Ontwerp opdracht Duurzame Stad Gouda 2016

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ontwerp opdracht Duurzame Stad Gouda 2016"

Transcriptie

1 Ontwerp opdracht Duurzame Stad Gouda 2016 Als teamlid van een ontwerpbureau (6 leerlingen per team) krijg je de opdracht om op papier Gouda opnieuw in te richten voor ongeveer inwoners. De nieuwe stad is een middelgrote gemeente met een oppervlakte van ongeveer 20 km 2. De stad moet vergelijkbaar zijn qua ligging met de situatie zoals we die aantreffen in Gouda, dus in de polder (en niet in de bergen of direct aan zee)! Een voorwaarde is dat de kern van de oude binnenstad van Gouda blijft bestaan. Een oude binnenstad die op palen is gebouwd! De precieze omtrek van deze oude binnenstad krijgen jullie via je docent. De door jullie ontworpen stad presenteer je eerst op school in een voorronde. De winnaars hiervan presenteren hun stad op het gemeentehuis in een finaleronde. In deze finaleronde presenteren ook leerlingen van andere scholen hun Stad van de toekomst. Jullie kunnen een mooie prijs verdienen met jullie ontwerp. De opdracht voor jullie is een stad met een omgeving te ontwerpen die zo duurzaam 1 en groen mogelijk is. Een CO 2 neutrale stad is ideaal. De inwoners van de stad moeten veilig zijn voor toekomstige waterspiegel stijgingen en moeten de stad aantrekkelijk vinden om in te wonen. Van de stad met het te ontwerpen gebied moet een plattegrond gemaakt worden op schaal. Deze plattegrond wordt gepresenteerd tijdens de eindpresentatie. Naast de plattegrond presenteert je groep een aantal uitgewerkte tekeningen en of afbeeldingen van jullie beste ideeën. Zorg ervoor dat jullie ontwerpbureau keuzes maakt en ideeën heeft die de jury kunnen overtuigen! Hieronder vinden jullie alle noodzakelijke informatie, let op, dat is nogal wat: 1 De docent legt jullie uit wat duurzaam precies is.

2 o Uitleg van de drie hoofdthema s van je ontwerp: te weten: water, lucht, voedselproductie en duurzame technologie en de keuzethema s wonen, werken, verkeer en recreatie. o Uitleg van de wedstrijd, een stappenplan in 6 stappen. o Samengevat wat je aan het einde allemaal in gaat leveren. Lees eerst heel zorgvuldig de gehele opdracht door, zodat je weet waar je moet beginnen, hoe je te werk moet gaan en wat er van je verwacht wordt. Daarna kun je vragen stellen aan je docent en ga je aan de slag. Tip: als je helemaal klaar bent met de opdracht, neem dan nogmaals de moeite om de gehele opdracht, inclusief inleiding nog eens door te lezen; voldoet je opdracht wel echt aan alle eisen?

3 Hoofdthema s Er zijn vier hoofdthema s en jullie zijn verplicht deze in de opdracht te verwerken. De hoofdthema s zijn water, lucht, voedselproductie en duurzame technologie. Hieronder staan ze per thema uitgewerkt. Water De verwachting is dat we in de toekomst te maken krijgen met klimaatveranderingen die leiden tot steeds meer neerslag. Jullie stad moet veilig zijn voor het alsmaar stijgende water. Er moet rekening gehouden worden met extra wateropslagmogelijkheden om in de toekomst stortbuien tijdelijk op te kunnen vangen. De Hollandse IJssel speelt een belangrijke rol in het te ontwerpen gebied. Er gelden hier hele speciale waterproblemen waarover jullie meer te weten komen in onderstaande filmpjes. In en rondom Gouda speelt ook de verzilting van grondwater en een dalende bodem een rol. De veengrond klinkt in. Water kan ook gebruikt worden voor recreatieve en natuur doeleinden. Natuurbeheer is natuurlijk ook een onderdeel van het hoofdthema water. Tegenwoordig is het bijvoorbeeld een trend om op water te wonen. Laat je inspireren door het filmpje 2 en de links hieronder: Lucht Een overmaat aan CO 2 in de lucht veroorzaakt het versneld opwarmen van de aarde. Jullie toekomstige stad zal daarom het liefst CO 2 neutraal moeten zijn. De CO 2 die geproduceerd wordt zal tot een minimum moeten worden beperkt en daarnaast zal jullie stad met heel veel groen worden ingericht. Door groei van 2 Het filmpje over water kan je vinden op

4 planten neemt immers het CO 2 gehalte in de lucht af. Hoe gaan jullie de stad echt groen maken? Hoe combineer je groen met wonen en werken? Recreatie en groen gaan gelukkig goed samen. Plantengroei kan zeker ook grote invloed hebben op de mate van wateropslag en temperatuur in de stad. Goed om eens te onderzoeken. Voedselproductie 3 In jullie ontwerp zal er rekening gehouden moeten worden met een duurzame voedselproductie. De trend is dat steeds meer voedsel dichtbij of zelfs in de stad wordt geproduceerd. Het is erg duurzaam als mensen steeds meer gebruik gaan maken van lokale producten. Welke keuzes maakt jullie ontwerpbureau en hoe kunnen jullie ervoor zorgen dat het voedsel dichtbij de mensen geproduceerd gaat worden? Rondom Gouda zijn ook kassen te vinden. Een aantal hiervan probeert zo duurzaam mogelijk met energie om te gaan. Hier ontmoeten de thema s energie en voedselproductie elkaar. Kijk zeker ook naar de filmpjes uit onderstaande links en laat je inspireren! Duurzame technologieën Op het internet kun je tal van nieuwe originele ideeën op het terrein van nieuwe duurzame technologieën vinden. Ideeën die in bijvoorbeeld de huizenbouw of transport een revolutie kunnen 3 Filmpje over voedselproductie vind je op

5 gaan veroorzaken. De bedoeling is dat jullie op zoek gaan naar nieuwe duurzame technologieën en deze bespreken in de groep. De beste duurzame technologieën worden door de groep geselecteerd. Zorg dat je als ontwerpbureau zo origineel mogelijk bent en probeer hierbij vrij te denken. Als de ideeën goed zijn, in de toekomst kunnen worden uitgevoerd en passen binnen jullie duurzame groene stad dan zijn ze geschikt om te gebruiken. De ideeën verwerk je in je presentatie door ze in detail uit te werken. Gebruik tekeningen/ schetsen en / of digitale documenten om met deze ideeën jouw ontwerpbureau op de kaart te zetten. Zorg er wel voor dat je ideeën niet los staan van het ontwerp van je stad. Ze passen binnen dit ontwerp en maken het ontwerp zelfs sterker. Keuzethema s Naast de hoofdthema s die verplicht zijn om te verwerken, kunnen jullie in je ontwerp ook aandacht besteden aan een of meerdere keuzethema s. Deze zijn wonen, werken, verkeer en recreatie. Wonen en werken: duurzaam bouwen en renoveren Mensen wonen en werken in een stad. De oude huizen en werkplekken uit de kern van de oude binnenstad mogen niet worden afgebroken. Toch zullen ze van tijd tot tijd gerenoveerd moeten worden. Hieronder valt ook de isolatie. Hoe kun je het beste duurzaam renoveren. Welke materialen kun je dan het beste gebruiken? De nieuw te ontwerpen woningen en werkplekken moeten gebouwd worden van duurzame materialen en bij voorkeur CO 2 neutraal zijn. Hoe gaan jullie dit oplossen?

