Project: Verstoringen in Kaart
|
|
- Erik Koning
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 PROGRAMMA KENNISKAART ARCHEOLOGIE Project: Verstoringen in Kaart Analyse LTO-pilot Mag het een onsje minder zijn. November 2014
2
3 Project: Verstoringen in Kaart Inhoud 3 1 Samenvatting pag. 4 2 Korte beschrijving van de pilot pag. 5 3 Commentaar op de uitgangspunten van de pilot De definitie van verstoring in de LTO pilot pag. 6 Verstoringsdiepte als maat pag. 6 Verstoring door drainage pag. 6 4 Commentaar op de representativiteit Keuze van de percelen pag. 7 Vier profielputten per perceel pag. 7 Drainage pag. 7 5 Commentaar op de analyse en interpretatie Bureauonderzoek pag. 8 Bodemkundige interpretatie pag. 8 Wel of geen verstoring pag. 8 Statistische analyse van de gegevens pag. 8 Uitspraken over wel/niet aangetroffen archeologische resten pag. 9 6 Commentaar op de aanbevelingen pag. 10
4 4 Project: Verstoringen in Kaart 1 Samenvatting Aanleiding voor het onderzoek Aanleiding van de pilot van de Land- en Tuinbouworganisatie Nederland (LTO Nederland) is de langlopende discussie over de positie van de agrariër en de plicht om archeologisch onderzoek uit te voeren. Al langer is een klacht van LTO dat agrariërs onevenredig last zouden hebben van eisen met betrekking tot archeologisch onderzoek. LTO Nederland vindt dat de huidige systematiek binnen de ruimtelijke ordening leidt tot onevenredige lasten voor de agrariër. LTO Nederland geeft aan dat er sprake is van omgekeerde bewijslast. De gemeente legt op basis van archeologische verwachtingen een verplichting tot onderzoek op in het bestemmingsplan. En het is dan vervolgens aan de agrariër om aan te tonen dat er al dan niet sprake is van archeologische waarden. LTO Nederland heeft aangegeven een mogelijke alternatieve benadering te hebben: bij het opstellen van bestemmingsplannen/ archeologische kaarten wordt dan ook gekeken naar de relatie tussen agrarisch grondgebruik en (archeologische)bodemverstoring. OCW staat open om mogelijkheden te onderzoeken hoe aan verstoorders tegemoet gekomen kan worden en heeft daarom een subsidie beschikbaar gesteld aan LTO Nederland. LTO Nederland is opdrachtgever van het onderzoek. Het onderzoek van LTO Nederland betreft een pilot, een zoektocht naar nieuwe mogelijkheden. Er heeft nog nauwelijks onderzoek plaats gevonden op dit vlak. De LTO-methode is een belangrijke stap naar een werkwijze voor het in kaart brengen van verstoringen. Als standaard voor geheel Nederland is die methode echter niet geschikt. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed is zeer te spreken over de transparante schriftelijke verslaglegging. Deze maakt een kritische analyse mogelijk, wat een duidelijke kenniswinst betekent die ten goede kan komen aan toekomstig onderzoek op het vlak van agrarische bodemverstoring. Verschillende facetten van het onderzoek lijken bruikbaar te zijn voor de Kenniskaartprojecten van de Rijksdienst, in het bijzonder voor het project Verstoringen in Kaart. De belangrijkste punten van kritiek liggen op het vlak van de definitie van verstoring, de interpretaties en extrapolaties van de resultaten, en de aanbevelingen die op grond daarvan worden gedaan.
5 Project: Verstoringen in Kaart 2 Korte beschrijving van de pilot 5 Het onderzoek heeft plaatsgevonden in de gemeenten Eersel, Neder-Betuwe, Teylingen en Midden-Drenthe. Hier zijn in totaal ca. 320 bodemprofielputten gegraven en onderzocht op de mate waarin de bodem verstoord kon zijn. Bij de keuze van de gemeenten is vooral rekening gehouden met het landgebruik en de bodembewerking, maar ook met de bodemkarakteristiek, de karakteristiek van het bodemarchief en de aanwezigheid een sense of urgency van de problematiek. In Teylingen is het dominante landgebruik bollenteelt, in Midden- Drenthe en Eersel akkerbouw en in Neder Betuwe laanbomenteelt. Om ook de eventuele verstoring door aspergeteelt in het onderzoek te kunnen meenemen, is gebruik gemaakt van de resultaten van een in 2012 uitgevoerd verstoringsonderzoek in de gemeente Peel en Maas. Met uitzondering van in Peel en Maas werden in iedere gemeente 20 percelen geselecteerd waarop vier profielputten zijn aangelegd. In Teylingen zijn daarnaast boringen gezet om beter grip te krijgen op de bodemkundige situatie ter plaatse. Doel van de pilot: A. een methode te ontwikkelen voor het gestandaardiseerd inwinnen en registreren van agrarische bodemverstoringen; B. een gestandaardiseerde, landelijk toepasbare methode ontwikkelen voor het door vertalen van deze bodem-verstoringen naar de archeologische waarden en verwachtingen; C. bij een succesvol resultaat volgt een voorstel voor het opschalen naar landelijk niveau; D. een rapport waarin - naast bovengenoemde resultaten - ook zal worden ingegaan op de positieve effecten van een aangepaste archeologische waarden- en verwachtingskaart voor het agrarisch bedrijfsleven (beperking van de onderzoeksplicht), gemeenten (beperking van de administratieve lasten) en het archeologische beroepsveld (meer draagvlak voor de archeologie). De pilot resulteerde in vier rapporten van het veldwerk, voor iedere gemeente een soort gecombineerde bureaustudie/beleidsadviesstuk. Daarnaast is een synthetiserend eindrapport opgesteld dat hier verder wordt aangeduid als hoofdrapport (zie bijlage 1 voor een overzicht met de publicaties van de pilot).
6 6 Project: Verstoringen in Kaart 3 Commentaar op de uitgangspunten van de pilot Om te kunnen meten tot op welke diepte de bodem verstoord is, moet van te voren eerst duidelijk zijn wat precies onder verstoring verstaan wordt. Nergens is in de inleidingen van de rapporten te vinden hoe de onderzoekers verstoring hebben gedefinieerd. Pas onder aanbevelingen voor een gestandaardiseerde werkwijze (achterin het hoofdrapport, blz. 35) is terug te vinden wat de auteurs bedoelen met verstoring:...een min of meer recente duidelijke door de mens met een machine veroorzaakte verstoring van de bodem waarbij het oorspronkelijke bodemprofiel deels of geheel is vernietigd. Dit is een erg brede opvatting van verstoring en naar de mening van de Rijksdienst een fundamentele deficiëntie van het onderzoek. Een deels verstoord bodemprofiel is namelijk archeologisch gezien een volkomen ander fenomeen dan een geheel verstoord profiel. Dit onderscheid is van belang omdat de impact van een verstoring niet alleen bepaald wordt door de mate van verstoring maar ook door de aard van de archeologische resten. Een deels verstoord profiel kan nog steeds behoudenswaardige archeologie bevatten. De waarde van een archeologische vindplaats bestaat namelijk altijd uit het verschil van de som van informatiewaarde plus cultuurhistorische waarde minus de schade door verstoring. Dit maakt dat men met de bepaling van wat wel of niet verstoord is erg zorgvuldig moet omgaan, iets wat de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in het LTO-onderzoek mist. Niet alleen moet de mate van verstoring zo nauwkeurig mogelijk gedefinieerd zijn, ook is het beter om te spreken van de kans op verstoring dan direct over verstoord of zelfs vernietigd. Verstoring door drainage In het hoofdrapport is in aanvulling op de pilot een korte beschrijving gegeven van verstoring die plaats vindt door de aanleg van de drains. De hoeveelheid grond die vergraven of verplaatst wordt bij de aanleg van moderne drainage is beperkt. De gevolgen van de aanleg van drains gaan echter veel verder dan een eenmalige fysieke ingreep omdat ze de bodem ontwateren en daarmee van invloed zijn op de conservering van de eventueel aanwezige archeologische resten. Dit geldt speciaal voor organisch materiaal. Het probleem van de degradatie van organisch materiaal wordt afgedaan met de zin Die degeneratie wordt evenwel niet opgelost of aangepakt met de huidige planregels. Dit is volledig onterecht want dit speelt in veel gevallen juist wél een rol. Verstoringsdiepte als maat Als maat voor verstoring wordt in het onderzoek de verstoringsdiepte gebruikt, gemeten in centimeters onder het maaiveld (cm mv). Het gebruik van de verstoringsdiepte heeft voor- en nadelen. Verstoringsdiepten laten zich bijvoorbeeld eenvoudig vertalen naar vrijstellingsdieptegrenzen, vooral als ook deels verstoorde bodems als geheel verstoord worden beschouwd (zie boven). Zoals gezegd is diepte echter slechts één aspect van bodemverstoring. In iedere profielput van het LTO-onderzoek is zowel de minimale als de maximale verstoringsdiepte vastgelegd. Deze maten geven samen een eerste indicatie over de aard van de verstoring. Als het profiel ter hoogte van een waarneming vlakdekkend verstoord is, zijn de minimale en maximale verstoringsdiepte hetzelfde. Als het profiel niet vlakdekkend verstoord is (bijvoorbeeld door één enkel diep ploegspoor of een dichtgegooide greppel), kan de minimale en maximale verstoringsdiepte aanzienlijk verschillen. Meer dan een eerste indruk van de verstoring geven de minimale- en maximale verstoringsdiepte niet. Essentiële informatie is niet meegenomen. In hoeverre is de waargenomen verstoring vlakdekkend of smal of breed, eenmalig of repeterend?. Hoeveel is niet verstoord, hoeveel wel?
