Grassen. en voeding.

Transcriptie

1 Grassen en voeding

2 2 Inhoud Innovatief graszaad... pagina 3 Team Recreatiegrassen... pagina 4 Grassoorten en mengsels... pagina 5 Sportvelden... pagina 5 PreGerm... pagina 8 Keuzeschema sportvelden... pagina 10 Keuzeschema openbaar groen... pagina 12 Professional Lawn Mixture... pagina 14 Microclover... pagina 14 Keuzeschema bermen, taluds en dijken... pagina 16 Golfbanen... pagina 18 Bodemanalyse... pagina 20 Nutrimeststoffen... pagina 21 Grasherkenning... pagina 22

3 iseed: met voeding gecoat graszaad Innovatief graszaad Vernieuwing van grasmengsels en haar toepassingen, dat staat bij Innoseeds hoog in het vaandel. De afgelopen jaren zijn met succes diverse innovaties op de markt gebracht. PreGerm en Nutriseed zijn hier enkele voorbeelden van. In 2007 werd Microclover geïntroduceerd, een minuscuul klavertje welke in grasvelden wonderen verricht. Daarnaast heeft Innoseeds met gepaste trots het kwaliteitslabel Professional Lawn Mixture in de markt gezet. Innovatie is een continu proces, de allernieuwste kwam vorig seizoen: graszaad omhuld met voeding: iseed. iseed is een nutrientencoating welke aangebracht wordt op graszaden. Door het procédé in deze coating worden de aanwezige voedingsstoffen veel efficiënter benut. Het graszaad krijgt daardoor een voorsprong, welke het gedurende het gehele speelseizoen behoudt. PreGerm, het voorkiemen van graszaad, is inmiddels een niet meer weg te denken product bij de aanleg en onderhoud van sportvelden. PreGerm zorgt ervoor dat het aandeel veldbeemd in sportvelden drastisch wordt verhoogd. Het gebruik van veldbeemd bij groot onderhoud is de laatste jaren dan ook weer toegenomen. Microclover is een product dat na jaren van selectie en veredeling op de markt is gekomen. Microclover is een fijnbladige klaver die kort maaien en recreatief gebruik bijzonder goed verdraagt. Deze eigenschappen, gecombineerd met het feit dat Microclover stikstof uit de lucht bindt en weer afgeeft aan de grasplanten, biedt de milieubewuste sportveldbeheerder een prima product. De nieuwste ontwikkelingen worden natuurlijk gecombineerd met de allerbeste rassen uit de Grasgids, het medium op basis waarvan de sportveldbeheerder jaarlijks zijn mengsels kiest. Ook dit jaar staan de rassen in de mengsels van Innoseeds weer hoog op de ranglijst van de Grasgids. Een extra garantie voor u dat het beste genetisch materiaal wordt gebruikt. Wij wensen u veel leesplezier Henk Roelofsen Dick van der Veen 3

4 Voor uw bestellingen Verkoop binnendienst tel: fax: Team Recreatiegrassen Om onze missie Seed & Service in daden om te zetten, kunt u rekenen op deskundige adviezen en begeleiding van ons recreatiegrassenteam. Hendrik Nagelhoud Productmanager Recreatiegrassen tel: +31 (0) hendrik.nagelhoud@innoseeds.nl Henk Roelofsen Accountmanager Noord en Midden Nederland tel: +31 (0) henk.roelofsen@innoseeds.nl Dick van der Veen Accountmanager Zuid Nederland, Wallonië, Gewest Brussel en Luxemburg tel: +31 (0) dick.vanderveen@innoseeds.nl Henri Caenen Commercieel afgevaardigde Antwerpen, Limburg,Vlaams Brabant tel: +32 (0) henri.caenen@innoseeds.be Frank de Dobbelaere Commercieel afgevaardigde West- en Oost-Vlaanderen, Vlaams Brabant tel: +32 (0) frank.dedobbelaere@innoseeds.be 4

