Biobased inkopen: recente Europese initiatieven & de ontwikkeling van de Open-Bio database
|
|
- Gert Boender
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Biobased inkopen: recente Europese initiatieven & de ontwikkeling van de Open-Bio database John Vos, BTG, T: ; M: ; E: 1
2 Inhoud Onderwerp 1: Biobased inkopen: recente Europese initiatieven Europese initiatieven gericht op het stimuleren van biobased inkopen Twee mogelijke inkoopconcepten Huidig perspectief voor biobased inkopen Onderwerp 2: Biobased inkopen: de ontwikkeling van een database Overwegingen, doelstelling, structuur Informatielagen Huidige status / verdere ontwikkeling Vragen voor de werkgroepen 2
3 EU initiatieven gericht op Creating new market for biobased products through public procurement EC Expert Groep voor Biobased Producten (2013) Inventarisatie van bestaande programma s voor biobased inkopen in EU lidstaten en daarbuiten PNO studie; voorjaar 2015 WG Public Procurement (ingesteld mei 2014) moet aanbevelingen doen m.b.t. mogelijkheden voor biobased inkopen door aanbestedende diensten (aug. 2015) DG GROW / I2: Chemicals Normeringsmandaat voor biobased producten (o.a. CEN TC 411) Gebruiksvriendelijke handleiding voor biobased inkopen (sep 2015 maart 2017) Projecten n.a.v. EC Bioeconomy Action Plan KBBPPS (KP7). Trade barriers & pre-standards Open-Bio (KP7). Opening bio-based markets via standards, labelling & procurement InnProBio (H2020). Public Procurement of Innovation. T.b.v. afstemming Informeel coördinatie overleg in de Steering Meeting 3
4 Nader toegelicht: Open-Bio en InnProBio Open-Bio: Opening bio-based markets via standards, labelling & procurement Website/database t.b.v. kennisuitwisseling, gericht op B2B, B2P, en B2C Verbeteringen voorstellen voor milieukeurcriteria, zodat deze compatibel zijn met BBP criteria Ontwikkeling van testmethoden m.b.t. functionaliteit en duurzaamheid van BBP InnProBio: Forum for Bio-Based Innovation in Public Procurement Professioneel netwerk van/voor overheidsinkopers Gereedschapskist Workshops en marktdialoog pilots Aanbevelingen voor beleidsmakers Beoordelen haalbaarheid van een grensoverschrijdende buyers group 4
5 Green Public Procurement Het Europese instrument voor milieuvriendelijk inkopen ( groene overheidsopdrachten ) Heeft (meestal) een vrijwillig karakter Indicatief streefcijfer: in 2010 zijn 50% van alle openbare aanbestedingsprocedures milieuvriendelijk GPP Criteria (kerncriteria en uitgebreide criteria) zijn opgesteld voor >20 verschillende productgroepen, met weinig directe overlap In een aantal productgroepen (bijv. verpakkingsmaterialen, smeermiddelen, allesreinigers en vaatwasmiddel, etc.) wordt expliciet het gebruik van hernieuwbare grondstoffen (RRM) benoemd 5
6 GPP, Ecolabels en Kansen voor Biobased Labels (keurmerken) zijn een praktische manier om het milieuvriendelijke karakter van een product aan te tonen. Het EU Ecolabel is geassocieerd met de Europese GPP-regeling. EU lidstaten hebben ook eigen (vaak uitgebreidere) programma s, met vergelijkbare maar deels afwijkende, terminologie, productcategorieën, criteria en het vrijwillige karakter (Milieukeur; Blauwe Engel; Nordic Swan; NF Environnement, ) Er zijn verschillende productcriteria denkbaar die gunstig zijn voor biobased. Denk aan eisen m.b.t. biologische afbreekbaarheid voor producten die in het milieu eindigen (bijv. smeermiddelen; afspoelbare cosmetica). Denk ook aan eisen m.b.t. het aandeel gevaarlijke stoffen (bijv. in verf, vernis, of houten vloeren) Ook kan soms een verbeterde functionaliteit worden bereikt gevonden door de inzet van biobased, bijv. hoge vezelkwaliteit in textiel Het EC Ecolabel kan dus het gebruik van biobased grondstoffen bevorderen, bijv. bij smeermiddelen voor kettingzagen en tweetakt (buitenboord)motor 6
7 Innovatiegericht inkopen Europese instrument voor innovatiegericht inkopen is bekend als Public Procurement of Innovative Solutions (PPI) Wat is het: overheid geeft als launching customer / early adopter a.h.w. een 'keurmerk' voor innovatieve oplossingen die nieuw op de markt komen Wanneer: de oplossingen zijn bijna marktrijp en zouden op de markt worden aangeboden bij duidelijke, voldoende marktvraag. Of ze zijn al in kleine hoeveelheden op de markt, maar voldoen niet aan de eisen die worden gesteld voor grootschalige inzet. Incrementele, niet-r&d -innovatie kan zorgen voor de vereiste kwaliteit & prijs. Hoe: door zich te committeren een aanzienlijke hoeveelheid producten te kopen mits die kunnen worden geleverd met de gewenste kwaliteit & prijs en binnen een bepaalde tijd daagt de overheid de industrie uit. Eventueel na testen / certificering / label verwerving NL streefcijfer (2013): in 2,5% van de overheidsopdrachten aanschaf van innovaties (na bijna 10 jaar aandacht voor het oplossen van maatschappelijke uitdagingen door innovaties) 7