7 Project: Verstoringen in Kaart 4 Commentaar op de representativiteit 7 Keuze van de percelen - De percelen waarop het veldwerk heeft plaats gevonden, zijn geselecteerd in overleg met grondeigenaren, LTO Nederland en gemeenten waarbij ook de archeologische verwachting in beschouwing genomen is. Het gaat dus om een selecte steekproef waarbij de keuze van de percelen mede bepaald is door mensen die belang kunnen hebben bij een ruimer vrijstellingsbeleid. Vier profielputten per perceel Het gaat bij vier profielputten per perceel om een hanteerbare eenheid op basis waarvan een eerste indruk van de bodem op een perceel kan worden verkregen. Verder is er iets voor te zeggen dat potentieel verstorende bewerkingen vaak op hele percelen plaatsvinden en minder vaak alleen op delen daarvan. - In iedere gemeente is hetzelfde aantal van 20 percelen onderzocht en zijn telkens 80 profielputten aangelegd ongeacht de enorme verschillen in de omvang van de gemeenten. Dit maakt dat de dekkingsgraad en dus de representativiteit van het onderzoek sterk verschilt. Het kleinste perceel heeft een oppervlakte van 0.36 ha (Eersel), het grootste is bijna een factor 100 groter, namelijk 30,24 ha (Midden Drenthe). In het algemeen geldt dat hoe groter het perceel is des te minder goed significante uitspraken kunnen worden gedaan over de verstoring van dat perceel. Het effect van de bodembewerking is namelijk mede afhankelijk van de dikte van de bouwvoor en de dikte van de oorspronkelijke bodem. Beiden kunnen binnen de grenzen van een perceel nogal variëren als gevolg van vroegere egalisaties, het eerder samenvoegen van percelen en (voormalig) microreliëf. Ook als een perceel gewoonlijk in zijn geheel en met dezelfde machine bewerkt wordt, betekent dat dus niet automatisch dat deze bewerking overal op het perceel dezelfde impact heeft. Anderszins geldt dat hoe kleiner het perceel is, des te minder representatief de resultaten zijn voor een groter gebied. - Naast het aantal is ook de ligging van de profielputten van belang voor de representativiteit van de waarnemingen. De profielputten zijn ingemeten (GPS) maar in de rapporten ontbreken detailkaarten waardoor de lezer niet direct een duidelijk beeld krijgt van de ligging van de putten. Wel staat in de tekst dat deze doorgaans werden aangelegd op de hoeken van de percelen. Op de perceelshoeken draaien de landbouwmachines wat naast verdichting ook diepere verstoringen kan opleveren en dus een minder representatief beeld. Drainage - De conclusies en aanbevelingen in het rapport voor wat betreft de aanleg van drainage zijn alleen gebaseerd op gegevens afkomstig uit de gemeente Neder Betuwe. Dit omdat hiervoor de meeste gegevens beschikbaar waren. Vanwege de voor het rivierengebied kenmerkende maar verder afwijkende ondergrond is dit onderzoek niet representatief voor de rest van het land. - Op slechts 14 percelen met drainage zijn profielputten aangelegd. Ook als door het verder gebruiken van percentages de indruk ontstaat dat hiermee zinvolle statistische gegevensverwerking plaats kan vinden, blijft dit gezien de reikwijdte van de aanbevelingen een veel te kleine steekproef. - Bij de beoordeling van de verstoring die ontstaat door aanleg van drainage is de schade die na ontwatering ontstaat aan organisch materiaal niet meegenomen. Tabel 1. Oppervlakte van de gemeenten en onderzochte percelen. gemeente landoppervlak Onderzochte percelen Onderzocht m2 kleinste perceel grootste perceel ha ha ha ha Eersel , ,36 11,75 Teylingen , ,97 8,16 Midden Drenthe , ,77 30,24 Neder Betuwe , ,7 11,5
8 8 Project: Verstoringen in Kaart 5 Commentaar op de analyse en interpretatie Als zeer positief ziet de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed de keuze om de bodems op de verkozen percelen te onderzoeken door middel van profielputten (1 x 1 m) alsmede de transparante verslaglegging van het veldwerk. Profielputten geven over het algemeen een veel beter beeld van de bodemopbouw en de aard van de verstoring dan boringen. Van ieder profiel staan in de rapporten een beschrijving en twee foto s waarvan een met en een zonder de veronderstelde verstoringsdiepte. Hierdoor zijn de interpretaties uit de rapporten goed controleerbaar. Bureauonderzoek In de bureaustudie valt op dat de auteurs naast de gemeentelijke verwachtingskaart gebruik hebben gemaakt van zeer algemene en voor de hand liggende bronnen als de geologische kaart, de geomorfologische kaart en de bodemkaart (1:50.000) zonder op zoek te gaan naar verdere informatie over verstoringen. De verwachting dat percelen diep verstoord zijn door agrarisch gebruik is vooral afkomstig van de agrarische sector zelf. Datasets die mogelijk een goed beeld zouden kunnen geven van de verstoringen en bodemopbouw ter plaatse zoals gedetailleerde bodemkarteringen en de AHN zijn niet gebruikt. Met andere woorden: er was voorafgaand aan het veldwerk nauwelijks sprake van een op grond van bestaande gegevens opgesteld verwachtingsmodel voor de verstoringen. Verder ontbreekt informatie over de wijze waarop de gemeentelijke verwachtingskaarten gemaakt zijn. Deze informatie is van belang omdat de kaarten sterk van elkaar kunnen verschillen voor wat betreft methode en gebruikte gegevens. Bodemkundige interpretatie In de rapporten wordt de in het veld waargenomen bodemkundige situatie vergeleken met de Bodemkaart van Nederland. Daarbij wijkt de interpretatie van de velddata vaak af van die van de tientallen jaren oude interpretatie door de makers van de Bodemkaart. Op grond van dit resultaat bevelen de auteurs aan om de bodemkaart en de gemeentelijke verwachtingskaart aan te passen. Het is echter de vraag of dit alleen op basis van het LTO-onderzoek verstandig is. - De Bodemkaart van Nederland is bedoeld voor gebruik op een kaartschaal van 1: en dus niet voor bepaling van de situatie op individuele percelen. Op het schaalniveau van percelen geeft de Bodemkaart hooguit een zeer grove indicatie voor het te verwachten bodemtype. - De verschillende bladen van de Bodemkaart zijn vaak tientallen jaren geleden gemaakt. Hierdoor zijn de toenmalige bodemclassificatie en kaartsignaturen niet zonder meer te vergelijken met de vigerende bodemclassificatie. In de rapporten van het LTO-onderzoek worden de bodemtypen uit de verschillende jaren zonder toelichting door elkaar gebruikt. - Bij de bodemkundige interpretatie van de in het veld waargenomen profielen kunnen soms vraagtekens worden gezet.1 Dit is bezwaarlijk omdat op basis van deze interpretaties aanbevelingen worden gedaan ten aanzien van gemeentelijke verwachtingskaarten. Wel of geen verstoring - Zie eerdere opmerkingen over de gebruikte definitie van verstoring (zie hoofdstuk 3 commentaar op de uitgangspunten). - De auteurs gaan bij de interpretatie van de profielen niet in op het probleem van het in kleine ontsluitingen niet altijd duidelijke onderscheid tussen verstoring en grondspoor. Vooral de jongere grondsporen zijn nauwelijks te onderscheiden van recente verstoringen door agrarisch grondgebruik. - Een zeer strakke horizontale en op één hoogte eindigende bodemlaag is bijna altijd een indicatie van een verstoord bodemprofiel (hoofdrapport blz. 32). Hier wordt een verkeerd signaal afgegeven. De waarneming van een scherpe ondergrens is alleen relevant in combinatie met informatie over de mate van afkapping van het oorspronkelijke bodemprofiel ter plaatse, met informatie over de bodemopbouw elders in de directe omgeving van de waarneming én informatie over het (voormalig) microreliëf. Afhankelijk van vroeger grondgebruik, egalisaties en het plaatselijk afwezig zijn van afdekkende lagen kan het archeologisch sporenvlak namelijk direct onder de scherpe ondergrens van de verstoring liggen (Ap/C profiel) zonder dat verdere resten van bodemvorming zichtbaar zijn. Statistische analyse van de gegevens Tijdens de analyse van de resultaten van het veldwerk lag de focus op het diepteaspect van de verstoring. In de rapporten worden de waargenomen verstoringsdiepten voor iedere gemeente nader geanalyseerd door in te gaan op de spreiding (of range), het gemiddelde en de mediaan als centrummaten en de standaardafwijking van het gemiddelde als spreidingsmaat.