5 Grassoorten, rassen en mengsels Grassoorten hebben verschillende eigenschappen waardoor ze meer of minder geschikt zijn voor bepaalde toepassingsgebieden (zie tabel hiernaast). De keuze van een grassoort voor een toepassingsgebied is afhankelijk van de eisen die de gebruiker eraan stelt. Binnen de soorten worden rassen gekweekt. Deze rassen worden op de eigenschappen, die van belang zijn voor de verschillende toepassingen, onafhankelijk getest. De resultaten worden jaarlijks bekend gemaakt in de Grasgids, een uitgave van Plantum NL, de branchevereniging van de zaaizaadbedrijven. Grasvelden worden aangelegd voor verschillende toepassingsgebieden, op zeer uiteenlopende grondsoorten en onder diverse omstandigheden. Ook het onderhoud en de bemesting van grasvelden zijn zeer verschillend, terwijl er ook binnen een grasveld grote verschillen kunnen bestaan in bijvoorbeeld het gebruik en de hoeveelheid licht. Het is daarom niet gewenst om maar één grassoort/-ras te gebruiken, maar een mengsel van enkele soorten. Een mengsel geeft een grotere kans op een goed grasveld door een groter aanpassingsvermogen en minder schade als gevolg van ziekten. 5 Sportvelden Win2Win, gezond en bespelingstolerant De hoogste kwaliteit, daar draait het om bij de aankoop van graszaadmengsels. De laagste kosten op lange termijn bereikt u alleen wanneer u toprassen uit de Grasgids kiest. Voor Engels raaigras zijn bespelingstolerantie, herstellingsvermogen en resistentie tegen voetrot de eigenschappen waar het om gaat, terwijl voor het onmisbare veldbeemdgras, bespelingstolerantie naast herstellingsvermogen en resistentie tegen bladvlekkenziekte de cruciale eigenschappen zijn. Resistentie tegen voetrot Bespelingstolerantie vs. voetrot Bron: Grasgids ,5 8,0 7,5 7,0 6,5 6,0 Lugano Greenway Montreux Twingo Ballet Dante 1 Doremi Barluxe Quintus Tapiola Melbourne Bardoria Vitellius Gallius Barfriso Action 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 7,8 7,9 8,0 Bespelingstoleratie Conrad 1 Bizet 1 Hugo 1 Cleopatra Bareuro Listz 1 Dickens 1 Milan Vesuvius Venice Berlioz 1 De toprassen Engels raaigras laten in de Grasgids 2009 op de eigenschappen betredingstolerantie en herstellingsvermogen slechts kleine verschillen zien. Meer in het oog springend zijn de verschillen op de eigenschap resistentie tegen voetrot. Met name in de natte en steeds warmere herfst- en voorjaarsmaanden ligt het gevaar voor deze ziekte op de loer. Omdat uw velden met name in deze periode het meest intensief worden gebruikt, is het verstandig bij uw keuze van het juiste graszaadmengsel voor uw sportvelden, ruim aandacht te schenken aan de voetrotresistentie van de gebruikte Engels raaigrasrassen. Het in Win2Win gebruikte ras Conrad 1 heeft het hoogste resistentiecijfer tegen voetrot. De combinatie met het ras Bizet 1 zorgt ervoor dat voetrot nauwelijks tot geen poot aan de grond krijgt. De in Win2Win gebruikte veldbeemdrassen Limousine en Julius scoren op mn. bespelingstolerantie beter dan concurrerende rassen. Het mengsel Win2Win bevat dan ook de toprassen van de Grasgids en staat garant voor een lang speelseizoen. Nu ook beschikbaar als Win2Win iseed.

6 6 iseed iseed is een voedingscoating welke het graszaad omhult. De coating bevat extra voedingsstoffen (stikstof en fosfaat), de meest essentiële elementen welke het graszaad nodig heeft in de startfase. Samen garanderen ze in een kortere tijd een betere, dichtere grasmat. Graszaad wordt nogal eens gezaaid in een bodem waar het aanwezige fosfaat niet altijd direct beschikbaar is voor de jonge wortels. Het extra fosfaat om het graszaad is dan ook een welkome aanvulling voor de jonge plant. De aanwezige stikstof zorgt juist voor een snelle doorgroei in de beginfase. Het resultaat: een mat die eerder gesloten is en meer speeluren verdraagt. meer wortelvolume met iseed iseed: direct een groeispurt iseed op graszaad is een patent van Yara en wordt exclusief op de graszadenmarkt gebracht door Innoseeds. Met iseed worden direct de voedingsstoffen daar gebracht, waar het zaad ze nodig heeft. Deze voedingsstoffen geven de kiemplant een zodanige groeispurt dat de planten de beginfase veel beter doorkomen. Zowel laboratorium- als veldproeven hebben overduidelijk aangetoond dat de wortelgroei fors verbeterd. De kiemplant groeit daardoor forser door met als eindresultaat een vitalere graszode, zelfs na meerdere keren maaien. iseed: een stabielere grasmat De meerwaarde van iseed is voldoende in de praktijk getoetst. STRI-Bingley kwam tot de conclusie dat graszaad met iseed zorgt voor een veel gezondere graszode. Het veld komt dan ook veel beter de winter door. Verder is aangetoond dat de grondbedekking veel intensiever is. Straatgras en onkruiden krijgen dan ook vrijwel geen kans zich te vestigen. De mat is beter bespeelbaar. iseed geeft een dichtere grasmat met minder straatgras Proeven uitgevoerd op sportvelden geven aan dat gras met iseed een veel dichtere zode geeft. Dit blijkt uit metingen van IPC- Groene Ruimte, zowel op velden waar is doorgezaaid als daar waar opnieuw is ingezaaid. Door de dichtere zode ontbrak vrijwel volledig het onkruid en werd vrijwel geen straatgras geconstateerd. De zode bevatte ca % meer planten. Vooral de bezetting met Engels raaigras is beter. Effect iseed op aantal planten Engels raai Aantal planten Engels raaigras Moment 1 Moment 2 Engels raaigras iseed Engels raaigras Snelsport iseed en Win2Win iseed iseed wordt aangeboden in de mengsels Snelsport iseed en Win2Win iseed. Beide mengsels bevatten de toprassen Conrad 1 en Bizet 1. Deze rassen staan samen met de coating garant voor een dichtere zode en een beter bespeelbaar veld. Om de toepassing van Snelsport iseed en Win2Win iseed te vergemakkelijken is een speciale doorzaaitabel ontwikkeld. Zo kan de doorzaaimachine op de juiste zaaidichtheid worden afgesteld. De gegevens omtrent het afstellen van de diverse zaaimachine s vindt u op onze website.

