In uw brief d.d. 04 juni 2014 vraagt u ons om een advies over het Beleidsplan Wmo 2015.

Transcriptie

1 Aan Burgemeester en Wethouders van de gemeente Enschede Postbus AA Enschede Correspondentieadres: Gemeente Enschede, Zorg en Welzijn Postbus 20, 7500 AA Enschede, Telefoon (053) , Enschede 18 juni 2014 Betreft: Preadvies Beleidsplan Wmo 2015 Geacht College, In uw brief d.d. 04 juni 2014 vraagt u ons om een advies over het Beleidsplan Wmo Evenals de eerder gevolgde procedures in de afgelopen periode waarin u ons om advies of een zienswijze heeft gevraagd, wijkt ook deze procedure af van wat gebruikelijk en wenselijk is. Ons grootste bezwaar hierbij is dat wij, qua tijdsbestek, nauwelijks in de gelegenheid zijn geweest het advies inhoudelijk op een verantwoorde wijze voor te bereiden. Tevens hebben wij de conceptnota als intern stuk ontvangen. Een stuk dat nog niet door u is vastgesteld en waarover wij niet openbaar hebben kunnen communiceren. In dit stadium beschouwen wij onze reactie dan ook uitsluitend als een preadvies. Nadat u de nota voor behandeling heeft verzonden richting de gemeenteraad, zullen wij een formeel advies op- en vaststellen. In dit preadvies hebben wij alleen de hoofdstukken opgenomen waarbij, in dit niet openbare voorstadium, binnen de Wmo-raad opmerkingen zijn gemaakt. Inleiding. Uw nota Beleidsplan Wmo 2015 bevat de kaders en uitgangspunten waarmee u uitvoering wilt geven aan de taken die in de landelijke wetgeving Wmo 2015 voor de gemeente zijn geformuleerd. Naar onze mening betreft het vooral een nota op hoofdlijnen waarin het beleidskader wordt geschetst voor de gemeentelijke organisatie en haar partners in de zorg. Het risico daarbij is dat men vaak niet anders kan dan instemmen met de diverse algemeen geformuleerde uitgangspunten, maar bij de uitwerking grote vraagtekens plaatst. Alles bepalend in de beschreven beleidsontwikkeling lijkt dat er vooral moet worden ingezet op het voorkomen van hoge kosten. Wij zijn van mening dat de juiste zorg tegen minimale kosten het uitgangspunt moet zijn. De nota is lastig te lezen, zeker voor iemand die minder ingevoerd is in de achterliggende materie en bevat vooral een opsomming van feiten en voornemens. Er ontbreekt een logische lijn in de opbouw waarbij het geheel meer is dan de som van voorgenomen maatregelen: wat is onze visie (coalitieakkoord), wat komt er op ons af, welke maatregelen moeten daarom genomen worden, hoe voeren we deze op een verantwoorde wijze in.

