Paniek over pillen: is XTC echt zo monsterlijk?
|
|
- Andreas van Wijk
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Paniek over pillen: is XTC echt zo monsterlijk? In de berichtgeving over de doden tijdens het Amsterdam Dance Event werd XTC vaak neergezet als een monsterlijke drug. Tijd voor nuance. Door: Loes Reijmer 25 oktober 2014 Even verderop dansen nog honderden mensen op hun blote voeten op het strand van Blijburg. Het is een zomerse zaterdagavond, half twaalf. Op de parkeerplaats lopen een paar huisgaanders rustig naar hun fiets. Het is geen lange zoektocht. Shoeless mag dan een klein hippiefähig festival zijn, de fietsen zijn die middag door de bezoekers keurig tegen de dranghekken gestald. 'Mag ik wat vragen?', klinkt het in de buurt van een zwarte omafiets. 'Ik moet naar Amsterdam West, maar weet niet welke kant ik op moet. Kan ik een stuk meefietsen?' De 21-jarige blijkt pas twee weken in Amsterdam te wonen. Hiervoor heeft ze een paar jaar in het buitenland gewoond, waar ze een theateropleiding volgde. Ze ziet er fris uit - frisser dan de meeste bezoekers die elkaar euforisch staan te omhelzen in het zand. 'Ik ben niet helemaal nuchter, hoor', zegt ze. Die middag heeft ze een kwart pil genomen en later nog een klein stukje, ze waakt ervoor te veel te nemen. Vorig jaar probeerde ze voor het eerst XTC, op een groot festival. 'Ik vond het een geweldige ervaring. Heel intens.' Verwonderd: 'Dat je je zo kan vóélen.' de Volkskrant
2 Strafblad Stel: deze jonge vrouw durft haar ouders te vertellen dat ze - evenals tienduizenden andere jongeren - weleens XTC gebruikt. Af en toe, bij speciale gelegenheden. Haar ouders zijn er niet blij mee, ze associëren drugs met de heroïneverslaafden uit de jaren tachtig of de kaalkoppen in trainingspak die eind jaren negentig al speedsnuivend van gabberfeest naar gabberfeest trokken. Bovendien: heeft niet iedere ouder liever dat zijn kind op zaterdagavond met gewassen haar en in pyjama op de bank zit? Aan de andere kant vertrouwen ze haar. Ze weten dat hun dochter verstandig is, zich uitgebreid heeft laten voorlichten en goed oplet. Ze willen ook niet dat ze dingen verzwijgt, uit angst voor hun toorn. Ze keuren het af, maar besluiten het te tolereren. En dan pakken deze ouders afgelopen dinsdag De Telegraaf van de deurmat. Daarin lezen ze op de voorpagina dat 'de pillengeneratie' - een taalkundig nouveauté - massaal 'gevaar negeert'. 's Avonds horen ze Peter van der Vorst in RTL Boulevard zeggen dat in veel pillen cocaïne en - houd u vast - heroïne wordt verwerkt. Een gemeenteraadslid van het CDA vergelijkt gebruik met woninginbraak, 'dat mag ook niet'. In dagblad Trouw kunnen ze het relaas lezen van de 28-jarige Kamilla, een bezoekster van Amsterdam Dance Event die de dansvloer 'een slagveld' noemt en zag 'hoe minstens twaalfhonderd mensen met uitpuilende ogen en malende kaken afzonderlijk van elkaar dansten'. Haar conclusie: 'De meesten waren echt totaal de weg kwijt van de mdma.' Probeer bij het lezen van zo veel angstaanjagends maar eens de kalmte te bewaren en te vertrouwen op je zoon of dochter. En op het beoordelingsvermogen van de andere tienduizenden feestgangers die in de weekeinden weleens een pil slikken. Zijn die mensen - studenten, promovendi, consultants, ambtenaren, jonge leraren, ja, zélfs artsen-in-opleiding - allemaal roekeloze verslaafden-in-wording, enkele meters verwijderd van de goot? Kwaadaardige criminelen bovendien, vergelijkbaar met dieven en smachtend naar een strafblad? Hooggedoseerd Het is verschrikkelijk dat op het Amsterdam Dance Event drie mensen zijn overleden. Logisch ook dat media aandacht besteden aan de risico's van drugsgebruik en de nadruk leggen op negatieve aspecten - goed nieuws is immers geen nieuws. Deskundigen wezen deze week terecht op de gevaren van hooggedoseerde pillen. Waar jaren geleden een pil gemiddeld 80 milligram mdma bevatte, is dat nu gemiddeld 140 milligram. Belangrijke informatie. Alleen dit gegeven laat al zien hoe relevant het is om bij de feiten te blijven, zo specifiek mogelijk te zijn: niet de pil is levensgevaarlijk, maar er zijn omstandigheden waardoor pillen levensgevaarlijk kunnen zijn. De 41-jarige vrouw uit Utrecht die vorig weekend overleed, heeft XTC gebruikt. Hoewel media schreven dat het om een overdosis zou gaan, is dat helemaal niet duidelijk. Het kan ook oververhitting zijn geweest, of orgaanfalen. Van twee slachtoffers is nog onbekend waardoor zij zijn overleden. De politie vermoedt drugsgebruik, maar weet niet om welke drugs het gaat. Het zou bijvoorbeeld ook het veel gevaarlijker ghb kunnen zijn, of een combinatie. Maar daar ging het deze week niet of nauwelijks over. Wel ontstond het beeld van een XTC-spook, een monsterlijke drug die een generatie naar de afgrond zou helpen.
