IIIHIIIL. G nieuwkoop

Transcriptie

1 gemeente Nieuwkoop afdeling WH IIIHIIIL. G nieuwkoop # Lokale toelichting op Het Regionaal Beleidsplan Transitie Jeugdhulp Holland Rijnland "Hart voor de Jeugd" 0 P«W ld V

2 Inhoud 1 Van regionaal beleid naar lokale uitvoering Inleiding Om welke zorg gaat het? De aantallen Relatie Wmo en Werk en Inkomen De lokale toelichting van het regionale beleidsplan Het proces Regionale samenwerking 7 2 Wat willen we bereiken Positie jeugdigen en ouders 9 4 Het toekomstmodel voor de jeugdhulp Holland Rijnland Gezin1Plan met een verbinding naar de rest van het sociaal domein Toegang tot de jeugdhulp Relatie (passend) onderwijs Aansluiting op de arbeidsmarkt 13 5 De gemeente als regisseur Opdrachtgeverschap Samenwerkingsmodel Bekostigingsmodel Jeugd- en gezinsteams en populatiebekostiging Solidariteit en risicospreiding 16 6 Kwaliteitseisen 18 2

3 6.1 Opschaling en escalatie

4 1 Van regionaal beleid naar lokale uitvoering 1.1 Inleiding Gemeenten zijn volgens de nieuwe Jeugdwet 1 vanaf 2015 verantwoordelijk voor de gehele jeugdhulp. De gemeenten in Holland Rijnland 2 bereiden deze overgang gezamenlijk voor. "Hart voor de Jeugd". is het regionale beleidsplan transitie jeugdhulp Holland Rijnland. Deze lokale toelichting benoemt de hoofdlijnen van de regionale nota, schetst de lokale betekenis en gaat nader in op de consequenties voor de gemeente Nieuwkoop. In de regionale nota zijn voornemens opgenomen. Deze regionale voornemens zijn in deze toelichting aangevuld met enkele lokale voornemens, aanvullend op de regionale voornemens. Reden voor verandering van de jeugdhulp zijn onder andere:» De inrichting van de jeugdhulp is versnipperd en daardoor onoverzichtelijk. «De jeugdhulp wordt nog onvoldoende ingezet op het sociaal systeem van de jeugdigen en het gezin.» De jeugdhulp is soms inefficiënt als gevolg van te veel bureaucratisering.» Het maken van een omslag van een recht op zorg naar een voorzieningenplicht door gemeenten (zoals bij de Wmo),» De rol van gemeenten is tot nu toe beperkt en omvat vooral preventieve zorg, terwijl een grotere rol van de gemeente als meest nabije overheid gewenst is. 1.2 Om welke zorg gaat het? Jeugdhulp heeft nu betrekking op de volgende taken:» Begeleiding» Behandeling» Bescherming Deze taken komen boven op het preventieve jeugdbeleid en de jeugdgezondheidszorg. Dit valt nu ook al onder de verantwoordelijkheid van de gemeente Daarnaast spelen natuurlijk ook de scholen en organisaties op het gebied van vrije tijdsbesteding een belangrijke rol. De jeugdgezondheidszorg wordt in opdracht van de gemeente uitgevoerd door de GGD binnen het Centrum voor Jeugd en Gezin Nieuwkoop (o.a. vaccinaties, jeugdarts en opvoedondersteuning). Maar ook huisartsen en andere eerste lijnszorg zijn hierbij betrokken. 1 De Jeugdwet wordt in januari 2014 behandeld in de Eerste Kamer. 2 In verband met de fusie van Boskoop, Alphen aan den Rijn en Rijnwoude per is Boskoop betrokken bij de samenwerking in Holland Rijnland verband. 4

5 1.2.1 De aantallen. Onderstaande tabel geeft een overzicht van aantal jeugdigen (per inwoners) dat zorg ontvangt in Nieuwkoop in vergelijking tot de GGD-regio en Nederland. Geconcludeerd kan worden dat de zorgconsumptie in Nieuwkoop vergelijkbaar is of lager ligt. Jeugd2otgclienten (per Jarigen, meest recente periode) ToU* AWB2 (20111 Toto*ZVW (20101 ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ToU* JÄO(2011) jmigdbmctwmng (2011) Jaugdf»d»*»»rm8 (2011) GMKxaptMTd* m*winge«i tsļz (2011) G*nwM* kndwan (AMK) (2010) O *5 Sŭ ^ -f -{5 V 0»f «P «í 5 # ŕ «V 0 A*» # ŭemoefil* Hmt**Mov fļ COO-Ragto HofcnwH-MOder. [ ] 'i- 6/ofi Sooaď/ tn Cultureel Planbureau (SCP) n sameritvprkirxj mei hei bureau Cebeon Het onderstaande overzicht toont de aantallen voor Nieuwkoop en Holland Rijnland. Het percentage jeugdigen in Nieuwkoop (21,6 0 Zo) en Holland Rijnland (21 0 7o) is vergelijkbaar. Ook het percentage jeugdigen dat hulp ontvangt in Nieuwkoop is vergelijkbaar met Holland Rijnland. Nieuwkoop Inwoners jaar Provinciale jeugdhulp Geestelijke gezondheidszorg (ZVW t/m 22 jr) Verstandelijke beperking? 850 (extramuraal) Nieuwe Jeugd-beschermings maatregelen Nieuwe Jeugd-reclasserings maatregelen Jeugdhulp plus 1 46 AMK Meldingen AMK Onderzoeken Holland Rijnland 5

