Jaarverslag Nuvema N.V. Baarn. Uitgebracht in de algemene vergadering van aandeelhouders op 2 juni 2014

Transcriptie

1 Jaarverslag Jaarverslag

2 Jaarverslag 2013 Nuvema N.V. Baarn Uitgebracht in de algemene vergadering van aandeelhouders op 2 juni 2014

3

4 Colofon Nuvema N.V. Baarn Raad van Commissarissen J. de Bondt, voorzitter (ad interim) Drs. H.J. Jacobs, secretaris J.J.W. Buitenhuis Drs. R. Hinse Directie J.E. Henny F.B. Henny Mr. A.C. Hopma E.J. de Jong Accountant BDO Audit & Assurance B.V., E.H.B. Schrijver RA Certificerend actuaris Actwell B.V., J. Voois AAG

5

6 Inhoudsopgave Pagina Directieverslag 4 Preadvies van Raad van Commissarissen 7 Kerncijfers 8 Jaarrekening 2013: 9 - Geconsolideerde grondslagen voor de financiële verslaggeving 10 - Geconsolideerde Balans 17 - Geconsolideerde Winst- en verliesrekening 19 - Geconsolideerde Kasstroomoverzicht 21 - Toelichting op de geconsolideerde balans 23 - Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening 31 - Balans 33 - Winst- en verliesrekening 35 - Toelichting op de balans 37 - Toelichting op de winst- en verliesrekening 42 Overige gegevens 44 - Controleverklaring van de onafhankelijke Accountant 44 - Statutaire bepalingen betreffende de winstverdeling 45 - Winstverdeling/dividend 45 3

7 Directieverslag Verslagjaar 2013 Algemeen Nuvema is actief op de Nederlandse markt voor natura-uitvaartverzekeringen. In de geconsolideerde jaarrekening is volledig opgenomen de 100% deelneming van Nuvema N.V. in Bouwen Exploitatie Maatschappij Nijzoon B.V. Nijzoon bezit en exploiteert onroerend goed.. Beleggingen De beleggingen in onroerend goed bedroegen eind ( ). Hierin is begrepen een herwaardering van De waarde van de overige financiële beleggingen incl. beleggingen voor rekening van depothouders is toegenomen van naar De toename is toe te rekenen aan zowel de waarde van de beleggingen in aandelen, incl. de waarde van de deelneming in Conservatrix Invest B.V., als de beleggingen in obligaties en andere vastrentende waarden. Eigen vermogen Als gevolg van de verwerking van een stelselwijziging inzake de verantwoording van in de toekomst te ontvangen winstuitkeringen van de herverzekeraar in de vergelijkende cijfers over 2012 is het eigen vermogen per 31 december 2012 toegenomen van tot De stelselwijziging is het gevolg van een aanpassing van het herverzekeringscontract, waarbij is overeengekomen om 90% van de opgebouwde winstrechten vervroegd en onvoorwaardelijk in 2014 uit te keren. Rekening houdend met deze aanpassing in de vergelijkende cijfers per 31 december 2012 is het eigen vermogen in het verslagjaar afgenomen van tot In die afname is begrepen een onttrekking van vanwege een negatief resultaat over 2013, alsmede een onttrekking van als gevolg van een uitkering van dividend aan de aandeelhouder. Hiertegenover staat een toename van de herwaarderingsreserves van Deze toename is toe te rekenen aan een toename van de herwaarderingsreserve effecten ( ), alsmede de herwaarderingsreserve inzake het ongerealiseerde resultaat door de deelneming in Conservatrix Invest B.V. ( ). Daarnaast is sprake van een afname van de herwaarderingsreserve onroerend goed ( ). De vereiste solvabiliteit per ultimo 2013 bedraagt Premies Het bruto premie-inkomen bedroeg in het boekjaar (in ). De toename bedroeg (+ 4,2%). In 2012 was sprake van een stijging van 10,9%. De toename in 2013 is toe te rekenen aan een groei van de opbrengsten uit periodieke premies naar een niveau van (2012: ). De bruto premies ineens namen af tot (in ). De verschuldigde herverzekeringspremie komt in het boekjaar uit op (in ). Beleggingsopbrengsten De opbrengsten uit beleggingen zijn in 2013 afgenomen tot (2012: ). De afname is met name toe te rekenen aan een daling van het gerealiseerde resultaat uit hoofde van het belang in de deelneming Conservatrix invest B.V. ( ) alsmede een daling van het gerealiseerde resultaat bij verkoop van effecten ( ). 4

