BOMEN. Dragers van het klimaat. PEFC Meerssen, 6 november 2014

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "BOMEN. Dragers van het klimaat. PEFC Meerssen, 6 november 2014"

Transcriptie

1 BOMEN Dragers van het klimaat PEFC Meerssen, 6 november 2014

2 Reinier van den Berg Meteoroloog, klimatoloog,

3 Pyrocumulus

4 Pyrocumulus Totale Energie gemiddelde onweersbui: ordegrootte MWh Ofwel: jaarstroomverbruik van ca 3000 huishoudens a 3500 kwh/stuk

5 Tornadojagers.nl Pyrocumulus Totale Energie multicell/supercell: factor x10 tot 100 Ofwel: stroomverbruik van ca huishoudens a 3500 kwh/stuk

6 Pyrocumulus Supercel onweersbui: Arcadia, Nebraska, 26 mei 2013

7 Oogsten van energie onweersbui?? Niet de bliksem, wel de wind

8 Fact: The total energy released through cloud and rain formation in an average hurricane is equivalent to 200 times the worldwide electrical generating capacity.

9 Planeet Aarde

10 Planeet Aarde

11 Planeet Aarde E C ECONOMIE L O G IE

12 Climate Change

13 Broeikasgassen

14 Top 20 warmste jaren tot nu toe ( 2 november )

15 Temperatuur page 15 MeteoGroup 2006 Wereld, tot jaar terug

16 Atmosfeer

17 Oceaan

18 Water en waterkringloop

19 The global water cycle will intensify by 16 percent in a 2 C warmer world The global water cycle will intensify by 24 percent in a 3 C warmer world

20 The changes will not be uniform across the globe, but trend toward increased drying of arid areas and increased flooding of wet areas.

21 Pompen of verzuipen Neerslag Zuidland, 13 oktober 2013 Klimatologisch gemiddelde neerslag in Nederland gedurende de tijd Augustus 2006 (1998, 2000, 2001, 2002, 2004, 2005, 2007, 2008) 28 juli 2014 Winschoten, 19 aug. 2013

22 Pompen of verzuipen Neerslag Jaarsom De Bilt Klimatologisch gemiddelde neerslag in Nederland gedurende de tijd Augustus 2006 (1998, 2000, 2001, 2002, 2004, 2005, 2007, 2008) 28 juli 2014 Winschoten, 19 aug. 2013

23 Pakistan, sept 2014 Pompen of verzuipen Neerslag Texas, 13 okt 2013 Pakistan 2011 Klimatologisch gemiddelde neerslag in Nederland gedurende de tijd Augustus 2006 (1998, 2000, 2001, 2002, 2004, 2005, 2007, 2008) UK, jan/feb 2014 Bolivia, Febr. 2014

24 Desertification Wildfires January 16, 2014, California

25 USA, 2012

26 Droogte Centraal en Z-Amerika Coffee Prize

27 Koffieplant, van nature onder gebladerte Tropisch Regenwoud Koffieplant In volle zon

28 Drought Central and S-America Ethiopië. Bakermat van de Koffieplant

29 Drought Central and S-America Sidamo Hoogte: vanaf 1400 m

30 Klimaatverandering en Koffie

31 Klimaatverandering en Koffie Mauricio Galindo, head of operations at the intergovernmental International Coffee Organisation, is equally worried: "Climate change is the biggest threat to the industry. If we don't prepare ourselves we are heading for a big disaster." Coffee drinkers may see the effect in their cups, but the 25m rural households around the globe whose livelihoods depend on coffee will be hit far harder. The Guardian, March 2014

32 Klimaatverandering en Koffie -Temperatuurstijging - Verwachting IPCC: +2.6 tot 4.8 C in de 21e eeuw - 1 C warmer = 100m hoger (!!) - Temp >23 C: metabolisme koffieplant versnelt te veel smaak en aroma snel minder! IPCC, 2014: In many cases, the area suitable for production would decrease considerably with increases of temperature of only C."

33 Klimaatverandering en Koffie

34 Klimaatverandering en Koffie 100 meter stijgen voor iedere graad opwarming

35 Klimaatverandering en Koffie -Neerslag - Extremer (nat / droog) - Verschuiving patronen -Ziekten en schimmels - Coffee Rust - Berry borer beetle Koffie Roest (schimmel) Temp. >= 10 C

36 IJS Stein Glacier, Switzerland, September 25, 2006

37 Stein Glacier, Switzerland, September 25, 2006

38 Stein Glacier, Switzerland, September 17, 2011

39 Stein Glacier, Switzerland, September 17, 2011 August, 2014

40 Noordpool Trends in oppervlake zee-ijs (rond Noordpool)

41 Noordpool

42 Noordpool Actuele situatie page 42 MeteoGroup 2006 Smelten ijs Noordpool

43 Groenland Netto verlies ijs in het jaar 2012 : ca 570 gigaton!!!

44 Groenland

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59

60 Russel Glacier, september 2010

61 Russel Glacier, augustus 2012

62 Boom in Groenland

63 De Zeespiegel

64

65

66 Google Maps in het jaar 2100??

67 Klimaateffecten Bos en Bomen Extremere droogte Extremere neerslag Temperatuur en vocht Wind en windpatronen Onweer en hagel Verzilting

68 Kli MeteoGroup 2006 Maat Werkt

69 Is het tij nog te keren?

70 Is het tij nog te keren? JA, is mogelijk (wetenschappelijk oogpunt) Nee, onmogelijk (sociaal-economisch oogpunt)

71 Streefnivo

72 BOMEN Vegetatie

73 Herbebossing -Tropen (maximaal CO2 effect) -Gematigde bos (koelingseffect)

74 The Carbon Farmer Alberta, CA 2.8 ha Pine White Spruce

75 The Carbon Farmer Alberta, CA 2.8 ha Pine White Spruce

76 Beschermen bos

77 Beschermen bos

78 Afval verminderen MeteoGroup 2006

79

80 Mobiliteit NL rijdt 136 miljard km/jaar In 7,6 miljoen auto s 85% van zakelijke km s = per auto 14% van zakelijke km s = per trein 1% van zakelijke km s is per fiets

81 Mobiliteit Low Car Diet (2014) Deelname 100 bedrijven Gemiddelde besparing op mobiliteitskosten: 38% Reductie emissie s: 30% Toename lichaamsbeweging: 16%