7 iseed dichtere zode zorgt voor meer stabiliteit meer wortelvolume zorgt voor een betere benutting meststoffen langere wortels zorgen voor een grotere droogtetolerantie stabielere grasmat zorgt voor langer speelseizoen iseed kreeg een warm onthaal Henri Bekkers: Dienst Sport & Recreatie gemeente s-hertogenbosch Ik ben een echte boerenzoon en in de maisteelt wordt al langer met succes de meststoffen direct bij het zaadje gebracht (iseed-coating). Dus waarom zou het op andere plekken niet kunnen? Ik heb het nu ook in de praktijk gebracht. Op 70% van alle sportvelden in onze gemeente hebben we in 2008 voor het eerst Win2Win iseed ingezaaid. Win2Win bevat 75% Engels raaigras, een snelle kiemer, en 25% veldbeemd. Veldbeemd maakt de mat steviger, maar is ook een trage kiemer. Met Win2Win iseed is dat probleem opgelost. De voedingscoating zorgt snel voor een hele goede dichte mat. Waarbij bovendien de kleur van het gras veel mooier is. Ikzelf ben erg gecharmeerd van dat mestschilletje om het graskorreltje. Immers, hoe meer bemesting op de juiste plek en hoe sneller de opkomst, des te beter het resultaat. Jacques van Middelkoop: Hoofd Cultuurtechnisch Beheer Sport & Recreatie gemeente Utrecht We hebben als test een softbalveld en enkele voetbalvelden ingezaaid met Snelsport iseed, zowel rond de kwetsbare doelgebieden als op de rest van het veld. In het begin merkten we niet direct een uitgesproken voordeel ten opzichte van standaard graszaad. Maar het eindresultaat is boven verwachting, ondanks dat we pech hadden met het weer. Het opkomstpercentage van het iseed-gras was erg goed. Vooral de kwetsbare doelgebieden profiteerden al snel van de extra boost die de voedingscoating iseed biedt. Daarbij was ook het zaaien gemakkelijk. Doordat iseed-zaad zwaarder is, blijft het beter liggen en is het contact met de grond beter. In de toekomst gaan we Snelsport iseed zeker inzetten. 7

8 PreGerm gewapend gras In het kader van efficiency neemt het aantal bespelingsuren toe. De aanwezigheid van een hoog aandeel veldbeemdgras in de grasmat is daarom van essentieel belang. Dit leidt immers tot een hogere betredingstolerantie van de grasmat. De trage kieming en vestiging van veldbeemdgras zorgt ervoor dat het aandeel veldbeemd op een gerenoveerd of doorgezaaid veld vaak tegenvalt. Met de komst van PreGerm is dit probleem verleden tijd. PreGerm, 5-7 dagen voorsprong PreGerm is een geraffineerde, natuurlijke zaadbehandeling. PreGerm staat voor voorkiemen, een techniek die in de hoogwaardige groenteteelt als standaard geldt. Met behulp van vocht en een verhoogde temperatuur is de kiemrust van het veldbeemd reeds gebroken. Net voor het kiempje door de zaadhuid komt, zijn de omgevingsomstandigheden hersteld. Hiermee is de voorsprong (reductie van de kiemduur) geconditioneerd. Een versnelde opkomst van 5-7 dagen zorgt ervoor dat het veldbeemdgras steviger staat in de concurrentie met het snel kiemende Engels raaigras. Tevens zorgt een hogere vitaliteit ervoor dat ongunstige omstandigheden, zoals een tekort of overmaat aan water, minder invloed kunnen uitoefenen op de vestiging van het veldbeemd. Uiteindelijk leidt dit tot een hoger aandeel veldbeemdgras in uw grasmat. Omdat veldbeemdgras, vanwege zijn ondergrondse horizontale beworteling bekend staat als het betonijzer van de grasmat, krijgt de betredingstolerantie van uw grasmat een positieve impuls. PreGerm monitor: uitzonderlijke resultaten Maar liefst 10% meer veldbeemd na inzaai met PreGerm Renovation trof IPC Groene Ruimte aan in een viertal gerenoveerde sportvelden. Deze sportvelden waren deels ingezaaid met SV8. Zelfs wanneer we PreGerm Overseeding (75% Engels raaigras, 25% geprimed veldbeemd) doorzaaien in plaats van een traditioneel SV7 mengsel zien we een duidelijke toename van het aandeel veldbeemd in de grasmat. Praktijkonderzoek in de Benelux geeft aan dat een verhoging van ruim 11% in het verschiet ligt. Onder minder gunstige omstandigheden zal het voordeel van PreGerm nog groter zijn. Aandeel veldbeemd in augustus (%) Totaal Katelijne Genk Leeuwarden Rotterdam 18, SV7 SV7 Overig Veldbeemdgras 7,9 Samenstelling grasmat 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% + 11,5! PreGerm Overseeding + 11,5% veldbeemd PreGerm Overseeding Straatgras Engels raaigras 8

