Het systematisch globaal oncologisch consult
|
|
- Marleen Brouwer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Het systematisch globaal oncologisch consult Ziekenhuis van Moeskroen Dr Frank Cornelis Een week chemo een week rust een week chemo een week rust tot wanneer kom ik volgende week terug? (J. Sadeler, patiënt en dichter) Het horen van de kankerdiagnose veroorzaakt bij ieder mens een werkelijke aardschok. De woorden "kanker", "chemotherapie", radiotherapie" slaan de toekomstverwachtingen van de persoon in kwestie en van zijn omgeving de bodem in. De dood, het abstracte dat alleen anderen overkwam of dat in een verre toekomst lag, wordt plots een realiteit waarmee rekening moet worden gehouden. Vanaf het ogenblik dat de diagnose is gevallen, is een diepgewortelde angst niet meer weg te denken. Plannen gaan in rook op. Dit zegt veel over de emotionele toestand waarin deze zieken en hun naasten zich bevinden bij hun eerste contact met de oncoloog in het dagziekenhuis waar de behandeling zal plaatsvinden. Het is op dat belangrijke moment, in deze scharnierperiode waarin de persoon patiënt wordt, dat het Ziekenhuis van Moeskroen, de laureaat 2006 van de Gert Noël Prijs, zijn project van het Systematisch globaal oncologisch consult situeert. Dit consult draagt bij tot de vermenselijking van de opname van de kankerpatiënt en tot de kwaliteit van de begeleiding van zijn familie, door ruimte te creëren om hen te informeren en naar hen te luisteren. Deze aanpak voorziet bovendien bijzondere aandacht voor de zorgverleners. De werkmethode: de "steun" De aankondiging van kanker is een traumatische inbreuk in het psychisch systeem, die leidt tot angst en die de verscherpte verdedigingsmechanismen in gang zet. In deze omstandigheden is het dus vaak vrij moeilijk en toch noodzakelijk om de patiënt te informeren over zijn ziekte en de behandelingen. Men weet dat slechts 30 % van de informatie wordt opgenomen op het ogenblik dat de diagnose wordt meegedeeld. De patiënt moet ook plots een wereld begrijpen die hem meestal vreemd is: het taalgebruik dat eigen is aan de ziekte, aan de behandelingen, de werking van de ziekenhuiswereld, met zijn gebruiken en verplichtingen. De meeste mensen hebben op dat ogenblik de indruk dat ze meegesleurd worden in een proces dat ze niet beheersen terwijl hun leven ervan afhangt. De verwanten zijn er ook bij betrokken, want ze hebben zelf af te rekenen met angst voor de ziekte. Het oncologieteam van het Ziekenhuis van Moeskroen wilde bijzondere aandacht schenken aan dat moment, aan het onthaal van de patiënt en zijn verwanten, aan de informatie die zal worden doorgespeeld. Goed geïnformeerd zijn, deze informatie opnemen en zijn gedrag kunnen aanpassen aan de medische vereisten, zijn factoren die toelaten om de angst te beperken, de verdedigingsmechanismen te verzachten en zich "met kennis van zaken" aan de behandeling te wijden.
2 Het multidisciplinair team zal dus zijn "steun" bieden vanaf het begin van de opname van de patiënt. Het kan dit werk echter alleen maar op doeltreffende wijze en op lange termijn doen op voorwaarde dat het permanent zorg draagt voor zijn eigen "ondersteuning". Voor de zorgteams, alle opleidingen door elkaar, is het niet gemakkelijk om voortdurend om te gaan met dit lijden. Tenzij men voorbij gaat aan de essentie van het beroep, de patiënt en zijn naasten, de relationele, affectieve context, wordt de intieme sfeer van elkeen aangesproken. Temeer daar, zo merkt Dr Frank Cornelis, bezieler van het project op "in een provinciaal ziekenhuis zoals het onze, deze relationele dimensie extra meespeelt, want het gebeurt niet zelden dat een patiënt een jeugdvriend, een buur, een familielid, een collega, of een ouder is". Het verloop van het Systematisch Globaal Oncologisch Consult Het eerste medische consult: Dit is de eerste stap. Meestal werd deze vooraf gegaan door een check-up verricht in een andere dienst van het ziekenhuis of door een chirurgische ingreep die leidde tot de ontdekking van de kanker. Dit consult laat toe de toepassing van de aanvullende behandelingen die nodig zullen zijn, te plannen, met name de chemotherapie. Het is dus een scharniermoment in de opname van de kankerpatiënt, een bevoorrecht moment om hem zo adequaat mogelijk te informeren en om te luisteren naar zijn vragen en naar die van zijn naasten. De manier van communiceren van de arts is bedoeld om de patiënt en zijn omgeving gerust te stellen, door hen te laten verstaan dat hij reeds gesproken heeft met de andere geneesheren die tevoren tussenbeide kwamen en dat er dus een continuïteit is in de aanpak en een consensus wat de voorgestelde behandelingen betreft: "Dit is de eerste keer dat wij elkaar zien, maar wij hebben uw geval reeds besproken samen met dokter X". Deze eerste ontmoeting is ook bedoeld om de informatie te controleren die de patiënt gekregen en geassimileerd heeft. "Ik denk dat dokter X u al veel uitleg heeft gegeven. Wat hebt u ervan onthouden?" Vaak merkt men dan dat de informatie fout of onvolledig is. Soms werd de kankerdiagnose zelf niet geassimileerd door de patiënt of werd ze enkel meegedeeld aan de familie. Het is dus het moment om de informatie aan de patiënt aan te vullen, over de ziekte, de duur ervan, de behandelingen, hun neveneffecten en hun doelstellingen (genezing of remissie, verlichting, levensverlenging, ). Een goed geïnformeerde patiënt zal immers beter voor zichzelf zorgen en de behandelingen die afschrikkend ervaren worden, zullen met minder angst gevolgd worden. Het consult houdt ook een klinisch onderzoek in dat toelaat een hele reeks parameters te controleren (gewicht, prestatie-index) die de evaluatie zullen stofferen van de huidige toestand van de patiënt en van zijn recente evolutie. Voor de zieke en zijn entourage is het klinisch onderzoek het meest duidelijke en concrete bewijs van de aandacht die de arts besteedt aan zijn patiënt. Men hoort vaak zeggen: "De dokter heeft mij goed onderzocht". Het is dus een element dat bijdraagt tot de vertrouwensrelatie tussen de patiënt en de arts. Het consult wordt afgerond met een luistermoment naar de patiënt en zijn naasten. Met welke vragen zitten ze? Wat denken ze van dit alles en zijn ze te vinden voor de voorgestelde behandelingen? Dit zal de gelegenheid zijn om te reageren op twijfels, aarzelingen en hier moet de patiënt ook de mogelijkheid krijgen om een eventuele weigering uit te drukken. Het eerste consult bij de verpleegkundige: Na het bezoek aan de oncoloog die de chemotherapie start, wordt de patiënt systematisch voorgesteld aan het team verpleegkundigen van de dienst. Het lokaal ligt bewust dichtbij dat van het medisch consult, bij de ingang van de eenheid, om het gevoel van continuïteit te waarborgen.
