A FILM BY DANNY BOYLE. Door Karel Deburchgrave

Transcriptie

1 A FILM BY DANNY BOYLE Door Karel Deburchgrave

2 1. Film in de kijker Algemene informatie Titel: Slumdog Millionaire Land van oorsprong: UK Genre: misdaad/ romantisch drama Leeftijd: geschikt voor 12 jaar Duur:120 minuten Release: 14 januari 2009 (België) Regie: Danny Boyle Scenario: Simon Beaufoy Gebaseerd op het boek Q&A van Vikas Swarup Distributeur: Cinéart Soundtrack: A.R. Rahman Officiele website: Festivalprijzen en Nominaties De fi lm won 8 van de 10 Oscars waarvoor hij was genomineerd (beste cinematografi e, beste regie, beste montage, beste soundtrack, beste liedje, beste geluid, beste fi lm, beste scenario) Daarnaast won hij nog 88 prijzen en werd hij 33 keer genomineerd op verschillende festivals en in verschillende categorieën waaronder BAFTA s voor beste cinematografi e, beste regie, beste montage, beste fi lm, beste muziek, beste scenario en beste geluid. PEDAGOGISCH DOSSIER SLUMDOG MILLIONAIRE 2

3 1. Film in de kijker Cast DEV PATEL in de rol van Jamal K.Malik, het hoofdpersonage. Dev Patel was eerder te zien in de tv reeks Skins en werd via die rol voor deze fi lm gecast. Deze acteur woont in de UK en was nog nooit in Mumbai geweest vóór de opnames van deze fi lm. FREIDA PINTO in de rol van Latika, de vriendin van het hoofdpersonage Freida Pinto behaalde een BA in Engels in Mumbai en werkte voor een elite modellenbureau in India. Ze was te zien op tv als presentatrice van een reisprogramma. Voor haar was dit haar eerste fi lmrol. Na het succes van Slumdog kreeg ze al andere aanbiedingen o.a. van de bekende regisseur Woody Allen. MADHUR MITTAL in de rol van Salim, de broer van het hoofdpersonage Madhur verwierf bekendheid door de reality dansshow Boogie Woogie te winnen. Vanaf dat moment werkte hij als danser in verschillende shows, culturele evenementen en ceremonies, hij was in ongeveer 950 shows te zien. Als kind acteur was hij ook te zien in bekende Hindi fi lms en op tv. ANIL KAPOOR in de rol van tv presentator Prem Anil Kapoor is een echte fi lmster in India, hij draait al 25 jaar mee in het Bollywood circuit en heeft in 100 Hindi fi lms meegespeeld en won verschillende prijzen voor zijn acteersprestaties. Hij is ook actief als fi lmproducent. ASHARUDDIN MOHAMMED ISMAIL in de rol van de jongste Salim AYUSH MAHESH KHEDEKAR in de rol van de jongste Jamal RUBINA ALI in de rol van de jongste Latika TANAY CHHEDA in de rol van de middelste Jamal ASHUTOSH LOBO GAJIWALA in de rol van de middelste Salim TANVI GANESH LONKAR in de rol van de middelste Latika PEDAGOGISCH DOSSIER SLUMDOG MILLIONAIRE 3

4 1. Film in de kijker De regisseur Korte bespreking van zijn ervaringen (vanwaar is het idee van de fi lm ontstaan (inspiratie), wat was zijn motivatie, interpretatie van het verhaal & historiek van regisseur) Danny Boyle had al toegezegd de fi lm te maken op basis van het scenario van Simon Beaufoy, lang voordat hij het boek van Vikas Swarup gelezen had. Hij las het scenario van Simon Beaufoy omdat die ook de auteur was van het scenario van The Full Monty, wat een van Boyle s favoriete fi lms is. Terwijl hij het las, zat hij zo in het verhaal dat hij de beelden al meteen voor zich zag, hij wou het scenario dan ook meteen verfi lmen. Hij wou het verfi lmen niet omdat het om een populaire tv quiz ging, maar wel omdat hij geïnteresseerd was in het verhaal van de hoofdpersonages doorheen de tijd, de liefdesgeschiedenis en de stad Mumbai. Deze Britse regisseur houdt naar eigen zeggen van de verhalen van Charles Dickens omdat hij de extremen beschrijft in het Victoriaanse Engeland. Hij beschrijft die maatschappij met zijn ongeloofl ijke weelde en een explosie aan veranderingen en opportuniteiten en aan de andere kant de schrijnende armoede van een groot deel van de bevolking. Dickens beschrijft een melodramatisch tijdperk, maar het voelt zeer echt aan. India is op dit moment door dezelfde soort veranderingen aan het gaan, je voelt er alles vibreren van opwinding. Om dat in Westerse verhalen te krijgen moet je al een superhero fi lm maken, in het echte leven zijn die extremen verdwenen. Films over het echte leven hebben het over zaken, mensen die uit elkaar gaan, enz. De grote verhalen zijn in zekere zin weg (bron: Telluride interviews, Sept 12, 2008, Alex Billington, rstshowing.net) De Britse regisseur Danny Boyle verwierf eerder al bekendheid met o.a. fi lms als Trainspotting (cult klassieker), Shallow Grave, the Nightwatch, The Beach (3 thrillers) A Live Less Ordinary(romantische komedie), 28 Days Later (zombie fi lm) en Sunshine (science fi ction). Hij regisseerde ook voor tv o.a. enkele afl everingen van Inspector Morse. Danny Boyle is een erg veelzijdig regisseur qua thema, locaties en fi lmgenres. PEDAGOGISCH DOSSIER SLUMDOG MILLIONAIRE 4