9 Project: Verstoringen in Kaart 9 Tabel 2: Statistische analyse van de verstoringsdiepten cm mv spreiding gemiddelde mediaan standaard deviatie Eersel ,7 Teylingen > , ,4 Midden Drenthe , ,2 Neder Betuwe 60 51, ,3 Met behulp van beschrijvende statistiek kunnen eenvoudig uitspraken worden gedaan over de eigenschappen van grotere hoeveelheden gegevens. In dit geval geldt echter dat alleen de diepte geen geschikte maat is voor de potentiële impact van een verstoring (zie hoofdstuk 3). Dit betekent dat ook de daarvan afgeleide statistische maten ongeschikt zijn om deze impact te beschrijven. Zoals gezegd levert de verstoringsdiepte wel een eerste indruk op van de mate van verstoring. Het is dan wel zaak om dichtbij de resultaten van het veldonderzoek te blijven zodat rekening kan worden gehouden met de betekenis van de waarnemingen en de op de percelen waargenomen verschillen. Als bijvoorbeeld de minimale en maximale diepte verschilt, zal de minimale waarde vaak het regulier agrarisch gebruik (ploegen e.d.) representeren terwijl het bij de maximale waarde om incidentele, mogelijk eenmalige verstoringen gaat. Een gemiddelde of mediaan gebaseerd op alle minimale en maximale verstoringsdiepten in een gemeente (zoals in het LTO-onderzoek) zal dan ook meestal dieper uitvallen dan de werkelijke verstoringsdiepte. Uitspraken over wel/niet aangetroffen archeologische resten In het rapport dat betrekking heeft op de gemeente Midden Drenthe worden uitspraken gedaan over de aanwezigheid van nieuwe vindplaatsen terwijl de methode van onderzoek noch bedoeld, noch geschikt is voor het opsporen daarvan. 1 Zo stellen de auteurs dat sommige beekeerd- of gooreerdgronden (Bodemkaart) inmiddels in de categorie xerozandeerdgronden vallen ondanks dat bij genoemde profielen sprake is van een uiterst humeuze vettige A-horizont.
10 10 Project: Verstoringen in Kaart 6 Commentaar op de aanbevelingen Op basis van de resultaten van de pilot worden tal van aanbevelingen gedaan. Deze zijn terug te vinden in de samenvatting in het hoofdrapport. Hieronder staat de boodschap die de auteurs willen overbrengen met daaraan toegevoegd de mening van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Op het grootste deel van de onderzochte percelen in deze pilot blijken de op de bodemkaarten aangeduide bodemtypen niet meer geheel dan wel in het geheel niet meer aanwezig te zijn. Wij adviseren betrokken gemeenten, op basis van dit nieuwe inzicht ten aanzien van de aanwezige en afwezige (verdwenen) bodems, hun archeologisch verwachtingsmodel, en daarmee hun archeologische waarden- en verwachtingskaart, te herijken. Mening Rijksdienst: Dat de bodems de laatste 50 jaar veranderd zijn en dat de Bodemkaart van Nederland 1: niet op perceelsniveau nauwkeurig is, ligt voor de hand, is bekend bij archeologen en aardwetenschappers en is dus zeker geen nieuw inzicht. Ook de classificatie van de bodems is niet hetzelfde gebleven. Omdat veel erfgoedprofessionals bekend zijn met de beperkingen van de Bodemkaart van Nederland wordt deze doorgaans gebruikt in combinatie met de AHN en/of veel gedetailleerdere bodemkarteringen. Verder is het van belang te beseffen dat de verandering van het bodemprofiel op zich geen gevolg heeft voor het archeologisch verwachtingsmodel. De locatiekeuze van mensen in de prehistorie is immers niet veranderd alleen omdat de laatste tientallen jaren bijvoorbeeld dieper geploegd is waardoor een bodemprofiel nu anders geclassificeerd wordt. Hierom en omdat vraagtekens kunnen worden gezet bij de representativiteit van het onderzoek en soms ook bij de bodemkundige interpretatie, is deze aanbeveling nogal voorbarig. In alle gemeenten is een gemiddelde verstoringsdiepte aangetroffen die (soms aanzienlijk) dieper ligt dan het beschermingsniveau van het bodemarchief zoals opgenomen in hun bestemmingsplannen. Wij adviseren de vier onderzochte gemeenten de geconstateerde gemiddelde verstoringsdiepte als uitgangspunt te nemen voor een vrijstellingsgrens in hun bestemmingsplannen. Mening Rijksdienst: Het in de pilot gehanteerde brede verstoringbegrip is een verkeerd uitgangspunt en een fundamentele deficiëntie van het rapport. De gemiddelde verstoringsdiepte is dan ook geen goede maat om als uitgangspunt te nemen voor een vrijstellingsgrens. De door ons gegenereerde verstoringsgegevens per gemeente achten wij ook van toepassing op alle niet onderzochte percelen voor zover het de onderzochte teelt, dan wel teeltsoorten betreft en voor zover het gaat om dezelfde bodemkarakteristiek; gemeentelijke besluitvorming hierover dient transparant en helder te zijn. Mening Rijksdienst: De op de onderzochte percelen gegenereerde verstoringsgegevens zijn niet representatief genoeg om deze zonder meer te extrapoleren naar gelijksoortige percelen elders in de gemeente. Dit moet per geval bekeken worden. Ook omliggende gemeenten kunnen, als het gaat om dezelfde teelt in hun gemeenten en als het gaat om dezelfde bodemkarakteristieken, gebruik maken van de verstoringsgegeven van de pilot-gemeenten om hun archeologiebeleid en hun beschermingsregime bij te stellen. Mening Rijksdienst: De op de onderzochte percelen gegenereerde verstoringsgegevens zijn niet representatief genoeg om deze zonder meer te extrapoleren naar gelijksoortige percelen elders. Dit moet per geval bekeken worden. Planregels ten aanzien van de aanleg of de vervanging van drainage in gebieden met een archeologische verwachting zijn zinloos; drainageaanleg zal immers bijna nooit de gestelde oppervlaktevrijstellingsgrens overschrijden; wij adviseren daarom alle gemeenten in Nederland deze planregels voor deze gebieden niet langer in hun bestemmingsplannen op te nemen. Mening Rijksdienst: Drainage aanleg moet niet worden gezien als een vorm van nieuwbouw (zoals de aanleg van een stal) maar als een vorm van diepere bodembewerking die over aanzienlijke oppervlakken gevolgen kan hebben voor de kwaliteit van archeologische resten. Hoewel de verstoring aan de oppervlakte vaak beperkt is, kan de aanleg van drainage organisch materiaal (leer, hout, zaden e.d.) dat voorheen onder het grondwater lag in korte tijd doen verdwijnen. Of drains verstoring teweeg brengen of niet zou per geval bekeken moeten worden. Het is dan ook af te raden om de aanleg van drainage vergunningsvrij te maken. Het te behalen kostenvoordeel voor de agrarische sector is mede afhankelijk van de mate waarin gemeenten de adviezen uit deze pilot verwerken in hun bestemminsplannen. Niet uit te sluiten is dat een te behalen kostenvoordeel voor de agrarische sector per gemeente op lange termijn honderdduizend euro s of meer kan bedragen. Mening Rijksdienst: Deze bewering komt volledig uit de lucht vallen en is daarmee suggestief. Zelfs over de hoogte van de actuele onkosten die de agrarische sector moet maken als gevolg van verplicht archeologisch onderzoek is eigenlijk niets bekend. Om meer inzicht te krijgen in de mate van verstoring van het bodemarchief in relatie tot teelt en landbewerking zouden het Rijk en LTO Nederlandkunnen overwegen deze pilot ook in enkele andere gemeenten te laten uitvoeren. Mening Rijksdienst: Met de pilot is een flinke stap in de goede richting gezet maar de methode van onderzoek is nog onvoldoende uitgerijpt waardoor deze nog niet direct toepasbaar is. Het is naar onze mening echter uiterst zinvol om de methode verder te ontwikkelen en te verbeteren.
