Opbrengsten van CBS De Springplank

Transcriptie

1 Opbrengsten van CBS De Springplank In dit document blikken wij terug op de opbrengsten van het onderwijs van het afgelopen schooljaar op De Springplank. In ieder hoofdstuk analyseren wij onze opbrengsten en beschrijven we mogelijke verbeteringen en ambities

2 Hoofdstuk 1 Evaluatie verbeterplan Verbeterplan per beleidsterrein opbrengsten OPBRENGSTEN Om te zorgen dat de resultaten aan het einde van de schoolperiode op het juiste niveau liggen is het van belang om tussentijds de resultaten nauwlettend in de gaten te houden door het maken van trendanalyses. De leerkrachten maken analyses op de CITO toetsen die afgenomen worden. Hierdoor kunnen vroegtijdig stagnaties gesignaleerd worden en kunnen er de juiste interventies op gezet worden, waardoor de kans op betere eindresultaten wordt vergroot. Bij deze trendanalyse zullen ook de CITO Entreetoets en toets meegenomen worden. Evaluatie Afgelopen schooljaar hebben de intern begeleiders twee maal een trendanalyse gemaakt van de CITO toetsen: in januari en juni. Bij de trendanalyses zijn acties opgesteld. Deze trendanalyses zijn met het team besproken. De acties zijn met de leerkrachten individueel doorgenomen en later geëvalueerd. Ook de Entreetoets en de toets zijn geanalyseerd en er zijn acties genomen om de eindopbrengsten te vergroten. Dit heeft er toe geleid dat de resultaten in een stijgende lijn zitten. Sociale vaardigheden In het schooljaar willen we het instrument CITO Viseon implementeren om de ontwikkeling van de sociaal-emotionele vaardigheden te meten. De onderbouw gaat zich oriënteren op een kleuterontwikkeling volgsysteem. Het implementatietraject van Kanjertraining duurt nog drie jaar. Evaluatie Het genormeerd instrument Cito Viseon is afgelopen schooljaar geïmplementeerd in de groepen 3 t/m 8. De Kanjertraining heeft een vaste plaats op de agenda van de bouwvergadering gekregen. Hierdoor is er meerdere keren in het jaar aandacht geweest voor de methode en de implementatie ervan. Dit zal het komende schooljaar gecontinueerd worden. Daarnaast heeft het team een bijscholing gevolgd. Dit is gecertificeerd met Kanjerlicentie B. De onderbouw heeft gekozen voor het kleuterontwikkeling volgsysteem Kijk. Komend schooljaar zal hiermee gewerkt gaan worden. Dit is gekoppeld aan een teamscholingstraject onder begeleiding van Marant. Tussenresultaten 2 Het is van belang om de scores op de verschillende vakgebieden boven de norm te krijgen. Dit schooljaar richten we ons op het vakgebied rekenen/wiskunde. Alle leerkrachten worden dit schooljaar geschoold volgens de principes van opbrengstgericht- en handelingsgericht werken. Tevens zal er aandacht blijven uitgaan naar het vakgebied technisch lezen om de goede resultaten vast te houden. In alle groepsroosters zal ook dit schooljaar 35% van de lestijd

3 gereserveerd worden voor taal en 20% voor rekenen. Evaluatie Op de groepsroosters is extra tijd voor reken- en taalonderwijs ingepland. Afgelopen schooljaar heeft de nadruk gelegen op het rekenonderwijs. Met Marant hebben we het traject handelings- en opbrengstgericht werken doorlopen. Daarnaast hebben we het traject voor technisch lezen gecontinueerd. De tussenresultaten van technisch lezen en rekenen zijn in de groepen 3 t/m 8 gestegen. Specifieke behoeften We gaan dit schooljaar een beleid opstellen voor leerlingen met specifieke behoeften. Ook stellen wij de normen vast wanneer een leerling specifieke behoeften heeft en dus een OPP opgesteld moet worden. Dit zal op federatief niveau vastgesteld worden. Evaluatie Voor de leerlingen met leerlinggebonden financiering en de leerlingen met een eigen leerlijn is het afgelopen jaar een ontwikkelingsperspectief opgesteld. Er zijn normen vastgesteld voor leerlingen met specifieke behoeften. Doorstroming Het aantal leerlingen dat een kleuterverlenging heeft gehad is te hoog. Waarschijnlijk komt dit door het scherpere beleid voor de najaarskinderen. Het aantal doublures in de groep 3 t/m 8 is echter minimaal. Evaluatie Het beleid van doorstromen blijft actief en functioneert naar behoren. Adviezen VO Het geschreven beleid in zal gehandhaafd worden en waar nodig jaarlijks bijgesteld. Evaluatie Het beleid adviezen VO blijft actief en functioneert naar behoren. Functioneren in het VO VO scholen aanschrijven om gegevens te vragen van onze oud-leerlingen. Op deze manier kunnen we oud-leerlingen beter volgen in het VO, om zo te kunnen bepalen over het advies, dat wij geven over de lange termijn, kloppend is. Evaluatie Ook afgelopen jaar hebben wij de leerlingen van de VO scholen gevolgd. Helaas leveren nog niet alle VO scholen de leerlingenresultaten aan. Uiteindelijk hebben wij een aantal scholen zelf aangeschreven. 3

4 Hoofdstuk 2 uitgangssituatie Ambities m.b.t. opbrengsten (eisen inspectie) De indicatoren uit het Toezichtkader van de Onderwijsinspectie zijn: 1.1* De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht De taalresultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht De rekenresultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2 * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar. 1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 1.6 De adviezen van de leerlingen voor het vervolgonderwijs zijn in overeenstemming met de verwachtingen op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie. 1.7 De leerlingen functioneren naar verwachting in het vervolgonderwijs. Het leerlingenaantal (op teldatum ) Jaar Aantal Saldo leerlingen Kindkenmerken (op ) Kenmerken G1 G2 G3 G4 G5 G6 G7 G8 TOT Aantal leerlingen Aantal jongens Aantal meisjes Aantal allochtone leerlingen Aantal peuterspeelzaal Aantal rugzakleerlingen Aantal leerlingen met specifieke behoeften Aantal leerlingen extern onderzoek Aantal leerlingen met indicatie PRO Aantal leerlingen met indicatie VSO Aantal leerlingen met dyslexieverklaring

