Whitepaper Energiebesparing. Beter ventileren zonder investeren
|
|
- Jelle van der Horst
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Whitepaper Energiebesparing Beter ventileren zonder investeren
2 Inleiding Het bouwbesluit 2012 stelt opnieuw hogere eisen aan de isolatie van industrie- en kantoorgebouwen. Maar bedrijven met warmteoverschotten hebben juist behoefte aan ventilatie om klimaat- en kwaliteitsproblemen te voorkomen. Energieadviesbureau Van Beek Ingenieurs onderzocht met steun van Agentschap NL de mogelijkheden voor een zo energie-efficiënt mogelijke afvoer van warmte. Hessels Coating uit Breda paste deze succesvol toe. Koelere lucht voor Hessels Poedercoating Uit het onderzoek bij Hessels bleek de afkoelzone voor de meeste warmteproblemen te zorgen. Omdat er voldoende temperatuurverschil en gebouwhoogte is, kon Hessels kiezen voor een oplossing zónder mechanische ventilatie. In het ontwerp ging Van Beek Ingenieurs uit van natuurlijke ventilatie met een capaciteit van m3/h. Een dakkap, op 8 meter hoogte recht boven de afhangzone, voert de ruim 80 kw op natuurlijke wijze af. Verse koude koellucht wordt via bedienbare, in de directe omgeving aangebrachte, gevelroosters naar de afkoelzone gebracht. De ventilatievoud van de hal is hiermee verhoogd van twee- naar driemaal per uur. Het systeem vermijdt zo per jaar ruim kwh ventilatorenergie, verbetert het werkklimaat én vermindert de wachttijd voor afkoeling. De benodigde investering wordt dan ook in minder dan 5 jaar terugverdiend, vertelt directeur Ludo Hessels. Een belangrijk voordeel is ook dat deuren minder snel worden opengezet. En materiaal uit de oven koelt sneller af. Tot slot verdwijnen ongezonde dampen sneller na verwarming, omdat frisse lucht eerder wordt aangevoerd en beter afgevoerd. Ideaal.. 2
3 Beter ventileren zonder investeringen? Energie-efficiënte afvoer van warmte Thermoskanprincipe De warmteweerstand van gevels en daken van gebouwen is in het Bouwbesluit 2012 vastgesteld op R = 3,5 m2 K/W. Dat is ruim 40 procent hoger dan in de versie van De overheid wil deze waarde geleidelijk opvoeren: het streven is om in 2020 de zogenaamde Passief Huis-norm te bereiken. Deze eist een isolatiewaarde die zo hoog is, dat de inbreng van zonwarmte en bewoners voldoende is om het gebouw te verwarmen. Vergelijkbaar met de werking van een goed geïsoleerde thermoskan. Dit thermoskan principe heeft echter een negatief effect bij industriële bedrijven met een warmteoverschot uit processen en apparaten. Zij hebben bij verbouwing of nieuwbouw te maken met tegengestelde eisen: het Bouwbesluit eist isolatie, de Arbowet stelt minimale eisen aan ventilatie. Om het teveel aan warmte af te voeren, ligt mechanische ventilatie dan voor de hand. Maar veel mechanisch ventileren betekent een investering én een toename van de energiekosten. Een ongewenste situatie. Weinig invloed op verliezen Om een indruk te krijgen van deze situatie, bekijken we een poedercoatingbedrijf met twee productielijnen en een warme voorbehandeling. Bij een normale bedrijfssituatie leveren de aardgasgestookte systemen al snel 500 tot 600 kw aan warmtevermogen. Het energetisch rendement van het productieproces is echter relatief laag. Dat komt door de grote warmteverliezen. Ter indicatie: slechts 15 tot 30 procent van de opgewekte warmte wordt aan het product afgegeven; het overige deel is warmteverlies. Hoogwaardige warmte (60 graden Celcius en hoger) komt vrij via ovenopeningen en schoorstenen, de laagwaardige warmte (30 tot 60 graden Celcius) via ovenwanden en badoppervlak. Uiteindelijk verlaat zeker de helft van de kostbare warmte de productiehal via de gebouwschil, mechanische ventilatie en deuropeningen. De aardgaskosten van een coatingbedrijf worden dus voor minimaal de helft bepaald door verliezen waarop de ondernemer weinig tot geen invloed heeft. Eerst beperken Met het huidige financiële klimaat en de stijgende energieprijzen is het goed deze verliezen eens kritisch onder de loep te nemen. Robin Sommers, energietechnisch adviseur bij Van Beek Ingenieurs, krijgt van ondernemers vaak de vraag of de warmteregulering niet efficiënter kan. Ik adviseer altijd om te beginnen met het beperken van verliezen. Daarna pas kun je denken aan hergebruik van warmte. Door praktijkmetingen kwam ik er achter dat bij de meeste ovens het gericht afstellen van spuikleppen, branderregelingen en sluisroosters besparingen oplevert van 3 tot 5 procent. Zónder noemenswaardige investeringen. Vervolgstappen, zoals warmteterugwinning en automatische deuren, zijn in veel gevallen best haalbaar maar vragen om maatwerk en een investering voor de langere termijn.. 3