3 Het team is van oordeel dat dit contact essentieel is voor het verdere verloop van het parcours - dat bijna altijd afmattend is - dat de patiënt en zijn naasten zullen moeten afleggen. Eén van de opdrachten van de gespecialiseerde verpleegkundige in oncologische zorgen die de patiënt zal ontmoeten, is de informatie die de patiënt reeds heeft gekregen, te herhalen en opnieuw te situeren, door ze te herformuleren in een minder gemedicaliseerde stijl en woordenschat. De verpleegkundige zal ook opnieuw luisteren naar de angsten en de vragen van de patiënt, hem nuttige informatie geven over het maken van afspraken, vervoer, haarverlies en pruiken, Ze kondigt ook de interventie aan van de diëtiste. De verpleegkundige zal vooral de beschikbaarheid van het team herbevestigen door de patiënt de nuttige nummers te geven en hem te verzekeren dat hij "niet bang moet zijn om te storen", dat het beter is om contact op te nemen met het team dan alleen te blijven met zijn zorgen. Deze manier waarop het consult verloopt, met daadwerkelijke luisterbereidheid, leidt tot een heel andere vertrouwensrelatie, dan wanneer het volgens een "procedure" verloopt. Het eerste psychologische consult: Het eerste gesprek met de psycholoog gaat vooraf aan de aanvraag, zoals dat het geval is in de gebruikelijke procedure. Het is niet verplicht, maar 90 % van de patiënten maakt er gebruik van. Het is de bedoeling hen en hun naasten een spreekbeurt te gunnen, zodat ze kunnen praten over "wat hen overkomt", over het feit dat ze de controle verliezen over wat er gebeurt. Het is dus het moment dat er een hele reeks vragen worden gesteld. Sommige worden onmiddellijk gesteld, met name deze die betrekking hebben op de manier waarop men "erover" zal praten met de kinderen, de vrienden, de collega's. Andere, die een vaag schuldgevoel weerspiegelen, komen later ("Wat heb ik toch misdaan om dit te krijgen?"). Dit eerste contact met de psycholoog zal hem tot slot toelaten de balans op te maken van de psychologische middelen waarop de patiënt kan rekenen, die hij bij zichzelf zal vinden en die zijn naasten hem kunnen aanreiken. Het eerste consult bij de diëtiste De neveneffecten van de kankerbehandelingen kunnen de eetgewoontes aanzienlijk verstoren: verlies van eetlust, verandering van smaken, overgevoeligheid voor bepaalde voedingsmiddelen, moeilijkheden om te slikken, De diëtisten van het ziekenhuis volgen de patiënt dus bij elke chemokuur om een aangepast dieet en aan elk geval aangepaste recepten voor te stellen, rekening houdend met de smaken en de gewoontes van elke patiënt. De doelstelling is de patiënten te adviseren en te helpen zodat ze kunnen blijven genieten van lekker eten. Een gespreksplaats voor iedereen De patiënt en zijn entourage Om het vol te houden, moeten de patiënt en zijn naasten "hun zorgen kwijt kunnen". Dat kan tijdens de formele momenten, zoals de consulten, maar ook tijdens de themavergaderingen over vermoeidheid en voeding, de problemen waarmee de patiënten het meest geconfronteerd worden, die ten minste twee keer per jaar worden georganiseerd. Ook familieleden en naasten worden ertoe aangezet om er zeker aan deel te nemen. Deze sessies worden georganiseerd door het team en er nemen telkens zo'n vijftig mensen aan deel. De doelstelling is informeren, uiteraard, maar daarnaast ook het uitwisselen van ervaringen. De dienst is ook zodanig georganiseerd dat informele gesprekken bevorderd worden. Het kantoor van de verpleegkundigen bevindt zich bijvoorbeeld naast de koffiemachine en de wachtzaal.
