Sara Verbeeren, Stad Gent. Meersen, Gent

Transcriptie

1 Sara Verbeeren, Stad Gent Gentbrugse Meersen, Gent Technische fiche Locatie: Braemkasteelstraat, Gentbrugge, provincie Oost-Vlaanderen Uitvoeringstermijn in werkdagen: 230 Jaar van realisatie: Oppervlakte: 40 ha Budget ontwerpopdracht (excl. BTW): euro Budget uitvoering werken (excl. BTW): euro Subsidies: euro van de Vlaamse overheid; euro van de Provincie Oost-Vlaanderen Projectpartners: Vlaams Agentschap Natuur en Bos; Provincie Oost- Vlaanderen Dienst Planning en Onderhoud; Volkstuinencomplex De Meersen; Werkgroep Gentbrugse Meersen van Natuurpunt vzw Een megaspeelplek, een brok struinnatuur, een avontuurlijk blotevoetenpad, een wandeldijk en ligweides, nieuwe volkstuinen, oud en nieuw bos met het eerste deel van de Gentbrugse Meersen kregen de Gentenaren er 40 hectare park bij. En dat wordt gesmaakt: het park kent al een gezellig gebruik en bezoekers uit de buurt of van verderaf vinden vlot de weg erheen. Het park zal verder groeien tot een groenpool van in totaal 240 hectare. Elke Gentenaar moet op maximaal vijf kilometer van zijn woning in een groot park- en natuurgebied terechtkunnen. Daarom heeft Gent vier groenpolen nodig met veel plaats voor recreatie, in totaal 300 hectare nieuw bos en veel natuur. De Gentbrugse Meersen is één van die vier groenpolen. Op de Dag van het Park in mei 2014 was er de feestelijke opening van het eerste deel van de Gentbrugse Meersen. Enkele duizenden mensen kwamen mee genieten. Het nieuwe park is de neus van de groenpool. Het ligt in het randstedelijke weefsel van Gentbrugge. Naast toegangszone tot de ruimere groenpool moet het gebied ook een volwaardig park zijn met hoge verblijfskwaliteit, bruikbaar en beleefbaar voor omwonenden en vele anderen. Er is volop ruimte voor recreatie, natuur, stedelijke landbouw en integraal waterbeheer. Van lappendeken naar aantrekkelijk park De ambities voor het ontwerp waren niet min. Het moest van een lappendeken van kleinere groengebieden, zoals restanten van kasteelparken, stukken weiland en restruimtes, een stedelijk park maken. De bestaande fragmenten waren het uitgangspunt voor het nieuwe park. De verschillende karakters werden behouden en waar mogelijk versterkt. Los van de informele paden die zich geleidelijk in het gebied hadden ontwikkeld, kwam er een integraal toegankelijke hoofdpadenstructuur in betonverharding. De informele en de integraal toegankelij- 48

2 praktijkboek PUBLIEKE RUIMTE 2015 Technum De passerelle loopt over een walgracht en door drassig gebied. 49

3 Het vroegere weiland ruimde plaats voor de noord-zuidverbinding tussen de speelkamer en de volkstuinen. ke paden zorgen nu voor verschillende belevingen van het park. De hoofdstructuur heeft een redelijk grote maaswijdte zodat ze voldoende ruimte laat voor verdere informele ontwikkeling van de deelgebieden. Zo kreeg bijvoorbeeld het historische Rattendalepark bewust geen paden. Alleen enkele toegangen tot dit bos werden opgewaardeerd. Eens in het bos zijn bezoekers vrij te wandelen waar ze willen. Een royale toegang tot het park De hoofdtoegang van het park ligt ter hoogte van het dienstencentrum van Gentbrugge aan de Braemkasteelstraat. Deze voorruimte wordt gemarkeerd door een opvallend hekwerk, waarin later nog verlichting en signalisatie worden geïntegreerd. Een reorganisatie van de bestaande parking zorgde voor een efficiënter gebruik en een duidelijke toegang naar het achterliggende gebied. Een licht verhoogde wandeling verbijzondert deze toegang en biedt een mooi zicht op het Rattendalepark. De wandeling gaat over in een passerelle die de voorruimte verbindt met het hart van het park. De passerelle is opgevat als een genereuze toegang tot het park. Hij is ongeveer 150 meter lang en loopt over een walgracht, drassige zones, het onregelmatige terrein van het Kraakbos en de Rietgracht. Door de variabele hoogte van de passerelle en een aantal verschuivingen in het tracé ontstaat er een gevarieerde beleving van de verschillende parkdelen. Het dek van de passerelle is uitgevoerd in een geperforeerde betonverharding. Die garandeert een comfortabel gebruik en beperkt onderhoud. Ze laat ook voldoende water door zodat de vegetatie naast en onder de passerelle verder kan groeien. De draagstructuur is in zwart gelakt staal. 50