11 Project: Verstoringen in Kaart 11
12 Colofon Tekst: Michel Lascaris Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Smallepad MG Amersfoort Postbus BP Amersfoort tel info@cultureelerfgoed.nl
Programma Kenniskaart Archeologie Project: Verstoringen in Kaart. Activiteit: Analyse LTO-pilot "Mag het een onsje minder zijn".
Programma Kenniskaart Archeologie Project: Verstoringen in Kaart Activiteit: Analyse LTO-pilot "Mag het een onsje minder zijn". Datum: 03-11-2014 Auteur: Michel Lascaris, projectgroep Verstoringen in kaart.
Nadere informatieMag het een onsje minder zijn?
Mag het een onsje minder zijn? Rapportage bodemverstoringsonderzoek in de gemeenten Eersel, Teylingen, Midden-Drenthe, Neder-Betuwe en Peel en Maas J.N.W. Breimer (A=M) / C. Sueur (Buro de Brug) Amsterdam
Nadere informatieLibau-rapport
Beleidskader bodemprofielputten gemeenten Veendam en Pekela Uitgangspunten, eisen en randvoorwaarden Libau Opdrachtgevers: gemeenten Veendam en Pekela Hoge der A 5 Libau-rapport: 17.81162 9712 AC Groningen
Nadere informatieBijlage 8 Reacties op zienswijzen over archeologische dubbelbestemming in het bestemmingplan Buitengebied Midden-Drenthe
Bijlage 8 Reacties op zienswijzen over archeologische dubbelbestemming in het bestemmingplan Buitengebied Midden-Drenthe Inleiding Over het ontwerp bestemmingsplan Buitengebied zijn 108 zienswijzen ingediend
Nadere informatieGemeente Deventer Toelichting Bestemmingsplan Eikendal 2014 eerste uitwerking
Gemeente Deventer, archeologisch beleidsadvies 839 Gemeente Deventer Toelichting Bestemmingsplan Eikendal 2014 eerste uitwerking Auteur: Bevoegd gezag: R.E. Buitenhuis drs. B. Vermeulen (Gemeentelijk Archeoloog)
Nadere informatie4 Archeologisch onderzoek
4 Archeologisch onderzoek 99044462 Inhoudsopgave ARCHEOLOGISCH ONDERZOEK 1 Inleiding... 2 1.1 Algemeen... 2 1.2 Aanleiding en doelstelling... 2 2 Bureauonderzoek... 3 2.1 Werkwijze... 3 2.2 Resultaten
Nadere informatieInventarisatie van LTO-Noord knelpunten in het archeologiebeleid gemeente Ooststellingwerf
Inventarisatie van LTO-Noord knelpunten in het archeologiebeleid gemeente Ooststellingwerf Definitief 7 februari 2014 1. Probleemstelling De gemeente Ooststellingwerf heeft in 2013 een archeologische waarden-
Nadere informatieAdvies Archeologie Plangebied Smidsvuurke 5, (gemeente Veldhoven)
Administratieve gegevens Advies Archeologie NAW-gegevens plan: Plan: Oppervlakteplangebied: RO-procedure: Smidsvuurke 5 te Veldhoven Realisatie van een woning. De totale oppervlakte van het plangebied/perceel
Nadere informatieArcheologie Deventer Briefrapport 27. November Controleboringen Cellarius - De Hullu (project 494)
Archeologie Deventer Briefrapport 27 November 2013 Controleboringen Cellarius - De Hullu (project 494) Briefrapport Controleboringen Cellarius / De Hullu, Colmschate (project 494) Behorende bij bureaustudie
Nadere informatieDe Lusthoven 96, Kruisberghoeve, Arendonk
De Lusthoven 96, Kruisberghoeve, Arendonk Programma van Maatregelen Auteur: Jeroen Vermeersch Autorisatie: J.A.G. van Rooij (OE/ERK/Archeoloog/2017/00169) 1 Inleiding In opdracht heeft Vlaams Erfgoed Centrum
Nadere informatieArcheologische Quickscan
Archeologische Quickscan ten behoeve van Bestemmingsplan De Biezenkamp Leusden juli 2011 Opgesteld door: Drs. ML. Verhamme Regio-archeoloog Centrum voor Archeologie Gemeente Amersfoort 033-4637797 06-21950997
Nadere informatieUitvoeringsregeling archeologiebeleid 2 Regeling beregening & drainage Bestemmingsplan buitengebied Deventer
78 Augustus 2014 Uitvoeringsregeling archeologiebeleid 2 Regeling beregening & drainage Bestemmingsplan buitengebied Deventer Auteur: Bart Vermeulen COLOFON 2014, Gemeente Deventer, Deventer. Auteur: Bart
Nadere informatieHandreiking Ontgravingen in een archeologievriendelijk bouwplan
Handreiking Ontgravingen in een archeologievriendelijk Handreiking Ontgravingen in een archeologievriendelijk 2 Handreiking Ontgravingen in een archeologievriendelijk De Handreiking Ontgravingen in een
Nadere informatieNOTA VAN BEANTWOORDING ARCHEOLOGIEBELEID GEMEENTE DRIMMELEN. November 2012
NOTA VAN BEANTWOORDING ARCHEOLOGIEBELEID GEMEENTE DRIMMELEN November 2012 Er is voor gekozen om de inspraakreacties naar onderwerp in te delen en per onderwerp een beantwoording te geven. 1. De archeologiekaart
Nadere informatieRAAP België - Rapport 027 Rupelmonde Kleine Gaanweg, aanleg visvijver (gemeente Kruibeke)
RAAP België - Rapport 027 Rupelmonde Kleine Gaanweg, aanleg visvijver (gemeente Kruibeke) Bureauonderzoek 2016I81 Landschappelijk booronderzoek 2016I121 Nazareth 2016 Colofon Opdrachtgever: Waterwegen
Nadere informatieBijlage 3. Vrijstellingen
Bijlage 3. Vrijstellingen Terreinen van hoge archeologische waarde: provinciaal monument (AWG categorie 1) De West-Friese Omringdijk is een provinciaal monument. Vergunning verloopt via de provincie Noord-
Nadere informatieArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies
ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies V E R K E N N E N D B O O R O N D E R Z O E K Duifhuizerweg 10 te Uden(gemeente Uden) Een verkennend booronderzoek voor de nieuwbouw van een woning. Afbeelding
Nadere informatieQuickscan Archeologie
Quickscan Archeologie Project : Emplacement Enschede Projectleider : F. Bakermans Versie : EDMS nr. : xxx Status : Concept Inhoud INLEIDING 1.1 Aanleiding 1.2 Doel- en vraagstelling van het onderzoek 1.3
Nadere informatieGegevens terrein 74 Id. Excel database 228, 227 en 226
Gegevens terrein 74 Id. Excel database 228, 227 en 226 Gemeentecode KSL Sectie G Perceelnummer 167, 166 en 165 Locatieadres abij Keizersbaan 7 te Kessel Totale oppervlakte (ha.) 3 Onderzochte oppervlakte
Nadere informatieHeesch - Beellandstraat
Archeologische Quickscan Heesch - Beellandstraat Gemeente Bernheze 1 Steller Drs. A.A. Kerkhoven Versie Concept 1.0 Projectcode 12110023 Datum 22-11-2012 Opdrachtgever LWM Ewislaan 12 1852 GN Heiloo Uitvoerder
Nadere informatieAdviesmemo archeologie zonnepark Grondbank Zuidplas
ONDERWERP Advies memo archeologie aanleg zonnepark locatie Grondbank Zuidplas DATUM 10-8-2016 PROJECTNUMMER C05058.000205.0120 ONZE REFERENTIE VAN Ineke de Jongh AAN gemeente Zuidplas KOPIE AAN Frank Gierman
Nadere informatieGemeente Deventer, archeologische beleidsadvies 767 Bestemmingsplan Cröddendijk 12. M. van der Wal, MA (Senior archeoloog)
Gemeente Deventer, archeologische beleidsadvies 767 Bestemmingsplan Cröddendijk 12 Toelichting Cröddendijk 12, Lettele Bestemmingsplan Adviesnummer: 767 Auteur: Namens Bevoegd gezag: M. van der Wal, MA
Nadere informatieMEMO. Projectgegevens
MEMO Van : W.J. Weerheijm (Vestigia Archeologie & Cultuurhistorie) Aan : Dhr. W. Nouwens (Amerpoort) Onderwerp : Archeologisch onderzoek Mariaoordlaan Baarn Datum : 23 juli 2013 Ons kenmerk : V13-29344/2677/WW
Nadere informatieQuickscan Archeologie. Bedrijfsunits te Deil. Gemeente Geldermalsen
Quickscan Archeologie Bedrijfsunits te Deil Opdrachtgever: Van Es architecten Hazenberg AMZ-publicaties 2009-12 Auteur Datum Versie Status dr. W.K. Vos 24 juli 2009 1.1 Definitief Contactgegevens Hazenberg
Nadere informatieArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies
ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies V E R K E N N E N D B O O R O N D E R Z O E K Duifhuizerweg 10 te Uden(gemeente Uden) Een verkennend booronderzoek Afbeelding 1. Locatie van het plangebied
Nadere informatieArcheologische kennisbronnen voor gemeenten
Archeologische kennisbronnen voor gemeenten Inleiding Kennis is van belang voor een zorgvuldige besluitvorming over de omgang met archeologische waarden binnen de ruimtelijke ordening. De Rijksdienst voor
Nadere informatieNOTA VAN BEANTWOORDING ARCHEOLOGIEBELEID GEMEENTE DRIMMELEN. Februari 2013
NOTA VAN BEANTWOORDING ARCHEOLOGIEBELEID GEMEENTE DRIMMELEN Februari 2013 Er is voor gekozen om de inspraakreacties naar onderwerp in te delen en per onderwerp een beantwoording te geven. 1. De archeologiekaart
Nadere informatieAdviesdocument 768. Oranjerie landgoed Mattemburgh, gemeente Woensdrecht. Project: Projectcode: HOOM2. Opdrachtgever: Brabants Landschap
Adviesdocument 768 Project: Oranjerie landgoed Mattemburgh, gemeente Woensdrecht Projectcode: HOOM2 Opdrachtgever: Brabants Landschap Datum: 12 juni 2015 1 ARCHEOLOGIE & DE ORANJERIE MATTEMBURGH Inleiding
Nadere informatieVrijwilligers in de archeologie en de Erfgoedwet
Vrijwilligers in de archeologie en de Erfgoedwet Inhoud Vrijwilligers pag. 1 Detector-amateurs pag. 2 Maritieme archeologie pag. 4 Universiteiten, hogescholen en dienstverleners pag. 4 Hoe we in Nederland
Nadere informatieGemeente Deventer Toelichting Snippergroen 2018
Gemeente Deventer, archeologisch beleidsadvies 887 Gemeente Deventer Toelichting Snippergroen 2018 Auteur: Bevoegd gezag: M. van der Wal, MA (senior archeoloog) drs. B. Vermeulen (Gemeentelijk Archeoloog)
Nadere informatieBijlage 1: Bestemmingsplan begrippen, regels en toelichting
Bijlage 1: Bestemmingsplan begrippen, regels en toelichting In deze bijlage zijn voorbeeld planregels met betrekking tot archeologie en cultuurhistorie opgenomen voor nieuwe bestemmingsplannen in de gemeente
Nadere informatieAverboodse Baan (N165), Laakdal
Programma van Maatregelen Auteur: A. Schoups (veldwerkleider) Autorisatie: J.A.G. van Rooij (OE/ERK/Archeoloog/2017/00169) 1 Inleiding In opdracht heeft Vlaams Erfgoed Centrum in juni 2017 een archeologienota
Nadere informatieVerkenning N345 Voorst Notitie Archeologie
Verkenning N345 Voorst Notitie Archeologie Provincie Gelderland 10 december 2010 Definitief Documenttitel Verkenning N345 Voorst Notitie Archeologie Verkorte documenttitel Verkenning N345 Voorst Status
Nadere informatie8 QUICKSCAN 2017 ARCHEOLOGIE KLAVER Gemeente Horst aan de Maas
QUICKSCAN ARCHEOLOGIE KLAVER 8 QUICKSCAN 2017 ARCHEOLOGIE KLAVER Gemeente 8 2017 Horst aan de Maas Gemeente Horst aan de Maas 20 APRIL 2017 20 APRIL 2017 Contactpersonen KOOS MOL Arcadis Nederland B.V.
