Aangepast Sporten: van Revalidatie tot Paralympics. Samenwerking. Test en Kenniscentrum. Ned. rolstoelrugbyselectie. Ned.

Transcriptie

1 Aangepast Sporten: van Revalidatie tot Paralympics Test en Kenniscentrum Samenwerking Ned. rolstoelrugbyselectie Ned. handbikeselectie CP-voetballer Ned. team Talentenselectie wintersporters 5 6 1

2 Programma Symposium Opening door dagvoorzitter Marc de Hond Thomas Janssen. Welkom en overzicht symposium Robin van Damme. Eigen ervaring van revalidatie naar (top)sport Anthony Papathomas. You Just Have to Do it! Barriers Sonja de Groot. De Handbikebattle. Effect op gezondheid/fitness Pauze Kees van Breukelen. Rolstoelsport classificatie en performance Vicky Goosey Tolfrey. Paralympic wheelchair sports performance Thomas Janssen. Inspanningsfysiologie bij een dwarslaesie Pauze Han Houdijk. Hardlopen met beenprothese: Slave to the Rhythm Frank Jol. Stap voor Stap een (sport )voorziening Andre Cats. Afsluiting Borrel 7 2

3 Overzicht Presentatie Inspanningsfysiologie bij rolstoelsporters met een dwarslaesie 1. Cardiovasculaire responsen tijdens armarbeid 2. Temperatuurregulatie 3. Bepalen van inspanningsintensiteit Thomas Janssen European Research Group in Disability Sport Amsterdam Rehabilitation Research Center Reade Centrum voor Aangepast Sporten Amsterdam Reade MOVE Research Institute Amsterdam, VU Amsterdam 2 Waar het om draait Centrale Circulatie Verstoorde/afwezige sympatische innervatie Hartfrequentie Tetraplegie: sterk verlaagd, max bpm T1 T5: iets verlaagd T6 : normaal Slagvolume TP: hartgrootte 50%; zwakker Deficiente vasculaire reflexen: geen vasoconstrictie Geen spierpomp Veneuze terugkeer lager SV lager Hartminuutvolume Sterk verlaagd maximaal 3 Volumeveranderingen in de benen tijdens armarbeid Submaximaal Armcranken Control 9 personen met motorisch complete dwarslaesie Submax constante inspanning voor 30 min VO2 0.6 L/min PP Strain Gauge plethysmografie: meet beenomvang en volume TP Paraplegie Hopman et al. JAP 1993 Janssen et al

4 Submax Armcranken tetraplegic Janssen et al The arm swinging and passive walking machine. When a subject with tetraplegia swings his arms back and forth, the paralyzed legs simultaneously move as if walking Higuchi et al. Spinal Cord 2006 Implicaties voor armarbeid Q Bloeddruk SV HR VO2 Acute fase: orthostatische intolerantie Daarna: normaal hoog in paraplegie Tetraplegie: mmhg of lager Gevolg voor ADL/sporten? Hopman et al. EJAP 1992 VO2 Zonder dwarslaesie Dwarslaesie VO2 Effect van een Anti G Suit Effect van een buikband (Abdominal Binder) Vermindert bloedophoping in benen en abdominal area Vermindert hypotensie Vergroot veneuze terugkeer en slagvolume Verlaagt hartfrequentie bij zelfde hartminuutvolume Geen significant effect op maximale prestatie (hartminuutvolume niet limiterende factor) (Hopman et al. 1992) Geen toename in POmax Verbetering op sommige veldtests (West et al. J Sci Med Sport 2014) Zuurstofopname hartfrequentie relatie met ( ) en zonder ( ) tijdens submaxtest in rolstoelrugbyspelers 2

