Kinderen genieten van SNOOZZ

Transcriptie

1 donderdag 22 oktober nummer 22 VUmc moet zich profileren als beste werkgever Proefaudit veiligheid managementsysteem Training geeft onder zoekers vat op toekomst Blinde vlekken als bron van informatie Programmamanager fusie is bindende factor Een bed wordt pas een ziekenhuisbed als er een verpleegkundige naast staat, stelt Gerda Berkhout, van de werkgroep arbeidsmarkt pagina 2 Op 2 en 3 november vindt een ziekenhuisbrede proefaudit van het veiligheidmanagementsysteem (VMS) plaats pagina 3 Promovendi en postdocs worstelen met de toenemende werk- en publicatiedruk. Een trainingsprogramma helpt hen pagina 7 Een calamiteit is vreselijk voor alle betrokkenen, maar het is ook een bron van informatie over het systeem en veiligheid pagina 8 Verbinding, dat is een voor Ester Rood typerend woord. Ze ondersteunt de eenwording van VUmc en GGZ ingeest pagina 9 Parkeergarage gesloten Op zaterdag 24 oktober is de parkeergarage tussen en 14.oo uur gesloten voor al het inkomende en uitgaande verkeer. Voor spoedsituaties kan gebruik worden gemaakt van het meanderhof-terrein. De sluiting houdt verband met de vijfde VUmc gebouwenloop. De parkeergarage maakt deel uit van het parcours. Medewerkers en bezoekers kunnen hun auto parkeren langs de openbare weg. Dit is op zaterdag gratis. Het is de vijfde editie van dit bijzondere evenement. Er hebben zich meer dan 700 enthousiaste lopers ingeschreven en daarmee is de maximale capaciteit bereikt. Foto: mark van den brink Kinderen genieten van SNOOZZ Een kleurige ruimte met meubilair van zacht aanvoelend materiaal, een waterbedje, lichtgevende snoeren, bubbelend water, kleurige bewegende afbeeldingen op de muur, een bol die van kleur verandert als je hem aanraakt, spiegels en een sterrenhemel; voor kinderen met een lichamelijke of geestelijke beperking gaat er een wereld open in de nieuwe snoozz. Ze kunnen zich ontspannen en genieten van een zintuigprikkelende omgeving. Op 1 november gaat de snoozz in Kinderstad officieel open, maar een aantal patiëntjes heeft inmiddels al een voorproefje genomen. De oma van de 21 maanden oude Isis, komt een uurtje met haar kleindochter naar Kinderstad. Isis wordt echt vrolijk en ligt te genieten op het waterbed van alle mooie kleuren en de bewegende patronen, die ze ook nog eens in de spiegel kan bekijken. Het is een genot om Isis daar zo te zien. Wij worden er zelf blij van en de tijd vliegt voorbij, vertelt Veronica Bijenveld. De kamer heeft ook positieve gevolgen voor de ontwikkeling van kinderen. Sinds Isis dagelijks in de snoozz-ruimte komt, kijkt ze veel geconcentreerder naar wat ze ziet en ze volgt ook beter met haar ogen. Dit merken we inmiddels ook in de gewone omgeving buiten de snoozzruimte. Ook assistent-stadhouder Nicole van den Kroonenberg merkt dat het de kinderen goed doet. Ze bewegen, gaan enthousiast brabbelen en kijken hun ogen uit. Al sinds de opening van Kinderstad werd regelmatig de vraag gesteld of er een aparte ruimte zou komen voor kinderen met een beperking. Kinderstad had hiervoor op het eerste oog geen ruimte, maar dat is inmiddels opgelost. Het ontwerp is ontstaan in samenwerking met de Sensoryshop, een bedrijf gespecialiseerd in het creëren van ontspanningsruimten, pedagogisch medewerkers, verpleegkundigen en kinderstad. Een snoozz-ruimte biedt een therapeutische omgeving voor kinderen met een beperking, die in hun eigen belevingwereld leven. Het helpt verveling tegengaan, verdiept zintuiglijke waarneming en bevordert contact, het vergroot het ik-besef en de sociale vaardigheden, doorbreekt isolement en zet aan tot beweging en ontspanning. n MK Medewerkers kunnen kennismaken met de SNOOZZ tijdens de inloopdagen: Maandag 26 oktober uur Dinsdag 27 oktober uur Woensdag 28 oktober uur Donderdag 29 oktober uur Vrijdag 30 oktober uur De SNOOZZ is te vinden in Ronald McDonald VU Kinderstad, ZH9F Divisies presenteren toekomstplannen Alle divisies en diensten van VUmc en een afvaardiging van ggz ingeest hebben tijdens de strategiebijeenkomst hun plannen voor 2010 en 2011 aan elkaar en aan de raad van bestuur gepresenteerd. Dat gebeurde op woensdag 14 oktober in het Rosarium aan de Europaboulevard. Het startschot werd gegeven door bestuursvoorzitter Elmer Mulder, die inging op de gevolgen van de bezuinigingsronde die op Prinsjesdag werd aangekondigd. Hij stelde dat we goed hierop zijn voorbereid. VUmc heeft drie speerpunten: we focussen en maken keuzes, we leveren kwaliteit die mensen ook echt als zodanig ervaren en we besteden veel aandacht aan medewerkers. Vervolgens ontvouwden de divisievoorzitters hun plannen voor de komende jaren. Dat gebeurde op een nieuwe manier: de A3-methode. Alle plannen waren puntsgewijs samengevat op een A-3 vel en voor deze gelegenheid op een poster gezet. Voordeel daarvan is dat de plannen heel concreet en meetbaar zijn aangegeven. De missie en visie, de doelstellingen en de wijze hoe men die wil bereiken staan helder verwoord. Na de presentaties kon men op een flipover commentaar leveren, tips geven, vragen stellen en opmerkingen plaatsen. Door de schematische weergave was het eenvoudig om op elkaars plannen te reageren. Rode draad in het geheel was de nadruk op het aantrekken en behouden van goed personeel, vooral verpleegkundigen en ok-medewerkers, omdat daar nijpende tekorten zijn. Ook capaciteitsproblemen en ketenzorg kregen veel aandacht. Voor ggz ingeest was het de eerste keer dat ze in dit gezelschap hun toekomstplannen presenteerden. Het leverde interessante discussies op. Zo vroegen de aanwezigen zich af of het concept van Prezens, een samenhangend pakket van preventie, advies en kortdurende behandeling van ggz ingeest, te vertalen is naar somatische zorg. Tijdens de strategiebijeenkomst werden de brochures Kennis maakt ons beter, keuzes maken ons onderscheidend, strategie en Feiten en cijfers 2008 gepresenteerd. Deze zijn te vinden op internet (www. vumc.nl/feitencijfers.nl) Nieuwe influenza Het ziet er naar uit dat de aangekondigde piek van patiënten die moeten worden opgenomen met de nieuwe influenza a h1n1 er nu echt aankomt. Landelijk is het aantal ziektegevallen gestegen en ook in VUmc neemt het patiëntenaantal toe. Dat heeft gevolgen voor onder andere de beddencapaciteit. Beleid is dat patiënten met verdenking op nieuwe influenza a h1n1 op een aparte kamer worden verpleegd totdat de definitieve uitslag bekend is. Overigens is deze griep op zich zelf geen opname indicatie; complicaties of onderliggend lijden bepalen de noodzaak tot opname. Om deze patiënt(en) op te kunnen nemen, moet een aparte kamer gecreëerd worden, door te schuiven in de bezette bedden. Bijvoorbeeld door nietgebruikte patiëntenkamers in te zetten. Vrije bedden mogen niet meer gereserveerd blijven voor geplande (electieve) opnames voor de volgende dag of na het weekend. Deze bedden moeten beschikbaar zijn voor patiënten met nieuwe influenza a h1n1. De ervaring uit onder andere Australië, waar het al herfst en winter is geweest, laat zien dat 20-25% van de opgenomen patiënten op de intensive care terecht komt. Het is dus te verwachten dat ook het aantal h1n1-gerelateerde ic-opnames in VUmc zal gaan stijgen, aldus Michiel van Agtmael, internist-infectioloog. Om ziekteverzuim door griep bij de al krappe verpleegkundige bezetting te beperken is het van groot belang dat medewerkers van onder andere de intensive care zich laten vaccineren als het vaccin tegen nieuwe influenza a h1n1 half november beschikbaar is. Als het aantal nieuwe influenza a h1n1-patiënten fors gaat stijgen en we (regionaal) overgaan van fase groen naar oranje zullen alle grieppatiënten op zorgeenheid kort verblijf (1B) worden opgenomen. Meer informatie over het opnamebeleid en andere griepzaken is te vinden op de griepsite via de startpagina van intranet. n EK

2 Grappige ervaring Eva van der Zwan, verpleegkundige medium care, is een van de acht medewerkers met een zogenaamde video-testimonial op de werken-site staat. Zij vertelt over haar persoonlijke ervaringen bij VU medisch centrum en haar dagelijkse werkzaamheden. Vanaf dag één dacht ik, hier hoor ik thuis, vertelt ze in het filmpje op you tube. Met 766 hits (stand op 20 oktober) is haar testimonial het meest bekeken van allemaal. Echt waar, reageert Van der Zwan verbaasd. Ik heb het zelf nog nooit gezien, want dat vind ik eigenlijk zo gênant. De reden dat ze meedeed aan het project is simpel. Ik kan gewoon geen nee zeggen. Enthousiasme Mensen die overwegen de verpleging in te gaan kunnen bij VU medisch centrum een dagje meelopen op een afdeling. Bij cardiologie is dat de laatste tijd bijna wekelijks het geval. Ze komen bij vlagen, vertelt teamleider Ivette Sprenkels. Er is echt veel belangstelling hiervoor. Er zijn er zelfs die onmiddellijk solliciteren als ze zien hoe wij hier werken. Maar er zijn er ook die zich nog willen oriënteren op het werken in de verpleging. Zo was hier laatst een vrouw die verpleegkunde wetenschappen had gestudeerd. Haar werk beviel haar niet en ze vroeg zich af of verpleging haar meer zou aanspreken. Ze moet dan nog aan de opleiding beginnen. We hebben ook twee meisjes gehad die een verpleegopleiding niveau 4 volgden. Ze waren nu nog te jong om stage te lopen in een ziekenhuis. Daarom wilden ze een dagje meelopen om een indruk te krijgen hoe het er in een ziekenhuis aan toe gaat. Natuurlijk kost het tijd om mensen een dag te begeleiden, maar het houd je ook fris. Bovendien krijg je hele enthousiaste reacties, dus dat is ook leuk. In ieder geval bouwen we een hele goede naam op door dit soort acties. foto: DigiDaan VUmc moet zich profileren als beste werkgever Nijpend tekort aan verpleegkundigen Een bed wordt pas een ziekenhuisbed als er een verpleegkundige naast staat, stelt Gerda Berkhout, zorgmanager divisie I en voorzitter van de werkgroep arbeidsmarkt V&V. Het is met medewerkers de meest voorkomende functie in VUmc en er zijn op dit moment veertig gemelde vacatures. We moeten ons ervan bewust zijn dat het tekort aan verpleegkundigen een serieus probleem is. Het verdient een hoge prioriteit. n Monique Krinkels VU medisch centrum staat niet alleen als het om het tekort aan verpleegkundige gaat. In heel Nederland is het lastig om aan voldoende gekwalificeerde mensen te komen. Maar de problemen zijn groter in de Randstad dan daarbuiten, groter in Amsterdam dan in andere steden en groter in universitair medische centra dan in andere ziekenhuizen. Gerda Berkhout legt het uit: Amsterdam is een dure stad om in te wonen en de meeste verpleegkundigen willen woonruimte die niet te ver van hun werk ligt. VUmc is daarbij nog extra in het nadeel omdat er zo weinig parkeermogelijkheden zijn. Medewerkers moeten dus eigenlijk wel met het openbaar vervoer of de fiets naar hun werk kunnen komen. Ook de hoogte van de inkomsten zijn in een umc nogal eens minder dan in andere ziekenhuizen. De salarissen liggen vast in de cao, maar onder druk van artsen in maatschappen bieden andere ziekenhuizen vaak extra onkostenvergoedingen aan en dat is bij ons veel lastiger. Uit onderzoek blijkt overigens steeds weer dat betaling niet van doorslaggevende aard