5 Het leerlingengewicht (op ) Schoolgroep 2: 75-88% niet gewogen leerlingen Groep Aantal leerlingen Gewicht Gemiddeld gewicht 1 12x 0,00 0x 0,30 2x 1,20 0,00 0,00 2,40 0, x 0,00 3 x 0,30 1 x 1, x 0,00 2 x 0,30 2 x 1, x 0,00 6 x 0,30 1 x 1, x 0,00 4x 0,30 1 x 1, x 0,00 6 x 0,30 1 x 1, x 0,00 4 x 0,30 2 x 1, x 0,00 2 x 0,30 1 x 1,20 0,00 0,90 1,20 0,00 0,60 2,40 0,00 1,80 1,20 0,00 1,20 1,20 0,00 1,80 2,40 0,00 1,20 2,40 0,00 0,60 1,20 Analyse Bij het analyseren van de bovenstaande gegevens valt op dat het leerlingenaantal ten opzichte van 2012 is gedaald met 22 leerlingen. Daarnaast heeft onze school 55% meisjes tegenover 45% jongens en is 13,7% van onze leerlingen van allochtone afkomst, dit is een daling van 1,2% t.o.v. schooljaar Naast twee leerlingen met een rugzak hebben we vier leerlingen met specifieke behoeften. Ook zijn er vijf leerlingen met dyslexie, dit is een daling van 3 leerlingen t.o.v Bij 11,3% van onze kinderen is een extern onderzoek afgenomen, hier is een kleine daling ten opzichte van vorig cursusjaar te zien. Kijkend naar het leerlingengewicht valt op dat er grote verschillen zitten tussen de gemiddelden van de groepen. Opvallend is dat in groep 2 en groep 8 het leerlingengewicht het laagst is (0,078) en in groep 1 het hoogst (0,171). Bij de leerlingentelling op 1 oktober 2013 is gebleken dat De Springplank 17,2% gewogen leerlingen heeft en hiermee valt in de tweede groep: 75%-88% ongewogen leerlingen. Het percentage gewogen leerlingen is met 1,8% gedaald t.o.v. een jaar geleden. Op de volgende pagina is een verklarende begrippenlijst toegevoegd. 0,078 0,094 0,103 0,100 0,114 0,106 0,078 5

6 Verklarende begrippenlijst Tabellen en uitkomsten: BL Begrijpend Lezen CITO Centraal Instituut voor Toetsontwikkeling DMT Drie Minuten Toets GLG Gewogen Leerlingengewicht HPG Handelingsplan Groep HPK Handelingsplan Kind IQ Intelligentie Quotiënt JHP Jaar Handelingsplan LGF Leerling Gebonden Financiering OPP Ontwikkelingsperspectief RW Rekenen/Wiskunde TL Technisch Lezen TT Totaal Adviezen voortgezet onderwijs: PRO Praktijkonderwijs VO Voortgezet Onderwijs VSO Voortgezet Speciaal Onderwijs LWOO Leerwegondersteunend Onderwijs MAVO Middelbaar Algemeen Voortgezet Onderwijs HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs BBL Basis Beroepsgerichte Leerweg KBL Kader Beroepsgerichte Leerweg TL Theoretische Leerweg VMBO Voorbereidend Middelbaar Beroepsonderwijs Overig: IB LIO MR MT(S) PABO VPCO WMK-PO Intern Begeleider Leraar in Opleiding Medezeggenschapsraad Managementteam (Springplank) Pedagogische Academie Basisonderwijs Vereniging voor Protestant Christelijk Onderwijs Werken met Kwaliteitskaarten - Primair Onderwijs Alle resultaten zijn voorzien van een kleur: groen oranje rood = ruim voldoende tot goed = (net) voldoende = onvoldoende 6

7 HOOFDSTUK 3 EINDOPBRENGSTEN Stand van zaken Wij meten onze eindopbrengsten m.b.v. de CITO toets in groep 8, de CITO Entreetoets in groep 7 en de CITO RW en BL in groep 8. Alle leerlingen doen mee aan de toets. Leerlingen met een verwachte uitstroom naar VMBO basis en kader maken de toets niveau. Leerlingen met een verwachte uitstroom naar VMBO TL, Havo of Vwo maken de toets Basis. De individuele einduitslagen en die van de groep als geheel worden geanalyseerd door de groepsleerkracht en de intern begeleider. De score en de bijbehorende analyse van de groep en die van hun kind worden mondeling gecommuniceerd met de ouders. Het zorgteam stelt vast of de einduitslag van de groep binnen de norm van de inspectie ligt door te kijken naar het landelijk gemiddelde en de ondergrens. De CITO scores worden jaarlijks medegedeeld in de MR, het bestuur VPCO en de Onderwijsinspectie, en vermeld in de schoolgids. De getallen in onderstaande tabellen zijn afkomstig uit de schoolrapporten van CITO en uit het rapport Analyse en waarderingen van opbrengsten van de Onderwijsinspectie (augustus 2013). Op het Schoolrapport met correctie LG staat de gecorrigeerde standaardscore vermeld. Hierbij wordt de schoolscore gecorrigeerd voor het percentage gewogen leerlingen op de school. Deze wordt vanaf het schooljaar door de inspectie bij de beoordeling gebruikt. Bij toetsen vóór het schooljaar beoordeelt de inspectie de resultaten aan de hand van de score gecorrigeerd voor GLG (Gemiddeld Leerling Gewicht). Tabel CITO toets groep 8 Jaar Ondergrens Gemiddeld GLG/LG GLG/LG Springplank Bovengrens 2009 (GLG) 533,8 535,2 534,0 536, (LG) 533,8 535,2 534,2 536, (LG) 533,8 535,2 533,2 536,6 Vanaf het schooljaar geldt een nieuwe systematiek voor de beoordeling van de CITO toets. De aangepaste systematiek maakt voor alle scholen gebruik van de ongecorrigeerde schoolscore. De onder- en bovengrens die geldt is afhankelijk van het percentage gewogen leerlingen. Nieuwe normen 2012 Jaar van afname: Schoolgroep: Ondergrens: Landelijk gemiddelde: Resultaat Springplank: Bovengrens: ,6 533,6 533,2 535, ,3 534,3 536,1 536, ,6 534,6 536,6 De inspectie betrekt de CITO Entreetoets met ingang van het schooljaar niet meer bij de beoordeling van de eindresultaten. Wij laten de resultaten ervan daarom buiten beschouwing. Wel maakt de inspectie gebruik van de toetsgegevens begrijpend lezen (BL) en rekenen/wiskunde (RW) van groep 8. 7