82 Mobiliteitsbudget Geef werknemers een mobiliteitsbudget dat ze naar eigen inzicht kunnen aanwenden voor hun gekozen vorm van vervoer

83 Energie Transitie Schone, hernieuwbare energie

84

85

86

87 Is het tij nog te keren?

88

89 Klimaatneutrale Koffie

90

91

92 97 % Ethiopische huishoudens stookt op hout

93

94

95

96 DE ANDER ZIJN Vragen:

97 Planeet Aarde

98 Planeet Aarde E C ECONOMIE L O G IE

99 Planeet Aarde ECONOMIE ECOLOGIE

100 Daarom: All Together Now

101 Daarom: All Together Now Gestart op internet, maart 2014 Vanaf 2015: ook live uitzendingen op internet (streaming) Later in 2015: opschalen naar televisie, kabel Vanaf 2016: uitbreiden internationaal Laagdrempelig, positief, best practices, breed publiek Community

102 All Together Now Energie weerbericht solar wind

103 Daarom: All Together Now Live v/a Mee doen?

104

105

106 Dus wat kan JIJ ZELF doen? -Energie besparen (isolatie, verlichting, apparatuur ) -Water besparen (douchen, tanden poetsen, ) -Transport, vervoer (fietsen, OV, zuinige auto, slim rijden, vakantie, ) -Stap over op Greenchoice of Windunie -Wek zelf stroom op (PV, Windcentrale, Meewind) -Reduceer afval, gescheiden aanbieden, recycling, Marktplaats, -Eten en drinken (geen flesjeswater, minder vlees, bewust kopen en koken) -Volkstuin, voedsel uit de regio -Fairtrade -En

107 Dus wat kan JIJ ZELF doen? -Energie besparen (isolatie, verlichting, apparatuur ) -Water besparen (douchen, tanden poetsen, ) -Transport, vervoer (fietsen, OV, zuinige auto, slim rijden, vakantie, ) -Stap over op Greenchoice of Windunie -Wek zelf stroom op (PV, Windcentrale, Meewind) -Reduceer afval, gescheiden aanbieden, recycling, Marktplaats, -Eten en drinken (geen flesjeswater, minder vlees, bewust kopen en koken) -Volkstuin, voedsel uit de regio -Fairtrade -En LID WORDEN VAN ECOLAND.TV

Klimaatverandering Is het tij nog te keren? Twello, 2 juni 2010

Klimaatverandering Is het tij nog te keren? Twello, 2 juni 2010 Klimaatverandering Is het tij nog te keren? Twello, 2 juni 2010 Reinier van den Berg Meteoroloog, klimatoloog Presentator, fotograaf, auteur Tornadojager MeteoGroup 2006 page 2 11 Mei 2000 Klimaatverandering

Nadere informatie

Groningen, 15 juni 2009. Klimaatverandering: Dreiging of Uitdaging. Reinier van den Berg. Palmbomen of pinguins

Groningen, 15 juni 2009. Klimaatverandering: Dreiging of Uitdaging. Reinier van den Berg. Palmbomen of pinguins Groningen, 15 juni 2009 Klimaatverandering: Dreiging of Uitdaging Palmbomen of pinguins Reinier van den Berg Meteoroloog, klimatoloog Presentator, fotograaf, auteur Tornadojager page 2 1 11 Mei 2000 2

Nadere informatie

foto: Vera Siemons Resultaten onderzoek naar klimaatbeleving Uitgevoerd door Gfk i.o.v. Achmea - oktober 2016

foto: Vera Siemons Resultaten onderzoek naar klimaatbeleving Uitgevoerd door Gfk i.o.v. Achmea - oktober 2016 foto: Vera Siemons Resultaten onderzoek naar klimaatbeleving Uitgevoerd door Gfk i.o.v. Achmea - oktober 2016 1 De meeste jongeren (34%) houden zich niet bezig met de gevolgen van klimaatverandering Toch

Nadere informatie

KLIMAATVERANDERING. 20e eeuw

KLIMAATVERANDERING. 20e eeuw KLIMAATVERANDERING 20e eeuw Vraag De temperatuur op aarde is in de afgelopen honderd jaar gestegen met 0.2-0.5 C 0.6-0.9 C Antwoord De temperatuur op aarde is in de afgelopen honderd jaar gestegen met

Nadere informatie

Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering 8-10-2012. Klimaatverandering

Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering 8-10-2012. Klimaatverandering Zonne-energie 2012: prijs 21 ct per kwh; 2020 prijs 12 ct kwh Groen rijden; energiehuizen, biologisch voedsel Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Stichting Stimular www.stimular.nl 010 238

Nadere informatie

The Day After tomorrow... Waarom wachten

The Day After tomorrow... Waarom wachten The Day After tomorrow... Waarom wachten als we vandaag kunnen reageren? The Day After Tomorrow, de film van Roland Emmerich (Godzilla en Independence Day), verschijnt op 26 mei 2004 op het witte doek.

Nadere informatie

Help het. FiKSen! Campagne op komst: Fairtrade in Koffie & Schone Lucht - FiKS. Fairtrade 2013

Help het. FiKSen! Campagne op komst: Fairtrade in Koffie & Schone Lucht - FiKS. Fairtrade 2013 Help het FiKSen! Campagne op komst: Fairtrade in Koffie & Schone Lucht - FiKS De klimaattop in Parijs nadert Fairtrade is: niet afwachten, zelf vast aan de slag gaan. Fairtrade Climate Neutral Coffee Chain

Nadere informatie

Prof. Gerbrand Komen. (ex-) Directeur Klimaatonderzoek KNMI. 12 Maart 2009 NNV Sectie Energie en Klimaat

Prof. Gerbrand Komen. (ex-) Directeur Klimaatonderzoek KNMI. 12 Maart 2009 NNV Sectie Energie en Klimaat Prof. Gerbrand Komen (ex-) Directeur Klimaatonderzoek KNMI 12 Maart 2009 NNV Sectie Energie en Klimaat Jaargemiddelde temperatuur (afwijking van 1951-1980) in Nederland (rode lijn) en wereldgemiddeld (blauwe

Nadere informatie

klimaatverandering en voedsel

klimaatverandering en voedsel klimaatverandering en voedsel Parijs; wat is er afgesproken en gaat het lukken? Wat betekent dit voor landbouw en voeding? Energie transitie als voorbeeld voor producent en consument Duurzaamheid als paradigma.