2 Wij zien het daarbij als onze taak beleidsnota s vooral te beschouwen en te beoordelen vanuit de positie van de kwetsbare burger van Enschede en wij verzoeken u ons als adviesraad daarom te betrekken bij de verdere opstelling van de uitvoeringsnota s en communicatieplannen. Advies 01: voeg aan het beleidsplan de overkoepelende visie toe plus een bijlage met een logisch opgebouwd overzicht van de maatregelen en bijbehorende uitvoeringsnota s (spoorboekje). De wettelijke taken In de beleidsnota Wmo 2015 zijn de taken voor de gemeente door u als volgt geformuleerd: 1. de sociale samenhang, de toegankelijkheid van voorzieningen, diensten en leefbaarheid in de gemeente bevorderen, huiselijk geweld voorkomen en bestrijden; 2. mantelzorgers en vrijwilligers ondersteunen; 3. vroegtijdig vaststellen of ingezetenen maatschappelijke ondersteuning behoeven; 4. voorkomen dat ingezetenen op maatschappelijke ondersteuning aangewezen zullen zijn; 5. algemene voorzieningen bieden aan ingezetenen die maatschappelijke ondersteuning behoeven; 6. maatwerkvoorzieningenbieden ter ondersteuning van de zelfredzaamheid en participatie aan ingezetenen van de gemeente die daartoe op eigen kracht, met gebruikelijke hulp, met mantelzorg of met hulp van andere personen uit hun sociale netwerk niet of onvoldoende in staat zijn; 7. maatwerkvoorzieningen bieden aan personen die niet in staat zijn zich op eigen kracht te handhaven in de samenleving en beschermd wonen of opvang behoeven in verband met psychische of psychosociale problemen of omdat zij de thuissituatie hebben verlaten, al dan niet in verband met risico s voor hun veiligheid als gevolg van huiselijk geweld. Bij het opstellen van ons advies hebben wij deze wettelijke taken meegenomen als beoordelingskader. Preadvies Wmo-raad Beleidsplan Wmo Onderstaand treft u ons preadvies aan, hierin staan onze vragen, opmerkingen en adviezen. Wij hebben daarbij de hoofdstukindeling met dezelfde nummering van uw nota gevolgd, voorafgegaan door enkele algemene opmerkingen en adviezen. In meer algemene zin missen wij in de nota het voornemen voor een Beroeps- en klachtenregeling uitvoering Wmo. Daarnaast adviseren wij u te overwegen een gemeentelijke functie Vertrouwenspersoon op het gebied van de Wmo in te stellen. Advies 02: neem in de uitwerking een beroeps- en klachtenregeling op. Advies 03: stel de functie van een vertrouwenspersoon Wmo in. In de nota wordt geen enkele aandacht besteed aan wachtlijsten en de beheersing daarvan. Op dit moment bestaan er al wachtlijsten van een jaar. Met de transities kan dit nog langer worden. Ook door huisartsen wordt gewezen op dit probleem. Advies 04: voeg in de beleidsnota een visie toe op wachtlijsten en de manier waarop deze teruggedrongen c.q. beperkt gaan worden. In de tekst van de nota worden de begrippen mantelzorgers en vrijwilligers voortdurend samengetrokken. Dit is onjuist: de mantelzorger verleent de individuele zorg omdat hij/zij niet anders kan. De vrijwilliger heeft daarin keuzevrijheid. Bovendien wordt het werk van de vrijwilliger vaak vanuit een maatschappelijke organisatie gecoördineerd. Beide groepen verdienen grote waardering en ondersteuning, maar wel ieder met een aparte benadering. Advies 05: splits in het beleidsplan en de praktische uitwerkingen de benadering voor de mantelzorger en de vrijwilliger. 2