9 Twee stappen voorwaarts De nieuwe generatie Engels raaigrasrassen Conrad 1 en Bizet 1, naast het topras Limousine veldbeemd, maken het mogelijk een ware stap voorwaarts te zetten in het onderhoud en aanleg van sportvelden. Door de concepten iseed en PreGerm hier aan toe te voegen is het mogelijk twee stappen in één keer te zetten. Een ware vooruitgang. Iets wat onbereikbaar leek, ligt nu binnen handbereik. PreGerm: Gewapend gras hogere vitaliteit geeft meer veldbeemdgras dit geeft een stevigere grasmat dit leidt tot kostenbesparing 9

10 10 Keuzeschema sportvelden Speelstop maximaal 6 weken Champion Snelsport iseed Snelsport iseed Doorzaai Speelstop vanaf 6 weken PreGerm Overseeding Win2Win iseed Win2Win SV7 Goal SV7 Snelsport iseed Nieuwe aanleg / Renovatie Periode tot gebruik: 6-12 weken Periode tot gebruik: vanaf 12 weken PreGerm Overseeding Win2Win iseed Win2Win SV 7 Win2Win iseed PreGerm Renovation SV8 Microclover Sport

11 Zaaizaadhoeveelheid Voor onderstaande mengsels is het advies: Voor inzaai: kg per veld Snelsport iseed / Win2Win iseed: kg/veld Voor doorzaai: kg per veld Snelsport iseed / Win2Win iseed: kg/veld 65 % Engels raaigras Conrad 35 % Engels raaigras Bizet 25 % Engels raaigras Conrad 25 % Engels raaigras Bizet 50 % Voedingsstoffen 25 % Engels raaigras Conrad 25 % Engels raaigras Bizet 50 % Voedingsstoffen 55 % Engels raaigras Conrad 20 % Engels raaigras Bizet 15 % Veldbeemdgras Limousine (PreGerm) 10 % Veldbeemdgras Julius (PreGerm) 27,5 % Engels raaigras Conrad 10 % Engels raaigras Bizet 10 % Veldbeemdgras Limousine 2,5 % Veldbeemdgras Julius 50 % Voedingsstoffen 55 % Engels raaigras Conrad 20 % Engels raaigras Bizet 20 % Veldbeemdgras Limousine 5 % Veldbeemdgras Julius 20 % Engels raaigras Hugo 25 % Engels raaigras Bizet 30 % Engels raaigras Conrad 10 % Veldbeemdgras Miracle 15 % Veldbeemdgras Harmonie 25 % Engels raaigras Conrad 25 % Engels raaigras Bizet 50 % Voedingsstoffen 55 % Engels raaigras Conrad 20 % Engels raaigras Bizet 15 % Veldbeemdgras Limousine (PreGerm) 10 % Veldbeemdgras Julius (PreGerm) 27,5 % Engels raaigras Conrad 10 % Engels raaigras Bizet 10 % Veldbeemdgras Limousine 2,5 % Veldbeemdgras Julius 50 % Voedingsstoffen 55 % Engels raaigras Conrad 20 % Engels raaigras Bizet 20 % Veldbeemdgras Limousine 5 % Veldbeemdgras Julius 27,5 % Engels raaigras Conrad 10 % Engels raaigras Bizet 10 % Veldbeemdgras Limousine 2,5 % Veldbeemdgras Julius 50 % Voedingsstoffen 25 % Engels raaigras Bizet 25 % Engels raaigras Hugo 25 % Veldbeemdgras Miracle (PreGerm) 25 % Veldbeemdgras Julius (PreGerm) 50 % Engels raaigras Bizet 40 % Veldbeemdgras Harmonie 10 % Veldbeemdgras Julius 45 % Engels raaigras Bizet 35 % Engels raaigras Conrad 15 % Veldbeemdgras Harmonie 5 % Microclover 11 Geschikt voor het doorzaaien van intensief gebruikte trainingsvelden en doelgebieden Snelle aanslag Snellere bovengrondse en ondergrondse groei Efficiëntere benutting van meststoffen Meer speeluren, stabielere grasmat Snellere bovengrondse en ondergrondse groei Efficiëntere benutting van meststoffen Meer speeluren, stabielere grasmat Hogere vitaliteit geeft meer veldbeemdgras Meer veldbeemd geeft een stevige grasmat Een stevige grasmat leidt tot kostenbesparing Win2Win met extra voeding Snellere graszetting Dichtere zode De beste rassen uit de Grasgids Geschikt voor wedstrijd- en trainingsvelden Geschikt voor intensief gebruik In- en doorzaai, renovatie Standaard SV7 mengsel Geschikt voor in- en doorzaai van normaal gebruikte sportvelden Goal is ook zeer geschikt voor de inzaai van trainingsvelden Snellere bovengrondse en ondergrondse groei Efficiëntere benutting van meststoffen Meer speeluren, stabielere grasmat Hogere vitaliteit geeft meer veldbeemdgras Meer veldbeemd geeft een stevige grasmat Een stevige grasmat leidt tot kostenbesparing Win2Win met extra voeding Snellere graszetting Dichtere zode De beste rassen uit de Grasgids Geschikt voor wedstrijd- en trainingsvelden Geschikt voor intensief gebruik In- en doorzaai, renovatie Win2Win met extra voeding Snellere graszetting Dichtere zode Hogere vitaliteit geeft meer veldbeemdgras Meer veldbeemd geeft een stevige grasmat Een stevige grasmat leidt tot kostenbesparing Geschikt voor inzaai van sportvelden, waarbij het veldbeemd de kans krijgt zich te vestigen Hoge stabiliteit als gevolg van het hoge aandeel veldbeemd Duurzaam sportveldbeheer Langer groeiseizoen, groenere mat