8 Niet gerealiseerd resultaat op beleggingen Ten laste van het resultaat is in 2013 een bedrag verantwoord van wegens ongerealiseerde koersverliezen bepaald op het niveau van belegging in een individueel fonds. Daarnaast was er in 2012 sprake van een ongerealiseerde koerswinst van , welke ten gunste van het resultaat is verantwoord. Dit resultaat is het gevolg van het terugnemen van ongerealiseerde koersverliezen welke in voorgaande jaren ten laste van het resultaat zijn verantwoord. Kosten De personele kosten bedroegen in het boekjaar (in ). De omvang van het personeelsbestand, uitgedrukt in voltijdseenheden, is gedaald van 194 naar 162. De beheerskosten zijn gedaald tot een niveau van (2012: ). De afname is met name toe te rekenen aan lagere kosten voor automatisering en uitgaven voor porti en drukwerk. De kosten voor afschrijving van bedrijfsmiddelen zijn sterk toegenomen met een bedrag van tot een bedrag van De toename is geheel het gevolg van een afwaardering toe te rekenen aan het aandeel van Nuvema in gedane investeringen in de ontwikkeling van een nieuw polisadministratie systeem voor een bedrag van Resultaat Het resultaat van de vennootschap bedroeg in het boekjaar (in ). Hierin is begrepen een bate uit hoofde van te vorderen vennootschapsbelasting van (in ). De daling van het resultaat voor belastingen bedroeg en is het gevolg van: Lagere netto premie-inkomsten Lagere beleggingsopbrengsten Lager niet gerealiseerd resultaat uit beleggingen Hogere uitkeringen Hogere dotatie aan de technische voorziening Hogere acquisitiekosten Hogere kosten voor afschrijving van bedrijfsmiddelen Lagere bate u.h.v. provisie/winstdeling herverzekering Tegenover deze daling van het resultaat voor een bedrag van staat een toename van het resultaat van als gevolg van: Lagere personeelskosten Lagere beheerskosten Lagere intresttoevoeging depots Lagere beleggingslasten Als gevolg van het volledig herverzekeren van de portefeuille, opgebouwd vanaf 2003, is Nuvema in beperkte mate gevoelig voor een daling van de rentetermijnstructuur (afgekort RTS), welke thans door De Nederlandse Bank wordt voorgeschreven voor de berekening van de verwachtingswaarde van de verplichtingen en daarmee een maat is voor het bepalen van de solvabiliteit van de onderneming. De daling van de RTS tot een niveau lager dan de vaste rekenrente heeft, vanwege de aanwezige overwaarde, niet geleid tot een noodzaak om de technische voorziening van de onderneming aan te vullen op grond van de verwachtingswaarde van de verplichtingen. 5

9 Verzekeringsportefeuille De ontwikkeling van de verzekeringsportefeuille was als volgt (in euro x 1.000): Verzekerde kapitalen Jaarlijkse premie Stand ultimo Vermeerdering door nieuwe verzekeringen Vermindering door uitkeringen, afkopen etc Stand ultimo Ontvangen koopsommen in Voor verdere informatie wordt verwezen naar het geconsolideerde jaarverslag van Conservatrix Groep B.V. (holding) waartoe de volgende rechtspersonen behoren: N.V. Nederlandsche Algemeene Maatschappij van Levensverzekering Conservatrix, Nederlandse Uitvaartverzekering Maatschappij Nuvema N.V. (met als 100% deelneming Bouw- en Exploitatie Maatschappij Nijzoon B.V.), Hooghenraed Levensverzekeringen N.V., Stichting Nuvema, SEAN Europ N.V, Conservatrix Invest B.V. Governance principes Governance principes voor verzekeraars zijn beschreven in een door het Verbond van Verzekeraars opgestelde gedragscode (de Code). Deze code is in werking getreden op 1 januari Ze bevat principes met betrekking tot de Raad van Commissarisen, de Raad van Bestuur, Risicomanagement, Audit en Beloningsbeleid. De naleving van de Code wordt jaarlijks gemonitored door een door het Verbond in overleg met de Minister van Financiën, aan te wijzen monitoringsinstantie. De Code is gebaseerd op zelfregulering. Conservatrix Groep past de principes in beginsel toe. Hierover wordt verslag gedaan in een op de websites van de verzekeraars geplaatst document. Toekomst Voor de komende jaren verwachten wij een gefaseerde verdere stijging van het premie-inkomen. Daarvoor vormt de huidige schaalgrootte van het klantcontactcentrum een goed uitgangspunt. Daarnaast zal verder worden gewerkt aan de ontwikkeling van nieuwe verkoopkanalen. Wij werken verder aan de vernieuwing van onze geautomatiseerde systemen. Dat zal de organisatie in staat stellen meer voordelen te realiseren, uit het oogpunt van zowel effectiviteit als efficiency. De personeelsbezetting is op niveau en biedt de mogelijkheid om in samenhang met de vernieuwing van de geautomatiseerde systemen de groeidoelstellingen voor het komende jaar te realiseren. De verdere ontwikkeling van het risicomanagementbeleid en de implementatie en uitvoering daarvan binnen de organisatie hebben onze volle aandacht. De organisatie bereidt zich daarmee voor op de invoering van Solvency 2. De onderneming beschikt over voldoende eigen vermogen. Baarn, 2 juni 2014 De directie J.E.Henny F.B.Henny Mr. A.C. Hopma E.J. de Jong 6