8 Huidig perspectief voor biobased inkopen Het simpele feit dat een product biobased is, is als zodanig niet voldoende bij aanbestedingen. Het juridisch kader staat toe BB producten voorrang te geven MAAR: Het politiek mandaat ontbreekt (meestal), en Interne klanten moeten worden overtuigd BB producten moeten t.o.v. conventionele producten een verbetering bieden: Bijv. lagere toxiciteit, CO 2 -besparing, biologische afbreekbaarheid Voor milieuvriendelijk en innovatiegericht inkopen is extra marktonderzoek en dialoog nodig. Maar omdat BBPS niet op de agenda of het netvlies van de meeste overheidskopers staan wordt de aanschaf vaak niet overwogen. Labels worden toegekend o.b.v. de functionaliteit van producten (bijv. biologische afbreekbaarheid), niet o.b.v hun aandeel biobased. Als we gebruik willen maken van het label-instrument moeten we er aan werken dat het concept biobased wordt opgenomen in de Europese en nationale milieukeurcriteria. Op dit moment is dit zeer zelden het geval. 8
9 Open-Bio database: overwegingen Overwegingen: Praktisch, flexibel, betaalbaar voor alle betrokkenen: bouwer, exploitant, informatie leverancier en gebruiker ( evenwicht zoeken) Maximaliseren van de kans dat de website zal worden onderhouden na afronding van het Open-Bio project Niet concurreren met en/of dupliceren van bestaande succesvolle (private) initiatieven. In plaats daarvan: streven naar samenwerking en integratie Open-Bio onderzoek in 2014: Inventarisatie van bestaande database: hebben een te beperkte focus Stakeholder surveys: aan welke product informatie is de meeste behoefte De Open-Bio database Zal voortbouwen op nationale databases: (a) creëren van nieuwe inhoud (b) integreren van bestaande nationale databanken op Europees niveau Exclusieve focus op eindproducten (voor grondstoffen en halfproducten zal de database verwijzen naar bestaande databases) 9
10 Open-Bio database: doelen en structuur Doelen van de database: Overzicht bieden van BB eindproducten Ondersteuning bieden aan overheidsinkopers die geïnteresseerd zijn in BB eindproducten Marketing instrument voor bedrijven die BB producten op de markt brengen Database structuur: Indeling naar toepassingsgebied Productinformatie a.d.h.v. product criteria 10
11 Open-Bio database: 11 toepassingsgebieden 11
12 Open-Bio database: 3 informatielagen Level 1: Required Level 2: Preferred Level 3: Optional a) Supplier ID b) Product ID c) Percentage of bio-based content a) Product Carbon Footprint b) Environmental Life Cycle Impact c) Additives d) End-of-life properties/ disposal options e) Biomass source and origin f) Certificates and labels Link to supplier website & product info sheets 12
13 Open-Bio database: Laag 1 (verplichte info) NAW-gegevens leverancier; naam en toepassing van het product M.b.t. het aandeel bio-based in het product: Het percentage De gebruikte testmethode Voor opname in de database is minimaal 20% biobased aandeel vereist Leveranciers hebben een keuze hoe het geclaimde aandeel biobased te onderbouwen Self claim (standaard optie) Bio-Based aandeel gemeten en gecertificeerd door erkend lab o.b.v. standaard (C14-methode volgens CEN / ASTM / ISO) Volledige transparantie over de gepresenteerde informatie 13
14 Open-Bio database: Laag 2 (wenselijke info) (Product)attribuut Info gevraagd van leverancier % bio-based (carbon) content (+ Geef aan: % biobased en gebruikte NAW-gegevens leverancier; testmethode product toepassing Specificeer: self-claim of gecertificeerd? In totaal worden zes (6) productattributen onderscheiden: Product Carbon Footprint Environmental Life Cycle Impact Additives (not-biobased) Info over dit product is beschikbaar; Info kan worden gedownload (vermeld link) i.e. gerecycled materiaal, chemicaliën of fossiele materialen, gifstoffen End-of-life properties/ disposal options (Biodegradability, Compostability, Energy Recovery) Geef de norm(en) aan volgens welke het product hieraan voldoet Biomass source and origin Certificates and Labels (Geografische) herkomst en soort biomassa Welke certificaten/labels heeft het product? 14
15 Open-Bio database: verdere ontwikkeling Bio-based Producten Database (onderdeel van OpenBio) Ontwerp richtlijnen definitief opstellen (06/2015) Beta versie (11/2015) Vullen van de database (tot 04/2016) Laatste feedback ronde stakeholder (05-09/2016) Definitieve versie (10/2016) Additionele functionaliteit t.b.v. overheidsinkopers (onderdeel van InnProBio) Database onderbrengen in een bestaand PP netwerk Verdere ondersteuning van biobased inkopen (juridische info; handboek) Opnemen van een module om producten onderling te vergelijken 15
16 Meedoen? Dit zijn enkele mogelijkheden Open-Bio Suggesties/verzoeken aandragen m.b.t. opzet/inhoud van de database Deelname aan B2P webinar op 22 mei a.s. (10:00 uur) InnProBio Participeren/kennis uitwisselen in internationaal netwerk overheidsinkopers Suggesties/verzoeken aandragen m.b.t. opzet/inhoud van de gereedschapskist en/of de handleiding Deelname aan workshops en marktdialogen Deelname aan de Nederlandse CoP. 16
17 Vragen voor de werkgroepen Feedback op de opzet en structuur van de database Feedback op de geschiktheid en volledigheid van de productcriteria Onder welke voorwaarden zou u gebruik maken van deze database? Welke andere instrumenten zouden u helpen bij biobased inkopen? 17
18 Dank voor uw aandacht! Vragen? John Vos, T: ; M: ; E: 18
Innovatiegericht Inkopen in de praktijk
Innovatiegericht Inkopen in de praktijk Carla Dekker Rijksdienst voor Ondernemend Nederland 10 december 2014 Inhoud Wat is innovatiegericht inkopen? Hoe doe je dat? Voorbeelden. Wat kan het programma Inkoop
Nadere informatieEcologisch aankopen. Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen?