5 2. Verhaallijn Korte synopsis Het hoofdpersonage in Slumdog Millionaire is Jamal, een straatarme jongen uit de sloppenwijken die meedoet aan die Indiase versie van het televisieprogramma Who wants to be a Millionaire. Tot ieders verbazing weet deze jongen uit de sloppenwijken alles goed te beantwoorden, en het duurt niet lang voor de presentator argwaan krijgt. Hoe kan iemand, zonder enige opleiding of interesse in geld, verder komen dan advocaten en dokters? Jamal wordt gearresteerd voor fraude. Eigenlijke verhaal Het hoofdpersonage in Slumdog Millionaire is Jamal, een straatarme jongen uit de sloppenwijken die meedoet aan die Indiase versie van het televisieprogramma Who wants to be a Millionaire. Tot ieders verbazing weet deze jongen uit de sloppenwijken alles goed te beantwoorden. De presentator van het programma vertrouwt Jamal echter voor geen meter. Hoe kan het dat een eenvoudige jongen die opgroeide in de sloppenwijken van Mumbai de lastige vragen van het spel allemaal juist weet te beantwoorden? Hij zorgt er dan ook voor dat zijn kandidaat achter de schermen direct in de boeien wordt geslagen en afgevoerd naar het politiebureau. Daar wacht Jamal een hardhandig verhoor. Als dat niet blijkt te werken komt de politiechef erbij en neemt hij de quizvragen stuk voor stuk opnieuw met Jamal door. Het antwoord op elke vraag verwijst naar een belangrijke gebeurtenis uit Jamals leven. Aangrijpende en bijzondere ervaringen die in zijn geheugen gegrift staan. Uit zijn verhaal blijkt dat de schuchtere Jamal een doorzetter is die zich niet snel uit het veld laat slaan. Zo laat hij zich als klein jongetje vrijwillig in een enorme berg met menselijke uitwerpselen zakken omdat hij anders de kans mist een handtekening aan zijn favoriete fi lmster te vragen. Samen met zijn broer Salim leert hij te overleven op straat. De derde musketier is het weesmeisje Latika, op wie Jamal al van kleins af aan verliefd is. Maar hij verliest haar uit het oog en moet tevens met lede ogen toezien hoe Salim er uiteindelijk voor kiest om het slechte pad op te gaan. Jamal raakt zijn broer kwijt aan een criminele bende, maar is vastbesloten om zijn grote liefde Latika terug te vinden. Daarvoor moet hij op televisie komen, hij weet nl. dat Latika een fan is van het programma Who wants to be a millionaire. (naar lm1.nl/recensies/ Slumdog-Millionaire.html) PEDAGOGISCH DOSSIER SLUMDOG MILLIONAIRE 5

6 3. Personages Hoofdrollen Jamal Latika Prem Kumar Salim Bijrollen Opvallende figuren in de film Politie-inspecteur, hij gebruikt aanvankelijk heel harde ondervragingstechnieken (zelfs marteling) maar is uiteindelijke toch overtuigd van Jamal s eerlijkheid. Maman, een gangsterfi guur die kinderen verminkt omdat ze dan meer geld opbrengen als bedelaar Arvind, het jongetje dat Salim voor zijn ogen ziet verminken door de mannen van Maman. Later in de fi lm geeft Jamal hem een honderd dollar briefje. Bespreek de onderlinge relaties tussen personages en bevindingen van de klas PEDAGOGISCH DOSSIER SLUMDOG MILLIONAIRE 6

7 4. Wat vertelt de affiche over de film Bespreking van affiche & invalshoek Hierboven zie je zowel de affiche van de bioscoopfilm als de hoes van de dvd. Wat zijn de overeenkomsten? Op beide affi ches zijn de twee hoofdpersonages te zien, Jamal en Latika. Ook nemen beide affi ches de structuur over van het tv-spel Wie wordt er multimiljonair?, waar een vraag wordt gesteld en de deelnemers telkens uit 4 opties kan kiezen. Wat zijn de verschillen? Op de fi lmaffi che is de afl oop van de fi lm niet duidelijk. Je ziet het mannelijk hoofdpersonage nadenken (frons op zijn hoofd, mond lichtjes open) over het antwoord op een vraag, het meisje rent weg in tegengestelde richting. Op de hoes van de dvd wordt meteen duidelijk dat het hoofdpersonage de kwis gewonnen heeft (confetti, uitdrukking op zijn gezicht) en wordt er ook gesuggereerd dat het meisje bij hem hoort (staat naast hem, gelukkige uitdrukking). De dvd wordt meestal ook veel later uitgebracht, nadat er al veel over de fi lm geschreven is in de pers PEDAGOGISCH DOSSIER SLUMDOG MILLIONAIRE 7

8 Indien gebaseerd op boek, stripverhaal of dergelijke: link? De fi lm is gebaseerd op het boek van Vikar Swarup Q&A. Het boek concentreert zich op de tv quiz en de weg van het hoofdpersonage naar de hoofdprijs. De fi lm plaatst het liefdesverhaal, dat in het boek eerder een bijverhaal was, centraal. In het boek heet het hoofdpersonage Ram Mohammed Thomas. De jongen werd te vondeling gelegd en aanvankelijk opgevoed door een Britse katholieke priester. Na diens dood komt hij terecht in een weeshuis, waar hij de jongen Salim ontmoet, met wie hij onmiddellijk een verwantschap voelt, maar die dus niet, zoals in de fi lm, zijn broer is. Door de jaren bij de Britse priester, spreekt Ram Mohammed Thomas perfect Engels, wat hem onderscheidt van de andere kinderen die op straat leven en hem de gelegenheid biedt om aan goede baantjes te raken, o.m. als bediende bij een Australische diplomatenfamilie, bij een Indische fi lmster, als ober in een toeristenbar of als gids van de Taj Mahal. Net als in de fi lm kent Ram Mohammed Thomas heel toevallig de antwoorden op de vragen van de tv quiz. Omdat hij geen scholing heeft gehad, wordt hij opgepakt door de politie, ondervraagd, maar dan door een aanvankelijk onbekende advocate uit de handen van de politie gered. Het is aan haar dat hij zijn levensverhaal vertelt en zo ook uitlegt hoe hij aan de antwoorden op de vragen komt. Op het einde van het boek blijkt de advocate een meisje te zijn dat hij ooit gered heeft. De reden waarom hij aan de quiz meedoet is anders dan in de fi lm. In het boek is de reden ook indirect een meisje, nl. zijn grote liefde Nita, een prostituee met wie hij hoopt te trouwen en die hij moet afkopen van haar pooier. Toch is de echte reden wraak. Prem Kumar, de presentator van de quiz, is een sadomasochist, die zowel een actrice voor wie hij als bediende had gewerkt, als Nita heeft verminkt en misbruikt. Hij wil Prem Kumar vermoorden, maar kan het toch niet over zijn hart krijgen. Nadat hij alle vragen, op één na correct heeft beantwoord, geeft Prem Kumar hem, in ruil voor zijn leven, het antwoord op de laatste vraag. Ram Mohammed Thomas trouwt met Nita, schenkt Salim een fi lmcarrière en helpt nog een aantal mensen in zijn omgeving hun dromen te vervullen. De auteur van het boek is Vikas Swarup, een Indische diplomaat, die met deze roman debuteerde. Het boek werd meteen een bestseller. Het boek is indirect gebaseerd op het verhaal van Harshvardhan Vinayak Nawathe, een jongen uit de middenklasse van Mumbai die in september 2000 de quiz won en op slag een beroemdheid werd. Hij studeert nu business management in Londen. Een ander verhaal dat de schrijver inspireerde was dat van een majoor uit het Britse leger die een miljoen pond gewonnen had maar dan beschuldigd werd van bedrog. Als een man met een dergelijke status beschuldigd kan worden van bedrog zou een Indische jongen zeker veel kans maken om vervolgd te worden. PEDAGOGISCH DOSSIER SLUMDOG MILLIONAIRE 8