10 Preadvies van de Raad van Commissarissen De directie heeft ons de jaarrekening 2013 en haar daartoe behorende verslag over de gang van zaken en het gevoerde beleid voorgelegd. Tevens hebben wij kennis genomen van de door de heer J. Voois AAG van Actwell B.V. afgegeven actuariële verklaring en van de door de heer E.H.B. Schrijver RA van BDO Audit & Assurance B.V. afgegeven accountantsverklaring omtrent de jaarrekening Overeenkomstig de bepalingen in artikel 21, lid 3 van de statuten stellen wij de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voor de balans en de winst- en verliesrekening met toelichting vast te stellen en de directie voor het in het afgelopen boekjaar gevoerde beleid te déchargeren. Baarn, 2 juni 2014 De Raad van Commissarissen J. de Bondt Drs. H.J. Jacobs J.J.W. Buitenhuis Drs. R. Hinse 7

11 Kerncijfers (in euro x 1.000) Bruto premie-inkomen Af: herverzekering Netto premie-inkomen Opbrengst beleggingen voor eigen rekening Totale omzet Uitkeringen voor eigen rekening Toevoeging verzekeringsverplichtingen Bedrijfskosten Resultaat na belasting Verzekerd bestand Technische voorziening voor aandeel herverzekering Technische voorziening aandeel herverzekering Aanwezige solvabiliteit Wettelijk vereiste solvabiliteit Solvabiliteitsmarge De actuele solvabiliteit als percentage van de vereiste solvabiliteit is 431 %. In bovenstaande gegevens is het effect van de stelselwijziging zoals vermeld in de geconsolideerde grondslagen voor financiële verslaggeving verwerkt. 8