Nadere informatiePlan van Aanpak. Archeologisch vooronderzoek, bureau- en inventariserend veldonderzoek. gemeente Nieuwkoop
Plan van Aanpak Archeologisch vooronderzoek, bureau- en inventariserend veldonderzoek Opdrachtgever: Van Wengerden en Visser B.V. Plangebied: Dorpsstraat 63 / Vijverhofpad 4 in Nieuwkoop, gemeente Nieuwkoop
Nadere informatiePagina 1 van 7 Archeologie West-Friesland, Nieuwe Steen 1, 1625 HV Hoorn, Postbus 603, 1620 AR Hoorn
Document: Archeologische Quickscan Plangebied: Oosterdijk 54, Oosterdijk, gemeente Enkhuizen Adviesnummer: 16078 Opsteller: F.C. Schinning (archeoloog) & C.M. Soonius (regio-archeoloog) Datum: 09-05-2016
Nadere informatieOogst voor Malta Rapporten van Malta opgravingen beter ontsloten
Programma Kenniskaart Archeologie Oogst voor Malta Rapporten van Malta opgravingen 2007 2013 beter ontsloten April 2014 Project NieuweNOaA-Oogst voor Malta 2 3 Samenvatting 812 rapporten van Malta opgravingen,
Nadere informatieCultuurhistorische inventarisatiescan nieuwe scoutingterrein Broekpolder
Cultuurhistorische inventarisatiescan nieuwe scoutingterrein Broekpolder Adviescode: 2015.020 Auteur: R. Terluin, archeoloog gemeente Vlaardingen Oktober 2017 Inleiding Scoutinggroepen worden verplaatst
Nadere informatieARC HAEO LOG I CAL SOLUTIONS
ARC HAEO LOG I CAL SOLUTIONS Nota bij de onderzoeksresultaten van de archeologische begeleiding van werken te Antwerpen-Wilrijk, Boomsesteenweg (lkea) - FASE 1 (tussentijds verslag 14/04/11) Nick Van Liefferinge
Nadere informatieVernieuwbouw WZC Zonnewende, Kapellen. Programma van Maatregelen. E.N.A. Heirbaut Met bijdrage van M.J. Nicasie
Vernieuwbouw WZC Zonnewende, Kapellen. Programma van Maatregelen E.N.A. Heirbaut Met bijdrage van M.J. Nicasie Colofon Titel: Vernieuwbouw WZC Zonnewende, Kapellen. Programma van Maatregelen. Auteur: Elly
Nadere informatieProgramma van maatregelen: Ekeren Bredestraat 57
Programma van maatregelen: Ekeren Bredestraat 57 Het programma van maatregelen geeft een gemotiveerd advies over het al dan niet moeten nemen van maatregelen voor de omgang met archeologisch erfgoed bij
Nadere informatieAfbeelding 1. De ligging van plangebied Kadijkweg te Lutjebroek (zwarte stippellijn).
Document: Archeologische Quickscan Plangebied: Kadijkweg 65-67, Lutjebroek, gemeente Stede Broec Adviesnummer: 14153 Opsteller: J. van Leeuwen (archeoloog) & C. Soonius (regio archeoloog) Datum: 28-05-2014
Nadere informatieArcheologisch veldonderzoek Hoogheemraadschap van Delfland
Delftse Archeologische Notitie 101 Archeologisch veldonderzoek Hoogheemraadschap van Delfland Proefsleuvenonderzoek aan de Phoenixstraat 32 te delft Jorrit van Horssen Delftse Archeologische Notitie 101
Nadere informatieQuickscan Archeologie. Forellenvisvijvers De Huif Aan de Uilenweg 2 Lelystad, gemeente Lelystad
Quickscan Archeologie Forellenvisvijvers De Huif Aan de Uilenweg 2 Lelystad, gemeente Lelystad Steller Versie Drs. A.A. Kerkhoven Definitief-2 Projectcode 12110029 Datum 04-02-2013 Opdrachtgever Uitvoerder
Nadere informatiePROGRAMMA VAN MAATREGELEN AARTSELAAR LINDENBOSLAAN
PROGRAMMA VAN MAATREGELEN BIJ ARCHEOLOGIENOTA 2016-055 PROGRAMMA VAN MAATREGELEN AARTSELAAR LINDENBOSLAAN J. CLAESEN, B. VAN GENECHTEN & G. VERBEELEN DECEMBER 2016 PROJECTCODE BUREAUONDERZOEK 2016K461
Nadere informatieQuickscan Archeologie Maasbree-Maasbreeseweg (gem. Peel en Maas) Quickscan en Advies Archeologie Maasbree-Maasbreeseweg gemeente Peel en Maas
Quickscan en Advies Archeologie Maasbree-Maasbreeseweg gemeente Peel en Maas Pagina 1 van 7 Projectnummer: P11155 Datum: 5 augustus 2011 Plan: bouwplan voor de uitbreiding van een varkensbedrijf op het
Nadere informatieBlad 2. Beoordeling verzoek
Ruimtelijke onderbouwing voor het afwijken van het bestemmingsplan ten behoeve van het dempen van een kadesloot en verbreden van watergangen in de Wergeastermarpolder Door het Wetterskip Fryslân is een
Nadere informatieLocatie OPZ, Stelenseweg, Geel
Programma van Maatregelen Auteur: J.A.G. van Rooij (veldwerkleider) Autorisatie: P. Hazen (OE/ERK/Archeoloog/2015/00072) 1 Inleiding Op het terrein van het OPZ in Geel, is een vijftal nieuwe gebouwen gepland,
Nadere informatieArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies
ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies VERKENNEND BOORONDERZOEK Kerkweg, Pesse (Gemeente Hoogeveen) Een verkennend booronderzoek Afbeelding 1: locatie van het plangebied op een topografische kaart
Nadere informatieArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies
ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies B O O R O N D E R Z O E K Oldebroek, Vierhuizenweg, gemeente Oldebroek (Gld.) Een inventariserend veldonderzoek verkennende fase ArGeoBoor rapport 1379 auteur:
Nadere informatieADVIES ARCHEOLOGIE 16 dec 2013
NAW plan: Plan: Opp plangebied: RO-procedure: Opsteller: Aanvrager: Inrichting openbare ruimte plangebied Pantarhei aanleg ontsluitingsweg, parkeergelegenheid, openbaar groen ca. 5000 m² (locatie Pantarhei);
Nadere informatieHet is van belang dat Archeologie West-Friesland minstens een week van tevoren wordt geïnformeerd over de start van de werkzaamheden.
Document: Archeologische Quickscan (versie 2) Plangebied: Westeinde 310a, Berkhout, gemeente Koggenland Adviesnummer: 15034 Opsteller: J.T. Verduin & C.M. Soonius (senior-archeoloog) Datum: 10-07-2015
Nadere informatieArcheologienota: Het archeologisch vooronderzoek aan de Hoorn te Leuven Vanessa Vander Ginst Maarten Smeets Marjolein Van Der Waa
Archeologienota: Het archeologisch vooronderzoek aan de Hoorn te Leuven Vanessa Vander Ginst Maarten Smeets Marjolein Van Der Waa Kessel-Lo, 2016 Studiebureau Archeologie bvba Archeologienota: Het archeologisch
Nadere informatieVOORONTWERP BESTEMMINGSPLAN CHEMELOT SITTARD-GELEEN VERKENNEND ARCHEOLOGISCH EN CULTUURHISTORISCH ONDERZOEK
VOORONTWERP BESTEMMINGSPLAN CHEMELOT SITTARD-GELEEN VERKENNEND ARCHEOLOGISCH EN CULTUURHISTORISCH ONDERZOEK 1. Wettelijk kader In 1992 werd het Verdrag van Valletta ( Malta ) opgesteld. Dit Verdrag stelt
Nadere informatie7-11-2013. Archeologie en waterbodems. Meerdere gebruiksfuncties. Marie-Catherine Houkes. Maritiem Programma RCE 29 oktober 2013.
Archeologie en waterbodems Marie-Catherine Houkes Maritiem Programma RCE 29 oktober 2013 Het lijkt zo leeg Meerdere gebruiksfuncties Noord- Holland Almere 1 Watergerelateerde archeologie zoals bruggen,
Nadere informatieGEMEENTE WIERDEN ARCHEOLOGISCHE INVENTARISATIE EN VERWACHTINGSKAART
BAAC rapport GEMEENTE WIERDEN ARCHEOLOGISCHE INVENTARISATIE EN VERWACHTINGSKAART BAAC rapport V-09.0172 januari 2010 Status definitief Auteur(s) drs. A. Buesink drs. M.A. Tolboom H.M.M. Geerts ARCHEOLOGIE
Nadere informatieGemeente Deventer Toelichting Bestemmingsplan Landbouwschool Larenstein Brinkgeverweg
Gemeente Deventer, archeologisch beleidsadvies 864 Gemeente Deventer Toelichting Bestemmingsplan Landbouwschool Larenstein Brinkgeverweg Auteur: Bevoegd gezag: R.E. Buitenhuis drs. B. Vermeulen (Gemeentelijk
Nadere informatieOp weg naar een archeologiebeleid voor de gemeente Boxtel. Fokko Kortlang 27 september
Op weg naar een archeologiebeleid voor de gemeente Boxtel Fokko Kortlang 27 september 2012 www.archaeo.nl Inhoud 1. Archeologiebeleid: Waarom? 2. Archeologie in Boxtel 3. Aanpak 4. Verwachtingenkaart 5.