6 Toelichting op de tabel. Provinciale jeugdhulp wordt geïndiceerd door Bureau Jeugdzorg. Het gaat om jeugdigen met een matige tot ernstige problematiek. Hieronder vallen o.a. ambulante zorg, medische kinderdagverblijven en kamertrainingscentra. Deze zorg wordt aangeboden door o.a. Cardea, Rivierduinen en Horizon. Geestelijke jeugdgezondheidszorg, wordt verleend aan jeugdigen met een psychische - of gedragsstoornis. Bijvoorbeeld ADHD, autisme en eetstoornissen. Deze zorg wordt aangeboden door vrijgevestigde behandelaars zoals psychologen en door o.a. Rivierduinen, Currium, en het Centrum voor Autisme. Jeugd met een verstandelijke beperking, het gaat hierbij om thuiswonende jeugdigen met een verstandelijke beperking. Deze jongeren ontvangen o.a. begeleiding en persoonlijke verzorging. Zij maken o.a gebruik van een kinderdienstencentrum. Deze zorg wordt geleverd door o.a. Ipse de Bruggen en Gemiva. Jeuqdbeschermingsmaatregel, dit is een ingrijpende maatregel waarbij de ouder(s) onder toezicht worden gesteld en het kind of de kinderen uit huis kunnen worden geplaatst. Jeuqdreclasserinqsmaatreqelen, een jeugdreclasseringsmaatregel wordt eventueel na detentie door de rechter opgelegd. Jeugdhulp plus, jeugdhulp plus kan na civielrechtelijke uitspraak worden toegepast om jongeren te beschermen tegen zichzelf of zijn/haar omgeving. AMK, het Advies en Meldpunt Kindermishandeling. Valt nu nog onder Bureau Jeugdzorg Zuid-Holland jeugdhulp. In 2014 wordt het AMK in deze regio samengevoegd met het meldpunt huiselijk geweld Relatie Wmo en Werk en Inkomen Wij staan een zo integraal mogelijke benadering van de decentralisaties voor. De integraliteit komt tot uitdrukking bij de toegang tot de zorg en via de 1gezin1plan1 gezicht werkwijze. Bij het opstellen van een gezinsarrangement kan bijvoorbeeld ook een inkomensregeling worden betrokken, zoals deelname aan sport via het Jeugdsportfonds, een re-ingratietraject voor de ouders of een Wmovoorziening voor één van de gezinsleden. Hiervoor maken we binnen de regio Rijnstreek afspraken met de gemeente Alphen aan den Rijn over werk en inkomen. Daarnaast borgen we de aansluiting tussen de jeugdhulp en de volwassenenzorg De lokale toelichting van het regionale beleidsplan. De (concept) Jeugdwet schrijft voor dat de gemeenteraad een jeugdbeleidsplan vaststelt. Het regionaal beleidsplan voldoet aan de eisen die de wet hier aan stelt. De lokale toelichting vertaalt, waar dat van toepassing is, het regionale beleidsplan naar de lokale Nieuwkoopse situatie. Hierbij is zoveel mogelijk de opbouw van de regionale nota gevolgd. Net als het regionale beleidsplan heeft de lokale toelichting een looptijd van 2 jaar (2015 en 2016). Vï

7 1.2.4 Het proces Door regelmatig bijeenkomsten en werkbezoeken te organiseren zijn raadsleden geïnformeerd over het proces en de inhoud van het jeugdbeleid. In oktober zijn discussiebijeenkomsten georganiseerd met raadsleden over het regionale beleidsplan. Lokaal organiseren wij regelmatig bijeenkomsten rond de nieuwe Jeugdwet. Met deze lokale toelichting op het beleidsplan wordt het verband gelegd tussen regionale beleidsvorming en het lokale beleid zoals benoemd in de Maatschappelijke Structuurvisie. Ook de regiocommissie is betrokken bij de voorbereiding van besluiten binnen Holland Rijnland op het terrein van de jeugdhulp. Hiermee voorkomen we dat door de regionale aanpak de kans op verwijdering van de gemeentelijke besluitvorming ontstaat. Het regionale beleidsplan is tot stand gekomen na een intensief voorbereidingstraject met cliënten, zorgaanbieders en de huidige financiers. Vervolgens heeft het plan ter inzage gelegen en is aan belanghebbenden de gelegenheid geboden hierop te reageren. Deze reacties zijn verwerkt in de laatste versie die nu voor u ligt. Hiermee zijn de kaders gezet voor de lokale uitvoering. Daar waar het van toepassing is zijn de regionale reacties opgenomen in deze lokale toelichting. Na de eerste behandeling in de gemeenteraad van het conceptbeleidsplan worden eventuele amendementen verwerkt. Het definitieve regionale plan wordt in juni aan de (nieuwe) gemeenteraden ter vaststelling aangeboden. Ook de lokale toelichting kan in deze periode worden aangepast op basis van reacties uit het veld of voortschrijdende inzichten. Inmiddels zijn binnen de gemeente Nieuwkoop de eerste gesprekken tot stand gekomen met de Wmoadviesraad, het onderwijs, 1 e lijnshulpverleners en sportverenigingen over de jeugdhulp. In 2014 worden deze gesprekken geïntensiveerd om zo gezamenlijk de lokale onderdelen van de jeugdhulp in de gemeente in te richten. In de loop van 2014 stelt de gemeenteraad de verordening(en) voor de jeugdhulp vast. Voor het vaststellen van de verordeningen geldt de normale inspraakprocedure Regionale samenwerking De Jeugdwet verplicht gemeenten op bepaalde onderdelen regionaal samen te werken. Samenwerking binnen Holland Rijnland ligt bestuurlijk voor de hand maar de regio heeft ook een lange historie waar het gaat om samenwerking binnen de jeugdhulp. Naast deze verplichting zijn wij ook van mening dat regionale samenwerking voor onze gemeente een must is om de jeugdhulp op een inhoudelijke goede en financieel beheersbare wijze in te richten. Van begin af aan is daarom de keuze gemaakt de veranderingen in de jeugdhulp regionaal op te pakken. Wij zijn overtuigd dat alleen deze regionale benadering de mogelijkheid biedt tot een werkelijke transformatie van het jeugdstelsel. De gemeente Nieuwkoop heeft zelfstandig onvoldoende massa een cultuur- en systeemwijziging af te dwingen bij grote regionaal werkende instellingen. 7