12 Jaarrekening 2013 Nuvema N.V. 9

13 Geconsolideerde grondslagen voor financiële verslaggeving Algemeen De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen, zoals die zijn opgenomen in Titel 9 Boek 2 B.W. en met inachtneming van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. Dit impliceert dat voor dit jaarverslag Richtlijn 605 is toegepast. De algemene grondslag voor de waardering van de activa en passiva, alsmede voor de bepaling van het resultaat, is de verkrijgingsprijs- of de vervaardigingsprijs. Voor zover niet anders vermeld, worden activa en passiva opgenomen voor de nominale waarde. Activiteiten De activiteiten van N.V. Nederlandse Uitvaart Verzekering Maatschappij NUVEMA, statutair gevestigd te Baarn, bestaan voornamelijk uit het het sluiten van uitvaartverzekeringsovereenkomsten met particulieren woonachtig in Nederland. Grondslagen voor consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening van N.V. Nederlandse Uitvaart Verzekering Maatschappij NUVEMA zijn de financiële gegevens verwerkt van de deelneming Nijzoon B.V., statutair gevestigd te Baarn, waarvan de vennootschap 100% van de geplaatste aandelen bezit en waarop de vennootschap overwegende zeggenschap heeft. De financiële gegevens van Nijzoon B.V., zijn volledig in de consolidatie opgenomen, onder eliminatie van de onderlinge verhoudingen en transacties. Niet-geconsolideerde deelnemingen N.V. Nederlandse Uitvaart Verzekering Maatschappij NUVEMA te Baarn heeft een 2tal deelnemingen welke niet in de consolidatie zijn opgenomen. Het betreft de deelneming in: - Conservatrix Invest B.V., statutair gevestigd te Baarn, waarin Nuvema een aandeel van 34,48 % in het geplaatste kapitaal bezit alsmede, - N.V. beleggingsmaatschappij Nubeco, statutair gevestigd te Baarn, waarin Nuvema een aandeel van 100% in het geplaatste kapitaal. Deze vennootschap verricht geen activiteiten en is om die reden niet meegeconsolideerd. STELSELWIJZIGING In het verslagjaar is een stelselwijziging doorgevoerd ten aanzien van de verantwoording van toekomstige winstrechten uit het herverzekeringscontract. De stelselwijziging is het gevolg van een aanpassing van het herverzekeringscontract, waarbij is overeengekomen om 90% van de opgebouwde winstrechten vervroegd en onvoorwaardelijk in 2014 uit te keren. De ter vergelijking opgenomen cijfers in de balans en de winst- en verliesrekening over het voorgaande boekjaar zijn aangepast aan het nieuwe stelsel. Het cumulatieve effect van de stelselwijziging op de oorspronkelijk gerapporteerde cijfers per 31 december 2012 kan als volgt worden weergegeven: Eigen vermogen per 1 januari 2012 oorspronkelijk Cumulatieve effect stelselwijziging per 1 januari Eigen vermogen per 1 januari 2012 na stelselwijziging Resultaat Rechtstreekse mutatie eigen vermogen per 31 december Eigen vermogen per 31 december Het oorspronkelijk in de jaarrekening 2012 gerapporteerde eigen vermogen per 31 december 2012 bedroeg De directe mutatie als gevolg van de doorgevoerde stelselwijziging bedraagt Het eigen vermogen per 31 december 2012 na stelselwijziging is derhalve herberekend op een bedrag van

14 Schattingen De opstelling van de jaarrekening vereist dat de directie en het management mede schattingen maken die van invloed zijn op de gerapporteerde posten in de balans en de resultatenrekening. Deze schattingen zijn naar beste weten gemaakt, maar de daadwerkelijke uitkomsten kunnen uiteindelijk afwijken van die schattingen. De belangrijkste schatting heeft betrekking op de waardering van de verplichtingen inzake verzekeringscontracten. Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Beleggingen Onroerende goederen De waardering geschiedt tegen de actuele waarde. Deze waarde van woningen en winkels is bepaald op resp. 15 en 12 x de huur op jaarbasis, onder de aanvullende veronderstelling dat de actuele waarde niet lager is dan 50% (ondergrens) en in geval van leegstand niet hoger dan 80% (bovengrens) van de meest recent vastgestelde W.O.Z.- waarde. Op onroerende goederen wordt niet afgeschreven ten laste van het resultaat. Beleggingen in groepsmaatschappijen en deelnemingen Beleggingen in groepsmaatschappijen en deelnemingen worden gewaardeerd tegen netto vermogenswaarde. Aandelen en andere niet vastrentende waardepapieren Aandelen worden gewaardeerd tegen de beurskoers op balansdatum. Obligaties en andere vastrentende waardepapieren Obligaties worden gewaardeerd tegen de beurskoers op balansdatum. Vorderingen uit andere leningen Betreft leningen op schuldbekentenis die gewaardeerd zijn op geamortiseerde kostprijs. Vorderingen De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs welke gelijk zijn aan de nominale waarde, eventueel onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van een individuele beoordeling van de vorderingen. Overige activa De in de overige activa opgenomen bedrijfsmiddelen zijn gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde, verminderd met lineair berekende afschrijvingen gebaseerd op de verwachte economische levensduur. De afschrijving geschiedt in 5 jaar. Liquide middelen De liquide middelen staan, voor zover niet anders vermeld, ter vrije beschikking. Activering acquisitiekosten De (vaste en variabele) acquisitiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de productie van nieuwe verzekeringscontracten worden met ingang van het boekjaar 2001 geactiveerd, mits de kosten kunnen worden gedekt uit toekomstige marges uit deze overeenkomsten. Hierin zijn begrepen kosten in verband met verschuldigde afsluitprovisie aan tussenpersonen alsmede maatschappijkosten. Tot deze laatste categorie behoren de kosten voor aanvraag, acceptatie en (administratieve) verwerking van nieuwe polissen, marketingkosten en andere kosten die direct of indirect te maken hebben met het sluiten van een verzekeringsovereenkomst. 11