3 De verantwoordelijkheid van de gemeente. Citaat: Daar waar mensen onvoldoende zelfredzaam kunnen zijn en - daardoor- onvoldoende kunnen participeren in de samenleving, wordt van de gemeente verwacht dat belemmeringen worden weggenomen en de gemeente uiteindelijk zorg draagt voor ondersteuning. De crux van deze zin zit in het woord uiteindelijk. Ook de vraag voor ons is: waar liggen de grenzen; wie bepaalt deze; wie beslist over de benodigde zorg; hoe wordt deze georganiseerd en gefinancierd? Wij adviseren het woord uiteindelijk in deze zin te schrappen of nader toe te lichten. Niet duidelijk is ook (en vooral) hoe wordt voorkomen dat uiteindelijk feitelijk te laat is voor de zorgvrager en de kosten onnodig hoog oplopen. In de samenvattende tien beslispunten is het beleid rond preventie echter niet opgenomen. Advies 06: voeg aan de nota een beslispunt preventie toe (ermee rekening houdend dat per definitie de gemeente niet in staat zal zijn alle belemmeringen te voorkomen/weg te nemen. Citaat: In de gemeenteraad zal, na goede samenspraak met alle betrokkenen, de inhoud, beschikbaarheid, reikwijdte en kosten van voorzieningen worden afgewogen. Wij willen mensen actief betrekken bij de totstandkoming van het gemeentelijke beleid en ruimte bieden aan initiatieven vanuit de samenleving. De Wmo-raad ondersteunt dit voornemen. Van belang is wel hoe de gemeente bijvoorbeeld de wijk- en dorpsraden, de belangenorganisaties en de cliënt- patiëntraden hierbij daadwerkelijk gaat betrekken. Advies 07: besteed in het toegezegde communicatieplan expliciete aandacht aan de wijze waarop de gemeente burgers en belangenorganisaties betrekt bij de totstandkoming en uitvoering van het beleid zoals het ruimte bieden aan initiatieven uit de samenleving. Geef daarbij aan hoe de verschillende initiatieven zich ten opzichte van elkaar verhouden (gemeenteraad, Wmo-raad, wijk- en dorpsraden, ad hoc burgerinitiatieven etc.). Wij zijn graag bereid mee te denken bij de ontwikkeling van het communicatieplan. 4. Versterken voorliggende voorzieningen. Beslispunt 1. - Versterken burgerkracht Middelen uit de professionele zorg (WMO en Jeugdwet) in te zetten voor preventie en versterken burgerkracht en het stimuleren van het verrichten van vrijwilligerswerk; ook door de mensen die nu gebruikmaken van AWBZ-dagbesteding. In september wordt de Raad een voorstel aangeboden waarin de versterking burgerkracht in relatie met de taakstelling op Welzijn (activering, welzijn, opvoeden, diverse subsidies; totaal 1,2 mln.) wordt uitgewerkt. In grote lijnen ondersteunt de Wmo-raad het voornemen om de burgerkracht te versterken waarbij (citaat) de Wmo/participatiewet de mogelijkheden biedt voor het opdoen van werkervaring of het verrichten van maatschappelijke/nuttige activiteiten. Het handelt hier om de ondersteuning van de kwetsbare burger. Van belang daarbij is in hoeverre de wederkerigheid bij de gewenste burgerkracht kan gaan doorschieten in het adagium voor wat hoort wat, vergelijkbaar met een verplichte tegenprestatie voor het verkrijgen van een bijstandsuitkering; ook al is het alleen in de beeldvorming. Financieel gezien zal het hoogstwaarschijnlijk geen bezuiniging opleveren omdat alleen al de borging van de kwaliteit en continuïteit de permanente inzet en begeleiding vereist van professionals. Van belang in de verdere uitwerking is hoe de gemeente de beoogde burgerinitiatieven gaat initiëren en beoordelen. De wens c.q. noodzaak tot bezuiniging moet hierbij niet het enige leidend beginsel vormen. Verdere vragen zijn hoe en door wie de beoordeling op inhoud, organisatie en kwaliteit gaat plaatsvinden. Belangrijk is ook de vraag op welke wijze de financiering vorm krijgt: worden bijvoorbeeld de bestaande wijkbudgetten hierin (deels) meegenomen?. Tenslotte zal er bij de beoordeling voldoende 3