6 Verkeer In de stad moeten de mensen zich op een zo duurzaam mogelijke wijze van A naar B kunnen verplaatsen. Een CO 2 neutraal transportsysteem is dan een voorwaarde. Omdat fietsen een erg duurzame manier van transport is, zal er in ieder geval rekening moeten worden gehouden met een grote hoeveelheid fietsers. Je kan ook denken aan transport over water. Kortom allerlei mogelijkheden en uitdagingen. Een extra uitdaging hierbij is hoe de oude binnenstad goed te ontsluiten: hoe komen al die mensen bij hun woning en gaan ze naar hun werk? Recreatie Naast het wonen en werken moeten de mensen ook kunnen ontspannen en duurzaam recreëren. Het liefst weer op de meest duurzame en dus CO 2 neutrale manier. Welke vormen van recreatie kiezen jullie en hoe pas je deze in de stad toe? Werken aan het project In de komende lessen wordt er per les een filmpje van een lokale deskundige vertoond. De filmpjes zijn ook te zien via de website Alle ontwerpbureaus in de klas krijgen op deze manier informatie over het plannen en ontwikkelen van een stad. Deskundige mensen afkomstig uit jullie eigen stad geven informatie over alternatieve brandstoffen, stedenbouw, natuur in de stad, energiehuishouding in een stad en waterhuishouding in een stad. Op deze manier krijgen jullie een beeld van welke taken het ontwerpbureau straks moet gaan verrichten. Daarnaast kan je gebruik maken van een aantal bijlagen:

7 1) Bijlage Midden-Holland 01 2) Bijlage Midden-Holland 02 3) Bijlage Midden-Holland 03 4) Bijlage Midden-Holland 04 Deze bijlagen zijn gebaseerd op redelijk recente gegevens van de Omgevingsdienst Midden-Holland, zodat je deze gegevens kunt gebruiken als uitgangspunt. Aan jullie is het om keuzes te maken voor de toekomst.

8 DE WEDSTRIJD Aan het eind van het project zijn er eerst voorrondes op jullie eigen school. De winnaars van de voorronden krijgen de kans om deskundigen van de verschillende vakgebieden in het echt te gaan ontmoeten. Zij maken namelijk onderdeel uit van een jury die een aantal van jullie eindpresentaties gaat beoordelen. De deskundigen zullen in de eindronde ook met jullie in discussie gaan over de door jullie bedachte oplossingen. De eindpresentaties van dit project zullen plaatsvinden in de Raadszaal in Gouda. Het team dat door de jury gekozen wordt als beste, verdient een mooie prijs. Het is een flinke taak dus samenwerking is van groot belang voor het succes! Hieronder zijn een aantal stappen opgeschreven die alle groepen moeten doorlopen. Stap 1: Naam ontwerpbureau en stad, logo, subgroepjes en taakverdeling. De eerste stap is het bedenken van een naam voor jullie ontwerpbureau en jullie toekomstige stad. Daarnaast moet er een logo voor het ontwerpbureau komen. Dit doe je met de hele groep. Het totale project is te groot om met het team als geheel aan te pakken. Het team moet dus worden opgesplitst worden in subgroepjes. Het is handig om eerst de verplichte hoofdthema s te verdelen. Daarna kunnen jullie beslissen aan welke keuzethema s jullie aandacht willen besteden. Leg het logo, de naam van jullie ontwerpbureau, de naam van de stad en taakverdeling vast in een word document. Dit document leveren jullie in bij je docent waarna jullie een go-/no-go krijgen. Het document wordt door de docent opgestuurd naar de organisatie van de wedstrijd zodat alle groepen op de website komen te staan.

9 Stap 2: Goede vragen, het halve werk! Als de taken verdeeld zijn is het belangrijk om eerst goed onderzoek te gaan doen. Dit doe je door een thema eerst uit te werken in goede vragen. Maak minimaal 8 vragen per thema. Om jullie op weg te helpen zie je hieronder 2 voorbeelden van vragen voor de hoofdthema s. Alle vragen worden vastgelegd in een Word document en in jullie (digitale) dossier opgeslagen. Voorbeeld van vragen per thema: Water Als de zeespiegel stijgt, hoe hoog komt het water in de buurt van Gouda? Welke alternatieve opslagplaats(-en) voor het toenemende water uit de extreme regenval kunnen we bedenken? Lucht Hoe kunnen we de uitstoot van CO 2 tot een minimum beperken? Kunnen we door de aanplanting van groen in de stad CO 2 reduceren? Voedselproductie Hoe kun je een stad voorzien van voedsel met zo weinig mogelijk transport? Welke mogelijkheden zijn er in de stad om voedsel te produceren? Duurzame technologie Kunnen we minimaal 4 veelbelovende duurzame technologieën vinden die wij in onze stad kunnen toepassen? Welke technologieën passen het beste bij onze keuze thema s?

10 Stap 3: Informatie is belangrijk! Op basis van jullie vragen ga je onderzoek doen en informatie verzamelen. Het resultaat van jullie onderzoek helpt straks bij het maken van keuzes. Zorg ervoor dat de informatie alle antwoorden op alle vragen geeft. Met behulp van deze informatie kun je straks in de discussie na de presentatie je gemaakte keuzes onderbouwen! Let op de kwaliteit van je bronnen en verzamel informatie uit meer dan één bron. Een goede onderbouwing van de gemaakte keuzes is belangrijk om in de eindronde de deskundigen te kunnen overtuigen. Sla alle gevonden informatie op in het (digitale) dossier. Hou ook een duidelijke bronnenlijst bij! Vermeld in deze bronnenlijst de volledige URL en het moment van raadplegen als het websites betreft. Stap 4: Eerste afstemmingsronde met de subgroepen Na het verzamelen van de informatie is het belangrijk om met de andere subgroepen tot overleg te komen en samen een aantal knopen door te hakken. Het overleg is erg belangrijk voor het slagen van jullie ontwerp. Bijna alles heeft met elkaar te maken. Denk maar eens aan het volgende voorbeeld: Een goed duurzaam idee op het gebied van huizenbouw kan heel veel te maken hebben met de opslagmogelijkheden voor water. Denk maar eens aan drijvende huizen! Zet alle alternatieve mogelijkheden en eisen op een rijtje en beslis daarna met de groep welke keuzes jullie willen maken voor de toekomstige stad. Alle gemaakte keuzes moeten in overleg genomen zijn. Bovendien moet ieder groepslid de gemaakte keuzes kunnen onderbouwen met argumenten die voortvloeien uit de verzamelde informatie en berekeningen. Schrijf de keuzes die jullie maken op en bewaar deze in het (digitale) dossier. Zorg dat je kan uitleggen: wat is het probleem en waarom? En wat is precies de oplossing en waarom is die duurzaam? Ondersteun jullie keuzes door alvast wat schetsen te maken waarin je de