8 2 Wat willen we bereiken In juni 2013 heeft de gemeenteraad de Maatschappelijke structuurvisie (MSV) vastgesteld. Als we de visie van de MSV vertalen voor de Jeugdwet betekent dit dat we inzetten op preventie door het stimuleren van een gezonde, veilige, opvoedkundige en beschermde omgeving waarbinnen jeugdigen zich zo goed mogelijk ontwikkelen en we de noodzakelijke inzet van specialistische jeugdhulp zoveel als mogelijk proberen te voorkomen. Als specialistische hulp noodzakelijk is, is deze beschikbaar en kan,zo nodig direct, worden ingezet. Als hulp noodzakelijk is weten ouders en jeugdigen waar ze terecht kunnen. Bij instanties hoeven zij maar één keer hun verhaal te doen. Als de zorg op meerdere leefgebieden betrekking heeft wordt deze integraal aangeboden en gecoördineerd door één (zorg)regisseur. Vraaggericht werken en maatwerk zijn belangrijke uitgangspunten. Professionele noodzakelijke hulp is gericht op het, eventueel met hulp van anderen uit het sociale netwerk, bevorderen van de zelfstandigheid. Met als doel, het naar vermogen, volwaardig participeren in de maatschappij. De MSV bestaat uit vier thema's Onderwijs en ontwikkeling Werk en Inkomen Vrije tijd Zorg en levensstijl De Jeugdwet heeft betrekking op alle vier de thema's. Het regionale beleidsplan sluit goed aan op de uitgangspunten uit de MSV. De Holland Rijnland gemeenten hebben de regionale visie "iedereen doet mee" vastgesteld. De centrale regionale doelstelling is : De jeugd in Holland Rijnland groeit gezond en veilig op. Ze ontwikkelen hun talenten en kunnen zo, nu en later, naar vermogen deelnemen en bijdragen aan de maatschappij. Deze visie is het uitgangspunt voor de regionale beleidsnota. Hoewel de lokale en regionale visie anders zijn verwoord sluiten ze goed op elkaar aan en vormen zo een goede basis voor een deels regionale en deels lokale uitvoering van de Jeugdwet. Vï

9 3 Positie jeugdigen en ouders Zeggenschap bij de cliënt Eén van de uitgangspunten bij de 1gezin1plan1 gezicht werkwijze is dat niet over maar met jeugdigen en ouders wordt gesproken. Zij vormen de spil van het plan. Binnen het CJG Nieuwkoop is dit een werkwijze waarmee de afgelopen tijd al veel ervaring is opgedaan en ook de komende tijd wordt deze werkwijze voortgezet. Medezeggenschap Instellingen zijn gehouden jongeren- en oudermedezeggenschap te organiseren. Rekening houdende met de nieuwe werkwijze zoals beschreven in hoofdstuk 2 wordt dit (ook) lokaal georganiseerd. Wij vinden het van belang ook jeugdigen vroeg te betrekken. Hiermee oefenen jeugdigen hoe ze later invulling geven aan volwaardige deelname aan de samenleving. Klachtenbehandeling, vertrouwenspersoon en identiteitsgevoeligheid De klachtenprocedure wordt vormgegeven door de aanbieders van jeugdhulp en de gecertificeerde instellingen. De gemeente (of het samenwerkingsverband) beoordeelt de procedure en ziet toe op een juiste uitvoering. De wet schrijft voor dat samenwerkende gemeenten een onafhankelijke vertrouwenspersoon aanstellen. De invulling en positionering van de vertrouwenspersoon zouden bij regionale uitvoering vanuit Holland Rijnland kunnen plaatsvinden. De landelijke ontwikkelingen hierover worden verder afgewacht. De verwachting is echter niet dat Nieuwkoop dit zelfstandig organiseert. De Jeugdwet en het VN-verdrag inzake de rechten van het kind verplichten gemeenten rekening te houden met de gezindheid, levensovertuiging en culturele achtergrond van jeugdigen en hun ouders. Bij het inkopen zien wij er op toe dat deze vrijheid ook voor onze inwoners voldoende gewaarborgd is. Voornemen bij hoofdstuk 3 "Positie jeugdigen en ouders" Onderzoeken hoe we ouder- en jeugdparticipatie binnen Nieuwkoop vorm geven. 9