4 ruimte moeten zijn voor nieuwe initiatiefnemers die zich nog moeten bewijzen tegenover bestaande organisaties. Een ander uitwerkingspunt waar wij met belangstelling naar uitkijken, is het uitdagende recht op buurtniveau tot een Right to Challenge. Wij zien hier zeker kansen. De vraag hierbij is wel welke mate van vrijheid de bewoners hierin hebben en welke middelen de gemeente hiervoor wil inzetten. Maar ook: hoe breed wordt dit ingezet, bijvoorbeeld door het betrekken van werknemers en werkgevers (organisaties) en (maatschappelijke) organisaties als het Werkplein en al bestaande buurtcentra. Wij zien de uitwerking van de versterking burgerkracht evenals het Right to Challenge met belangstelling tegemoet. En zijn graag bereid hierover verder met u mee te denken. Beslispunt 2. - Ondersteuning mantelzorgers. In het ondersteuningsplan op te nemen op welke wijze de mantelzorger kan worden geholpen, door de medewerkers van zorgloket en wijkteams, in overleg met de mantelzorger(s) zelf en in de contracten met de zorgaanbieders op te nemen dat zij mantelzorgers moeten ondersteunen. Zie onder Inloopvoorziening GGZ Beslispunt 3. - Inloopvoorziening GGZ In overleg met de instellingen en cliënten(organisaties) 5 a 6 inloopvoorzieningen te creëren, waarbij onderscheid wordt gemaakt in de verschillende doelgroepen en maximaal gebruik wordt gemaakt van bestaande accommodaties. Het is voor de Wmo-raad nog maar de vraag of er niet juist meer inloopvoorzieningen nodig zijn, bijvoorbeeld in het kader van de gewenste preventie. Ook plaatsen wij vraagtekens bij de haalbaarheid en wenselijkheid van het samenvoegen van de cliëntpopulaties. Wij zien de uitwerking op dit punt met grote belangstelling tegemoet. 6. Huiselijk geweld en kindermishandeling. Citaat: De gemeenten zijn verplicht een bovenlokaal Advies- en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling (AMHK) in te richten dat moet leiden tot een betere samenhang tussen de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling (één gezin, één plan). Verderop in dit advies formuleren wij, bij het beslispunt 7 lokale maatwerkvoorzieningen, onze zorg over de samenhang en de complexe samenwerking op lokaal niveau. Daar kan in regionaal verband nog een extra, ongetwijfeld niet minder complexe factor, aan worden toegevoegd, de samenwerking lokaal/interlokaal. Dit geldt overigens voor alle taken die op regionaal niveau belegd worden zoals ondermeer de jeugdzorg. In ons advies over de jeugdhulp 2015 hebben wij al onze zorgen geuit over de (wettelijke) medezeggenschap en advisering bij de ontwikkeling van de Organisatie voor Zorg en Jeugdhulp Twente (OZJT). Deze zorg geldt ook voor de ontwikkeling van de beoogde regionale organisatievormen als het AMHK, maar ook het 24/7 meldpunt, de kortverblijfvoorzieningen en de toegang beschermd wonen (CIMOT), zoals beschreven in hoofdstuk 10. Advies 08: regel op korte termijn en op een eenduidige wijze (bij voorkeur op eenzelfde wijze als voor de regionale jeugdzorg) de bestuurlijke vormgeving van het AMHK en de rollen voor de gemeenteraad en adviesorganen als de Wmo-raad. Dit geldt voor alle regionaal te organiseren Wmo-taken. 7. Langer thuis blijven wonen. Er wordt in de nota wel wat al te stellig uitgegaan van de vooronderstelling dat mensen zolang mogelijk thuis willen wonen. Er zijn ook mensen die om uiteenlopende redenen liever beschermd en/of in 4

5 groepsverband willen wonen en dat zal altijd zo blijven. Voor deze groep kunnen (fiscale) voorzieningen worden getroffen. Maar ook voor zorginstellingen is dit van belang. Advies 08: neem beleidsmaatregelen op voor mensen die, in de te voorziene toekomst, wèl graag beschermd willen wonen, ook al hebben/krijgen zij daar geen indicatie voor uurs bereikbaarheid. Beslispunt x 24-uurs bereikbaarheid. Voor het realiseren van 24-uurs bereikbaarheid aan te sluiten bij het voorstel van de VNG deze functie gezamenlijk in te kopen en uit te (laten) voeren en deze te financieren met een uitname uit het gemeentefonds. Citaat uit hoofdstuk 10: In spoedeisende gevallen, bijvoorbeeld als onmiddellijk opvang noodzakelijk