4 De zorgverleners De zorgverleners hebben er ook behoefte aan om ondersteund te worden. Er wordt systematisch wekelijks een stafvergadering gehouden en alle disciplines zijn er aanwezig: de oncologen, het team van het dagziekenhuis en de eenheid van de oncologiehospitalisatie, de psycholoog, de verpleegkundige van het mobiele team voor permanente zorgen. Ook worden ondermeer de huisartsen en de thuisverpleegkundigen uitgenodigd. Alle patiënten komen er aan bod: diegenen die gehospitaliseerd zijn, diegenen de zorgen krijgen thuis of diengenen die behandeld worden in het dagziekenhuis. Dat laat toe dat iedereen op de hoogte blijft van de verschillende stadia van de behandeling van elke patiënt. Tot slot bevordert de ziekenhuiscultuur de informele ontmoetingen van het personeel, wat toelaat zich te herbronnen in een emotioneel geladen klimaat, en bieden regelmatige bijscholingen de betrokkenen de externe hulpmiddelen die ze nodig kunnen hebben. De resultaten Voor de patiënten en hun omgeving laten de beschikbaarheid en de luisterbereidheid van het team toe om de informatie beter te registreren, omdat ze meerdere keren en op verschillenden manieren wordt gegeven door elke zorgverlener. Deze keten van hulpverleners biedt ook de mogelijkheid om aan een betrokkene een vraag te stellen die men vergeten te stellen zou zijn tijdens een gesprek met een andere. De patiënten vinden het geruststellend te weten dat elk lid van het team op de hoogte is van hun specifiek geval. "Bedankt voor alle informatie en bedankt voor de tijd die u voor ons vrijmaakte" is trouwens één van de dankbetuigingen die het vaakst voorkomen vanwege de patiënten en hun naasten, die soms verrast waren door zoveel aandacht. Enkele cijfers Het systematisch globaal oncologisch consult Gemiddeld komen wekelijks drie patiënten die kandidaat zijn voor een chemobehandeling en hun familie op dit consult. Het consult bij de oncoloog duurt ten minste 30 minuten, het gesprek met de verpleegkundige ten minste 20 minuten. De gesprekken met de psycholoog en de diëtiste vinden plaats tijdens de eerste chemokuur, enkele dagen na het medisch consult, in een speciale ziekenhuiskamer. Dienst oncologie-hematologie van het Ziekenhuis van Moeskroen Het ziekenhuis beschikt over een erkend oncologisch zorgprogramma met een medisch dagziekenhuis met 15 bedden, een hospitalisatie-eenheid met 14 bedden en twee steriele kamers voor immunodeficiënte patiënten. De dienst verzekert raadplegingen en ambulante behandelingen per jaar. Het arrondissement Moeskroen-Komen kent 300 nieuwe gevallen van kanker per jaar. Het Ziekenhuis van Moeskroen De instelling is ontstaan uit de fusie, in 1995, van het "Centre Hospitalier Régional de Mouscron" en de kliniek "Le refuge de la Sainte Famille", ook van Moeskroen. Ze bedekt een bevolking van ongeveer inwoners en beschikt, op de twee sites, over 355 erkende bedden. Ze verstrekt jaarlijks raadplegingen en registreert ziekenhuisopnames.
5 Het ziekenhuis heeft ook een reeks partnerschappen afgesloten, zowel op regionaal vlak, zoals dit het geval is met een reeks conventies (oncologie, Pet Scan, radiotherapie, ) met het Universitair Ziekenhuis Groenige in Kortrijk, als op grensoverschrijdend vlak, met het "Centre Hospitalier de Tourcoing". Op langere termijn zou het ziekenhuis van Moeskroen overigens ook deelnemen aan het Transcards-project dat de oprichting beoogt van een toegangszone tot de zorgen in een grondgebied dat zich gedeeltelijk in Frankrijk en in België bevindt, en dat de gemeenten Moeskroen, Komen, Steenput, Toerkonje en Wattrelos omvat.
Kanker, niet enkel een lichamelijke ziekte. Oncologisch Support Team OST
Kanker, niet enkel een lichamelijke ziekte Oncologisch Support Team OST Inhoud Oncologisch support team 4 Artsen 4 Sociaal werker 5 Psycholoog 6 Oncologisch verpleegkundigen 7 Levensbeschouwelijke zorg
Nadere informatieOndersteunende zorg voor mensen met kanker
Ondersteunende zorg voor mensen met kanker Máxima Oncologisch Centrum (MOC) Inleiding Als u van uw behandelend arts te horen krijgt dat u kanker heeft, krijgen u en uw naasten veel informatie en emoties
Nadere informatieHet oncologisch begeleidingsteam
0000/157/1 - GZA - juni 2015 campus Sint-Augustinus Oosterveldlaan 24 2610 Wilrijk tel. + 32 3 443 30 11 campus Sint-Vincentius Sint-Vincentiusstraat 20 2018 Antwerpen tel. + 32 3 285 20 00 Het oncologisch
Nadere informatieUW ZORGVERLENERS KANKERCENTRUM UZ GENT. Dermato_onco_018
UW ZORGVERLENERS KANKERCENTRUM UZ GENT Dermato_onco_018 INHOUDSTAFEL 01 Inleiding 3 02 Ons team voor patiënten met een bot- en weke delen tumor 3 03 Bereikbaarheid van de poli, de hospitalisatie en de
Nadere informatiecampus Sint-Augustinus Oosterveldlaan 24 2610 Wilrijk tel. + 32 3 443 30 11