3 Rode ogen Er zijn inderdaad aardig wat jongeren die met een pil de dansvloer opstappen. Maar het is niet zo dat meer dan de helft van de jongeren XTC gebruikt, zoals vaak wordt gesuggereerd op basis van onderzoeken van het Trimbos-instituut en Jellinek. De respondenten zijn geworven op plekken waar jongeren samenkomen die van uitgaan houden, zowel virtueel - via de online dance-community Partyflock en gerichte advertenties op Facebook (Trimbos) - als live, door jongeren in clubs en op raves te ondervragen (Jellinek). Onder hen ligt het middelengebruik nou eenmaal hoger dan bij de jongeren die op zaterdagavond met een glas bier boven een schaakbord hangen. En zo zie je vaker fouten als het over XTC gaat. De Telegraaf citeerde dinsdag met instemming de 19-jarige Marija. Zij bezocht vrijdagavond een feest in de Heineken Music Hall. 'Gigantisch veel mensen liepen rond met zonnebrillen op en flesjes water aan hun mond', vertelde het meisje. 'Dan weet je al hoe laat het is. Dat doen ze om hun rode ogen te verbergen en om uitdroging door XTC te voorkomen.' De verslaggever noteerde het gretig en dacht blijkbaar geen moment: rode ogen? de Volkskrant Driehoek Mensen die XTC gebruiken veranderen niet in een vampier. De pupillen verwijden en de kaak gaat strak staan, maar rode ogen behoren niet tot het lijstje onfortuinlijke uiterlijke veranderingen. Ook het idee van een dansvloer als slagveld, zoals Trouw omschreef, kan niet kloppen. Als gebruikers iets niet worden van pillen is het gewelddadig. 'Ontroerd kan ik raken door hoe vrienden met elkaar omgaan, door hoe goed iedereen op elkaar let', schreef VPROprogrammamaker Tim den Besten deze week in een column over zijn XTC-gebruik. Deskundigen zijn het daarmee eens. 'Eigenlijk mag ik het niet zeggen, maar ik werk liever in een volle Arena met mensen die XTC gebruiken, dan in een volle Arena met bezoekers die alcohol drinken', zegt Jan Krul, gezondheidswetenschapper. Hij was jarenlang hoofd-ehbo bij honderden evenementen, waaronder feesten als Sensation, en promoveerde vorig jaar op de medische zorg en incidenten met drugs bij dancefeesten. 'Alcohol leidt tot veel meer problemen, zoals vechtpartijen en bewusteloosheid. Mensen gebruiken XTC om het leuk met elkaar te hebben, om zich goed te voelen. Er zijn nauwelijks sociale incidenten.' Krul maakt zich wel zorgen over de hoge dosering in pillen. Volgens deskundigen is de gewenste effectieve hoeveelheid mdma per gebruiksessie - ongeveer zes uur - een tot
4 maximaal anderhalve milligram per kilo lichaamsgewicht. Bij de pillen oude stijl kon iemand van 60 kilo dus ongeveer een pil per avond slikken. Nu er veel sterkere XTC in omloop is, gemiddeld 140 milligram, kan dat niet. Houden gebruikers daar geen rekening mee, bijvoorbeeld door kwartjes te slikken zoals de jonge vrouw aan het begin van dit verhaal? 'Veelal niet', zegt Krul. 'Gebruikers rekenen toch vooral in pillen en niet in milligram mdma. Dat zou ik graag anders zien.' Maar toch. Gevraagd naar het grootste misverstand over XTC, antwoordt de deskundige: 'Dat het een heel gevaarlijke drug is. Dat is gewoon niet zo. Veel XTC wordt in Nederland geproduceerd. Daardoor zijn pillen zuiver, er is nauwelijks vervuilde troep in omloop.' Maar, benadrukt Krul, 'elk middel brengt risico's met zich mee. Veilige drugs bestaan niet'. Het aantal incidenten met XTC ligt veel lager dan bij andere veelgebruikte genotsmiddelen. En als iemand naar de EHBO moet, komt dat vaak door andere factoren in combinatie met de pil: te weinig gegeten, alcohol en het gebruik van andere drugs, te weinig of juist te veel water gedronken, iemands psychische gesteldheid, een slecht geventileerde zaal, overgevoeligheid voor mdma. Krul: 'Het gaat om de driehoek pil, persoon en omgeving.' Russische roulette Uit Brits onderzoek, gepubliceerd in The Lancet, bleek eveneens dat XTC tot de relatief veiligere drugs behoort, ook in vergelijking met het geaccepteerde alcohol en de gedoogde cannabis. De wetenschappers onderzochten middelen op schade voor de gebruikers, zoals gezondheidsrisico's en kans op verslaving, en schade voor de maatschappij, zoals georganiseerde misdaad en kosten waar de samenleving voor opdraait. Op de schaal van schadelijkheid eindigde XTC bijna onderaan, op plek zeventien van de twintig onderzochte middelen. Wie dinsdagavond naar Nieuwsuur keek, kreeg een ander idee. Te gast was Erik Jan van Lieshout, ic-arts en directeur van de Ambulance Amsterdam. Hij zei het meerdere keren: 'Iemand kan door één XTC-pil overlijden, ongeacht de dosis.' Dat geldt, aldus Van Lieshout, 'ook voor gezonde mensen'. Presentator Joost Karhof vroeg niet door, hij wilde niet weten waarom het dan bij tienduizenden tegelijk goed gaat en bij die ene niet, of hoe vaak dit voorkomt. En zo bleef het beeld hangen dat XTC-gebruik een soort Russische roulette is, met een mensenleven als inzet per pil. 'Dat zijn terechte vragen', reageert Van Lieshout de volgende ochtend aan de telefoon. 'In een tv-uitzending is er nou eenmaal weinig ruimte om een kwestie goed uit te diepen. Iemand kan overlijden door overgevoeligheid voor mdma, zonder dat er vooraf iets met iemand aan de hand lijkt te zijn. Er is ooit een meisje overleden nadat ze maar een pil had geslikt. Domme pech.' Maar, zo benadrukt Van Lieshout nu, 'het is zeldzaam'. Er moet hem iets anders van het hart: 'De problemen met XTC zijn in verhouding veel kleiner dan die met alcohol. Er zijn meerdere doden door alcohol per weekend. Maar daar hebben media nauwelijks aandacht voor. Als ik nu de ophef over XTC zie, denk ik: er zijn belangrijkere kwesties' In de uitzending merkte hij ook al op dat alcohol een groter gezondheidsprobleem vormt, maar Karhof ging er niet op in.