is voor werknemers. Positief onderscheiden De genoemde nadelen van werken bij VUmc zijn bovendien niet door ons op te lossen. Dus moeten we het zoeken in andere elementen, waarin we ons positief onderscheiden. Zo is werken in een umc uitdagend en heb je heel veel mogelijkheden om je verder te ontwikkelen. We moeten zorgen dat we bekend staan als een aantrekkelijke werkgever voor verpleegkundigen die verder willen komen. Berkhout vindt het jammer dat met het verdwijnen van de inserviceopleiding tot verpleegkundige VUmc zijn reputatie is kwijtgeraakt als uitstekend opleidingsinstituut voor deze beroepsgroep. Opleiden schept een stevige band met een medewerker. Verpleegkundigen zijn tegenwoordig snel geneigd om van baan te wisselen. Ze kunnen ook gemakkelijk een andere werkgever vinden door de tekorten. Ze vindt het daarom belangrijk dat studenten stages lopen in VUmc. De plaats waar je bent opgeleid, wordt voor de meeste mensen de norm. Dat blijkt heel lang door te werken. Daarom moeten er volgens haar veel stageplekken worden gecreëerd, ook al kost dat geld en extra inspanning van de medewerkers. Het betaalt zich uiteindelijk terug. We moeten VUmc als aantrekkelijke werkplek bij zoveel mogelijk verpleegkundigen bekend maken. Instrumenten Er zijn verschillende instrumenten waarmee we VUmc bekend kunnen maken onder verpleegkundigen. We hebben dit jaar bijvoorbeeld een carrièredag gehouden, waar verpleegkundigen een rondleiding en demonstraties kregen. Tien procent van de bezoekers heeft een contract met VUmc afgesloten, dus dat was een succesvolle actie die we volgend jaar zeker zullen herhalen. Aan de website werken moet in haar ogen nog het nodige gebeuren. Het duurt te lang voor je via een google-zoekvraag op onze website komt waar relevante informatie over verplegen in VUmc staat. Bovendien kan het allemaal wat dynamischer en hipper, vindt ze. Daar gaan we nog echt een professionele slag maken. Sinds 2008 heeft VUmc leerwerkplaatsen, een afgescheiden eenheid binnen een afdeling, waar 20 tot 25 studenten de verantwoordelijkheid dragen voor de zorg van 8 tot 10 patiënten. Tweede-, derde- en vierdejaarsstudenten werken nauw samen en ouderejaars coachen jongere studenten. Volgend jaar krijgen we dat ook voor vervolgopleidingen. Verder is het nodig dat we nog méér studenten gaan opleiden. Nu hangt dat nog erg samen met de vraag naar verpleegkundigen. In tijden dat we voldoende mensen kunnen krijgen, leiden we er minder op en pas wanneer er tekorten zijn breiden we dat uit. Daar zouden we een wat constantere stroom moeten krijgen. En ook aan de uitval moeten we wat doen. De helft van de mbo-studenten haakt tijdens de opleiding af. Alternatieven Op langere termijn zoekt ze het vooral in alternatieven. Je kunt bijvoorbeeld nog eens goed kijken naar het werk van verpleegkundigen: doen ze de dingen waar ze voor zijn opgeleid? Soms is het mogelijk om bepaalde taken over te hevelen, maar een verpleegkundige zal een totaalbeeld van een patiënt moeten kunnen houden om haar werk goed te doen. 8e jaargang, nummer oktober 2009 Tracer is het tweewekelijkse medewerkersblad van VU medisch centrum. Oplage: Tracer wordt gemaakt onder verantwoor de lijk heid van de dienst communicatie. Het redactie statuut vindt u op de intranetpagina s van Tracer. Eindredactie Monique Krinkels Redactie Caroline Arps, Dyske Beelen, Annemarie Burgers, Maartje van Boekel, Mariet Bolluijt, Bernie Hermes, Edith Krab, Marcia Sanderse, Jan Spee Redactieraad Henk Groenewegen, Lies Pelger, Tom Stoof, Riekie de Vet Redactie-adviesgroep Erik van Aalst, Lys Bouma, Ronald Gabel, Marcel van der Haagen, Peter de Haan, Maybritt Stal en, Esther van t Riet Vaste bijdragen Rick Dros, Armand Girbes, Piet Hoogland Redactiesecretariaat dienst communicatie VUmc, kamer PK4x190 telefoon (020) , fax (020) tracer.info@vumc.nl Vormgeving De Ontwerperij, Amsterdam Druk RotoSmeets, Utrecht Abonnement Het eerste half jaar is een abonnement op Tracer gratis. Daarna bedraagt de abonnementsprijs voor ex-medewerkers en andere geïnteresseerden 30,00 euro per jaar. Gepensioneerden betalen 20,00 euro per jaar. Opgave en vragen over abonnementen Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest Tel , aboservice@aboland.nl. Volgende Tracer De volgende Tracer verschijnt op donderdag 5 november Deadline voor kopij is 28 oktober om uur. Duidelijk beeld van VUmc helpt bij werving verpleegkundigen Het werven van verpleegkundigen is op verschillende afdelingen binnen VUmc een probleem. Wat daar de oorzaak van is? We vissen met z n allen in dezelfde kweekvijver, aldus Gerard van Tricht, praktijkopleider op de intensive care volwassenen. Amsterdam loopt voorop met dit probleem. Er zijn veel ziekenhuizen met een intensive care afdeling en te weinig intensive care verpleegkundigen. n Else Spiering De intensive care van VUmc heeft met personeelsaanwas eigenlijk twee stromen. De eerste stroom gaat naar binnen toe, dit zijn de gediplomeerde verpleegkundigen die een opleiding tot intensive care verpleegkundige volgen, ongeveer 10 tot 15 per jaar. De tweede stroom gaat naar buiten toe, dit zijn de gediplomeerden die een kijkje willen nemen buiten VUmc. We richten ons steeds meer op het behouden van deze laatste groep. We bieden een behoudpremie aan en geven personeel de ruimte om andere dingen te doen, stelt Gerard van Tricht. Toch begint naar mijn idee het probleem al veel eerder, namelijk bij de verpleegkundige opleidingen. Jaren geleden is er voor gekozen om het mbo om te bouwen van een inservice opleiding naar een mbo opleiding binnen grote roc s. Daarmee is de opleiding tot verpleegkundige zeker veranderd. Om nieuwe medewerkers een indruk te geven van VUmc is vorig jaar voor het eerst de dag van de verpleegkundige carrière gehouden. Er is lang nagedacht over hoe mogelijke medewerkers een indruk te geven van VUmc. Er is toen gekozen om mensen echt op de afdelingen te laten kijken. Dit door middel van workshops, rondleidingen en het tonen van authentieke situaties. De dag verliep erg goed en we hebben er VUmc breed acht nieuwe collega s aan over gehouden. Reden genoeg om het volgend jaar nog eens over te doen. De volgende dag van de verpleegkundige carrière zal op 19 maart 2010 plaatsvinden. We zijn dan van plan om het nog breder te maken, zodat zoveel mogelijk afdelingen mee kunnen doen. Ook staan we dit jaar, op 11 en 12 december, op de zorgcarrière beurs die in de rai wordt gehouden. We zijn nu volop bezig met de voorbereidingen. Het is namelijk lastig om op zo n groot evenement op te vallen. We willen dat op een creatieve manier oplossen, namelijk door het in scene zetten van bepaalde beroepssituaties. Zodat mensen een duidelijk beeld krijgen van het beroep en wat daarbij komt kijken. 2 Tracer oktober 2009 Organisatie Onderzoek Onderwijs Patiëntenzorg

3 Symposium belicht ziekenhuisseries Zaterdagmiddag 24 oktober organiseren de afdeling metamedica samen met Uitgeverij De Tijdstroom en VU podium een middagsymposium over fictie en realiteit in het ziekenhuis. Het symposium Het huis van God is bedoeld voor artsen, coassistenten, studenten geneeskunde, verpleegkundigen en natuurlijk voor liefhebbers van ziekenhuisdrama. Dertig jaar geleden verscheen het boek The House of God van de Amerikaanse arts-schrijver Samuel Shem, een vermaard geworden satire op het ziekenhuisleven. Nu bij De Tijdstroom een nieuwe Nederlandse vertaling van dit boek verschijnt, kijken de deelnemers in aanwezigheid van Shem terug op drie decennia ziekenhuis in werkelijkheid en op televisie. In die tijd is er in het ziekenhuis heel veel veranderd, maar ook veel hetzelfde gebleven. Dat is goed zichtbaar in de ziekenhuisseries die in de loop der tijd onze televisieschermen hebben gevuld. Te denken valt aan series als Dr. Kildare, St. Elsewhere, Medisch Centrum West, er, en House md. Ze laten zien hoe artsen en patiënten met elkaar omgaan, hoe artsen hun beroep opvatten, hoe patiënten met ziekte omgaan, en hoe op medischethische dilemma s een antwoord wordt gezocht. Tijdens het eerste deel van het symposium gaan diverse sprekers in op de betekenis van medische dramaseries. Zij doen dat aan de hand van één serie. In het tweede deel van deze middag discussiëren artsen over de veranderingen in de rol van de arts in het ziekenhuis in het echte leven, en over wat het ziekenhuis met de arts doet. Bovendien wordt het eerste exemplaar van het boek Maison Dieu. Dertig jaar The House of God van de hand van Arko Oderwald uitgereikt. Samuel Shem zal het symposium afsluiten. n MK Voorkom griep De jaarlijkse gratis vaccinatie tegen de gewone griep vindt plaats tussen oktober. Medewerkers van de dienst arbo en milieu zitten dan van tot uur te vaccineren in de lounge van het personeelsrestaurant Het Plein. Het is op dit moment nog niet bekend wanneer het vaccin tegen de nieuwe influenza A H1N1 beschikbaar komt. Scholieren reizen door menselijk brein Opvallend! Miel Ribbe is benoemd tot officier in de orde van Oranje- Nassau. Hij kreeg deze hoge Koninklijke onderscheiding ondermeer wegens zijn bijdrage aan de ouderengeneeskunde. Twintig jaar geleden startte hij als eerste ter wereld met de opleiding verpleeghuisgeneeskunde, zoals het vak tot voor kort heette. Inmiddels zijn er op VUmc 750 verpleeghuisartsen opgeleid en heeft het emgo 400 wetenschappelijk publicaties op dit terrein op haar naam staan. Ribbe kreeg de versierselen tijdens het symposium Van oude mensen en oude dieren op 1 oktober, waarmee het jubileum werd gevierd. Proefaudit veiligheidmanagementsysteem Vrijdag 9 oktober maakte een aantal Amsterdamse middelbare scholieren kennis met de werking van het menselijk brein. Ze maakten de nieuwste ontwikkelingen in de neuronavigatie van dichtbij mee. Tijdens een interactief programma van de afdeling neurochirurgie kregen zij toelichting op de vraag wat er werkelijk in ons brein gebeurd en hoe we tegenwoordig door het delicate menselijk brein kunnen navigeren en opereren zonder iets te beschadigen. Zij gingen ook zelf aan de slag om direct te ervaren hoe bepaalde mechanismen in ons hoofd werken en hebben gezien hoe het neuronavigeren in zijn werk gaat. Deze ontmoeting vond plaats in het kader van Oktober Kennismaand waaraan VUmc jaarlijks deelneemt. Middelbare scholieren kunnen dan kennismaken met de wetenschap en technologie. De belangstelling voor dit programma was ook dit jaar weer groot. n MK Op 2 en 3 november vindt een ziekenhuisbrede proefaudit over het veiligheidmanagementsysteem (vms) plaats. De raad van bestuur heeft deze proefaudit bij het vms veiligheidsprogramma aangevraagd, om alvast een duidelijk, objectieve beoordeling te krijgen van de voortgang van de implementatie van het vms. Eind 2012 moeten alle ziekenhuizen namelijk volgens de nta 8009:2007 gecertificeerd zijn. VUmc wil deze certificering gelijktijdig met de niaz-accreditatie in november 2010 behalen. De proefaudit wordt uitgevoerd door niaz auditoren. Zij komen naar VUmc om aan de hand van gesprekken met medewerkers en het inzien van documenten een beeld te krijgen in hoeverre de nta 8009:2007 al is geïmplementeerd. Daarnaast wordt duidelijk in hoeverre deze goed