8 Tabel CITO LVS groep Norm Gem. Norm Gem. RWm ,2 BLm , ,2 Nieuwe normen v.a : Norm D/E Gem. Norm Gem. RWm8 30% 18% 30% 9% BLm8 30% 22% 30% 15% Analyse We maken gebruik van het CITO Leerlingvolgsysteem om onze eindopbrengsten te meten. Wat betreft de CITO toets in groep 8 hebben we in 2008, 2009 en 2010 boven de ondergrens gescoord. In 2011 scoorden we onder de ondergrens. In 2012 lagen onze resultaten weer boven de ondergrens en onder de bovengrens. Hiermee scoren wij een voldoende voor wat betreft de inspectienormen. In 2013 hebben we boven het gemiddelde gescoord en dicht tegen de bovengrens aan. De groep 8 resultaten van begrijpend lezen en rekenen liggen onder het door de inspectie vastgestelde maximumpercentage van 30% D en/of E score. Verbeterpunten Twee trendanalyses per schooljaar maken en teambreed bespreken. Hierin worden ook de CITO Entreetoets en de toets meegenomen Groeps- en leerlingenanalyses maken op de CITO toetsen die afgenomen worden Ambitie Een score op de CITO toets die jaarlijks boven het landelijk gemiddelde (l.g.) ligt: 2012: ambitie l.g. +0,4 2013: ambitie l.g. +0,5 2014: ambitie l.g. +0,6 8

9 HOOFDSTUK 4 SOCIALE VAARDIGHEDEN Stand van zaken We besteden dagelijks aandacht aan de sociale vaardigheden van onze leerlingen. Op het activiteitenplan is daarvoor specifiek ruimte ingeroosterd. Als school maken wij gebruik van de methode Kanjertraining. Sinds enige jaren maken wij met succes gebruik van het programma Kom op voor jezelf, waarbinnen sociale interacties tussen leerlingen en groepsinteracties worden behandeld. De vaardigheden die de leerlingen krijgen aangeleerd door de preventiewerkers, worden door de eigen leerkrachten binnen de schoolsituaties geborgd. De lessen worden gegeven in groep 6. Bovendien krijgen de leerlingen in groep 8 nog een aantal herhalingslessen. Daarnaast gebruiken wij als observatie-instrument de EGGO kaart van Pravoo. Deze kaart geeft de ontwikkeling op sociaal-emotioneel gebied weer van de leerlingen van groep 1 t/m 8. Dit wordt mede gebruikt voor het rapport. Sinds vorig schooljaar maken we ook gebruik van Viseon om de sociaal emotionele ontwikkeling van onze leerlingen in groep 3 t/m 8 in kaart te brengen. Ook komen de sociale vaardigheden terug in de godsdienstmethode Trefwoord en de schoolafspraken. De regels die daarin staan komen het gehele jaar in de groep aan de orde. Tabel handelingsplannen sociale vaardigheden Jaar Interventies G1 G2 G3 G4 G5 G6 G7 G8 TOT Groepsniveau (HPG) Leerlingniveau (HPK) Groepsniveau (HPG) - ` Leerlingniveau (HPK) Groepsniveau (HPG) Leerlingniveau (HPK) Groepsniveau (HPG) Leerlingniveau (HPK) Tabel handelingsplannen cognitieve vaardigheden Jaar Interventies G1 G2 G3 G4 G5 G6 G7 G8 TOT Groepsniveau (HPG) Leerlingniveau (HPK) Groepsniveau (HPG) Leerlingniveau (HPK) Groepsniveau (HPG) Leerlingniveau (HPK) Groepsniveau (HPG) Leerlingniveau (HPK) Analyse Er wordt sinds drie jaar gebruik gemaakt van Kanjertraining, de methode voor ontwikkeling van de sociaal-emotionele vaardigheden. Het team volgt hiervoor een vijfjaarlijks teamscholingstraject. In de groepen 1 en 2 werkt men daarnaast sinds de start van dit schooljaar met het 9

10 kleuterontwikkeling volgsysteem Kijk. Sinds vorig schooljaar werken we in de groepen 3 t/m 8 met CITO Viseon als nieuw instrument om de sociaal emotionele ontwikkeling van de leerlingen te volgen. De handelingsplannen op leerlingenniveau v.w.b. de cognitieve vaardigheden en sociaal emotionele ontwikkeling zijn vervallen. Dit is een gevolg van de groepsplannen voor het vak technisch lezen en rekenen die we sinds schooljaar maken. Daarnaast werken we met ontwikkelingsperspectieven. Deze hebben de oude handelingsplannen overgenomen. Verbeterpunten Borgen CITO Viseon in de groepen 3 t/m 8 Borgen Kanjertraining in de groepen 1 t/m 8 Implementatie kleuterontwikkeling volgsysteem in de groepen 1 en 2 Ambitie Borging LVS CITO Viseon: twee keer per jaar invullen voor de leerlingen in de groepen 3 t/m 8. Uitkomsten met ouders en leerlingen bespreken. Streven is minder dan 25% leerlingen met een D of E score in groep 8 (inspectienorm). Groepen 1 en 2 starten met implementatie van kleuter LVS Kijk. Scholing en begeleiding door onderwijsadviesbureau Marant. 10

11 HOOFDSTUK 5 TUSSENRESULTATEN Stand van zaken In de toetskalender is vastgelegd welke toets op welk moment wordt afgenomen. De leerkracht voert de toetsresultaten in. De ouders worden via het rapport en de oudercontactavonden op de hoogte gesteld van deze resultaten. De rapporten gaan twee keer per jaar mee. De analyse van de resultaten wordt gedaan door de leerkracht en de intern begeleider. De groepsbesprekingen vinden twee keer per jaar plaats. Daarnaast kunnen de zorgleerlingen drie keer per jaar extra worden besproken. Van de resultaten op het gebied van rekenen, spelling, begrijpend lezen, woordenschat en technisch lezen wordt een trendanalyse gemaakt. In groep 1 en 2 is dit voor rekenen en taal voor kleuters. Op basis van de CITO resultaten wordt gekeken welke leerlingen opgenomen worden in het begeleidingsplan. Naast de CITO resultaten hebben we ook methodegebonden toetsen waarop we kunnen signaleren. Bij de beoordeling van de CITO toetsen valt de Springplank in de categorie 15% gewogen leerlingen. De tussenresultaten per vakgebied en de trendanalyses zijn na te lezen op de volgende bladzijdes. 11