Ecologisch aankopen Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen? Overzicht presentatie Inleiding Voorwaarden voor een label Bruikbare labels Problemen Inleiding Keuze leveranciers: Leveranciers met
Nadere informatieVERPAKKINGEN, DE LINK TUSSEN BOS EN CONSUMENT. Hét keurmerk voor duurzaam bosbeheer
VERPAKKINGEN, DE LINK TUSSEN BOS EN CONSUMENT Hét keurmerk voor duurzaam bosbeheer Natuurlijk en duurzaam verpakken Consumenten vinden dat bedrijven een belangrijke rol spelen als het gaat om maatschappelijke
Nadere informatieEcolabels. Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen? Overzicht presentatie
Ecolabels Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen? Overzicht presentatie Voordelen/nadelen labels Voorwaarden voor een label Bruikbare labels Problemen 1 Voordelen labels Concrete informatie Vergemakkelijken
Nadere informatieStrategische visie Biomassa drs. Marten Hamelink Directie Topsectoren & Industriebeleid
Strategische visie Biomassa 2030 drs. Marten Hamelink Directie Topsectoren & Industriebeleid Waarom deze visie? De uitdaging 2 Naar een circulaire en biobased economie 3 Visie Biomassa 2030 Kernvraag:
Nadere informatieMethode en data in Europees perspectief
Methode en data in Europees perspectief SBK-symposium Nationale Milieudatabase 24 februari 2011 Agnes Schuurmans (vz normcie 351 281 / lid SBK-TIC / Rockwool) Europese ontwikkelingen waarvoor milieu-informatie
Nadere informatieLIFE Focus: Milieu en Klimaat
LIFE Focus: Milieu en Klimaat John Heynen 10 juni 2016 L Instrument Financier pour l Environnement Focus sessie Milieu en Klimaat Hoofdlijnen goede LIFE aanvraag Beleidsprioriteiten Presentatie PNO Vragen
Nadere informatieAlexanderveld 7 2585 DB Den Haag Tel: (070) 3 586 300 E-mail: smk@smk.nl Website SMK: www.smk.nl Website EU Ecolabel: www.europeesecolabel.
PROMOTIEGIDS Alexanderveld 7 2585 DB Den Haag Tel: (070) 3 586 300 E-mail: smk@smk.nl Website SMK: www.smk.nl Website EU Ecolabel: www.europeesecolabel.nl Copyright foto s: p4: Igor Yaruta, p6: Pavel Timofeev,
Nadere informatieInformatienota. Onderwerp EU Partnerschap Urban Agenda Innovative and responsible public procurement
Informatienota Onderwerp EU Partnerschap Urban Agenda Innovative and responsible public procurement Nummer 2018/176459 Portefeuillehouder Botter, J. Programma/beleidsveld 6.2 Gemeentelijk bestuur Afdeling
Nadere informatieHOUT, DE LINK TUSSEN BOS EN BOUWEN. Hét keurmerk voor duurzaam bosbeheer
HOUT, DE LINK TUSSEN BOS EN BOUWEN Hét keurmerk voor duurzaam bosbeheer Natuurlijk en duurzaam ontwerpen Gebouwen kunnen profiteren van de bijzondere eigenschappen, structuur en het ecologische voordeel
Nadere informatieEcolabels. Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen?
Ecolabels Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen? Overzicht presentatie Voordelen/nadelen labels Voorwaarden voor een label Bruikbare labels Labels en overheidsaankopen Praktische hulpmiddelen
Nadere informatieWelkom Departement EWI
Welkom Departement EWI Commissie Economie, Werk, Sociale Economie, Innovatie en Wetenschapsbeleid Vlaams Parlement 12 december 2014 Welkom en inleiding Dirk Van Melkebeke, Secretaris-generaal Departement
Nadere informatieTURING MARKTCONSULTATIE WELKOM
TURING MARKTCONSULTATIE WELKOM Marktconsultatie Turing 27 februari 2019 An Schrijvers Wat zijn innovatieve overheidsopdrachten? Innovatieve overheidsopdrachten richten zich op: ONTWIKKELEN en van INNOVATIEVE
Nadere informatieSamen naar de Europese Agenda Stad
Samen naar de Europese Agenda Stad VNG Bestuurdersdag 30 November 2015 Nicolaas Beets Dutch Urban Envoy Inhoud Doelstellingen van het NL se EU Voorzitterschap 12 Thema s voor de Europese Agenda Stad Partnerschappen
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Inkopen
Actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen Auteurs: Bettina Blok, Frieda den Heyer Goedgekeurd door: Karin Cornet Datum: 14.06.2017 Versie: 0.2 Actieplan: MVI - MVS Pagina 1 Aanleiding Meerdere gemeenten,
Nadere informatieInfosessie - 28 april 2017 VEERLE LORIES
Infosessie - 28 april 2017 VEERLE LORIES Agenda 09.30 Het Programma Innovatieve Overheidsopdrachten Veerle Lories, Projectleider PIO Enkele voorbeelden uit de praktijk: Ruimte maken voor innovatie Bart
Nadere informatieDe opname van groene overheidsopdrachten in de EU27
De opname van groene overheidsopdrachten in de EU27 Resultaten Belgium federaal niveau Mei 2012 Onderzoek Titel: Uptake of Green Public Procurement in the EU-27 Doel: Meting 50% groene overheidsopdrachten
Nadere informatieMilieucriteria voor het maatschappelijk verantwoord inkopen van. Elektriciteit. Versie maart 2017
Milieucriteria voor het maatschappelijk verantwoord inkopen van Elektriciteit 1. Scope/afbakening De productgroep Elektriciteit omvat alle elektriciteit die van het openbare net betrokken wordt door een
Nadere informatieDuurzaamheidsdialoog. Strategisch richten en inrichten van duurzaamheid
Duurzaamheidsdialoog Strategisch richten en inrichten van duurzaamheid Duurzaamheid U kunt waarschijnlijk bijna alle woorden relateren aan uw organisatie. Maar welke zijn echt relevant en significant?