12 12 Keuzeschema openbaar groen/gazon Populair Intensief gebruik Match iseed Match PreGerm Match iseed Recreatief gazon Match Recreatie R1 Extensief gebruik Slow Sier-/schaduw Finesse Groenere kleur Match Microclover

13 Zaaizaadhoeveelheid Voor ondergenoemde mengsels wordt aanbevolen: Machinale inzaai: kg per ha / Handzaai: 2,5-3,0 kg per are Match iseed: kg per ha / Handinzaai: 5-6 kg per are Bij doorzaai wordt de helft van de zaaizaadhoeveelheid geadviseerd. 40 % Engels raaigras 15 % Roodzwenkgras gewoon 20 % Roodzwenkgras fors 25 % Veldbeemdgras 10 % Engels raaigras 10 % Roodzwenkgras gewoon 10 % Roodzwenkgras fors 10 % Roodzwenkgras fijn 10 % Veldbeemdgras 50 % Voedingsstoffen 20 % Engels raaigras 20 % Roodzwenkgras gewoon 20 % Roodzwenkgras fors 20 % Roodzwenkgras fijn 20 % Veldbeemdgras (PreGerm) 10 % Engels raaigras 10 % Roodzwenkgras gewoon 10 % Roodzwenkgras fors 10 % Roodzwenkgras fijn 10 % Veldbeemdgras 50 % Voedingsstoffen 20 % Engels raaigras 20 % Roodzwenkgras gewoon 20 % Roodzwenkgras fors 20 % Roodzwenkgras fijn 20 % Veldbeemdgras 20 % Engels raaigras 10 % Roodzwenkgras gewoon 20 % Roodzwenkgras fors 25 % Veldbeemdgras 20 % Hardzwenkgras 5 % Struisgras 10 % Roodzwenkgras gewoon 10 % Roodzwenkgras fijn 30 % Roodzwenkgras fors 45 % Schapegras 5 % Struisgras 30 % Roodzwenkgras fors 30 % Roodzwenkgras fijn 20 % Roodzwenkgras gewoon 20 % Veldbeemdgras 5 % Microclover 95 % Gazonmengsel Match Geschikt voor intensief gebruikt openbaar groen Heeft een dichte zode op alle grondsoorten Kan goed tegen bespelen/betreding (recreatieterreinen) Droogtetolerant Match met extra voeding Snellere zodevorming Betere betreding Meer veldbeemd in de grasmat Heeft een dichte zode op alle grondsoorten Kan goed tegen betreding Match met extra voeding Snellere zodevorming Betere betreding Een uitstekend mengsel voor grasvelden in het openbaar groen Voldoet op verschillende grondsoorten en onder wisselende omstandigheden Geschikt voor betreding en recreatief gebruik Door zijn brede samenstelling geschikt voor vele omstandigheden en alle grondsoorten Met name bedoeld voor openbaar groen, campings en parkeerplaatsen Extensief gebruik/weinig onderhoud Geschikt voor alle grondsoorten Fijnbladig, traaggroeiend en mooie donkergroene kleur Geschikt als schaduwgazon Niet te kort maaien Droogtetolerant Groen gekleurd gras Lage onderhoudskosten Onkruidvrij 13

