1823: Kinderen werden niet zonder pokkenbriefje op de lagere school toegelaten

Transcriptie

1 De geschiedenis en toekomst van het Rijksvaccinatieprogramma De adviserende d rol van de Gezondheidsraad d

2 Inhoud De weg naar het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) Vaccins in het RVP Organisatie van het RVP Toelatingsbeleid voor nieuwe kandidaat vaccins in RVP Vaccins in de toekomst Toekomst van het RVP

3 Ontstaan van het RVP 1823: Kinderen werden niet zonder pokkenbriefje op de lagere school toegelaten : 1872: pokkenepidemie waarbij mensen sterven 1900: Invoering leerplichtwet tot 12 jaar: Stijging van de vaccinatiegraad : Afzwakken en opschorten van de wet door AR en CHU: inzakken van de vaccinatiegraad (hersenvliesontsteking en vaccinatie, sterfte 39 per miljoen inwoners). 1939: Inentingswet: t inenten beneden het jaar (alleen verschijningsplicht, i ht voorloper RVP, drang/dwang) 1957: Introductie van het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) (Difterie, kinkhoest, tetanus en polio) 1975: Vaccinatie tegen pokken werd gestopt 1981: WHO geeft aan dat pokken uit de wereld zijn

4 Ontwikkeling Rijksvaccinatieprogramma i (RVP) Ontwikkeling van het RVP vanaf 1957 Hoe effectief is het programma?

5 Start t RVP 1955: Registratie van polio vaccin in de USA (Salk s injecteerbare polio vaccin (IPV), gemaakt van geïnactiveerde polio virus. Meeste landen hebben gekozen voor het levend Oraal Polio vaccin (OPV) Polio epidemie met 2200 poliopatiënten 1957 Inenting campagne werd georganiseerd voor: Difterie, Kinkhoest, Tetanus en. Polio

6 HET RIJKSVACCINATIEPROGRAMMA Difterie 1957 Kinkhoest 1957 Tetanus 1957 Polio 1957 Rode hond 1974 Mazelen 1976 Bof 1987 Hepatitis B- moeder HBsAg Haemophilus influenzae type b 1993 Meningokokken C 2002 Hepatitis B- risico kinderen 2003 Pneumokokken 2006 Baarmoederhalskanker 2009

7 RIJKSVACCINATIEPROGRAMMA ( * moeder HBsAg+, & risicokinderen) Leeftijd Injectie 1 Injectie 2 (+3) 0 maanden HepB* 2 DaKTPHib (HepB*&) Pn 3 DaKTPHib (HepB*&) Pn 4 DaKTPHib (HepB*&) Pn 11 DaKTPHib (HepB*&) Pn 14 MenC BMR 4 jaar DaKTP 9 DTP BMR 12 HPV 1 HPV 2 en 3 60> Influenza (jaarlijks)

8 ORGANISATIE van het RVP in Nederland d (1) Koppeling aan het bevolkingsregister Ingebed in de zuigelingen- en jeugdgezondheidszorg g g Vrijwilligheid Herhaalde oproep Informatie aan publiek Continue opleiding van medewerkers jeugdgezondheidszorg

9 ORGANISATIE van het RVP in Nederland d (2) Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) is eindverantwoordelijk voor het vaccinatieprogramma en moet toestemming t geven voor de invoering i van een nieuw vaccin. VWS wordt daarbij geadviseerd door de Gezondheidsraad (GR). Daarnaast houdt de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) toezicht op de uitvoering van het vaccinatieprogramma. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) coordineert, levert de vaccins aan de uitvoerende instanties van het RVP en doet onderzoek om het vaccinatieprogramma te onderbouwen en te evalueren (Centrum voor Infectieziektebestrijding, CIb) en is verantwoordelijk voor de communicatie over het vaccinatieprogramma.