5 Compressiekousen Vaile et al rolstoelrugbyspelers Veldtests met en zonder kousen 4*8 minuten submax met eindsprint 73% hogere bloedtoevoer armen Geen effect op maximale sprintprestatie Betere submaximale prestaties Praktisch? Autonome Dysreflexie Prikkel onder laesie Acute ongecontroleerde hypertensie Lage hartslag, zweten, hoofdpijn Mogelijk levensgevaarlijk Infarct, bloeding, nierfalen Prikkel weghalen, rechtop zitten, voeten naar beneden,, medicatie Atleten: boosting Vb Autonome Dysreflexie Temperatuurregulatie Verstoord autonoom ZNS Koude Geen vasoconstrictie huid Onderkoeling/bevriezing Warmte kleding Hitte Inspanning Geen/verminderd zweten onder laesie Geen extra bloed naar huid onder laesie Lager SV, HMV: minder bloed naar huid boven laesie Oververhitting Koeling en hydratie noodzakelijk; wat helpt? Phillips and Krassioukov 2015 Koelingsmethoden Neutrale omgeving Intermittent exercise 6*30s, incl 15s sprint 4.5min herstel Arm/voet in water Waterspray Koelvest Ice slurry 3

6 Effectief? Handkoelen: werkt redelijk; praktisch? Spray: voelt goed, werkt nauwelijks Koelvest: werkt, vooral vooraf aan wedstrijd Ice slurry: nog niet goed onderzocht Combinaties nodig Bepalen Inspanningsintensiteit Principe van overload Intensiteit belangrijkste parameter Vaak bepaald met %HRmax of %Heart Rate Reserve Intensity (% HR max) 30 min/session Hartfrequentiemonitoring Inspanningsintensiteit %HRmax or %HRpeak %Heart Rate Reserve (Karvonen) (HRact-HRrest/HRmax-HRrest)*100% Problemen met monitoring Hartfrequentie beinvloed door veel factoren bv trainingsstatus, omgevingscondities, diurnal changes, exercise duration, hydration status, altitude, medication, cardiac drift Problemen in sommige individuen/groupen Geschatte HRmax is slechts een schatting Is gemeten HRmax echt de max? 22 %HRpiek %VO2piek in Rolstoelatleten HR VO2 in Tetraplegie Spina Bifida, lage dwarslaesie; Intacte cardiale innervatie %HRpeak op lagere intensiteiten lichte onderschatting van %VO2peak; agv hogere HR als compensatie voor lagere slagvolumes Conclusie: Trainingprogramma s bij elite rolstoelatleten kunnen gebaseerd worden op de ACSM guidelines Mannen Vrouwen Tolfrey et al. EJAP 2001 Goosey-Tolfrey & Tolfrey JRRD 2004 Valent et al. Spinal Cord

7 HR VO2 in Rolstoelrugbyspelers Is HRmax echt HRmax? A Heart Rate (bpm) End Race 60 Begin Race B Heart Rate (bpm) warm up submax max test Time (s) Janssen et al. JRRD 2001 Is HRmax echt HRmax? A Heart Rate (bpm) End Race 60 Begin Race B Heart Rate (bpm) warm up submax max test Time (s) Janssen et al. JRRD 2001 Verschillen agv Diagnose Effect van Compleetheid Laesie Start race Start race Janssen et al. JRRD 2001 Janssen et al. JRRD

8 Effect van Modus en Positie Gebruik van RPE voor Intensiteit HRmax hoger bij handbiken (188±6) dan bij rolstoelrijden (182±9) bij mensen met een paraplegia (Dallmeijer et al. 2004) Rest en inspanningshr bij mensen met tetraplegie afhankelijk van positie (McLean et al. MSSE 1995); lager liggend dan zittend Mensen met paraplegie Geen verschil in VO2, %VO2peak, HR, PO, LA RPE is effectief bij matige en hoge intensiteitsniveaus Wright State University, Dayton, Ohio, USA Goosey-Tolfrey et al Paulson et al rolstoelrugbyspelers RPE kan effectief hulpmiddel zijn om zelf intensiteit te reguleren bij getrainde atleten met tetraplegie Kan HR gebruikt worden om inspanningsintensiteit te kwantificeren bij rolstoelatleten? Ja, maar.. Let op alle verstorende factoren Probeer zoveel mogelijk factoren te controleren Zorg voor goede bepaling HRrust en HRpiek (HRR) en HRactiviteit Doe dit voor elk individu en op een regelmatige basis Niet in alle personen, vooral bij mensen met verstoorde hartinnervatie (tetraplegie) Overweeg gebruik andere maten, zoals subjectieve maten (RPE, Borg) Take Home Messages Naast normale inspanningsfysiologie, veel speciale aandachtspunten bij dwarslaesie Verstoorde circulatie; SV, HR, CO, bloeddruk Autonome dysreflexie Temperatuurregulatieproblemen Bepalen inspanningsintensiteit lastig, vooral bij verstoorde hartinnervatie Overweeg subjectieve maten 6