toepasbaar is. Binnen drie weken na de audit, dus voor 27 november, ontvangt VUmc een rapportage van de bevindingen. Deze rapportage zal een duidelijk beeld geven in hoeverre het vms in VUmc geïmplementeerd is. Voor meer informatie Leo de Haan (Leo.deHaan@VUmc.nl) of Nicole Feller (n.feller@vumc.nl). Foto: mark van den brink Piet Hoogland De vooruitgang Toen ik nog studeerde was een maagresectie een doodnormale therapie voor lastige maagzweren. Een stevige ingreep maar een verbloedingsdood of een buikvliesontsteking was het alternatief. De oorzaak van dit maaglijden moest je zoeken in liefdeloze ouders, die hun kind emotioneel verwaarloosd hadden: de maag schreeuwde om liefde en deed dat in de vorm van een bovenmatige zoutzuurproductie. De liefde van de mens gaat tenslotte door de maag. Nu al wordt deze handelswijze bijna op een lijn gesteld met de middeleeuwse steensnijderij. Gewoon een antibioticakuur en helemaal geen messentrekkerij meer. Een mooie stap voorwaarts dus en... als beloning een Nobelprijs. Extra knap zelfs als je bedenkt dat de knappe lieden die dit uitgevonden hadden, waren opgeleid in een tijd dat we aan de universiteiten nog middeleeuwse opvattingen hadden over het onderwijs. Veel saaie hoorcolleges die nauwelijks effect hadden en subjectieve beoordelingen door ontaarde zonderlingen die desondanks de titel professor mochten voeren. Mondelinge tentamens, soms wel drie in één week en dat allemaal zonder inspraak van de studenten en bovendien in een eenzijdig mannelijke vrouwonvriendelijke atmosfeer. Vrouwen hadden geen schijn van kans tenzij... u weet wel! Alleen maar rechtse jongens in pak met vest en altijd met een kater van de vorige avond. Wat had ik graag wat meer vrouwelijke studenten in de collegebanken gezien! Fouten in de geneeskunde werden toen nog met de mantel der liefde bedekt en alleen van een professor die zich hardop liet ontvallen dat hij zich wel voor zijn kop kon slaan, zou je mogen aannemen dat hij zich met een primitieve vorm van reflectie had beziggehouden. Primitieve toestanden dus en nog maar zo kort geleden. Ook op het gebied van het onderwijs heeft de tijd gelukkig niet stilgestaan. Frontaal onderwijs is bijna uitgeroeid en mondelinge tentamens behoren al helemaal tot het verleden. Als je je dan ook nog eens realiseert dat je tegenwoordig ook via de computer tentamen kan doen, dan kan je niet anders dan van een ware revolutie spreken. Een revolutie die nog maar pas op gang gekomen is, want er zijn nu al tekenen dat er nog heel wat staat te gebeuren. Zo heeft men onlangs bedacht dat je al voor het einde van een cursus een tentamen kan doen. Als je ook zonder onderwijs kan slagen, waarom dan wachten. Als je maar iets meer dan de helft van de vragen goed kan beantwoorden zit je goed en je vliegt als een raket door je studie. Misschien een beetje lullig voor de docenten die nog op moeten treden maar dat is nog geen reden om de vooruitgang te stoppen. Wat ben ik blij dat ik dit allemaal nog mee mag maken! Benoemingen Professor R.M. Droës is met ingang van 1 september benoemd tot hoogleraar psychosociale hulpverlening voor mensen met dementie. De leerstoel is ingebed in de afdeling verpleeghuisgeneeskunde. Professor H.J. Blom is met ingang van 1 oktober benoemd tot hoogleraar biochemie van erfelijke metabole ziekten. De leerstoel is ingebed in de afdeling klinische chemie. Professor M. Diamant is met ingang van 1 oktober benoemd tot hoogleraar interne geneeskunde in het bijzonder de diabetologie. De leerstoel is ingebed in de afdeling interne geneeskunde. Professor C.M.P.M. Hertogh is per 1 oktober benoemd tot hoogleraar ethiek van de zorg voor kwetsbare ouderen. De leerstoel is ingebed in de afdeling verpleeghuisgeneeskunde. Professor G.G. Kenter is per 1 oktober benoemd tot hoogleraar gynaecologische oncologie. De leerstoel is ingebed in de afdeling verloskunde en gynaecologie, Professor J.M. Rozemuller-Kwakkel is per 1 oktober benoemd tot hoogleraar neuropathologie, in het bijzonder de pathologie van neurodegeneratieve ziekten. De leerstoel is ingebed in de afdeling pathologie Tracer oktober 2009 Organisatie Onderzoek Onderwijs Patiëntenzorg 3

4 Samenwerking VUmc-GGZ ingeest Nieuwe cursus haalt seksualiteit uit taboesfeer Samen met GGZ ingeest ontwikkelde de Amstel Academie de cursus Intimiteit en seksualiteit. Een onderwerp waarop volgens seksuoloog en cursusleider Renske Althuisius nog steeds een taboe ligt. De meeste behandelaars hebben schroom om seksualiteit bij de patiënt ter sprake te brengen. Het doel van deze cursus is dan ook om de angst om het onderwerp te bespreken te verminderen. Ruim een derde van de Nederlandse mannen en vrouwen heeft in meer of mindere mate problemen met seksualiteit en intimiteit. Sommigen daarvan zoeken hulp, maar de meesten vinden het moeilijk om er over te praten. Patiënten brengen uit schaamte seksualiteit meestal niet zelf ter sprake. Of ze verwoorden het in bedekte termen en hopen dan dat de behandelaar het oppakt. En dat gebeurt nog te weinig. Aangepast Althuisius geeft de cursus al enige tijd samen met collega-sexuoloog Erik van Beek aan hulpverleners bij GGZ ingeest. Voor VU medisch centrum is de cursus aangepast. Het grootste verschil is de achtergrond van de patiënten. Of je nu net een zware operaties hebt ondergaan of je lijdt aan een depressie; je loopt tegen verschillende problemen aan. De ervaring tot nu toe is, dat behandelaars het prettig vinden om bij het onderwerp stil te staan. Het is voor veel mensen toch iets waarvan ze niet weten wat ze ermee aan moeten. En het is niet alleen maar serieus, we lachen ook veel. Althuisius geeft aan dat een gesprek met de hulpverlener soms niet afdoende is. Sommige problemen zijn wat complexer en dan kan het zinvol zijn om door te verwijzen naar een seksuoloog. Wanneer doe je dat wel en wanneer niet? Ook daar helpen wij de hulpverlener bij. De cursus Intimiteit en seksualiteit bestaat uit twee dagdelen en is bedoeld voor alle medewerkers in de zorg. De eerstvolgende cursus is op 2 en 9 november.n PD Foto s Paul le clercq &De Wit De Wit Ze werken nu nog bij verschillende organisaties, op verschillende locaties en in verschillende functies, maar Pieter de Wit van GGZ ingeest en Maartje de Wit van VUmc delen alvast hun achternaam. Met de fusie van beide organisaties in zicht, een kennismaking tussen twee aanstaande collega s. Naam en functie: Pieter de Wit, afdelingsmanager kliniek opname ouderen en dagbehandeling neuropsychiatrie Geboorteplaats en -datum: t Zand, 18 september 1958 Aan de slag bij huidige werkgever: 1999 Wat doe je precies? Ik zorg ervoor dat het primaire behandelproces zo goed mogelijk verloopt. Dat gaat in nauwe samenwerking met het multidisciplinair team. Verder doe ik de opnamecoördinatie van de kliniek. Daarnaast werk ik aan een aantal kleinere projecten. Voorbeelden hiervan: contractmanagement van het taxivervoer van ggz ingeest, de interne verhuizing van de Amstelmere. Waarom deze baan? Ik kon wegens gezondheidsredenen mijn werk als ambulanceverpleegkundige niet meer uitvoeren. Ik heb me toen omgeschoold binnen de zorg, want ik wist wel, dat is echt mijn ding. Ik ben toen een studie spv (sociaal psychiatrisch verpleegkundige) gaan doen. Na drie jaar, kreeg ik de gelegenheid om door te stromen naar een leidinggevende functie omdat leiding geven iets is wat ik ambieer. Ik ben na mijn gezondheidsproblemen dus heel goed terecht gekomen en ik heb het nu erg naar mijn zin. Wat is het leukste onderdeel van je werk? Ik heb veel vrijheid in mijn baan om vorm en inhoud te geven aan het teamleiderschap. Ook is het nauw samenwerken met een multidisciplinair team erg leuk. Het is een inspirerend team en er is veel talent en deskundigheid aanwezig. nieuwe curriculum aan hun coschappen beginnen. Ik ben benieuwd. Naam en functie: Maartje de Wit, postdoc (onderzoeker) medische psychologie sectie diabetes psychologie Geboorteplaats en -datum: Heemskerk, 5 juli 1978 Aan de slag bij huidige werkgever sinds: in 2004 begonnen als promovendus, sinds 1 september 2008 als postdoc Wat doe je precies? Mijn werkzaamheden zijn erg breed. Ik hou me bezig met verschillende onderzoeksprojecten die zich richten op kinderen met diabetes en hun familie. Het onderzoek is dan vooral toegespitst op de kwaliteit van het leven en de psychologische problemen. Eén van de projecten richt zich op prevalentie van depressie bij tieners met diabetes. Bij een ander project ontwikkelen we op internet een cursus voor ouders met tieners die diabetes hebben. Die cursus is vooral om emotionele steun en steun in de opvoeding te bieden Waarom deze baan? In 2004 ben ik begonnen als promovendus, want na mijn studie psychologie wilde ik graag verder met onderzoek. Ik werk hier in een prettige omgeving en vooral de combinatie van onderzoek en medische setting vind ik erg leuk. Omdat ik na mijn promotie vond dat er nog zo veel te doen was voor kinderen met diabetes, was ik blij dat ik hier als post-doc kon blijven werken. Wat is het leukste onderdeel van je werk? De afwisseling, ik ben bezig met nadenken over oplossingen van problemen die in de zorg spelen. Daarnaast heb ik contact met ouders en kinderen over problemen waar zij tegen aan lopen. Sterk in de markt Wat u altijd al heeft willen weten Marktwerking, een term die inmiddels veelvuldig valt binnen VUmc. Waar hebben we het dan eigenlijk over? Hoe belangrijk is het en wat merken wij er op de werkvloer van? In Tracer een serie over marktwerking. Deze week: de nieuwsbrief van team marktonderzoek en verkoop, onderdeel van planning & control van VUmc. n Ellen Kleverlaan In het nieuwe zorgstelsel hebben verzekeraars een grote, sturende rol gekregen. Zij maken nu immers de prijs- en kwaliteitafspraken met de zorgaanbieders. Het maakt zorgaanbieders en verzekeraars afhankelijk van elkaar. Over dit onderhandelingsproces en alles wat ermee samenhangt, bleek binnen de organisatie veel behoefte aan informatie, legt Iris Wanders van planning & control uit. We kwamen op het idee van een nieuwsbrief omdat er zoveel gebeurt momenteel. Zo komt prestatiebekostiging eraan en de dbc-systematiek wordt overhoop gehaald. Bovendien zijn niet alleen wij, maar ook de verzekeraars in dit proces zoekende. Verzekeraars willen zich bijvoorbeeld onderscheiden van hun concurrenten. Want uit onderzoek blijkt dat consumenten nu alleen qua prijs het verschil tussen de zorgverzekeraars weten, verder eigenlijk niet. Goede en langdurige relatie Wanders: Wat je ziet is dat agis zich op kwaliteit gaat onderscheiden. Achmea zoekt het in collectiviteitscontracten en Zorg & Zekerheid kijkt heel lokaal naar praktische zaken. Daardoor leggen de verzekeraars verschillende eisen neer bij de zorgaanbieders. Die eisen komen terecht bij de afdeling p&c van VUmc. En die leggen dat weer neer bij de organisatie. Aan de medisch specialisten wordt bijvoorbeeld gevraagd om indicatoren te turfen voor verschillende dbc s. Onder andere op basis daarvan komt vervolgens een contract tot stand. Waarom is het eigenlijk belangrijk dat VUmc contracten met de verzekeraars tekent? Als patiënten ons maar gewoon weten blijven te vinden? Dan zouden we het passantentarief voor dbc s kunnen rekenen en lijkt er niet veel aan de hand. Maar het is juist ook in ons belang om een goede en langdurige relatie met de zorgverzekeraars te hebben. Want zij zullen steeds vaker hun patiënten naar een bepaalde zorgaanbieder gaan doorverwijzen. Of huisartsen wijzen op goede zorgaanbieders. Dan is het belangrijk dat wij daarbij zitten. Ook zit bij hen geld voor zorgvernieuwing, terwijl wij de kennis hebben. Samenwerken is gunstig voor ons, maar ook voor hen, want zij kunnen zich daar weer op profileren naar hun klanten. ILLUSTRATIE: LORENZO Eenduidige informatie Verzekeraars zijn heel grote organisaties en veel mensen houden zich met een organisatie als VUmc bezig. Juist daarom is het belangrijk dat informatie eenduidig is. Zowel van de verzekeraars richting VUmc, als andersom. Deze nieuwsbrief dient daar een belangrijke rol in te vervullen. Zodat we als VUmc met één mond praten en zodat de informatie die verzekeraars verstrekken ook weer op één manier onze organisatie inkomt. De nieuwsbrief gaat ieder kwartaal verschijnen. Doelgroep van de nieuwsbrief zijn de divisies en divisiebureaus, maar: We hoorden vervolgens dat hij werd doorgestuurd naar de hoofden van de medischspecialistische afdelingen. Daar is blijkbaar ook veel behoefte aan meer informatie. Dat juichen we alleen maar toe. Zij krijgen de nieuwsbrief de volgende keer dus ook. Voor afdelingen waar behoefte is aan meer informatie, komt het team marktwerking en verkoop, bestaande uit Aard Kluck, Paula Juijn, Iris Wanders onder leiding van Pieternel Hummelen, graag langs om nader uitleg te geven. 