Op weg naar een archeologiebeleid voor de gemeente Boxtel. Fokko Kortlang 27 september

Transcriptie

1 Op weg naar een archeologiebeleid voor de gemeente Boxtel Fokko Kortlang 27 september

2 Inhoud 1. Archeologiebeleid: Waarom? 2. Archeologie in Boxtel 3. Aanpak 4. Verwachtingenkaart 5. Beleidskaart 6. Uitgangspunten gemeentelijk archeologiebeleid 7. Implementatie 8. Eindresultaat 9. Praktijkvoorbeelden en vragen

3 1. Archeologiebeleid: Waarom? Kennis over ons verleden (gemeenschappelijk geheugen) zit voor groot deel (99 %) in de bodem (onder de grond). Op basis van de materiële resten die de mens in het verleden heeft achtergelaten in de bodem probeert de archeoloog een betekenisvol beeld te krijgen over dat verleden. Verschil tussen historicus en archeoloog: historicus: steeds raadpleegbaar papieren archief; archeoloog: éénmalig raadpleegbaar bodemarchief. Overgebleven bodemarchief is zeer kwetsbaar en verdwijnt in snel tempo.

4 1. Archeologiebeleid: Waarom? 1992: Verdrag van Malta (Valletta) Zoveel als mogelijk behoud archeologisch erfgoed in situ (ter plaatse) Indien niet mogelijk: behoud ex situ (= opgraven) Verstoorder betaalt-principe 2007: Wet op de archeologische monumentenzorg (Wamz) Aanvulling component archeologie in diverse wetten (Monumentenwet, Wet ruimtelijke ordening, Wet milieubeheer, ed.) Onderzoeksplicht voor gebieden: 100 m² verstoringsoppervlak tenzij eigen archeologiebeleid archeologisch belang verankerd in de gemeentelijke bestemmingsplannen 2010: Wet algemene bepalingen Omgevingsrecht (Wabo) Vergunningverlener is bevoegd gezag gemeente is verantwoordelijk voor goede omgang met archeologie

5 1. Archeologiebeleid: Waarom? Waarom is archeologisch onderzoek en beleid noodzakelijk? Om heldere, afgewogen keuzes te kunnen maken bij belangenafwegingen. Om lasten en kosten voor burger zo veel als mogelijk te beperken. Om lokale identiteit te versterken. Om ons collectief geheugen veilig te stellen en onze geschiedenis te kunnen schrijven.

6 2. Archeologie in Boxtel Liempde, anno 1920

7 2. Archeologie, waar hebben we het dan over?

8 2. Sporen uit de Volle Middeleeuwen onder een plaggendek

9 2. Archeologie in Boxtel Kerkheuvel Petruskerk en woonburcht Heren van Boxtel

10 2. Archeologie in Boxtel Opgraving in de Goede Aarde 2008

11 2. Archeologie in Boxtel Boseind (datacentrum Rabobank) Reconstructie in Lennisheuvel

12 3. Aanpak Archeologiebeleid 1. Opstellen archeologische waarden- en verwachtingenkaart: uitgevoerd door RAAP in Opstellen archeologische beleidskaart : uitgevoerd in Formuleren archeologiebeleid en opstellen beleidsnota: uitgevoerd in Beleid verankeren en implementeren: gepland in 2012

13 4. Verwachtingenkaart

14 5. Beleidskaart Doel: vertalen van de verwachtingenkaart naar een instrument dat gebruikt kan worden in het ruimtelijke beleid van de gemeente (bestemmingsplannen!). 1. basis is de verwachtingenkaart 2. Verwachtingswaarden en bekende archeologie vertalen naar categorin 3. Toevoegen van historisch geografische elementen met archeologische betekenis 4. Vindplaatsen verwijderen en inschalen in categorie 5. Moderne woonwijken en industrietereinen zijn lager ingeschaald vanwege de aanwezige bebouwing en te verwachten verstoring van het gebied