15 De geactiveerde acquisitiekosten met betrekking tot nieuwe verzekeringscontracten zonder beleggingseigenschappen worden gedurende een periode van 10 jaar lineair afgeschreven ten laste van het resultaat. Aan het einde van elke verslaggevingsperiode worden de geactiveerde acquisitiekosten beoordeeld en zonodig afgeboekt indien de geactiveerde bedragen niet langer als realiseerbaar kunnen worden beschouwd. Herwaarderingsreserve effecten Ongerealiseerde koerswinsten, bepaald per individueel fonds, worden onder aftrek van een daarvoor gevormde voorziening latente belastingen toegevoegd aan de herwaarderingsreserve effecten. Ongerealiseerde koersverliezen, die niet meer onttrokken kunnen worden aan de in voorgaande jaren gevormde herwaarderingsreserve, worden ten laste van het resultaat geboekt. Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd tegen concrete of specifieke risico s en verplichtingen die op de balansdatum bestaan en waarvan de omvang onzeker is doch redelijkerwijs in te schatten. Voorziening voor verzekeringsverplichtingen De voorziening verzekeringsverplichtingen is berekend volgens de netto methode. De hierbij gehanteerde intrestvoet is 3 tot 4%. Ten tijde van introductie van een product wordt een berekening gemaakt van het tarief, welke gebaseerd is op grondslagen (waaronder begrepen de gehanteerde sterftetafel) die recent zijn vastgesteld. Tevens zijn opgenomen een voorziening voor toekomstige administratiekosten, een verhoging van de voorziening als gevolg van de door de Nederlandse Bank voorgeschreven regeling van toepassing van een prudentieel filter in verband met de te hanteren maximale rekenrente en een voorziening voor toekomstige beheerskosten, voor premievrije verzekeringen, alsmede een excasso-reserve. Toereikendheidstoets Krachtens de Wet op het financieel toezicht is een toets op de toereikendheid van de voorziening verzekeringsverplichtingen uitgevoerd. Hierbij zijn de door De Nederlandse Bank (DNB) voorgeschreven richtlijnen in acht genomen. Het principe is dat de balanswaarde van de voorziening verzekeringsverplichtingen ten minste gelijk is aan de toetsvoorziening. De toetsvoorziening bestaat uit een zogenaamde marktwaardevoorziening, inclusief een correctie voor een eventuele accounting mismatch. De marktwaardevoorziening is de som van: de contante waarde van de toekomstige jaarlijkse uitkeringen vermeerderd met de toekomstige kosten voor de verzekeringen minus de bruto premies op basis van best estimate veronderstellingen (contant maken geschiedt met de door DNB voorgeschreven en gepubliceerde rentetermijnstructuur); een adequate risicomarge en de waarde van eventuele opties en garanties. De marktwaardevoorziening wordt vervolgens gecorrigeerd voor eventuele accounting mismatches met tegenoverstaande activa. Dat wil zeggen dat rekening wordt gehouden met een eventueel verschil tussen de boekwaarde en de marktwaarde van beleggingen die zijn gealloceerd aan de verplichtingen. Indien de marktwaarde van de beleggingen hoger is dan de boekwaarde leidt dit tot een verlaging van de toetsvoorziening en omgekeerd. Evaluatie van de toetsvoorziening vindt intern plaats op het niveau van de Directie. Het totaal van de in de toets betrokken technische voorzieningen bedraagt De overwaarde begrepen in die voorzieningen bedraagt Herverzekeringen Met ingang van 1 januari 2003 worden alle nieuwe productie en verhogingen van bestaande verzekeringen herverzekerd. Het herverzekerde deel wordt afgetrokken van de verzekeringsverplichtingen op dezelfde grondslagen waarop de verzekeringsverplichtingen worden berekend. Voorzieningen voor latente belastingen Voorzieningen voor latente belastingen betreffen de fiscale claim die rust op alle daarvoor in aanmerking komende verschillen tussen commerciële en fiscale waarderingen van activa en passiva, alsmede op het bedrag waarvoor fiscaal toelaatbare reserves zijn gevormd. 12