14 Kwaliteit boven alles Het gebruik van graszaden is vaak een onderdeel van kostbare projecten. Bovendien is de aanleg van een gazon of sportveld een investering voor meerdere jaren. Dat de kwaliteit boven alles moet staan wanneer u een graszaadmengsel kiest, is zonder meer duidelijk. Professional Lawn Mixture: hét kwaliteitslabel voor graszaadmengsels met de meest optimale samenstelling voor het gebruiksdoel Vanuit wensen en eisen die de gebruiker stelt, is een mengsel gemaakt van de beste grassoorten. Er is geen enkele concessie gedaan ten aanzien van de prijs. waarin de best mogelijke rassen zijn gebruikt Met de nationale en internationale Grasgidsen zijn de rassen gekozen met de hoogste scores op de gewenste gebruikseigenschappen. met de hoogste kiemkracht en zuiverheid Het NAK label staat voor minimaal gegarandeerde kiemkracht en zuiverheid. Voor Professional Lawn Mixture mengsels worden de graszaadpartijen met de hoogste kiemkracht en zuiverheid geselecteerd. Micro- clover Microclover geeft: Groenere kleur gras Lagere onderhoudskosten Minder onkruiden Een klein plantje, een groot resultaat Microclover is een product dat na tientallen jaren van selectie/veredeling is ontwikkeld. Microclover is een kleinbladige klaver die kort maaien en recreatief gebruik goed verdraagt. De combinatie van deze eigenschappen, gecombineerd met het gegeven dat Microclover stikstof uit de lucht bindt, heeft de volgende voordelen: Groenere kleur gras Zonder meststoffen toch een groen gazon. Microclover zorgt ervoor. Microclover bindt stikstof uit de lucht. Deze stikstof komt gratis en voor niks beschikbaar voor het gras. Onafhankelijk onderzoek uitgevoerd door STRI-Bingley in Engeland leert 14 dat ook de winterkleur aanmerkelijk beter is. Ook tijdens droogte in de zomer blijft de grasmat beter op kleur. Lagere onderhoudskosten Continue beschikbaarheid van het onmisbare voedingsmineraal stikstof zorgt voor een gezondere en vitalere grasmat. De zode ziet er strak uit zonder veel onderhoud. Onkruidvrij In een gesloten grasmat, bestaande uit grassen en Microclover, heeft onkruid geen kans zich te vestigen. De bestrijdingsmiddelen kunnen in de kast blijven. Het milieu vaart er wel bij.

15 Microclover: nu ook voor sportvelden Proeven uitgevoerd door het officiële beproevingsorgaan in Duitsland (BSA) en Innoseeds tonen aan dat Microclover betreding goed verdraagt. In de praktijk zijn de eerste sportvelden reeds ingezaaid met Microclover. Microclover is verkrijgbaar in de volgende mengsels: Sportvelden: Microclover Sport Gazon/recreatieterreinen: Match Microclover Racing Genk zéér tevreden over Microclover Ik was voornamelijk geïnteresseerd in het terugbrengen van de hoeveelheid meststoffen en water op de velden. Voorjaar 2007 besloten we om een veld voor de helft met en voor de helft zonder Microclover in te zaaien, aldus Frans Vercammen, verantwoordelijke voor het onderhoud van de velden van KRC Genk in België. Het eerste wat ons opviel was de snelle vestiging van het Microclover deel; binnen twee maanden konden we het veld weer gebruiken. Daarnaast zat er veel minder onkruid in dit deel van het veld. Sinds juli 2007 bespelen we dit veld intensief. De stabiliteit van het veld is geweldig. Het maaien van het Microcloverveld is gemakkelijk en het resultaat is steeds perfect. Hierdoor hebben we besloten Microclover Sport te gebruiken in alle komende renovaties van onze velden, niet alleen de jeugd- en trainingsvelden maar ook ons hoofdveld. Menno van de Bos, fa. Krinkels over Microclover in het Vondelpark De grasvelden in het Vondelpark worden zeer intensief betreden. Ervaringen met Microclover zijn sinds 2006 zeer positief bevonden ook door de gemeente. Gebleken is dat Microclover het grastapijt beter beschermt tegen zeer intensieve betreding. Zelfs na 2 jaar zie je duidelijk welk gedeelte is behandeld met Microclover en welk gedeelte niet. Het bewerkte gedeelte is duidelijk het hele jaar groener. Via de Microclover komt continu stikstof beschikbaar voor de grasmat, daardoor blijft deze gezonder en sterker. De zode blijft langer fris en groen zonder al teveel onderhoud. Het is een goed product om te gebruiken vooral voor intensieve grasmatten waar veel beweging op is. 15

16 16 Keuzeschema bermen, taluds en dijken Slow Bermen en taluds Bermen B3 Bermen BTK1100 Dijken 1 / D1 Dijken Dijken 2 / D2