15 Nog aanvullen met plangrens BP Buitengebied

16 Verwachtingenkaart naast de beleidskaart. Verschillen?

17 6. Uitgangspunten gemeentelijk beleid Conform Wamz: verstoorder betaalt en behoud in situ verstoringsoppervlak is leidend, niet de omvang van het plangebied Financiering: a) Onderzoekskosten: verstoorder (vergunningaanvrager) b) Ambtelijke kosten: bestuurslastenvergoeding en leges c) Toevalsvondsten: geen structureel budget Archeologievrijwilligers: indien nodig en mogelijk worden hiervoor voorwaarden opgenomen in de vergunning dan wel het PvE

18 6. Uitgangspunten gemeentelijk beleid Ondergrenzen: onderscheid buitengebied en binnenstedelijk gebied Dieptegrenzen: 50 cm respectievelijk 40 cm Oppervlakte-ondergrenzen:

19 6. Uitgangspunten gemeentelijk beleid Mogelijkheid vanwege het archeologisch belang om gemeentelijke archeologische monumenten aan te wijzen: Voornemen om 3 objecten in procedure te brengen Reden: 1. Kerkheuvel 2. Kasteel Stapelen 3. Rondeborgh (Prangen) Iedere ingreep kan belangrijke info vernietigen Belang van afwegingsmogelijkheid Maar: regulier gebruik en/of onderhoud kan zonder probleem gecontinueerd worden.

20 Boxtels archeologiebeleid: Balans tussen archeologisch belang en andere maatschappelijke belangen!

21 7. Implementatie Voorstel voor planregels (buitengebied en binnenstedelijk gebied) Richtlijnen voor archeologisch onderzoek Richtlijnen voor akkerdekdikte-onderzoek Sjabloon-PvE proefsleuvenonderzoek Publieksfolder Stroomdiagram Welke stappen moet ik doorlopen alvorens mijn plannen doorgang kunnen vinden? Actualisatietabel beleidskaart

22 7. Implementatie Van beleidskaart naar bestemmingsplan (verbeelding en planregels) Toelichting Clementine van der Meijden

23 7. Implementatie Stroomdiagram Welke stappen moet ik doorlopen alvorens mijn plannen doorgang kunnen vinden? Buitengebied

24 7. Implementatie Stroomdiagram Welke stappen moet ik doorlopen alvorens mijn plannen doorgang kunnen vinden?

25 7. Implementatie Stroomdiagram Welke stappen moet ik doorlopen alvorens mijn plannen doorgang kunnen vinden?

26 8. Eindresultaat Vast te stellen door Gemeenteraad: Beleidsnota met heldere uitgangspunten Beleidskaart die eenvoudig vertaald kan worden naar BP Vast te stellen door College: Implementatiedocumenten met praktische handvaten

27 9. Praktijkvoorbeelden Voorbeeldactiviteit Categorie 4 buitengebied Bouw huis, schuur of stal binnen bestaand bouwblok groter dan 250 vierkante meter. Bouwactiviteit binnen nieuw bouwblok groter dan 250 vierkante meter. >50 cm en >125 m² vrijgesteld Aanleg beregeningsinstallatie vrijgesteld Onderzoeksplicht indien verstoring dieper reikt dan 50 cm - mv Categorie 4 binnenstedelijk gebied > 40 cm en > 250 m² Onderzoeksplicht indien verstoring dieper reikt dan 40 cm Onderzoeksplicht indien verstoring dieper reikt dan 40 cm - mv Afweging ihkv. omgevingsvergunning Inrichting tuin (planten enkele boom en struiken, afrastering) vrijgesteld vrijgesteld

28 9. Praktijkvoorbeelden Voorbeeld Categorie 4 buitengebied Categorie 4 binnenstedelijk gebied Onderhoud bestaande riolering of kabels en leidingen (1000 m²) Afplaggen van een natuurgebied (30 cm diepte, met oppervlakte 1 ha) 50 cm en 125 m² vrijgesteld onderzoeksplicht 40 cm en 250 m² vrijgesteld onderzoeksplicht

29 9. Vragen? Bedankt!