5 Aan relativeringen leek bij veel media, politie en politici deze week weinig behoefte. En dus herkenden de mensen om wie het ging - in de woorden van De Telegraaf 'de pillengeneratie' - zich er niet in. Er was veel hoon over de berichtgeving en de voorbarige conclusies die media trokken. Het artikel in Trouw met de 28-jarige Kamilla in de hoofdrol ging op sociale media rond onder de noemers 'gênant' en 'ruk', de voorpagina van De Telegraaf werd al helemaal niet serieus genomen. Dat is ook niet zo gek: wie zou zich de les laten lezen door media die niet lijken te weten waarover ze het hebben? Kloof De incidenten op Amsterdam Dance Event hebben de kloof tussen gebruikers en tegenstanders zichtbaar gemaakt. Er is een buitenwereld die drugs per definitie afwijst. Die tegenstanders willen niet praten over de nuances, zoals relatief veilig versus onverantwoord gebruik en onderscheid tussen verschillende drugs. 'Ik weiger te accepteren dat er massaal harddrugs wordt gebruikt op dancefeesten', zei Marijke Shahsavari, CDA-gemeenteraadslid in Amsterdam, op Radio 1. 'Harddrugs zijn bij wet verboden, omdat ze slecht zijn voor de gezondheid.' Waarom we dan niet ook praten over alcohol en cannabis, beide bewezen schadelijker voor mens en maatschappij, werd niet door de interviewers gevraagd. VVD- Kamerlid Arno Rutte: 'Mensen moeten gewoon feesten zonder pillen.' Stigma Er is ook een binnenwereld: de jongeren die onderling vrijuit over hun recreatieve gebruik praten, maar er naar buiten toe over zwijgen. Ze vrezen het stigma van harddrugsgebruiker, zijn bang om als crimineel bekend komen te staan. Hoewel het een grote groep betreft, waren ze nauwelijks te horen in het debat afgelopen week. In het NOS Journaal werd een meisje anoniem opgevoerd met vervormde stem - natuurlijk op eigen verzoek, maar de associatie met zware criminaliteit werd er niet minder om. Dj Aron Friedman sprak zich uit op Radio 1, maar zei er moeite mee te hebben om als 'gebruiker' te worden aangekondigd. 'Je wordt direct gestigmatiseerd.' De twee werelden verhouden zich zwijgend tot elkaar. De een wijst een inhoudelijk debat af, de ander voelt weinig behoefte om zich er publiekelijk over uit te spreken. Tussen hen in staat een grote roze olifant: de kwalificatie harddrug, een term die automatisch associaties oproept met heroïneverslaafden op de Zeedijk en doorgesnoven hooligans in Vak 410. Onderzoekers, zoals die in The Lancet, stellen de wettelijke indeling van harddrugs en softdrugs ter discussie, maar in de politiek vinden ze weinig gehoor. Het etiket kleeft aan XTC en zit een inhoudelijk debat in de weg, want: harddrugs is fout is einde discussie. Het wederzijdse zwijgen over drugsgebruik in het uitgaansleven werkt onwetendheid in de hand. En die zie je terug in de media als er incidenten plaatsvinden. Een groot deel van de bezoekers van festivals als Lowlands staat 's nachts op XTC te dansen. Buiten het aantal aanhoudingen dat het OM jaarlijks presenteert, lees je er zelden iets over. Ook organisatoren zwijgen, of ontkennen dat drugs een wezenlijk onderdeel zijn van de feesten en festivals die zij organiseren. Geef ze eens ongelijk: van welke gemeente zouden ze nog een vergunning krijgen? Organisatie en bezoekers voeren zo samen een toneelstukje op. De eerste plaatst plichtmatig op Facebook dat er een 'zero tolerance'-beleid is ten aanzien van drugs, de bezoekers stoppen de pil braaf in de onderbroek, zodat de beveiligers er niet bij kunnen.
6 Hoe verschrikkelijk ook, de incidenten op Amsterdam Dance Event hebben ertoe geleid dat er tenminste over de kwestie wordt gepraat. Een situatie waarin de werkelijkheid van tienduizenden jongeren niet strookt met de werkelijkheid van de buitenwereld, is het waard te bespreken. En dat gaat veel beter op basis van feiten.