10 4 Het toekomstmodel voor de jeugdhulp Holland Rijnland In Holland Rijnland organiseren we de jeugdhulp vanaf 2015 gebiedsgebonden vanuit multidisciplinaire teams.in dit hoofdstuk wordt de nieuwe werkwijze op hoofdlijnen toegelicht. 4.1 Nieuwkoop proeftuin gemeente In 2014 wordt in Holland Rijnland geëxperimenteerd met zes zogenaamde proeftuinen voor een nieuw stelsel voor jeugdzorg. Nieuwkoop is één van de proeftuinen. Hiermee hebben we de mogelijkheid ons goed voor te bereiden op de overgang van de jeugdhulp. Onder de vlag van het CJG Nieuwkoop start een jeugd- en gezinsteam. Het team van Nieuwkoop bestaat uit ongeveer 10 professionals afkomstig uit zeven verschillende organisaties. Elke proeftuin heeft specifieke aandachtspunten. Binnen de proeftuin Nieuwkoop wordt in het bijzonder aandacht besteed aan de toegang en registratie van hulpvragen. Een lokaal begeleidingsteam is betrokken bij de proeftuin. De wethouder jeugd wordt periodiek betrokken bij het begeleidingsteam Financiering proeftuin Nieuwkoop In 2014 is nog de oude financiering van de jeugdzorg van toepassing. In Holland Rijnland verband is afgesproken dat deelnemers aan de teams vanuit hun moederorganisatie worden betaald. De deelnemers aan het team leveren de zorg die zij normaal leveren. Dit brengt geen extra kosten met zich mee, wel is er sprake van ontwikkelingskosten. In Holland Rijnland verband is afgesproken dat de teamleden 1/3 van hun uren beschikbaar hebben om de pilot vorm te gaan geven. De uren komer boven op de uren die zij normaal gesproken inzetten. De provincie en de instellingen dragen een belangrijk deel van deze kosten. Ook het algemeen maatschappelijk werk is vertegenwoordigd in het team. De gemeente Nieuwkoop subsidieert Kwadraad die het algemeen maatschappelijk werk uitvoert. De extra uren die Kwadraad inzet en de bijkomende kosten voor de proeftuin die specifiek op Nieuwkoop betrekking hebben, komen ten laste van de invoeringskosten decentralisaties van Nieuwkoop. De totale kosten van de proeftuin voor de gemeente bedragen ca ë ,-.Hiervan wordt C gereserveerd voor de extra personeelskosten van Kwadraad en C voor onvoorziene kosten. In het raadsvoorstel is een financierings- en dekkingsvoorstel opgenomen. Vï

11 Het toekomstmodel is gebaseerd op 6 pijlers. Toekomstmodel Holland Rijnland 6. Verbinding middels lgezinlplan 4. Regionale specialistische gedwong jeugdhulp y t 3 Gebiedsgerichte Gebtedsgi eugd&gezinsteams 2. Basisvoorzieningen CJG 1. Pedagogische civil society Pijler 1: De pedagogische civil society In MSV wordt het belang aangegeven van een actieve en betrokken gemeenschap. In het bijzonder vinden we dit van belang voor de opgroeiende jeugd. De gemeenschap waarbinnen kinderen opgroeien is niet alleen een voorbeeld maar is ook mede bepalend onder welke omstandigheden kinderen opgroeien en zich ontwikkelen. We vinden het belangrijk dat alle inwoners (naast uiteraard de ouders) een rol spelen bij het opvoeden en opgroeien. We dragen uit dat opvoedingsvragen normaal zijn en de beantwoording niet per definitie alleen een zaak van professionals is. We vinden het daarom belangrijk initiatieven voor het versterken van de pedagogische civil society te stimuleren en soms te faciliteren. We bevorderen dat kinderen gebruik maken van de voorzieningen die binnen de gemeente worden aangeboden en kinderen hier niet om financiële redenen van verstoken blijven. Voorzieningen als het jeugdsport - en cultuurfonds dragen bij aan het voorkomen van kinderarmoede. Het versterken van de pedagogische civil society willen we bereiken door initiatieven hiervoor te stimuleren op en rond plaatsen waar jeugdigen en ouders elkaar ontmoeten, zoals het CJG, de school, sport- en vrije tijdsverenigingen, de kerken en de eigen buurt. Naast het zo nodig versterken of uitbreiden van bestaande activiteiten denken wij bijvoorbeeld aan contactgezinnen. Bij een contactgezin (of persoon) kunnen ouders of kinderen in hun eigen kern terecht met vragen, (lichte) steun of bijvoorbeeld bij het huiswerk maken De komende periode gaan we samen met betrokken inwoners en het maatschappelijke middenveld in gesprek om te kijken welke mogelijkheden er zijn. Pijler 2: De basisvoorzieningen; Dit betreft de basis voorzieningen zoals we die nu ook al kennen zoals:. CJG,» scholen,» kinderopvang/peuterspeelzalen» huisartsen,» jongerenwerk «Een sociaal team 11