is in verband met risico s voor de veiligheid als gevolg van huiselijk geweld, beslist de gemeente na een melding direct om een tijdelijke voorziening te verstrekken in afwachting van de uitkomst van het onderzoek. Voor mensen in nood moet het niet uitmaken bij welke gemeente zij aankloppen, in alle gevallen moet de veiligheid worden geborgd. Dit citaat geeft al aan dat bereikbaarheid geen losstaand gegeven is. Er moet ook worden gereageerd en dat op een brede thematiek rond de Wmo. De kennis en deskundigheid van de centralist is essentieel, vooral op het punt van de beoordeling en (actieve) doorverwijzing. Van belang is niet alleen de bereikbaarheid, maar ook en vooral de inhoudelijke respons op de vraag naar hulpverlening. Zie verder onze eerdere opmerking bij hoofdstuk 6 over de relatie lokaal/interlokaal, de bestuursvorm en de rollen voor de gemeenteraad en adviesorganen. 10. Opvang en beschermd wonen. Beslispunt 5. - Toegang beschermd wonen. De Centrale intake maatschappelijke opvang Twente (CIMOT) de toegang tot beschermd wonen te laten regele,, op een wijze waarop alle gemeenten beschermde woonvormen gaan aanbieden en zo tot een betere spreiding van opvang en beschermd wonen te komen. Zie onze eerdere opmerkingen bij hoofdstuk WMO-ondersteuning: het basisproces. In de beleidstekst wordt gesproken over een goede balans tussen de eigen verantwoordelijkheid en die van de gemeente. Hoe de balans wordt ervaren zal vaak uiteenlopen, afhankelijk van wat betrokkene zelf kan en graag wil. Dit begrip valt dus niet waardevrij vast te stellen. Een ander punt hierbij betreft de definitie van de feitelijke situatie. Dit lijkt alsof dit het leidend uitgangspunt is bij het basisproces terwijl naar onze mening vooral moet worden uitgegaan van de wenselijke situatie. Beslispunt 2. - Ondersteuning mantelzorgers. In het ondersteuningsplan op te nemen op welke wijze de mantelzorger kan worden geholpen, door de medewerkers van zorgloket en wijkteams, in overleg met de mantelzorger(s) zelf en in de contracten met de zorgaanbieders op te nemen dat zij mantelzorgers moeten ondersteunen. De Wmo-raad heeft op zich veel waardering voor de expliciete aandacht voor de ondersteuning van de mantelzorgers en de vrijwilligers (wel ieder als aparte hulpverleners te beschouwen). Wij vinden het daarbij van belang dat de scope zich niet alleen richt op de individuele zorgvrager maar ook op 5

6 zijn/haar directe omgeving; maar wel in voldoende evenwicht met de aandacht voor de cliënt zelf. Een belangrijk principieel punt vormt daarbij de vraag of mantelzorg door de gemeente kan worden afgedwongen zonder instemming van de zorgvrager of bereidheid van de betrokken mantelzorger. Dit geldt vooral voor de inzet van vrijwilligers. Ten aanzien van de uitvoering heeft de raad nog de nodige vragen en kanttekeningen. Met grote belangstelling kijken wij dan ook uit naar het ondersteuningsarrangement en ook hierbij zijn wij graag bereid om vanaf het begin met u mee te denken. Beslispunt 6. Cliëntondersteuning. Het bieden van cliëntondersteuning via de wijkteams en de Wmo-consulenten te organiseren en cliënten in de gelegenheid stellen zich te laten bijstaan door een onafhankelijke (externe) ondersteuner. Wat kan en mag de cliënt en/of zijn/haar mantelzorger van de cliëntondersteuner verwachten? Welke deskundigheid, taken, verantwoordelijkheden en beslissingen worden aan deze functionaris toegekend, en welke niet? En hoe verhoudt zich deze functionaris tot bijvoorbeeld de wijkcoach, de wijkverpleegkundige en de huisarts. Hoe onafhankelijk is onafhankelijk? En hoe en door wie wordt deze ondersteuner bekostigd? Advies 10: maak in de uitwerking zowel procedureel als inhoudelijk en communicatief een helder profiel van de beoogd