EHBO & EDS Grootschalige publieksevenementen. Ronald van Litsenburg Directeur/Eigenaar Event Medical Service BV Ambulanceverpleegkundige
EHBO & EDS Grootschalige publieksevenementen Ronald van Litsenburg Directeur/Eigenaar Event Medical Service BV Ambulanceverpleegkundige Het belang van de keten! Informatie en Monitoring Systeem (DIMS)
Nadere informatieAlgemeen quiz kaarten.indd :14:52
Algemeen Algemeen 01 Waar kan je drugs laten testen? Think for yourself, care about others. Algemeen Algemeen 02 Welke middelen kun je wel en welke kun je niet laten testen bij de test-service? Think for
Nadere informatieNuchter opvoeden Alcohol en Drugs in de Opvoeding. Floris Munneke Anita van Stralen
Nuchter opvoeden Alcohol en Drugs in de Opvoeding Floris Munneke Anita van Stralen Programma Trends Invloeden op het kind Wat vindt u? Het gesprek met uw kind Verwijsmogelijkheden Wat roept het onderwerp
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen havo 2017-II
Opgave 1 Strafrecht op festivals Bij deze opgave horen de teksten 1 tot en met 4 en tabel 1. Inleiding Op festivals worden drugs gebruikt. In Nederland is het produceren en verhandelen van drugs in strijd
Nadere informatieEcstasy: feiten en fabels.
Improving Mental Health by Sharing Knowledge Ecstasy: feiten en fabels. Raymond Niesink m.m.v Nienke van der Putten, Esther Croes, Tibor Brunt e.v.a. Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 2 Feiten
Nadere informatieInspiratiedag studenten
Inspiratiedag studenten Drugsgebruik- en gebruikers Eva Ehrlich Inhoud Cijfers Quiz Werking Alcohol Drugs Breindoping Wat zijn drugs? Soms wordt uitgegaan van de werking van het middel, soms wordt gekeken
Nadere informatieBespreken van situaties
Bespreken van situaties U heeft met de leerlingen de website over alcohol, roken en drugs doorlopen. Dit zijn onderwerpen die leerlingen bezighouden en waar ze onderling over praten. Toch is het goed om
Nadere informatiePresentatie Drugs op het werk Spreker Saskia Schluter Datum 04-2015
Presentatie Drugs op het werk Spreker Saskia Schluter Datum 04-2015 Controle Onlangs is door een grote opdrachtgever van STAR OGP een drugscontrole gehouden onder alle aanwezigen (dus medewerkers van diverse
Nadere informatieOnderzoek GHB. Publicatiedatum: 18-03- 2013
Onderzoek GHB Publicatiedatum: 18-03- 2013 Over dit onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 11 t/m 18 maart 2013, deden 2690 jongeren mee (onder wie 1020 middelbare scholieren). De uitslag is
Nadere informatieJongeren en alcohol. Ouders aan het woord. Resultaten Bewonerspanel septemberpeiling 2014. Utrecht.nl/volksgezondheid
Jongeren en alcohol Ouders aan het woord Resultaten Bewonerspanel septemberpeiling 2014 Utrecht.nl/volksgezondheid 2 Inleiding Sinds 1 januari 2014 is de leeftijdsgrens voor het in bezit hebben van alcohol
Nadere informatieScholen herdenken vermoorde leraar
ANALYSE MAATSCHAPPELIJK VRAAGSTUK: ZINLOOS GEWELD tekst 26 NOS-nieuws van 16 januari 2004: Scholen herdenken vermoorde leraar Scholen in het hele land hebben om 11.00 uur één minuut stilte in acht genomen
Nadere informatieMANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
Nadere informatieAntenne Gooi en Vechtstreek 2017
Dé expert op het gebied van verslaving Antenne Gooi en Vechtstreek 2017 Zicht op middelengebruik onder jonge mensen in de regio www.jellinek.nl/preventie Demografische gegevens Antenne is een initiatief
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieXTC, cocaïne en speed
XTC, cocaïne en speed Zonder flauwekul Je hebt vast wel eens van XTC, cocaïne en speed gehoord. XTC, cocaïne en speed zijn drugs. Het is belangrijk om te weten wat XTC, cocaïne en speed met je doen. Dat
Nadere informatieBijeenkomst Moedige Moeders 28 november 2015
Bijeenkomst Moedige Moeders 28 november 2015 Doelstelling vandaag Wat is Preventie? Welke plannen heeft de overheid? Hoe wil de staatssecretaris ouders helpen? Welke rol spelen: Moedige Moeders? Huisartsen?
Nadere informatieUitslagen leerlingen onderzoek (2003)
Uitslagen leerlingen onderzoek (00) Als onderdeel van het onderzoek naar het verslavingspreventieproject op scholen voor voortgezet onderwijs in Katwijk is een anonieme online-enquête afgenomen met behulp
Nadere informatieOnderwerp: Toenemend gebruik van harddrugs in Zoetermeer (03-01-2014)
Politieke vragen Onderwerp: Toenemend gebruik van harddrugs in Zoetermeer (03-01-2014) Drugshulpverleners slaan alarm: het aantal drugsbehandelingen op de Eerste Hulpafdelingen van ziekenhuizen stijgt
Nadere informatieErvaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier
Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Vraag 1 Hoe heb je zielsliefde ontdekt, en ontdekte je zielsliefde het ook op dat moment? Ik ontmoette haar op mijn werk in de rookruimte. We konden
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 27 januari 2014 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 255 XP DEN HAAG T 070 340 79 F 070 340 78 34
Nadere informatieEerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten
Doortje Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten isbn: 978-90-484-0769-9 nur: 344 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgenomen
Nadere informatieGevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!
Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je
Nadere informatieInhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197
Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,
Nadere informatieGeweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut
Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Grafisch ontwerp: Ontwerpstudio 2 MAAL EE Bij huiselijk geweld tussen (ex-)partners worden kinderen vaak over het hoofd gezien. Toch hebben
Nadere informatieWe hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen.
Woensdag Ik denk dat ik gek word! Dat moet wel, want ik heb net gehoord dat mijn moeder kanker heeft. Niet zomaar een kankertje dat met een chemo of bestraling overgaat. Nee. Het zit door haar hele lijf.
Nadere informatieInhoud. Mijn leven. de liefde en ik
Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Gevoelens... 4 Hoofdstuk 2 Ontmoeten... 6 Hoofdstuk 3 Verliefd... 8 Hoofdstuk 4 Date... 10 Hoofdstuk 5 Verkering... 12 Hoofdstuk 6 Intimiteit... 14 Hoofdstuk 7 Seks...
Nadere informatieSoms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.
Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.
Nadere informatieJAARGANG 8 / NUMMER 3 NOVEMBER 2013. Mede mogelijk dankzij:
JAARGANG 8 / NUMMER 3 NOVEMBER 2013 Partners: Mede mogelijk dankzij: VRAAG 1 Verwarrende werkwoorden Schrijfster Joke van Leeuwen heeft met haar boek Feest van het begin de AKO Literatuurprijs gewonnen.
Nadere informatieWerkstuk door een scholier 1306 woorden 5 juli keer beoordeeld. Drugs
Werkstuk door een scholier 1306 woorden 5 juli 2016 1 1 keer beoordeeld Vak Anders Drugs Sasja Mertens- 10-5-16 Inleiding Ik hou mijn werkstuk over drugs, omdat ik er meer over wil weten. Drugs vind ik
Nadere informatieHET VERHAAL VAN KATRIN
HET VERHAAL VAN KATRIN Katrin begon heroïne te gebruiken toen ze ongeveer 12 was. In het begin deed ze dat nog af en toe. We hadden er niet genoeg geld voor. Door een ingrijpende gebeurtenis ging ze steeds
Nadere informatieSignaleren & Bespreken
Signaleren & Bespreken HIER KOMT NOG EEN FOTO! Help! Mijn kind gaat uit! Hoe signaleer ik druggebruik bij mijn kind? Hoe signaleer ik problematisch gebruik bij mijn kind? En wat als blijkt dat..? Op tijd..
Nadere informatieEen gelukkige huisvrouw
Een gelukkige huisvrouw Voordat ik zwanger was, was ik een gelukkige huisvrouw, ik had alles wat ik wilde. En daarvoor hoefde ik geen dag te werken. Want werken, dat deed mijn man Harry al. Harry zat in
Nadere informatieOnderzoek Geweldsfilmpjes
Onderzoek Geweldsfilmpjes 21 april 2015 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 14 april tot en met 20 april 2015, deden 1.165 jongeren mee. De uitslag is na weging representatief voor
Nadere informatieIs Nix18 echt Nix18?
Is Nix18 echt Nix18? Waarom bent u vanavond gekomen? Hoe gaan andere ouders hier mee om? Tips om je kind duidelijk te maken dat het niet gezond voor je is. Hoe wordt er op school mee omgegaan? Waarom laten
Nadere informatieVoorwoord. Veel leesplezier! Liefs, Rhijja
Voorwoord Verliefd zijn is super, maar ook doodeng. Want het kan je heel onzeker maken. En als het uiteindelijk uitgaat, voel je je intens verdrietig. In dit boek lees je over mijn liefdesleven, de mooie,
Nadere informatieSlachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg
Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt
Nadere informatieLesbrief. Introductie
Lesbrief Introductie Deze lesbrief hoort bij Lieve Stine, weet jij het? van Stine Jensen en Sverre Fredriksen. Dit boek bestaat uit 20 brieven en antwoorden van filosoof Stine. Deze lesbrief bestaat uit
Nadere informatieInleiding. Bron: Nationale Drugsmonitor Jaarbericht 2007. Uitgave van Trimbosinstituut
: Alcohol, roken en drugs Inleiding In onze maatschappij zijn het gebruik van alcohol en andere drugs heel gewoon geworden roken en het drinken van alcoholische dranken gebeurt op recepties, feestjes,
Nadere informatieAdvies aan de stuurgroep CJG & Gemeente Assen
Advies aan de stuurgroep CJG & Gemeente Assen Aanleiding De gemeente Assen en Stuurgroep CJG willen de komende periode meer zicht krijgen op de wensen en behoeftes van jongeren uit Assen als het gaat om
Nadere informatieWanneer ze op het schoolplein rond keek, dan zag ze dat sommige kinderen blij waren en andere kinderen verdrietig.
Ik wil sjoelemo (Sjoelen en uiten van emoties en gevoelens met kinderen tot ± 12 jaar) Een verhaaltje om in de klas voor te lezen. Een oefening om te doen in het gezin. Dit verhaaltje gaat over gevoelens;
Nadere informatieOnderzoek Alcohol en Zwangerschap
Pagina 1 Onderzoek Alcohol en Zwangerschap Juni 2011 - Nieuwsbrief Nr 3 Beste verloskundige en assistente, Dit is de derde nieuwsbrief over het onderzoek Alcohol en Zwangerschap van het Nederlands Instituut
Nadere informatieKijktip: Nieuwsuur in de klas
Kijktip: Nieuwsuur in de klas Korte omschrijving werkvorm De leerlingen leren over de gemeentepolitiek aan de hand van korte clips van Nieuwsuur in de Klas. Leerdoel De leerlingen leren over belangrijke
Nadere informatieHet is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.