12 Tabel rekenen en wiskunde Norm Norm Groep ,4 58,1 49, Groep ,1 78,3 64,8 71,8 Groep ,4 91,0 84,7 89,3 Groep ,4 102,6 98,1 103 Groep (08-09) (v.a ) 109,0 105,2 Nieuwe normen v.a Norm Norm Groep ,4 46,7 58,1 69,3 Groep ,4 75,9 69,5 74,5 Groep ,8 89,9 84,2 88,9 Groep 7 Groep 8 <30% D/E 100 (v.a ) <30% D/E 106 (v.a ) <30% D/E 104 (v.a ) 33% (94,8) - 18% (111,7) 12% (27%) (102,2) - (9%) 96,1 112,9 (8%) - 103,0 12

13 Tabel Begrijpend lezen Norm BLm ,9 BLm ,5 BLm ,8 BLm8 54 (08-09) 50 (09-10) 58,4 Nieuwe normen v.a Norm BLm ,8 23,1 23,5 BLm ,5 31,8 28,9 BLm7 45 (10-11) 41,2 <30% D/E (11-12) 33% 40 (v.a ) (39,8) BLm8 50 (10-11) <30% D/E (11-12) 50 (v.a ) 50,2 22% (49,5) (23%) 44,2 (15%) 57,2 13

14 Tabel Technisch lezen (DMT) Norm Norm ,9 29,9 4 leeskaart ,3 61,1 4 leeskaart leeskaart ,4 82, ,5 86, ,0 97, ,1 - Nieuwe normen 2011 Norm Norm ,9 36,8 27,2 43,2 26,2 36, ,6 58,8 59,9 68,0 56,8 69, ,0 82,7 68,4 73,9 73,2 78, ,6 88,7 88,7 92,4 81,5 89, ,3 93,3 92,5 99,3 97,0 101, ,4-99,0-102,1-14

15 Tabel CITO-LVS Technisch lezen Norm Norm Gr. 3 Techniek ,0 181,3 Tempo ,6 Gr. 4 Tempo ,3 71,1 Gr. 5 Tempo 96,4 109,5 Nieuwe normen 2011 Norm Norm Gr. 3 Techniek ,0 193,3 191,4 224,4 178,5 202,3 Tempo ,6-42,1-30,7 Gr. 4 Tempo ,6 69,9 75,6 88,1 63,3 89,5 Gr. 5 Tempo ,0 125,5 92,4 113,1 98,3 124,6 Gr. 6 Tempo 119, ,1 146,5 135,7 140,4 Gr. 7 Tempo 162,7 164,7 166,3 173,8 Gr. 8 Tempo 127,4 162,7 164,7 176,6 15

16 Analyse Rekenen/wiskunde Onze leerlingen hebben medio en eind groep 7 onder de norm gepresteerd. De andere groepen hebben zeker profijt gehad van het traject HGW/OGW. Zij scoren allen boven de norm. Technisch lezen Bij technisch lezen (DMT) is het alle groepen gelukt om de norm te halen. Bij technisch lezen (leestempo) zijn de scores van alle groepen eveneens voldoende, behalve bij groep 3 aan het einde van het jaar. Het handelingsgericht werken bij het vakgebied technisch lezen heeft dus een positief effect op de leerresultaten. Begrijpend lezen Alle groepen hebben de norm gehaald. Voor de vakken technisch lezen en rekenen/wiskunde hebben wij heldere streefdoelen geformuleerd. In de tabellen hieronder is te zien voor welke groepen wij onze streefdoelen hebben behaald in juli 2013 (groen gearceerd). Taal voor kleuters (streefdoel ABC: 85% en AB 70%) Groep ABC AB Juni 2012 Feb Juni 2013 Juni 2012 Feb Juni a b x Technisch lezen (streefdoel ABC: 85% en AB 70%) Groep ABC AB Juni 2012 Feb Juni 2013 Juni 2012 Feb Juni leestechn x leestempo x a x 80 5b x x 92 6a x b x x x 8a geen afname geen afname 8b geen afname geen afname DMT (streefdoel ABC: 85% en AB 70%) Groep ABC AB Juni 2012 Feb Juni 2013 Juni 2012 Feb Juni x x x a x x 44 x 5b x a x b x x a geen afname geen afname 8b geen afname x geen afname 16

17 Rekenen voor kleuters (streefdoel ABC: juni % en AB 65%) Groep ABC AB Juni 2012 Februari 2013 Juni 2013 Juni 2012 Februari 2013 Juni a b x x 59 Rekenen (streefdoel ABC: juni % en AB 65%) Groep ABC AB Juni 2012 Februari 2013 Juni 2013 Juni 2012 Februari 2013 Juni x x 79 5a x 68 x x 48 5b a x b x x 65 8a geen afname geen afname 8b geen afname geen afname X: daling Verbeterpunten Het is van belang om de scores op de verschillende vakgebieden boven de norm te houden of te krijgen. Dit schooljaar zullen we het HGW/OGW-traject voor de vakgebieden technisch lezen en rekenen verder borgen. Ook dit schooljaar zal 35% van de lestijd besteed blijven aan taal en 20% rekenen. Dit is in alle groepsroosters opgenomen. De volgende groepen hebben dit schooljaar extra aandacht voor de volgende vakken nodig: Groep 4: Technisch lezen (TL) Groep 8: Rekenen/wiskunde (RW) Ambitie Juni 2014 TL: per groep 85% op CITO niveau A-B-C en 70 % op A-B Juni 2014 RW: per groep 80 % op CITO niveau A-B-C en 65% op A-B 17