11 duurzame ideeën samenvat. Hiermee ga je weer naar je docent. Op basis van de gemaakte keuzes, schetsen en de documenten in het (digitale) dossier krijg je de tussentijdse beoordeling die leidt tot go / no-go moment 2. Stap 5: Tweede en laatste afstemmingsronde met de subgroepen Denk nog een keer met de hele groep goed na over alle gemaakte keuzes. Hak de laatste knopen door en maak een duidelijke laatste taakverdeling voor de verschillende presentatieonderdelen. Werk tenslotte de plattegrond, de tekeningen van het huis / huizenblok en de tekeningen van jullie drie originele duurzame ideeën heel netjes uit. Maak van de ontwerpschetsen nette ontwerptekeningen. Zorg ervoor dat alle informatie aanwezig is in het (digitale) dossier en dat aan alle beschreven eisen voldaan wordt. Eisen plattegrond Een duidelijke plattegrond van de toekomstige stad op een B1 formaat papier (100 bij 70 cm). De oude binnenstad van Gouda is een vast formaat en voor alle groepen gelijk. Jullie krijgen dit kaartje van de binnenstad van jullie docent 4. Deze mag je op je eigen plattegrond gebruiken waar je wil. Geef m.b.v. een legenda aan waar huizen, alternatieve energiebronnen, wateraanpassingen, voedselproductie en het transportsysteem komen. Zorg ervoor dat duidelijk is hoe jullie duurzame ideeën in het ontwerp een plaats hebben gekregen. Ga uit van een gemeentelijke oppervlakte van 20 km 2 waarbinnen de stad moet liggen. Wie tekent de plattegrond? Let op: een plattegrond maken kost veel tijd! Vraag je docent voor hulp bij het vaststellen van de 4 Voor de docent: De binnenstad wordt op schaal afgebeeld als een deelplattegrond die de groep naar keus in de hoofdplattegrond kan plakken. Hierdoor ontstaat het effect dat alle groepjes rekening moeten houden met de oude binnenstad als gegeven en goed moeten nadenken over de aansluitingen op nieuw te ontwerpen transportsystemen, waterpartijen en wijken, ed..

12 juiste schaal. Eisen ontwerptekeningen De details van de ontwerpen / ideeën zijn uitgewerkt in duidelijke tekeningen die verhelderend werken. De tekeningen krijgen een belangrijke rol in de presentatie. Wie maken de tekeningen af en echt netjes? Eisen presentatie Aan het eind van de opdracht is het de bedoeling dat jullie je stad presenteren in een korte, flitsende eindpresentatie van maximaal twee en een halve minuut lang. Je begrijpt dat in een dergelijk korte tijd je de sterkste punten van je stad nogmaals duidelijk aan het licht moet brengen. Overtuig de jury dat jullie plan het beste is; verkoop je stad! Je bent volledig vrij om een presentatievorm te kiezen. De enige voorwaarde is dat deze op school in een lokaal of in de raadzaal live gehouden wordt. Presentatievormen waaraan je kunt denken zijn: korte flitspresentatie, een pitch, een lied, toneelstukje, film in combinatie met live-presentatie, een PowerPoint of Prezi, etc. De presentatie wordt gehouden door minimaal 3 leerlingen. Wie maakt de samenvattende PowerPoint presentatie en wie presenteert? De finaleronde op het stadhuis Indien je de finaleronde haalt, ga je naar het stadhuis van Gouda om daar je stad te presenteren. In de raadzaal wordt eerst de

13 lobbyronde gehouden. Je krijgt voor deze ronde de beschikking over een presentatiepaneel en een tafel die samen een soort marktkraam vormen. Op het paneel kunnen jullie de plattegrond en de duurzame ideeëntekeningen hangen. Op de tafel kun je het één en ander uitstallen. Richt je kraam zo goed mogelijk in. De kraam moet duidelijk weergeven wat de speerpunten van jullie ontwerpbureau zijn. Na de lobbyronde volgt de presentatieronde. Alle groepen doen hun korte presentatie. Stap 6: Beoordeling Iedereen schrijft aan het eind een individuele evaluatie waarin het antwoord wordt gegeven op de volgende vragen: 1. Hoe vond je de opdracht? Kan hij beter? Zo ja wat / hoe? 2. Had je genoeg tijd voor de opdracht? Waar heb je meer / minder tijd voor nodig? 3. Wat vond je van de samenwerking in de groep? Wat ging er goed en wat niet? 4. Wat vind je van jullie eindresultaat. Ben je tevreden? 5. Heeft ieder groepslid genoeg informatie in het dossier gebracht? 6. Was ieder groepslid goed op de hoogte van het werk van andere subgroepjes. Ook inhoudelijk? En voor de groepen die in de finale komen: 7. Wat vind je van de finale ronde? Moeten er dingen aan veranderd / verbeterd worden? SAMENGEVAT: wat wordt er aan het eind ingeleverd? 1) Plattegrond op schaal met daarop het ontwerp van de duurzame stad van de toekomst. 2) Uitgewerkt en nette tekeningen van alle duurzame ideeën en ontwerpen die jullie belangrijk vinden. 3) Een presentatie waarin duidelijk de sterkste punten van het ontwerp naar voren komen. 4) Een (digitaal) dossier met daarin alle documenten,

14 berekeningen, bronnen en individuele evaluaties.

Opdracht Gouda 2015: De stad van de toekomst

Opdracht Gouda 2015: De stad van de toekomst Opdracht Gouda 2015: De stad van de toekomst Als lid van een ontwerpbureau (6 leerlingen) krijg je de opdracht om op papier Gouda opnieuw in te richten voor ongeveer 85.000 inwoners. De nieuwe stad is

Nadere informatie

Opdracht Zoetermeer 2015: De stad van de toekomst

Opdracht Zoetermeer 2015: De stad van de toekomst Opdracht Zoetermeer 2015: De stad van de toekomst Als lid van een ontwerpbureau (7-8 leerlingen) krijg je de opdracht om op papier een Nederlandse stad te ontwerpen voor ongeveer 120.000 inwoners. De stad

Nadere informatie

Met 5409 inwoners per vierkante kilometer is Leiden de op één na dichtstbevolkte gemeente van Nederland.

Met 5409 inwoners per vierkante kilometer is Leiden de op één na dichtstbevolkte gemeente van Nederland. Opdracht Leiden 2016 De stad van de toekomst Als lid van een ontwerpbureau (6-8 leerlingen) krijg je de opdracht om op papier Leiden opnieuw in te richten voor ongeveer 120.000 inwoners. De stad en de

Nadere informatie

Opdracht Leiden 2015: De stad van de toekomst

Opdracht Leiden 2015: De stad van de toekomst Opdracht Leiden 2015: De stad van de toekomst Als lid van een ontwerpbureau (6-8 leerlingen) krijg je de opdracht om op papier Leiden opnieuw in te richten voor ongeveer 120.000 inwoners. De stad en de

Nadere informatie

Opdracht Gouda 2018 De stad van de toekomst

Opdracht Gouda 2018 De stad van de toekomst Opdracht Gouda 2018 De stad van de toekomst Wedstrijd Ook dit jaar organiseert de Stichting Duurzame Stad, in samenwerking met de Omgevingsdienst Midden Holland een wedstrijd voor scholieren van middelbare

Nadere informatie

De ideale duurzame stad! 10-14

De ideale duurzame stad! 10-14 De ideale duurzame stad! 10-14 Inhoud Inleiding... 1 Stap 1: De stad verkennen... 2 Stap 2: Jullie ideale stad maken!... 6 Stap 3: Het vormen van groepjes... 8 Stap 4: Help, wat is duurzaam?... 9 Stap

Nadere informatie

De stad van de toekomst Opdracht Leiden 2018 (bovenbouw)

De stad van de toekomst Opdracht Leiden 2018 (bovenbouw) De stad van de toekomst Opdracht Leiden 2018 (bovenbouw) Wedstrijd Dit jaar organiseert de Stichting Duurzame Stad, in samenwerking met het Stedelijk Gymnasium een wedstrijd voor bovenbouw leerlingen in

Nadere informatie

SECTORPROJECT 4 VMBO - T

SECTORPROJECT 4 VMBO - T SECTORPROJECT 4 VMBO - T 2016-2017 handleiding leerlingen inhoud: inleiding stappenplan logboek beoordelingsformulier tijdpad 1 INLEIDING SECTORPROJECT VOOR 4 VMBO-T Alle leerlingen van het vmbo theoretische

Nadere informatie

CHALLENGE 2 Water footprint - Stappenplan

CHALLENGE 2 Water footprint - Stappenplan In de vorige les heb je gezien dat er wereldwijd vraagstukken zijn rond water. Op sommige plekken is er te veel water. Op andere plekken is er geen druppeltje meer te vinden. Je zag ook dat de oorzaken

Nadere informatie

Kunst in mijn stad. projectdag 1. Wat is de bedoeling? Hoe pak je het aan?