Nadere informatie

LES 2: Klimaatverandering

LES 2: Klimaatverandering LES 2: Klimaatverandering 1 Les 2: Klimaatverandering Vakken PAV, aardrijkskunde Eindtermen Sociale vaardigheden, burgerzin, ICT, vakoverschrijdend, samenwerken, kritisch denken Materiaal Computer met

Nadere informatie

MAATSCHAPPIJ ONDERSCHAT ERNST EN TAAIHEID KLIMAATPROBLEEM

MAATSCHAPPIJ ONDERSCHAT ERNST EN TAAIHEID KLIMAATPROBLEEM MAATSCHAPPIJ ONDERSCHAT ERNST EN TAAIHEID KLIMAATPROBLEEM De maatschappelijke discussie over klimaatverandering wordt onvoldoende scherp gevoerd. Er wordt nauwelijks nagedacht over de ernst van de problematiek

Nadere informatie

Wind en regen in de toekomst - wat zeggen de KNMI'14 scenario's?

Wind en regen in de toekomst - wat zeggen de KNMI'14 scenario's? Wind en regen in de toekomst - wat zeggen de KNMI'14 scenario's? Andreas Sterl (KNMI) wind hurricanes (orkanen) regen zicht + mist weer van de toekomst Achtergrond: CO 2 en temperatuurstijging Stijging

Nadere informatie

Wat kunnen we in Pijnacker-Nootdorp doen tegen klimaatverandering? Richard Smokers

Wat kunnen we in Pijnacker-Nootdorp doen tegen klimaatverandering? Richard Smokers Wat kunnen we in Pijnacker-Nootdorp doen tegen klimaatverandering? Richard Smokers Hoeveel CO 2 -reductie is nodig? doel nieuwe kabinet: in 2020 30% minder CO 2 -uitstoot dan in 1990 UN-IPCC: stabilisatie

Nadere informatie

Klimaatverandering en onze voedselzekerheid

Klimaatverandering en onze voedselzekerheid Klimaatverandering en onze voedselzekerheid Prof. Dr. Martin Kropff Rector Magnificus Wageningen University Vice-president Raad van Bestuur Wageningen UR Ons klimaat verandert Ons klimaat verandert Oplossingsrichtingen

Nadere informatie

VERANDEREN VAN KLIMAAT?

VERANDEREN VAN KLIMAAT? VERANDEREN VAN KLIMAAT? Tropisch klimaat, gematigd klimaat, klimaatopwarming, klimaatfactoren...misschien heb je al gehoord van deze uitdrukkingen. Maar weet je wat ze echt betekenen? Nova, wat bedoelen

Nadere informatie

Het Klimaatdebat. 09/01/2013 Bart Strengers

Het Klimaatdebat. 09/01/2013 Bart Strengers Het Klimaatdebat 1 De Klimaatwetenschap Brede overeenstemming over grote lijn en dat is in toenemende mate al decennia lang het geval De aarde warmt op en dat komt grotendeels door de mens. Wetenschap

Nadere informatie

Klimaatverandering en klimaatscenario s in Nederland

Klimaatverandering en klimaatscenario s in Nederland Page 1 of 6 Klimaatverandering en klimaatscenario s in Nederland Hoe voorspeld? Klimaatscenario's voor Nederland (samengevat) DOWNLOAD HIER DE WORD VERSIE In dit informatieblad wordt in het kort klimaatverandering

Nadere informatie

Klimaatverandering, kansen voor agrarische ondernemers

Klimaatverandering, kansen voor agrarische ondernemers Klimaatverandering, kansen voor agrarische ondernemers Nationale Najaarsconferentie POP 3 Workshop Klimaatverandering en Landbouw Utrecht, 17 Nov. 2016 door Pier Vellinga Wetenschappelijk directeur Kennis

Nadere informatie

Welkom bij de toolbox: T043 Duurzaam Ondernemen

Welkom bij de toolbox: T043 Duurzaam Ondernemen Welkom bij de toolbox: T043 Duurzaam Ondernemen Na deze toolbox begrijp je: Wat Duurzaam Ondernemen betekent Waarom het Belangrijk is om CO2 uitstoot te verminderen Welke Richtlijn SPIE hanteert om duurzaam

Nadere informatie

Het nieuwe Europese klimaatplan voor 2030: behoudt de EU haar voortrekkersrol?

Het nieuwe Europese klimaatplan voor 2030: behoudt de EU haar voortrekkersrol? Het nieuwe Europese klimaatplan voor 2030: behoudt de EU haar voortrekkersrol? Dr. Jos Delbeke, DG Klimaat Actie, Europese Commissie, Universiteit Hasselt, 25/2/2014 Overzicht 1. Klimaat en energie: waar

Nadere informatie

Les Koolstofkringloop en broeikaseffect

Les Koolstofkringloop en broeikaseffect LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Basisles Koolstofkringloop en broeikaseffect Werkblad Les Koolstofkringloop en broeikaseffect Werkblad Zonlicht dat de aarde bereikt, zorgt ervoor dat het aardoppervlak warm

Nadere informatie

Waddengebied in tijden van klimaatverandering

Waddengebied in tijden van klimaatverandering Waddengebied in tijden van klimaatverandering Oerol college cyclus Terschelling 14 Juni 2016 Pier Vellinga Universiteit Wageningen Vrije Universiteit Nationaal Onderzoekprogramma Kennis voor klimaat (2007-2015)

Nadere informatie

Praktische tips voor klimaat en portemonnee. Klimaatsparen

Praktische tips voor klimaat en portemonnee. Klimaatsparen Praktische s voor klimaat en portemonnee Klimaatsparen CO 2 en geld besparen De gemiddelde Nederlander stoot per jaar 12.000 kg CO 2 uit (28.000 kg CO 2 per huishouden). De meeste kilo s gaan op aan verwarming,

Nadere informatie

Naar een duurzaam Den Haag met Haagse Krach Een verkenning. Lennart van der Linde Haags Milieucentrum, feb 2015

Naar een duurzaam Den Haag met Haagse Krach Een verkenning. Lennart van der Linde Haags Milieucentrum, feb 2015 Naar een duurzaam Den Haag met Haagse Krach Een verkenning Lennart van der Linde Haags Milieucentrum, feb 2015 1 Versterking kustverdediging Scheveningen: duurzaam? 2 Haags Milieucentrum Opgericht in 1991

Nadere informatie

Erdi Holding B.V. Voortgangsrapportage 2017

Erdi Holding B.V. Voortgangsrapportage 2017 01-01-017 t/m 31-1-017 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. Inleiding. CO-voetafdruk.1. Rapportageperiode 017 3. Historische vergelijking 4. Relatieve uitstoot 5. Directe en indirecte emissies 6. Klimaatcompensatie

Nadere informatie

STAP 1: FairClimateFund investeert in de implementatie van klimaatprojecten in onderontwikkelde gebieden.