10 COMMISSIES VAN DE GEZONDHEIDSRAAD Onafhankelijk Gebaseerd op stand der wetenschap Multidisciplinair, incl. ethische en juridische aspecten Persoonlijk lidmaatschap, geen vertegenwoordiging van organisaties Openbaarheid mogelijke belangenverstrengeling Discussies vertrouwelijk, rapporten openbaar Adviseurs van RIVM, inspectie, VWS Hoorzittingen bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties

11 ADVIESAANVRAAG Minister VWS n.a.v. rapport RIVM (Toekomst RVP in de 21ste eeuw, 2000) Wenselijkheid nieuwe vaccins in RVP Keuze voor specifieke (combinatie van) vaccins; aandacht voor bijwerkingen Leeftijd waarop vaccins worden toegediend d Uitgangspunten en kosteneffectiviteit Aantal injecties per bezoek (acceptatie ti bevolking) Totaal aantal vaccinaties in relatie tot werking immuunsysteem Mogelijkheid/wenselijkheid om te stoppen met bepaalde vaccinaties in het RVP

12 RECENTE RAPPORTEN OVER HET RVP Algemene vaccinatie tegen hepatitis B (2001) Programmatische vaccinatie van ouderen (2001) Algemene vaccinatie tegen meningokokken C en pneumokokken (2001) Vaccinatie van kinderen tegen hepatitis B (HBsAg+ moeders) (2003) Immunisatie tegen tetanus (2003) Jaarlijkse rapporten over bijwerkingen Kinkhoest (1997, 2000 en 2004) Pneumokokken vaccinatie (2005) De toekomst van het RVP (2007) HPV vaccinatie (2008) Hepatitis B vaccinatie (2009)

13 DOEL VAN HET RVP De bevolking en het maatschappelijk leven door middel van vaccinaties beschermen tegen ernstige infectieziekten Subdoelen - uitroeiing - groepsimmuniteit - bescherming van zoveel mogelijk individuen

14 RVPlegtdenadrukopkinderen kinderen (in het verleden) Bestrijding van kinderziekten waartegen goede immuniteit it it door vaccinatie is te bereiken Een op kinderen gericht RVP geeft de beste kansen om een hoge vaccinatie-dekkingsgraad te bereiken Een hoge dekkingsgraad is belangrijk om groepsimmuniteit it it te verkrijgen

15 Doelgroepen Pasgeborenen Kinderen Adolescenten Volwassenen Zwangere vrouwen Vrouwen met een kinderwens Risico i groepen Ouderen

16 RVP WORDT EEN PROGRAMMA TER BEHEERSING VAN INFECTIEZIEKTEN OP ALLE LEEFTIJDEN Kinderziekten worden ziekten van jong volwassenen (adolescenten) en volwassenen (kinkhoest) Lange termijn bescherming? (difterie, ie tetanus) Vaccinatie van ouderen (influenza, gordelroos) Vaccinatie tegen seksueel overdraagbare aandoeningen (HPV, Hep B)

17 ZEVEN CRITERIA VOOR OPNAME VAN VACCINS IN EEN PUBLIEK PROGRAMMA (1) Ernst en omvang van de ziektelast 1) De infectieziekte is ernstig voor individuen EN treft (potentieel) een omvangrijke groep Effectiviteit van de vaccinatie 2) Vaccinatie is effectief in het voorkomen van ziekte of het reduceren van symptomen 3) Eventuele bijwerkingen doen geen belangrijke afbreuk aan de gezondheidswinst in de bevolking

18 ZEVEN CRITERIA VOOR OPNAME VAN VACCINS IN EEN PUBLIEK PROGRAMMA (2) Aanvaardbaarheid 4) De last die een individu ondervindt door de afzonderlijke vaccinatie staat in redelijke verhouding tot de gezondheidswinst 5) De last die een individu ondervindt door het totale vaccinatie- programma staat in redelijke verhouding tot de gezondheidswinst. Doelmatigheid 6) De verhouding tussen kosten en gezondheidswinst is gunstig in vergelijking met andere preventie mogelijkheden Urgentie 7) Vaccinatie dient een (potentieel) urgent volksgezondheidsbelang

19 VACCINATIE TEGEN HEPATITIS B IN NEDERLAND. Huidig beleid gericht op risicogroepen. Zwangeren, indien seropositief behandeling baby. Kinderen van wie één van de ouders uit een hoogrisicoland komt. IV drugs spuiters. Homosexuelen met multiple contacten Echter: algemene vaccinatie hepatitis B prioriteit voor WHO Vraag: algemene vaccinatie voor alle kinderen ook in Nederland?

