Nu nog op uw bord, straks in het museum?

Transcriptie

1 Nu nog op uw bord, straks in het museum? Campagneles Vredeseilanden

2 Campagneles 2015 Inleiding Op 9, 10 en 11 januari 2015 bereikt onze jaarlijkse campagne haar hoogtepunt tijdens de nationale gadgetverkoop. Je kan deze les gebruiken als voorbereiding op het bezoek van de student of om de leerlingen te enthousiasmeren voor de gadgetverkoop of een andere actie. Voor wie? Leerlingen secundair onderwijs. De lessen zijn makkelijk aan te passen voor eerste, tweede en derde graad ASO, TSO, BSO en KSO. Eindtermen Vakoverschrijdend/kritisch denken. Doelstellingen - De leerlingen kunnen de werking van Vredeseilanden in hun eigen woorden uitleggen. - Ze kunnen het belang van de (kleine) boer in de landbouwketen (in Nicaragua) in eigen woorden verklaren. - Ze kennen de belangrijkste stappen in het productieproces van cacao. - Ze kennen de oorzaken van de problematiek van voedselschaarste. - Ze kennen de noodzaak en rol van Vredeseilanden. - De leerlingen worden gemotiveerd om Vredeseilanden te steunen. Lesduur 1 lesuur Materiaal - Een PC - Papier en pen - Wereldkaart - Digitale versie van de campagneposter - Foto s van het cacaoproces Lesverloop Deel 1 : Intro Deel 2 : Grondstoffenschaarste Deel 3 : Cacao in Nicaragua Deel 4: Inspiratie om zelf aan de slag te gaan + verkooptips wallpapersus.com Nu nog op uw bord, straks in het museum. 22

3 PY-VRED Campagne 2015_Affiche_A2_Vert.indd 1 11/09/14 15:10 Deel 1: Intro 5 minuten Nu nog op uw bord, straks in het museum. Toon de campagneposter van Vredeseilanden vooraan in de klas. Wat bedoelt Vredeseilanden met deze campagneposter? Eten? Da s toch evident. Ga naar de winkel en klaar. Toch? Dat lijkt maar zo. De voedselproductie sputtert: landbouwseizoenen worden onvoorspelbaar door klimaatverandering, boeren stoppen ermee, gronden en waterbronnen raken uitgeput. Ondertussen doet een groeiende stadsbevolking de vraag stijgen. Voor producten als cacao en koffie zijn er nu al tekorten. Meer achtergrond over het campagnethema? Vredeseilanden-Campagnedossier2015.pdf #savethefoodture Deel 2: Grondstoffenschaarste 15 minuten Verdeel de klas in kleine groepjes. Elke groepje leest één van onderstaande teksten en lost de bijhorende vragen op. Beantwoord daarna de vragen klassikaal. Artikels : Artikel naar keuze Bijhorende vraagjes : Hoe komt het dat de vraag naar voedsel stijgt? Hoe komt het dat het aanbod van voedsel afneemt? Wat doet die schaarste met de prijs van voedsel? Wat zijn mogelijke oplossingen om de schaarste tegen te gaan? 3

4 Deel 3: Cacao in Nicaragua 20 minuten Achtergrondinfo leerkracht: Jaarlijks wordt ongeveer 3,5 miljoen ton cacao geproduceerd. Onder meer door stijgende vraag uit opkomende markten zoals India en China wordt een groei van de vraag verwacht van 30% tegen Hierdoor zou er jaarlijks 4,5 miljoen ton nodig zijn in Maar uit internationaal onderzoek blijkt dat de groei van de wereldwijde cacaoproductie stagneert. De grote chocoladeproducenten Nestlé, Mars en Barry-Callebaut waarschuwen voor een wereldwijd tekort van één miljoen ton tegen De belangrijkste reden zijn de lage inkomsten en de povere levensomstandigheden van de meer dan 5 miljoen kleinschalige landbouwers die 90% van de cacao in de wereld produceren (Goodyear, 2014). We trekken naar de cacaoboeren in Nicaragua. Situering Nicaragua op de wereldkaart. Hoofdstad Managua. Hoe wordt cacao gemaakt en wat komt er allemaal bij kijken? Print de foto s in bijlage af. Enkele leerlingen komen naar voor en krijgen een prent. De andere leerlingen helpen om deze in de juiste volgorde te zetten. Het proces: 1. Cacaovrucht aan de boom 2. Losse cacaovrucht 3. Vrucht wordt geopend om de baba eruit te halen 4. Baba in de emmer om daarna naar fermentatiebak te brengen 5. Baba gist 6. De cacaobonen drogen 7. Gedroogde cacaobonen 8. De cacaobonen worden in zakken verpakt 4 4