9 The Tough gets Tougher You Just Have to Do it! Overcoming Barriers to Sport and Exercise with a Spinal Cord Injury Anthony Papathomas, PhD. & Brett Smith, PhD. Exercise barriers with a disability Exercise barriers without a disability 1 2 Reasons not Excuses Some qualitative research findings 30 physically in/active male and female spinal cord injury (SCI) participants More than 50hrs of semi-structured lifestory interview data 3 4 Categorising Barriers (facilitators) Physical Self Physical Self Psychological Self Physical Environment Social Environment 5 6 1

10 Physical Self: Pros and Cons Psychological Self Exercise helps Exercise hurts initially I didn t really do a great deal because you didn t really want to go out that much. You didn t feel confident, you didn t want people looking at you, you think all they can see is this person in the wheelchair and you re inadequate. You re not equal to other people (Brenda, 46) 7 8 Psychological Self Psychological Self I d lost my confidence. I didn t know where I could get what I needed. It s like because there aren t that many role models of disabled people doing exercise and there isn t much information about it I think that s where it falls down. It really does (Eva, 50) I don t give a shit anymore. I m now in the same gym, with Olympic level athletes and the stuff they do I just watch them in awe and I love it (Eva, 50) 9 10 Physical Environment Physical Environment

11 Social Environment Social Environment I felt they weren t interested in catering for disabled people I don t think it was my imagination, but I felt that the staff perhaps were embarrassed by the presence of someone in a wheelchair. I felt a bit isolated, shunned almost by the staff, so I only went a couple of times,those were the vibes I was getting rightly or wrongly so I stopped going (Jon, 60) Social Environment Strategies to Overcome Barriers Educate and Inspire Develop confidence Promote barrier resilience Prioritise people not places What types of stories are told by physically active spinal injured? When we focus in on those who overcome barriers to live an active lifestyle, what do we learn from their stories?

12 Three Distinct Story Types (Papathomas et al. in press) Exercise is Restitution Exercise is redemption: I exercise because I won t be beat by this Exercise is restitution: I exercise to recover from paralysis Exercise is medicine: I exercise to maintain my health and independence So if I can keep the training up and keep my body used to doing certain things then I ll always believe that something might happen. But if I didn t have that belief, I don t think I would want to be here really that would be the end of it. So, I have to have that belief. (Thomas, 47) 20 Exercise is Medicine Exercise is Progressive Redemption When I go to gym in the morning and my arms are stiff, my muscles are stiff, it s hard work to move, they hurt breathing and I struggle to get out of the car. When I m finished, pleasantly tired, very loose, tired but I can nearly leap into the car. All of those feelings of stiffness, the hurt is gone. My spasms are just about non-existent for a little while. An awful lot of medication to attempt to keep them under control. But through exercise, I don t have any really severe spasms. (Robert, 61) There s nothing I can do from what happened, now I have to focus on what I can do. People are either a glass half full or a glass half empty. I ve always been a glass half full person. I am annoyed at what happened to me at the gym (loss of accessible equipment) but it s like being in the wheelchair; I just get on and do something else. Life s not fair, no it s not, but I m not a natural quitter. (Jon, 60) More Example Interview Data You can t believe the amount of love you give to a grandchild. She ran to me, chase games she plays with me, and she comes screaming towards me with her hands out and without even thinking I just bent down and picked her up. Come on, Grandad s got you! and I suddenly realise I picked her up. And there she was sat there. I couldn t pick up a dead match at one time. I was just able to lift her up and sit her on my knee and we just looked at each other. It s nothing is it and she s done it ever since. She getting a bit bigger mind (Robert, 61) You Just Have to Do it! Overcoming Barriers to Sport and Exercise with a Spinal Cord Injury Anthony Papathomas, PhD