12 De basisvoorzieningen vormen, ook nu al, een belangrijke pijler van het jeugdbeleid. Binnen de basisvoorzieningen van het CJG wordt de jeugdgezondheidszorg aangeboden en ouders met opvoedingsvragen krijgen ondersteuning. Ook voor de oudere jeugd is er een passend aanbod beschikbaar. Het is belangrijk de activiteiten tussen de basisvoorzieningen en met name het jeugd- en gezinsteam goed op elkaar af te stemmen. Hoe dit het beste kan worden gedaan onderzoeken we tijdens de proeftuinperiode. Pijler 3: Gebiedsgerichte Jeugd- en gezinsteams werkend vanuit het CJG; Deze pijler is de meest innoverende in het nieuwe stelsel en speelt een cruciale rol bij het verhogen van de kwaliteit van de jeugdhulp én vermindering van het gebruik van (dure) specialistische zorg. De teams bestaan uit ongeveer 10 medewerkers van diverse instellingen die nu ambulante vormen van hulp in onze regio aanbieden. De Jeugd- en gezinsteams gaan gebiedsgebonden werken volgens het principe 1gezin1plan1 gezicht met ondersteuning van een inhoudelijke- en een organisatiecoach. Voor Nieuwkoop houdt dit in dat er één team voor de hele gemeente is. Het jeugd- en gezinsteam werkt onder de vlag van het CJG Nieuwkoop. Medewerkers uit het team werken echter ambulant, o.a vanuit de scholen. Het jeugd-en gezinsteam moet goede aansluiting krijgen met andere zorgvoorzieningen, de huisartsen en politie binnen de gemeente, bijvoorbeeld een sociaal team. In regionaal verband is afgesproken dat in 2014 pilots worden uitgevoerd om te ontdekken hoe deze teams het best kunnen gaan werken. De pilots worden uitgevoerd in proeftuinen. Nieuwkoop is één van de gemeenten waar in 2014 een proeftuin start. Pijler 4: Regionale specialistische jeugdhulp die aan het team wordt toegevoegd; Niet alle vormen van behandeling worden vanuit de jeugd- en gezinsteams aangeboden. Wanneer specifieke expertise nodig is voegen we deze kennis van buiten aan het team toe. Beoordeling van de noodzaak hiervan ligt bij het team. In principe wordt ook deze hulp ambulant aangeboden. Er kunnen echter situaties zijn dat het beter is dat de jeugdige tijdelijk in een andere omgeving verblijft. Ook bij de specialistische hulp blijft 1gezin1plan1gezicht het uitgangspunt. Pijler 5 Het gedwongen kader op enige afstand van het team; De organisatie van hulp in het gedwongen kader wordt geheel regionaal georganiseerd. Dit is een verplichting die voortkomt uit de Jeugdwet. Maar ook uit financieel en organisatorisch oogpunt is het niet mogelijk dit op de schaal van Nieuwkoop te organiseren. Ook bij het gedwongen kader zijn wij echter van mening dat de plek waar dit wordt aangeboden zo dicht mogelijk in de omgeving van het kind is (mits uiteraard voldoende veilig). Het voornemen daarom is zorg te dragen voor een beperkt aantal pleeggezinnen in Nieuwkoop om jeugdigen uit Nieuwkoop voor korte of langere tijd te kunnen opvangen binnen het gedwongen kader (ook voor vrijwillige plaatsing) in hun eigen omgeving. Dit laatste kan bijvoorbeeld aan de orde zijn bij tijdelijke ontlasting van de ouder(s). Onder het gedwongen kader vallen ook de regionale voorzieningen: Het Advies- en meldpunt Huiselijk Geweld en kindermishandeling; Jeugdbescherming en - jeugdreclassering; Jeugdhulp plus. Deze voorzieningen zijn beschreven in de regionale nota en worden hier daarom niet behandeld. Relatie met de veiligheidsketen en crisisdienst. Dit onderdeel wordt in de regionale nota uitgebreid toegelicht. Ook in de toekomst blijven er helaas calamiteiten in de jeugdhulp plaatsvinden. De aanpak bij calamiteiten blijft vanaf 2015 regionaal. Gemeenten hebben een wettelijke verplichting een 24 uurs crisisdienst te organiseren. In 2014 wordt regionaal onderzocht hoe we dit zo efficiënt mogelijk kunnen organiseren. 12