18 HOOFDSTUK 6 SPECIFIEKE BEHOEFTEN Stand van zaken Wij noemen LGF leerlingen en leerlingen met een eigen leerlijn leerlingen met een specifieke onderwijsbehoefte. Wij hebben een beleid waarin wij vermelden wanneer wij een ontwikkelingsperspectief schrijven. Voor deze leerlingen maken wij een ontwikkelingsperspectief (OPP) waarin wij hun specifieke einddoelen opstellen. Hun ontwikkeling wordt twee keer per jaar geanalyseerd en zo nodig bijgesteld. Een leerling krijgt een eigen leerlijn als vastgesteld is dat hij niet meer kan meekomen met de stof in de klas omdat de achterstand te groot is. Wanneer IQ gegevens bekend zijn, zullen deze in het OPP worden verwerkt. Tabel Onderzoeken door externe deskundigen Groep Aantal Groep Aantal Groep Aantal Groep Aantal Totaal 32 Totaal 35 Totaal 31 Totaal 25 Tabel Leerlingen met specifieke behoeften Groep Wie Vak Test OPP Groep Wie Vak Test OPP NS LGF JHP 5 5 NA R Ja Ja 5 TJ LGF JHP 6 6 YL LGF JHP 7 KV R Nee Nee 7 JT LGF JHP 8 JK R Nee Nee 8 AM LGF JHP 8 AN R-T-B Nee Nee 8 8 EJ R Nee Nee 8 KV R Nee JHP Groep Wie Vak Test OPP 5 NS LGF Ja 6 TJ LGF Ja 6 NA R Ja Ja 7 AE LGF Ja 7 YL LGF Ja 7 RB R Ja 18

19 Groep Wie Vak Test OPP 5 IW RW Ja Ja 6 OS RW Ja 6 IL RW Ja 6 ZS RW ja Ja 6 AK RW Ja 6 SW RW Ja 6 NS LGF Ja 7 TJ LGF Ja 7 NA RW Ja Ja 7 AM TL Ja 8 AE LGF Ja 8 YL LGF Ja 8 RB RW Ja Tabel Uitstroom naar speciaal basisonderwijs Jaar Aantal leerlingen Aantal leerlingen % totaal SBO ,4 % % ,4 % ,8% % Analyse Voor onze leerlingen met specifieke behoeften hebben wij dit schooljaar een OPP opgesteld. Hierdoor kunnen we ons onderwijs goed afstemmen en is het ontwikkelingsperspectief voldoende duidelijk. Verbeterpunten Beleid borgen voor leerlingen met specifieke behoeften, conform eisen van de Onderwijsinspectie. Ambitie In juni 2014 zijn alle benodigde ontwikkelingperspectieven opgesteld Dit wordt jaarlijks bijgehouden 19

20 HOOFDSTUK 7 DOORSTROMING Stand van zaken Voor de doorstroming hebben wij overgangsnormen opgesteld. In principe doorlopen onze leerlingen de basisschool in acht jaar. We maken gebruik van een meerjarenoverzicht om in de gaten te houden of de doorstroming voorspoedig loopt. Tabel langer dan 8 jaar op de basisschool Jaar teldatum 1 oktober 20 Aantal leerlingen Aantal leerlingen >12 jaar Norm % School % Afwijking % 2,0 % -3,0 % % 2,4 % -2,6 % % 0% -5,0 % % 0,8 % -4,2 % Tabel Vervroegde doorstroming VO Jaar Aantal leerlingen groep Tabel Verlenging Jaar Aantal leerlingen groep 3 Aantal doublures Totaal 7 jaar teldatum 1 oktober Norm % School % % 5,1 % % 3,1 % % 13,6 % % 0,3 % Tabel doubleren groep 3 t/m 8 (norm 3%) Jaar Aantal Gr 3 Gr 4 Gr 5 Gr 6 Gr 7 Gr 8 Totaal % leerlingen ,7 % ,0 % ,0 % ,8 % Tabel Versnellen groep 1 t/m 8 Jaar Aantal Gr 1 Gr 2 Gr 3 Gr 4 Gr 5 Gr 6 Gr 7 Gr 8 Totaal % leerlingen % ,8 % ,8 % % Analyse Het aantal leerlingen dat in schooljaar langer dan 8 jaar over de basisschool doet is met 2,4% gedaald t.o.v. het schooljaar Het aantal leerlingen dat in groep 3 t/m 8 is blijven zitten is 0,8 %. Er zijn dit jaar geen kinderen versneld overgegaan naar de volgende groep.

21 Verbeterpunten Geen. Ambitie Continuering van deze positieve cijfers 21

22 HOOFDSTUK 7 PLUSKLAS VOOR HOOGBEGAAFDE LEERLINGEN In zijn we op verenigingsniveau begonnen met het vormgeven van een nieuwe klas: de VPCO Plusklas. Het beleid voor deze bovenschoolse Plusklas is door beide scholen opgesteld. Hiermee bundelen we onze krachten en versterken het gemeenschappelijk belang: het geven van passend onderwijs aan onze hoogbegaafde leerlingen. Daarnaast vergroten wij op deze manier de mogelijkheid voor deze groep leerlingen om ontwikkelingsgelijken te ontmoeten. Deze Plusklas is bedoeld voor onze hoogbegaafde leerlingen. De (meer)begaafde leerlingen zullen geen deel uitmaken van de Plusklas, maar zullen binnen hun eigen groep verrijkingsmateriaal krijgen aangeboden. De VPCO Plusklas start vanaf schooljaar Voor de deelname aan de Plusklas zijn alle Plusleerlingen uit de groepen 4 t/m 7 van vorig schooljaar doorgetest op de vakgebieden rekenen, begrijpend lezen en spelling. Om deel te kunnen nemen aan de VPCO Plusklas moesten de leerlingen op alle vakgebieden minstens een A score halen. Deze selectieprocedure zal ook dit schooljaar worden ingezet, indien wenselijk aangevuld met het DHH. Daar waar nodig kunnen we ouders vragen om een psychodiagnostisch onderzoek te verrichten. Doel van de VPCO Plusklas: Onze hoogbegaafde leerlingen structureel de mogelijkheid geven om individueel en gezamenlijk met ontwikkelingsgelijken te werken aan opdrachten Een beroep doen op het creatieve vermogen, het doorzettingsvermogen en waar leren leren, leren denken en leren leven centraal staan Door aan te sluiten bij de onderwijsbehoeften van de leerling wordt de leermotivatie van de leerling gestimuleerd Om aan de onderwijsbehoefte te kunnen voldoen van alle leerlingen werken wij al enkele jaren structureel met verrijkingsmateriaal dat schoolbreed wordt aangeboden binnen de klas. Hierdoor sluiten wij aan bij de onderwijsbehoefte van niet alleen de hoogbegaafde leerlingen van de Plusklas, maar ook bij die van de (meer)begaafde leerlingen die niet in aanmerking komen voor onderwijs binnen de Plusklas, Om leerlingen ook de tijd te geven om aan hun specifieke opdrachten te werken gaan wij in alle klassen volgens vaste richtlijnen compacten en verrijken. Hiermee schrappen (compacten) we voor deze leerlingen overbodige leerstof. Zij hebben weinig tot geen behoefte aan herhalingsstof. In plaats van deze leerstof krijgen zij verrijkingsstof met de daarbij horende instructie. 22