4 Proef op de som in Breda Hessels Coating is een modern poedercoatingbedrijf uit Breda. Sinds 2006 is het gevestigd in een bedrijfshal die voldoet aan het Bouwbesluit In deze hal bevindt zich alle apparatuur: voorbehandeling, droogoven, moffelovens, poedercabines en persluchtinstallatie. De hoeveelheid warmte die deze productielijn genereert kan voor problemen zorgen. De warmte blijft in de hal hangen, zegt directeur Ludo Hessels. Daardoor ervaren medewerkers een onaangename werktemperatuur - zeker in de zomer. Daarbij krijgen ze de neiging de haldeuren tegen elkaar open te zetten, wat veel stof veroorzaakt. En dat wil je tijdens het coaten absoluut niet hebben.. 45 graden in de zomer Van Beek Ingenieurs berekende dat de bedrijfsprocessen bij Hessels onder normale bedrijfscondities ruim 650 kw warmtevermogen vragen. Daarvan wordt ruim de helft afgevoerd via schoorstenen en afzuigingen. Bij een buitentemperatuur van 15 graden wordt ongeveer 120 kw via transmissie door de gebouwschil afgevoerd. In de winter is dit in balans, waardoor geen halverwarming nodig is. Gemiddeld genomen blijft echter ruim 200 kw in de hal hangen. Daardoor loopt de ruimtetemperatuur in de zomer op tot wel 45 graden. De figuur hierboven maakt de gemeten warmtehoeveelheden en temperaturen zichtbaar. Ventilatie in de hal voert het grootste deel als laagwaardige warmte af; het overige deel verdwijnt als hoogwaardige warmte. Natuurlijk of mechanisch? Om het warmteoverschot in een dergelijke productiehal af te voeren heeft het bedrijf de keus uit natuurlijke ventilatie, mechanische ventilatie of een combinatie hiervan. Bij natuurlijke ventilatie is het belangrijk dat er trek ontstaat door voldoende hoogte- en temperatuurverschil. Mechanische ventilatie kan grotere hoeveelheden lucht verplaatsen, maar verhoogt het energiegebruik en vereist hogere investeringen. Het ventilatievermogen heeft een derdemachtsverhouding met het drukverlies in kanalen en roosters. Dat vraagt om zo laag mogelijke verliezen. De afweging tussen investering en energiegebruik is dus cruciaal. Laagwaardige warmte De beste oplossing is om de warmte bij de bron af te voeren. De meest warmte komt namelijk vrij bij afkoelzones en ovenopeningen. Hier is de luchttemperatuur met minimaal 40 graden Celcius het hoogst: ideaal voor natuurlijke ventilatie via dakkappen. Toevoerroosters of kanalen worden bij voorkeur zo laag en dicht mogelijk in de buurt van de bron geplaatst, om frisse wind toe te laten. Daarnaast is het goed om aandacht te besteden aan het afvoeren van de grootste aandeelhouder: de laagwaardige warmte. Van de koellucht voor compressoren wordt ruim 95 procent van het opgenomen vermogen in warmte omgezet. Ook de mechanische afzuiging van de overspraycycloon in de poedercabine zet het volledige ventilatorvermogen om in warmte. Bij voorkeur wordt al die warmte naar buiten afgevoerd. Voor het afvoeren van laagwaardige warmte is mechanische ventilatie inzetbaar. 4
5 Volgende stap: hergebruik van warmte Zijn de warmteverliezen beperkt, dan is de volgende stap het nuttig gebruiken van restwarmte. Het terugwinnen van warmte uit de rook- en afgassen van ovens is een veelbesproken onderwerp. Vooral de voorbehandeling is bij poedercoating een geschikte afnemer van de restwarmte, omdat deze in veel gevallen gelijktijdig plaatsvindt. Bij het ontwerp van hergebruikmaatregelen zijn de temperatuur en de warmtehoeveelheid van de bron en afnemer van belang, en de vervuilingsgraad van de afgassen. In de branche zijn door hergebruikoplossingen efficiëntieverbeteringen gehaald van minimaal 5 procent. Toch zijn slechts enkele nieuwbouwprojecten bekend. Dit heeft alles te maken met de haalbaarheid: bij nieuwbouwprojecten is de meerinvestering sneller terug te verdienen dan in bestaande situaties. Robin Sommers licht toe: De haalbaarheid wordt sterk bepaald door het terug te winnen