Nadere informatieBuro Maerlant. Boxtel Halderheiweg tussen nummer 3 en 5. Historische verkenning en waardering vijver
Buro Maerlant L a n d s c h a p, E c o l o g i e & R u i m t e l i j k e O r d e n i n g BM-NOTITIE 2015 Boxtel Halderheiweg tussen nummer 3 en 5 Historische verkenning en waardering vijver J. van Suijlekom,
Nadere informatieRanst Vaartstraat, Pomuni Trade (gemeente Ranst)
RAAP België - Rapport 035 Ranst Vaartstraat, Pomuni Trade (gemeente Ranst) Archeologienota Archeologisch Vooronderzoek Programma van Maatregelen Bureauonderzoek 2016L20 Landschappelijk booronderzoek 2016L21
Nadere informatieAdviesdocument 644. Project: Quickscan sluitstukkaden Maasdal; projectlocatie Geulle aan de Maas. Projectcode: 20402MAASL5
Adviesdocument 644 Project: Quickscan sluitstukkaden Maasdal; projectlocatie Geulle aan de Maas Projectcode: 20402MAASL5 Auteurs: M.H.P.M. Ruijters MA & ir. G.R. Ellenkamp Opdrachtgever: Waterschap Roer
Nadere informatieprovinciet)renthe imi-'hhii'i'-'ln'l-llim Gemeente NOÖTOENVÈLDJ 2 2 FEB. 2012 112.01374 lllllilllfliiiiuililllllllll Class.nr. Nr. kop!
Provinciehuis Westerbrink i, Assen Postadres Postbus 122, 9400 AC Assen www.drenthe.nl 112.01374 lllllilllfliiiiuililllllllll T (0592)36 55 55 F (0592) 36 5777 provinciet)renthe Gemeente NOÖTOENVÈLDJ Aan:
Nadere informatiePost X, facilitair gebouw Berchem
RAAP België - Rapport 007 Post X, facilitair gebouw Berchem Archeologienota 2016G42 Programma van Maatregelen Nazareth 2016 Colofon Opdrachtgever: Berchem X Ring 3 NV Havenlaan 86C b103 1000 Brussel Titel:
Nadere informatieAdviesdocument 583. Archeologisch vooronderzoek, plangebied Kloosterbosch te Houthem, gemeente Valkenburg 18382HOUKL
Adviesdocument 583 Opdrachtgever: Bosgroep Zuid Nederland Project: Archeologisch vooronderzoek, plangebied Kloosterbosch te Houthem, gemeente Valkenburg Datum: 2 mei 2012 Opsteller document: ir. G.R. Ellenkamp
Nadere informatie1. Raadsbesluit 2. Nota van beantwoording. 4. Archeologische beleidskaart
Aan de Raad Made, 5 februari 2013 Agendapuntnummer: 9 Raadsvergadering 21 maart 2013 Onderwerp: Archeologieverordening gemeente Drimmelen Registratienummer: 13int00530 Casenr: 13.00197 Portefeuillehouder:
Nadere informatiePapendrecht, Westeind 25, gemeente Papendrecht (ZH). Archeologisch en cultuurhistorisch bureauonderzoek. Transect-rapport 528 (concept 1.
1. ALGEMENE GEGEVENS Titel Auteur(s) Autorisatie Gemeente Papendrecht, Westeind 25, gemeente Papendrecht (ZH). Archeologisch en cultuurhistorisch bureauonderzoek. Transect-rapport 528 (concept 1.0) H.
Nadere informatieArcheologische Beleid
Archeologische Waarden- en Beleidskaart Rotterdam Archeologisch Beleid. Toelichting. Colofon. Archeologische Beleid 1. Archeologisch Belangrijke Plaatsen 2. Gebieden met een zeer hoge archeologische verwachting.
Nadere informatieProgramma van maatregelen: Kampenhout - Haachtsesteenweg
Programma van maatregelen: Kampenhout - Haachtsesteenweg Het programma van maatregelen geeft een gemotiveerd advies over het al dan niet moeten nemen van maatregelen voor de omgang met archeologisch erfgoed
Nadere informatieV&L. Selectiebesluit archeologie Breda, Klokkenberg. Bijlage 5 bij besluit 2017/2000-V1
Gemeente Breda Ruimtelijke Ontwikkeling Bureau Cultureel Erfgoed Erfgoedbesluit 2009-22 V&L Bijlage 5 bij besluit 2017/2000-V1 Selectiebesluit archeologie Breda, Klokkenberg Ruimtelijke Ontwikkeling Controle
Nadere informatieProgramma van maatregelen: Waasmunster - Schrijbergstraat
Programma van maatregelen: Waasmunster - Schrijbergstraat Het programma van maatregelen geeft een gemotiveerd advies over het al dan niet moeten nemen van maatregelen voor de omgang met archeologisch erfgoed
Nadere informatieInleiding. Vigerend beleid en bevoegd gezag. Quick scan archeologie: Trajectstudie Bochtverbetering Alphen a/d Rijn. Utrecht, 25 november 2012
Quick scan archeologie: Trajectstudie Bochtverbetering Alphen a/d Rijn Utrecht, 25 november 2012 Inleiding De provincie heeft voornemens om de zuidwestelijke oever van de kruising van de Oude Rijn met
Nadere informatieSelectiebesluit archeologie Breda, Molengracht JEKA
Gemeente Breda Bureau Cultureel Erfgoed ErfgoedBesluit 2009-30 Selectiebesluit archeologie Breda, Molengracht JEKA Controle BCE Johan Hendriks Bureau Cultureel Erfgoed, Naam Afdeling/bedrijf Datum Paraaf
Nadere informatieNieuwbouw kunstencampus. Karel de Grote Hogeschool, Van Schoonbekestraat 143, Antwerpen. Programma van Maatregelen. E.N.A.