4 Tracer oktober 2009 Organisatie Onderzoek Onderwijs Patiëntenzorg

5 Vacatures VUmc De volledige vacatures zijn te lezen op intranet onder P&O, direct naar vacatures VUmc, en af te halen bij het loopbaancentrum in de polikliniek. Vacatures van 7 okt t/m 13 okt. Uiterlijke reactiedatum 26 oktober 2009 Medewerk(st)er medische administratie D afdeling/dienst poliklinische werkeenheid mondziekten, kaak-en aangezichtschirurgie, divisie II werktijd 32 uur per week salarisschaal 5 inlichtingen Mw. H. Doeven, h.doeven@vumc.nl of tst Doktersassistent D afdeling/dienst polikliniek revalidatiegeneeskunde, divisie II werktijd uur per week salarisschaal 5 inlichtingen Mw. van der Heijden, jjrm.vdheijden@vumc.nl of tst Onderzoekers in opleiding D afdeling/dienst huisartsgeneeskunde/ EMGO, divisie VI werktijd 28,8-36 uur per week salarisschaal OIO inlichtingen Mw. dr. D. Jansen, d.jansen@vumc.nl of tst Onderzoeksassistent b D afdeling/dienst huisartsgeneeskunde/ EMGO, ivisie VI werktijd 0,8-1,0 uur per week salarisschaal 6 inlichtingen Mw.dr. D. Jansen, d.jansen@vumc.nl of tst Geriatrisch verpleegkundige D afdeling/dienst huisartsgeneeskunde/ EMGO, divisie VI werktijd 25,2 uur per week salarisschaal 8 inlichtingen Mw. D. Jansen, d.jansen@vumc.nl of tst Specialist ouderengeneeskunde D afdeling/dienst huisartsgeneeskunde/ EMGO, divisie VI werktijd 7,2 uur per week salarisschaal 12 inlichtingen Mw. dr. D. Jansen, d.jansen@vumc.nl of tst Oncologie verpleegkundige D afdeling/dienst zorgeenheid oncologie, divisie I werktijd uur per week inlichtingen Mw. Y. Schotsman, hoofd zorgeenheid, tst Post-doc bio-informatics in next generation sequencing D afdeling/dienst department of pathology, divisie V salarisschaal 10 inlichtingen Bauke Ylstra, molecular biologist, b.ylstra@ VUmc.nl of tst Hoofd OK D afdeling/dienst dienst operatie kamers, divisie IV salarisschaal 13 inlichtingen Edwin Pompe, e.pompe@vumc.nl of tst Vacatures van 14 okt t/m 20 okt. Uiterlijke reactiedatum 2 november 2009 Secretaresse sectie gender en sexualiteit D afdeling/dienst medische psychologie en medisch maatschappelijk werk, divisie III werktijd 18 uur per week salarisschaal 5 inlichtingen L. Gijs, sectiehoofd sectie gender en sexualiteit (ma/di/do), l.gijs@vumc.nl of tst Radiodiagnostisch laborant D afdeling/dienst radiologie, divisie V salarisschaal 8 inlichtingen P. Derriks, hoofd paramedische sectie, p.derriks@vumc.nl of tst Financieel - administratief projectmedewerker D afdeling/dienst keel-neusoorheelkunde en heelkunde, divisie II werktijd uur per week salarisschaal 8 inlichtingen Mw. drs. J.M. Tielens, jm.tielens@vumc.nl of tst Senior kernanalist voor de invoer en coördinatie van de robostraat D salarisschaal 8 inlichtingen Erik Sistermans, hoofd genoomdiagnostiek, e.sistermans@vumc.nl of tst Kernanalist voor de invoer van array diagnostiek D salarisschaal 7 inlichtingen J.Weiss, coördinator array-diagnostiek, j.weiss@ VUmc.nl of tst Analist voor DNA-diagnostiek en research D salarisschaal 7 inlichtingen Gerard Pals, hoofd centrum voor bindweefselresearch, g.pals@vumc.nl of tst Analist voor het centraal uitvoeren van de sequentieanalyse D salarisschaal 6 inlichtingen Ron van Schooten, r.vanschooten@vumc.nl of tst Medisch administratief medewerker DNA- en eiwitdiagnostiek D salarisschaal 6 inlichtingen Resie Vervenne-van Spaendonk, coördinator secretariaat DED, r.vervenne@vumc.nl of tst Post-doc voor implementatie van prenatale array-diagnostiek (met uitzicht op opleidingsplaats) D salarisschaal 10 inlichtingen Shama Bhola, hoofd LCH, s.bhola@vumc.nl of tst Onderzoeker in opleiding D afdeling/dienst epidemiologie en biostatistiek, divisie VI salarisschaal OIO inlichtingen Mw. prof.dr. C.A. Uyl- de Groot, c.uyl@vumc.nl of tel Logistiek medewerker D afdeling/dienst huisartsgeneeskunde/ EMGO+, divisie VI werktijd 7,2 uur per week salarisschaal 6 inlichtingen Mw. dr. D. Jansen, d.jansen@vumc.nl of tst , Oproepen & advertenties Bibliotheek Medewerkers en vrijwilligers van VUmc kunnen gratis een advertentie plaatsen. Niet meer dan 25 woorden en voorzien van achternaam en toestelnummer. Prijzen niet hoger dan 2250 euro. Aanleveren via communicatie@vumc.nl Bezoek de medische en verpleegkundige bibliotheek in VUmcop locatie 0B100 (nabij personeelsrestaurant). Openingstijden: maandag t/m donderdag van 9 tot 21 uur en vrijdag van 9 tot 17 uur. Tel: (020-44) Web: Af te halen bij het CMA voor uw afdeling 23 rings hoezen! Ze zijn af te halen bij de balie van het centraal medisch archief in de polikliniek op PK -1 Z 055. J.Tamse, Seniormedewerker CMA tst J.Tamse@VUmc.nl Afvoer van alle soorten pallets uit ziekenhuis en polikliniek De afdelingen goederenontvangst en transport hebben een nieuwe regeling getroffen voor het afvoeren van alle pallets uit ziekenhuis en polikliniek Waarom een nieuwe regeling; De pallets komen het ziekenhuis en de poli binnen omdat ze worden meegeleverd bij grote hoeveelheden (bulk) goederen.de pallets bleven na afhalen van de goederen op de afdeling staan. De medewerkers van goederenontvangst zijn door de huidige werkdruk niet in staat om de Europallets de dag na levering weer op te halen. Voor het ophalen van de andere pallets (zgn. wegwerp pallets) was wel een regeling getroffen..voor de klant was het niet duidelijk wanneer en door wie welke pallets worden opgehaald. Wat gaan we veranderen Alle achtergebleven pallets (euro en wegwerp) worden opgehaald door de transport op de afvalpunten in de gebouwdelen. Elke woensdag worden pallets die zijn achtergebleven in ziekenhuis en poli, opgehaald door een medewerker van transport (proef van 3 maanden). De medewerkers van goederenontvangst die goederen op pallets leveren, zullen alleen indien mogelijk eerder dan woensdag pallets mee retour nemen. Wat willen we bereiken Een duidelijke regeling voor de VUmc klanten en de betrokken FB afdelingen. (ophalen na aanmelden of tijdens vaste ophaaldag) Het maakt niet uit wat voor soort pallet het betreft. (alle soorten worden in 1 keer meegenomen) Geen pallets die lang blijven staan (opgeruimder ziekenhuis) Mededeling Op 1 oktober 2009 j.l. is Marjan Ostendorf, voormalig coördinator bestuursbureau raad van bestuur bij de afdeling pathologie begonnen als hoofd medische administratie. Haar nieuwe werkadres is 1 E kamer 22 en telefoonnummer Monique van den Berg heeft haar functie als hoofd strategie, bestuur en projecten reeds overgenomen. Griepvaccinatie Voor wie? Voor jezelf. Maar bovenal voor de mensen om je heen. Voor elkaar, dus. Iedereen kan griep krijgen en anderen, waaronder patiënten met het griepvirus besmetten. Het griepvirus vormt een extra gevaar voor patiënten en je verkleint de kans op besmetting wanneer je je tijdig laat vaccineren. De Raad van Bestuur van VUmc biedt ook dit jaar het gezondheidspersoneel een gratis griepvaccinatie aan. Ben ik dan meteen ingeënt tegen de mexicaanse griep? Nee. Dit vaccin is voor de jaarlijkse seizoensgriep en niet voor de Mexicaanse griep. Wanneer kan ik me laten vaccineren? Maandag 26 oktober t/m vrijdag 30 oktober 2009 Tijden: uur Locatie: lobby van Het Plein (personeelsrestaurant VUmc) Proefaudit veiligheidmanagementsysteem Op 2 en 3 november vindt een ziekenhuisbrede proefaudit over het veiligheidmanagementsysteem (VMS) conform de NTA 8009:2007 plaats. De raad van bestuur heeft deze proefaudit bij het VMS veiligheidsprogramma aangevraagd om alvast een duidelijk, objectieve beoordeling op de voortgang van de implementatie van het VMS te verkrijgen. Eind 2012 moeten namelijk alle ziekenhuizen volgens de NTA 8009:2007 gecertificeerd zijn. Vumc wil deze certificering gelijktijdig met de NIAZ accreditatie in november 2010 behalen. De proefaudit wordt uitgevoerd door NIAZ auditoren. Zij komen naar het VUmc om aan de hand van gesprekken met medewerkers en het inzien van documenten een beeld te krijgen in hoeverre de NTA 8009:2007 al in VUmc geïmplementeerd is. Daarnaast wordt duidelijk in hoeverre deze goed toepasbaar is. Ter voorbereiding heeft VUmc ca. 150 documenten naar het VMS veiligheidsprogramma toegestuurd. Tevens zijn de vragen uit het evaluatie instrument van het VMS veiligheidsprogramma beantwoord. Het evaluatie instrument bevat ziekenhuisbrede vragen en afdelingsvragen. De ziekenhuisbrede vragen waren gericht op het persoonlijke commitment van de raad van bestuur. In de afdelingsvragen werd bevraagd in hoeverre het VMS op de afdelingen is geïmplementeerd. De afdelingsvragen zijn door acht medici uit verschillende afdelingen beantwoord. Op 2 en 3 november vinden gesprekken met medewerkers van vrijwel alle betrokken functiegroepen rondom patiëntveiligheid plaats. Binnen 3 weken na de audit, dus voor 27 november, ontvangt VUmc een rapportage van de bevindingen. Deze rapportage zal een duidelijk beeld geven in hoeverre het VMS in VUmc geïmplementeerd is. Voor meer informatie Leo de Haan (Leo.deHaan@vumc.nl) of Nicole Feller (n.feller@vumc.nl). Bedrijfsyoga maandagmiddag in de lunchpauze Tijdens de lunchpauze even helemaal ontspannen? Zin om mee te doen met de bedrijfsyoga? Dat kan s maandags in de lunchpauze. Er is een groep van tot uur en een groep van tot uur. We doen losmaakoefeningen, klassieke yogahoudingen, ademhalingsoefeningen en ontspanningsoefeningen. Je hoeft niet jong of lenig te zijn om mee te doen. Het is vooral belangrijk dat je de oefeningen vanuit je gevoel en met aandacht doet. Om daarna s middags weer fit aan de slag te gaan! Er zijn in beide groepen enkele plaatsen vrijgekomen. Als je interesse hebt, kan je een gratis proefles meedoen. Voor informatie en aanmelding: Karin de Wildt, tel , karunadewildt@cs.com Toegang medische bibliotheek buiten openingstijden Ook buiten openingstijden is de medische bibliotheek toegankelijk voor medewerkers van het VUmc. Wanneer u gebruik wilt maken van deze service, vraagt u om het formulier autorisatie kaartlezer aan onze bibliotheekbalie. Als u het formulier daar ingevuld weer inlevert, is uw VUmc-pas binnen een week geautoriseerd voor toegang ná reguliere openingstijden. Cursussen Vergroot uw informatievaardigheden met de cursussen van de medische bibliotheek! Doe bijvoorbeeld onze cursus Systematisch zoeken voor reviews, of onze PubMed-, Reference manager- of Citatieanalysecursus. Meer info en aanmelden op: Bij kennis met de Nieuwsbrief medische bibliotheek Blijf op de hoogte van de nieuwste medische informatiebronnen en de service die wij u bieden met onze nieuwsbrief voor artsen, onderzoekers, verpleegkundigen en paramedici van VUmc: html Inhoudelijke vragen? Bel of mail de medisch informatiespecialist! René Otten: (020-44)42027, r.otten@ubvu.vu.nl; Hans Ket: (020-44)42523, h.ket@ubvu.vu.nl; Ilse Jansma: (020-44)42523, i.jansma@ubvu.vu.nl. Tracer: *97 (zeven!) 337. Tracer oktober 2009