Kunst in mijn stad. projectdag 1. Wat is de bedoeling? Hoe pak je het aan? Kunst in mijn stad projectdag 1 Wat is de bedoeling? Vandaag gaat jouw projectgroep zich verdiepen in de kunst die in jullie stad te vinden is. Een kunstenaar legt uit, op welke manier zo'n kunstwerk tot

Nadere informatie

Lesbrief: Woonwijk van de toekomst Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst

Lesbrief: Woonwijk van de toekomst Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst Lesbrief: Woonwijk van de toekomst Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding In de toekomst zal onze samenleving er anders

Nadere informatie

Architectuur. Naam: Klas:

Architectuur. Naam: Klas: Naam: Klas: inhoud Inhoud Planning Blz. 1 Opdracht 1 - Een eigen huis Blz. 2 Opdracht 2 - Schetsen Blz. 3 Opdracht 3-3D ontwerpen Blz. 4 informatie - Aan de slag met Cura Blz. 5 Opdracht 4 - Dossier &

Nadere informatie

Leidraad om een onderzoek te maken dat aan alle voorwaarden van de FLL voldoet.

Leidraad om een onderzoek te maken dat aan alle voorwaarden van de FLL voldoet. Leidraad om een onderzoek te maken dat aan alle voorwaarden van de FLL voldoet. Verwonderen.. Werkvorm Welk plaatje voelt warmer of kouder aan? Noteer dit Controleer met infrarood thermometer Wat gaat

Nadere informatie

CHALLENGE 3 Fast Fashion Fast Food - Stappenplan

CHALLENGE 3 Fast Fashion Fast Food - Stappenplan In de vorige les heb je gezien dat er wereldwijd vraagstukken zijn rond water. Op sommige plekken is er te veel water. Op andere plekken is er geen druppeltje meer te vinden. Je zag ook dat de oorzaken

Nadere informatie

Plattegrond van de school Groep 5 rekenen 1

Plattegrond van de school Groep 5 rekenen 1 Plattegrond van de school Groep 5 rekenen 1 In de eerste les gaan de leerlingen de school opmeten om gegevens te verzamelen voor het maken van een plattegrond. In de tweede les gaan de leerlingen de plattegrond

Nadere informatie

Inhoud van de les. Doelgroepen * jaar regulier basisonderwijs * jaar speciaal onderwijs * jaar regulier voortgezet onderwijs

Inhoud van de les. Doelgroepen * jaar regulier basisonderwijs * jaar speciaal onderwijs * jaar regulier voortgezet onderwijs Sterren dansen op de sites Introductie Korte beschrijving les Wat is een goede website voor kinderen? En hoe beoordeel je dat eigenlijk? Deze vragen komen aan de orde in deze les. Leerlingen beoordelen

Nadere informatie

VAN HANZEHUIS TOT L EVEL Z

VAN HANZEHUIS TOT L EVEL Z DOCENT Het thema architectuur was voor groep 5 en 6 vooral gericht op huizen van vroeger, die in en rondom het huidige stonden. De leerlingen keken naar verschillen en overeenkomsten tussen de huizen van

Nadere informatie

Voorbeeld: Ik werk het liefst met een tweetal.

Voorbeeld: Ik werk het liefst met een tweetal. & OHHUOLQJHQKDQGOHLGLQJ LQOHLGLQJ Het sectorwerkstuk staat voor de deur. Misschien heb je er al slapeloze nachten van, misschien lijkt het je de leukste opdracht van je hele opleiding. Eindelijk iets leren

Nadere informatie

Sectorproject op De Dijk: leren door te doen! Inleiding: Situatiebeschrijving 3 VMBO-TL: Situatiebeschrijving 4 VMBO-TL:

Sectorproject op De Dijk: leren door te doen! Inleiding: Situatiebeschrijving 3 VMBO-TL: Situatiebeschrijving 4 VMBO-TL: Sectorproject op De Dijk: leren door te doen! Inleiding: Alle leerlingen van het vmbo theoretische leerweg zijn verplicht een sectorproject te doen als onderdeel van het schoolexamen. Met een sectorproject

Nadere informatie

Beroepenwerkstuk 3 MAVO

Beroepenwerkstuk 3 MAVO Beroepenwerkstuk 3 MAVO 2015 2016 1 INLEIDING Het beroepenwerkstuk: Een van de onderdelen van het programma beroepenoriëntatie in 3 mavo is het maken van een beroepenwerkstuk en het presenteren hiervan

Nadere informatie

Beroepenwerkstuk 3 MAVO

Beroepenwerkstuk 3 MAVO Beroepenwerkstuk 3 MAVO 2016 2017 1 INLEIDING Het beroepenwerkstuk: Een van de onderdelen van het programma beroepenoriëntatie in 3 mavo is het maken van een beroepenwerkstuk en het presenteren hiervan

Nadere informatie

Door verschillende grondsoorten te combineren kun je een stevige ondergrond maken. Wie maakt het beste fundament voor een huis op een heuvel?

Door verschillende grondsoorten te combineren kun je een stevige ondergrond maken. Wie maakt het beste fundament voor een huis op een heuvel? Groep 7 & 8 Team van maximaal 4 leerlingen Lesbrief voor leerkracht Uitdaging Door verschillende grondsoorten te combineren kun je een stevige ondergrond maken. Wie maakt het beste fundament voor een huis

Nadere informatie

What s up Zuiderzeeland? maatschappijleer/geschiedenis praktische opdracht

What s up Zuiderzeeland? maatschappijleer/geschiedenis praktische opdracht What s up Zuiderzeeland? Maatschappijleer/ geschiedenis praktische opdracht, 4hv Naam: Klas: Geschiedenis Chronologie In dit onderdeel ga je zelf met je groepje op onderzoek. Je hebt geleerd dat de geschiedenis

Nadere informatie

CHALLENGE 4 Het beste medicijn ter wereld - Stappenplan

CHALLENGE 4 Het beste medicijn ter wereld - Stappenplan In de vorige les heb je gezien dat er wereldwijd vraagstukken zijn rond water. Op sommige plekken is er te veel water. Op andere plekken is er geen druppeltje meer te vinden. Je zag ook dat de oorzaken

Nadere informatie

Plan van aanpak horizon verbreden Zuid-Afrika

Plan van aanpak horizon verbreden Zuid-Afrika Plan van aanpak horizon verbreden Zuid-Afrika Welk gebied heb je gekozen? Het gekozen thema voor horizon verbreden is Zuid-Afrika. Ik ben zelf 4 keer in Zuid-Afrika geweest voor vrijwilligerswerk en ga

Nadere informatie

Introduceren thema Natuurgeweld. tsunami s. centraal rondom natuurgeweld: Thema: Natuurgeweld. laten ontstaan?