13 De HandbikeBattle De HandbikeBattle Effect op gezondheid en fitness Battle tussen teams van (oud)revalidanten uit revalidatiecentra op de Kaunertalergletscherstrasse in Oostenrijk Sonja de Groot Linda Valent Reade Heliomare Beatrixoord De Hoogstraat Het Roessingh Adelante Rijndam Vogellanden Sint Maartenskliniek De HandbikeBattle De HandbikeBattle Impressie Missie HandbikeBattle: Persoonlijk: Met de HandbikeBattle willen we deelnemers uitdagen om fysieke en mentale grenzen te verleggen. Door letterlijk een berg te overwinnen met de handbike leer je jezelf nog beter kennen. Op de weg er naar toe leer je bovendien veel van anderen met hetzelfde doel voor ogen. In het dagelijks leven geeft deze ervaring power om ook andere dromen na te streven. Maatschappelijk: De HandbikeBattle laat zien dat niet alleen paralympische topsporters tot grote prestaties in staat zijn. Als organisatie willen wij laten zien waar een sportieve leefstijl met optimale training, doorzettingsvermogen en plezier toe kan leiden bij rolstoelgebruikers. HBB Onderzoek Naar aanleiding van de missie aantonen wat de winst is van deelname aan de battle op: Gezondheid Fitheid Mentaal Unieke onderzoeksgroep: Groot Info over o.a. trainingen, race Kennis ontwikkelen en uitdragen! HBB Onderzoek Deelnemers Alle deelnemers van teams van de 9 revalidatiecentra Opzet Pre test in februari (start training, screening) Post test in juni (net voor vertrek naar Oostenrijk) Bij een subgroep metingen op de berg Metingen Gezondheid: gewicht, buikomvang, ademhalingsfunctie, pijnklachten Fitheid: piek zuurstofopname en piek vermogen Mentaal: o.a. kwaliteit van leven, zelfvertrouwen 1

14 Protocol inspanningstest HBB methode: Fitheid Test op Cyclus2, armcrank ergometer, Tacx, lopende band Longfunctie Forced vital capacity (FVC, %). Peak expiratory flow (PEF, %) HBB methode: gezondheid 5 min rust 4 min warming up 2 min rust Start: W Toename: 8 10 W/min recreatieve bikers; W/min: competitieve bikers Uitkomstmaten: piek zuurstofopname, piek vermogen Body mass index (BMI) Lengte gevraagd Gewicht gemeten => BMI = gewicht / lengte 2 Buikomvang 3x gemeten ter hoogte van navel HBB resultaten HBB resultaten De Handbikers van 2013 en 2014 (2x getest): Aantal Gemiddelde (SD) of % van totaal Fitheid Leeftijd (Jaren) 57 40,0 (12,9) Geslacht (%man) 57 84% Lengte (m) 57 1,79 (0,10) Gewicht (kg) 57 77,5 (15,0) Aantal jaren na ontstaan beperking 52 9,4 (9,6) Type beperking 55 Tetraplegie 2 3.6% Paraplegie % Amputatie 3 5.5% Spina Bifida 3 5.5% Anders 4 7.3% T1: 1,98 (0,54) l/min T2: 2,11 (0,58) l/min +7% P=0,002 HBB resultaten HBB resultaten Fitheid Gezondheid T1: 122 (40) W T2: 141 (43) W +17% p<0,001 T1: 24,1 (3,9) kg/m 2 T2: 23,6 (3,7) kg/m 2-2,1% P<0,001 2