17 Zaaizaadhoeveelheid Voor ondergenoemde mengsels wordt aanbevolen: kg per ha. 10 % Roodzwenkgras gewoon 10 % Roodzwenkgras fijn 30 % Roodzwenkgras fors 45 % Schapegras 5 % Struisgras 20 % Roodzwenkgras gewoon 30 % Roodzwenkgras fors 35 % Hardzwenkgras 10 % Schapegras 5 % Struisgras 10 % Roodzwenkgras gewoon 50 % Roodzwenkgras fors 15 % Veldbeemdgras 10 % Struisgras 15 % Westerwolds raaigras 40 % Engels raaigras weidetype 15 % Roodzwenkgras fijn 10 % Roodzwenkgras fors 25 % Veldbeemdgras 10 % Witte cultuurklaver 10 % Engels raaigras 30 % Roodzwenkgras fijn 30 % Roodzwenkgras fors 30 % Veldbeemdgras Extensief gebruik/weinig onderhoud Fijnbladig, traaggroeiend en mooie donkergroene kleur Geschikt voor alle grondsoorten Normaal beheer Geschikt voor alle grondsoorten Met name ontwikkeld voor de zeer schrale ondergronden Westerwolds raaigras zorgt voor snelle vestiging Geschikt voor alle grondsoorten Wintervast Snelle opkomst en grondbedekking na inzaai Mengsel met gras en klaver voor dijken die beweid worden en die regelmatig worden gemaaid of gehooid Extensief beheer Laag onderhoudsniveau Maaidijken die een aantal keer per jaar gemaaid worden 17

18 Keuzeschema golfbanen Green Aristo Tee Special Fairway Finesse Meststoffen voor golfbanen Nutrigrow Geschikt voor green en tee Toepassen in voorjaar, zomer en herfst Algemene formule: MgO+2Fe Korrel lost snel op Nutri-N Geschikt voor fairways Toepassen in voorjaar en zomer Algemene formule: 22-5 Met nitrificatieremmer 18

19 Golfbaan De golfmengsels bestaan uitsluitend uit toprassen die aanbevolen worden in de Grasgids en/of getest zijn bij het STRI, Bingley (Engeland). De golfmengsels zijn uit voorraad leverbaar. Bij de keuze van de rassen is met name gelet op resistentie tegen ziekte, herstellingsvermogen en zodedichtheid. 40 % Roodzwenkgras gewoon 50 % Roodzwenkgras fijn 10 % Struisgras 25 % Roodzwenkgras gewoon 25 % Roodzwenkgras fijn 20 % Roodzwenkgras fors 30 % Veldbeemdgras 30 % Roodzwenkgras fors 30 % Roodzwenkgras fijn 20 % Roodzwenkgras gewoon 20 % Veldbeemdgras Snelle green, zeer dichte grasmat Verdraagt dagelijks extreem kort maaien Veel bespelingsuren Zowel geschikt voor nieuwe inzaai als doorzaai Tees met een dichte, fijne zode Harmonie, zeer fijnbladig veldbeemd met de hoogste betredingstolerantie Zowel geschikt voor nieuwe inzaai als doorzaai Intensief bespelen/belopen Fijne grasmat/ook geschikt voor schaduw Sterke mat (door voldoende veldbeemdgras) Verdraagt schrale omstandigheden goed Zowel geschikt voor nieuwe inzaai als doorzaai 19

20 Bodemanalyse: Spurway Sport & Recreatie Meten is weten Zonder een juist inzicht in de voedingstoestand van uw sportvelden is het onmogelijk op maat te bemesten. Aangezien een bodemanalyse zich richt op de minder uitspoelingsgevoelige elementen, is het najaar/ vroege voorjaar een geschikt moment om de sportvelden te bemonsteren. Het geeft u namelijk de benodigde informatie voor het maken van een bemestingsplan. Figuur hiernaast: Ingewikkeld is de interactie tussen voedingselementen. De aanwezigheid van een bepaald element kan de opname van een ander element beperken (Kalium beïnvloedt de opname van Magnesium ongunstig), maar ook verbeteren (Kalium verhoogt de opname van Mangaan). Spurway Sport & Recreatie, een juiste analyse De Spurway-analyse is een volledig op sportveldbemesting afgestemde grondonderzoekmethode. Het verschil met traditionele analyses is dat een Spurwayanalyse inzicht geeft in de werkelijk voor de plant beschikbare hoeveelheid voedingselementen. De Spurway-analyse stelt immers de concentratie van de verschillende voedingselementen gelijktijdig met één extractievloeistof vast. Deze extractievloeistof, Spurway, is licht zuur omdat in het wortelmilieu de ph ook licht zuur is. De bodemvoorraad van de elementen wordt gelijktijdig vastgesteld, waardoor inter- Interactie tussen elementen B Fe N NH + 4 P K NH - 3 NH + 4 Zn Ca Mn 20 Antagonisme Synergisme Cu Mo Mg actie tussen elementen (bijvoorbeeld de reactie van ijzer met fosfaat tot het niet opneembare ijzerfosfaat) onderdeel is van het meetresultaat. Op deze manier simuleert de Spurway-analyse de capaciteit die de wortels hebben om elementen op te nemen. Spurway, een volledige analyse Aan het vijfde hoofdelement zwavel besteedt de praktijk vaak te weinig aandacht. Zwavel is onmisbaar voor de groeiregulatie van het gras. De Spurway-analyse geeft dan ook inzicht in de zwaveltoestand van de grond. Speciaal advies voor sportvelden De Spurwaymethode geeft inzicht in de hoeveelheid beschikbaar fosfaat, kali, magnesium, zwavel en de zuurgraad. Tevens krijgt u een specifiek op sportvelden toegespitst advies. Innoseeds ontwikkelde hiervoor speciaal een bemestingsadvies. Vraag uw Innoseeds-accountmanager om een Spurway-analyse uit te voeren.