Introduceren thema Natuurgeweld. tsunami s. centraal rondom natuurgeweld: Thema: Natuurgeweld. laten ontstaan? Aardrijkskunde Natuurgeweld Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Natuurgeweld In dit thema staan de volgende hogere orde denkvragen centraal rondom natuurgeweld: 1. Wat zou er moeten gebeuren

Nadere informatie

lesbrieven water verzamelen avonturenpakket de uitvinders en de verdronken rivier leerlingen werkblad Lesbrief 1:

lesbrieven water verzamelen avonturenpakket de uitvinders en de verdronken rivier leerlingen werkblad Lesbrief 1: lesbrieven leerlingen werkblad Lesbrief 1: water verzamelen Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Opdracht 4: Brainstorm over water Bouw een water-takel-kraan

Nadere informatie

Sheet 2: Bekijk met de kinderen de tussenstand van Afval the Game op Instagram en/of Facebook. Hoe gaat het bij de kinderen met inzamelen?

Sheet 2: Bekijk met de kinderen de tussenstand van Afval the Game op Instagram en/of Facebook. Hoe gaat het bij de kinderen met inzamelen? Afval the Game Docentenhandleiding les 2 Duur Voor deze les hebt u ongeveer 80 minuten nodig. Leerdoelen De kinderen hebben in de vorige les geleerd dat het belangrijk is om plastic te scheiden, zodat

Nadere informatie

Energiek water Leerjaar 2, schooljaar

Energiek water Leerjaar 2, schooljaar Energiek water Leerjaar 2, schooljaar 2017-2018 Rivier buiten haar oevers Maaslandkering 1. De opdrachtgever Nederland heeft veel grote rivieren en een groot deel van ons land ligt onder de zeespiegel.

Nadere informatie

De lamp. Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden.

De lamp. Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden. De lamp Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden. De lamp Met lampen is het als met schoenen; ze zijn vanzelfsprekend en je ziet ze overal. Pas als de stroom een keer uitvalt, merk

Nadere informatie

Driestar lesschema Pabo 1 2014-2015

Driestar lesschema Pabo 1 2014-2015 Driestar lesschema Pabo 1 2014-201 Gegevens opleiding Naam Sandra Kögeler van Helden Klas D1B Dag- of deeltijdopleiding Deeltijd Slb er L. van Hartingsveldt Periode 4 Gegevens stageschool Code Kri Naam

Nadere informatie

Wat moet je doen? Lees de informatie in dit pakketje

Wat moet je doen? Lees de informatie in dit pakketje ENERGIE Wat moet je doen? Lees de informatie in dit pakketje Zoek meer informatie op de computer en bekijk filmpjes over het onderwerp (achterin deze lesbrief staan websites en links voor filmpjes) Overleg

Nadere informatie

Presenteren. Oriëntatie

Presenteren. Oriëntatie Oriëntatie Dit ga je doen Je gaat een stand (marktkraam) inrichten om te laten zien wat je gedaan hebt tijdens dit project en wat je eindresultaat is. Je probeert jullie stand zo te maken dat het aantrekkelijk

Nadere informatie

Kuijpers Installaties in de OK Leerjaar 2, schooljaar

Kuijpers Installaties in de OK Leerjaar 2, schooljaar Kuijpers Installaties in de OK Leerjaar 2, schooljaar 2017-2018 1. De opdrachtgever In het Rijksmuseum worden de installaties van de nachtwacht continue gecontroleerd. Er mag niet te veel licht op schijnen,

Nadere informatie

Kraanwater, je hebt het elke dag nodig. Om te drinken bijvoorbeeld, maar

Kraanwater, je hebt het elke dag nodig. Om te drinken bijvoorbeeld, maar TIPS EN IDEEËN VOOR JE WERKSTUK OF SPREEKBEURT Kraanwater, je hebt het elke dag nodig. Om te drinken bijvoorbeeld, maar ook om je tanden mee te poetsen of om mee te koken. Kraanwater is gezond, duurzaam

Nadere informatie

Handleiding In Dialoog met studenten aan de hand van uitkomst JOB-monitor:

Handleiding In Dialoog met studenten aan de hand van uitkomst JOB-monitor: Handleiding In Dialoog met studenten aan de hand van uitkomst JOB-monitor: Inhoud document Hulpmiddel (draaiboek) om een bijeenkomst te organiseren waarin de uitkomsten van de JOBmonitor (of ander onderzoek

Nadere informatie

Bouw een dijk van speelzand voor een zo groot mogelijk meer. Welk meer kan het meeste water bevatten.

Bouw een dijk van speelzand voor een zo groot mogelijk meer. Welk meer kan het meeste water bevatten. Groep 1 & 2 Team van maximaal 4 leerlingen Lesbrief voor leerkracht Uitdaging Bouw een dijk van speelzand voor een zo groot mogelijk meer. Welk meer kan het meeste water bevatten. Inleiding In 2015 is

Nadere informatie

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 1: WATER VERZAMELEN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Opdracht 4: Brainstorm over water Bouw een water-takel-kraan

Nadere informatie

Schrijfopdracht 5: Zijn vrienden het altijd eens?

Schrijfopdracht 5: Zijn vrienden het altijd eens? Leerlingboekje Les 9 en 10 Naam:. Schrijfopdracht 5: Zijn vrienden het altijd eens? Groep 7 Leren schrijven met peer response Tekst: M. Hoogeveen, A. van Gelderen, A. Wijnbergh Illustraties: V. van Asperen

Nadere informatie

2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27

2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 Inhoud 1 > Uitgangspunten 9 2 > Kerndoelen 11 3 > Materialen 12 4 > Aan de slag 15 5 > Introductie van de manier van werken 22 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 7 > Waarom samenwerkend

Nadere informatie

Opdracht bij een bedrijfsbezoek door leerlingen Een aantrekkelijk bedrijfsbezoek speurtocht door het bedrijf

Opdracht bij een bedrijfsbezoek door leerlingen Een aantrekkelijk bedrijfsbezoek speurtocht door het bedrijf Opdracht bij een bedrijfsbezoek door leerlingen Een aantrekkelijk bedrijfsbezoek speurtocht door het bedrijf Introductie Er gebeuren allerlei activiteiten binnen een technisch bedrijf. Meer dan we ons

Nadere informatie

Gefeliciteerd!! Wat gaan jullie doen?

Gefeliciteerd!! Wat gaan jullie doen? UNESCO project 3A1A 2012 Gefeliciteerd!! Jullie zijn de trotse winnaars van de UNESCO scholengame 2012! Door het spel te spelen hebben jullie kennis verzameld over het werk en de doelen van UNESCO. Jullie

Nadere informatie

What s up Zuiderzeeland? maatschappijleer/geschiedenis praktische opdracht

What s up Zuiderzeeland? maatschappijleer/geschiedenis praktische opdracht What s up Zuiderzeeland? Maatschappijleer/ geschiedenis praktische opdracht, 2hv Naam: Klas: Geschiedenis CHRONOLOGIE In dit onderdeel ga je zelf met je groepje op onderzoek. Je hebt geleerd dat de geschiedenis

Nadere informatie

Beroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo

Beroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo Beroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo 2016-2017 INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 Opdracht 4 Stappenplan 4 Logboek 8 Overzicht van taken 9 Planning 10 Informatiebronnen profielkeuze 13 2 INLEIDING In de tweede fase

Nadere informatie

DE STAD. Projectboek Mens en Maatschappij HET HOOGHUIS. ZUID/WEST Leerjaar 1 b/k

DE STAD. Projectboek Mens en Maatschappij HET HOOGHUIS. ZUID/WEST Leerjaar 1 b/k DE STAD Projectboek Mens en Maatschappij HET HOOGHUIS ZUID/WEST Leerjaar 1 b/k Inhoud Introductie... 2 Ruimteverdeling... 3 Bouwstijl... 5 Het stadswapen... 7 Onderzoek en presentatie... 12 Beoordelingscriteria...