0000/157/1 - GZA - juni 2015 campus Sint-Augustinus Oosterveldlaan 24 2610 Wilrijk tel. + 32 3 443 30 11 campus Sint-Vincentius Sint-Vincentiusstraat 20 2018 Antwerpen tel. + 32 3 285 20 00 campus Sint-Jozef
Nadere informatieOncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis
Oncologie Omgaan met kanker i Patiënteninformatie Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis Algemeen Het hebben van kanker kan grote gevolgen hebben voor uw leven en dat van uw naasten. Lichamelijk
Nadere informatieOncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis
Oncologie Omgaan met kanker i Patiënteninformatie Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis Algemeen Het hebben van kanker kan grote gevolgen hebben voor uw leven en dat van uw naasten. Lichamelijk
Nadere informatieVerpleegkundig oncologisch spreekuur
Oncologie Verpleegkundige spreekuren Verpleegkundig oncologisch spreekuur i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Het verpleegkundig oncologisch spreekuur is er voor mensen waarbij de diagnose
Nadere informatieInformatiebrochure Oncologisch Centrum
Informatiebrochure Oncologisch Centrum Oncologisch Centrum 3 We werken samen aan uw gezondheid De laatste jaren is de kennis over de behandeling van kanker sterk toegenomen. Enerzijds heeft dit geleid
Nadere informatieHet verpleegkundig spreekuur Pelviene Oncologie
Het verpleegkundig spreekuur Pelviene Oncologie 1. De verpleegkundig consulenten pelviene oncologie: wie zijn we? De verpleegkundig consulenten organiseren het verpleegkundig spreekuur in de multidisciplinaire
Nadere informatieUW ZORGVERLENERS KANKERCENTRUM UZ GENT. Dermato_onco_018
UW ZORGVERLENERS KANKERCENTRUM UZ GENT Dermato_onco_018 INHOUDSTAFEL 01 Inleiding 3 02 Ons team dermato-onco voor patiënten met een huidkanker 3 03 Bereikbaarheid van de poli en de dagkliniek 4 04 Andere
Nadere informatieMeer weten over RADIOTHERAPIE
Meer weten over RADIOTHERAPIE Deze brochure probeert u een beter inzicht te geven in de verschillende stappen van uw bestralingsbehandeling. Als u hier geen antwoord vindt op een vraag, aarzel dan niet
Nadere informatieINFOBROCHURE Radiotherapie Radiotherapie - Route 980
INFOBROCHURE Radiotherapie Radiotherapie - Route 980 JE AFSPRAKEN Simulatie Dag:...... /... /..... Intakegesprek... uur. Simulatie/CT... uur. Nuchter ~ Ja ~ Neen Eerste behandeling Dag:...... /... /........
Nadere informatieKanker, niet enkel een lichamelijke ziekte. Oncologisch Support Team OST
Kanker, niet enkel een lichamelijke ziekte Oncologisch Support Team OST Inhoud Oncologisch support team 4 Artsen 4 Sociaal werker 5 Psycholoog 6 Oncologisch verpleegkundigen 7 Overige samenwerkingen 7
Nadere informatieUrologie Lastmeter Inleiding Hulpverleningsmogelijkheden
1/5 Urologie Lastmeter Inleiding Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer de behandeling al langer geleden is. U kunt problemen ondervinden op
Nadere informatieIn f o b r o c h u r e. r a d i o t h e r a p i e. Uw welzijn verdient onze beste zorg
In f o b r o c h u r e r a d i o t h e r a p i e Campus Rooienberg Uw welzijn verdient onze beste zorg In deze brochure vindt u informatie over de verschillende stappen van uw bestralingsbehandeling.
Nadere informatieOncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER
Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER ONCOLOGISCHE REVALIDATIE De ziekte kanker kan grote gevolgen hebben. Tijdens en na de behandeling kunt u last krijgen van allerlei klachten. Uw conditie
Nadere informatieOncologie. Psychosociale begeleiding in het Oncologie Centrum
Oncologie Psychosociale begeleiding in het Oncologie Centrum Belangrijke telefoonnummers Algemeen nummer umcg (050) 361 61 61 U kunt hier ook terecht met algemene vragen over het UMCG. Bijvoorbeeld over
Nadere informatieHet leven stopt niet als je ziek bent
Het leven stopt niet als je ziek bent Vernemen dat je aan kanker lijdt, is verschrikkelijk. Ik heb moeilijke momenten doorgemaakt. Maar ik had het geluk fantastisch omringd te worden door mijn naasten,
Nadere informatiem a n u k e i r s e E m e r i t u s h o o g l e r a a r F a c u l t e i t g e n e e s k u n d e K U L e u v e n
Kanker in je leven een emotionele aardbeving m a n u k e i r s e E m e r i t u s h o o g l e r a a r F a c u l t e i t g e n e e s k u n d e K U L e u v e n Kanker: een emotionele aardbeving Je gewone
Nadere informatiePsychosociale begeleiding in het Oncologie Centrum
Psychosociale begeleiding in het Centrum Inleiding Als u te horen krijgt dat u kanker heeft of een hematologische ziekte, kan er veel veranderen in uw leven en dat van uw naasten. Niet alleen lichamelijk,
Nadere informatieKanker... wat nu? T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. B 3600 Genk
Kanker... wat nu? T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum André Dumont Stalenstraat
Nadere informatieEEN CHONDROSARCOOM WAT BETEKENT HET?