De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.
Nadere informatieAfblijven. Carry slee. Floris van Rooij Klas: 1Bi Vak: Nederlands Docent: Meneer Koedood
Afblijven Carry slee Floris van Rooij Klas: 1Bi Vak: Nederlands Docent: Meneer Koedood 1 Samenvatting Melissa wordt gevraagd voor een dans clip, maar ze verteld niks aan haar ouders. Na het oefenen van
Nadere informatieFOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.
PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een
Nadere informatieQ1 Wat is je geslacht?
Q1 Wat is je geslacht? Beantwoord: 541 Ov ergeslagen: 3 Man Vrouw Antw oordkeuzen Man Vrouw Reacties 43,07% 233 56,93% 308 Totaal 541 1 / 31 Q2 Hoe oud ben je? Beantwoord: 541 Ov ergeslagen: 3 2 / 31 Q3
Nadere informatieProject X: omgaan met middelengebruik op evenementen
Improving Mental Health by Sharing Knowledge Project X: omgaan met middelengebruik op evenementen Ninette van Hasselt Trimbos-instituut Rob Bovens Hogeschool Windesheim, Trimbos-instituut 2 1 Persoon omgeving
Nadere informatiespeciaal onderwijs lesbrief drugs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL
speciaal onderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: KENNISMAKING MET DRUGS 3 SOORTEN DRUGS 3 WAT DOEN DRUGS? 4 VERSLAAFD AAN DRUGS
Nadere informatieDrugsgebruik in Oldenzaal
Inventarisatie soft- en harddrugsgebruik in de gemeente Oldenzaal Drugsgebruik in Oldenzaal S. Biesma R. Nijkamp M. van Zwieten B. Bieleman COLOFON St. INTRAVAL Postadres : Postbus 1781 9701 BT Groningen
Nadere informatieHasj en wiet zijn drugs. Dat heet blowen. In deze folder vind je:
Je hebt vast wel eens van hasj of wiet gehoord. Hasj en wiet zijn drugs. Hasj en wiet worden meestal gerookt. Er wordt een soort sigaret gedraaid met tabak en hasj of wiet. Dat heet blowen. In deze folder
Nadere informatieOntmoeting. gezondnu.nl
Ger van der Gaast (64) weet sinds 2010 dat hij de ziekte van Alzheimer heeft. Inmiddels woont hij in een verpleeghuis in Utrecht. Als voormalig docent verpleegkunde volgt Ger zijn eigen zorg kritisch.
Nadere informatieALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29
ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29 ALCOHOL EN OPVOEDING Als kinderen naar het voortgezet
Nadere informatieLucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn?
Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Bij deze preek is geen powerpoint
Nadere informatieGenotmiddelen. Genotmiddelen. Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 1
zijn er altijd al geweest en zullen er ook altijd blijven. Veel jongeren experimenteren in de puberteit met roken, alcohol en drugs en een deel laat zich verleiden tot risicovol gedrag. Jongeren zijn extra
Nadere informatieAmsterdams Beleidskader dance events
Amsterdams Beleidskader dance events over drugs, gezondheid en veiligheid Susanne van Gelder Bestuursadviseur Gemeente Amsterdam Openbare Orde en Veiligheid Dance events vormen een belangrijk segment
Nadere informatiewat doet alcohol eigenlijk met je lichaam?
de kater komt later ziek door te veel alcohol Je hebt te veel alcohol gedronken. Dit heeft je zo ziek gemaakt dat we je met spoed moesten opnemen in ons ziekenhuis. Waarschijnlijk ben je - net als je ouders/verzorgers
Nadere informatieAchtergrondinformatie opdracht 3, module 5, les 9
Achtergrondinformatie opdracht 3, module 5, les 9 Roken alcohol en drugs Roken, alcohol en drugs zijn schrikbeelden voor veel ouders. Dit geldt voor allochtone ouders én Nederlandse ouders. Sommige kinderen
Nadere informatieDie nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.
Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard
Nadere informatieBijlage VMBO-GL en TL
Bijlage VMBO-GL en TL 2014 tijdvak 2 maatschappijleer 2 CSE GL en TL Tekstboekje GT-0323-a-14-2-b Analyse maatschappelijk vraagstuk: geweld tegen hulpverleners 5 10 15 20 25 tekst 1 Nederland klaar met
Nadere informatieLes 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het voorspellen?
Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vorige week zijn we begonnen met voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het
Nadere informatieJongerenenenquête SJeM
Stichting Jeugdbelangen Malden Jongerenwerk gemeente Heumen / SWG Jongerenenenquête SJeM Onderzoeksrapport 2013-2014 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Verantwoording methode... 3 2.1. Onderzoeksinstrument...