23 HOOFDSTUK 8 ADVIEZEN V.O. Stand van zaken Op De Springplank maken wij gebruik van de genormeerde eindtoets van het CITO. Daarnaast maken we bij het bepalen van ons advies t.a.v. het vervolgonderwijs, niet alleen gebruik van de toetsgegevens van de leerlingen uit het LVS over de gehele schoolloopbaan, maar ook van de dagelijkse ervaring van de leerkracht met de leerlingen. Er vindt adviesoverleg plaats tussen de groepsleerkracht en de intern begeleider en, indien wenselijk, andere leerkrachten. Aspecten die tijdens dit overleg aan de orde komen, zijn o.a. de werkhouding van de leerling, motivatie en betrokkenheid, belangstelling, speciale begaafdheden en/of belemmeringen, de resultaten in het leerlingvolgsysteem en de uitslag van de entreetoets. Het door ons opgestelde schooladvies wordt met de ouders besproken voorafgaand aan de CITO eindtoets. Na de eindtoets wordt de uitslag besproken met de leerling en de ouders. Samen wordt gekeken of het voorlopig advies overeenkomt met de uitslag van de toets. De groepsuitslagen komen in de schoolgids, zodat ouders kunnen zien hoe de uitstroom naar het vervolgonderwijs is. Wij voldoen aan alle eisen van de Inspectie: Beoordeling inspectie adviezen vervolgonderwijs 1. Heeft de school zicht op de prestaties van de leerlingen voor Nederlandse taal, begrijpend lezen en rekenen en wiskunde in de vorm van een genormeerde toetsprocedure of een adequaat methodeonafhankelijk leerlingvolgsysteem? 2. Heeft de school bij sterk van de verwachting afwijkende prestaties van individuele leerlingen op een (eind-)toets een procedure voor second opinion? 3 Heeft de school vanuit de prestatiegegevens een eenduidige indicatie opgesteld naar adviesniveaus; rechtstreeks vanuit de eindtoets of volgens vastgelegde, heldere eigen criteria? 4 Heeft de school instrumenten of procedures gebruikt om zicht te krijgen op sociale competenties, motivatie of werkhouding van alle uitstromende leerlingen? 5. Heeft de school voor leerlingen die een advies krijgen dat niet overeenstemt met de indicatie vanuit de prestaties, procedures en instrumenten de onderbouwing geven voor die afwijking? (in termen van specifieke omstandigheden, sociale competenties, motivatie en werkhouding). Huidige stand van zaken We maken gebruik van de Cito eindtoets. Dit is een genormeerde toets. Bij een sterk afwijkende prestatie t.o.v. de verwachting maken we gebruik van een second opinion d.m.v. de digitale eindtoets als herkansingstoets. Ook maken we dan gebruik van de uitslag van de vroegtoets van het vervolgonderwijs. De school heeft richtlijnen om vanuit de prestaties een advies te geven. We maken m.i.v. dit schooljaar gebruik van CITO Viseon om zicht te krijgen op sociale competenties, motivatie of werkhouding van alle uitstromende leerlingen. Als de leerling een advies krijgt dat niet overeenstemt met de prestaties zal er in het onderwijskundige rapport van de leerling uitleg gegeven worden over de totstandkoming van het advies. Schooladvies: Veel scholen in het voortgezet onderwijs hanteren een minimum eis voor de CITO score bij het toelaten van nieuwe leerlingen. De verschillende toelatingseisen hebben wij meegenomen in de tabel op de volgende pagina. Het schooladvies en de CITO score zijn sterk bepalend voor het onderwijstype waar een leerling geplaatst zal worden. 23

24 Algemene indicatie van het best passende onderwijstype, volgens het Cito (richtlijnen voor ons als school): Basisberoepsgerichte leerweg Basis- en Kaderberoepsgerichte leerweg Kaderberoepsgerichte leerweg Kaderberoepsgerichte leerweg en gemengde/theoretische leerweg Gemengde/ theoretische leerweg Gemengde/theoretische leerweg en havo havo havo/vwo brugklas vwo (atheneum / gymnasium) De leerkracht zal zijn advies baseren op de leerprestaties van een kind over de afgelopen 8 jaar in combinatie met de verwachte CITO score en de uitslag van de entreetoets. Als het advies van de leerkracht en de CITO score niet overeenkomen kunnen we er voor kiezen om een second opinion te doen door de digitale eindtoets af te nemen of de vroegtoets van het voortgezet onderwijs te gebruiken. Naast de leerprestaties zullen ook de sociale competenties, motivatie en werkhouding van het kind meewegen in het advies dat de school geeft. Jaarplanning: November: November December: Januari: Februari: Maart: Maart/april: ouderavond ouders en leerlingen voorlopig advies n.a.v. entreetoets komt binnen advies opstellen (voorzet leerkrachten en intern begeleider daarna team) advies bespreken met leerlingen en ouders CITO eindtoets uitslag bespreken met leerlingen en ouders aanmelding VO en onderwijskundige rapporten schrijven Tabel Adviezen VO Advies PRO VSO VMBO-BB VMBO-KB VMBO-TL HAVO VWO LWOO Analyse Afgelopen schooljaar hebben we de meeste adviezen gegeven in de richting HAVO en VMBO BB. Er is geen advies gegeven voor PRO en VSO. Vijf leerlingen hebben een advies gekregen met leerwegondersteuning. Drie leerlingen zijn eind groep 7 doorgestroomd naar het VO. Verbeterpunten Handhaving VO beleid uit en indien nodig, jaarlijks bijstellen. Ambitie Uitkomsten thema onderzoek Onderwijsinspectie bestuderen en naleven 24