15 HBB resultaten HBB resultaten Gezondheid Gezondheid FVC > p=0,52 T1: 90,9 (12,4) cm T2: 87,2 (11,4) cm -4,1% P=0,001 T1: 91,8 (20,1) % T2: 95,3 (17,1) % +4% p=0,04 De HandbikeBattle Gezonder en fitter maar hoe hangt dat samen met prestatie op de berg? Tijd beklimming varieerde tussen: 1:11 uur net binnen de 7 uur Wat zijn determinanten van klimtijd? En hoe intensief is de beklimming? De HandbikeBattle Determinant Relatie? Verklaard Leeftijd 1% Geslacht * 11% Laesiehoogte 0.1% Classificatie 2% Gewicht 0.5% BMI 3% Buikomvang * 39% Gewicht handbike * 26% POpiek * 30% VO2piek * 32% Gem. %HRR tijdens race * 57%! Spinal Cord 2014; 52(6): Geen relatie met racetijd * Relatie met de racetijd N=17 40, SCI Spinal Cord 2014; 52(6): De HandbikeBattle De HandbikeBattle Hoe intensief is de beklimming? Zones Methode Subgroep (N=17), dwarslaesie Hartslagmeter om tijdens de beklimming Intensiteitszones berekend en vergeleken tussen snelle en langzame groep %Hartfrequentie reserve: ((HFbeklimming HFrust) / (HFpiek HFrust))*100 Spinal Cord 2014; 52(6): Spinal Cord 2014; 52(6):

16 De HandbikeBattle De HandbikeBattle Handbiker snelle groep Handbiker langzame groep Spinal Cord 2014; 52(6): Spinal Cord 2014; 52(6): De HandbikeBattle Totale groep gaat vooruit in fitheid: Maar wie laten nu vooral vooruitgang in fitheid zien? HBB talentenproject HBB 2015: samenwerking met de KNWU Alle deelnemers: trainingsdagboek via sporteronline Training Groepen vergeleken: veel vooruitgang vs. weinig vooruitgang in POpiek Alleen leeftijd verschillend (Veel vooruitgang: 43,7 jaar vs. Weinig vooruitgang: 35,3 jaar) Geen verschil in: POpiek op T1 pijnklachten aantal jaren na ontstaan beperking geslacht classificatie Gezondheid Helaas weinig tot geen informatie over inhoud training. HBB talentenproject HBB talentenproject HBB 2015: samenwerking met de KNWU Trainingsdag Posbank 12 Talenten uitgerust met Powertap Allemaal op dezelfde manier getest in Reade in feb en juni Trainingsdata gedeeld met onderzoekers Info over duur, hartfrequentie, vermogen! Vermogen zegt meer dan snelheid, hartfrequentie Ook op berg meten: belasting/belastbaarheid, opbouw race 4

17 De HandbikeBattle Toekomst Dit jaar deelname 10 NL centra, 1 Noors centrum Uitrollen HBB over de wereld Onderzoek continueren, hopelijk middels een promotieproject Dagboek beter > hoe traint men, belasting/belastbaarheid Deelnemers langer volgen, blijven ze actief/fit? Conclusie Deelname aan de HandbikeBattle leidt tot: Betere fitheid Betere gezondheid Racetijd vooral afhankelijk van: Piek vermogen Buikomvang Gewicht handbike %HRR tijdens de race Laatste woord aan Fuat Dank aan: HBB organisatie HBB sponsoren Alle centra en de deelnemers Onderzoekscommissie: Linda Valent, Sven Hoekstra, Karin Postma, Linda van Vliet, Christel van Leeuwen Dank voor uw aandacht! 5

18 De HandbikeBattle HBB resultaten: mentaal Pijnklachten/blessures na de battle (2013) Twee weken na de HBB: 34 van de 40 respondenten volledig hersteld (85%) N=6 Lokatie blessure Ernst (1 10) 2weken na HBB Voor het eerst gerapporteerd Status op T3 1 Linker elleboog 2 2 weken na HBB Hersteld 2 Schouder 2 Start training Hersteld 3 Vinger 5 2 weken na HBB Hersteld 4 Elleboog links 5 2 weken na HBB Onbekend 5 Schouderblad 7 Start training Vergelijkbaar als T1; doet wedstrijden 6 Schouderpees 8 Net voor HBB Nog niet hersteld N=25 Welbevinden Geen significante verandering over de trainingsperiode Mentale gezondheid Geen significante verandering over de trainingsperiode Psychisch functioneren Verbetering tijdens de trainingsperiode in: Optimisme Stellen van levensdoelen Niet in: zelf effectiviteit, ziektecognitie (hulpeloosheid, acceptatie, ziektewinst) 6