EEN CHONDROSARCOOM WAT BETEKENT HET? Oncologie/0137 Deze informatiebrochure is bestemd voor personen met een chondrosarcoom en alle anderen die hier heel dichtbij betrokken zijn zoals familie, vrienden,
Nadere informatieUnit voor palliatieve zorg en symptoombestrijding (PZU)
Unit voor palliatieve zorg en symptoombestrijding (PZU) Afdeling 3.37 interne geneeskunde Locatie Veldhoven Unit voor palliatieve zorg en symptoombestrijding U bent of wordt opgenomen op de unit voor palliatieve
Nadere informatierouw, verliesverwerking en spiritualiteit Oncologiedagen 2014
rouw, verliesverwerking en spiritualiteit Oncologiedagen 2014 Jacqueline van Meurs: geestelijk verzorger/consulent spirituele zorg Gerda Bronkhorst: oncologieverpleegkundige/verpleegkundig consulent palliatieve
Nadere informatieINFOBROCHURE Radiotherapie bij hersentumoren Radiotherapie - Route 980
INFOBROCHURE Radiotherapie bij hersentumoren Radiotherapie - Route 980 JE AFSPRAKEN Simulatie Dag:...... /... /..... Gelieve je aan te melden aan de inschrijvingskiosken. Daarna dient u door te gaan naar
Nadere informatieGESPREKSGIDS ONCOLOGIE HANDIG BIJ DE VOORBEREIDING VAN UW GESPREK MET DE (HUIS)ARTS OF ANDERE ZORGVERLENER
GESPREKSGIDS ONCOLOGIE HANDIG BIJ DE VOORBEREIDING VAN UW GESPREK MET DE (HUIS)ARTS OF ANDERE ZORGVERLENER ONCOLOGISCH CENTRUM Onco_alg_047 INHOUDSTAFEL 01 Onderzoeken 3 02 Resultaten 3 03 Vragen over
Nadere informatie29 JANUARI Ministerieel besluit tot vaststelling. van de bijkomende erkenningscriteria. voor kandidaten, stagemeesters en stagediensten
29 JANUARI 2010. - Ministerieel besluit tot vaststelling van de bijkomende erkenningscriteria voor kandidaten, stagemeesters en stagediensten voor de beroepsbekwaamheid in de oncologie specifiek voor geneesheren-specialisten,
Nadere informatieUw welzijn verdient onze beste zorg
Infobrochure radiotherapie bij hersentumoren Campus Rooienberg Uw welzijn verdient onze beste zorg In deze brochure vindt u informatie over de verschillende stappen van uw bestralingsbehandeling. Tevens
Nadere informatiePatiënteninformatie. Vermoeidheid bij kanker
Patiënteninformatie Vermoeidheid bij kanker 2 Inhoud Inleiding... 4 Informatie over het ziektebeeld vermoeidheid bij kanker... 4 Tips en adviezen... 5 Wanneer uw arts raadplegen?... 6 Informatiesessies...
Nadere informatieNet de diagnose gekregen
Net de diagnose gekregen Vragen die u kunt stellen Hieronder vindt u een lijst met vragen die in verschillende stadia van het onderzoek, de behandeling en de verzorging van patiënten van pas komen. Deze
Nadere informatiePalliatieve en ondersteunende zorg in CWZ
Palliatieve en ondersteunende zorg in CWZ Wat is palliatieve zorg? Palliatieve zorg is er voor mensen bij wie genezing van ziekte niet meer mogelijk is. Kwaliteit van leven staat bij deze zorg centraal.
Nadere informatieHet verpleegkundig spreekuur Borstkliniek
Het verpleegkundig spreekuur Borstkliniek 1. De borstverpleegkundigen: wie zijn we? De borstverpleegkundigen organiseren het verpleegkundig spreekuur in de Borstkliniek. We werken nauw samen met de artsen,
Nadere informatieKanker en seksualiteit Infofolder voor hulpverleners.
Kanker en seksualiteit Infofolder voor hulpverleners. Deze folder is bedoeld voor hulpverleners van kankerpatiënten met seksuele problemen. Thema kanker en seksualiteit bespreekbaar maken De diagnose en
Nadere informatieChemotherapie. De gespecialiseerd verpleegkundige
Chemotherapie De chirurg heeft met u overlegd welke behandeling u krijgt in verband met borstkanker. Een mogelijke behandeling is chemotherapie. Aangezien het nog enige tijd kan duren voordat u een gesprek
Nadere informatiePsychosociale aspecten bij longkankerpatiënten. Christine De Coninck Palliatief Support Team UZ Gent 1 december 2007
Psychosociale aspecten bij longkankerpatiënten Christine De Coninck Palliatief Support Team UZ Gent 1 december 2007 Overzicht Inleiding Prevalentie psychosociale problemen Specifieke aspecten bij longkanker
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. De geriatrische interne liaison (=GIL)
PATIËNTEN INFORMATIE De geriatrische interne liaison (=GIL) Beste mevrouw, mijnheer In deze brochure geven we je graag meer uitleg over de geriatrische interne liaison. Heb je na het lezen van deze informatie
Nadere informatieZorgpad darmkanker. Beste patiënt
Zorgpad darmkanker Beste patiënt Er werd bij u een tumor in de darmen ontdekt. Om u de best mogelijke zorg te bieden, wordt u opgenomen in het zorgpad darmkanker. Een zorgpad is een wetenschappelijk onderbouwde
Nadere informatiePatiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin. onderdeel NAZORG. (NON) HODGKIN Nazorg
Patiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin onderdeel NAZORG (NON) HODGKIN 2 Inhoud... 4 Telefonisch verpleegkundige consult... 5 Praten over wat u bezighoudt... 5 Vermoeidheid en algehele malaise...
