Wlz-besluiten geen toegang ligt tussen 3,8%-12,9% van het totaal aantal Wlz-besluiten in de regio s. 4.5 Wettelijke vereisten uitvoering Wlz In 2015 overschrijdt 5,3% van alle Wlz-aanvragen de wettelijke doorlooptermijn van 42 dagen. Bij 96,9% van alle cliënt-geïnitieerde 1 e Wlz-aanvragen in 2015 is er sprake van persoonlijk contact met de cliënt en/of diens vertegenwoordiger bij de indicatiestelling. Bij vervolg-aanvragen voor de Wlz ligt het percentage persoonlijk contact op 95%. In 62,1% van alle 1 e Wlz-aanvragen in 2015 (door de cliënt geïnitieerd) is er sprake van face-to-face contact met de cliënt (huisbezoek of spreekuurcontact). Bij vervolg aanvragen voor de Wlz in 2015 ligt het percentage face-to-face contact met de cliënt op 48,5%. 1 jaar Wlz: een overzicht 30/34

31 Geraadpleegde bronnen - Bureau HHM (2014). Hoofdlijnen Plan van aanpak afwegingskader Wet langdurige zorg. Enschede. - Bureau HHM (2013). Randvoorwaarden zorg thuis. Enschede. - Ministerie van VWS. Kamerbrief, TK d.d , Samenhang in zorg en ondersteuning. Den Haag. - Schut, F.T. en W.P.M.M. van de Ven (2010) Uitvoering AWBZ door zorgverzekeraars onverstandig. Rotterdam: Erasmus Universiteit Rotterdam. - Sociaal en Cultureel Planbureau (2014). Who cares in Europe? A comparison of longterm care for the over- 50s in sixteen European countries. Den Haag. 1 jaar Wlz: een overzicht 31/34

32 Europalaan KS Utrecht Postbus GR Utrecht T F E info@ciz.nl De verantwoordelijkheid met betrekking tot de inhoud van deze publicatie berust bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Het gebruik van cijfers en/of teksten uit deze publicatie, alsmede de naam van de publicatie en toelichting of ondersteuning of benaming in artikelen, scripties en boeken is toegestaan mits de bron duidelijk wordt vermeld. Het CIZ aanvaardt geen aansprakelijkheid voor drukfouten en/of andere onvolkomenheden. Voortschrijdend inzicht en informatiewensen vanuit het ministerie van VWS en de Wlz-ketenpartners kunnen leiden tot aanpassing

33 1 jaar Wlz Een overzicht Bijlage: Tabellen en figuren bij de rapportage

34 CIZ werkt mee De toegang tot zorg in Nederland verandert. Het CIZ zet zich in om gemeenten en zorgverzekeraars te ondersteunen bij hun nieuwe taken op dit gebied. Daarbij maken wij gebruik van onze kennis over de cliëntgroepen, delen wij onze ervaringen als poortwachter en stellen wij actuele informatie beschikbaar. Ook ontwikkelen wij slimme tools en IT-systemen waar andere partijen in de zorg gebruik van kunnen maken. Wij doen dit met de inzet van onze betrokken zorgprofessionals. Versie Versie 1.0, d.d. 28 april jaar Wlz 2/13