9 5. Dialogen Bespreking van meest treffende dialogen/uitspraken/gevoelens Hieronder vind je enkele dialogen uit de film. Wat herinner je je van de situatie waarin ze gezegd werden? Shut up! The man with the Colt 45 says shut up! Salim heeft een revolver (van het merk Colt) en gebruikt zijn wapen tegen zijn eigen broer in het hotel. Salim wil zich vergrijpen aan Latika en stuurt zijn broer gewapenderhand weg. The chaiwallah* has done it again! *chai = thee, wallah= knechtje, iemand die een specifi eke taak uitvoert, in dit geval thee brengen Prem Kumar, de quizmaster feliciteert Jamal met een nieuw correct antwoord, maar gunt hem de overwinning eigenlijk niet. Door dergelijke opmerkingen probeert hij Jamal ook wat belachelijk te maken. - Its getting hot in here. Are you nervous? - [audience laughs] What? Am I nervous? It s you who s in the hot seat, my friend! Yes, sorry. Deze dialoog vindt plaats tussen Prem Kumar en Jamal tijdens het spelprogramma. Jamal is niet zenuwachtig voor de quiz omdat het hem niet te doen is om het geld, hij weet dat Latika naar de show kijkt en hoopt via de show terug met haar in contact te komen. - So are you ready for the final question for 20 million rupees? No, but maybe it s written, no? - Maybe... Deze dialoog vindt plaats tussen Prem Kumar, de presentator en Jamal. Kumar heeft net Jamal proberen te bedriegen door op de spiegel in het toilet het antwoord op de volgende vraag te schrijven. Dit was echter het foute antwoord, Jamal vertrouwde de presentator niet en antwoordde daarom toch juist (hij had de 50/50 optie gekozen zodat er maar tussen twee antwoorden hoefde gekozen te worden) When somebody asks me a question, I tell them the answer. Jamal legt uit aan de inspecteur wat zijn strategie was bij het spel en meer algemeen in zijn leven. - You wanted to see a bit of the real India, well, here it is Well, this is a bit of the real America, son Jamal leidt een Amerikaans koppel rond in de sloppenwijken. Als ze terug aan de auto komen, blijkt zowat alles van de auto gestolen te zijn. De chauffeur denkt dat Jamal mee in het complot zit en begint hard op hem te schoppen. Het Amerikaans koppel krijgt medelijden met Jamal en geeft hem een 100 dollar briefje (dat hij later aan de blinde Arvind zal geven) - Left a message for you at work. There was no message. - I definitely left a mess... There was no message! There was no message! There was no message! [Looks down at Salim starting to cry a little] I will never forgive you! - I know. Jamal vindt Salim terug (door hem op te zoeken als hij in de telefooncentrale even de plaats inneemt van een telefonist), ze zien elkaar in een onafgewerkt fl atgebouw. Jamal slaat Salim omdat hij nog steeds woedend is omdat Salim met Latika is weggevlucht na de hotelnacht en niets meer heeft laten weten. - You want to do something for me? Anything. - Then forget me! Jamal heeft Latika teruggevonden door Salim naar het huis van de gangster Javed te volgen, waar Latika gevangen wordt gehouden. Latika ziet geen toekomst voor hen en vraagt Jamal haar te vergeten. PEDAGOGISCH DOSSIER SLUMDOG MILLIONAIRE 9

10 6. Beeldmateriaal Bespreking van meest treffende dialogen/uitspraken/gevoelens Hieronder vind je enkele dialogen uit de film. Wat herinner je je van de situatie waarin ze gezegd werden? Film & Beeld (Een aantal sterke beelden uit de fi lm halen (& printen in dossier) + opdracht aan leerlingen waar ze deze in de verhaallijn kunnen plaatsen + interpreteren) Plaats de volgende foto s in de juiste chronologische volgorde (dus niet de volgorde waarin de scènes in de fi lm plaatsvinden, maar de logische volgorde) en leg uit wat er in de scène gebeurt. A Dit is de happy end eindscène uit de fi lm. Latika en Jamal hebben elkaar uiteindelijk teruggevonden in het station. Jamal zou elke dag om 5 uur wachten op Latika tot ze kwam en dat gebeurde nadat Jamal net multimiljonair geworden was door te quiz te winnen. A De jonge Jamal zit opgesloten op de openbare toiletten en ziet de helikopter overvliegen met daarin een grote fi lmster. Hij wil koste wat wil een handtekening bemachtigen en besluit uiteindelijk om via de afvoer van het toilet zich een weg te banen naar de fi lmster. A Dit beeld komt uit de begingeneriek van de fi lm. PEDAGOGISCH DOSSIER SLUMDOG MILLIONAIRE 10