Nadere informatieChristmas Edition. Voor wielrennen was het... Mijn familie is mijn ware vriend! ALIES GESPOT IN BELGIË. Alies: Ik heb een schoenen verslaving
Glass Christmas Edition Voor wielrennen was het... Alies: Ik heb een schoenen verslaving Mijn familie is mijn ware vriend! ALIES GESPOT IN BELGIË Inhoudsopgave Pagina: Even voorstellen 4-5 Ik heb een schoenen
Nadere informatieVragenlijst multiproblematiek I
Bijlage B Vragenlijst multiproblematiek I 1 Achtergrondkenmerken V1. Wat is je geboortedatum? V2. Ben je een jongen of een meisje? V3. Wat zijn de vier cijfers van je postcode? V4. In welk land ben je
Nadere informatieEducareGroningen.nl. Uitgaansdrugs en lessen EH. Dr. J. Krul. Spreker. Onderzoek Educatie Consultatie. Oranje Kruis, Nieuwegein, 1 november 2014
Uitgaansdrugs en lessen EH Drank/drugsincidenten en de Instructeur Eerste Hulp Oranje Kruis, Nieuwegein, 1 november 2014 Spreker Dr. J. Krul Wetenschappelijk Consultant Gezondheidsbescherming Expert en
Nadere informatieBijbel voor Kinderen. presenteert DE VERLOREN ZOON
Bijbel voor Kinderen presenteert DE VERLOREN ZOON Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Lazarus Aangepast door: Ruth Klassen en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd door: Bible
Nadere informatieLiska Vulperhorst Preventiewerker
Liska Vulperhorst Preventiewerker Tactus Verslavingszorg Vijf circuits Behandeling & Begeleiding Sociale Verslavingszorg Forensische Verslavingszorg Verslavingsreclassering Preventie & Consultancy Programma
Nadere informatieALCOHOL ANDERE DRUGS GAMEN EN ONGEZELLIG? Bernard van t Klooster, preventiewerker.
ALCOHOL ANDERE DRUGS GAMEN EN OUDERS ONGEZELLIG? Bernard van t Klooster, preventiewerker bernard.van.t.klooster@novadic-kentron.nl DEURNE- ZEILBERG 5 juni 2018 Wat heeft u zelf wel eens gebruikt? Cocaine
Nadere informatieOplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)
Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)
Nadere informatieTips voor Ouders van niet-drinkende pubers
Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers 1. Bepaal uw standpunt. Eenduidigheid over de regels bij beide ouders is cruciaal. Tips: Kies als ouders samen regels voor het gezin. Bepaal als ouders vooraf
Nadere informatieSchade aan het gehoor
Bescherm je oren! Als werknemer in de podiumsector kun je in deze folder lezen waarop je moet letten als je werkt bij de hoge geluidsniveaus die in podiumsector voorkomen. Bescherm in ieder geval je oren,
Nadere informatieRelaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.
Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan
Nadere informatieToets informatieve en andere teksten Niveau AA Toets 2 (februari), deel 1
Voordat je de toets maakt Je gaat een toets maken. Deze toets bestaat uit twee delen. Dit is deel 1. Je krijgt drie teksten en 10 opdrachten. Geef altijd een antwoord! Succes! pagina 1 van 3 Tekst 1 Khagendra
Nadere informatieOnline zelftesten. Studievoormiddag Online Alcohol- en drughulpverlening 24 juni 2011
Online zelftesten Studievoormiddag Online Alcohol- en drughulpverlening 24 juni 2011 Waarom online zelftesten? Online tools: anoniem kosteloos altijd toegankelijk werken drempelverlagend parallel aan de
Nadere informatieInhoud. Woord vooraf 9. 1. Ik haat de dood 11 Overdenking bij 1 Korintiërs 15: 1-7 42
Inhoud Woord vooraf 9 1. Ik haat de dood 11 Overdenking bij 1 Korintiërs 15: 1-7 42 2. Papa, ik ben bang dat jij ook dood gaat 44 Overdenking over 1 Korintiërs 15: 35-49 78 3. Ik ben mijzelf niet meer
Nadere informatieVragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren'
De tovenaar tovert De verhalenvertelster vertelt Wat zou een tovenaar allemaal kunnen toveren? Hoe zouden de kinderen zich voelen? Waar zie je dat aan? Is de tovenaar blij/ boos/ verdrietig of bang? Hoe
Nadere informatieze er iets gewichtigs mee wil aangeven, al is het nooit duidelijk haar schouders reikte, is nagenoeg gehalveerd. Een simpele
En, wat vind je? Hoe bedoel je, wat vind ik? Mijn haar. Kijk nou even. Mark kijkt op van zijn scherm. Yvonne staat in de deuropening van de woonkamer, een bakje yoghurt in haar hand. Ze beweegt niet. Ze
Nadere informatieEvaluatie veilig uitgaan
Evaluatie veilig uitgaan Gemeente Amersfoort Dorien de Bruijn, Ben van de Burgwal 5 december 2014 Ruim 90% van het ondervraagde uitgaanspubliek voelt zich altijd of meestal veilig tijdens het uitgaan in
Nadere informatieHaw it der oer! Marcel Seuninga/ Auke Zandstra
Haw it der oer! Marcel Seuninga/ Auke Zandstra Programma Enkele cijfers over roken, drinken en gamen Jongeren en alcohol Andere drugs Enkele tips t.a.v. opvoeding en genotmiddelen Vragen en afsluiting
Nadere informatieVogelgriep. Auteur: Chris Vegter Illustraties: Dirk van der Maat. Boekverslag van:... Klas:...