Nadere informatieZorgprogramma borstkliniek. Bespreking AZ Groeninge RZJ Yperman Ziekenhuis OLV Lourdes
Zorgprogramma borstkliniek Bespreking AZ Groeninge RZJ Yperman Ziekenhuis OLV Lourdes Belgisch staatsblad 20.07.2007 ed 02 Koninklijk besluit houdende vaststelling van de normen waaraan het gespecialiseerd
Nadere informatieCommunicatie met de patiënt na een vermijdbaar incident: Een weg vol obstakels
Communicatie met de patiënt na een vermijdbaar incident: Een weg vol obstakels Wim Schrauwen Klinisch psycholoog Medische Oncologie & Palliatieve Zorg UZ Gent 2008 Universitair Ziekenhuis Gent 1 Er spelen
Nadere informatieIn gesprek over chemotherapie
In gesprek over chemotherapie 2 De arts heeft met u gesproken over een behandeling met chemotherapie. Vóór het starten van de chemotherapie krijgt u een gesprek met een oncologieverpleegkundige. Dit gesprek
Nadere informatieIntimiteit en seksuele gezondheid, een zorgprogramma voor kankerpatiënten
Intimiteit en seksuele gezondheid, een zorgprogramma voor kankerpatiënten Tiny Van Keymeulen - Klinisch Psycholoog Oncologisch Psychosociaal Support Team 26 november 2012 Ongekende noden Reactie van de
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Trainingsprogramma s tijdens en na behandeling bij kanker
PATIËNTEN INFORMATIE Trainingsprogramma s tijdens en na behandeling bij kanker Revalidatie bij kanker Uit onderzoek blijkt dat revalidatie tijdens en na de behandeling bij kanker leidt tot een verhoogde
Nadere informatieVoorlichtingsgesprek. chemo- en/of doelgerichte therapie. Dagbehandeling Oncologie
00 Voorlichtingsgesprek chemo- en/of doelgerichte therapie Dagbehandeling Oncologie De arts heeft met u gesproken over een behandeling met chemotherapie en/of doelgerichte therapie. Vóór het starten van
Nadere informatieOngeneeslijk ziek. Samen uw zorg tijdig plannen
Ongeneeslijk ziek Samen uw zorg tijdig plannen Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 1.1 Een naaste die met u meedenkt...3 1.2 Gespreksonderwerpen...3 2. Belangrijke vragen...3 2.1 Lichamelijke veranderingen...3
Nadere informatieGeheugenkliniek: Behandeling
Als zorgverlener willen we graag helpen; tegemoet komen en adviezen aanreiken. We wensen de patiënt en zijn omgeving dan ook met dit document te informeren over de mogelijke behandelingen die plaatsvinden
Nadere informatieOncologie. Lastmeter
1/5 Oncologie Lastmeter Inleiding Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer de behandeling al langer geleden is.
Nadere informatieInformatie over de lastmeter
Longgeneeskunde Informatie over de lastmeter www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud De lastmeter... 3 Waar kunt u terecht?... 4 Overzicht diverse hulpverleners binnen het ziekenhuis... 5 Vragen... 7 Contactgegevens...
Nadere informatieDe Lastmeter. Hoeveel last heeft u van problemen, klachten en zorgen? Oncologie
00 De Lastmeter Hoeveel last heeft u van problemen, klachten en zorgen? Oncologie 1 Kanker is een ziekte die uw leven ingrijpend kan verstoren. De ziekte en behandeling kunnen niet alleen lichamelijke
Nadere informatieSamen voor kankerpatiënten
Samen voor kankerpatiënten DE ZIEKTE EVEN VERGETEN OM ER BETER TEGEN TE VECHTEN De Stichting Mimi Ullens: de gulle daad van een oud-patiënte De Stichting Mimi Ullens werd in december 2004 opgericht, op
Nadere informatiePsychosociaal en spiritueel zorgteam
Psychosociaal en spiritueel zorgteam voor oncologische patiënten en hun familie Imeldaziekenhuis imelda omringt u met zorg Inhoud Inleiding 3 Sociaal werk 4 Oncopsycholoog 5 Pastorale dienst 6 Palliatief
Nadere informatieCentrum voor Vroege Hart en Vaatziekten (CVHV)
Centrum voor Vroege Hart en Vaatziekten (CVHV) Het Centrum voor Vroege Hart- en Vaatziekten (CVHV) is een multidisciplinaire spreekuur voor patiënten die al op jonge leeftijd (onder de 50 jaar) te maken
Nadere informatieProject. Projectgroep. Intimiteit en seksuele gezondheid,een zorgprogramma voor kankerpatiënten
Ongekende noden Intimiteit en seksuele gezondheid,een zorgprogramma voor kankerpatiënten Tiny Van Keymeulen - Klinisch Psycholoog Oncologisch Psychosociaal Support Team 25 november 2011 Dixit Woet Gianotten
Nadere informatieInwendige geneeskunde
PATIËNTEN INFORMATIE Inwendige geneeskunde onthaalbrochure 2 Beste patiënt en familie, Van harte welkom op de afdeling inwendige geneeskunde (4 de verdieping) van het AZ Lokeren. Met deze brochure stellen
Nadere informatieAls genezing niet meer mogelijk is
Algemeen Als genezing niet meer mogelijk is www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG043 / Als genezing niet meer mogelijk is / 06-10-2015 2 Als
Nadere informatieMultidisciplinair spreekuur uro-onco
Het multidisciplinair spreekuur 1 uro-onco 1. Het multidisciplinair team uro-onco draagt zorg voor u en uw familie U start binnenkort een behandeling op de dienst medische oncologie, bij Prof. Dr. S. Rottey
Nadere informatieOncologische revalidatie
Oncologische revalidatie Inleiding Kanker verandert uw leven van de één op de andere dag. De afdeling Revalidatie van Zuyderland Medisch Centrum Heerlen heeft een gespecialiseerd behandelteam voor mensen
Nadere informatiePatiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel HERSTEL EN NAZORG. LONGKANKER Herstel en nazorg
Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel HERSTEL EN NAZORG LONGKANKER Inhoud Nazorg... 3 Telefonisch verpleegkundig consult... 4 Praten over wat u bezighoudt... 4 Vermoeidheid
Nadere informatieHelen Dowling Instituut psychologische zorg bij kanker. Landelijke Contactdag Nier- en blaaskanker Amersfoort 5 april 2014
Helen Dowling Instituut psychologische zorg bij kanker Landelijke Contactdag Nier- en blaaskanker Amersfoort 5 april 2014 Inhoud Rondleiding Over het HDI (missie, visie en aanbod) Kanker: feiten en cijfers
Nadere informatieEuropa Ziekenhuizen. HET MEDISCH dagziekenhuis. Oncologie-hematologie eenheid
Europa Ziekenhuizen HET MEDISCH dagziekenhuis Oncologie-hematologie eenheid 2 INTRODUCTIE INTRODUCTIE 3 INTRODUCTIE U kreeg recent te horen dat u een chemotherapie of een gelijkaardige behandeling zal
Nadere informatieDe pedagogisch medewerker
De pedagogisch medewerker 1 Inleiding Het kind dat in het ziekenhuis wordt opgenomen, komt in een voor hem vreemde omgeving terecht. Voor kinderen is het ziekenhuis een onnatuurlijke situatie. Ziek zijn
Nadere informatiePatiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel HERSTEL EN NAZORG. LONGKANKER Herstel en nazorg
Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel HERSTEL EN NAZORG LONGKANKER Inhoud Nacontrole... 3 Nazorg... 4 Vermoeidheid en algehele malaise... 6 Veranderde relaties... 7 Werk...