onafhankelijk (externe) ondersteuner. Beslispunt 7. - Toekennen maatwerkvoorziening. De functie van regisseur in Enschede uit te laten voeren door: - de wijkcoach: deze werkt in en vanuit één van de 9 wijkteams - de consulent maatschappelijke ondersteuning die nauw verbonden is met de wijkteams en wijkgericht werkt vanuit het Stedelijk Loket, - een gemandateerd professional al dan niet in dienst van een zorgaanbieder. Citaat: Wij kunnen samenhangend maatwerk bieden, door in gesprek met de burger en zijn netwerk, ondersteuning te organiseren die nodig is. Het is voor de Wmo-raad nog (steeds) de vraag hoe samenhangend het maatwerk nu eigenlijk geregeld is, zeker vanuit het oogpunt van de zorgvrager. Het gevaar van eilandvorming is nog steeds zeer reëel: er is sprake van wijkteams (met onder meer gedetacheerde medewerkers), een stedelijk loket, een wijkcoach, een consulent maatschappelijke ondersteuning, een gemandateerd professional al dan niet in dienst van een zorgaanbieder, de wijkverpleegkundige, de huisarts en de praktijkondersteuner. Daarbij kan de functie van regisseur ook nog worden vervuld door drie verschillende functionarissen: de wijkcoach, de consulent of een gemandateerd professional. Door wie en in welke fase wordt dat vastgelegd in het ondersteunings-arrangement? Daarnaast wordt een beroep gedaan op de 0 e lijn: zoals de scholen, buurt- en sportverenigingen en andere maatschappelijke organisaties. Ieder met zijn eigen verantwoordelijkheden, doelstellingen en competenties. Daarbij zal ongetwijfeld het principe van mandatering en de hulp van een onafhankelijke persoonlijke ondersteuner niet altijd werken. Wij zijn al met al bezorgd of de garanties voor effectieve samenwerking, zoals deze in het beleidsplan worden benoemd, ook in de praktijk zullen werken.voor de zorgvrager geldt daarbij maar één ding, hoe krijg ik de benodigde ondersteuning. De achterliggende organisatie, inclusief de onderlinge verhoudingen en competenties, mag daarbij geen rol spelen; laat staan een belemmering zijn in de benodigde ondersteuning. Advies 11: maak in de uitwerking voor de zorgvrager op duidelijke en simpele wijze helder bij wie en waar hij/zij moet zijn voor het op te stellen ondersteuningsplan en het (al of niet) toekennen van een maatwerkvoorziening en welke rollen de diverse spelers hebben. 6

7 Wij zien de uitwerking van de wijze waarop de beoogde mandatering van professionals handen en voeten krijgt met belangstelling tegemoet (aangekondigde Richtlijn Ondersteuning Wmo 2015, najaar 2014) vooral omdat dit de basis vormt voor het succes van het wijkgericht werken met een cliëntgebonden regisseur. Maar ook hoe niet specialisten een gefundeerd oordeel en doorslaggevend oordeel kunnen geven over bijvoorbeeld de behandeling of (gedwongen) opname. Wij verwachten al met al nog de nodige complicaties op het gebied van de privacy en de onderlinge competenties en communicatie. Wij zijn graag bereid hierover met u mee te denken bij het opstellen van de richtlijn. 12. WMO maatwerkvoorzieningen. Beslispunt 8. - Huishoudelijke hulp (maatwerkvoorziening schoon huis). De maatschappelijke effecten van de opgelegde korting op het budget voor huishoudelijke verzorging (40%) te verzachten door de gerealiseerde structurele besparingen (4,0 mln.) binnen de huidige Wmo daarvoor in te zetten. Het uitgangspunt van Wmo maatwerkvoorzieningen is op zich goed. Het is een loffelijk streven de opgelegde kortingen te verzachten middels de gerealiseerde besparingen. Door velen wordt puur het doorvoeren van een bezuiniging immers als dé achterliggende agenda beschouwd, met daarbij als argument dat de gemeente dichter bij de cliënt staat en de zorg goedkoper kan worden georganiseerd met maatwerk. Vervolgens moet de gemeente op