Nadere informatieACTIEPLAN MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD INKOPEN EN DUURZAAM GWW
ACTIEPLAN MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD INKOPEN EN DUURZAAM GWW Opbouw van ons actieplan Speerpunten: Acties: Samenwerking voortzetten en uitbouwen Iedereen bewust maken Verder vooruit kijken Wat blijven
Nadere informatieOpen leeromgeving 10 april 2019
Open leeromgeving 10 april 2019 Agenda 09:00-09:15u Inloop 09:15-09:30u Welkom - Peter de Raaf 09:30-09:40u Hoe kom je van theorie naar praktijk? - Maurice 09:40-10:00u Het proces van de themalijnen -
Nadere informatieVNSG Collectieve inkoop - SAP Learning Hub. Webinar 26-05-2015 (Karin van den Brand & Marcel Lemans)
VNSG Collectieve inkoop - SAP Learning Hub. Webinar 26-05-2015 (Karin van den Brand & Marcel Lemans) Public SAP LEARNING HUB VOOR EUR 800,- p.p. 1 Helpt bij SAP opleidings,- en studie uitdagingen Waarom
Nadere informatieInternationaal dierenwelzijnsbeleid
Internationaal dierenwelzijnsbeleid Stand: februari 2016 Onze visie Eenvoud, verantwoord, betrouwbaar: al meer dan 100 jaar ligt koopmanschap ten grondslag aan het succes van ALDI. Een belangrijke voorwaarde
Nadere informatieNATUURLIJK KAPITAAL & DUURZAAM INKOPEN. Werkconferentie Natuurlijk Kapitaal 15 december 2015
NATUURLIJK KAPITAAL & DUURZAAM INKOPEN Werkconferentie Natuurlijk Kapitaal 15 december 2015 OPZET WORKSHOP Wie is CREM & wie zijn jullie? Relevantie MVI MVI in Nederland MVI en Natuurlijk kapitaal Maar.
Nadere informatieDUURZAAM VERPAKKEN. Kansen en mogelijkheden voor biobased materialen SIEM HAFFMANS PARTNERS FOR INNOVATION
DUURZAAM VERPAKKEN Kansen en mogelijkheden voor biobased materialen SIEM HAFFMANS PARTNERS FOR INNOVATION Introductie Partners for Innovation is hét bureau voor duurzame innovatie. Samen met onze opdrachtgevers
Nadere informatieReiniging bedrijfskleding
Milieucriteria voor het maatschappelijk verantwoord inkopen van Reiniging bedrijfskleding 1. Scope/afbakening De productgroep Reiniging Bedrijfskleding omvat alle bedrijfskleding die voor reiniging wordt
Nadere informatieEen toelichting op Circular IQ
Een toelichting op Circular IQ Vereniging Circulair Friesland Roy Vercoulen & Claire Teurlings Founders Circular IQ 14 Februari 2017 Een slim interactief platform dat duurzaamheidsinformatie verandert
Nadere informatieDiensteninnovatie: wat is dat?
Over de AWT De Adviesraad voor het Wetenschaps- en Technologiebeleid (AWT) adviseert regering en parlement over beleid voor wetenschap, technologie en innovatie De AWT adviseert gevraagd en ongevraagd.
Nadere informatieFS150422.7A. A: Beschrijving van de voorgestelde werkwijze B: Toelichting op het MSP en identificatie proces
FS150422.7A FORUM STANDAARDISATIE 22 april 2015 Agendapunt: 7. Internationaal Stuk 7A. Notitie omgang met standaarden van het Europese Multistakeholder Platform on ICT Standardisation Bijlage A: Beschrijving
Nadere informatieMeer duurzaamheid in de GWW: Laat je inspireren en leer van elkaar!
Meer duurzaamheid in de GWW: Laat je inspireren en leer van elkaar! Lie Chahboun 14 april 2015 Programmabureau Duurzaam GWW RVO.nl Wie heeft (nog) Duurzaam Inkopen beleid? Wie koopt 100% duurzaam in? Wie
Nadere informatieInkoopproces Sociaal Domein 2018, Venlo. Lennart Fagel (MGR) & Frederike Roetering (Venlo)
Inkoopproces Sociaal Domein 2018, Venlo Lennart Fagel (MGR) & Frederike Roetering (Venlo) Bespreekpunten Ontwikkelingen in denken over opdrachtgeven in de regio Inrichting inkoop 2018, voor regio en Venlo
Nadere informatieInnovatie stimuleren in de aanbesteding met het innovatiepartnerschap
Innovatie stimuleren in de aanbesteding met het innovatiepartnerschap 1 Flexival Voorstellen 2 Inhoud 1. Innovatiegericht inkopen 2. Innovatiepartnerschap 3. Lessons learned 4. Meer weten? Vragen kunnen
Nadere informatieMVI en Beter Aanbesteden; #hoedan?