Nieuwbouw kunstencampus. Karel de Grote Hogeschool, Van Schoonbekestraat 143, Antwerpen. Programma van Maatregelen E.N.A. Heirbaut Colofon Titel: Nieuwbouw kunstencampus. Karel de Grote Hogeschool, Van
Nadere informatieOver: Archeologievragen afkomstig uit Commissie GZ van 15 augustus 2012
Interne mededeling Aan: Van: Commissie GZ Natascha Bakker Datum: 11 september 2012 Over: Archeologievragen afkomstig uit Commissie GZ van 15 augustus 2012 Burgers aan het woord Tijdens de vergadering heeft
Nadere informatieArcheologietoets. locatie kerkstraat 57 Riel gemeente Goirle
Archeologietoets locatie kerkstraat 57 Riel gemeente Goirle Archeologietoets Locatie Kerkstraat 57, Riel projectleider: B. van Spréw Datum: 13 oktober 2006 Uitgevoerd in opdracht van SAB Eindhoven contactpersoon:
Nadere informatieGemeente Haarlem. Archeologisch onderzoek en waardestellend rapport
Gemeente Haarlem Archeologisch onderzoek en waardestellend rapport Archeologisch onderzoek en waardestellend rapport Om archeologisch erfgoed te beschermen, kan bij een vergunningsaanvraag een waardestellend
Nadere informatieRotterdamseweg 202 in Delft
Delftse Archeologische Notitie 117 Rotterdamseweg 202 in Delft Een archeologische begeleiding en waarneming Bas Penning Delftse Archeologische Notitie 117 Rotterdamseweg 202 in Delft Een archeologische
Nadere informatieDelftse Archeologische Notitie 129. Markt 85, Delft. Een archeologische begeleiding. Jorrit van Horssen
Delftse Archeologische Notitie 129 Markt 85, Delft Een archeologische begeleiding Jorrit van Horssen Delftse Archeologische Notitie 129 Markt 85, Delft Een archeologische begeleiding Jorrit van Horssen
Nadere informatieUitleg categorieën en planregels dubbelbestemmingen archeologie
Uitleg categorieën en planregels dubbelbestemmingen archeologie Categorieën Niet alle delen van de binnenstad hebben dezelfde archeologische verwachtingswaarde. Op basis van eerdere opgravingen en historische
Nadere informatie.txl. Advies: - Noordelijk deel Monitoring werkzaamheden (kosteloos) - Zuidelijk deel Monitoring werkzaamheden (kosteloos)
Archeologie Texel.txl Document: Archeologische Quickscan Plangebied: Planlocatie Pelgrim, Den Burg, gemeente Texel Adviesnummer: 16192 Opsteller: H. de Weerd (archeoloog) en M.H. Bartels (senior-archeoloog)
Nadere informatieB i j l a g e 5. A r c h e o l o g i s c h e q u i c k s c a n
B i j l a g e 5. A r c h e o l o g i s c h e q u i c k s c a n Document: Archeologisch Advies Plangebied: Herenweg 28a, Hoogwoud, gemeente Opmeer Adviesnummer: 15048 Opsteller: J. van Leeuwen (archeoloog)
Nadere informatieQuick scan archeologie, gemeente Loon op Zand, Kaatsheuvel Van Heeswijkstraat / Horst
Quick scan archeologie, gemeente Loon op Zand, Kaatsheuvel Van Heeswijkstraat / Horst Opsteller: B. van Sprew Opdrachtgever: H. de Jongh (H. de Jongh Advies) Datum: 22-8-2012 Aanleiding en doelstelling
Nadere informatieGemeente Deventer Toelichting Bestemmingsplan Starterswoningen Loo
Gemeente Deventer, archeologisch beleidsadvies 881 Gemeente Deventer Toelichting Bestemmingsplan Starterswoningen Loo Auteur: Bevoegd gezag: R.E. Buitenhuis drs. B. Vermeulen (Gemeentelijk Archeoloog)
Nadere informatieZienswijze van LTO-Noord op concept Verordening Romte Fryslân 2014 met betrekking tot archeologie
Zienswijze van LTO-Noord op concept Verordening Romte Fryslân 2014 met betrekking tot archeologie 1. Aanleiding Op 10 december 2013 heeft het College van Gedeputeerde Staten van Fryslân het ontwerp van
Nadere informatieBijlage 25 Notitie Archeologie Windpark Greenport Venlo
Bijlage 25 Notitie Archeologie Windpark Greenport Venlo Kenmerk: 079485465 Versie: B Auteur: Arcadis Nederland B.V. ONDERWERP Bijlage 25 Notitie Archeologie DATUM 7-7-2017 PROJECTNUMMER C05057.000103.0400
Nadere informatieArcheologienota:!De!verkaveling!aan!de!Struikheidestraat!te! Muizen!(gemeente!Mechelen)!
Archeologienota:DeverkavelingaandeStruikheidestraatte Muizen(gemeenteMechelen) StephanieCousin NickVanLiefferinge KesselBLo,2016 StudiebureauArcheologiebvba Archeologienota:DeverkavelingaandeStruikheidestraatte
Nadere informatieINTERPRETATIE VAN DE CRITERIA UIT HOOFDSTUK 5.2 VAN DE CODE VAN GOEDE PRATIJK
INTERPRETATIE VAN DE CRITERIA UIT HOOFDSTUK 5.2 VAN DE CODE VAN GOEDE PRATIJK Vraagstelling: Moet men steeds eerst de hoogstwaarschijnlijke aan- of afwezigheid van een archeologische site aantonen alvorens
Nadere informatieFiguur 2 ontwateringsituatie
Bijlage Achtergrondrapportage beleidsregel toepassen drainage in keurbeschermings- en attentiegebieden Achtergrond van de lagen benadering De oorsprong van de lagenbenadering moet gezocht worden in de
Nadere informatieSchiervelde te Roeselare (gem. Roeselare) Programma van Maatregelen
Schiervelde te Roeselare (gem. Roeselare) Programma van Maatregelen T. Deville en S. Houbrechts ArcheoPro Rapporten 243 1. Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave... 1 2. Programma van maatregelen voor vrijgave...
Nadere informatieQuickscan Inleiding Resultaten quickscan
Quickscan Kenmerk Betreft 1 Inleiding Provincie Noord-Holland heeft het voornemen om de provinciale weg N244 tussen de A7 bij Purmerend en de N247 bij Edam-Volendam op te waarderen tot een regionale weg.
Nadere informatieBavikhove, Eerste Aardstraat
Bavikhove, Eerste Aardstraat BAAC Vlaanderen bvba Hendekenstraat 49 9968 BASSEVELDE info@baac.be Inhoud 1 Gemotiveerd advies... 3 2 voor uitgesteld vooronderzoek met ingreep in de bodem... 4 2.1 Administratieve
Nadere informatieArcheologienota Baron Descampslaan 44 te Wijgmaal (Vlaams-Brabant).
ADEDE ARCHEOLOGISCH RAPPORT 101 Archeologienota Baron Descampslaan 44 te Wijgmaal (Vlaams-Brabant). Programma van Maatregelen. PIETERS H. Colofon Uitgever ADEDE bvba Jaar van uitgave 2016 Plaats van uitgave
Nadere informatieArcheologische Quickscan. Uitbreiding zwembad t Bun Staartweg 30, Urk (gemeente Urk)
Archeologische Quickscan Uitbreiding zwembad t Bun Staartweg 30, Urk (gemeente Urk) 1 Australiëlaan 5-a 3526 AB Utrecht T: 030-7620705 F: 030 7620706 E: informatie@transect.nl Auteur Drs. A.A. Kerkhoven
Nadere informatieQuick scan archeologie Vaartstraat Loonsevaert (perceel 2954), Kaatsheuvel gemeente Loon op Zand
Quick scan archeologie Vaartstraat Loonsevaert (perceel 2954), Kaatsheuvel gemeente Loon op Zand 12 augustus 2010 Inleiding Het plangebied ligt in het noorden van de bebouwde kom van Kaatsheuvel in de
Nadere informatieArcheologienota:! bouw! van! appartementen! aan! de! Kanunnik!Davidlaan!te!Lier! !!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Archeologienota: bouw van appartementen aan de KanunnikDavidlaanteLier StephanieCousin Kessel=Lo,2016 StudiebureauArcheologiebvba Colofon Archeologienota:bouwvanappartementenaandeKanunnikDavidlaanteLier
Nadere informatieAchtergrond rapportage beleidsregel toepassen van drainage in attentiegebieden. Juni 2011
Achtergrond rapportage beleidsregel toepassen van drainage in attentiegebieden Juni 2011 Achtergrond van de lagen benadering De oorsprong van de lagenbenadering moet gezocht worden in de negentiende eeuw,
Nadere informatieAanleg van parkeerplaats en regularisatie van tennisvelden. T.C. Wingfield, Vrouwvlietstraat 65, Mechelen. Programma van maatregelen. E.N.A.
Aanleg van parkeerplaats en regularisatie van tennisvelden. T.C. Wingfield, Vrouwvlietstraat 65, Mechelen. Programma van maatregelen E.N.A. Heirbaut Colofon Titel: Aanleg van parkeerplaats en regularisatie
Nadere informatieJurisprudentie Archeologie en Ruimtelijke Ordening
Jurisprudentie Archeologie en Ruimtelijke Ordening Niels van de Kamer, 2012-2014 Jurisprudentie Archeologie en Ruimtelijke Ordening Inhoud SAMENVATTING... 3 INLEIDING... 5 DE RAAD VAN STATE... 5 DE WAMZ
Nadere informatieArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies
ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies V E R K E N N E N D B O O R O N D E R Z O E K Gieterveen, Streek 17 (Gemeente Aa en Hunze) Een verkennend booronderzoek. Plangebied (paars) op een topografische
Nadere informatieBouw van opslagtanks aan de Leon Bonnetweg te Antwerpen. Archeologienota. Programma van Maatregelen. E.N.A. Heirbaut M.J. Nicasie
Bouw van opslagtanks aan de Leon Bonnetweg te Antwerpen. Archeologienota. Programma van Maatregelen E.N.A. Heirbaut M.J. Nicasie Colofon Titel: Bouw van opslagtanks aan de Leon Bonnetweg te Antwerpen.
Nadere informatie