20 TOETSING ALGEMENE VACCINATIE TEGEN HEPATITIS B (1) * Ja, acute infectie kan ernstig 1. Is HB. ernstig voor indidviduen beloop hebben; bij chronische en infecties risico op complicaties; bij treft de ziekte een omvangrijke dragerschap bron voor verdere groep? verspreiding. Ca. 300 gevallen van acute doorgaans voorbijgaande infecties per j. (3,1/ mannen en 0,9/ vrouwen), chron. dragerschap onder volwassenen sterk afhankelijk van immigratie uit landen waar hepatitis B endemisch is. (Ja)

21 TOETSING ALGEMENE VACCINATIE TEGEN HEPATITIS B (2) 2. Leidt vaccinatie tot een aanmerkelijke reductie van de ziektelast? 3. Doen eventuele bijwerkingen belangrijke afbreuk aan de te behalen gezondheidswinst? * In buitenlandse trials werden bij meer dan 95% van zuigelingen g beschermende niveaus van antistoffen gevonden; onvoldoende bereik risicogroepen, tot 50% niet beschermd. (Ja) * De bijwerkingen zijn i.h.a. lokaal en voorbijgaand, de frequentie is laag; eventuele samenhang met multiple l sclerose niet onderbouwd. (Ja)

22 TOETSING ALGEMENE VACCINATIE TEGEN HEPATITIS B (3) * Belasting van de uit twee 4. Staat de last die een individu of drie doses bestaande uit de te vaccineren groep vaccinatiereeks is ondervindt dt in redelijke beperkt, de te behalen verhouding tot de gezondheidswinst echter gezondheidswinst? in het algemeen ook. (Ja) 5. Staat t de last van het totale t vaccinatie programma in redelijke verhouding tot de gezondheidswinst? * Biedt beste bescherming voor bevolking en voor risicogroepen. Kan gemakkelijk in RVP worden opgenomen. (Ja)

23 TOETSING ALGEMENE VACCINATIE TEGEN HEPATITIS B (4) 6. Is de verhouding tussen kosten en gezondheidswinst gunstig in vergelijking met andere mogelijkheden van preventie (of geen preventie)? 7. Dient de vaccinatie op dit moment een (potentieel) urgent volksgezond- heidsbelang? * Voorkómen van 5000 (bij algemene vaccinatie zuigelingen) (bij inhaalvaccinatie van 12 jarigen gedurende 11 jaar) extra sterfgevallen over 50 jaar. Kosteneffectiviteitverhouding niet boven 5000 euro per gewonnen QALY. (Ja) * Risicogroepen i benadering onvoldoende. Algemene vaccinatie toegevoegde g waarde voor bevolking en risicogroepen. Dient volksgezondheidsbelang. g (Ja)

24 ADVIES EN AANBEVELINGEN VOOR HET RVP Alle huidige vaccinaties komen tegemoet aan de 7 criteria. Positief advies Humaan papillomavirus (HPV) eind 2008 Algemene vaccinatie hepatitis B (maart 2009). Minister heeft advies overgenomen Van de andere 21 kandidaat vaccinaties: - Geen aanbeveling voor opname in RVP op dit moment. - Herbeoordeling binnen 2-3 jaar: gordelroos, waterpokken, rota, meningitis B, RSV, CMV - Aparte aanbeveling influenza A/H1N1 (alle bekende risicogroepen, gezondheidspersoneel, zwangeren vanaf 4de maand, kinderen van een half jaar t/m 4 jaar), huisgenoten kinderen tot 6 maanden

25 TOEKOMST VACCINATIE IN NEDERLAND Toekomst-scenario s scenario s opgesteld door projectgroep van: - STG/ Health Management Forum - Dutch Vaccines Group (juli 2007)