13 4.2 1Gezìn1 Plan 1 Gezicht met een verbinding naar de rest van het sociaal domein De basis van het nieuwe stelsel is 1gezin1plan1 gezicht. De voordelen hiervan worden algemeen onderkend. Organisatorisch vormt het echter wel een uitdaging. In het bijzonder geldt dit wanneer er meerdere problemen binnen het gezin spelen, bijvoorbeeld schuldenproblematiek, werkloosheid en een gezinslid met een beperking waarvoor aanvullende zorg nodig is. Hiervoor is het noodzakelijk afspraken te maken op (sub)regionaal en lokaal niveau met de betrokken partijen, naast het jeugd- en gezinsteam zijn hierbij oa de gemeente Alphen aan den Rijn, Stichting Welzijn Nieuwkoop, de huisartsen, scholen en het Wmo loket van de gemeente betrokken. 4.3 Toegang tot de jeugdhulp Naast de regionale afspraken gaan wij in overleg met lokale en subregionale partijen over de toegang tot de jeugdhulp. Op lokaal niveau gaat dit onder andere over de rol van de huisartsen. Op grond van de Jeugdwet is jeugdhulp namelijk ook via huisartsen toegankelijk. We organiseren de toegang van de jeugdhulp bij voorkeur van binnenuit. Dit is mogelijk omdat alle jeugdigen bekend zijn bij het CJG, scholen, huisartsen of bijvoorbeeld het Bureau Leerplicht. Voorwaarde is dat uitvoerders in de zorg (bepaalde) informatie met elkaar kunnen en willen delen. Wanneer het niet mogelijk is de toegang van binnenuit te organiseren maken we het voor inwoners zo eenvoudig mogelijk hun ondersteuningsvraag te melden. We regelen de toegang tot het sociaal domein integraal. Dat wil zeggen dat een melding via verschillende kanalen en plaatsen kan worden gedaan en integraal wordt beoordeeld. Net als bij de Wmo geldt ook bij de Jeugdwet dat in eerste instantie wordt gekeken over welke mogelijkheid ouders, de jeugdige met inzet van het sociale netwerk in staat is binnen de grenzen van de eigen draagkracht een bijdrage te leveren aan de oplossing van het probleem. In crisissituaties wijken we hier uiteraard vanaf en grijpen we direct in als de veiligheid van een jeugdige in het geding is. 4.4 Relatie (passend) onderwijs Het onderwijs speelt een belangrijke rol in het dagelijks leven van jeugdigen. Scholen doen ook nu al veel aan hun zorgtaken. Ook bij de nieuwe Jeugdwet spelen zij een belangrijke rol. In Nieuwkoop hebben we te maken met: Kinderdagverblijven Peuterspeelzalen Basis onderwijs Voortgezet VMBO en onderbouw Havo Regionaal zijn binnen de samenwerkingsverbanden voor het primair- en voortgezet onderwijs en Holland Rijnland afspraken gemaakt over de afstemming van taken van het jeugd-en gezinsteam en de school. Aan het regionale beleidsplan is een gemeenschappelijke paragraaf toegevoegd opgesteld door de gezamenlijke samenwerkingsverbanden. In deze paragraaf geven de samenwerkingsverbanden weer hoe de kaders van het passend onderwijs en de transitie jeugdhulp met elkaar verbonden zijn. Het schoolmaatschappelijk werk wordt gezien als onderdeel van de taken van het jeugd- en gezinsteam. De school kan een belangrijke rol hebben bij het tot stand brengen en uitvoeren van 1 gezin 1 plan. Elke school heeft een vaste contactpersoon binnen het Jeugd- en gezinsteam. Deze contactpersoon is op vaste tijden op de school aanwezig. De invulling hiervan vindt plaats met de lokale schooldirecteuren. Naast regionale afstemming zoeken wij ook lokale afstemming via de Lokale Educatieve Agenda (LEA). 4.5 Aansluiting op de arbeidsmarkt Een van de doelstellingen van het jeugdbeleid is dat jeugdigen zich ontwikkelen tot volwaardige deelnemers van de maatschappij. Het naar vermogen kunnen participeren op de arbeidsmarkt is daarvan een belangrijk onderdeel. Om de kansen van onze jonge inwoners op de arbeidsmarkt zo 13

14 ruim mogelijk te maken is het belangrijk dat zij tenminste beschikken over een startkwalificatie 3.Van 16 tot 18 jaar geldt een kwalificatieplicht om een startkwalificatie te halen. Van 18 tot 23 jaar worden jeugdigen zonder startkwalificatie aangemerkt als vroegtijdig schoolverlater en vallen onder het RMC 4 Zuid Holland Oost. Wij hechten belang aan het naleven van de kwalificatieplicht. Als een jeugdige vanaf 2015 een beroep doet op de Participatiewet wordt hij I zij begeleid bij het vinden van een baan door de regionale uitvoeringsorganisatie (De Startbaan). Dit aspect heeft niet direct betrekking op de jeugdzorg en komt in de regionale beleidsnota daarom minder expliciet naar voren. Vanuit onze integrale (en levensloop brede) visie op zorg hechten wij hier veel waarde aan. We moeten voorkomen dat jeugdigen die tijdens hun jeugd extra begeleiding nodig hebben de aansluiting op de arbeidsmarkt missen. Voornemens bij hoofdstuk 4: "Het toekomstmodel voor de jeugdhulp Holland Rijnland" Onderzoeken met wie en hoe we de pedagogische civil society gaan versterken. Onderzoeken hoe het huidige aanbod van basisvoorzieningen past in het nieuwe jeugdstelsel. Onderzoeken op welke wijze we jeugdigen en ouders zo goed mogelijk betrekken bij de pedagogische civil society en uitsluiting om financiële reden zoveel mogelijk kunnen voorkomen. Samenwerking tussen de basisvoorzieningen en het jeugd- en gezinsteam vorm geven. Verbindingen tussen het jeugd- en gezinsteam met andere vormen van zorg verkennen, zoals het sociaal team. Samenwerking huisartsen en jeugd- en gezinsteam onderzoeken en inrichten. Afspraken maken over gebruik van 1gezin1plan1regiseur methode op (subregionaal en lokaal niveau. Het (lokaal) organiseren van de toegang tot de jeugdhulp. Het organiseren van de lokale inhoudelijke en organisatorische samenwerking tussen kinderdagverblijven, peuterspeelzalen, het basis en voortgezet onderwijs. Bevorderen dat Nieuwkoopse jongeren zoveel mogelijk een startkwalificatie halen. Afspraken maken over re-integratie van jongeren tot 23 jaar die een uitkering ontvangen op grond van de Participatiewet met de regionale uitvoeringsorganisatie. 3 4 Tenminste MBO 2, Havo of, VWO Regionaal Meldpunt en Coördinatie voor vroegtijdige schoolverlaters. 14