MVI en Beter Aanbesteden; #hoedan? Een overzicht van wat kan en mag volgens de Aanbestedingswet 2012. Maret Oomen en Ellen Weisbeek Introductie - Wie zijn wij? Maret Oomen Ellen Weisbeek Directie Mededinging
Nadere informatieCommunicatieplan CO 2 -prestatieladder
plan CO 2 -prestatieladder T.b.v. certificering CO 2 -prestatieladder (nr 3.C.1) U vindt in dit document de communicatiedoelstellingen, de interne en externe doelgroepen, de interne en externe communicatiemiddelen
Nadere informatieDuurzaam en doeltreffend schoonmaken. Ecologisch verantwoord
Duurzaam en doeltreffend schoonmaken Ecologisch verantwoord Vive, in één keer dubbel schoonmaken: duurzaam en doeltreffend Vive draait om leven. Levenslust. Vitaliteit. Een goed gevoel. Vive is de naam
Nadere informatieInternationaal dierenwelzijnsbeleid
Internationaal dierenwelzijnsbeleid Stand: januari 2016 Onze visie Eenvoudig, verantwoordelijk, betrouwbaar: al meer dan 100 jaar liggen traditionele handelswaarden ten grondslag aan het succes van ALDI
Nadere informatieMATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE
MATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE Wat zit er achter instrumenten zoals GPR Gebouw, MRPI-MPG en BREEAM-NL / DGBC Materialentool? Harry van Ewijk (SGS) NVBV-Kennisdag, 14 juni 2017 1 HARRY
Nadere informatieBesluit van de Commissie van XXX tot vaststelling van de milieucriteria voor de toekenning van de EU-milieukeur aan matrassen
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 15 januari 2014 (OR. en) 5282/14 ENV 25 BEGELEIDENDE NOTA van: de Europese Commissie ingekomen: 9 januari 2014 aan: Nr. Comdoc.: D029989/02 Betreft: het secretariaat-generaal
Nadere informatieDuurzaam Inkopen, een stap verder
Duurzaam Inkopen, een stap verder Frans van Beek, Programma Duurzame energievoorziening bedrijfsvoering Rijk Rob van Arnhem, Categoriemanager Bedrijfskleding Rijk Ivo Bonajo, programmamanager duurzaam
Nadere informatieLerend Netwerk Clusterorganisaties 11 juni 2019 Veerle Lories
Lerend Netwerk Clusterorganisaties 11 juni 2019 Veerle Lories Innovatieve overheidsopdrachten? wat? waarom? hoe? enkele voorbeelden uit de praktijk Wat zijn innovatieve overheidsopdrachten? Innovatieve
Nadere informatieAanbesteden en Innovatie
Aanbesteden en Innovatie ibestuur Mobility Congres Floris den Boer 20 April 2017 Selectie onder de drempel 1 DOEL INNOVATIEGERICHT INKOPEN Overheden uitdagen innovatieve oplossingen te laten ontwikkelen
Nadere informatieSubsidies Biobased Economy
Subsidies Biobased Economy Amsterdam, 23 juni 2014 Astrid Hamer Subsidies Weinig gebruikt door bedrijven (spec. BBE) Wijs ze erop. WBSO regio Overzicht regelingen BBE door RVO.nl RDA SDE+ NL EU MIT: MKB
Nadere informatieCFD in normalisatie. Ruud Nouwen NEN-Bouw Symposium Actiflow 20 mei 2011. Presentatie NEN 1
CFD in normalisatie Ruud Nouwen NEN-Bouw Symposium Actiflow 20 mei 2011 Presentatie NEN 1 Even voorstellen: Ruud Nouwen (Clustermanager Integraal Bouwen bij NEN-Bouw) Wie bent u? Presentatie NEN 2 Inhoud
Nadere informatieWijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
De Meeuw Nederland Industrieweg 8 Postbus 18 5688 ZG Oirschot T +31 (0)499 57 20 24 F +31 (0)499 57 46 05 info@demeeuw.com www.demeeuw.com De Meeuw en MVO Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord
Nadere informatieAanbeveling milieuvriendelijke smeermiddelen
Aanbeveling milieuvriendelijke smeermiddelen Geschreven door Jopie Bijl en Ing. Pieter-Dave Boekel deskundigen op het gebied van smering. Beiden zijn werkzaam bij het Nederlandse bedrijf van Interflon.
Nadere informatieImplementatie CNOSSOS in NL
Implementatie CNOSSOS in NL Een blik vooruit door RIVM. Annemarie van Beek Dolf de Gruijter Inhoud 1. Achtergrond 2. Proces 3. Stand van zaken 4. Beslissingen die er uiteindelijk liggen 5. En nu verder.