STAP 1: FairClimateFund investeert in de implementatie van klimaatprojecten in onderontwikkelde gebieden. ₂ O C R E V O K J I EERL DE UITDAGING Klimaatverandering is een van de grootste uitdagingen van dit moment. Gelukkig kunnen we hier iets aan doen, maar dan moeten we wel NU in actie komen! Jouw bedrijf

Nadere informatie

klimaatverandering en zeespiegelstijging Klimaatverandering en klimaatscenario s Achtergronden Prof Dr Bart van den Hurk

klimaatverandering en zeespiegelstijging Klimaatverandering en klimaatscenario s Achtergronden Prof Dr Bart van den Hurk Achtergronden Klimaatverandering en klimaatscenario s Prof Dr Bart van den Hurk Watis 06 hetmondiale klimaatprobleem? Klimaatverandering is van alle tijden Natuurlijke invloeden: Interne schommelingen

Nadere informatie

> Inzet: CO 2 reductie en eerlijke carbonhandel

> Inzet: CO 2 reductie en eerlijke carbonhandel > Ketenaanpak en -verantwoordelijkheid > Inzet: CO 2 reductie en eerlijke carbonhandel > Doel: boeren ondersteunen bij de impact van klimaatverandering en ontbossing tegen te gaan. Ons klimaat verandert

Nadere informatie

Zonnestroom en windstroom Samen meer

Zonnestroom en windstroom Samen meer Zonnestroom en windstroom Samen meer Van niche naar impact Wim Sinke -- Peter Eecen Perslunch ECN Amsterdam, CASA 400 2 juni 2015 www.ecn.nl Structuur Context klimaat + economie Uitzicht op 2050 Wind Technologie,

Nadere informatie

23/11/2018. Hoelang is Hol-(Zee)land nog houdbaar?

23/11/2018. Hoelang is Hol-(Zee)land nog houdbaar? Hoelang is Hol-(Zee)land nog houdbaar? Sybren Drijfhout (KNMI, Universiteit Utrecht & Southampton) De zeespiegel blijft nog eeuwen stijgen. Zelfs als Parijs wordt uitgevoerd is over 200 jaar stijging 3-4

Nadere informatie

Erdi Holding B.V. Voortgangsrapportage H1 2017

Erdi Holding B.V. Voortgangsrapportage H1 2017 Voortgangsrapportage H1 017 01-01-017 t/m 30-06-017 Voortgangsrapportage H1 017 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. Inleiding. CO-voetafdruk.1. Rapportageperiode H1 017.. Reductie.3. Historische vergelijking.4.

Nadere informatie

Bedreigingen. Broeikaseffect

Bedreigingen. Broeikaseffect Bedreigingen Vroeger gebeurde het nogal eens dat de zee een gat in de duinen sloeg en het land overspoelde. Tegenwoordig gebeurt dat niet meer. De mensen hebben de duinen met behulp van helm goed vastgelegd

Nadere informatie

3/13/2014. Klimaatverandering vraagt om innovatie. Crises op meerdere fronten

3/13/2014. Klimaatverandering vraagt om innovatie. Crises op meerdere fronten Klimaatverandering vraagt om innovatie De crisis als voorbode van grote veranderingen in economie en maatschappij Brabantse Waterdag 28 februari 2014 s Hertogenbosch door Pier Vellinga Hoogleraar aan Wageningen

Nadere informatie

Klimaatverandering in internationaal perspectief

Klimaatverandering in internationaal perspectief Klimaatverandering in internationaal perspectief Gaan onze buurlanden uit van dezelfde verandering? Janette Bessembinder Stelling 1 Als de warme golfstroom tot stilstand komt, wordt het in Nederland minstens

Nadere informatie

Klimaat & CO 2, Parijs, Polen Wereldwijde doelen, NL-doelen Energie in de gemeente Wierden Opties duurzame opwek:

Klimaat & CO 2, Parijs, Polen Wereldwijde doelen, NL-doelen Energie in de gemeente Wierden Opties duurzame opwek: Scenario s Jaap de Boer Energy Watch Klimaat & CO 2, Parijs, Polen Wereldwijde doelen, NL-doelen Energie in de gemeente Wierden Opties duurzame opwek: Twence Zon (particulier, bedrijven, zonneparken) Wind

Nadere informatie

Practicum: Hoezo Zeespiegelstijging?

Practicum: Hoezo Zeespiegelstijging? Practicum: Hoezo Zeespiegelstijging? Op de Aarde wonen er ongeveer 6 446 131 400 mensen. In België wonen er 10 584 534. De meeste mensen wonen in de bergen / in de woestijn / in de nabijheid van water/

Nadere informatie

AKB Grootverbruik B.V. Voortgangsrapportage 2017

AKB Grootverbruik B.V. Voortgangsrapportage 2017 Voortgangsrapportage 017 01-01-017 t/m 31-1-017 Voortgangsrapportage 017 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. Inleiding. CO-voetafdruk.1. Rapportageperiode 017 3. Historische vergelijking 4. Relatieve uitstoot

Nadere informatie

Klimaat is een beschrijving van het weer zoals het zich meestal ergens voordoet, maar ben je bijvoorbeeld in Spanje kan het ook best regenen.