4 praktijkboek PUBLIEKE RUIMTE 2015 Moerasjes zijn aantrekkelijke natuurplekken die ook veel water bergen. Voor de allerkleinsten mag er wat kleur in zitten. Stad Antwerpen De borstwering is een robuust houten raamwerk. Landschapskamers voor sport, spel en volkstuinen Dreefstructuren die landschapskamers afbakenen, structureren de centrale zone van het park. De kamers geven plaats aan verschillende functies: het dienstencentrum, het jeugdhuis, sportterreinen, een parking, speelterrein, volkstuinen... Vooral het speelterrein is indrukwekkend. Het bestaat uit twee zones. Het noordelijke deel is een natuurlijk en avontuurlijk speellandschap met hoogteverschillen, ondiep water en elzen. Het zuidelijke deel is een intensieve zone met een zandberg, een speelruimte voor peuters en kleuters op een rubberen vloer en een grote klimconstructie. Enkele bomen zorgen voor schaduw. Zitbanken en picknicktafels maken het geheel af. Rietgracht en moerasjes Dwars door de Gentbrugse Meersen loopt de Rietgracht. Op kaarten is de naam van deze middeleeuwse stadsgrens rond heel Gent te vinden, maar dit stuk is één van de weinige overblijfselen. Het moest dan Technum De passerelle vormt een royale toegang tot het hart van het park. Langs het blotevoetenpad ervaar je de Gentbrugse Meersen op een andere manier. 51

5 Technum Langs de Braemkasteelstraat is een voorruimte ingericht met paden, een bank en een opvallend hekwerk. ook als een duidelijke grens zichtbaar blijven. De naastliggende wigvormige wadi s zijn er door een smal aarden walletje van gescheiden. De wadi s creëren meer ruimte voor water en brengen een grotere biodiversiteit in het park. Als in de toekomst de aanliggende woonwijken gescheiden rioleringen krijgen, dan kunnen deze wadi s ook instaan voor de berging van het regenwater. De voor deze waterstructuur uitgegraven grond kwam terecht in een wal, een nieuw landschappelijk element. Hij functioneert als wandeldijk en zorgt voor geluidsbuffering van de E17. Het verwerken van de uitgegraven grond in de wal maakte een gesloten grondbalans mogelijk. Verrassende microplekken Naast grootschalige landschappelijke entiteiten en een nieuwe structuur met hoofdpaden en Rietgracht kreeg het park ook enkele punctuele ingrepen verspreid over het gebied. Enkele vlonders, die los liggen van de padenstructuur, markeren microplekken in het park. Het zijn informele verblijfsplekken midden in de natuur. Door eenvoudige ingrepen kregen ook bestaande natuurlijke en historische elementen, zoals een imposante boom of een overblijvend torentje, meer aandacht. Het zijn elementen die de bezoeker bij toeval ontdekt en die getuigen van de historische en natuurlijke rijkdom van het park. Voor elk wat wilds De Gentbrugse Meersen staat voor een mix van park en natuur. Een deel is aangelegd, een groot deel mag zich spontaan ontwikkelen. De Gentbrugse Meersen groeit nog elke dag en dat mogen bezoe- 52

6 praktijkboek PUBLIEKE RUIMTE 2015 Stad Antwerpen Opdrachtgever / bouwheer Voor de realisatie van het park was dit een akker, tegenwoordig is dit gebied een bos. kers van dichtbij bekijken. Ze kunnen op blote voeten op pad door bosjes en moeraszones. Of dwars door de graslanden de vlonders zoeken. Verschillende biotopen bieden voor klein en groot, voor planten en dieren, voor elk wat wilds. In het voorjaar van 2015 start de aanleg van de volgende 100 hectare. Stad Gent, Groendienst Sara Verbeeren Botermarkt Gent sara.verbeeren@gent.be Hoofdopdrachthouder ontwerp Technum in samenwerking met Denis Dujardin en Geert Meysmans Hoofdaannemer uitvoering werken Krinkels nv Donkergroen (speelinfrastructuur) 53