Nadere informatieKetenemissies hernieuwbare elektriciteit
Ketenemissies hernieuwbare elektriciteit Notitie Delft, april 2010 Opgesteld door: G.J. (Gerdien) van de Vreede M.I. (Margret) Groot 1 April 2010 3.150.1 Ketenemissies hernieuwbare elektriciteit 1 Inleiding
Nadere informatieMAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD INKOPEN
PLAN VAN AANPAK MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD INKOPEN Inleiding Op 8 december 2016 heeft Zoetermeer het Manifest Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) ondertekend. Zoetermeer heeft hiermee aangegeven
Nadere informatieinspireren en innoveren in MVO
inspireren en innoveren in MVO Inleiding Gert Van Eeckhout Beleidsondersteuner MVO - Departement WSE Wat is MVO? Waarom MVO? Beleidslijnen Vlaamse overheid MVO? een proces waarbij ondernemingen vrijwillig
Nadere informatie2. Duurzaam aankopen. Céline de Waele (adviseur MVO) BECO België dewaele@beco.be, 03/205.91.61
2. Duurzaam aankopen Céline de Waele (adviseur MVO) BECO België dewaele@beco.be, 03/205.91.61 BECO Groep internationaal adviesbureau voor winst in duurzaamheid diensten op maat onafhankelijk innovatief
Nadere informatieDuurzame overheidsopdracht-fiche: basis
Duurzame overheidsopdracht-fiche: basis 1) Onderwerp 1) Voedsel en dranken uit de organische voedingsproducten en geproduceerd op een milieuvriendelijke wijze EN / OF 2) Voedsel en dranken die een eerlijke
Nadere informatieProfessioneel Duurzaam Inkopen, hoe doet u dat? Karin van IJsselmuide Duurzaam inkopen veroorzaakt een kettingreactie
Professioneel Duurzaam Inkopen, hoe doet u dat? Take Padding take.padding@pianoo.nl Karin van IJsselmuide k.vanijsselmuide@nevi.nl Duurzaam inkopen veroorzaakt een kettingreactie 1 Duurzaam inkopen 5 fasen
Nadere informatieMilieucriteria voor het maatschappelijk verantwoord inkopen van. Bedrijfskleding. Versie 8 april 2015
Milieucriteria voor het maatschappelijk verantwoord inkopen van Bedrijfskleding 1. Scope/afbakening De productgroep bedrijfskleding omvat zowel leveringen van bedrijfskleding als de diensten die met de
Nadere informatieMilieucriteria voor het maatschappelijk verantwoord inkopen van Automaten Versie 26 januari 2016
Milieucriteria voor het maatschappelijk verantwoord inkopen van Automaten 1. Scope/afbakening De productgroep Automaten omvat automaten voor: warme dranken; gekoelde dranken / bronwater; snacks / snoep.
Nadere informatieClassificatie en duurzame productie van biomassa voor energietoepassing
Classificatie en duurzame productie van biomassa voor energietoepassing Laten we een afspraak maken! Jarno Dakhorst NEN Energiewinning Seminar Beleid en emissies bij bio-wkk Bodegraven, 7 mei 2009 Programma
Nadere informatieInnovatie binnen de grenzen van de wet. PIANOo-congres als het om vertrouwbaarheid gaat!
Innovatie binnen de grenzen van de wet PIANOo-congres 2010 als het om vertrouwbaarheid gaat! Inhoud presentatie Inleiding en kennismaking Kader: waar hebben we het over? Juridisch kader, tips en trucs
Nadere informatieStakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0
Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0 Ir. Piet van Luijk / min. BZK 03-12-2013 1 Waar staan we Bepalingsmethode die aansluit op Europese bepalingsmethoden Nationale MilieuDatabase die geschikt
Nadere informatieAanpak duurzaam GWW in de praktijk Meerwaarde door een integrale aanpak. Imagine the result
Aanpak duurzaam GWW in de praktijk Meerwaarde door een integrale aanpak Even voorstellen: Esther Heijink Sr. adviseur veiligheid en duurzaamheid bij ARCADIS Programmamanager Duurzaamheid divisie Mobiliteit
Nadere informatieMilieucriteria voor het maatschappelijk verantwoord inkopen van Kantoorstoffering. Versie 26 januari 2016
Milieucriteria voor het maatschappelijk verantwoord inkopen van Kantoorstoffering ap 1. Scope/afbakening De productgroep Kantoorstoffering omvat de levering en het aanbrengen van vloerbedekking en binnenzonwering.
Nadere informatieFONDSEN VOOR INNOVATIE EN BEDRIJVIGHEID IN ENERGIE IN DE GEBOUWDE OMGEVING
FONDSEN VOOR INNOVATIE EN BEDRIJVIGHEID IN ENERGIE IN DE GEBOUWDE OMGEVING S\E\R Het netwerk Smart Energy Regions richt zich op het stimuleren van innovatie en bedrijvigheid op het gebied van Energie in
Nadere informatieWie de norm heeft, heeft de hub
Wie de norm heeft, heeft de hub Ing. Emiel Verhoeff Consultant Business Development NEN Nederlands Normalisatie-instituut, Delft Emiel.verhoeff@nen.nl, (015) 26 90 334, http://www.nen.nl Dr.ir. Henk J.
Nadere informatieCO2-Prestatieladder. Actieve deelname initiatieven Schilderwerken De Boer Obdam B.V.
CO2-Prestatieladder Actieve deelname initiatieven Schilderwerken De Boer Obdam B.V. 3.D. Actieve deelname initiatieven (2016.001)website.docx Pagina 1 van 9 Inhoudsopgave 1 Actieve deelname initiatief...
Nadere informatieVoor vragen en opmerkingen:
Op 8 december heeft Wethouder Lara de Brito het manifest Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) ondertekend. Door ondertekening van dit manifest geven we ondersteuning aan een landelijk gedragen initiatief
Nadere informatieEU ECOLABEL JAARVERSLAG 2018
EU ECOLABEL JAARVERSLAG 2018 DAGELIJKSE WERKING VAN HET BELGISCH COMITÉ VOOR DE TOEKENNEN VAN HET EUROPESE MILIEUKEURMERK OVERZICHT COMMUNICATIEACTIES 2018 Campagne i.s.m. retail In 2018 werden voorbereidingen
Nadere informatieMilieucriteria voor het maatschappelijk verantwoord inkopen van Automaten. Versie 8 april 2015
Milieucriteria voor het maatschappelijk verantwoord inkopen van Automaten 1. Scope/afbakening De productgroep Automaten omvat automaten voor: warme dranken; gekoelde dranken / bronwater; snacks / snoep.