16 De voorzieningen zijn mede gevormd in verband met een fiscaal lagere waardering van het onroerend goed, de aandelen en de obligaties. Tevens is rekening gehouden met de fiscaal toegestane faciliteit met betrekking tot het vormen van een herinvesteringsreserve. Voor zover de voorzieningen betrekking hebben op langdurige verschillen tussen commerciële en fiscale waarderingen van activa en passiva is daarmee rekening gehouden bij de bepaling van de hoogte van de voorziening. In dat geval is de voorziening berekend over het verschil tussen de fiscale en de commerciële waarde van het actief/passief vermenigvuldigd met 60% van het actuele belastingtarief (voor %). Schulden op lange termijn Onder de langlopende schulden worden schulden opgenomen met een resterende looptijd van meer dan één jaar. De schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Schulden op korte termijn De kortlopende schulden hebben een verwachte looptijd van maximaal één jaar. Grondslagen voor de resultaatbepaling Algemeen Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Verdiende premies eigen rekening Verdiende premies eigen rekening bestaan uit periodieke bruto premies en koopsommen onder aftrek van uitgaande herverzekeringspremies. Opbrengsten uit beleggingen Hieronder zijn opgenomen enerzijds de over het boekjaar gerealiseerde opbrengsten uit deelnemingen, zijnde het resultaat deelneming en anderzijds de gerealiseerde opbrengsten uit hoofde van de exploitatie van terreinen en gebouwen en overige beleggingen, zoals aandelen en obligaties. Gerealiseerde koersresultaten bij verkoop van onroerend goed of effecten zijn inbegrepen in de opbrengsten uit beleggingen. Niet gerealiseerd resultaat op beleggingen Ongerealiseerde koersresultaten, bepaald per individueel fonds, die niet meer onttrokken kunnen worden aan de in voorgaande jaren gevormde herwaarderingsreserve, worden ten laste van het resultaat geboekt. Ongerealiseerde koerswinsten, bepaald per individueel fonds, die betrekking hebben op in voorgaande jaren ten laste van het resultaat gebrachte koersverliezen, worden teruggenomen ten gunste van het resultaat. Uitkeringen eigen rekening De uitkeringen eigen rekening bestaan uit het totaal aan verplichtingen uit hoofde van uitkeringen van naturauitvaartverzekeringen, waarop de van herverzekeraars te ontvangen bedragen in mindering worden gebracht. Wijziging technische voorzieningen voor levensverzekering De wijziging technische voorzieningen eigen rekening is gelijk aan het verschil tussen begin- en eindstand van de technische voorziening (na aftrek van herverzekering). Deze post bevat dus alle effecten van financiële transacties, van bijstellingen van economisch-actuariële grondslagen en van afwijkingen tussen de werkelijkheid en de eerder gehanteerde veronderstellingen. Intresttoevoeging depots De intresttoevoeging depots betreft de jaarlijkse bijschrijving van intrest ten gunste van depothouders. Bedrijfskosten De bedrijfskosten worden bepaald op historische basis en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. 13

17 Niet technische rekening De toerekening van het resultaat aan de niet-technische rekening vindt plaats om het gedeelte van de opbrengsten uit beleggingen, dat toe te rekenen is aan de verschaffer van het eigen vermogen, tot uitdrukking te brengen in relatie tot de opbrengsten uit beleggingen toe te rekenen aan polishouders. Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening De vennootschapsbelasting is berekend over het resultaat volgens de winst- en verliesrekening tegen het geldend tarief, rekening houdend met fiscale faciliteiten. Grondslagen van het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode. In de opstelling wordt de samenstelling van de kasstroom weergegeven uitgaande van het resultaat na belastingen vermeerderd met de afschrijvingslasten. ALM In 2011 heeft de Directie opdracht gegeven aan een gespecialiseerd actuarieel bureau om een vervolgstudie uit te voeren naar de mate waarin de beleggingsportefeuille is afgestemd op de toekomstige verzekeringsverplichtingen (een zgn ALM studie). Directe aanleiding voor dit onderzoek vormt de toekomstige regelgeving onder Solvency 2. Samenvattend is op basis van de uitkomsten van deze studie geconcludeerd dat: 1. De solvabiliteitsratio op korte termijn kan worden verbeterd door: a. eliminatie van onnodig concentratierisico, b. overheveling van bedrijfsobligaties naar langlopende obligaties met hoge kredietwaardigheid 2. Het wenselijk is om de beleggingsportefeuille nader te classificeren in groei en matching portefeuilles. 3. Het wenselijk is om een gefaseerd afdekkingsbeleid voor nominaal renterisico te introduceren, gebruikmakend van signaalgrenzen, gericht op een toename van de renteafdekking bij stijging van de rente. Mede op basis van deze uitkomsten is het beleggingsplan voor de periode 2012 t.m vastgesteld. Beheerst Beloningsbeleid Nuvema kent naast vaste beloningscomponenten uitsluitend variabele beloningen toe aan de vertegenwoordigers die deel uitmaken van de buitendienst. De vaste beloningscomponenten zijn vastgelegd in individuele arbeidsovereenkomsten met inachtneming van de bepalingen vastgelegd in de CAO voor het verzekeringsbedrijf. De regeling inzake de toekenning van een variabele beloning aan de vertegenwoordigers is vastgelegd in een aanvullend opgesteld provisiereglement. Deze regeling kan jaarlijks worden herzien. De Directie ziet erop toe dat de beloningsregeling niet aanmoedigt tot het nemen van risco s die voor de onderneming niet aanvaardbaar zijn. Onderdeel daarvan vormt het gevoerde beleid met betrekking tot de acceptatie van verzekerden. 14