Nadere informatiePsychosociale hulp voor patiënten met kanker
Psychosociale hulp voor patiënten met kanker Beter voor elkaar Psychosociale hulp voor patiënten met kanker Inhoud Inleiding 2 Oncologieverpleegkundigen 3 Stomaverpleegkundigen 4 Geestelijke verzorging
Nadere informatieCHONDROSARCOOM KANKERCENTRUM
CHONDROSARCOOM KANKERCENTRUM WAT VINDT U IN DEZE BROCHURE 01 3 02 3 03 4 04 5 05 5 06 6 07 6 08 7 CHONDROSARCOOM 2 01 INLEIDING Deze informatiebrochure is bestemd voor mensen met een chondrosarcoom en
Nadere informatieH.307216.0714. Waar kunt u terecht als u kanker heeft
H.307216.0714 Waar kunt u terecht als u kanker heeft Inleiding Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer de behandeling
Nadere informatieGeriatrisch Support Team
Geriatrisch Support Team Wat is het Geriatrisch Support Team? In het AZ Sint-Lucas bestaat er een zorgprogramma voor de geriatrische patiënt. Dit zorgprogramma omvat een: raadpleging geriatrie erkende
Nadere informatieIntensive care. Nazorg. Beter voor elkaar
Intensive care Nazorg Beter voor elkaar 2 Nazorg Intensive Care Informatie voor zowel u als ex Intensive Care patiënt als uw naaste(n). U bent opgenomen geweest op de afdeling Intensive Care (IC) van het
Nadere informatieIn gesprek over chemotherapie. Wat u kunt verwachten van het verpleegkundige voorlichtingsgesprek
In gesprek over chemotherapie Wat u kunt verwachten van het verpleegkundige voorlichtingsgesprek Binnenkort heeft u een voorlichtingsgesprek met een verpleegkundige over de behandeling met chemotherapie.
Nadere informatiepatiëntenbrochure digestief oncologisch centrum
patiëntenbrochure digestief oncologisch centrum inhoud Wat 02 Multidisciplinair consult 02 Team 03 Waar vind ik de afdeling 06 Hoe contacteren 07 Afspraken 08 1 Wat De digestieve oncologie houdt zich bezig
Nadere informatieDelier. Informatie voor familie en betrokkenen
Delier Informatie voor familie en betrokkenen Inleiding Op onze verpleegafdeling is een familielid, vriend(in) of kennis van u opgenomen. Tijdens uw bezoek aan de patiënt heeft u waarschijnlijk gemerkt
Nadere informatieCoordinatie--ZH--KB Nucleaire-geneeskunde-met-PET-scan--NORMEN.doc
14 DECEMBER 2006. Koninklijk besluit houdende vaststelling van de NORMEN waaraan een dienst nucleaire geneeskunde waarin een PET-scanner wordt opgesteld moet voldoen om te worden erkend als medisch-technische
Nadere informatieDarmkanker, fase van controle
Supplement informatiewijzer oncologie Darmkanker, fase van controle Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Controle na de operatie 3. Controle bij de stomaverpleegkundige 4. Controle bij de internist-oncoloog /
Nadere informatiedienst Geriatrie AFDELING LCO MB 2406 december 2014 l inhoudsverantwoordelijke: Andy Swennen l Geriatrie:LGE5 l Ziekenhuis Oost-Limburg
dienst Geriatrie AFDELING LCO MB 2406 december 2014 l inhoudsverantwoordelijke: Andy Swennen l Geriatrie:LGE5 l Ziekenhuis Oost-Limburg 1 WELKOM Welkom op afdeling LCO van campus Sint- Barbara. Een opname
Nadere informatieOndersteunende en palliatieve zorg bij COPD. COP-zorg.
Ondersteunende en palliatieve zorg bij COPD COP-zorg www.nwz.nl Inhoud De palliatieve fase 3 Wat is COP-zorg? 3 Gang van zaken na verwijzing 5 Uw vragen 5 Notities 6 2 U heeft van uw arts gehoord dat u
Nadere informatieZorgen rond kanker Bij wie van ons kunt u terecht?