26 UITGANGSPUNTEN Vaccinatiebeleid id gestoeld op gelijke toegang van alle burgers voor vaccins die belangrijke bijdrage leveren aan preventie Streven naar maximale gezondheidswinst Vaccins in het belang van de volksgezondheid komen in aanmerking voor collectieve financiering Publieke vertrouwen in RVP koesteren en proactief trachten te behouden

27 DE VIER KWADRANTEN IN DE HUIDIGE SITUATIE RVP Diphtheria Pertussis Tetanus Polio Measles Mumps Rubella Hepatitis i B mother HBsAg+ Haemophilus influenzae type b Meningococcal C infections Hepatitis B children at risk Pneumococcal disease Human Papilloma Virus Collectieve financiering (overheidsbegroting, AWBZ, basispakket) Scenario 1 Scenario 2 Pog Programmatisch Vraag gestuurd gestuurd vaccinatie-aanbod vaccinatie-aanbod RVP+ RVP (Basis verzekering +) Individuele financiering Varicella Measles, Mumps Rubella+Varicella Herpes zoster Rotavirus Meningococcal infection (A<C<Y<W135) conjugated vaccine Scenario 3

28 SCENARIO 1 1 ALLES VASTE PRIK (kwadrant 1) Gebaseerd op: collectieve financiering programmatisch gestuurd vaccinatie -aanbod voor alle leeftijden. zowel vaccins tegen infectieziekten als niet- infectieziekten (in de toekomst t wellicht: hypercholesterolemie, h l diabetes type I)

29 SCENARIO 2 2 PRIKPREMIE (kwadrant 2) Gebaseerd op: collectieve financiering vraag-gestuurd vaccinatie aanbod (opname vaccin in het RVP, of in het basis-pakket ingebed in stevige infrastructuur) t

30 SCENARIO 3 OP DE MARKT IS JE VACCINATIE EEN PRIKKIE WAARD (kwadrant 4) Gebaseerd op: individuele financiering vraag-gestuurd gestuurd vaccinatie aanbod 3 (vaccin is officieel goedgekeurd, patiënt maakt direct afspraak aak met arts)

31 STELLING 1: Overheid De overheid is en blijft op het gebied van vaccinatie-aanbod aanbod de enige speler. Geen vaccinatie langs andere route, uitgezonderd de - goed geregelde - reizigers vaccinatie.

32 STELLING 2: RVP+ en GR Naast de vaccinaties i in het RVP moet de Gezondheidsraad zich ook uitspreken over vaccins die (nog) niet in het RVP zijn opgenomen (RVP plus).

33 STELLING 3: Overheid en info De overheid moet via de website van het RIVM de professie en het publiek informeren over het RVP, maar ook aandacht besteden aan RVP- plus vaccins.

34 STELLING 4: Mondigheid id Mensen staan zelf aan het stuur over wat wel en niet te kiezen om gezond ouder te worden. Er is een volledige keuzevrijheid om niet alleen geneesmiddelen maar ook vaccins te kunnen krijgen, ook al is er in het laatste geval geen publiek belang mee gediend.

35 STELLING 5: waar eerstelijnszorg Stimuleer een prominente (regie) rol voor de eerstelijnszorg in het vaccinatiebeleid c.q. vaccinatievoorziening; Vooral voor de vraaggestuurde vaccins (basispakketvaccins en marktvaccins). Belangrijke rol voor de huisarts i.v.m. (individuele) indicatiestelling!

36 STELLING 6 Proactief reageren Bij het opduiken van berichten over mogelijke associaties van onvoorziene bijwerkingen van vaccins (bv, hepatitis B vaccinatie en MS) dient de overheid (Gezondheidsraad) proactief op deze scare stories in te spelen.

37 STELLING 7: Europa In verband met een Europese beheersings- strategie van infectieziekten is het van belang dat in Europa de toetsingscriteria van vaccins tot collectieve financieringssystemen worden geharmoniseerd.