INDUSTRIEEL ERFGOED IN DE PROVINCIE UTRECHT

Transcriptie

1 Presentatie Utrechtse Stichting voor het INdustrieel Erfgoed USINE INDUSTRIEEL ERFGOED IN DE PROVINCIE UTRECHT Inleider Erik Nijhof

2 Wat is? Materiële en immateriële zaken die we willen overdragen aan volgende generaties Is een besluit, een keuze van de nu levenden, op basis van wat we nu waardevol vinden Is dus gebonden aan waarden en voorkeuren, en die veranderen door de tijd heen Vertelt een verhaal over ons verleden dat we willen onthouden en doorgeven aan onze kinderen Maar is dat pure willekeur? Hoe beslissen we met zijn allen daarover?

3 Onze Domtoren is onomstreden. maar waarom? Esthetiek: wordt mooi gevonden (robuust, goede proporties) Geschiedenis: is vergroeid met Utrecht, hoort erbij Identiteit: onlosmakelijk verbonden met beeld van de (Dom)stad Landmark: van verre herkenbaar, in/buiten de stad Economie: toeristische trekpleister, ook voor de stad Echter: bij bouw fel omstreden als een kerkelijk prestigeobject, duur, met aflaten

4 Voorbeeld van veranderde waardering: muurreclame Muurreclame aan de Catharijnesingel no. 19 (rond 1900) Bond Heemschut bij oprichting in 1911: keert zich fel tegen dergelijke ontsierende muurreclames in het stadsbeeld

5 Herstelde muurschildering, Catharijnesingel 81 Vrijwel alle grote steden restaureren nu oude muurschilderingen, of brengen die opnieuw aan; aparte organisatie: Stichting Tekens aan de Wand

6 Soorten naar functie Geloof: kerken, synagogen, kloosters, kapellen Bestuur en reproductie: raadhuizen, scholen, wees/ziekenhuizen, wagen, energie, watertorens Wonen: paleizen, landhuizen, villa s, arbeiderswijken Recreatie: parken, natuurgebieden, stadions, zwembaden Defensie: forten, kazernes, linies, wapens land/zee/lucht Handel: winkels, bankgebouwen, pakhuizen, reclame Agrarisch: boerderijen, graanmolens, coöperatiegebouwen Infrastructuur: wegen, kanalen, spoorwegen, bruggen, gemalen, sluizen, havens, stations, vervoermiddelen, garages, remises Industrieel: fabrieken, werkplaatsen, silo s, raffinaderijen, mijnen, wasserijen, machines,

7 Industrieel : pas onlangs erkend 1996: Jaar van het Industrieel Erfgoed Wat maakt het bijzonder? Meestal niet gebouwd om mooi te zijn, maar vanwege functie; vaak verbouwd Vertelt een verhaal over een bijzonder product en over het leven van arbeiders Onmisbaar element in het collectieve geheugen en deel van de lokale of nationale geschiedenis Veelal bijzondere en afwijkende gebouwen of objecten, geschikt voor creatieve oplossingen bij herbestemming en revitalisering omgeving Vaak ook broedplaatsen voor creatieve industrie

8 Industrieel : diverse herinneringen Een voorbeeld De Ocrietfabriek (Eemnes) uit de wederopbouwperiode; maakte de bekende lavetten, aanrechtbladen Niet mooi, maar wel uniek in Nederland

9 De provincie in 1900: spoorwegen door leeg land

10 De provincie in 2000: verkeersknooppunt

11

12 Route Nationale 2 bij Baambrugge (1811)

13 Vecht en Rhijn bij Breukelen (1891)

14 Stoomgemaal Eerste Bedijking bij Amstelhoek (1862)

15 Gemaal van de Bethunepolder bij Maarssen, droog gemalen door het drinkwaterleidingbedrijf Amsterdam (1936)

16 Dieselgemaal voor de Mijndense polder bij Nieuwersluis (1926)

17 Melkfabriek Landlust werd MOBA (Met Ons Beiden Aangepakt) en later stomerij en wasserij UNICUM (1916)

18 Station Haarlemmermeerspoorlijn bij Vinkeveen (1914)

19 Graan- en veevoerhandel Kasteleijn in Breukelen (1885)

20 Olie- en Lijnkoekenfabriek van Ulbe Twijnstra Maarssen (1921) foto circa 1938

21 Buitenplaats Brugzicht Vreeland: in 1888 zuivelfabriek, na 1906 roomboterfabriek MILKA, vanaf 1930 Van Leers vatenfabriek

22 Johnson-Wax van architect H.A. Maaskant te Mijdrecht (1965)

23 N.V. Nederlandsche Kininefabriek en later ACF Maarssen (1936)

24 Watertoren van de St Drinkwaterleiding Noord-West Utrecht nu wijk Overvecht Utrecht vroeger Achttienhoven (1935)

25 Breukelerbrug - vaste stalen boogbrug voor het verkeer over het Amsterdam-Rijnkanaal, herbouwd met onbeschadigde delen van de oude brug; vervanging staat in 2015 op het programma (1936, )

26 Kaaspakhuis in Kockengen, Rijksmonument (1801)

27 Vechtsluis tussen Vecht en Merwedekanaal bij Maarssen (1890) met daarover de Opburenbrug (1932)

28 Behoud vraagt om lokaal draagvlak, om historisch besef en verbeeldingskracht om nieuwe functies te zien!

29