18 Risicomanagement Algemeen Nuvema heeft zich ten doel gesteld om langdurig, integer en kapitaalkrachtig te fungeren als risicodrager ter zake van natura-uitvaartverzekeringen. In dat verband prevaleren de hiernavolgende beleidsregels: Permanente bewaking en integere en beheerste bedrijfsvoering ter zake van: o de technische voorzieningen; o de beleggingen; o de solvabiliteit; o de liquiditeit; o de operationele processen; o de integriteit; o de naleving van wet- en regelgeving en o de netto risico s (die resteren bij inachtneming van de effecten van de aanwezige beheersmaatregelen). Constant, proactief, betrouwbaar, degelijk en transparant product- en dienstbetoon. Bij alle activiteiten oog hebben voor de belangen van de polishouders, alsook voor de belangen van de medewerkers, de aandeelhouders en de financiële branche als geheel. Risicomanagement binnen Nuvema kent derhalve de volgende doelstellingen: 1. actief beheersen van risico s en sturen op kapitaal(beslag) en rendement; 2. aanhouden van vereiste en adequate kapitaalbuffers voor alle risico s en 3. borgen en integreren van risicomanagement in de organisatie. Interne beheersingsstructuur De organisatorische indeling en besluitvormingsprocedures binnen Nuvema zijn zodanig vastgesteld dat de doelstellingen van het risicomanagement worden geborgd. De risicomanagementtaken en verantwoordelijkheden zijn vastgelegd. Hieronder wordt tevens verstaan de aanwezigheid van consistent management, samenhangend beleid, processen en beslissingsrechten. Teneinde te waarborgen dat de risico s worden onderkend, gemeten, bewaakt, beheerd en gerapporteerd kenmerkt de organisatie van Nuvema zich tevens door korte rapportagelijnen bij een intensieve en diepgaande interne controle door de directie, waarvan onderdeel uitmaakt het voortdurende toetsen van bestaan en werking van uitgevoerde interne controlemaatregelen op afdelingsniveau. De directie van Nuvema heeft de eindverantwoordelijkheid voor risicomanagement, maar wordt bij de bepaling van het te voeren beleid en de controle daarvan, bijgestaan door de Raad van Commissarissen, de daaronder ressorterende toetsingscommissie en de sleutelfuncties: de actuariële functie; de compliancefunctie en de risicomanagementfunctie. Risicocategorisatie De voor Nuvema relevante risicocategorieën zijn: 1. verzekeringstechnische risico s; 2. marktrisico s; 3. tegenpartijrisico s; 4. operationele risico s en 5. strategische risico s. Bovengenoemde risicocategorieën worden hiernavolgend kort toegelicht. 15