5 Aan de hand van twee getuigenissen uit Nicaragua gaan we op zoek naar de werking van de boerenorganisaties en van Vredeseilanden. De leerlingen lezen in kleine groepjes één van bijgevoegde getuigenissen en lossen de bijhorende vragen op. Beantwoord de vragen daarna klassikaal. Esperanza de Jesus Rios Rodriguez: Met mijn cacao konden de kinderen studeren. Ik ben 59 jaar. Ik heb met veel moeite mijn lager onderwijs afgemaakt. Op mijn 18de ben ik getrouwd. Maar na de geboorte van de twee laatste, een tweeling, heeft mijn man me verlaten. Ik moest overleven, sterk zijn voor mijn kinderen. Ik ben een plantrekker. Het lukte om beetje bij beetje grond bij te kopen met bananen en cacao. Het was een beetje chaos, want ik kende er echt niks van. Zo dacht ik dat ik acht hectare had gekocht. Maar toen de gemeente de grond kwam opmeten voor de belastingen bleek het maar vier hectare te zijn. Ik heb acht kinderen grootgebracht. Alleen. Ik heb altijd gezorgd dat ze al-lemaal naar school konden. Ze hadden geen rugzakje, ze staken hun spullen in een plastiek zakje. Maar ik zei: het is niet belangrijk wat je meeneemt, maar wel wat je leert op school. Het waren soms moeilijke, bittere momenten. Ik heb heel vaak zitten wenen. Het was vechten, vechten. Maar ik heb altijd mijn best gedaan. Mijn kinderen zouden geen honger lijden. In 1995 veranderde er veel. De coöperatie bracht ons, cacaoboeren, samen. Ze gaven workshops, leerde ons hoe beter te telen, hoe plagen te bestrijden. We konden eindelijk aan een goede prijs verkopen. Niet aan de tussenpersoon die langs kwam en veel lagere prijzen gaf. Met mijn cacao konden de kinderen studeren. Eén van mijn dochters heeft een beurs gekregen en is dokter geworden. Een andere dochter is boekhoudster. De oudste is nu 38 jaar, de tweeling is 27 jaar. Twee kinderen zijn leraar. Eentje wou niet verder studeren, maar ze zijn allemaal naar het middelbaar gegaan. Francisco Armando Chamorra Als je cacao goed bewerkt, dan brengt het goed op. Ik ben Armando. Al twaalf jaar teel ik cacao. In het begin had ik helemaal geen ervaring. Ik wist niks van techniek. Er was zaad en dat groeide. De opbrengst was niet echt groot. Tot er een medewerker van de coöperatie langskwam om technisch advies te geven. Die medewerker zag dat het een mooie plantage was, maar niet goed onderhouden. Hij leerde me hoe mijn bomen beter te verzorgen. Na een paar jaar kon ik de resultaten zien: meer opbrengst. Vroeger verkocht ik mijn cacao in het dorp aan om het even wie. Tot de coöperatie zei: je cacaobonen zijn van een prima kwaliteit, verkoop aan ons, je gaat meer geld krijgen. Het brengt dus goed op. Het is allemaal biologische cacao. Ik zou graag nog wat grond bijkopen. Als je cacao goed bewerkt, dan brengt het goed op. Ik heb nu ook een kweektuin. Ik selecteer de beste zaadjes en de plantjes daarvan kunnen dan weer naar andere producenten. Ook de mensen op straat stoppen om bij mij te kopen. Ik verkoop cacao, de zaden, de plantjes Ik heb er een hele business van gemaakt. Dat is allemaal recent. Vroeger had ik daar allemaal geen idee van. Mijn droom? Dat ik op pensioen kan gaan met voldoende geld om met mijn hangmat tussen de cacaobomen te gaan hangen. Beantwoord volgende vragen: Wat doet een boerenorganisatie? Wat is de impact van de boerenorganisatie op het leven van de boeren? 5

6 Achtergrondinfo leerkracht: Hoe werkt Vredeseilanden samen met de boeren? In Nicaragua werkt Vredeseilanden samen met 2 coöperaties: CACAONICA (co-operativa de Servicios Agroforestales y de Comercialización ) en La CAMPESINA. In deze coöperaties verenigen cacaoboeren zich. Samen leveren ze kwaliteitsvolle cacao aan chocoladefabrikant Ritter en Ethiquable. Maar er zijn nog een hoop knelpunten: plantages zijn vaak oud en kampen met ziektes, de ovens om bonen te drogen verbruiken zeer veel hout, het ontbreekt de coöperaties aan specifieke marketingstrategieën, er zijn te weinig vrouwen in de coöperatie en ook jongeren vluchten massaal weg van de boerderij. Nochtans zit er toekomst in de cacao. Als we investeren in boeren en hun organisaties. In Nicaragua engageert Vredeseilanden chocoladebedrijven om mee te investeren in infrastructuur en in opleidingen voor de boeren. Vredeseilanden versterkt de coöperaties van boeren zodat ze de nodige slagkracht hebben om te voldoen aan de eisen van de markt. Onder impuls van Vredeseilanden zoeken verschillende universiteiten en onderzoeksinstellingen mee naar oplossingen voor ziektes en de bedreigingen van klimaatverandering. Herhalingsmoment van het campagneverhaal: Bekijk het filmpje van onze campagne om alles nog eens op een rijtje te zetten: Deel 4: Ga aan de slag voor Vredeseilanden 10 minuten 1. Gadgetverkoop voor Vredeseilanden Daag je leerlingen uit om 1 of 2 uurtjes te verkopen. Allereerst een opsteker voor wie gaat verkopen: Iederéén kan verkopen!!! Zijn er belangrijke tips die de leerlingen zelf hebben? Noteer deze op het bord. Zorg dat je gezien wordt! Twee groepjes leerlingen krijgen 5 minuten de tijd om een verkoopsplekje te creëren. Gebruik de affiches van Vredeseilanden. Welk plekje valt het meest op? Waarom? Er is materiaal om jezelf zichtbaar te maken; affiches, panelen en verkoperjasjes. Gebruik ze. Geef de prijslijst een zichtbare plaats. Kortom: wees zichtbaar, want dat is de helft van het werk! Een verkoopstandje is goed om zichtbaar te zijn, maar blijf er niet achter staan! Spreek mensen aan, zij komen niet naar jou toe. Hoe spreek je de mensen aan? Enkele leerlingen spreken een voorbij wandelende klant aan (gespeeld door andere leerling of leerkracht). Welke zinnen zijn goed om iemand aan te spreken? Welke niet? Een goede aanspreekzin is de volgende: Meneer (mevrouw), heeft u al de kans gehad om Vredeseilanden te steunen? Je kan er alle kanten mee uit. Als men nee antwoordt, kan je nog altijd antwoorden met: dan is dit nu uw kans. Ook goed is: Hebt u Vredeseilanden ook dit jaar al kunnen steunen? 6