Nadere informatie

hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek

hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek Groep 7 & 8 Team van maximaal 4 leerlingen Leerling materiaal TECHNIEK TOERNOOI hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek Verdeel de rollen Je werkt in een groepje van vier leerlingen. Iedereen in je groepje

Nadere informatie

Oriëntatie: Samen Scholen Beeldende Kunsteducatie. Helma Molenaars en Grada Buren.

Oriëntatie: Samen Scholen Beeldende Kunsteducatie. Helma Molenaars en Grada Buren. Oriëntatie: Het doel van deze lessenserie is: bestaande foto s zoeken met een eigen verhaal erbij. Dan gaan jullie mensen deze fotoserie voorleggen en vragen welk verhaal zij erin zien. Tot slot gaan jullie

Nadere informatie

Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld

Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Groep 8 Les 1. Boeven in beeld Les 1. Boeven in beeld Nationaal Gevangenismuseum Groep 8 120 minuten Samenvatting van de les De les begint met een klassikaal

Nadere informatie

Logboek Mijn profielwerkstuk

Logboek Mijn profielwerkstuk Logboek Mijn profielwerkstuk naam: profiel: O Techniek O Zorg & welzijn O Economie O Landbouw Begeleider(s): belangrijke dag - Waar/uur Woensdag 12 december 2018 Presentatieavond 4T Albert Verweylaan 19.00-21.00

Nadere informatie

H.A.N.G. PLEKKEN. Heel Aardig? Niet Geweldig! > OP BEZOEK BIJ HET NAI

H.A.N.G. PLEKKEN. Heel Aardig? Niet Geweldig! > OP BEZOEK BIJ HET NAI H.A.N.G. PLEKKEN Heel Aardig? Niet Geweldig! > OP BEZOEK BIJ HET NAI Binnenkort ga je met je klas op bezoek bij het Nederlands Architectuur instituut (NAi). Daar zal je het programma H.A.N.G. plekken volgen.

Nadere informatie

Een gebouw inrichten. Lesbrief over inrichting en afwerking. Project Topstages www.ontdektechniek.nu

Een gebouw inrichten. Lesbrief over inrichting en afwerking. Project Topstages www.ontdektechniek.nu Een gebouw inrichten Lesbrief over inrichting en afwerking Project Topstages www.ontdektechniek.nu Deel A: Voorbereiding Inleiding Het Mondial College krijgt binnenkort een nieuw gebouw. In dit gebouw

Nadere informatie

Schrijfopdracht 4 Hoe overtuig ik mijn ouder(s)?

Schrijfopdracht 4 Hoe overtuig ik mijn ouder(s)? Leerlingboekje Les 7 en 8 Naam:. Schrijfopdracht 4 Hoe overtuig ik mijn ouder(s)? Groep 7 Leren schrijven met peer response Tekst: M. Hoogeveen, A. van Gelderen, A. Wijnbergh Illustraties: V. van Asperen

Nadere informatie

Mens en Natuur, Natuurkunde. VO onderbouw (havo/vwo) 2-3 lesuren

Mens en Natuur, Natuurkunde. VO onderbouw (havo/vwo) 2-3 lesuren De sneeuwpop Voor de docent Vak(gebied) Schooltype / afdeling Mens en Natuur, Natuurkunde VO onderbouw (havo/vwo) Leerjaar 1 Tijdsinvestering Vakinhoud 2-3 lesuren Warmtegeleiding en -isolatie in dagelijkse

Nadere informatie

Sectoren. Inhoud. 1. Het sectorwerkstuk. Stappenplan, tips en ideeën Sectorwerkstuk

Sectoren. Inhoud. 1. Het sectorwerkstuk. Stappenplan, tips en ideeën Sectorwerkstuk Ben je op zoek naar een onderwerp voor je sectorwerkstuk? Dan is het misschien interessant voor je. Sectoren Volg je de sector Techniek, dan zit je goed! Want in dit stappenplan kijken we vooral naar de

Nadere informatie

Wat ga je schrijven: een verklarende tekst. Filmpje kijken en aantekeningen maken

Wat ga je schrijven: een verklarende tekst. Filmpje kijken en aantekeningen maken B, les 1 Les 1: Een verklarende tekst schrijven Wat ga je schrijven: een verklarende tekst Wat is de VOGELS-strategie? Schrijf op wat de letters betekenen. V O GE L S Filmpje kijken en aantekeningen maken

Nadere informatie

Tijdens dit blok richten wij ons op een van de volgende ontwerpdisciplines: Grafisch Ontwerp Product Ontwerp (ook wel Industrieel Ontwerp)

Tijdens dit blok richten wij ons op een van de volgende ontwerpdisciplines: Grafisch Ontwerp Product Ontwerp (ook wel Industrieel Ontwerp) Inleiding Ontwerpen komt in veel verschillende disciplines terug; bijvoorbeeld in mode, grafisch, product en meubel. Wat ontwerpers in elk vakgebied gemeen hebben is dat zij allemaal een kritische blik

Nadere informatie

Project Verwenmorgen voor ouderen organiseren Groepen van 5 leerlingen Totaal: 560 minuten

Project Verwenmorgen voor ouderen organiseren Groepen van 5 leerlingen Totaal: 560 minuten Project Verwenmorgen voor ouderen organiseren Groepen van 5 leerlingen Totaal: 560 minuten Inleiding en werkwijze: De meeste ouderen vinden het leuk om samen met jongeren iets te doen. Op deze manier hebben

Nadere informatie

Binnen dit thema wordt aandacht besteed aan het. Introduceren thema Sterren en planeten. centraal rondom sterren en planeten:

Binnen dit thema wordt aandacht besteed aan het. Introduceren thema Sterren en planeten. centraal rondom sterren en planeten: Aardrijkskunde Sterren en planeten Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Sterren en planeten In dit thema staan de volgende hogere orde denkvragen centraal rondom sterren en planeten: 1. Op

Nadere informatie

Level 5 OPDRACHTGEVER

Level 5 OPDRACHTGEVER Vragen over de opdracht Stel ze dan eerst aan je docent. Als hij/zij jullie Vragen over de Eureka!Day Mail deze naar: info@eurekacup.nl START OPDRACHTGEVER OPDRACHT AANPAK MEER... OPDRACHTGEVER Je loopt,

Nadere informatie

Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie

Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie Leerkrachtinformatie (dubbele les) Lesduur: 2 x 50 minuten (klassikaal) Introductie van de activiteit 1. Deze klassikale les bestaat uit twee delen: Voorbereiding Uitvoering voorbereiding Lesduur: 50 minuten

Nadere informatie

Fileprobleem. Leerjaar 1, schooljaar De opdrachtgever

Fileprobleem. Leerjaar 1, schooljaar De opdrachtgever Fileprobleem Verkeersknooppunt Verkeerscentrale Leerjaar 1, schooljaar 2017-2018 1. De opdrachtgever Dagelijks maken miljoenen reizigers gebruik van het Nederlandse wegennet. Het wordt steeds drukker en

Nadere informatie

DE ENERGIE[R]EVOLUTIE

DE ENERGIE[R]EVOLUTIE DE LEERLINGENHANDLEIDING VMBO Naam: Klas: Datum: Pagina 2 INLEIDING Mensen maken op grote schaal gebruik van fossiele brandstoffen: aardolie, aardgas en steenkool. Fossiele brandstoffen ontstaan uit resten

Nadere informatie

Oriëntatie. Wat??? een zeepkist??? Oriëntatie. Welke. Dit ga je doen Onderzoeken wat nu eigenlijk een zeepkist is.