6 Menu Personeel en organisatie Amstel Academie Informatie over het menu vindt u ook op de startpagina van intranet Informatie over personele zaken vindt u ook op intranet onder de rubriek personeel De Boelelaan HV Amsterdam (020) Bedrijfsopleidingen M. van Nieuwenhoven (020) Bij- en nascholingen M. van Nieuwenhoven (020) Verpleegkundige vervolgopleidingen (020) Paramedische opleidingen (020) donderdag 22 oktober gebakken vis, remouladesaus, wortelen, frituur aardappel, gebonden tomatensoep, heldere Chinese kippensoep, vegetarische gebonden tomatensoep, vegetarische heldere Chinese soep vrijdag 23 oktober Bolognaisesaus, vegetarische Bolognaisesaus, komkommersalade, spaghetti, geraspte kaas, gebonden mosterdsoep, heldere groentesoep, vegetarische gebonden mosterdsoep, vegetarische heldere groentesoep zaterdag 24 oktober wienerschnitzel, vegetarische schnitzel, jus + vegetarische jus, Koninginne melange, frituur aardappel, gebonden kip-kerriesoep, heldere tomaatvermicelli, vegetarische gebonden kerriesoep, vegetarische heldere tomaat-vermicelli zondag 25 oktober canneloni, rauwkost, foccacia, gebonden goulashsoep, heldere vermicellisoep, vegetarische gebonden paprikasoep, vegetarische heldere vermicelli maandag 26 oktober rundvlees a la Bourguignon, rode kool, aardappelpuree, gebonden edel preisoep, heldere kippensoep, vegetarische gebonden edel preisoep, vegetarische heldere groentesoep dinsdag 27 oktober Romeinse macaronischotel, geraspte kaas, gebonden linzensoep, heldere Mulligatawnysoep, vegetarische gebonden linzensoep, vegetarische heldere Mulligatawnysoep woensdag 28 oktober gegrilde zalm, Koninginnen melange, Duchesse aardappel, gebonden mosterdsoep, heldere Madrileensesoep, vegetarische gebonden mosterdsoep, vegetairsche heldere Madrileensesoep donderdag 29 oktober gegrilde varkens pepersteak, bonne femme garnituur, gebonden tomaat-pompoensoep, heldere aspergesoep, vegetarische tomaat-pompoensoep, vegetarische heldere aspergesoep Informatiemarkt over persoonlijk budget Weet u al waaraan u uw persoonlijk budget wilt besteden? Hoe kunt u dit spaarpotje voor persoonlijke ontwikkeling besteden? Neem nu tijd voor uw persoonlijke ontwikkeling! Op 10, 11 en 12 november (dinsdag tot en met donderdag) kunt u de informatiemarkt over persoonlijk budget bezoeken. Op deze markt kunt u zich inschrijven om een cursus yoga te volgen, u kunt veel cursus materiaal vinden van de Amstel Academie en LOI, er staat een gezondheidszuil om uw fysieke conditie te controleren, de catering zorgt voor gezonde hapjes. Daarnaast krijgt iedere bezoeker een geweldige verrassing. Authentiek leiderschap in VUmc In januari van dit jaar zijn we gestart met een nieuwe leergang in het kader van dienend leiderschap onder de voorlopige werktitel De Innerlijke Krijger. De leergang is bestemd voor het tweede en derde besturingsniveau. Het beslaat 9 blokken van 2 dagen en is gericht op het verder versterken van krachtig, authentiek leiderschap. Van deelnemers wordt verwacht dat zij bereid zijn open naar zichzelf te kijken en een belangrijke bijdrage te (gaan) leveren aan de organisatieontwikkeling in VUmc. Vanwege het nu al gebleken succes van deze leergang zal in januari 2010 een tweede groep starten. Als u belangstelling hebt, dan kunt u contact opnemen met één van de begeleiders van de leergang: Angelique Schueler, toestel: 42109, a.schueler@vumc.nl Wanda Straatman, toestel: 44262, w.straatman@vumc.nl Ongewenst gedrag en bereikbaarheid vertrouwenspersonen VUmc wil iedereen een goed en veilig werkklimaat bieden. Daarom voert VUmc een actief beleid om gewenst gedrag te bevorderen en ongewenst gedrag tegen te gaan. Als je te maken hebt met ongewenst gedrag kun je contact opnemen met een vertrouwenspersoon van VUmc. De vertrouwenspersonen zijn onafhankelijk en de gesprekken zijn vertrouwelijk; zij zullen samen met jou de situatie verhelderen en bekijken wat de beste manier is om deze op te lossen. De vertrouwenspersonen zijn tijdens kantooruren bereikbaar via of via de stafdienst P&O Nieuwe medewerker nodig? Heeft u een nieuwe medewerker nodig op uw afdeling? Dan kunt u voordat u de werving en selectie procedure in gang zet eerst de kandidatenpool raadplegen. De kandidatenpool bevat gegevens van mensen die een open sollicitatie doen via de zogenaamde Werkensite. Zij vullen hier een formulier in plus hun motivatie om bij VUmc te willen werken. Deze kandidaten worden door het loopbaancentrum VUmc gescreend. De gegevens van deze kandidaten blijven drie maanden in de kandidatenpool staan. Kijk of de juiste medewerker in de kandidatenpool zit. Voor meer informatie over de kandidatenpool kunt u contact opnemen met Hugo Ruighaver van het loopbaancentrum (42744). Het aanbod bedrijfsopleidingen voorjaar 2009 van de Amstel Academie staat op internet. link Ontwikkelingsgerichte trainingen De Amstel Academie biedt inspirerende trainingen en workshops aan, die u ondersteunen bij het optimaal benutten van uw kwaliteiten. Weet u nog niet welke training u wilt volgen? Kijk snel hieronder en schrijf nu in! Open aanbod VUmc In goed overleg met de Unit Human Resource Management van de stafdienst P&O is een aantal trainingen ontwikkeld dat direct aansluit bij het beleid van het VUmc, vanuit de visie dat de werkgever faciliterend is in de ontwikkeling van goed medewerkerschap en goed leiderschap. Deze trainingen worden door P&O betaald. Medewerkerschap Assertief optreden op 3, 11 en 24 november. U leert uw bezwaren, kritiek, behoeften en meningen op respectvolle manier te verwoorden en beter voor uw belangen op te komen. Collegiale opvang na een schokkende gebeurtenis op 24 en 25 november. Na deze training beschikt u over de vereiste kennis, inzicht en vaardigheden om collega s na een schokkende gebeurtenis op te vangen. Leiderschap Dienend leiderschap (vervolg op de basistraining) op 10 november. U wisselt ervaringen uit met eerdere deelnemers en doet nieuwe inspiratie op. Het programma wordt samengesteld op grond van wensen en vragen van deelnemers. Voor wetenschappers De promovendus en de toekomst op 19 en 20 november. U bent in de laatste fase van uw promotie of u bent onlangs gepromoveerd. Deze training gaat over de vraag: wat wil ik nu echt en wat heb ik nodig om daar te komen? Inhoudelijke informatie over deze trainingen kunt u vinden op www. AmstelAcademie.nl (en dan doorklikken naar Ontwikkelingsgerichte trainingen. Daar treft u ook het digitale inschrijfformulier. Voor meer informatie kunt u ook contact opnemen met Marjolein van Nieuwenhoven. Zij staat u graag te woord! Tel , mj.vnieuwenhoven@ vumc.nl vrijdag 30 oktober babi ketjap, quorn ketjap, ketjap groenten, witte rijst, gebonden tomatensoep, heldere Chinese kippensoep, vegetarische gebonden tomatensoep, vegetarische heldere Chinese soep zaterdag 31 oktober gebakken vis, remouladesaus, gemengde salade, frites, gebonden aspergesoep, heldere groentesoep, vegetarische gebonden aspergesoep, vegetarische heldere groentesoep zondag 1 november kotelet Suisse, groentenstrüdel, jus, tuinbonen, gekookte aardappelen, gebonden kip-kerriesoep, heldere tomaatvermicelli, vegetarische gebonden kerriesoep maandag 2 november Hollandse hachee, vegetarische hachee, rode kool met appeltjes, gekookte aardappelen, gebonden Parijse uiensoep, heldere Madrileense soep, gebonden vegetarische Parijse uiensoep, heldere vegetarische Madrileense soep dinsdag 3 november geroerbakte runderreepjes, tomatensaus, tagliatelle verde, gebonden Zwitserse kaassoep, heldere aspergesoep, gebonden vegetarische Zwitserse kaassoep, heldere vegetarische aspergesoep woensdag 4 november kipsaté, omelet naturel, satésaus, nasi, vegetarische nasi, atjar + kroepoek, gebonden tomatensoep, heldere Chinese kippensoep, gebonden vegetarische tomatensoep, heldere vegetarische Chinese soep Nationale en VUmc Patiëntveiligheidsweek Maandag 23 tot en met vrijdag 27 november 2009 Samen zorgen voor veiligheid! VUmc organiseert in de nationale week van de patiëntveiligheid diverse activiteiten. Maandag 23 november: MEDICATIEVEILIGHEIDSLUNCH Voor aios en artsen tot uur, Waver Dinsdag 24 november: CARE-OK CAFÉ, IZEP, hoe staat het met de veiligheidscultuur op jouw afdeling? Verpleegkundigen en andere geïnteresseerden tot 13.00, de Rijnzaal, ZH 6E11 Woensdag 25 november: MINISYMPOSIUM met WORKSHOPS Presentaties van: Bas Geerdes (directeur IOP) Bob van Asselt (piloot en veiligheidsdeskundige) Ralf Krage (anesthesist) Workshops over: IZEP, veiligheidscultuur, Toon van Galen (unitleider recovery) Simulaties, levensechte praktijkoefening Ralf Krage (anesthesist) en Hagen Biermann (intensivist) E-learning medische apparatuur, Martin Straks (e-learning adviseur) Voor iedereen tot uur, Amstelzaal e.o. Dagelijks: Van tot POSTERPRESENTATIES en filmpjes over veiligheidsonderwerpen als: het veiligheidsmanagementsysteem, PRISMA (incidentenanalyse), IZEP (zelfevaluatie patiëntveiligheidscultuur) en prospectieve risicoanalyse) DEMONSTRATIES IN HET SIMULATIELAB uur Op aanvraag: GRATIS AFDELINGSCONSULT APPARATUUR OKAY? door de keurmeesters van FMT IZEP workshop patiëntveiligheidscultuur Voor meer informatie kijk op: Contact: communicatie@vumc.nl, of Marcia Sanderse Symposium Samenspel in patiëntenlogistiek: Bouwen aan het ziekenhuis van de toekomst -speerpunten? maandag 9 november 2009 Amstelzaal, VU medisch centrum Informatie en inschrijven: PAOG cursus- en congresorganisatie paog@vumc.nl Tel: Inschrijven via Tracer oktober 2009