19 Kees van Breukelen, MSc. 1

20 2

21 0,5 point v 1,0 point 1,5 point 3

22 2,0 point 2,5 point v 3,0 point 4

23 5

24 6

25 1,0 point 1,5 point 7

26 2,0 point 2,5 point 3,0 point 3,5 point 8

27 4,0 point 4,5 point 9

28 10

29 11

30 12

31 13

32 14

33 Heb ik niet gekregen 15

34 24/05/2015 Improving Paralympic wheelchair sports performance. Professor Vicky Goosey-Tolfrey Technologies for Wheeled Sports Performance Backrest Height Main Wheel Push rim Backrest Width Anti-tip Castor Wheel Axle Seat Bucket Frame Anthropometry Height, body mass, limb length etc. Physical Aerobic fitness, strength, power etc. Athlete Camber Castor Wheel Footrest Individual optimisation approach Impairment Level of SCI etc. Skill Configuration Seat position, camber, wheel size etc. Wheelchair Athlete Combination Power Output Physiological Demand Propulsion Technique Force Application Muscular Activity User Perceptions Ergonomics of Sports Wheelchair Performance Mason, B., Woude, van der L.H. and Goosey-Tolfrey, V.L. (2013). The ergonomics of wheelchair configuration for optimal performance in the wheelchair court sports. Sports Medicine. 43(1):23-38 Vehicle mechanics Rolling resistance, air resistance, internal friction etc. Design Materials etc. Wheelchair Key Principles: Paralympic Technological Scientific Support Technology & Developments MARGINAL GAINS Coach-led No stone is left unturned in pursuit of excellence and the Athlete-centred approach is to use an evidencebase scientific approach, with best practice Performance and know-how impact shared across other main stream sports (if relevant) and Paralympic programmes Goosey-Tolfrey, V.L., Mason, B. and Burkett, B. (2013). How athletes excel? In Girginov, V. (Editor). The 2012 London Olympic and Paralympic Games (Volume 2). Routledge Publishers. pp

35 24/05/2015 Research at Loughborough University, UK The Tools Provides an evidence base about the effects of.. E.g., wheelchair configuration on areas of mobility court sports performance. Do we have the technologies to measure this? Telemetry/ Gyroscope Systems Telemetry based velocity meters (or gyroscope) now enable us to measure wheelchair velocity under realistic field conditions. Speed (m/s) Peak Speed Peak Speed = 4.50 m/s Push 1 = 2.2 m/s (49%) Push 2 = 2.6 m/s (58%) Push 3 = 3.1 m/s (69%) Time (s) Mason, B.S., Rhodes, J. and Goosey-Tolfrey, V.L. (2013). Validity and reliability of an inertial sensor for wheelchair court sports performance. Journal of Applied Biomechanics. 30(2): Goosey-Tolfrey, Mason, B and Burkett, B. (2012). The role of the velocometer as an innovative tool for Paralympic coaches to understand wheelchair sports training and interventions to help optimise performance. Sports Technology. 5 (1-2); Wheel size Marginal Gains 2

36 24/05/2015 Can technology be a secret? London 2014 Beijing 2008 Individualise the Chair New vs. Old Ardigo, L.P., Goosey-Tolfrey, V.L. and Minetti, A.E. (2005). Biomechanics and energetics of basketball wheelchairs evolution. International Journal of Sports Medicine. 26(5), The science: 0.14 s off 20m straight line course. The new seat has improved my game enormously. The stability gives me the ability to turn quickly both going right and left which I was unable to do before. The extra speed it gives me around the court makes it easier to defend against the best attacking sides in the world to give us that unique advantage. I believe it is allowing me to play my best ever basketball. Monitoring fitness: Laboratory vs. Sport Specific Tests Goosey-Tolfrey, V.L and Leicht, C. (2013). Field based testing of wheelchair athletes. Sports Medicine. 43(2):