7 Waarom moeten mensen iets kopen? Er staat iemand die misschien geïnteresseerd is. Wat zeg je nu? Denk eraan dat je niet veel tijd hebt en dat die persoon ook wellicht gehaast is. Verspil geen energie aan mensen die niet geïnteresseerd zijn of willen discussiëren! Laat enkele leerlingen proberen iemand om steun te vragen. Gebruik de slagzin van Vredeseilanden: Boeren verdienen meer! Korte dingen die je moet weten: Je bent een vrijwilliger van Vredeseilanden. Vredeseilanden steunt cacaoboeren in Nicaragua zodat ze meer kunnen verdienen. Welke houding neem je aan? Drie leerlingen spreken een andere leerling aan. Fluister de leerlingen een houding in: onbeleefd, onverschillig, beleefd en enthousiast. Wat vinden de andere leerlingen ervan? Wat leren ze er uit? Wees altijd beleefd. Zelfs als zijn de mensen niet beleefd tegen jou, blijf beleefd. Toon je enthousiasme, glimlach, groet, zeg alsjeblieft en dankjewel een wereld zal voor je opengaan en de portemonnee van de mensen ook. Want een lachend gezicht werkt beter dan een zuurpruim. Nog enkele tips: Maak het de mensen gemakkelijk. Beperk je keuze van verkoopvoorwerpen: hoe minder keuze, hoe sneller de beslissing. Verkoop in groepjes van drie tot maximum vier mensen. Grote groepen schrikken af. Sta je met twintig mensen aan één warenhuis, verkoop je minder. Ga zorgzaam om met je (wissel)geld. Wanneer mensen zien dat je slordig omspringt met (hun) centen, geef je weinig vertrouwen dat hun gift goed besteed wordt. Geef een flyer mee aan mensen die interesse tonen. Nog te weinig mensen weten wat Vredeseilanden doet. Bedank mensen die iets kochten. 7

8 2. Organiseer een acties in het thema van cacao (en chocolade) en vraag zo aandacht voor de campagne van Vredeseilanden. Maak foto s Red de chocolade. Gebruik de #savethefoodture telkens je een actie onderneemt voor onze campagne. Verzamel verpakkingen en chocolade-wikkels en toon aan hoeveel chocolade we verbruiken. Maak selfies met chocolade of met choco-mond ( chocie ) om de campagne zichtbaar te maken. Organiseer een dag zonder chocolade (24 zonder chocolade). Daag je straat of gemeente uit om mee te doen! Speel het uit in de media en de sociale media. Bv. een kind zonder chocolade korrels op de boterham, lege chocolade rekken, geen chocolade koeken bij de bakker Organiseer een gouden chocolade-moment: samen nog een keer goed genieten van chocolade voor het te laat is en vertel ondertussen over de campagne. Dit kan je op verschillende manieren invullen: met een heerlijke chocomelk, met lekkere pralines, met een chocolade-fondue Daag restaurants uit om een Vredeseilanden-dessert met cacao/chocolade te serveren en zo onze campagne te steunen. Daag Bakkers uit om een Vredeseilanden-koek met chocolade te verkopen en zo onze campagne te steunen. Verkoop op school de chocolade Nicaragua van het merk Etiquable. Cacaonica, boerencoöperatieve uit Waslala en partner van Vredeseilanden is leverancier van de cacao. Bezoek met de school een lokale supermarkt waar de Nicaragua chocolade van Ethiquable verkocht wordt. Organiseer een proeverij waar de Nicaragua-chocolade van Cacaonica centraal staat... Je hebt immers heel het campagne verhaal in één pakje. 8