25 HOOFDSTUK 9 FUNCTIONEREN IN V.O. Stand van zaken Na de aanmelding op de school voor Voortgezet Onderwijs, neemt de school met ons contact op om de leerlingen door te nemen. In de eerste helft van het nieuwe schooljaar neemt één VO school wederom contact op om de leerlingen voor een tweede keer door te spreken. De rapportresultaten worden door een aantal VO scholen tot en met het derde studiejaar opgestuurd. Deze worden gelezen door de betrokken groep 8 leerkracht en de intern begeleider. Adviezen en functioneren 3 de jaar in het VO ( ) Leerweg Advies + +/- - Onbekend PRO VSO VMBO-BL VMBO-KL VMBO-TL HAVO 2 2 VWO / VWO Adviezen en functioneren 3 de jaar in het VO ( ) Leerweg Advies + +/- - Onbekend PRO VSO VMBO-BL VMBO-KL VMBO-TL HAVO VWO / VWO+ 1 1 Adviezen en functioneren 3 de jaar in het VO ( ) Leerweg Advies + +/- - Onbekend PRO VSO VMBO-BL 5 VMBO-KL 8 VMBO-TL 9 HAVO 7 VWO / VWO+ 5 Adviezen en functioneren 3 de jaar in het VO ( ) Leerweg Advies + +/- - Onbekend PRO VSO VMBO-BL 3 VMBO-KL 2 VMBO-TL 8 HAVO 9 VWO / VWO+ 25

26 Adviezen en functioneren 3 de jaar in het VO ( ) Leerweg Advies + +/- - Onbekend PRO VSO VMBO-BL 8 VMBO-KL 2 VMBO-TL 12 HAVO 9 VWO / VWO+ 5 Analyse We krijgen van een aantal scholen de rapportresultaten te zien van onze leerlingen in het voortgezet onderwijs. Op één school hebben we aan het begin van het schooljaar gesprekken met de mentoren van de brugklassers. Daarnaast is er verder geen communicatie over onze oudleerlingen op initiatief van het VO. Hier moeten we zelf achteraan. Na drie jaar is zichtbaar dat 5 leerlingen op dit moment een niveau hoger leren dan het advies dat wij hen gegeven hebben. Er zijn geen leerlingen die nu lager presteren dan het gegeven advies. We hebben een aantal keer een te laag advies gegeven. We controleren nu twee jaar onze adviezen t.o.v. het onderwijs dat de oud leerlingen op dat moment ontvangen. Hierin is nog geen trend te zien. In het schooljaar gaven we te hoge adviezen. In juist te lage adviezen. Verbeterpunten Vaststellen of het VO advies dat wij geven op de lange termijn de juiste is Verklaren waarom het advies niet de juiste is, mocht dit blijken Terugkommiddag voor onze schoolverlaters uit Ambitie Analyseren van het verloop van onze oud leerlingen in het VO en hier lering uit trekken Onze oud leerlingen vragen hoe de stap naar het VO verbeterd kan worden 26

27 HOOFDSTUK 10 VISITATIE ONDERWIJSINSPECTIE Op 17 juni 2013 heeft de Onderwijsinspectie een bezoek gebracht aan De Springplank. De bevindingen zijn besproken met de directeur, de intern begeleiders en de voorzitter van het bestuur van VPCO Rhenen. Deze zijn eveneens terug te lezen in het rapport dat n.a.v. deze vierjaarlijkse visitatie is opgesteld. De inspecteur heeft opgemerkt dat De Springplank in een goede flow zit en hard werkt aan de kwaliteitsverbetering. De indicatoren die in juni jl. nog als onvoldoende zijn beoordeeld, zijn conform eigen verbeterplan nu op orde: de ontwikkelingsperspectieven voor onze leerlingen in groep 8 zijn opgesteld (indicator 1.4) en we zijn in september gestart met de implementatie van het kleuterontwikkeling volgsysteem Kijk (indicator 7.1). Hoewel voor de onderwijsinspectie dan feitelijk alles voldoende is, zijn wij nog niet tevreden. Onze ambities zijn: De effectiviteit van de begeleiding aan onze zorgleerlingen vergroten, o.a. door inhoudelijk sterkere analyses te maken waarmee de oorzaak van de uitval beter vastgesteld kan worden; Meer eenduidigheid in de archivering van analyses en evaluaties op het gebied van de leerlingenzorg; In de begeleiding aan alle leerlingen een grotere rol toekennen aan de individuele leerwinst en/of die op groepsniveau; De planmatige verbeteracties in onze kwaliteitszorg meer SMART formuleren De verbeteracties zullen gedurende dit schooljaar bepaald worden en opgenomen worden in het jaarplan

28 HOOFDSTUK 11 VERBETERPLANNEN Beleidsterrein OPBRENGSTEN Verbeterpunten opbrengsten Om te zorgen dat de resultaten aan het einde van de schoolperiode op het juiste niveau liggen is het van belang om tussentijds de resultaten nauwlettend in de gaten te houden door het maken van trendanalyses. De leerkrachten maken analyses op de CITO toetsen die afgenomen worden. Hierdoor kunnen vroegtijdig stagnaties gesignaleerd worden en kunnen er de juiste interventies op gezet worden, waardoor de kans op betere eindresultaten wordt vergroot. Bij deze trendanalyse zullen ook de CITO Entreetoets en toets meegenomen worden. Activiteiten Het voortzetten van het tweemaal per jaar maken van trendanalyses en de regels handhaven die hiervoor zijn vastgesteld in de BOC en de analyse en waarderingen van opbrengsten Daarnaast zullen na de uitslagen van de trendanalyses interventies worden ingezet en de oude interventies worden geëvalueerd. Wanneer Het schooljaar Projecteigenaar Intern begeleiders Kosten Geen kosten Evaluatie Na afname van de CITO toetsen in de maanden januari en juni van het schooljaar worden trendanalyses gemaakt. Hierop zullen interventies volgen die na een half jaar geëvalueerd worden. Wanneer nodig zullen de interventies bijgesteld of afgerond worden. Borging De trendanalyses staan gepland bij de intern begeleiders. Door de uitslagen te bespreken met het MT en het team zal er borging plaatsvinden. Beleidsterrein Verbeterpunten OPBRENGSTEN Sociale vaardigheden In het schooljaar implementeren we het instrument Kijk om de kleuterontwikkeling te volgen. Dit traject wordt begeleid door onderwijsadviesbureau Marant. Het CITO LVS Viseon zal worden geborgd. We streven naar minder dan 25% van de leerlingen die een D of E scoort in groep 8. Het implementatietraject van Kanjertraining duurt nog twee jaar. Daarnaast vindt borging plaats van ons traject HGW/OGW voor de vakken technisch lezen en rekenen/wiskunde. Activiteiten Implementatie Kijk in de groepen 1 en 2. Borging HGW/OGW traject en Viseon. Wanneer Schooljaar Projecteigenaar De bouwcoördinatoren zijn verantwoordelijk voor de borging van de Kanjertraining. 28