Zorgen rond kanker Bij wie van ons kunt u terecht? Zorgen rond kanker Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer
Nadere informatieVoorlichtingsgesprek over chemotherapie
Voorlichtingsgesprek over chemotherapie Wat kunt u van het gesprek verwachten? gemini-ziekenhuis.nl Inhoudsopgave Uw voorbereiding op het gesprek 3 Hoe verloopt het voorlichtingsgesprek? 3 Introductie
Nadere informatieGoede kankerzorg is meer dan een medische behandeling
Goede kankerzorg is meer dan een medische behandeling DEZE RAPPORTAGE IS AANGEPAST OP 16 JULI 2018 Als kankerpatiëntenorganisaties vinden wij dat ziekenhuizen aan specifieke randvoorwaarden moeten voldoen
Nadere informatieHersentumorcentrum Amsterdam
Cancer Center Amsterdam Locatie VUmc Hersentumorcentrum Amsterdam De polikliniek 2 Amsterdam UMC Cancer Center Amsterdam Inleiding Neuro-oncologie is het specialisme dat zich concentreert op ziekten van
Nadere informatieH Waar kunt u terecht als u kanker heeft
H.307216.1217 Waar kunt u terecht als u kanker heeft Inleiding Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer de behandeling
Nadere informatiepatiëntenbrochure digestief oncologisch centrum
patiëntenbrochure digestief oncologisch centrum inhoud Wat 02 Multidisciplinair consult 02 Team 03 Waar vind ik de afdeling 06 Hoe contacteren 07 Afspraken 08 1 Wat De digestieve oncologie houdt zich bezig
Nadere informatieCOMMUNICEREN OVER HET LEVENSEINDE : WAAROM???
Ik wil niet leven zoals een plant Als ik mijn familie niet meer ken, wil ik liever dood Ik wil niet afzien! Mijn broer denkt zus, en ik zo, wat moeten we nu doen? Hebben wij nu wel de juiste keuzes gemaakt?
Nadere informatieLastmeter Radboud universitair medisch centrum
Lastmeter Kanker is een ziekte die uw leven ingrijpend kan verstoren. De ziekte en de behandeling kunnen niet alleen lichamelijke klachten met zich meebrengen, maar ook psychische, praktische of sociale.
Nadere informatieDiabetes en ziekenhuisopname
Diabetes en ziekenhuisopname 1. Wat bij een hospitalisatie? Voor een diabetespatiënt kan een hospitalisatie behoorlijk vervelend zijn, zeker wanneer je gewoon bent om je behandeling zelf te regelen. Plots
Nadere informatieWelkom op de palliatieve unit Afdeling B3, locatie Dordwijk
Welkom op de palliatieve unit Afdeling B3, locatie Dordwijk Albert Schweitzer ziekenhuis augustus 2014 pavo 0458 Inleiding U bent opgenomen in het Albert Schweitzer ziekenhuis, locatie Dordwijk op de palliatieve
Nadere informatieAfdeling LC1. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. B 3600 Genk
Afdeling LC1 T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum André Dumont Stalenstraat
Nadere informatie1. Project oncologische revalidatie Herstel en Balans
Welzijn 1 1. Project oncologische revalidatie Herstel en Balans 1.1. Wat is Herstel en Balans? Een ingrijpende operatie, vermoeidheid na de bestraling en chemotherapie, weer aan het werk willen maar de
Nadere informatiePatiënteninformatie. Delier of plotse verwardheid. GezondheidsZorg met een Ziel
i Patiënteninformatie Delier of plotse verwardheid GezondheidsZorg met een Ziel DELIER OF PLOTSE VERWARDHEID Uw partner, familielid of iemand anders uit uw naaste omgeving is vanwege een ziekte, ongeval
Nadere informatieDokter, ik heb kanker..
Dokter, ik heb kanker.. huisartsen-duodagen noordwest utrecht november 2006 Anette Pet Klinisch psycholoog-psychotherapeut Hoofd Patiëntenzorg Welmet Hudig Theoloog Therapeut Het Helen Dowling Instituut
Nadere informatieHoofdstuk II. zorgprogramma voor oncologische basiszorg
Simplificatie ontwerp KB oncologisch zorgprogramma: Hoofdstuk II. zorgprogramma voor oncologische basiszorg Afdeling 1. Doelgroep aard en inhoud Artikel 2 1 Elk ziekenhuis dient te beschikken over programma
Nadere informatie2 Online informatie voor patiënten. Welkom! Onderzoeksverslagen. Evaluatie van
Welkom! Welkom bij de vijfde PanelCom nieuwsbrief. Als lid van PanelCom houden wij u op de hoogte van onderzoeken waar u aan kunt meewerken én de onderzoeken waar u mogelijk aan hebt meegewerkt. Wij waarderen
Nadere informatieEWINGSARCOOM Wat betekent het?
EWINGSARCOOM Wat betekent het? Oncologie/0138 Deze informatiebrochure is bestemd voor personen met een Ewingsarcoom en alle anderen die hier heel dichtbij betrokken zijn: familie, vrienden, We geven u
Nadere informatiePatiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE. onderdeel. Kanker en Seksualiteit. COLONCARE Seksualiteit
Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE onderdeel Kanker en COLONCARE INHOUDSOPGAVE Kanker en seksualiteit... 3 Een moeilijke periode... 4 Extra ondersteuning... 5 Contact met lotgenoten... 6 2 Kanker
Nadere informatieONTHAALBROCHURE GERIATRIE
ONTHAALBROCHURE GERIATRIE AFDELING A2 C2 - Patiëntinformatie - INHOUDSOPGAVE Inleiding. 1 1. Voorstelling afdeling geriatrie. 2 1.1 Doelstelling van uw verblijf. 2 1.2 Multidisciplinair team. 2 2. Werking
Nadere informatieZORGPAD ORALE ANTITUMORALE THERAPIE. - Patiëntinformatie -
ZORGPAD ORALE ANTITUMORALE THERAPIE - Patiëntinformatie - Inhoudsopgave Inleiding Zorgpad Multidisciplinair team Bij problemen of vragen 1 Inleiding Uw arts heeft samen met u besloten om een antitumorale
Nadere informatie