11 6. Beeldmateriaal Jamal en Salim ontmoetten elkaar in een onagewerkt fl atgebouw. Jamal heeft net Salim terug ontmoet nadat Salim hem een tijd geleden bedrogen had door met Latika uit het hotel weg te vluchten. Jamal kijkt uit over de sjieke fl atgebouwen, vlak naast de sloppenwijk waar ze hun kindertijd doorbrachten. Jamal wordt ondervraagd door de politie omdat ze niet kunnen geloven dat hij niet valsspeelt in de quiz. Hij vertelt aan de politie hoe hij aan de antwoorden komt, door zijn levensverhaal te vertellen. Jamal en Salim lopen op het dak van de trein die hen naar de stad Agra zal brengen. Ze zijn op de trein beland toen ze van Maman wegvluchtten. Latika hebben ze moeten achterlaten op hun tocht c b f d e a PEDAGOGISCH DOSSIER SLUMDOG MILLIONAIRE 11

12 7. Muziek Componist A.R. Rahman staat voor fi lmmuziekfans bekend als componist van Elizabeth: The Golden Age. De man is in India zo bekend dat hij niet meer over straat kan. Wat de soundtrack van Slumdog Millionaire voor Hollywood vooral zo interessant maakt is de mengeling tussen traditionele Indiase muziek met Amerikaanse rap en hiphop met als klap op de vuurpijl de house uit Europa. Het liedje Jai Ho uit de aftiteling (met het dansje) werd een wereldhit nadat het de Oscar voor beste song gewonnen had. De tekst is in Hindi en de titel betekent zoveel als moge jij overwinnen. De Pussycat Dolls brachten het liedje uit met een Engelstalige tekst. De muziek en het dansje op het einde van de fi lm refereren uiteraard ook naar de Bollywood fi lms, waarin muziek en dans altijd zeer centraal staan. Bollywood muziek wordt steeds populairder, ook als dansmuziek. In Antwerpen kan je zelfs Bollywooddansen leren dansen : Er is vaak een link tussen de tekst van de liedjes en de fi lmscènes vb.: De jongens zitten op de trein en stelen eten. De tekst van het liedje dat de scène begeleidt is All I wanna do is take your money Wanneer de jongens wegvluchten door de slums hoor je volgende tekst: run so fast they can t even touch me ( ) touch me i ll show you -- my zig zag quickly PEDAGOGISCH DOSSIER SLUMDOG MILLIONAIRE 12

13 8. Thematiek Een van de hoofdthema s van de film is de armoede in de sloppenwijk Dharavi, de sloppenwijk van het Indiase Mumbai waar ruim een miljoen mensen wonen en werken en waar Jamal en Salim opgroeien. Heel wat van de acteurs van de film wonen in die krottenwijken. 1. Er zijn nu plannen om de sloppenwijk volledig te ontruimen om er grote kantoorgebouwen neer te poten. In de film, zal je hiervan reeds een aankondiging. Denk je dat dit de armoede van de mensen in Dharavi zal oplossen? Lees het volgende artikel en vorm een oordeel. Indiase sloppenwijk maakt plaats voor gratis flats Gepubliceerd: woensdag 30 mei :33 Update: woensdag 30 mei :20 Een van de grootste sloppenwijken ter wereld, Dharavi in het Indiase Mumbai, gaat tegen de grond om plaats te maken voor zes verdiepingen hoge fl atgebouwen waar de gezinnen die nu in de wijk wonen gratis een appartement krijgen. Indiase functionarissen hebben dit woensdag bekendgemaakt. Het plan is internationale of nationale projectontwikkelaars aan te trekken, die binnen zeven jaar een nieuwe wijk op de 144 hectare van Dharavi moeten bouwen, inclusief scholen, tuinen, medische centra, watervoorzieningen en rioleringen. De projectontwikkelaars krijgen als bonus de gelegenheid extra grond, buiten Dharavi, te kopen voor commerciële projecten. Lokale actievoerders wijzen er op dat in Dharavi niet gezinnen maar wel een miljoen mensen wonen en dat de meerderheid daarvan dreigt het slachtoffer van de plannen te worden. Jockin Arputham, voorzitter van de Nationale Bond van Sloppenwijkbewoners, zegt dat de regering van de deelstaat Maharashtra niet duidelijk heeft gemaakt waar de bewoners moeten wonen tijdens de werkzaamheden in hun wijk. De bewoners zijn voor het overgrote deel kostwinnaars zoals elektriciëns, loodgieters en onderwijzers die naar Mumbai zijn getrokken in hoop op een beter leven. In de wijk woonden oorspronkelijk vooral pottenbakkers, leerbewerkers, meubelmakers en bakkers. Hun bedrijven gaan dicht zodra de bouw begint, waarschuwt Arputham, die actie aankondigt. Wij zullen inschrijvers uit Europa en China vertellen zich afzijdig te houden. Het is het plan van de regering om voor september een lijst van projectontwikkelaars in spe samen te stellen. Voor eind dit jaar moet een keuze worden gemaakt. In advertenties in Indiase kranten wordt het project aangeprezen als de kans van het millennium. Er worden advertenties geplaatst in wel twintig landen. Gratis-fl ats-in-indiase-sloppenwijk.html PEDAGOGISCH DOSSIER SLUMDOG MILLIONAIRE 13

14 8. Thematiek Dharavi Auteur: Mark Jacobson Fotograaf: Jonas Bendiksen Sommigen noemen Dharavi een wirwar van huisjes en bedrijfjes langs smalle steegjes een schandvlek in het hart van India s fi nanciële hoofdstad. Maar de bewoners voelen zich er thuis. Eén man heeft grootse plannen voor Dharavi. Maar de bewoners bepalen liever zelf hun toekomst in het moderne India. Is de sanering van sloppenwijken een probaat middel tegen armoede? magazine.nationalgeographic.nl/2009/04/21/dharavi/ 2. Sloppenwijken zijn helaas geen uitzondering. In totaal leven 1 op 6, dat zijn meer dan 1 miljard mensen, in krotten. Voornamelijk in Derde wereldlanden, wereldwijd gaat het om een derde van alle stadsbewoners. Vooral de sloppenwijken in Brazilië, Indonesië en Zuid-Afrika zijn bekend, maar ze komen ook in andere landen van Afrika, Zuid-Amerika en Azië veel voor. Nederland en België kennen geen sloppenwijken meer. Elders in Europa wel bestaan ze nog wel, bijvoorbeeld bij Napels (Italië) en Sevilla (Spanje). (bron Ken je nog andere namen voor sloppenwijken? Sloppenwijk Krottenwijk Krottenbuurt Favela (Brazilië) Slum Bidonville (Haiti) Township (Zuid-Afrika- ook link met apartheidspolitiek) 3. Hier zie je wat foto s van enkele sloppenwijken. Zou je hier kunnen leven denk je? Wat zou je het meest missen? PEDAGOGISCH DOSSIER SLUMDOG MILLIONAIRE 14