15 5 De gemeente als regisseur De jeugdhulp wordt georganiseerd vanuit netwerken van verschillende organisaties. De rol die wij als gemeente innemen is afhankelijk van de functie die wij in een netwerk vervullen. Bij het versterken van de pedagogische civil society ligt het accent op verbinden en faciliteren. Terwijl bij een sociale calamiteit een directieve rol is vereist. Als verantwoordelijke organisatie voor de jeugdhulp treedt de gemeente bij opdrachtgeverschap met name in de rol van regisseur. 5.1 Opdrachtgeverschap Gemeenten zijn vanaf 2015 inhoudelijk en financieel verantwoordelijk voor de jeugdhulp. Het gaat daarbij niet alleen om 'het verhangen van de bordjes' (transitie) maar ook over een organisatorische en inhoudelijke transformatie van het huidige systeem. De noodzaak hiertoe is inhoudelijk en financieel: De huidige versnippering van het aanbod draagt niet bij aan efficiënte zorg. Gemeenten krijgen minder budget voor de uitvoering. Wij delen de visie van de Holland Rijnland regio dat voor deze systeemwijziging scherpe sturing en gezamenlijk opdrachtgeverschap noodzakelijk zijn. Als gemeente Nieuwkoop hebben wij onvoldoende massa deze veranderingen aan te jagen. Andere redenen voor gezamenlijke opdrachtgeverschap zijn: Het behouden van een specialistisch zorgaanbod in de nabijheid van de jeugdigen. Voorkomen dat instellingen worden geconfronteerd met verschillende werkwijze en voorwaarden etc. dit voorkomt bureaucratie en bespaart dus kosten. Het creëert de mogelijkheid het financieel risico te spreiden. Een voorbeeld voor deze aanpak is het experiment met de proeftuinen. Alleen door de gezamenlijke aanpak is het voor instellingen mogelijk mee te werken aan de lokaal werkende jeugd- en gezinsteams. Daarbij is het doel niet dat we regionaal alles uitvoeren, maar wel dat we regionaal sturen opdat de uitvoering naar het lokale niveau gaat. Hierdoor kunnen wij in Nieuwkoop daadwerkelijk de zorg vraaggericht en integraal in de nabijheid van de jeugdigen en hun ouders aanbieden en sturing hebben op de lokale uitvoering. Het CJG en het jeugd- en gezinsteam zijn netwerkorganisaties. De teamleden zijn in dienst van hun moederorganisatie. In Holland Rijnland verband wordt onderzocht of een netwerkorganisatie ook in de toekomst de meest geschikte vorm is. 5.2 Samenwerkingsmodel In onze visie op het opdrachtgeverschap komt naar voren dat wij van mening zijn dat regionale samenwerking bij de inkoop van de jeugdhulp noodzakelijk is. De samenwerking mag echter niet leiden tot een volledige regionale uitvoering van de jeugdhulp maar moet juist bijdragen aan de uitgangspunten zoals deze verwoord zijn in de Maatschappelijke Structuurvisie en waarbij de lokale inbreng en sturing op de uitvoering voldoende zijn geborgd. Begin 2014 wordt in Holland Rijnland verband een voorstel voor het regionaal opdrachtgeverschap uitgewerkt 15