Klimaat is een beschrijving van het weer zoals het zich meestal ergens voordoet, maar ben je bijvoorbeeld in Spanje kan het ook best regenen. Samenvatting door Annique 1350 woorden 16 mei 2015 7,3 333 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Klimaten Paragraaf 2.2 Weer en klimaat Klimaat is een beschrijving van het weer zoals het

Nadere informatie

Opschalen en Opschieten Marjan Minnesma 29 juni 2017

Opschalen en Opschieten Marjan Minnesma 29 juni 2017 Opzij opzij opzij - maak plaats, maak plaats, maak plaats. Wij hebben ongelofelijke haast. Opschalen en Opschieten Marjan Minnesma 29 juni 2017 Emissie vs concentratie CO 2 -emissie daalt nauwelijks -

Nadere informatie

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen?

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dagboek Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dat het klimaat verandert is een feit. Je hoort het overal om je

Nadere informatie

De club van Rome had toch gelijk!

De club van Rome had toch gelijk! De club van Rome had toch gelijk! Bernard Dam MECS, Chemical Engineering, Faculty of Applied Science, Delft University of Technology 11 november 2009 Delft University of Technology Challenge the future

Nadere informatie

Klimaten Verschillende klimaten - Tropisch klimaat - Droog klimaat - Gematigd klimaat - Landklimaat - Poolklimaat - Mediterraan klimaat - Subtropisch klimaat https://schooltv.nl/video/klimaatzones-van-de-wereld-waarom-zijn-er-verschillende-klimaatzones/

Nadere informatie

Het klimaat verandert, wat nu?

Het klimaat verandert, wat nu? Het klimaat verandert, wat nu? Lesley De Cruz, Rozemien De Troch Koninklijk Meteorologisch Instituut De Limburgse Klimaattop, 18 september 2017 De Cruz et al. (KMI) Klimaatverandering 20170918 1 / 23 1

Nadere informatie

Erdi Holding B.V. CO2-voetafdruk. Voortgangsrapportage januari 2018 t/m 31 december 2018

Erdi Holding B.V. CO2-voetafdruk. Voortgangsrapportage januari 2018 t/m 31 december 2018 Erdi Holding B.V. CO2-voetafdruk Voortgangsrapportage 2018 1 januari 2018 t/m 31 december 2018 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. CO2-voetafdruk 2.1. Rapportageperiode 2018 2.2. Mobiliteit uitgesplitst

Nadere informatie

Practicum: Hoezo Zeespiegelstijging?

Practicum: Hoezo Zeespiegelstijging? Practicum: Hoezo Zeespiegelstijging? Op de Aarde wonen er ongeveer 6 446 131 400 mensen. In België wonen er 10 584 534. De meeste mensen wonen in de bergen / in de woestijn / in de nabijheid van water/

Nadere informatie

Curaçao Carbon Footprint 2015

Curaçao Carbon Footprint 2015 Willemstad, March 2017 Inhoudsopgave Inleiding 2 Methode 2 Dataverzameling 3 Uitstoot CO2 in 2010 3 Uitstoot CO2 in 2015 4 Vergelijking met andere landen 5 Central Bureau of Statistics Curaçao 1 Inleiding

Nadere informatie

economische mogelijkheden sociale omgeving ecologisch kapitaal verborgen kansen

economische mogelijkheden sociale omgeving ecologisch kapitaal verborgen kansen economische mogelijkheden sociale omgeving ecologisch kapitaal verborgen kansen REDD+ een campagne voor bewustwording van suriname over haar grootste kapitaal Wat is duurzaam gebruik van het bos: Duurzaam

Nadere informatie

Workshop Klimaatverandering. Inhoud: pag. 2 t/m 31 : Erno Bouma Is er wat aan de hand? pag. 32 t/m 46: Jan Schreuder Vereinigte Hagel

Workshop Klimaatverandering. Inhoud: pag. 2 t/m 31 : Erno Bouma Is er wat aan de hand? pag. 32 t/m 46: Jan Schreuder Vereinigte Hagel Workshop Klimaatverandering Inhoud: pag. 2 t/m 31 : Erno Bouma Is er wat aan de hand? pag. 32 t/m 46: Jan Schreuder Vereinigte Hagel Landbouw & Klimaatsverandering, is er wat aan de hand? Indeling Klimaatsverandering:

Nadere informatie

Koolstofcyclus in de zee. Stefan Schouten. NIOZ is part of the Netherlands Organisation for Scientific Research (NWO)

Koolstofcyclus in de zee. Stefan Schouten. NIOZ is part of the Netherlands Organisation for Scientific Research (NWO) Koninklijk Royal Netherlands Nederlands Institute Instituut for voor Sea Research Zeeonderzoek Koolstofcyclus in de zee Stefan Schouten NIOZ is part of the Netherlands Organisation for Scientific Research

Nadere informatie

BANANEN LANGS DE NOORDZEE antwoordblad

BANANEN LANGS DE NOORDZEE antwoordblad Opdracht 1 In het filmpje ging het over klimaatverandering. Bedenk samen drie voordelen en drie nadelen van klimaatverandering. Schrijf op: Voordelen 1. bijvoorbeeld warmere zomers in Nederland 2. bijvoorbeeld

Nadere informatie

De KNMI 14 klimaatscenario s Neerslag en neerslagextremen

De KNMI 14 klimaatscenario s Neerslag en neerslagextremen De KNMI 14 klimaatscenario s Neerslag en neerslagextremen Geert Lenderink KNMI 26 mei 2014: presentatie KNMI14 scenario s De Basis: het 5de IPCC rapport van WG1 (2013) 1. Kennis m.b.t. globale klimaatverandering

Nadere informatie

Klimaatverandering. Opzet presentatie

Klimaatverandering. Opzet presentatie Klimaatverandering Mondiaal en in Nederland J. Bessembinder e.v.a. Opzet presentatie Wat is klimaat(verandering)? Het broeikaseffect Waargenomen klimaatverandering Wat verwachten we wereldwijd/in Europa

Nadere informatie

Klimaatafspraken van Parijs betekenis voor de Nederlandse akkerbouw

Klimaatafspraken van Parijs betekenis voor de Nederlandse akkerbouw Klimaatafspraken van Parijs betekenis voor de Nederlandse akkerbouw NAV Jaarcongres Swifterbant 17 februari 2016 Inleiding door prof. Pier Vellinga Waddenacademie en Urgenda voorheen Wageningen UR, Vrije