Nadere informatieMilieudoelen Jan Kuipers Nunspeet 2014-2015
Toelichting bij Plan van Aanpak Milieu Het milieuzorgsysteem van Jan Kuipers Nunspeet is opgezet volgens de norm ISO 14001:2004 en is vastgelegd in het VKAM handboek. Het milieuzorgsysteem voldoet ook
Nadere informatieInleiding Disclaimer
Inleiding De Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen, eigenaar en beheerder van de CO 2 -Prestatieladder, organiseert in het kader van het schemabeheer regelmatig harmonisatiedagen. Doel
Nadere informatieDuurzame overheidsopdracht-fiche: basis
Duurzame overheidsopdracht-fiche: basis 1) Onderwerp Met milieuvriendelijke materialen en processen geproduceerde kettingzaagolie. (naam van de openbare overheid) hecht belang aan de milieuzorg en
Nadere informatieDe Overheidsvisie op de bio-based economy in de energietransitie
De Overheidsvisie op de bio-based economy in de energietransitie Irene Mouthaan, themaleider Bio-based Economy, directie Industrie & Handel, ministerie van LNV en IPE 0 Opbouw Presentatie Bio-based Economy
Nadere informatieDuurzame overheidsopdracht-fiche: uitgebreid
Duurzame overheidsopdracht-fiche: uitgebreid 1) Onderwerp 1) Voedsel en dranken uit de organische voedingsproducten en geproduceerd op een milieuvriendelijke wijze EN / OF 2) Voedsel en dranken die een
Nadere informatieSector en keteninitiatieven
Sector en keteninitiatieven Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.2 Auteur(s) Marco Vermeulen Kenmerk 1.D.1_1, 3.D.1_1, 3.D.1_2 en 3.D.2_1 Sector en keteninitiatieven Datum 13 maart 2015 Versie
Nadere informatiedatum status naam Functie paraaf 15 maart 2013 gecontroleerd G.T. Plaggenmars KAM-coördinator
projectnaam CO 2-prestatieladder Van Spijker Infrabouw B.V. projectonderdeel T.b.v. het CO 2 beleid status Definitief datum 15 maart 2013 P. Mastebroekweg 4 7942 JZ Meppel Postbus 247 7940 AE Meppel T
Nadere informatieHet Energiebeleid van komende jaren. dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten
Het Energiebeleid van komende jaren dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten Opbouw Ambities en hoofdlijnen Ontwikkelingen in het energieveld Keuzes van het kabinet Ambitie Regeerakkoord: 1. Minder
Nadere informatieDe kracht van een sociale organisatie
De kracht van een sociale organisatie De toegevoegde waarde van zakelijke sociale oplossingen Maarten Verstraeten. www.netvlies.nl Prinsenkade 7 T 076 530 25 25 E mverstraeten@netvlies.nl 4811 VB Breda
Nadere informatieDuurzaamheidsmetingen
Duurzaamheidsmetingen 21 april SUSPRO³ werkgroep eco-innovatie Saskia Walraedt Projectleider Eco²Chem en Vlarip Agenda Inleiding Waarom duurzaamheid meten Types meetmethodes Wat meten Hoe meten Voorstelling
Nadere informatieBiobased inkopen: geen output zonder input
Biobased inkopen: geen output zonder input Jan IJzerman CoP-meeting 1 oktober 2015 Wie ben ik? Jaren 80 : Ministerie LNV duurzame landbouw Jaren 90 : Provincies Groningen & Fryslân plattelandsvernieuwing
Nadere informatieCivil Society Involvement en Drugsbeleid
Civil Society Involvement en Drugsbeleid Katrin Schiffer 3 de Nederlandse Harm Reduction Congres Utrecht, 17 April 2018 INHOUD - Wat is CS en CSI? - Waarom is CSI belangrijk? - CSI in Europa. - Europees
Nadere informatieLIMS strategie voor de toekomst
LIMS strategie voor de toekomst 10 september 2009 Wie is Inés Dekker? CEO bij Bodégro Ervaring Management consultant Management advies CxO Translational Medicine Consultant laboratorium automatisering
Nadere informatieTools voor energie-efficiënte apparaten en green IT. Melinde De Groote
Tools voor energie-efficiënte apparaten en green IT Melinde De Groote Tools Gids voor duurzame aankopen Producttest Energy star Top ten en Top ten pro Milieukoopwijzer Steunpunt duurzame lokale overheden
Nadere informatieBeleid en praktijk rijksoverheid. Joan Prummel Categoriemanager Afval en Grondstoffen Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
Beleid en praktijk rijksoverheid Joan Prummel Categoriemanager Afval en Grondstoffen Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Agenda MVI door het Rijk Circulair Inkopen Practice what you preach Agenda MVI
Nadere informatieEcodesign. Invloed voor onze bedrijfstak Henk Kranenberg Senior Manager Daikin Europe NV
Ecodesign Invloed voor onze bedrijfstak Henk Kranenberg Senior Manager Daikin Europe NV Roadmap : -80% by2050 2 http://eur-lex.europa.eu/legal-content/en/txt/pdf/?uri=celex:52014dc0015&from=en Ecodesign
Nadere informatieAgendapunt 6: Op weg naar KP8
Agendapunt 6: Op weg naar KP8 Consultatie ten behoeve van de Nederlandse inzetbepaling Ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap Waar staan we KP6 is afgerond (2002-2006) Document: Evaluatie achteraf
Nadere informatieHet nieuwe Europese Klimaatplan voor 2030 #EU2030 YVON SLINGENBERG DG CLIMATE ACTION
Het nieuwe Europese Klimaatplan voor 2030 #EU2030 YVON SLINGENBERG DG CLIMATE ACTION Overzicht 1. Klimaat en energie: waar zijn we? 2. Waarom een nieuw raamwerk voor 2030? 3. Belangrijkste elementen 2030