15 8. Thematiek 4. Waarom bestaan er sloppenwijken? Wat zouden mogelijke redenen kunnen zijn? Een sloppenwijk of krottenwijk is een wijk waar mensen wonen die door geldgebrek of woningnood geen betere woning kunnen krijgen. Vaak zijn ze van het platteland naar de grote stad getrokken om werk en een beter bestaan te vinden. De hutwoningen zijn vaak opgebouwd uit bouwafval en andere restmaterialen. Er zijn in verschillende werelddelen sloppenwijken. De eerste massale sloppenwijken ontstonden in Brazilië, waar dakloze mensen hutachtige onderkomens op de berghellingen bij grote steden bouwden.armoede is de voornaamste reden waarom mensen geen woning kunnen krijgen en daarom een huis bouwen in een sloppenwijk. Men kan de maandlasten of de huur van een normaal huis niet opbrengen. Dit heeft vaak ook te maken met woningnood, soms kunstmatig veroorzaakt door overheden die de trek naar de steden willen indammen en dus geen betaalbare woningen bouwen. Ook is het mogelijk dat de overheid binnenlandse migratie rechtstreeks beperkt, bijvoorbeeld door verhuurders te verplichten slechts aan personen te verhuren die uit de stad of dezelfde provincie komen. Nieuwkomers met lagere inkomens krijgen in dit geval dus geen toegang tot de huurmarkt en moeten dus wel in een sloppenwijk wonen (bron 5. Er zijn heel wat organisaties die het leven van de kinderen uit sloppenwijken willen verbeteren. Zo ook het project Mama Alice in Ayacucho, Peru (cf Het project werkt met vrijwilligers, vaak Belgische en ook Nederlandste studenten die hier gratis gaan werken. Zou je zo n vrijwilligerswerk zien zitten? Mama Alice zet Peruaanse straatkinderen in de kijker (...) Naast de grote organisaties zijn ook kleinere, minder bekende NGO s paraat op Sfinks. Mama Alice, een organisatie die het leven van straatkinderen in ontwikkelingslanden wil verbeteren, informeert de festivalgangers over hun project in Peru. Ik luisterde naar de enthousiaste, maar toch ook bezorgde woorden van Liesbet Willems, medewerkster van de organisatie. Liesbet Willems (links op de foto), Belgisch voorzitster van Mama Alice Liesbet is psychologe en sinds kort voorzitster van de Belgische afdeling van Mama Alice. Ze verbleef enkele maanden in Ayacucho om haar thesis te schrijven en werkte er nauw samen met Mama Alice. In december vertrekt ze opnieuw naar Peru, ditmaal voor 3 jaar. Liesbet vertelt over het leven van de straatkinderen in Peru, en over de trauma s die de burgeroorlog heeft nagelaten bij de Peruaanse bevolking. Burgeroorlog laat sporen na In de jaren 80 en 90 waren guerilla s actief in Ayacucho, Peru. Het confl ict tussen de regering en de maoïstische beweging Lichtend Pad teisterde Peru. Nu, jaren later, is de toestand relatief rustig. Toch heeft het geweld zijn sporen nagelaten. Zo leven er zeer weinig mannen in Peru, vertelt Liesbet. Dat zie je duidelijk als je door de straten loopt. De mannen hebben vaak verschillende vrouwen en bij die vrouwen horen telkens een aantal kinderen. Economisch werkt zoiets niet. Ouders kunnen hun gezinnen fi nancieel niet onderhouden en sturen hun kinderen al heel jong de straat op om te werken, legt ze uit. Hoewel het grootste deel van de kinderen naar school gaat, is het schoolsysteem in Peru één grote chaos: onderbetaalde leerkrachten, 40 leerlingen per klas, gebrek aan motivatie van de lesgevers,... Om al die redenen richtten we Mama Alice op. Vertrouwen opbouwen In mei 2005 ging het eerste project van de Nederlandse vzw Mama Alice van start in Peru, in de stad Ayacucho. Daar begeleidt de organisatie 800 straatkinderen. Ze kunnen er in lokalen in 3 verschillende wijken terecht voor begeleiding. Mama Alice helpt de kinderen met hun huiswerk, geeft ze uitleg over hygiëne en biedt computeren taallessen aan. De vzw doet dit op zo n manier dat de kinderen gestimuleerd worden om hun rol in de maatschappij op te nemen. Daarnaast organiseert Mama Alice ook ontspannende activiteiten, zoals >> PEDAGOGISCH DOSSIER SLUMDOG MILLIONAIRE 15