7 Foto M&C-VU/Peter Gerritsen De mens achter de wetenschapper Training geeft onderzoekers vat op hun toekomst De wetenschap is een prachtig vak, maar stelt ook zware eisen. Veel promovendi en postdocs worstelen met de toenemende werk- en publicatiedruk, conflicten op de werkvloer, problemen met de begeleiding of een beperkt carrièreperspectief. Hoe ga je daar als persoon mee om? Onderzoeker Roel Breuls ontwierp trainingsprogramma s voor jonge onderzoekers en hun begeleiders. n Ursula Wopereis Ik ben van huis uit bètawetenschapper en heb het altijd erg leuk gevonden om onderzoek te doen. Maar het systeem drukt mensen wel in een keurslijf en heeft nauwelijks aandacht voor persoonlijke ontwikkeling en de mens achter de wetenschapper, vertelt Roel Breuls. Hij spreekt uit ervaring. Na zijn promotie kreeg Breuls als veelbelovend onderzoeker de mogelijkheid om twee jaar als postdoc te werken aan een gerenommeerde Amerikaanse universiteit. Het was een buitengewoon competitieve omgeving, een walhalla voor wetenschappers, maar ik merkte dat ik er niet op mijn plek was en ben voortijdig gestopt. Het was een moeilijke beslissing. Volgens mijn omgeving tekende ik mijn wetenschappelijke doodvonnis. Dat viel Roel Breuls wil onderzoekers handvatten geven om met moeilijke situaties om te gaan overigens wel mee, want in no-time bood VUmc me een postdocplaats aan voor vijf jaar, met uitzicht op een positie als universitair docent. Alles werd me altijd op een presenteerblaadje aangeboden en ik kreeg veel waardering vanwege mijn publicaties. Maar al die jaren heb ik me afgevraagd: wil ik dit wel? Tracer oktober 2009 Organisatie Onderzoek Onderwijs Patiëntenzorg Om zijn horizon te verbreden volgde Breuls in zijn vrije tijd een professionele opleiding coaching en communicatie. Die opleiding leverde veel inzicht op, ook over mezelf. Uiteindelijk werd me duidelijk dat ik iets wilde gaan doen met de persoonlijke ontwikkeling van wetenschappers. Door een wijziging Studenten krijgen witte jas Verkiezing Topartsen van start Mednet, een nieuwsmagazine en -website voor artsen, is een landelijke verkiezing gestart van de Topartsen Binnen ieder specialisme wordt de best algemeen functionerende arts aangewezen. Het motto is: aan welke arts vertrouwt u uw dierbaren toe. De verkiezingen lopen tot en met 1 december Op 14 januari 2010 worden de Mednet Topartsen bekend gemaakt tijdens de Mednet Nieuwsjaarsborrel. Stemmen kunnen worden uitgebracht op Sinds drie jaar organiseert Mednet de intercollegiale verkiezing onder medisch specialisten. Daarvoor vraagt Mednet aan alle medisch specialisten om binnen hun specialisme de beste generalist aan te wijzen. Gebleken is dat instellingen de Mednet Topartsen van groot belang vinden en de bij hen verkozen Topartsen graag via websites en magazines naar buiten toe presenteren. Verkozen topartsen merken daar al effect van en zien een groei van het patiëntenaanbod op de polikliniek sinds hun verkiezing. Artsen zelf vinden een verkozen plaats in de MedNet Topartsen nu vooral nog leuk en eervol. Naar verwachting zal het belang van de kwalificatie Toparts zowel voor de instellingen als de medici komende jaren verder groeien. Met de voortgaande marktwerking zullen instellingen en artsen zich meer landelijk in de financiële situatie kwam mijn toekomst als universitair docent op de tocht te staan. Ik heb de knoop doorgehakt en ben naar de Amstel Academie gestapt met het voorstel om trainingen te ontwikkelen voor wetenschappers. Dat plan werd positief ontvangen, ook omdat VUmc net een nota had gepresenteerd over de carrièreperspectieven voor wetenschappers. De reacties in Breuls directe omgeving waren echter verdeeld. Sommige collega s vonden het zonde dat zo n goed onderzoeker verder wilde gaan als een soort Emile Ratelband. Anderen waardeerden het juist dat ik iets voor deze groep wilde gaan doen. Erkenning van problematiek De eerste trainingen zijn inmiddels achter de rug en werden zeer positief ontvangen. Veel onderzoekers lopen tegen dezelfde problematiek aan. De deelnemers zien het programma als een er- en herkenning van hun situatie. Tijdens de training krijgen ze handvatten om op een andere manier met moeilijke situaties om te gaan. Veel jonge wetenschappers denken ook dat zij als enige met vragen zitten, dus het is belangrijk dat zij als groep met elkaar in gesprek gaan. Het systeem zal niet snel veranderen, denkt Breuls, maar door zelf initiatief te nemen kun je wel je persoonlijke situatie verbeteren. Bijna tweehonderd studenten hebben op 10 oktober een witte jas gekregen. Hiermee markeert VUmc de start van de masteropleiding, waar studenten meer met patiënten in aanraking komen. Het was de grootste groep sinds VUmc de van oorsprong Amerikaanse ceremonie in Nederland introduceerde. Tijdens de plechtigheid spreken studenten een zelf geschreven belofte uit, vergelijkbaar met de eed van Hippocrates. Met deze jaartekst geven ze aan hoe ze straks in de praktijk patiënten willen behandelen en hun vak gaan uitoefenen. Hoe willen ze als arts functioneren, welke verantwoordelijkheden, idealen en verplichtingen verbinden zij aan hun beroep en hoe dragen zij deze wensen uit? Zij doen dit ten overstaan van familie, vrienden, artsen en vertegenwoordigers van medisch onderwijs. Doel van de ceremonie is dat er meer inzicht in en bewustwording van het arts-zijn zowel bij de student als bij de opleider komt. n MK moeten profileren. Immers, patiënten en zorgverzekeraars zullen meer gericht op zoek gaan naar de beste arts binnen een specialisme die zorg van een bovengemiddelde kwaliteit levert. De uitslag van de verkiezingen wordt gepubliceerd op en in Mednet nummer 1 van n MK Wetenswaardig Thuiswonende mensen met dementie Thuiswonende mensen met dementie vinden dat zij vaak onvoldoende of helemaal geen hulp ontvangen op diverse zorgaspecten. Dat blijkt uit onderzoek van Henriétte van der Roest. Ondervraagden geven aan dat ze onvoldoende worden geïnformeerd over wat er met hen aan de hand is. Ook vinden ze dat ze te weinig hulp krijgen bij geheugenproblemen, gezelschap en dagbesteding. Dit blijkt uit een grootschalig onderzoek onder 236 thuiswonende mensen met dementie en 322 mantelzorgers naar hun ervaren zorgbehoeften. Dit onderzoek laat zien dat mensen met dementie heel goed kunnen aangeven hoe zij hun situatie ervaren. Bijna 10% van de geïnterviewde mensen met dementie geeft aan geen of onvoldoende informatie over dementie en de beschikbare zorg te ontvangen. Opvallend is verder dat mantelzorgers vrijwel dezelfde onderwerpen noemen als het gaat om onvoldoende adequate hulp of zorg voor geheugenproblemen, dagbesteding en gezelschap. Daarnaast gaven mantelzorgers aan zelf ook onvoldoende informatie te ontvangen over dementie en de beschikbare zorg. Om de informatievoorziening voor mantelzorgers en mensen met dementie te verbeteren en het makkelijker te maken om geschikte zorg te vinden, heeft Van der Roest de DementieWijzer ontwikkeld en getest. Deze DementieWijzer, die mantelzorgers en mensen met dementie zelf via internet kunnen raadplegen, geeft via concrete vragen snel duidelijkheid over de eigen zorgbehoefte en de hiervoor beschikbare zorg in de buurt. De eerste resultaten zijn positief. Gebruikers bleken adequater om te kunnen gaan met zorgbehoeften en mantelzorgers voelden zich ook beter in staat om zorg te bieden aan hun naaste. De DementieWijzer is nu nog niet beschikbaar en wordt nog verder ontwikkeld voor algemeen gebruik. Voorlichting over gevolgen hielprik De hielprik bij pasgeboren baby s geeft zowel informatie over behandelbare ziektes als ook over dragerschap van ziektes. Deze informatie kan op een risico bij volgende zwangerschappen wijzen. Martina Cornel, hoogleraar community genetics, pleit voor een helder onderscheid tussen deze kennis over dragerschap en het opsporen van behandelbare aandoeningen. Ouders moeten vooraf beter weten voor welke informatie zij kiezen en met welke consequenties. Cornel publiceert met een groep buitenlandse collega s deze maand hierover in het toonaangevende Nature Reviews Genetics. De hielprik is een onderzoek dat aan alle pasgeborenen wordt aangeboden om behandelbare ziektes snel op te sporen. De hielprik in de Verenigde Staten bevat ook informatie over enkele minder goed behandelbare aandoeningen. Daarnaast levert de hielprik informatie over dragerschap van recessieve ziekten, informatie die op verhoogde risico s bij volgende zwangerschappen kan wijzen. In sommige landen is de hielprik verplicht. Beleidsmakers in die landen hebben besloten dat dragerschapinformatie altijd moet worden doorgegeven aan de ouders. Dat botst met het recht-op-niet-weten van de minderjarige en zijn ouders. 7

8 Agenda Promoties vrijdag 23 oktober aula, uur, K. Boor, The clinical learning climate promotoren: prof.dr. F. Scheele, prof.dr. C.P.M. van der Vleuten, prof.dr. A.J.J.A. Scherpbier maandag 26 oktober aula, uur, C.M.W. van Stijn, Helminth glycans and their interaction with the immune system promotor: prof.dr. Y. van Kooyk; copromotor: dr. I.M. van Die maandag 26 oktober aula, 13,45 uur, G.M. van Dijk, Course of limitations in activities in elderly patients with osteoarthritis of the hip or knee promotoren: prof.dr. J. Dekker, prof.dr. G.J. Lankhorst; copromotor: dr. C. Veenhof woensdag 28 oktober auditorium, uur, L.R. Perk, Immuno-PET: A navigator in antibody development and applications promotoren: prof.dr. G.A.M.S. van Dongen, prof.dr. C.R. Leemans; copromotor: dr. G.W.M. Visser vrijdag 30 oktober auditorium, uur, A.A.F.A. Veenhof, The modern management of rectal cancer. The introduction of laparoscopic techniques (WERKTITEL) promotor: prof.dr. M.A. Cuesta; copromotoren: dr. A.F. Engel, dr. D.L. van der Peet donderdag 5 november aula, uur, A.M. Beek, Cardiovascular magnetic resonance imaging: Applications in patients with myocardial infarction and ischemic cardiomyopathy promoter: prof.dr. A.C van Rossum vrijdag 6 november aula, uur, F.H.P. van Velden, Optimal reconstruction algorithms for high-resolution positron emission tomography promotor: prof.dr. A.A. Lammertsma; copromotor: dr. R. Boellaard maandag 9 november aula, uur, I. Nijrolder, Fatigue in primary care. Course, prognosis and diagnoses promotor: prof.dr. H.E. van der Horst; copromotor: dr. D.A.W.M. van der Windt woensdag 11 november auditorium, uur, C. Mulder, Biomarkers in Alzheimer s disease promotoren: prof.dr. M.A. Blankenstein, prof.dr. Ph. Scheltens donderdag 12 november aula, uur, M. Ceelen, Growth and development of children born after IVF treatment promotoren: prof.dr. H.A. Delemarre-van de Waal, prof.dr.ir. F.E. van Leeuwen; copromotoren: dr. M.M. van Weissenbruch, dr. J.P.W. Vermeiden maandag 16 november aula, uur, N.C. Krak, Response monitoring in advanced breast cancer using positron emission tomography: methodological aspects promotoren: prof.dr. A.A. Lammertsma, prof.dr. O.S. Hoekstra; copromotor: dr. J.J.M. van der Hoeven Oratie donderdag 29 oktober aula, uur, prof.dr. H.F.E. Smit, Publieke geestelijke gezondheid: analyse en synthese Symposia zaterdag 24 oktober Janskerk, Het huis van God: Symposium over het ziekenhuis Meer informatie: maandag 2 november Amstelzaal (auditorium), Onbekende complicaties bij diabetes Meer informatie: lj.vanthull@ VUmc.nl of m.dekker@vumc.nl maandag 9 november Amstelzaal, symposium Samenspel in patiëntenlogistiek dinsdag 24 november VU medisch centrum, Symposium PRISMA, Uw volgende stap in diabeteseducatie voor type 2 diabetespatiënten? Cursussen donderdag oktober Aristo, Amsterdam, Teach the teacher: Didactische