Nadere informatiemaatschappelijk verantwoord inkopen André Speksnijder, vakgroephoofd constructies STRUKTON engineering
maatschappelijk verantwoord inkopen André Speksnijder, vakgroephoofd constructies STRUKTON engineering Duurzaam inkopen inhoud presentatie inleiding; Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) binnen
Nadere informatieAgenda 2. Procesgerichte ondersteuning 3. Klantwaardering
1 Werkgroep MDD Agenda 1. Mededelingen 2. Procesgerichte ondersteuning 3. Klantwaardering 4. Pauze 5. Integratie waarstaatjegemeente.nl 6. Kwaliteit digitale dienstverlening 7. Implementatie-ondersteuning
Nadere informatieCode of Conduct CSR certificering
Code of Conduct CSR certificering 1 Opzet van de training 1. Introductie 2. Context van het programma 3. 4. Certificatie traject 5. Vragen 2 Introductie Doel van de training Na afloop in staat zijn om:
Nadere informatieCONCEPT EU RICHTLIJNEN WAT BETEKENT DAT VOOR DE INKOOPPRAKTIJK PIANOO CONGRES 7 JUNI 2012 PROF.DR. JAN TELGEN
CONCEPT EU RICHTLIJNEN WAT BETEKENT DAT VOOR DE INKOOPPRAKTIJK PIANOO CONGRES 7 JUNI 2012 PROF.DR. JAN TELGEN WAAR GAAT HET OM? 20 december 2012: drie concepten van EU Commissie: Klassieke overheid Nutssectoren
Nadere informatieGreen Deal Groencertificaten
Green Deal Groencertificaten biobased economy energie water bouw grondstoffen klimaat mobiliteit voedsel biodiversiteit Aanleiding groeimarkt voor`kunststoffen, chemicaliën op basis van duurzame biomassa
Nadere informatieMilieudeclaraties van bouwproducten ~ stand van zaken & toekomstige evoluties ~
Milieudeclaraties van bouwproducten ~ stand van zaken & toekomstige evoluties ~ Piet Vitse (PCE-FOAMGLAS) voorzitter BMP-WG Duurzaam Bouwen 1 1 1. Uitgangspunt 2. Maatschappelijk & wettelijk kader CPR
Nadere informatieEdith Sweep A00 Heike Gaasbeek Robert Jan Pullen 29 juli 2016 Definitief
KETENINITIATIEVEN Contactpersoon Edith Sweep RPS advies- en ingenieursbureau bv Referentienummer Auteur Gecontroleerd door Datum Versie 1600210A00 Heike Gaasbeek Robert Jan Pullen 29 juli 2016 Definitief
Nadere informatieVerpakken in de circulaire economie. Hester Klein Lankhorst Empack, 5 april 2017
Verpakken in de circulaire economie Hester Klein Lankhorst Empack, 5 april 2017 2 Copyright 2016 KIDV 8 november 2016 3 Copyright 2017 KIDV 12-4-2017 Verpakkingen In Europa openen we ongeveer 7 verpakkingen
Nadere informatieEnergie uit hout. Inzet van lokaal en niet-lokaal hout en borging van duurzaamheid. Your partner in bioenergy
Energie uit hout Inzet van lokaal en niet-lokaal hout en borging van duurzaamheid Auteur Datum Martijn Vis 31-10-2013 Your partner in bioenergy BTG Biomass Technology Group B.V. Bestaat 26 jaar 100% focus
Nadere informatieDeelname Initiatieven
Deelname Initiatieven Conform 3.D.1 & 3.D.2 Versie 02: 31 januari 2016 Gebr. Janssen Beheer BV Hagelkruisstraat 6 5835 BD Beugen INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING DEELNAME INITIATIEVEN... 3 1.1 Een woord vooraf...
Nadere informatieSector- en keteninitiatieven
Sector- en keteninitiatieven Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 3.0 Auteur: Mariëlle de Gans - Hekman Datum: 16 januari 2016 Versie: 2.0 Status: Definitief Inhoudsopgave 1 Inleiding...2 2 Onderzoek
Nadere informatieGewijzigde Aanbestedingswet: ruimte voor innovatie. Sprekers: Floris den Boer en Henk Wijnen
Gewijzigde Aanbestedingswet: ruimte voor innovatie Datum: 30 mei 2016 Sprekers: Floris den Boer en Henk Wijnen Inhoudsopgave Reacties op gewijzigde Aanbestedingswet 2012 Innovatiegericht inkopen Concurrentiegerichte
Nadere informatieSector- en keteninitiatieven
Sector- en keteninitiatieven Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 3.0 Auteur: Mariëlle de Gans - Hekman Datum: 18 april 2017 Versie: 3.0 Status: Concept Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Onderzoek
Nadere informatieDuurzame overheidsopdrachten
Duurzame overheidsopdrachten 3 maart 2016 Frauke Van Goethem Filip Deproost Elke Casteleyn 1 Wat? Planet Ecologisch verantwoord People Sociaal bekommerd Profit Met oog voor kostenefficiëntie 2 Ecologische
Nadere informatieActieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI)
Actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) Wat is MVI? Maatschappelijk verantwoord inkopen (MVI) betekent dat bij de inkoop van diensten, producten en werken in alle fasen van het inkoopproces
Nadere informatieGROENE KOOLWATERSTOFFEN. Marcel Weeda, Remko Detz, Jeffrey Sipma
GROENE KOOLWATERSTOFFEN Marcel Weeda, Remko Detz, Jeffrey Sipma AANLEIDING: Grote belangstelling voor waterstof in de aanloop naar, en binnen het Klimaatakkoord Scenario s, projecties en schattingen voor
Nadere informatieActieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen Gemeente Zaanstad. Juli 2017
Actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen Gemeente Zaanstad Juli 2017 Aanleiding Zaanstad wil zo maatschappelijk verantwoord inkopen als mogelijk. De gemeente kijkt bij inkoop naar belangrijke maatschappelijke
Nadere informatie