19 Verzekeringstechnische risico s Dit betreft het risico dat uitkeringen niet gefinancierd kunnen worden vanuit premie- en/of beleggingsinkomsten als gevolg van onjuiste of onvolledige (technische) aannames en grondslagen bij de ontwikkeling en premiestelling van het product. Dit risico, waaronder het sterfterisico en het vervalrisico, is inherent aan het ondernemen van verzekeringsactiviteiten, wordt continu beoordeeld binnen de bestaande portefeuille en wordt bij nieuw ontwikkelde producten vooraf getoetst aan de eisen vanuit het Product Acceptatie en Evaluatie Proces (PAEP). Marktrisico s Het marktrisico bestaat uit het risico als gevolg van het blootstaan aan wijzigingen in marktprijzen van verhandelbare financiële instrumenten binnen een portefeuille en het risico als gevolg van het niet gematcht zijn van activa en passiva dan wel inkomsten en uitgaven in termen van rentevoet, rentetypische looptijden, basisvaluta, liquiditeit typische looptijden en gevoeligheid voor ontwikkeling in prijspeil. Binnen Nuvema zijn de volgende marktrisico s significant: renterisico; aandelenrisico; vastgoedrisico; kredietrisico en concentratierisico. Bovengenoemde risico s worden continu gemonitord en indien nodig worden aanvullende maatregelen genomen om de risico s verder te beperken. Tegenpartijrisico s Het tegenpartijrisico bestaat uit het risico dat een tegenpartij contractuele of andere overeengekomen verplichtingen niet nakomt. Binnen Nuvema is er tegenpartijrisico aanwezig vanuit een herverzekeraar en banken. De omvang van het tegenpartijrisico wordt periodiek gemonitord. Operationele risico s Het operationeel risico bestaat uit het risico samenhangend met ondoelmatige of onvoldoende doeltreffende procesinrichting dan wel procesuitvoering en het integriteitsrisico. Het risico heeft continu de aandacht van directie en management in de dagelijkse bedrijfsvoering en wordt beheerst door middel van het naleven van procedures voor de (medische) acceptatie van aanvragen voor en mutaties van natura-uitvaartverzekeringen. Steeds meer procedures en controles zijn aantoonbaar vastgelegd en worden ingebed in nieuwe administratieve systemen. Strategische risico s Het strategische risico is het risico van onjuiste besluitvorming, verkeerde implementatie en/of het onvoldoende reageren op van buiten komende veranderingen op het gebied van concurrentieverhoudingen, belanghebbenden, reputatie en ondernemingsklimaat. Binnen Nuvema is er strategisch risico aanwezig vanuit concurrentie, afhankelijkheid van stakeholders, reputatie en een veranderend ondernemingsklimaat. Met name de veranderende wet- en regelgeving en de toegenomen toezichtsactiviteiten hebben significante invloed op de wijze waarop Nuvema haar bedrijf uitoefent en haar verzekeringsproducten samenstelt en prijst. ORSA Nuvema bereidt zich voor op de implementatie van de Solvency II richtlijn in Nederlandse wetgeving. Die richtlijn schrijft onder andere voor dat Nuvema een solvabiliteitspositie aanhoudt die gerelateerd is aan de risico s die Nuvema loopt. Om haar solvabiliteitspositie in relatie tot haar risico s te beoordelen voert Nuvema, onder regie van de directie, minimaal jaarlijks een Own Risk and Solvency Assessment (ORSA) uit. Binnen de ORSA bepaalt Nuvema aan de hand van haar strategie en verwachtingen in hoeverre haar solvabiliteitspositie in de komende drie jaren voldoet aan de (toekomstige) wettelijke solvabiliteitseis en de intern vastgestelde normsolvabiliteit. De intern vastgestelde normsolvabiliteit ligt hoger dan de (toekomstige) wettelijke solvabiliteitseis. De solvabiliteitspositie wordt doorgerekend voor een veelvoud aan scenario s, variërend van positieve tot negatieve scenario s tot een stressscenario. De scenario s zijn afgestemd op het risicoprofiel van Nuvema. Op die wijze beoordeelt Nuvema de toekomstbestendigheid van haar strategie, inclusief mee- en tegenvallende omstandigheden. De uitkomsten van de ORSA worden vastgelegd in een rapportage. De rapportage wordt behandeld door de directie en de Raad van Commissarissen en wordt gedeeld met De Nederlandsche Bank. 16

20 Geconsolideerde Balans per 31 december 2013 (in euro x 1.000) ACTIVA Beleggingen voor eigen risico Terreinen en gebouwen: - in eigen (deel)gebruik overige terreinen en gebouwen Beleggingen in groepsmaatschappijen en deelnemingen: - aandelen schulden Overige financiële beleggingen: - aandelen en andere niet-vastrentende waardepapieren obligaties en andere vastrentende waardepapieren vorderingen uit andere leningen Beleggingen voor risico van polishouders Overige financiële beleggingen: - beleggingen voor depothouders Vorderingen op korte termijn Herverzekeraars Aandeelhouder Groepsmaatschappijen Overige vorderingen Overige activa Vaste activa: - materiële vaste activa Liquide middelen Kasgelden en bankrekeningen Overlopende activa Overlopende acquisitiekosten TOTAAL ACTIVA