16 8. Thematiek (vervolg) Mama Alice zet Peruaanse straatkinderen in de kijker knutselen, sport en spel. Kinderen die al vroeg moeten werken en daardoor een deel van hun kindertijd missen, hechten aan zulke activiteiten veel belang. De vzw wil de situatie van de straatkinderen op lange termijn verbeteren. Hiervoor is een vertrouwensband met de kinderen die ze begeleidt erg belangrijk. Het de bedoeling om het project volledig in handen van de lokale bevolking te geven. We staan er op om ter plaatse met zo weinig mogelijk Belgische vrijwilligers te werken en maximaal beroep te doen op lokale bewoners om de kinderen te begeleiden. Toch blijft hulp en steun van buitenaf broodnodig, vertelt Liesbet. Ouders vragen om opvoedingstips Ouders komen zelf naar Mama Alice voor tips over opvoeding. Wanneer ze zo n tip dan in praktijk brengen en dat levert resultaat op, zijn we vertrokken. Het is allemaal heel moeilijk werk, stapje voor stapje bouwen we vertrouwen op, zowel met de ouders als met de kinderen. Maar het loont de moeite, legt Liesbet uit. Veel mensen die de jaren 80 en 90 hebben meegemaakt, zijn getraumatiseerd door het confl ict in Peru. Ze groeiden op met angst en geweld en kennen niets anders. Zo vertelt Liesbet het verhaal van enkele meiden die een hele nacht op stap waren geweest en om 7 uur s morgens aanbelden bij Mama Alice. De vader kwam nadien woedend naar ons toe. Die dacht dat de kinderen een hele nacht in onze lokalen hadden geslapen. We wisten dat die vader zijn kinderen zwaar mishandelde. Toch was de vader bezorgd, dat bleek uit het feit dat hij zijn dochters kwam zoeken. Hij was van plan zijn kinderen te straffen, maar was hiertoe fysiek niet in staat. De man wou naar de politie gaan om ze daar een rammeling te laten geven. Mijn opdracht is dan te onderhandelen met de vader, alternatieve straffen te bedenken en tot een compromis te komen, licht Liesbet haar functie in Ayacucho toe. Werken aan verandering Liesbet is ervan overtuigd dat een goed gesprek wonderen kan doen. Ik heb een jongen ontmoet die vol blauwe plekken stond omdat hij in elkaar was geslagen door zijn vader. De volgende dag kwam ik diezelfde jongen tegen terwijl hij zelf zijn jongere broer een pak slaag gaf. Die kinderen weten niet beter. Door veel met hen te praten voel en zie je wel dat er verandering komt. Ik ben zeker dat Mama Alice verschil uitmaakt, zegt Liesbet vol vertrouwen. node/17855 Carmel Vandersmissen - foto: Gilles Verschoore27 juli :16 PEDAGOGISCH DOSSIER SLUMDOG MILLIONAIRE 16

17 9. Pers In de volgende recensies werden een aantal fragmenten genummerd en in het rood aangeduid. Beantwoord de vraag die er telkens bij gesteld wordt. Slumdog Millionaire van Danny Boyle en Loveleen Tandan Filmrecensie / Jan Pieter Ekker In de openingsscène van Slumdog Millionaire is Jamal, een ongeletterd weeskind uit de achterbuurten van Mumbai, nog maar één vraag verwijderd van de jackpot: de 20 miljoen roepie vraag. In beeld verschijnen de vier mogelijkheden hoe hij zo ver heeft kunnen komen, in de vormgeving van Who Wants to Be a Millionaire? (Denk aan Robert ten Brink). (1) A: Hij speelde vals. B: Hij had geluk. C: Hij is een genie. D: Het was voorbestemd. In de volgende scène wordt direct duidelijk hoe de ijdele quizmaster erover denkt. Hij heeft Jamal, die in het dagelijks leven een fooi verdient door thee rond te brengen in een callcenter, tussen de twee opnamedagen laten arresteren. Meer dood dan levend hangt het broodmagere joch in een snikhete politiecel, waar hij hardhandig aan de tand wordt gevoeld door een bullebak die ervan overtuigd is dat hij de kluit heeft belazerd. In het opwindende vervolg probeert Jamal duidelijk te maken dat A niet het goede antwoord is, en wordt in talrijke fl ashbacks duidelijk hoe hij de antwoorden kon weten op vragen als Wie was de uitvinder van de revolver? en Wat staat er geschreven onder de leeuwen in het wapen van India?. Als zijn verhaal tenminste te vertrouwen is. Slumdog Millionaire, geregisseerd door Danny Boyle en de Indiase Loveleen Tandan, is een verrukkelijke mix van Bollywood-romantiek en de ruige realiteit. Van actie en engagement, van oost en west. Scenarioschrijver Simon Beaufoy (The Full Monty) bewerkte de bestseller Q and A van de Indiase schrijver-diplomaat Vikas Swarup tot een schrander script, dat herinneringen oproept aan The Usual Suspects. (2) De brutaliteit en visuele fl air doen denken aan Boyle s eigen Trainspotting en aan Cidade de Deus. Maar dan op z n Bollywoods: de kleuren geel, bruin en oranje domineren, de muziek (onder meer van MIA) is opzwepend, de korrel is grof, de montage snel, en de camerastandpunten zijn vreemd en gekanteld. De jonge, onbekende acteurs zijn fantastisch, en de fi lm profi teert optimaal van de levendigheid van Mumbai, waar sloppenwijken in een razend tempo plaatsmaken voor kantoren en penthouses (de fi lm werd opgenomen ruim voor de stad in het nieuws kwam door de aanslagen). Sinds de première op het festival van Toronto, vorig jaar augustus, is Slumdog Millionaire bezig aan een wereldwijde zegetocht. De fi lm kreeg talrijke publieksprijzen, waaronder die van het afgelopen Rotterdamse fi lmfestival (met het Oost-Duitse gemiddelde van 4,765 op een schaal van 1 tot 5), won vier Golden Globes, en maakt 22 februari kans op tien Oscars, waaronder die voor Beste Film en Beste Regie. (3) Het is terechte lof voor een weergaloos, meeslepend en ontroerend sprookje over liefde en het lot, hoop en doorzettingsvermogen. Vraag 1 Wat is volgens jou het juiste antwoord? Vraag 2 Heb je deze fi lms gezien? Vind je dat Slumdog Millionaire hierop lijkt? Vraag 3 Vind jij ook dat Slumdog een ontroerend sprookje is? Waarom? Waarom niet? PEDAGOGISCH DOSSIER SLUMDOG MILLIONAIRE 17