16 5.3 Bekostigingsmodel De financiering van de jeugdhulp vindt plaats op basis van budgetten. Het risico voor overschrijding van de kosten ligt bij gemeenten. De verdeling van de budgetten wordt gemaakt op basis van een landelijk rekenmodel. In eerste instantie op basis van een historisch verdeelmodel later via een objectief verdeelmodel. Naar verwachting komt er een sociaal deelfonds voor het sociaal domein. In dit fonds worden middelen gestort voor de uitvoering van de Jeugdwet, de Wmo en het Participatiebudget 5. Middelen kunnen binnen het sociaal domein ontschot worden ingezet. Volgens de decembercirculaire bedraagt het voorlopige budget 2015 voor Nieuwkoop voor de jeugdhulp C De voorlopige inschatting van de huidige kosten bedraagt volgens inschatting Holland Rijnland C Dit bedrag is berekend op basis van de door instellingen beschikbaar gestelde gegevens en gemaakte inschattingen. Dit bedrag moet gezien worden als een indicatie van de kosten. In de loop van het jaar komen meer gegevens beschikbaar. Het verschil geeft echter wel de noodzaak aan de jeugdhulp anders te organiseren Jeugd- en gezinsteams en populatiebekostiging De samenstelling en de omvang van het jeugd- en gezinsteam worden lokaal bepaald. In eerste instantie wordt dit gedaan op basis van aantal inwoners, de historische zorgvraag en lokale beleidsaccenten. De ervaring met de proeftuin leert ons welke specifieke behoeften er in Nieuwkoop bestaan. De jeugd- en gezinsteams hebben de mogelijkheid zelf binnen bepaalde kaders specialistische zorg in te zetten. Deze kaders worden zo opgezet dat ze het jeugd-en gezinsteam prikkelen de meest effectieve inzet te plegen. De gemeente betaalt ( vanaf 2015) voor het aantal fle's in het jeugd- en gezinsteam en de specialistische inzet Solidariteit en risicospreiding Bij jeugdhulp kan het gaan om specialistische en kostbare zorg. Ondanks alle voorgenomen verbeteringen van het systeem kunnen we deze kosten niet voorkomen. Ervaring in het buitenland leert zelfs dat de kosten de eerste jaren toenemen. Het zijn met name de trajecten in het gedwongen kader die erg kostbaar zijn (ca C per jeugdige per jaar). Historisch gezien is het aantal opgelegde maatregelen voor jeugdigen uit Nieuwkoop beperkt. Preventief beleid moet verder bijdragen aan het voorkomen van toepassing van voorzieningen binnen het gedwongen kader. We kunnen dat echter niet voorkomen. Gemeenten zijn verplicht opgelegde maatregelen door de Rechter of de Raad voor de Kinderbescherming uit te voeren. In Holland Rijnland verband wordt onderzocht hoe het best kan worden samengewerkt op het gebied van solidariteit en risicospreiding Keuze voor aanbieders In het transitiearrangement is voor 2015 uitgegaan van voortzetting met de huidige "grote" aanbieders onder de voorwaarde dat de inhoudelijke visie en de transformatieagenda (zoals de vorming van jeugd- en gezinsteams) wordt onderschreven. De regio is geen voorstander de vernieuwing met een aantal nieuwe partijen vorm te geven. Juist de omarming van de regionale visie door alle betrokken partijen geeft het meest kans op een succesvolle transformatie van de jeugdhulp en minimaliseert de frictiekosten. Dit proces zal overigens enige jaren in beslagnemen. Wel kunnen nieuwe aanbieders invoegen in het toekomstmodel. Gezien de langdurige samenwerking tussen betrokken partijen in onze regio en het delen van een visie op de jeugdhulp maken het mogelijk de transformatie van de jeugdhulp gezamenlijk in te zetten en deze lokaal te organiseren op een wijze die past bij onze gemeente. 5 Het betreft alleen het re-integratiedeel van de Participatiewet. Het budget waar de uitkeringen van worden betaald valt dus niet onder het sociaal deelfonds. 16

17 Veel waarde hechten wij aan het regionale uitgangspunt dat alle aanbieders van jeugdhulp in de regio en dus onze gemeente zich houden aan de "Wet normering topinkomens" (Balkenendenorm) voor de bekostiging van hun bestuurders. Voornemens bij hoofdstuk 5 "De gemeente als regisseur" Onderzoeken hoe we binnen de regionale kaders lokaal sturing kunnen geven aan de uitvoering van de jeugdhulp. Tijdens de proefíuinperiode onderzoeken wat de beste samenstelling van het jeugd-en gezinsteam voor Nieuwkoop is. Vï

18 6 Kwaliteitseisen De aangeboden jeugdhulp moet voldoen aan landelijke, regionale en gemeentelijke kwaliteitseisen. Binnen Holland Rijnland wordt een set van kwaliteitseisen ontwikkeld waarop aanbieders verantwoording afleggen. Naast de landelijke kwaliteitseisen die in de wet zijn opgenomen borgen wij hiermee de kwaliteit van de aangeboden zorg in Nieuwkoop. Binnen de regio waken we er voor dat de verantwoordingseisen minimaal en gericht op het bereikte resultaat en toekomstige kwaliteitsverbetering zijn. 6.1 Opschaling en escalatie Het gaat in de jeugdhulp soms over ernstige problematiek waarbij de mogelijkheid tot escalatie altijd blijft bestaan. Een calamiteit heeft onder de nieuwe Jeugdwet naar verwachting een sterkere lokale impact en kan daardoor ook eerder een politieke uitstraling krijgen. In het (lokale) calamiteitenplan is daarom ook aandacht voor de rol van de burgemeester, de wethouder en de raad. Tevens wordt aandacht geschonken aan het gebruik van social media in dit soort situaties. Het Sociaal Calamiteitenplan van de gemeente Nieuwkoop wordt aangepast op basis van de nieuwe Jeugdwet en regionale afspraken. Voornemen bij hoofdstuk 6: "kwaliteitseisen" Aanpassen van het sociaal calamiteiten plan. 18