21 Nutrimeststoffen: Maatwerk Niet te vroeg, niet te veel, niet te weinig, daar draait het om bij bemesten van gras. Met andere woorden, we praten hier over Maatwerk. Praktijkervaringen en onafhankelijk onderzoek bij het meest toonaangevend onderzoeksinstituut STRI in Bingley (Engeland) leren ons het volgende: De stikstof in Nutrimeststoffen komt niet vrij voordat het gras er behoefte aan heeft De stikstofbehoefte van het gras en de afgifte van voeding uit Nutrimeststoffen zijn in ons klimaat gelijk. Verwijderen van overtollig gras en groeistagnatie zijn verleden tijd. De praktijk heeft bewezen dat Nutrimeststoffen bij een plotselinge omslag in het weer niet direct stilvallen (continue afgifte). Nutrimeststoffen hebben een prima uithoudingsvermogen Een directe groeireactie na het strooien van meststoffen is weinig bijzonder. Het overbruggen van een groeiperiode, daar is het ons om te doen. Door de gefaseerde stikstofafgifte is het uithoudingsvermogen van Nutrimeststoffen duidelijk langer dan dat van de traditionele langzaamwerkende meststoffen. Bemestingsadvies op maat De Innoseeds accountmanager maakt bemestingsadviezen op maat. Dit advies maakt duidelijk wanneer u hoeveel meststoffen moet strooien. Dit advies past hij, in overleg met u, aan de hand van de ervaringen, aan. Zo krijgt u ook voor uw probleemvelden een advies dat beantwoordt aan uw doel. Kiezen voor Nutrimeststoffen is een stap naar groenere en gezondere grasmatten. De eerste stap naar een optimale bemesting is het analyseren van de bodem volgens de methode Spurway Sport & Recreatie. Over de overige stappen praat uw accountmanager u graag bij. Drie keer strooien In de tabel hiernaast is de grasgroei tegen de tijd (maanden) uitgezet. In de maanden april/mei komt de grasgroei als gevolg van de oplopende temperatuur op gang. Het gras dient bemest te worden aangezien de in de bodem beschikbare hoeveelheid mineralen als gevolg van de Samenstelling en gebruik Algemene formule Nutrigrow MgO+2Fe Nutri-N 22-5 Stikstofbehoefte jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec doorgaans natte wintermaanden nihil is. Net voor de hete zomermaanden zien we wederom een toename van de grasgroei. Een tweede gift is op zijn plaats. Juli en augustus zijn doorgaans dermate warm dat de grasgroei afneemt. Na deze zo- Voedingsbehoefte gras mermaanden zien we in september als gevolg van lagere temperaturen gecombineerd met een betere vochtvoorziening een toename in de grasgroei. Een nazomerbemesting zorgt ervoor dat het gras voldoende voeding ter beschikking heeft. Wanneer u drie keer Nutrimeststoffen toepast, zorgt u voor een vlak groeipatroon van het gras. Nutrifer Fe Het resultaat van Nutrimeststoffen is bij herhaald gebruik steeds beter Bij herhaald gebruik van Nutrimeststoffen bouwt u een stikstofbuffer op in de grond. Uw gras kan dan uiteindelijk beter tegen een stootje omdat er altijd stikstof beschikbaar is. Stikstof fases Granulaat Gebruik Toepassen 4N kort 8N middel 8N lang Normaal Algemeen gebruikte velden, trainingsvelden, recreatieterreinen, greens, tees en gazons Voorjaar, zomer en herfst Nitrificatie remmer Sportvelden en fairways Doorzaaiperiode (mei)+najaar 6N kort 3N middel 5N lang Normaal Voor een mosvrij gazon, sportvelden, openbaar groen, tees, greens en tuinen Vroege voorjaar, zomer tot late herfst 21

22 22 Herkenning van de meest voorkomende 1. Engels raaigras Violet rode voet Bovenzijde blad is geribd Achterzijde blad Bloeiwijze aar is glanzend 2. Veldbeemdgras Vlakgestreken blad, gespleten Lichtlijnen of skispoor top Veldbeemdgras Veldbeemd is een pluimgras vormt ondergrondse uitlopers 3. Roodzwenkgras Naaldvormige spruit Bladscheden zijn bruin

23 23 grassoorten Roodzwenk fors en roodzwenk Bloeiwijze pluim fijn vormen uitlopers 4. Struisgras Geribd blad Kort tongetje Gewoon struisgras vormt ondergrondse Bloeiwijze pluim uitlopers 5. Straatgras Het doffe blad is gegolfd Lang, melkwit tongetje Een pol straatgras Bloeiwijze pluim

24 Telefoon: , Telefax: Internet: 12