basisprincipes dinsdag 17 november auditorium, Foetale echocardiografie: Van vier-kamerbeeld tot gecorrigeerde transpositie woensdag 18 november foyer, Opleidingsmarkt Meer informatie: Meta Ponsen, tst UMC s leggen unieke gezamenlijke databank aan Voor het biologisch materiaal is een stikstofvat geplaatst in de speciaal daarvoor omgebouwde kelderruimte onder VUmc Het Parelsnoer Initiatief: epidemioloog professor Jacqueline Dekker zou er wel uren over kunnen praten, zegt ze. Ze is heel enthousiast en zij niet alleen. Samen met vertegenwoordigers van acht afdelingen van VUmc en collega s van zeven andere UMC s, heeft ze de afgelopen twee jaar alles in gereedheid gebracht voor de aanleg van een centrale databank met klinische gegevens en een biobank voor acht veel voorkomende ziekten. n Marianne Meijerink Nu kan de invoer van de data beginnen. Acht parels, want het gaat om waardevol materiaal voor onderzoekers, dat permanent wordt aangevuld door alle acht deelnemende umc s. Cijfermatige gegevens komen terecht in een centrale digitale opslagplaats. Daarnaast slaan de umc s biologisch materiaal op in eigen, speciaal daarvoor ingerichte stikstofvaten en vriezers. Alles gebeurt uiteraard geanonimiseerd en alleen met toestemming van de patiënt. Grote stappen De databank staat ter beschikking van onderzoekers. Doordat zij toegang hebben tot deze accumulatie van kennis en gegevens kunnen grote stappen worden gezet in de verbetering van diagnostiek en behandelmethoden. Met de aanlevering, vorige week, van de eerste patiëntdata en het installeren van een stikstofvat voor biopten en ander biologisch materiaal in de speciaal omgebouwde kelderruimte onder VUmc, is het Parelsnoer nu echt operationeel. Als directeur van Parelsnoer VUmc is Dekker verantwoordelijk voor de organisatie, het beheer en de afstemming met de andere centra. Dekker geeft als voorbeeld een neuroloog die onderzoek doet naar het ontstaan van Alzheimer. Stel dat hij wil weten of een eiwit in het bloed kan voorspellen wie wel of niet dement zal worden. Hij kan dan de relevante klinische gegevens onderzoeken van patiënten in de databestanden van alle acht umc s. Dat zoiets kan, is uniek in de wereld. Het is zo n enorme impuls voor de ontwikkeling van medische kennis! De eerste acht aandoeningen zijn voorlopig cerebro vasculair accident (beroerte), diabetes mellitus, erfelijke darmkanker, inflammatoire darmziekten (ziekte van Crohn en colitis alcerosa), leukemie, neurodegeneratieve ziekten, zoals Alzheimer), nierfalen en reumatoïde artritis en artrose. In een later stadium zullen ook gegevens over andere ziektebeelden worden verzameld en toegevoegd. Heel bijzonder Het Parelsnoer is opgezet met subsidie van ocw, maar moet straks op eigen kracht gaan draaien. Jacqueline Dekker is part time programmadirecteur voor VUmc, ondersteund door een coördinator. Met de afdelingen ict, klinische chemie en pathologie is de centrale organisatie opgezet en voor elk van de acht ziektebeelden is een vertegenwoordiger op de betrokken afdeling verantwoordelijk voor de aanlevering van gegevens en biomaterialen. Dekker: Iedereen heeft met enorme inzet toegewerkt naar het moment dat we van start konden gaan. De motivatie om het Parelsnoer van de grond te krijgen was heel groot, ook bij de andere instellingen. En nu wordt het opeens heel concreet. Patiënten worden geïdentificeerd, gegevens worden verzameld en ingevoerd. Het is heel leuk om te zien dat het nu ook op de afdelingen gaat leven. Het lijkt alsof iedereen beseft dat we iets heel bijzonders aan het doen zijn! En dat is ook zo! Effectief toezicht vraagt kritische rol van de Inspectie voor de Gezondheidszorg Blinde vlekken als bron van informatie Ziekenhuizen houden zich niet aan richtlijnen voor onderhoud van medische apparaten. Ziekenhuis in Emmen ontslaat chirurg na doden. Krantenkoppen waar de Inspectie voor de Gezondheidszorg bij betrokken was. Inspecteur Hofstra: Ons doel is altijd: wat kan er beter en veiliger? Jan Roos van het instituut ondersteuning patiëntenzorg: Een fout negeren is onprofessioneel. n Barbara van Male Hoe komt het zover dat een patiënt aan de verkeerde kant wordt geopereerd, de verkeerde medicatie krijgt of dat een gaas achterblijft? Wij kijken naar het systeemfalen, naar het geheel. Veelal ligt het niet aan die ene arts of verpleegkundige. Christien Hofstra, igz-inspecteur, licht toe hoe toezicht op calamiteiten werkt. Een calamiteit is vreselijk voor alle betrokkenen, maar het is ook een bron van informatie over het systeem en veiligheid. Jan Roos, plaatsvervangend iop-hoofd en contactpersoon voor de igz: In VUmc doe ik onder meer nader onderzoek naar calamiteiten. Dat gebeurt niet lichtvaardig, we houden niet op bij omdat we het altijd zo doen. Waarom, waarom, en nog eens waarom. Bij de analyse herken je geregeld de gebreken waar de igz in haar landelijke rapporten de vinger op legt. Calamiteitenonderzoek is één van de instrumenten van toezichthouder igz. Rapporten, vragenlijsten, jaargesprekken en thematisch toezicht moeten ervoor zorgen dat ziekenhuizen zich bewust blijven van verantwoorde, veilige zorg. Helpen die instrumenten ook? Hofstra: Uiteraard willen we weten dat het goed gaat. Maar effectief toezicht vraagt een kritische rol: wat zijn de blinde vlekken, waar liggen de risico s? Wat gaat er mis op de ic? Voor, tijdens en na operaties? We weten ook dat fouten niet uit slechtigheid voortkomen, soms is het een kwestie van middelen, kennis of onbekendheid met de ziekenhuisregels. Roos: Als burger ben ik onder de indruk van wat de Inspectie doet. Ze zijn met relatief weinig en produceren veel, veelal met een groot werkelijkheidsgehalte. Als professional merk ik dat je bij een igz-rapport vaak eerst je hakken in t zand wilt zetten. Vervolgens zie je de meerwaarde. Zo denk je bijvoorbeeld dat bepaalde afspraken heel duidelijk zijn zonder dat die op papier staan. Dan blijkt dat niet iedereen ze kent, wat weer fouten in de hand werkt. Een licht-kritische noot van Roos: Het aantal igz-rapporten neemt wel exponentieel toe, waarschijnlijk zijn de inspecteurs ook hun eigen achterstand aan het inhalen. Uiteraard ken ik de kritiek dat we oeverloos veel rapporten maken, voegt Hofstra toe. Er komt veel over ziekenhuizen heen. Denk ook aan de media-aandacht voor medische missers, en dan zonder de nuances. Maar het doel van ons werk is altijd: wat kan er veiliger, beter? Ruggenmerg Uit Amerikaanse en Nederlandse cijfers blijkt dat er onnodig doden vallen in ziekenhuizen. Dat moet minder en dat vereist patiëntveiligheid op alle niveaus. De inspecteur schetst de context: Vroeger zag een patiënt een arts en een verpleegkundige, nu is er sprake van multidisciplinaire teams en complexe ketens van zorg. Met als gevolg dat bij één ingreep een tiental mensen betrokken kunnen zijn. Veiligheid is daarom van alle medewerkers. Het veiligheidsmanagementsysteem (vms) geeft manieren om risico s te verminderen. De Inspectie verifieert Foto: mark van den brink hoe vms ervoor staat in de ziekenhuizen. Hofstra: VUmc is er ver mee. Roos: Een fout negeren is onprofessioneel. Tegenover de patiënt, collega s en het ziekenhuis. Onze aanpak met dim decentraal incidenten melden werkt. Vergelijk het met de luchtvaart: gaat er iets mis, dan meld je dat. VUmc-medewerkers zijn open over hun fouten, willen die bespreken om ze in de toekomst te voorkomen. Ondanks alle rapporten en meldingen blijven er in VUmc wel eens zaken misgaan. Het duurt even voordat veiligheid een vast onderdeel is van al ons handelen, van receptionist tot behandelaar. Dat is vooral een cultuurkwestie en cultuur veranderen vraagt tijd. Foto Paul le clercq 8 Tracer oktober 2009 Organisatie Onderzoek Onderwijs Patiëntenzorg

9 Samenwerking VUmc GGZ ingeest Nieuwe programmamanager fusie is een bindende factor Verbinding, dat is een voor Ester Rood typerend woord. Rood is sinds 1 september 2009 senior programmamanager voor de fusie van GGZ ingeest en VU medisch centrum. Ze werkt in opdracht van de beide raden van bestuur en houdt toezicht op de voortgang van twee programma s, ondersteunende diensten en soma-psyche, die de eenwording van beide organisaties moeten ondersteunen. Een introductie in steekwoorden. n Mariet Buddingh In een fusie draait het vooral om het leggen van verbindingen. Tussen organisaties, en tussen de mensen die er werken. Om werkelijk verbindingen te kunnen maken, is het belangrijk om aandacht te hebben voor de culturen van de fuserende partijen. En daarbij focus ik bij voorkeur niet op de verschillen, maar zoek ik juist naar de overeenkomsten. Communicatie met alle groepen belanghebbenden is essentieel. Daarbij denk ik ondermeer aan de directeuren, projectondersteuners en specialisten, cliënten(raden), verpleegkundige adviesraden en ondernemingsraden. Ik kijk steeds naar ieders belangen en perspectieven. Daarin zoek ik naar overeenkomsten, naar verbindingen. In de vele gesprekken die ik de afgelopen weken heb gevoerd, heb ik gemerkt dat er draagvlak is voor de inhoudelijke meerwaarde van de fusie: de integrale benadering van somatiek en psyche. Inhoud werkt motiverend voor medewerkers. Hun betrokkenheid bij de patiënten en cliënten verbindt hen. Publieke sector De publieke sector heeft mijn hart gestolen. In het begin van mijn carrière, toen ik nog als advocaat werkte, had ik vooral grote commerciële bedrijven als klant. Het is echter prettig om te werken in een sector die er voor mensen echt toe doet. Hiervoor was ik werkzaam als consultant. Ik begeleidde ondermeer een aantal fusies; tussen culturele instellingen, tussen ROC s en ook tussen ziekenhuizen. Naast mijn werk vervul ik een aantal bestuurlijke functies. Ik ben bijvoorbeeld toezichthouder bij een organisatie van gezondheidscentra en apotheken en bij een instelling voor wonen, welzijn en zorg, allebei in mijn woonplaats Amsterdam. Generalist In deze functie komen een heleboel lijntjes samen. Mijn ervaring is breed, ik ben echt een generalist. Uiteraard weegt mijn fusie-ervaring zwaar. Maar ook het feit dat ik bestuurssecretaris bij een ziekenhuis en een gehandicapteninstelling ben geweest komt van pas. Als jurist denk ik mee over de juridische aspecten van de fusie. En in de academische setting is mijn werkervaring als wetenschappelijk onderzoeker nuttig. Daarnaast heb ik artikelen gepubliceerd over de zorgsector en een boek geschreven over de vermaatschappelijking van de zorg. Door eerdere opdrachten en toezichtfuncties ken ik veel van de subsectoren in de zorg van binnenuit. Ik ben met verschillende culturen in aanraking gekomen en spreek daardoor veel verschillende talen. Anderzijds let ik er wel op dat ik me niet teveel vereenzelvig met een Tracer oktober 2009 Organisatie Onderzoek Onderwijs Patiëntenzorg subsector. Ik wil een onafhankelijke en kritische blik houden. Mensen Wat ik het leuke vind aan mijn werk, is dat het in de kern draait om contact met mensen. Dat is ook de reden dat ik de opleiding tot mediator ben gaan doen. Ik vind mensen interessant, onder andere omdat emoties een rol spelen. Tijdens de mediationopleiding leerde ik op zoek te gaan naar de belangen achter de