37 24/05/2015 Technology - informs training Coaching Science Physical and skill ADAPTATION Using technologies to measure it and technologies to develop it! What is the intervention / or process? Solutions for Wheelchair Basketball/Rugby 1) Miniaturised Data Logger (MDL) Innovative Technology!! Performance analysis of the demands of wheelchair sports 2 potential methods: 1) Miniaturised Data Logger (MDL) 2) Radio-Frequency Indoor Tracking System (ITS) Advantages: Small, lightweight device Attaches easily to wheelchair No disruption to athletes Long battery life multiple sessions

38 24/05/2015 1) Miniaturised Data Logger (MDL) Disadvantages: Peak speed not accurate (Sindall et al., 2013) Can t detect an instantaneous peak speed Simply averages the speeds between 2 reed switch activations Problematic for elite sport High speeds are common 2) Indoor Tracking System (ITS) Radio-frequency based system that operates much like GPS in an indoor environment 6 sensors (satellites) Mason, B., Lenton, J., Rhodes, J., Cooper, R and Goosey-Tolfrey, V. (2014). Comparing the demands of wheelchair rugby using a miniaturised data logger and radio frequency tracking system. BioMed Research International. Epub 2014 Apr 15. PMID: ) Indoor Tracking System (ITS) 2) Indoor Tracking System (ITS) Sensors communicate with small, lightweight tags worn by athletes Rhodes, J., Mason, B., Perrat, B., Smith, M., Goosey-Tolfrey, V. (2014). The validity and reliability of a novel indoor player tracking system for use within wheelchair 27 court sports. Journal of Sports Science. 32(17) Rhodes, J., Mason, B.S., Perrat, B., Smith M.J., Malone, L.A. and Goosey-Tolfrey, V.L. (2104). Activity profiles of elite wheelchair rugby players during competition. International Journal of Sports Physiology and Performance. Sept 5 [Epub ahead of print] PMID: ) Indoor Tracking System (ITS) 2) Indoor Tracking System (ITS) Can compare how the demands of the game differ between different classifications Training programmes can be modified accordingly Improved specificity

39 24/05/2015 Technologies do exist for wheelchair sports BUT prevent data overload of coaches Sometimes taking a simple approach is the best Evidence-based Practise important buy in of athletes 6

40 Hardlopen met een beenprothese Slave to the Rhythm Han Houdijk MOVE Research Institute, Faculteit der Bewegingswetenschappen,Vrije Universiteit Amsterdam Heliomare, Research & Development, Wijk aan Zee Overview Overview! Geschiedenis! Biomechanica van het hardlopen! Eerlijke competitie?! Slave to the rhythm! Uitdagingen Geschiedenis Geschiedenis Terry Fox the Marathon of Hope (1980), 143 dagen, 5373 km, $24 miljoen Geschiedenis Geschiedenis Terry Fox hardloopprothese Flexfoot : Van Phillips 1984 DiAngelo er al

41 Biomechanica van het hardlopen Biomechanica van het hardlopen Muybridge Muybridge Biomechanica van het hardlopen Biomechanica van het hardlopen Biomechanica van het hardlopen Biomechanica van het hardlopen 2

42 Biomechanica van het hardlopen prothese Intact Een eerlijke competitie? Een eerlijke competitie? Een eerlijke competitie? Loop efficientie Ngugi (vi), Tadese (vii)] Weyand et al 2009 Biomechanica van het hardlopen Een eerlijke competitie? amputee normal s 2015/2/ s 2015/5/ s 2014/5/18 3

43 Slave to the Rhythme Slave to the Rhythme De optimale hardloopprothese? Slave to the Rhythme Slave to the Rhythme Wordt de been stijfheid bepaald door de prothese Of Kan de atleet de stijfheid zelf bepalen Is de hardloper een slaaf van de prothese Of Kan de atleet de prothese zijn eigen wil opleggen Wordt de pasfrequentie bepaald door de prothese Of door de atleet Slave to the Rhythme Staptijd INT PST Slave to the Rhythme Tijd[s] % -7,5% PSF +7,5% +15% Conditie Vluchttijd INT PST Tijd [s] % -7,5% PSF +7,5% +15% Conditie 4