Oriëntatie. Wat??? een zeepkist??? Oriëntatie. Welke. Dit ga je doen Onderzoeken wat nu eigenlijk een zeepkist is. Oriëntatie Dit ga je doen Onderzoeken wat nu eigenlijk een zeepkist is. Welke Dit is een groepsopdracht. Dit doe je dus met je eigen groepje waar je de zeepkist mee gaat bouwen Aan deze vaardigheden ga

Nadere informatie

Klimaat is (g)een spel. De opdracht

Klimaat is (g)een spel. De opdracht Klimaat is (g)een spel Onze school is één van de zeventien scholen in de provincie Utrecht die meedoet aan Klimaat is (g)een spel. Dit is een scholencompetitie over klimaat en energie. Het is de bedoeling

Nadere informatie

Tweede wereldoorlog:

Tweede wereldoorlog: geschiedenis Tweede wereldoorlog: oorlogsvoertuigen Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Tweede Wereldoorlog: Oorlogsvoertuigen Introduceren thema Tweede Wereldoorlog:

Nadere informatie

Chique woorden Weet jij wat deze woorden betekenen? Vraag om de beurt de betekenis van een chique woord aan elkaar.

Chique woorden Weet jij wat deze woorden betekenen? Vraag om de beurt de betekenis van een chique woord aan elkaar. LES 8: Spijsvertering (2) Chique woorden Weet jij wat deze woorden betekenen? Vraag om de beurt de betekenis van een chique woord aan elkaar. Defecatie - Poepen Borborygmus - Knorrende maag Monosodiumglutamaat

Nadere informatie

De nieuwe zorgmedewerker

De nieuwe zorgmedewerker Werkblad De nieuwe zorgmedewerker De zorg verandert in snel tempo. Ook jouw rol als verzorgende of helpende verandert: meer aandacht voor individuele cliënten en hun netwerk. Werken met een zorg-leefplan

Nadere informatie

TOOLKIT voor co-creatie. Download Acrobat Reader voor tablet / computer / etc om deze interactieve pdf te gebruiken.

TOOLKIT voor co-creatie. Download Acrobat Reader voor tablet / computer / etc om deze interactieve pdf te gebruiken. Download Acrobat Reader voor tablet / computer / etc om deze interactieve pdf te gebruiken. welkom Binnen een co-creatie ontwikkel je samen met een leerkracht een antwoord op de vraag van de school vanuit

Nadere informatie

LESSENSERIE 4: CKV-NL Recensie schrijven Lesplannen

LESSENSERIE 4: CKV-NL Recensie schrijven Lesplannen LESSENSERIE 4: CKV-NL Recensie schrijven Lesplannen Algemene gegevens Docent Evah den Boer School Helen Parkhurst Titel lessenserie Recensie schrijven CKV/NETL Klas (en niveau) 4 vwo Aantal leerlingen

Nadere informatie

Introduceren thema Broeikaseffect. Startopdracht. gekeken. http://bit.ly/1vqs19u. Thema: Broeikaseffect. laten stoppen? centraal:

Introduceren thema Broeikaseffect. Startopdracht. gekeken. http://bit.ly/1vqs19u. Thema: Broeikaseffect. laten stoppen? centraal: Natuur & Techniek het broeikaseffect Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Broeikaseffect In deze les staan de volgende hogere- orde denkvragen centraal: 1. Hoe zou je het broeikaseffect kunnen

Nadere informatie

JE EIGEN BUURT OMSTREEKS 1935

JE EIGEN BUURT OMSTREEKS 1935 JE EIGEN BUURT OMSTREEKS 1935 1 Wat moet je doen? 1. Maak een presentatie over hoe jouw buurt er omstreeks 1935 uitzag of over de mensen die in die tijd in jouw buurt leefden. Wat kun je te weten komen

Nadere informatie

What s up Zuiderzeeland? aardrijkskunde, praktische opdracht

What s up Zuiderzeeland? aardrijkskunde, praktische opdracht What s up Zuiderzeeland? Aardrijkskunde praktische opdracht praktisch onderzoek in zuiderzeeland 4 HV Naam: Klas: In dit onderdeel ga je zelf met je groepje op onderzoek. Je hebt geleerd dat Waterschap

Nadere informatie

Pic2school. Een methodiek om samen met kinderen een groene en speelvriendelijke schoolspeelplaats te ontwerpen

Pic2school. Een methodiek om samen met kinderen een groene en speelvriendelijke schoolspeelplaats te ontwerpen Pic2school Een methodiek om samen met kinderen een groene en speelvriendelijke schoolspeelplaats te ontwerpen Han dleid ing Inleiding Wat is Pic2school? Pic2school is een handige tool voor scholen om samen

Nadere informatie

DE ENERGIE[R]EVOLUTIE

DE ENERGIE[R]EVOLUTIE DE LEERLINGENHANDLEIDING HAVO/VWO Naam: Klas: Datum: Pagina 2 INLEIDING De mens maakt op grote schaal gebruik van fossiele brandstoffen. Dit zijn bijvoorbeeld aardolie, aardgas en steenkool. Fossiele brandstoffen

Nadere informatie

Tweede wereldoorlog:

Tweede wereldoorlog: geschiedenis Tweede wereldoorlog: Auto s en wegen Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Tweede Wereldoorlog: auto s en wegen Introduceren thema Tweede Wereldoorlog:

Nadere informatie

Project Check de Stadsvergroening Handleiding en opzet

Project Check de Stadsvergroening Handleiding en opzet Project Check de Stadsvergroening Handleiding en opzet Contents Introductie... 2 Waarom doen jullie mee?... 2 Meten is weten... 2 Opbouw van deze handleiding... 2 Module opbouw... 3 Lesaanpak... 3 Lesopbouw...

Nadere informatie

Workshop Tweede Kamerverkiezingen

Workshop Tweede Kamerverkiezingen Workshop Tweede Kamerverkiezingen Korte omschrijving workshop In deze workshop leren de deelnemers wat de Tweede Kamer doet, hoe ze moeten stemmen en op welke partijen ze kunnen stemmen. De workshop bestaat

Nadere informatie

Sectorwerkstuk 2010-2011

Sectorwerkstuk 2010-2011 Sectorwerkstuk 2010-2011 Namen: ---------------------------------------------------------------------------------------- Klas: -------------------- Sector: --------------------------------------------

Nadere informatie

DE ENERGIE[R]EVOLUTIE

DE ENERGIE[R]EVOLUTIE DE LEERLINGENWERKBOEK DE EINDOPDRACHT Team: Klas: Datum: Pagina 2 INLEIDING De mens maakt op grote schaal gebruik van fossiele brandstoffen. Dit zijn bijvoorbeeld aardolie, aardgas en steenkool. Fossiele

Nadere informatie

Ontwerp je eigen prefabhuis

Ontwerp je eigen prefabhuis Ontwerp je eigen prefabhuis Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Wist jij dat er in Nederland iets meer dan 7 miljoen huizen staan? Tegenwoordig worden de meeste

Nadere informatie

Een goede voorbereiding is natuurlijk het halve werk. Daarom moeten jullie voor je naar de Woudse polder gaat eerst wat opzoeken op internet.