emoties. Daar heb ik nu nog steeds veel aan. Wat me in al die jaren is opgevallen, is dat sectoren en organisaties verschillen, maar dat mensen altijd mensen blijven, met ieder zijn eigen aardigheden. Dat maakt mijn ervaring universeel, en dit werk boeiend. Mijn oprechte interesse is een belangrijk instrument. Net als goed kunnen luisteren en doorvragen. Samenwerking VUmc-GGZ ingeest Derde gezondheidsmarkt van start Al in 2002 ging de eerste gezondheidsmarkt voor Marokkaanse mannen van start en binnenkort start een derde groep. Volgens projectleider en systeemtherapeut van GGZ ingeest Jan Smits voorziet het in een duidelijke behoefte. We sluiten hiermee aan op de Marokkaanse cultuur en dat blijkt succesvol. n Ellen Kleverlaan Alweer jaren geleden werd het voor Jan Smits en collega s duidelijk dat eerste generatie Marokkaanse mannen zich moeilijk laten behandelen. De problematiek is vaak divers: naast veelal ernstige psychische en/ of psychiatrische klachten, zijn ze ook vastgelopen op andere levensgebieden, zoals financieel, werk en opvoeding van kinderen. Smits: Het behandelplan wat volgde omvatte vaak de inzet van meerdere hulpverleners, maar al na een paar keer verschenen ze daar niet meer. Of ze kwamen niet meer bij mij, omdat ze van de schuldhulpverlener bijvoorbeeld alle hulp verwachtten. Het is een in de hulpverlening breed gevoeld probleem met mannen met deze culturele achtergrond. Er zijn verschillende oorzaken. De hulpverlener wil te snel van start, terwijl het veel tijd vergt voordat zo n man hulp aanvaardt. Bovendien is men zich vaak bewust van de lichamelijke klachten, maar niet van de psychische component. Psychische problemen zijn echt iets van onze cultuur, evenals een begrip als eigen verantwoordelijkheid of autonomie. Het was duidelijk dat voor deze groep naar een ander zorgmodel gezocht moest worden. Smits: Omdat in deze cultuur het collectief voorop staat, zochten we naar een benadering die dit in zich had en waarbij de therapeut min of meer naar de groep toe zou komen. Zo werd het idee van een gezondheidsmarkt geboren. Een markt waar je haalt wat je nodig hebt. Het programma is opgedeeld in een gespreksgedeelte en een bewegingsgedeelte. In het gespreksgedeelte worden allerlei onderwerpen behandeld. Zoals voorlichting over gezondheid en bewegen, over sociaaljuridische onderwerpen of over de wettelijke veranderingen in het zorgstelsel. Heel belangrijk is dat het onderwerpen zijn, die door de groep zelf zijn aangedragen. Oefeningen Het tweede deel is bewegen, met oefeningen, sport en fitness. Deze mannen hebben meestal nog nooit gesport, zijn al vroeg gaan meewerken. Hun psychische klachten uiten zich vaak lichamelijk. Ze zijn moe, hebben hoofdpijn of zijn duizelig. Een bewegingsprogramma pakt die klachten aan, waardoor er meer zelfvertrouwen ontstaat. Inmiddels is er zoveel belangstelling dat een derde markt van start gaat. Er zijn ongeveer twintig mannen ingeschreven. Zij bepalen zelf wanneer ze komen. Het is een doorlopende groep, ook tijdens Ramadan en zomervakantie. Vaak komen zij daarnaast nog bij een individuele behandelaar. De markten worden bekostigd uit de dbc s. Er is belangstelling tot over de stadsgrenzen, want twee mannen komen uit Alkmaar. De enige voorwaarde die wij stellen is dat ze door een ggz zijn verwezen. Foto: mark van den brink Het is al sinds de jaren tachtig bekend dat een ingreep op een zenuw in de borstholte het zweten onder de oksels en de warmteafvoer via het gelaat stopt. Er was altijd een groot nadeel: als je die zenuw doorsnijdt, bestaat de kans dat je ergens anders sterk begint te zweten - bijvoorbeeld tussen je benen, zodat het lijkt alsof je in je broek hebt geplast. Als je alleen ingrijpt op de zijtakjes komt dat overmatig zweten nog maar in minder dan 30 procent van de gevallen voor. Vroeger was dat 80 procent. Chirurg Hans Coveliers over het operatief verhelpen van overmatig blozen en zweten. nrc Next, 7 oktober. Zelfmoord is een zaak van de twee P s en de drie O s: Pijnlijke Problemen die Ondraaglijk, Onoplosbaar en Oneindig lijken. Plegers willen vaak niet dood maar de pijn uitzetten. Psychiater Jan Mokkenstorm, ggz ingeest, in thema-avond zelfmoord van bnn op 7 oktober. Van de overleden patiënten door maagverkleiningen in Emmen hadden we 15 jaar geleden niets vernomen. Nu wordt die chirurg publiekelijk afgerekend en is er een ontslagprocedure. Ziekenhuizen zitten echt in een overgangsfase. Ze ontwikkelen op dit moment allerlei systemen voor het melden van incidenten, zoals in de luchtvaart al gebruikelijk is. Hoogleraar gezondheidsrecht Johan Legemaate over recente affaires rond artsen en de omslag naar meer openheid in zorg. Volkskrant, 9 oktober Leven met kanker is heel zwaar. Toen ik zelf borstkanker had, heb ik ook zwarte nachten doorgemaakt, me beroerd gevoeld door de chemokuren. Je vraagt je af wat er met je leven gaat gebeuren, hoe het moet met de kinderen als het niet goed komt. Irma Verdonck, psycholoog en logopedist, over dat de psychische problemen bij kanker nog weinig aandacht krijgen. Volkskrant, 12 oktober. Gebruikers bleken adequater om te kunnen gaan met zorgbehoeften en mantelzorgers voelden zich ook beter in staat om zorg te bieden aan hun naaste. Onderzoekster Henriëtte van der Roest over de dementiewijzer, een nieuw digitaal hulpmiddel waarmee mensen met dementie en mantelzorgers persoonlijk advies-opmaat krijgen over hun specifieke zorgbehoeften. Volkskrant, 12 oktober. De hielprik bij pasgeborenen is bedoeld om behandelbare ziektes snel op te sporen. Maar de prik bevat meer informatie dan de meeste mensen weten. Het geeft ook dragerschapinformatie, die op verhoogd risico bij volgende zwangerschappen kan wijzen. Ouders zouden vooraf beter moeten weten voor welke informatie zij kiezen en met welke consequentie. Martina Cornel, hoogleraar community genetics, over een helder onderscheid tussen het opsporen van behandelbare aandoeningen en het verkrijgen van dragerschapsinformatie. Teleac, Hoe?Zo!, radio 5, 16 oktober. 9

10 Prikbord Aangeboden: een Smart for two Het prikbord op intranet biedt medewerkers de mogelijkheid om oproepen te plaatsen. Dagelijks zijn er nieuwe vraag- en aanbodadvertenties te vinden. Sommige berichten zijn wel erg bijzonder. Helaas Wilko Verbakel is met zijn International Council for Friends of Nepal helaas niet in de prijzen gevallen bij de verkiezing van de Millenniumdoelen Award. Er werden in totaal stemmen uitgebracht en bijna eenderde daarvan vond Satara, dat in India met arme vrouwen kleding maakt, het beste particuliere initiatief voor ontwikkelingssamenwerking. Foto Paul le clercq Verpleegkundige Renske van Dissel heeft een auto in de aanbieding. Wegens gezinsuitbreiding staat er te lezen op de website. Nee, ik ben niet zwanger, begint ze meteen. We zijn op zoek naar een rottweiler pup. De Smart heeft weliswaar nog best wat ruimte achter de stoelen, maar een tweede hond past er echt niet bij. Eigenlijk is de auto voor Barry, onze driejarige reu, al niet geschikt als ik samen met mijn vriend wegga. De hond kan dan niet liggen, dus dat kan alleen voor korte afstanden. Als je alleen met de hond op pad gaat is het geen punt, dan kun je de passagierstoel helemaal platleggen. Andere voordelen van de auto: deze Smart heeft een panoramadak, je kunt handsfree bellen via de ingebouwde bluetooth Parrot, de wegenbelasting en verzekering zijn reuze goedkoop en de auto rijdt gemiddeld 1 op 18, dus ook aan benzine ben je niet veel geld kwijt. We willen nu een teefje erbij en dus hebben we een grotere auto nodig. Het moet echt een pup zijn, want een rottweiler heeft een goede opvoeding nodig. Dan zijn het hele lieve honden, dat zie je wel aan Barry. n MK ff rennen Koffiepauze, een overleg, een afscheids borrel of een verjaardagsfeestje. Er zijn veel momenten om als collega s ff bij elkaar te komen. Tracer legt ze vast. Wie het voormalig Roparun team Wanneer 10 en 11 oktober Waar Purmerend Waarom IJsselmeerloop Opvallend sneller dan gepland Op vrijdagavond 9 oktober kwam het VUmc-team dat jaren aan de Roparun deelnam opnieuw bij elkaar. Het doel: deelnemen aan de IJsselmeerloop, een tocht van meer dan een etmaal van Purmerend tot Purmerend. Het VUmc-team, bestaande uit acht lopers en elf begeleiders, overnachtte in De Waver om gezamenlijk op zaterdagochtend naar de start te reizen. De lopers werden in twee groepen van vier gesplitst. In een estafette waarin de lopers telkens een kilometer voor hun rekening namen legde elk team om de beurt 35 kilometer af. Daardoor hadden de teams tussendoor ruim twee uur de tijd voor verzorging, massage en eten. De teamgeest was er weer helemaal, aldus Marcel van der Haagen, een van de lopers. En dat heb je in zo n estafette echt nodig. We hebben de tocht van 355 kilometer in 26 uur en 40 minuten afgelegd; bijna veertig minuten sneller dan we hadden gepland. Dat kon alleen omdat we voortdurend één tempo aanhielden. Bij dit soort wedstrijden is het heel belangrijk dat je niet te langzaam, maar vooral ook niet te hard rent. Dat laatste overkwam een ploeg die ons de hele nacht ver vooruit was. Tegen de ochtend bleek dat ze helemaal stuk zaten en we konden ze met gemak inhalen. We zijn geëindigd op de vierde plaats en daar zijn we heel tevreden mee. Proef narrowcasting gestart Nieuwe service voor patiënten en bezoekers Patiënten en bezoekers van de poliklinieken heelkunde en verloskunde & gynaecologie krijgen sinds deze week informatie over VU medisch centrum op zogenoemde narrowcasting schermen. Doel is om de patiënten te informeren over belangrijke zaken binnen VUmc of de desbetreffende polikliniek, maar ook vermaak en actualiteit te bieden door filmpjes en een link met bijvoorbeeld nu.nl. Narrowcasting is bedoeld als service naar onze patiënten en bezoekers, zegt Edith Krab, projectleider. In de eerste plaats willen we onze klanten op een aangename en verzorgde manier gelijkluidende informatie aanbieden over VUmc en onze afdelingen, maar door filmpjes te tonen hopen we ook de wachttijd te veraangenamen. De mogelijkheden zijn legio aldus Krab. We kunnen onze patiënten over uiteenlopende zaken informeren. De informatie op de schermen beperkt zich nu nog tot onze services zoals de poliklinische apotheek, het pendelbusje en het gratis kopje koffie, een filmpje over Kinderstad en bijvoorbeeld waar de vacatures van VUmc te vinden zijn. Maar op korte termijn zullen we daar afdelingsgebonden informatie aan toevoegen, nieuws over onze bouwactiviteiten, cijfers en feiten over VUmc, maar ook bijvoorbeeld ov9292 informatie. En via een zogenoemde tickertape kan worden aangegeven of een spreekuur uitloopt of dat arts x, dokter y vervangt. Deze informatie is straks elke minuut aan te passen door de polikliniekmedewerkers zelf. De schermen worden nu op twee poliklinieken getest, maar Krab verwacht bij een positieve evaluatie van de proef het aantal locaties in 2010 uit te breiden. Een aantal afdelingen is al enthousiast, ook zij willen de gastvrijheid en dus de patiënttevredenheid met behulp van dit nieuwe communicatiemiddel vergroten. Lorenzo 10 Tracer oktober 2009 Organisatie Onderzoek Onderwijs Patiëntenzorg