Nadere informatie

Technische onderbouwing themapagina s GasTerra Jaarverslag 2012. Gas. Gas. Volume (mrd. m 3 ) 83. Calorische waarde (Hi) (MJ/m 3 ) 31,65

Technische onderbouwing themapagina s GasTerra Jaarverslag 2012. Gas. Gas. Volume (mrd. m 3 ) 83. Calorische waarde (Hi) (MJ/m 3 ) 31,65 Technische onderbouwing themapagina s GasTerra Jaarverslag 2012 Gas Gas Volume (mrd. m 3 ) 83 Calorische waarde (Hi) (MJ/m 3 ) 31,65 Calorische waarde (Hs) (MJ/m 3 ) 35,17 Energie-inhoud op onderwaarde

Nadere informatie

Sustainable Tourism Duurzaam Toerisme. dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland

Sustainable Tourism Duurzaam Toerisme. dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland Sustainable Tourism Duurzaam Toerisme dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland Programma 15.15 uur: Inleiding duurzaam toerisme door Dr. Anja de Groene 15.35 uur: Cradle to Cradle

Nadere informatie

Klimaatverandering Wat kunnen we verwachten?

Klimaatverandering Wat kunnen we verwachten? Klimaatverandering Wat kunnen we verwachten? Yorick de Wijs (KNMI) Veenendaal - 09 05 2019 Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 1 Klimaatverandering Oorzaken en risico s wereldwijd Trends en

Nadere informatie

Erdi Holding B.V. Voortgangsrapportage 2016

Erdi Holding B.V. Voortgangsrapportage 2016 Voortgangsrapportage 2016 01-01-2016 t/m 31-12-2016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. CO2-voetafdruk 2.1. Rapportageperiode 2016 2.2. Reductie 2.3. Historische vergelijking 2.4. Relatieve uitstoot

Nadere informatie

Aardrijkskunde samenvatting H2: Klimaat: is een beschrijving van het gemiddelde weer over een periode van 30 jaar.

Aardrijkskunde samenvatting H2: Klimaat: is een beschrijving van het gemiddelde weer over een periode van 30 jaar. Samenvatting door S. 1016 woorden 28 februari 2016 6,2 47 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Aardrijkskunde samenvatting H2: Nadeel tropische klimaten: het vocht, en de insecten/ziektes.

Nadere informatie

Het Klimaatdebat. 09/01/2013 Bart Strengers

Het Klimaatdebat. 09/01/2013 Bart Strengers Het Klimaatdebat 1 De Klimaatwetenschap Brede overeenstemming over grote lijn en dat is in toenemende mate al decennia lang het geval De aarde warmt op en dat komt grotendeels door de mens. Wetenschap

Nadere informatie

Factsheet klimaatverandering

Factsheet klimaatverandering Factsheet klimaatverandering 1. Klimaatverandering - wereldwijd De aarde is sinds het eind van de negentiende eeuw opgewarmd met gemiddeld 0,9 graden (PBL, KNMI). Oorzaken van klimaatverandering - Het

Nadere informatie

Klimaatveranderingstand. wetenschap. Prof Wilco Hazeleger

Klimaatveranderingstand. wetenschap. Prof Wilco Hazeleger Klimaatveranderingstand van de wetenschap Prof Wilco Hazeleger Achtergrond Wetenschap kan nooit absolute zekerheden bieden Het klimaatsysteem is complex Beperkingen in kennis en waarnemingen Beleid wil

Nadere informatie

Klimaatverandering. Opzet presentatie

Klimaatverandering. Opzet presentatie Klimaatverandering Welke extremen kunnen we in de toekomst verwachten? J. Bessembinder e.v.a. Opzet presentatie Wat is klimaat(verandering)? Het broeikaseffect Waargenomen klimaatverandering Klimaatscenario

Nadere informatie

VERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND

VERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND VERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND Ing. Ed Smulders InterProAdvies Tilburg WATERWAYS Rijkswaterstaat, Provinces, Waterschappen (public) Value: EUR 10-100 bn RAILWAYS 1837 ProRail

Nadere informatie

7. Klimaatkwis. Wie heeft de meeste vragen goed? De prijs: Plan van Aanpak van Kies Groen Licht

7. Klimaatkwis. Wie heeft de meeste vragen goed? De prijs: Plan van Aanpak van Kies Groen Licht 7. Klimaatkwis Wie heeft de meeste vragen goed? De prijs: Plan van Aanpak van Kies Groen Licht Werkwijze: allen staan, groene en rode kaartjes, fout = zitten 1. Wie maakte de film An inconvenient truth,

Nadere informatie

Naam: WATER. pagina 1 van 8

Naam: WATER. pagina 1 van 8 Naam: WATER Geen leven zonder water Zonder water kun je niet leven. Als je niet genoeg drinkt, krijgt je dorst. Als je dorst hebt, heeft je lichaam water tekort. Je raakt dit water vooral kwijt door te

Nadere informatie

Klimaatverandering. Opzet presentatie

Klimaatverandering. Opzet presentatie Klimaatverandering Wat kunnen we in Nederland verwachten? J. Bessembinder e.v.a. Opzet presentatie Wat is klimaat(verandering) en het broeikaseffect? Waargenomen klimaatverandering KNMI 06 klimaatscenario

Nadere informatie

voetafdruk etcetera. 3. Verwerking door discussie. (30 min.) De feiten en antwoorden zijn voor de docent ter beschikking in dit document.

voetafdruk etcetera. 3. Verwerking door discussie. (30 min.) De feiten en antwoorden zijn voor de docent ter beschikking in dit document. versie 10-12-18 Beste docent, De film Morgenland gaat vergezeld van een bijbehorende verwerkingsles. De tijdsduur van film en les is een tot anderhalf uur. Het lesdoel is het creëren van bewustzijn. Aan

Nadere informatie

Bijdrage CO2 emissies door de inkoop van uw instelling

Bijdrage CO2 emissies door de inkoop van uw instelling Bijdrage CO2 emissies door de inkoop van uw instelling Utrecht, 23-4-2019 Carmen van den Berg c.vandenberg@stimular.nl 010 238 28 34 Stichting Stimular De werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Opwarming

Nadere informatie

9:45 Overzicht van de KNMI 06 klimaatscenario s. neerslag en potentiele verdamping. Aad van Ulden en Geert Lenderink