Een goede voorbereiding is natuurlijk het halve werk. Daarom moeten jullie voor je naar de Woudse polder gaat eerst wat opzoeken op internet. Wat is het geheim van de Woudse polder? t Woudt is een piepklein dorpje, in de Woudse polder. Al eeuwen staan hier op dezelfde plek een kerkje, een pastorie, een kosterswoning, een rijtje arbeidershuisjes

Nadere informatie

BELAND JIJ OP EEN VULKANISCH EILAND?

BELAND JIJ OP EEN VULKANISCH EILAND? BELAND JIJ OP EEN VULKANISCH EILAND? 2 TOT 4 UUR Groep 4 5 6 7 8 Begin november 1963 ontstond er een nieuw eiland in de Atlantische Oceaan, ongeveer 33 kilometer ten zuiden van IJsland. Een week eerder

Nadere informatie

6. Meubelstuk ontwerpen en maken

6. Meubelstuk ontwerpen en maken 6. Meubelstuk ontwerpen en maken Ontwerpen lijkt misschien makkelijker dan het is. Je hebt een idee, maakt daar een tekening van en je kunt het voorwerp of werkstuk maken. Makkelijk, of toch niet? Ontwerpers

Nadere informatie

Introduceren thema Indeling planten- en dierenrijk. fauna in de wereld. Thema: Indeling planten- en dierenrijk. Dierenrijk.

Introduceren thema Indeling planten- en dierenrijk. fauna in de wereld. Thema: Indeling planten- en dierenrijk. Dierenrijk. Natuur & Techniek indeling planten- en dierenrijk Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Indeling planten- en dierenrijk Introduceren thema Indeling planten- en dierenrijk

Nadere informatie

Bernd Roemmelt / Greenpeace HET KLIMAAT EN DE NOORDPOOL

Bernd Roemmelt / Greenpeace HET KLIMAAT EN DE NOORDPOOL Bernd Roemmelt / Greenpeace HET KLIMAAT EN DE NOORDPOOL HET KLIMAAT EN DE NOORDPOOL Greenpeace is een organisatie die ereldijd opkomt voor het milieu. We illen de natuur en de dieren daarin beschermen.

Nadere informatie

Presentaties: presenteer jezelf met PowerPoint

Presentaties: presenteer jezelf met PowerPoint Werkblad 13C Presentaties: presenteer jezelf met PowerPoint Leerjaar 1 Presentaties maken Presentaties algemeen Stappenplan: wat gaan we deze week doen? Praten over presentaties en presenteren Een PowerPoint-presentatie

Nadere informatie

Oefenen 1 punt verdienen Onderwerpen van de presentaties

Oefenen 1 punt verdienen Onderwerpen van de presentaties Presenteren vmbo-4 Presenteren is aan de ene kant een kunst de één is er beter in dan de ander maar aan de andere kant valt of staat elke presentatie met een goede voorbereiding en veel oefening. Bij presenteren

Nadere informatie

Introduceren thema Wereldgodsdiensten. het dagelijks leven. Startopdracht. Wereldgodsdiensten. Thema: Wereldgodsdiensten.

Introduceren thema Wereldgodsdiensten. het dagelijks leven. Startopdracht. Wereldgodsdiensten. Thema: Wereldgodsdiensten. Aardrijkskunde Wereldgodsdiensten Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Wereldgodsdiensten Binnen dit thema staan de volgende hogere orde denkvragen centraal: 1. Wat zou er gebeuren als een

Nadere informatie

Sectorwerkstuk 2012-2013

Sectorwerkstuk 2012-2013 Sectorwerkstuk 2012-2013 Namen: ---------------------------------------------------------------------------------------- Klas: -------------------- Sector: --------------------------------------------

Nadere informatie

Retail-Skills. The Battle 2018

Retail-Skills. The Battle 2018 Retail-Skills The Battle 2018 Plan van aanpak Retail-Skills Battle Dinsdag 24 april 2018 Naam leerling: Klas: Docent: Inleverdatum: Voor je ligt het plan van aanpak voor de Retail-Skills Battle. De Retail-Skills

Nadere informatie

Ontwerponderzoek paper 2 Geografische informatievaardigheden in 5 VWO

Ontwerponderzoek paper 2 Geografische informatievaardigheden in 5 VWO Ontwerponderzoek paper 2 Geografische informatievaardigheden in 5 VWO Student: Vincent van der Maaden, MSc Studentnummer: 5783070 Opleiding: Interfacultaire lerarenopleiding, UvA Vakgebied: Aardrijkskunde

Nadere informatie

Teken een architect. Lees het volgende verhaal:

Teken een architect. Lees het volgende verhaal: Teken een architect Lees het volgende verhaal: Een architect heeft een hele dag nagedacht over een nieuwe brug die gebouwd moet worden. Via de brug moet het verkeer, ook zware vrachtwagens, over een brede

Nadere informatie

Stappenplan: een spreekbeurt maken

Stappenplan: een spreekbeurt maken Stappenplan: een spreekbeurt maken 1. Dit weet ik al! Dit wil ik nog te weten komen! Maak op een kladblad een woordspin over het onderwerp. Ik noteer sleutelwoorden Schrijf onder je woordspin vragen die

Nadere informatie

Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk

Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding In de lesbrieven van het thema Aan het werk hebben jullie

Nadere informatie

Verstoppingsproof station

Verstoppingsproof station Vragen over de opdracht Stel ze dan eerst aan je docent. Als hij/zij jullie Vragen over de Eureka!Day Mail deze naar: info@eurekacup.nl START OPDRACHTGEVER OPDRACHT AANPAK MEER... OPDRACHTGEVER Het Nederlandse

Nadere informatie

Thema-opdracht: Arbeiten im Tourismus

Thema-opdracht: Arbeiten im Tourismus Thema-opdracht: Arbeiten im Tourismus Je hebt gekozen voor het thema Arbeiten im Tourismus. Je gaat de komende vijf weken je woordenschat in het Duits aanvullen met relevante begrippen en je oefent in

Nadere informatie

HANDLEIDING TALENTENQUIZ

HANDLEIDING TALENTENQUIZ HANDLEIDING TALENTENQUIZ STAPPENPLAN TALENTENQUIZ 1. Download alle nodige bestanden van de talentenquiz kleur bekennen met kinderen op de studentenpagina bij de pagina voor de coördinator bedenk & doe

Nadere informatie

Wat schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een. Hoe pak je het schrijven van een gedicht aan?

Wat schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een. Hoe pak je het schrijven van een gedicht aan? Les 1: Een poëziekaart maken poëziekaart Lees over Verbonden zijn. Wat schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een Verbonden zijn De Nieuwsbegrip leesles gaat over de ramadan. Tijdens de ramadan voelen

Nadere informatie

Fase Ontdek en onderzoek

Fase Ontdek en onderzoek Groep 7 & 8 Team van maximaal 4 leerlingen Leerling materiaal TECHNIEK TOERNOOI de dwalende robot Fase Ontdek en onderzoek Verdeel de rollen Groep 1: Robomind Je werkt in een groepje van vier leerlingen.

Nadere informatie