onderdelen een (Europese) aanbesteding doen (al of niet in regionaal verband) waarbij de prijs vaak een bepalende rol speelt. Immers de overheid legt op dat er bezuinigd moet worden. Het risico is groot dat uiteindelijk het echte maatwerk er vanuit het oogpunt van de cliënt bekaaid afkomt omdat de zorg gegund wordt aan een zorg verlenende instantie die zich vanuit efficiëntie en kostenbesparing aan vaste en weinig klantvriendelijke protocollen( moet) houd(en)t. Bij de woningaanpassing wordt gesteld dat, wanneer deze betrekking heeft op een woning waarvan de cliënt niet de eigenaar is, deze aanpassing uiteindelijk zonder toestemming van de eigenaar kan worden aangebracht en de aanpassing niet ongedaan hoeft te worden gemaakt als de cliënt geen gebruik meer maakt van de woning. Wij vragen ons af of dit een juridisch houdbaar beginsel is. Beslispunt 9. - Inkomensondersteuning. Conform Bestuursakkoord de mogelijkheid voor één Regeling Aanvullende Inkomensondersteuning (RAI) te onderzoeken en voor het jaar 2015 een tijdelijke maatregel te treffen om chronisch zieken en gehandicapten die in 2014 hun volledige eigen risico hebben betaald, een tegemoetkoming te verlenen. Wij zien de uitwerking met belangstelling tegemoet. Verder verwijzen wij naar onze opmerkingen verder in dit stuk, bij 17. Eigen bijdragen. 13. Persoonsgebonden budget /Trekkingsrecht. Wij wachten met belangstelling de aangekondigde Regeling Aanvullende Inkomensondersteuning af. Onder randvoorwaarden ziet de raad daarbij goede mogelijkheden bij de optie voor het verstrekken van vouchers. 14. Overgangsrecht voor bestaande cliënten. Beslispunt Zorgvuldig overgangstraject huidige cliënten. Met alle overgangscliënten met een indicatie voor extramurale begeleiding in 2015 een overgangsgesprek te voeren gericht op de herziening van het ondersteuningsplan uiterlijk per 1 januari

8 Welk doel heeft de gemeente met deze gesprekken, de belangen kunnen immers tegengesteld zijn. Is het bijvoorbeeld de bedoeling de cliënt te voorzien van informatie over de transitie of is het vooral om een lagere indicatie te bewerkstelligen (en dus te kunnen bezuinigen). Advies 13: Communiceer om geen verkeerde verwachtingen te wekken zorgvuldig over het doel en de inhoud van de overgangsgesprekken met de huidige cliënten. Om de overgang goed te laten verlopen is het wenselijk dat de overgangscliënten dezelfde zorgaanbieder en hulpverlener behouden. De zittende hulpverlener, die de cliënt goed kent, kan dan de overgang zorgvuldig begeleiden en versnippering in de maatregelen voorkomen en kan snel en zorgvuldig worden gecommuniceerd. Advies 14: Laat de overgangscliënten tot en met 2016 dezelfde zorgaanbieder behouden en vervolgens in één keer naar de mogelijk nieuwe situatie overgaan. 15. Samenwerking met zorgverzekeraars. De beoogde samenwerking met zorgverzekeraars lijkt zich vooral te concentreren op Menzis. Om een aantal redenen moet hier zeer zorgvuldig mee worden omgegaan, vooral de verhouding met andere zorgverzekeraars en de gelijkheid van behandeling voor inwoners met een andere verzekeraar. Dat geldt ook voor de huisartsenzorg. 50% Van het patiëntenbestand van een huisarts is bijvoorbeeld nietwijk gebonden. Bij de hoofdstukken 6 en 11 hebben wij al gewezen op de complexe vraagstukken bij de beoogde mandatering van professionals, al of niet in georganiseerd verband. Dit geldt zeker ook voor de relatie tussen de professionals en de zorgverzekeraars. Uiteindelijk is het vooral aan de zorgvrager om in goed overleg te bepalen wie over hem/haar beslist bij het te volgen traject. Volgens uw nota krijgt de wijkverpleegkundige een schakelfunctie in het wijkteam, maar onduidelijk is nog wat deze schakelfunctie precies inhoudt. Ook hier is de verhouding in rollen en competenties tussen de wijkverpleegkundige en overige zorgverleners binnen het wijkteam en de 1 e lijn onduidelijk. Wordt hiermee bijvoorbeeld alleen een signalerende rol bedoeld? Zie ook onze opmerkingen bij beslispunt 7. Advies 15: Stel gezamenlijk met de zorgverzekeraars een duidelijk profiel op van de wijkverpleegkundige. 