35 Tabellen B.1 Tabellen cliëntkenmerken Tabel B.6 Percentage verweduwd onder de cliëntgroep vrouwen van 80 jaar en ouder met grondslag SOM/PG en percentage met leefsituatie woont als kind samen met ouders in ouderlijk huis van de cliëntgroep mannen t/m 30 jaar met grondslag VG. WMO-regio Vrouwen 80+ jr SOM/PG % Verweduwd Cliëntgroep Mannen 30-jr VG % Thuiswonend Achterhoek 76,1 35,7 Alblasserwaard-Vijfheerenlanden 72,2 32,5 Amsterdam-Amstelland 65,0 47,0 Drechtsteden 74,1 32,7 Drenthe 74,6 34,0 Eemland 70,4 37,4 Flevoland 73,4 29,2 Food Valley 72,6 47,0 Friesland 70,0 34,3 Gooi- en Vechtstreek 66,0 45,6 Groningen 73,0 40,9 Haarlemmermeer 70,7 40,7 Hoeksche Waard 76,8 36,9 Holland-Rijnland 69,3 34,9 IJsselland 73,3 32,1 Kop van Noord-Holland 71,4 34,0 Lekstroom 70,5 46,4 Midden Brabant 68,7 34,0 Midden IJssel / Oost Veluwe 72,2 25,3 Midden Limburg 70,0 37,8 Midden-Holland 73,2 49,8 Midden-Kennemerland (IJmond) 71,4 47,6 Noord Limburg 73,0 32,6 Noord Veluwe 73,9 22,2 Noord-Oost Brabant 66,4 39,0 Peelregio 66,8 57,3 Regio Alkmaar / Noord-Kennemerland 67,3 42,9 1 jaar Wlz 3/13

36 Regio Arnhem 69,2 34,1 Regio Nijmegen 72,1 23,0 Rivierenland 77,0 52,8 Stadsregio Haaglanden 66,1 44,9 Stadsregio Rijnmond 71,4 43,2 Twente 72,6 38,0 Utrecht Stad 65,0 48,0 Utrecht West 69,0 56,0 West-Brabant 73,9 40,5 West-Friesland 68,6 31,1 Zaanstreek-Waterland 71,3 48,0 Zeeland 71,9 31,5 Zuid-Kennemerland 68,1 46,0 Zuid-Limburg 72,2 40,4 Zuid-Oost Brabant 65,2 46,4 Zuid-Oost Utrecht 67,6 22,6 Onbekend/Buitenland 75,0 80,0 Totaal 70,4 38,2 1 jaar Wlz 4/13

37 B.2 Tabellen aanvragen en besluiten Tabel B.7 Aantal Wlz-aanvragen per 1000 inwoners per WMO-regio voor specifieke cliëntgroepen WMO-regio Totaal Cliëntgroep Vrouwen 80+ jr SOM/PG Mannen 30-jr VG Achterhoek 6,9 69,0 2,6 Alblasserwaard-Vijfheerenlanden 5,1 66,6 1,2 Amsterdam-Amstelland 5,2 75,8 1,3 Drechtsteden 5,3 60,4 1,2 Drenthe 6,6 61,0 1,6 Eemland 5,5 73,1 1,6 Flevoland 4,7 76,0 1,7 Food Valley 5,8 70,7 1,8 Friesland 6,6 65,0 1,8 Gooi- en Vechtstreek 8,2 83,9 1,4 Groningen 5,9 63,1 1,1 Haarlemmermeer 4,5 71,1 1,2 Hoeksche Waard 3,6 49,6 0,7 Holland-Rijnland 5,5 73,4 1,1 IJsselland 6,6 76,2 1,7 Kop van Noord-Holland 6,0 77,1 1,8 Lekstroom 4,6 69,6 1,5 Midden Brabant 7,2 87,4 1,3 Midden IJssel / Oost Veluwe 7,3 74,3 2,1 Midden Limburg 7,8 76,4 1,8 Midden-Holland 5,7 65,2 1,4 Midden-Kennemerland (IJmond) 6,4 67,8 1,4 Noord Limburg 6,7 79,1 1,3 Noord Veluwe 6,6 74,2 2,3 Noord-Oost Brabant 6,5 74,5 1,6 Peelregio 5,0 69,6 1,3 Regio Alkmaar / Noord-Kennemerland 5,8 72,3 1,4 Regio Arnhem 6,4 75,0 1,7 Regio Nijmegen 6,5 81,4 1,8 Rivierenland 6,1 87,1 1,5 Stadsregio Haaglanden 6,0 74,2 1,3 1 jaar Wlz 5/13