44 Slave to the Rhythme Uitdagingen Uitdagingen Uitdagingen! Meten van prothese stijfheid! Meten van prothese stijfheid! Optimaliseren van prothese stijfheid Met dank aan Laura Oudenhoven Judith Boes Laura Hak Gert Faber 5

45 stap voor stap realisatie van een sportvoorziening FRANK. G.M. JOL Frank Jol Wie ben ik? Orthopedisch instrumentmaker/technoloog Frank Jol Orthopedische Dienstverlening OIM Orthopedie Hoorn Waar ga ik het over hebben Bewustzijnsproces Bewustzijnsproces. Stapsgewijs procesbeschrijving realisatie voorziening t.b.v. activiteit/sport. casus Voorbeelden. Vragen. Uitgaan van de mogelijkheden. Voor start weten wat je wil bereiken. Basiskennis bezitten/vergaren m.b.t. desbetreffende activiteit/sport. Stapsgewijs procesbeschrijving Stap 1 12 stappen Anamnese. Uitgangspunten bepalen m.b.t. activiteit/sport Keuze ophanging/fitting, liner. Keuze onderdelen. 1

46 Stap 2 Stap 3 Maatname. Eerste bepaling uitlijning. Correctie gipsmodel/cadcam Stap 4 Stap 5 Productie diagnostische/test koker. Ontwerpen prothese d.m.v. werktekening. Stap 6 Stap 7 Assembleren/producti e voorziening. Eerste pas in dynamische omgeving. Visuele analyse. Veldtest. 2

47 Stap 8 Voorbeeld Stap 8 Dynamische analyse met camera ( s) en software (dartfish) Aanpassingen n.a.v. de analyse. Veldtest. Voorbeeld Stap 8 Voorbeeld Stap 8 Voorbeeld Stap 8 Voorbeeld Stap 8 3

48 Voorbeeld Stap 8 Voorbeeld Stap 8 Stap 9 Stap 10 Evaluatie veldtest. Eventuele aanpassingen. Veldtest. Evaluatie. Inname prothese. Realisatie definitieve prothesevoorziening. Stap 11 Stap12 Afleveren definitieve prothesevoorziening. Controle en evaluatie na praktijkervaring. 4

49 Casus Chris Vos Chris Vos Suzan Verduijn Bibian Mentel Marlou van Rhijn Ronald Hertog 16 jaar Trauma 5 jarige leeftijd Partiële dwarslaesie rechts Snowboarden Wake boarden Mountainbiken Paralympiër Sotsji 2014 boardercross Chris Vos Suzan Verduijn 30 jaar Enkeldistorsie op 11 jarige leeftijd Ptd Amputatie op 19 jarige leeftijd Verspringen, 200 meter Europeeskampioen verspringen 2012 Paralympiër Londen 2012 Suzan Verduijn Bibian Mentel 42 jaar Bot tumor rechteronderbeen, amputatie moeder Snowboarden Wakeboarden Kandidaat olympische winterspelen salt lake city Paralympiër Sotsji 2014 boardercross 5

50 Bibian Mentel Marlou van Rhijn 22 jaar Congenitale fibula aplasie bdz Switch van sport (zwemmen > atletiek) 100 meter, 200 meter Paralympiër Londen 2012 Marlou van Rhijn Ronald Hertog 23 jaar Trauma op 14 jarige leeftijd Amputatie rechteronderbeen Switch van speerwerpen naar verspringen Paralympiër Beijing 2008, Londen 2012 Ronald Hertog Voorbeelden 6

51 Voorbeelden Voorbeelden Voorbeelden Voorbeelden Voorbeelden voorbeelden 7

52 Voorbeelden Vragen...? einde DANK VOOR DE AANDACHT FRANK JOL 8

53 1