29 Kosten Evaluatie Borging Beleidsterrein Verbeterpunten De kanjercoördinator zorgt voor borging van het meetinstrument Viseon De onderbouwcoördinator ondersteunt de implementatie van het kleuterontwikkeling volgsysteem Kijk. De verantwoordelijkheid voor het traject Opbrengst- en Handelingsgericht werken ligt in handen van het MT. De kosten van CITO Viseon bedragen jaarlijks 2 x 0,65 per leerling. Het totaalbedrag voor komt daarmee op 285. De materialen van Kijk kleuter LVS hebben 440 gekost; de jaarlijkse abonnementskosten bedragen 75. De kosten het teamscholingstraject zijn Aan het einde van het schooljaar zal op teamniveau vastgesteld worden of de doelen bereikt zijn. Het MT is eindverantwoordelijk voor de borging. Dit doen wij door de onderwerpen op de MT-vergadering te plaatsen. In de bouw- en teamvergaderingen zullen de borging van de Kanjertraining en Viseon aan de orde komen, evenals de implementatie van het kleuterontwikkeling volgsysteem Kijk. OPBRENGSTEN Tussenresultaten Het is van belang om de scores op de verschillende vakgebieden boven de norm te houden of te krijgen. Dit schooljaar zal borging plaatsvinden op het traject HGW/OGW voor de vakken rekenen en technisch lezen. In alle groepsroosters zal ook dit schooljaar 35% van de lestijd gereserveerd worden voor taal en 20% voor rekenen. De volgende groepen hebben dit schooljaar extra aandacht voor de volgende vakken nodig: - Groep 4: Technisch lezen - Groep 8: Rekenen/wiskunde Streven: Juni 2014 TL: per groep 85% op CITO niveau A-B-C en 70 % op A-B Juni 2014 RW: per groep 80 % op CITO niveau A-B-C en 65% op A-B Activiteiten Om de resultaten op de vakgebieden taal en rekenen te verbeteren, zullen we op lesroosters extra tijd inroosteren voor deze vakgebieden. Tevens zullen de trendanalyses ons inzicht geven in de dalingen en stijging van resultaten per groep en per vakgebied. Hiermee krijgen we ook zicht op onze streefdoelen. Wanneer Schooljaar Projecteigenaar Leerkrachten (uitvoerend) Managementteam (beleidsmatig) Kosten Er zijn geen kosten verbonden aan dit beleidsterrein. Evaluatie Aan het einde van het schooljaar zullen de effecten van dit verbeterpunt worden geanalyseerd m.b.v. trendanalyses. Borging Het managementteam is verantwoordelijk voor de borging. Dit doen zij door dit op de MT-vergadering te plaatsen. 29

30 Beleidsterrein OPBRENGSTEN Verbeterpunten Specifieke behoeften We gaan dit schooljaar het op federatief niveau afgesproken beleid volgen voor leerlingen met specifieke behoeften zijn alle OPP s opgesteld. Activiteiten Er worden ontwikkelingsperspectieven geschreven voor leerlingen met specifieke behoeften. Wanneer Schooljaar Projecteigenaar Intern begeleiders en leerkrachten Kosten Jaarlijkse kosten module OPP in LAS Dotcomschool: 250. Evaluatie Aan het einde van het schooljaar door het zorgteam. Borging Dit verbeterpunt wordt met regelmaat door de IB-ers in vergaderingen van het MT ingebracht. Beleidsterrein OPBRENGSTEN Verbeterpunten Adviezen VO Het geschreven beleid in zal gehandhaafd worden en waar nodig bijgesteld. Activiteiten Door de intern begeleider BB zal het beleid geborgd worden en aangepast (indien nodig). We volgen de uitslag van het themaonderzoek van de inspectie. Wanneer Schooljaar Projecteigenaar Intern begeleider bovenbouw, bovenbouwcoördinator en de leerkracht van groep 8. Kosten Er zijn geen kosten verbonden aan dit verbeterpunt. Evaluatie Evaluatie van dit verbeterpunt zal aan het einde van het schooljaar plaatsvinden. Borging Het beleid wordt besproken met de leerkracht van groep 8 en de bovenbouwcoördinator. Hierdoor ontstaat borging. Beleidsterrein OPBRENGSTEN Verbeterpunten Functioneren in het VO VO scholen aan schrijven om gegevens te vragen van onze oud-leerlingen. Op deze manier kunnen we oud-leerlingen beter volgen in het VO, om zo te kunnen bepalen over het advies, dat wij geven over de lange termijn, kloppend is. Activiteiten Het volgen van oud-leerlingen in het VO door het verzamelen van de rapporten die de scholen ons opsturen. Aanschrijven van scholen om het niveau van onze oudleerlingen op te vragen. Een terugkommiddag organiseren voor onze schoolverlaters. Wanneer Het schooljaar Terugkomdag: 21 november Projecteigenaar Intern begeleider van de bovenbouw. 30

31 Kosten Evaluatie Borging Terugkomdag: bovenbouwcoördinator en leerkracht groep 8. Kosten die zijn verbonden aan dit verbeterpunt bedragen ten hoogste die van een hapje en een drankje voor de oud leerlingen tijdens de terugkommiddag en worden vastgesteld op max Evaluatie van dit verbeterpunt zal aan het einde van het schooljaar plaatsvinden. De evaluatie van de terugkom middag vindt eind november plaats. Door het verzamelen van de rapportinformatie in het VO wordt dit onderdeel geborgd. 31