9:45 Overzicht van de KNMI 06 klimaatscenario s. neerslag en potentiele verdamping. Aad van Ulden en Geert Lenderink 9:30 Inleiding ochtendvoorzitter Gerbrand Komen 9:45 Overzicht van de KNMI 06 klimaatscenario s Bart van den Hurk 10:15 Constructie van scenario s voor temperatuur, neerslag en potentiele verdamping Aad

Nadere informatie

Designing climate proof urban districts

Designing climate proof urban districts Designing climate proof urban districts Presentation for Deltas in Times of Climate Change 2010 Jaap Kortman Laura van der Noort IVAM Maarten van Dongen Witteveen + Bos The Netherlands Presentation What

Nadere informatie

Duurzame energie De Wereld, Nederland en Nieuwegein

Duurzame energie De Wereld, Nederland en Nieuwegein Duurzame energie De Wereld, Nederland en Nieuwegein Gert Jan Kramer Politiek Café Energietransitie, Nieuwegein, 5 juni 2019 Inhoud / onderwerpen Het Klimaat; Energie en Klimaat Het Politieke Klimaat rond

Nadere informatie

VNO-NCW West Bedrijfsbezoek Huschka. Duurzame mobiliteit

VNO-NCW West Bedrijfsbezoek Huschka. Duurzame mobiliteit VNO-NCW West Bedrijfsbezoek Huschka Duurzame mobiliteit Bereikbaar Haaglanden en Rijnland overheden samenwerken aan duurzame bereikbaarheid aanbieders producten Kernwoorden: Gedragsverandering en vraagbeïnvloeding

Nadere informatie

Evolutie van het klimaat in België

Evolutie van het klimaat in België Hans Van de Vyver Koninklijk Meteorologisch Instituut 11 januari 2013 Introductie wetenschappelijke activiteiten MERINOVA-project: Meteorologische risico s als drijfveer voor milieukundige innovatie in

Nadere informatie

De KNMI 14 klimaatscenario s Ontwikkelingen De scenario s Voorbeelden

De KNMI 14 klimaatscenario s Ontwikkelingen De scenario s Voorbeelden De KNMI 14 klimaatscenario s Ontwikkelingen De scenario s Voorbeelden Bart van den Hurk KNMI 2006 2009 2011 2014 KNMI 06 8 jaar verder IPCC 2007 en 2013 IPCC, 2007 IPCC, 2013 IPCC 2007 en 2013 IPCC, 2007

Nadere informatie

A bat friendly colour spectrum? Effecten van klimaatverandering op vleermuizen

A bat friendly colour spectrum? Effecten van klimaatverandering op vleermuizen A bat friendly colour spectrum? Effecten van klimaatverandering op vleermuizen Herman Limpens en Jasja Dekker Effecten van klimaatverandering op vleermuizen?? Vooral: analyserende speculerende verhalen

Nadere informatie

Elektrisch rijden in de praktijk

Elektrisch rijden in de praktijk We gaan elektrisch vooruit! Een impuls voor elektrisch vervoer in Rotterdam Elektrisch rijden in de praktijk Klimaatprobleem? Google earth januari 2009 Rotterdam Climate Initiative Als stad met wereldhaven

Nadere informatie

KNMI 06 klimaatscenario s

KNMI 06 klimaatscenario s KNMI 06 klimaatscenario s Stof tot nadenken? Opzet presentatie Klimaatverandering en het (versterkte) broeikaseffect Waargenomen klimaatverandering De nieuwe KNMI-klimaatscenario s Mogelijke effecten 1

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting door een scholier 122 woorden 17 juni 2016 6, 75 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Humboldt Samenvatting aardrijkskunde H2 2.1 Het weer: beschrijft

Nadere informatie

WATERSTOF DC IN SMART MULTI COMMODITY GRID S

WATERSTOF DC IN SMART MULTI COMMODITY GRID S 4 april 2019 dr.ir. ing. Sander Mertens WATERSTOF DC IN SMART MULTI COMMODITY GRID S Even voorstellen De Haagse Hogeschool 26.000 studenten uit 140 landen 1.900 medewerkers 25 lectoren toegepast onderzoek

Nadere informatie

Wat is CO 2? Waarom CO 2? Waarom Milieubarometer i.p.v. CO 2? Waarom CO 2 -footprint? Inhoud. Cursus CO 2 -footprint

Wat is CO 2? Waarom CO 2? Waarom Milieubarometer i.p.v. CO 2? Waarom CO 2 -footprint? Inhoud. Cursus CO 2 -footprint Inhoud Cursus CO 2 -footprint Hoe maak je de footprint en wat heb je eraan? 27 mei 2013 Voor de Werkgroep Monitoren van MPZ Wat is CO 2 en waarom hebben we het daar over? CO 2 -footprint t.o.v. Milieubarometer

Nadere informatie

Samen Duurzaam DOEN! Stap 1 // Welkom en inleiding. Stap 2 // Voorstelronde aanwezigen. (5 minuten) (10 minuten)

Samen Duurzaam DOEN! Stap 1 // Welkom en inleiding. Stap 2 // Voorstelronde aanwezigen. (5 minuten) (10 minuten) Samen Duurzaam DOEN! Leuk dat u samen met uw buren na wilt denken over duurzaamheid. Aan de hand van dit stappenplan helpen wij u graag op weg om het gesprek op gang te brengen. Dit stappenplan is bedoeld

Nadere informatie

Water kan ook veranderen is waterdamp. Het wordt dan een gas. Maar heter als 100 graden kan water niet worden. Dit is het kookpunt van water.

Water kan ook veranderen is waterdamp. Het wordt dan een gas. Maar heter als 100 graden kan water niet worden. Dit is het kookpunt van water. Water Zonder water kun niet Zonder water kun je niet leven. Als je niet genoeg drinkt, krijgt je dorst. Als je dorst hebt, heeft je lichaam water tekort. Je raakt dit water vooral kwijt door te plassen

Nadere informatie

Het toeristisch klimaat Reizen op grote voet 2008

Het toeristisch klimaat Reizen op grote voet 2008 Het toeristisch klimaat Reizen op grote voet 2008 Paul Peeters Lector duurzaam vervoer & toerisme, NHTV Breda Vrijetijdsstudiedag Duurzaamheid: niet denken maar doen Etten-Leur, 05-11-2009 Uw vakantievoetafdruk

Nadere informatie

Kleine inzichten leiden tot grote opbrengsten

Kleine inzichten leiden tot grote opbrengsten Kleine inzichten leiden tot grote opbrengsten Kleine inzichten leiden vaak tot grote veranderingen. Dat geldt zeker wanneer u besluit klimaatneutraal te gaan ondernemen. Kleine inzichten over reductie

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Broeikaseffect

Werkstuk Aardrijkskunde Broeikaseffect Werkstuk Aardrijkskunde Broeikaseffect Werkstuk door een scholier 1310 woorden 20 juni 2006 6,2 45 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Het Broeikaseffect Inhoudsopgave Inleiding 1.0 Wat is het broeikaseffect?