18 9. Pers In de volgende recensies werden een aantal fragmenten genummerd en in het rood aangeduid. Beantwoord de vraag die er telkens bij gesteld wordt. SLUMDOG MILLIONAIRE VAN DANNY BOYLE EN LOVELEEN TANDAN Filmrecensie / Jan Pieter Ekker In de openingsscène van Slumdog Millionaire is Jamal, een ongeletterd weeskind uit de achterbuurten van Mumbai, nog maar één vraag verwijderd van de jackpot: de 20 miljoen roepie vraag. In beeld verschijnen de vier mogelijkheden hoe hij zo ver heeft kunnen komen, in de vormgeving van Who Wants to Be a Millionaire? (Denk aan Robert ten Brink). (1) A: Hij speelde vals. B: Hij had geluk. C: Hij is een genie. D: Het was voorbestemd. In de volgende scène wordt direct duidelijk hoe de ijdele quizmaster erover denkt. Hij heeft Jamal, die in het dagelijks leven een fooi verdient door thee rond te brengen in een callcenter, tussen de twee opnamedagen laten arresteren. Meer dood dan levend hangt het broodmagere joch in een snikhete politiecel, waar hij hardhandig aan de tand wordt gevoeld door een bullebak die ervan overtuigd is dat hij de kluit heeft belazerd. In het opwindende vervolg probeert Jamal duidelijk te maken dat A niet het goede antwoord is, en wordt in talrijke fl ashbacks duidelijk hoe hij de antwoorden kon weten op vragen als Wie was de uitvinder van de revolver? en Wat staat er geschreven onder de leeuwen in het wapen van India?. Als zijn verhaal tenminste te vertrouwen is. Slumdog Millionaire, geregisseerd door Danny Boyle en de Indiase Loveleen Tandan, is een verrukkelijke mix van Bollywood-romantiek en de ruige realiteit. Van actie en engagement, van oost en west. Scenarioschrijver Simon Beaufoy (The Full Monty) bewerkte de bestseller Q and A van de Indiase schrijver-diplomaat Vikas Swarup tot een schrander script, dat herinneringen oproept aan The Usual Suspects. (2) De brutaliteit en visuele fl air doen denken aan Boyle s eigen Trainspotting en aan Cidade de Deus. Maar dan op z n Bollywoods: de kleuren geel, bruin en oranje domineren, de muziek (onder meer van MIA) is opzwepend, de korrel is grof, de montage snel, en de camerastandpunten zijn vreemd en gekanteld. De jonge, onbekende acteurs zijn fantastisch, en de fi lm profi teert optimaal van de levendigheid van Mumbai, waar sloppenwijken in een razend tempo plaatsmaken voor kantoren en penthouses (de fi lm werd opgenomen ruim voor de stad in het nieuws kwam door de aanslagen). Sinds de première op het festival van Toronto, vorig jaar augustus, is Slumdog Millionaire bezig aan een wereldwijde zegetocht. De fi lm kreeg talrijke publieksprijzen, waaronder die van het afgelopen Rotterdamse fi lmfestival (met het Oost-Duitse gemiddelde van 4,765 op een schaal van 1 tot 5), won vier Golden Globes, en maakt 22 februari kans op tien Oscars, waaronder die voor Beste Film en Beste Regie. (3) Het is terechte lof voor een weergaloos, meeslepend en ontroerend sprookje over liefde en het lot, hoop en doorzettingsvermogen. Vraag 1 Wat is volgens jou het juiste antwoord? Vraag 2 Heb je deze fi lms gezien? Vind je dat Slumdog Millionaire hierop lijkt? Vraag 3 Vind jij ook dat Slumdog een ontroerend sprookje is? Waarom? Waarom niet? PEDAGOGISCH DOSSIER SLUMDOG MILLIONAIRE 18

19 9. Pers SLUMDOG MILLIONAIRE Constant Hoogenbosch Movie Machine 2009 De titel Slumdog millionaire kan de afgelopen maanden aan geen fi lmliefhebber voorbij zijn gegaan. De nieuwe fi lm van Danny Boyle werd een hype en gedoodverfde winnaar bij festivals en uitreikingen. (4) Hype heeft een domino effect. Als er maar genoeg hype stenen vallen wordt de hype onomkeerbaar, vertroebeld hij het ware beeld van de fi lm en maakt dat weinigen oprecht kunnen zijn in hun mening over de fi lm. Bekijken we de hype of de fi lm? Het leven in de sloppenwijken van het Indiase Mumbai is verre van een pretje. Diepe armoede, honger en criminaliteit bieden weinig hoop op een toekomst. De 18 jarige Jamal (Dev Patel) is opgegroeid in de krottenwijken en hoopt zich defi nitief van zijn verleden los te maken door als deelnemer aan de Indische versie van het programma Who wants to be a millionaire? een grote som aan prijzengeld in de wacht te slepen. Maar hoe kan een jongen uit de achterbuurten van Mumbai in hemelsnaam alle vragen goed beantwoorden? Terwijl Jamal de held van het volk wordt stelt de politie een hardhandig onderzoek in waarbij ze Jamal als bedrieger willen ontmaskeren. Als Jamal zijn verhaal doet wordt stukje bij beetje duidelijk dat Jamal wel eens echt de antwoorden op de vragen kan weten. In Mumbai konden de slumdogs ofwel de armoedzaaiers uit de slums de fi lm wel schieten. Zijn voelden zich onder aanvoering van professionele volksophitsers beledigd door het gebruik van het denigrerend woord slumdog en oproertroepen moesten ingrijpen om te voorkomen dat bioscopen die de fi lm vertoonden met de grond gelijk zouden worden gemaakt. De straatarme, van ellende omkomende inwoners van Mumbai liepen niet warm voor het moderne sprookje van Slumdog millionaire, dat ergens niet meer is dan een oosterse verbastering van Oliver Twist met een romantisch knipoogje. Slumdog millionaire bereikt ons land met een forse bagage aan internationale lof. De verwachtingen zijn dan ook hoog gespannen. Is de nieuwe fi lm van Danny Boyle (Trainspotting, Sunshine) inderdaad de gedoodverfde winnaar van zo n beetje iedere fi lmprijs? In één heel eerlijk antwoord: Nee! Slumdog millionaire is zondermeer mooi gefi lmd en gemonteerd en openbaart zich als een onderhoudende feelgood movie met aardig acteerwerk. (5) Het (rommelige) scenario zet een aardige gimmick in waarbij de antwoorden op de vragen die Jamal moet beantwoorden ons mee terugnemen naar een bepaalde gebeurtenis of periode uit zijn leven. Die gimmick verliest na een fl ashback of drie aan kracht en vervalt de formule vervolgens meer en meer in herhalingen. (6) Erg onvriendelijk gezegd is Slumdog millionaire een mooi opgepoetst exotisme over de kindertjes in de arme landen die mogen blijven hopen op een betere toekomst. Dat de keiharde realiteit voor de talloze straatkinderen in Mumbai heel anders is, zorgt voor een bittere bijsmaak. Zelfs na de voorspelbare afl oop en de volslagen misplaatste Bollywood dansact die het toch al zoete einde nog eens overgiet met een extra lading stroop. Het kleurrijke klatergoud van de breed uitgemeten en vooral kuise Bollywood dans en zang feestjes hangt een sluier over de werkelijkheid van diepe armoede, heeft daar zelden werkelijk affi niteit mee en openbaart zich in de fi lm van Boyle als een Fremdkörper. Slumdog millionaire is een handig gemaakte en gelikte fi lm die aan Hollywood gelijkende hypocrisie inzet om over de rug van de armoede van anderen een sprookje te vertellen. Het is de verstikkende hype die Slumdog millionaire naar het hogere plan van de beste fi lm van het jaar heeft weten te tillen en de ogen van het fi lmminnende publiek vertroebelt met ongekende lof voor iets wat die lof niet waard is. Een meer kritische en nuchtere blik openbaart lacunes die de fi lm hooguit de status van een onderhoudende feelgood movie kan geven. Aardig om naar te kijken maar het blijft een opgeklopte hype en zeker niet de beste fi lm van Danny Boyle. Vraag 4 Denk je ook dat Slumdog Millionaire niet meer objectief beoordeeld wordt o.w.v. de hype waarvan sprake? Zie je dat fenomeen elders nog? Andere fi lms? Muziek? Gadgets? Vraag 5 Ben je het hiermee eens? Vraag 6 Wat vind je van deze uitspraken? Is deze fi lm inderdaad hypocriet? PEDAGOGISCH DOSSIER SLUMDOG MILLIONAIRE 19