Vogelgriep Auteur: Chris Vegter Illustraties: Dirk van der Maat Boekverslag van:... Klas:... 2 Lees dit boek lekker rustig door. Beantwoord iedere keer als je een hoofdstuk uitgelezen hebt de vragen die
Nadere informatieProject Alcohol 2014
Project Alcohol 2014 Naam: Jong geleerd is oud gedaan!!!! Laat je niet Naam: F L s E s E N Klas:!!! 1 Inleiding De carnaval komt eraan. Een feest dat gevierd moet worden. Maar is het feestje van plezier
Nadere informatieWie zijn jouw vrienden? Opdracht:
Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: 1. Maak een spinnenweb van jouw belangrijkste vrienden. 2. Schrijf er telkens bij waar je die vriend hebt leren kennen. 3. Schrijf de meest positieve eigenschap als vriend
Nadere informatieDeel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties
Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna
Nadere informatieHoe bereidt Amsterdam zich voor op het partyseizoen? Julie Croiset van Uchelen Bestuursadviseur Gemeente Amsterdam Openbare Orde en Veiligheid
Hoe bereidt Amsterdam zich voor op het partyseizoen? Julie Croiset van Uchelen Bestuursadviseur Gemeente Amsterdam Openbare Orde en Veiligheid Amsterdammers en ondernemers organiseren evenementen Jaarlijks
Nadere informatieMijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd
Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen
Nadere informatieGenieten van het echte leven
Genesis 3: 19 Tot de dag van je dood zul je zwetend het land bewerken om te kunnen leven. 1 De Hamvraag Mag ik genieten en wat is dan eigenlijk genieten? Het leven is toch vooral lol maken! X Het moet
Nadere informatieOnderzoek Babbeltrucs
Onderzoek Babbeltrucs Rapportage 6 februari 2014 Over dit onderzoek Aan het onderzoek deden 27.756 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek vond plaats van 21 januari tot 3 februari 2014.
Nadere informatieLuisteren: muziek (A2 nr. 7)
OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk
Nadere informatieVerstandelijke beperking en middelengebruik. Een folder voor mantelzorgers en begeleiders van mensen met een verstandelijke beperking
Verstandelijke beperking en middelengebruik Een folder voor mantelzorgers en begeleiders van mensen met een verstandelijke beperking Johan woont al enkele jaren zelfstandig. Als begeleider ga jij twee
Nadere informatieKoningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande
Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie
Nadere informatieReality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Hey Russel! Een bijzondere vriendschap
Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten Hey Russel! Een bijzondere vriendschap Lees blz. 5 tot en met 8. Jim vindt Rudsel een rare naam. Jim zegt dit ook tegen Rudsel. Vind jij het ook een rare naam? Is
Nadere informatieReality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Onder druk Geen uitweg voor Aïsha
Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten Onder druk Geen uitweg voor Aïsha Lees blz. 5, 6, 7, 8 Wat denk je dat Aïsha wilde doen? Waarom is dat niet gelukt? Is het goed dat de deur van het dak altijd op slot
Nadere informatieInfo. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde
Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over
Nadere informatieJeroen Driessen Maatschappelijke stage TG3C
Pagina 3 Inleiding. Pagina 4-5-6 De voorbereiding. Pagina 7 De motorische demodagen. Pagina 8 na de demodagen. Pagina 9 Wat heb ik er van geleerd Pagina 10-11-12 logboekkaarten Voor school moeten we een
Nadere informatieSchade per beleidsmethode
Legalisering harddrugs: Een last of een deugd? 16 april 2016 D66 Congres 103 Arnhem Moderator: Jeffrey van Haaster (fractievoorzitter D66 Leiden) Panel: Daan van der Gouwe (Trimbos instituut) Has Cornelissen
Nadere informatieWater Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven.
Water Egypte In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Ik ga naar een restaurant in Nederland. Daar bestel ik een glas water. De ober vraagt
Nadere informatieIk besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al:
Niet meer overgeven Vaak is de eerste zin die de klant uitspreekt een aanwijzing voor de hulpvraag. Paula zat nog maar net toen ze zei: ik ben bang om over te geven. Voor deze angst is een mooie naam:
Nadere informatieHOE KUNNEN OUDERS TABAK-, ALCOHOL- EN DRUGGEBRUIK BIJ HUN KINDEREN VOORKOMEN OF UITSTELLEN?
HOE KUNNEN OUDERS TABAK-, ALCOHOL- EN DRUGGEBRUIK BIJ HUN KINDEREN VOORKOMEN OF UITSTELLEN? Deinze 4 juni 2013 www.drugpunt.be/heelwatinhuis Drugpunt Leie & Schelde Filip Claeys Sanne Foulon www.drugpunt.be
Nadere informatieOpvattingen van Amsterdammers over tolerantie jegens homoseksuelen
FACTSHEET Thema: Veiligheid, Opvattingen van Amsterdammers over tolerantie jegens homoseksuelen Publicatiedatum: oktober 2010 Bron: Bureau O+S Toelichting Ingevoegd rapport geeft goed weer hoe Amsterdammers
Nadere informatieFavoriete carnavalsbestemmingen
Feestkleding 365 Carnavalsonderzoek 2017 Dit jaar viert ons carnavalsonderzoek zijn eerste lustrum en daarom hebben we extra uitgepakt. Nog nooit hebben wij zoveel onderwerpen onderzocht. Maar liefst 1.400
Nadere informatieOnze doelgroep speelt het meest games op op online game websites. Hierna komen de consoles en de PC games.
Doelgroep onderzoek Datum: 22 maart Door: Peter Uithoven IAD 2 van Team 19 Project: Drugs and the City Inleiding Wij hebben ervoor gekozen als doelgroep de eerste jaars middelbare scholieren, de brugklassers
Nadere informatie