Nadere informatie

Signalen van klimaatveranderingen

Signalen van klimaatveranderingen Signalen van klimaatveranderingen John van Boxel Klimaatwetenschappers waarschuwen dat de toenemende concentraties aan broeikasgassen een invloed zullen hebben op het klimaat op aarde. Gedurende de twintigste

Nadere informatie

Klimaat(les)marathon. Leren voor en over het klimaat

Klimaat(les)marathon. Leren voor en over het klimaat Klimaat(les)marathon Leren voor en over het klimaat DE ESSENTIE VAN KLIMAATVERANDERING CRASHCURSUS KLIMAATWETENSCHAP Prof. Dr. Wim Thiery INHOUD WAAROVER ZAL IK HET HEBBEN? - Wat is het klimaat? - Wat

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 6t/m 14

Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 6t/m 14 Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 6t/m 14 Samenvatting door een scholier 1712 woorden 1 november 2008 7,2 27 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Begrippenlijst Ak Interglaciaal

Nadere informatie

SonEnergie, 25 maart 2019 Jacques Hagoort

SonEnergie, 25 maart 2019 Jacques Hagoort SonEnergie, 25 maart 2019 Jacques Hagoort Klimaat & Klimaatverandering Gevolgen klimaatverandering Opwarming van de Aarde Broeikaseffect Klimaatmodellen An Inconvenient Truth VN - Akkoord van Parijs Nederlands

Nadere informatie

LESINSTRUCTIE GROEP 5/6

LESINSTRUCTIE GROEP 5/6 LESINSTRUCTIE GROEP 5/6 Bij Samsam nr. 5 2017 De zee Burgerschap Samsam komt 5 x per jaar uit met een magazine, en een werkblad. Daarbij hoort een website met filmpjes en aanvullende informatie: samsam.net

Nadere informatie

3. Verwerking door discussie. (15 min.) De feiten en juiste antwoorden zijn voor de docent ter beschikking in dit document.

3. Verwerking door discussie. (15 min.) De feiten en juiste antwoorden zijn voor de docent ter beschikking in dit document. versie 10-12-18 Beste docent, De film Morgenland gaat vergezeld van een bijbehorende verwerkingsles. De tijdsduur van film en les is een tot anderhalf uur. Morgenland is geschikt voor alle leerjaren van

Nadere informatie

AKKademie Inagro 24 mei 2019

AKKademie Inagro 24 mei 2019 Site: geertnaessens.be Facebook: Geert Naessens Twitter: @GeertNaessens Youtube: https://www.youtube.com/c/geertnaessensweerma { AKKademie Inagro 24 mei 2019 Welkom Korte lezing vrijdag 24 mei 2019 Hoe

Nadere informatie

Klimaatverandering. Opzet presentatie

Klimaatverandering. Opzet presentatie Klimaatverandering Wat kunnen we in de toekomst verwachten? J. Bessembinder e.v.a. Opzet presentatie Wat is klimaat(verandering)? Het broeikaseffect Waargenomen klimaatverandering Wat verwachten we wereldwijd/in

Nadere informatie

DE OPMAAK VAN EEN SEAP VOOR DE GEMEENTE KLUISBERGEN KLIMAATTEAM 1 12.10.2015

DE OPMAAK VAN EEN SEAP VOOR DE GEMEENTE KLUISBERGEN KLIMAATTEAM 1 12.10.2015 DE OPMAAK VAN EEN SEAP VOOR DE GEMEENTE KLUISBERGEN KLIMAATTEAM 1 12.10.2015 Agenda Welkom door de Schepen Lode Dekimpe Inleiding SEAP door Kim Rienckens (provincie Oost-Vlaanderen) Nulmeting en uitdagingen

Nadere informatie

Wadden in tijden van Klimaatverandering

Wadden in tijden van Klimaatverandering Wadden in tijden van Klimaatverandering Lezingen Serie Waddenacademie 14 september 2015 Natuurcentrum Ameland Pier Vellinga Universiteit Wageningen, Voorzitter van het Nationaal Onderzoekprogramma Kennis

Nadere informatie

Klimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014

Klimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014 Klimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014 Klimaateffectschetsboek Scheldemondraad: Actieplan Grensoverschrijdende klimaatbeleid, 11 september 2009 Interregproject

Nadere informatie

3. Verwerking door discussie. (15 min.) De feiten en juiste antwoorden zijn voor de docent ter beschikking in dit document.

3. Verwerking door discussie. (15 min.) De feiten en juiste antwoorden zijn voor de docent ter beschikking in dit document. versie 10-12-18 Beste docent, De film Morgenland gaat vergezeld van een bijbehorende verwerkingsles. De tijdsduur van film en les is een tot anderhalf uur. Morgenland is geschikt voor alle leerwegen en

Nadere informatie

Klimaatcompensatie investeren in een schone toekomst

Klimaatcompensatie investeren in een schone toekomst Klimaatcompensatie investeren in een schone toekomst Van warme douche, autorit en vliegvakantie tot het verwarmen van ons huis: alles wat we in ons dagelijks leven doen, leidt tot uitstoot van broeikasgassen.

Nadere informatie

Bodem & Klimaat. Op weg naar een klimaatbestendig bodembeheer

Bodem & Klimaat. Op weg naar een klimaatbestendig bodembeheer Bodem & Klimaat Op weg naar een klimaatbestendig bodembeheer Jaartemperaturen en warmterecords in De Bilt sinds het begin van de metingen in 1706 Klimaatverandering KNMI scenarios Zomerse dagen Co de Naam

Nadere informatie