20 9. Pers lm/slumdog-millionaire/ RECENSIE avonturen van Jamal en zijn broertje in hun jongere jaren zijn hartveroverend. Niet alleen leer je de geschiedenis van Jamal kennen, je maakt kennis met de hele Indiase cultuur. We zien hoe Jamal opgroeit en hoe het land om hem heen veranderd. De criminaliteit, de verstedelijking, alles heeft invloed op zijn leven. Romantische komedie (A Life Less Ordinary), horror (28 Days Later ), science-fi ction (Sunshine), (anti-)drugsfi lm (Trainspotting), thriller (The Beach). Al deze verschillende genres en fi lms hebben één ding gemeen: Danny Boyle. Dit Britse genie weet genre voor genre te veroveren, zonder dat het ook maar enige moeite lijkt te kosten. Dit jaar is hij terug met een sprookjesachtig coming-of-agedrama tegen het decor van bruisend India. Werkelijk, is er iets wat deze man níet kan? Slumdog Millionaire draait om Jamal, een straatarme jongen die meedoet aan die Indiase versie van het televisieprogramma Lotto Weekend Miljonairs. Tot ieders verbazing weet deze jongen uit de sloppenwijken alles goed te beantwoorden, en het duurt niet lang voor de presentator argwaan krijgt. Als vlak voor de allerlaatste vraag de uitzending noodgedwongen tot een eind komt, wordt Jamal gearresteerd voor fraude. Hoe kan iemand, zonder enige opleiding of interesse in geld, verder komen dan advocaten en dokters? Jamal besluit aan de politie via zijn levensverhaal te vertellen hoe hij alle vragen had kunnen beantwoorden, en wat zijn uiteindelijke reden is om mee te doen aan het spel. Met zo n verhaal kunnen er twee dingen gebeuren: de fi lm wordt een slap drama vol clichés en levenslessen, of het wordt een bijzondere fi lmervaring. In de handen van Danny Boyle is de kans groot op het laatste. En inderdaad: wat voor een verwachtingen men ook heeft van deze fi lm en zijn maker, ze zullen overtroffen worden. Vergeet Trainspotting, dit is het nieuwe visitekaartje van Boyle. Het is dan ook niet verwonderlijk dat deze fi lm een Oscarnominatie voor Beste Film heeft weten te bemachtigen. De reacties uit Amerika zijn overweldigend enthousiast, en ook in Europa reageert men bijzonder positief. De fi lm is op IMDb de Top 250 ingeschoten, en staat op moment van schrijven zelfs al in de top 50. Wat is het dan dat deze fi lm zo bijzonder maakt? Ten eerste het verhaal. Wat het moraal is moge van te voren duidelijk zijn, maar dat maakt allemaal niet uit. De Daarbij wordt er een echt authentieke sfeer opgeroepen. De kindacteurs spelen erg overtuigend, en laat je vergeten dat het acteurs zijn. De Indiase sfeer die over de hele fi lm hangt wordt versterkt door de geweldige muziekkeuze, die moderne muziek met de Indiase cultuur mengt. Alles draagt bij aan deze overweldigende fi lm, waardoor zelfs de grootste cynicus ontroerd zal worden. (7) Net zoals Juno vorig jaar, is Slumdog Millionaire in de basis een onafhankelijk dramedy, maar overstijgt de fi lm al snel dat label. De fi lm gaat over het lot, gerechtigheid en hebzucht. Bovenal gaat het echter over liefde in de meest verschrikkelijke gebeurtenissen, en of het werkelijk kan overleven. Jamals verhaal is een tragisch en ongelukkig verhaal, maar door zijn ogen gezien is het nog steeds schitterend. De kleurrijke omgeving van India overwint alle negatieve gevoelens, en Jamals hoop overwint de wanhoop. Het zal bijna onmogelijk worden deze fi lm dit jaar nog te overtreffen. Vraag 7 Is deze fi lm inderdaad de beste fi lm die je dit jaar gezien hebt? Welke vond je beter? Waarom? PEDAGOGISCH DOSSIER SLUMDOG MILLIONAIRE 20