16. Kwaliteitseisen. Citaat: Het welbevinden van de mensen dient centraal te staan. Dit hoofdstuk is een voorbeeld van stellingen en voornemens waar je geen enkel bezwaar tegen kunt aantekenen. Maar bij de tekstregels komen allerlei vragen op die vooral betrekking hebben op de algemene visie van B&W op de zorg. Het beleidsplan stelt de door de cliënt ervaren kwaliteit als leidend in de resultaatgerichte benadering van de zorg. Hiermee wordt echter een bepaalde groep cliënten en hun hulpverleners tekortgedaan. Vooral cliënten voor wie impopulaire maatregelen moeten worden genomen zoals: bij een AMHK - melding, bij claimende of eisende cliënten, bij gedwongen opname, zullen in die situatie negatief oordelen. In deze processen zal de weg er naartoe belangrijker zijn om de kwaliteit te meten. Bij de kwaliteitsbeoordeling dient daarom rekening te worden gehouden met het zelfbeeld van de betrokkene over de juiste behandeling en de professionele behandeling zelf. Het kan zijn dat de behandeling op zich in orde is, maar door de behandelde anders wordt ervaren. Advies 16: Weeg bij de kwaliteitsmeting de beoogde doelen mee en de hierop van invloed zijnde omgevingsfactoren. 8

9 Samenvattend: juist bij de uitvoering maken wij ons grote zorgen zoals wij deze ook onder hoofdstuk 6 en 11 beschreven hebben. De wijze van monitoring speelt hierbij ook een grote rol (hoofdstuk 18). 17. Eigen bijdragen. De inkomenspositie van Enschede staat onderaan de landelijke ranking. Dit is zeker van invloed bij de invulling van het beleid waarmee expliciet rekening moet worden gehouden. Advies 17: geef in de beleidsnota expliciet aandacht aan de inkomenspositie van de bewoners van Enschede. Maar ook in het algemeen voor iedereen, blijven de nodige vragen open. Bijvoorbeeld welke inkomenscriteria worden gehanteerd, hoe wordt de kostprijs/eigen bijdrage voor de cliënt bepaald en wie stelt deze vast? Ten aanzien van de afschaffing van de Wtcg is de vraag of de afschaffing hiervan in het concept beleidsplan is meegenomen (zie ook de betreffende brief van de staatssecretaris 1 ). 18. Monitoring en meten van resultaten. Bij al onze eerder uitgebrachte adviezen hebben wij aangedrongen op meer meetbare doelstellingen en resultaten. Op zich is het goed dat er in dit hoofdstuk aandacht aan wordt besteed. Toch constateren wij dat ook deze beleidsnota SMART is geformuleerd. Wij gaan ervan uit dat de aangekondigde uitwerkingsnota s concreter zullen zijn. Wij zijn tevens benieuwd naar de resultaten van de beoogde cliënt ervaringsonderzoeken en de antwoorden op de vragenlijst Impact op Participatie en Autonomie. 19. Toezicht, handhaving en fraudebestrijding. In de nota wordt aangegeven dat bij 10% van de cliënten huisbezoek zal plaatsvinden. De vraag is hoe de selectie van deze steekproef tot stand komt, wie deze bepaalt en wie deze vervolgens uitvoert. Wordt er bijvoorbeeld vooraf een risicoanalyse gemaakt van bepaalde groepen en wordt er bij degene die de huisbezoeken uitvoert rekening gehouden met zijn/haar kennis en kundigheid in combinatie met de inhoud van de problematiek en achtergrond van de betrokken cliënt? De Wmo-raad is vanzelfsprekend bereid om dit advies nader mondeling toe te lichten en vragen uwerzijds te beantwoorden. Met vriendelijke groeten, Namens de Wmo-raad Enschede Frits Lagendijk Voorzitter 1 Brief staatssecretaris aan de Voorzitter van de Tweedy Kamer der Staten-Generaal, 12 maart