vermogen. Een kleine wisselaar is dan relatief duur. Bestaande ovens zijn echter vaak uitgerust met te grote branders en afzuigingen waardoor een grotere wisselaar juist wel interessant wordt. Dit kunnen we met metingen vaststellen en het ontwerp hierop aanpassen. Door de diversiteit aan ovens is een standaardontwerp nog niet mogelijk, maar daar wordt aan gewerkt.. Conclusie: een wereld aan warmte te winnen De eisen van de overheid vragen aandacht voor gebouwisolatie. Maar sommige branches hebben juist veel te winnen bij een betere afvoer van proceswarmte; dan blijft het binnenklimaat behaaglijk. Torenhoge investeringen in mechanische ventilatie zijn te voorkomen door elke situatie slim te analyseren. De eerste stap is het warmteverlies te beperken. Daarna kan een bedrijf kiezen voor natuurlijke ventilatie om de hogere temperaturen te verwerken. Mechanische ventilatie kan ten slotte het restant verwerken. Natuurlijke, gerichte ventilatie bij de warmste gebieden houdt het energiegebruik laag. Wat overblijft zijn restwarmtestromen, die wellicht nuttig hergebruikt kunnen worden. Van Beek Ingenieurs Van Beek Ingenieurs levert al meer dan 30 jaar veelzijdige diensten op het gebied van energie en duurzaamheid. De dienstverlening onderscheidt zich door een unieke combinatie van monitoring en adviesdiensten voor de industrie en utiliteit. Van Beek Ingenieurs heeft op deze wijze een sterke marktpositie verworven bij het strategisch ontwikkelen, onderzoeken, realiseren en beheren van energie- en duurzaamheidsambities. Voor meer informatie over deze whitepaper kunt u contact opnemen met Robin Sommers, manager Energieadvies ( ). 5
6 Van Beek Ingenieurs B.V. Utrechtsestraat LW ARNHEM Postbus BA ARNHEM Nederland T +31 (0) F +31 (0) E info@vanbeek.com
Restwarmte. Hoe zit dat nu met restwarmte in de oppervlaktebehandelende industrie? Robin Sommers, manager/sr. adviseur industrie
Restwarmte Hoe zit dat nu met restwarmte in de oppervlaktebehandelende industrie? Robin Sommers, manager/sr. adviseur industrie Programma Intro Restwarmte Voorbeelden Aanpak Vragen / Animo toets Van Beek
Nadere informatieWhitepaper. De kracht van pinch-technologie in de voedingsmiddelenindustrie WWW.VANBEEK.COM
Whitepaper De kracht van pinch-technologie in de voedingsmiddelenindustrie Inleiding De voedingsmiddelenindustrie kan nog verder energie besparen door intern warmte te gaan hergebruiken. Pinch-technologie
Nadere informatieSlimme keuzes voor woningconcepten met warmtepompen
Slimme keuzes voor woningconcepten met warmtepompen Interactie tussen gevelisolatie, ventilatiesystemen en capaciteit warmtepompsystemen Per 1 januari 2015 worden de EPCeisen aangescherpt. Voor woningen
Nadere informatieKLIMAATGARANT. Een nieuwe woning in Herwijnen 24 woningen Engelenweide De energie van morgen vandaag in huis
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Herwijnen 24 woningen Engelenweide De energie van morgen vandaag in huis Een energiezuinige woning: het kan! De verkoop van 24 woningen Engelenweide in Herwijnen is gestart.
Nadere informatieEen nieuwe woning in Sliedrecht 43 woningen Baanhoek-West De energie van morgen vandaag in huis
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Sliedrecht 43 woningen Baanhoek-West De energie van morgen vandaag in huis 1e fase 23 woningen Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop van de eerste fase met
Nadere informatienieuwe woning in Austerlitz
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Austerlitz EPC0 7 woningen Thuis in het Loo De energie van morgen vandaag in huis EERB ENERGIE EXPLOITATIE AMSTELVEEN ENERGIE EXPLOITATIE RIJSWIJKBUITEN Een energieneutrale
Nadere informatieEen nieuwe woning in RijswijkBuiten 66 woningen Buitenplaats Syon De energie van morgen vandaag in huis
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in RijswijkBuiten 66 woningen Buitenplaats Syon De energie van morgen vandaag in huis ENERGIE EXPLOITATIE RIJSWIJKBUITEN Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop
Nadere informatieDe juiste dampkap op de juiste plaats
De juiste dampkap op de juiste plaats De juiste dampkap op de juiste plaats De meest toegepaste dampkappen zijn conventionele dampkappen, luchtinductie dampkappen en impulslucht dampkappen. Deze kappen
Nadere informatieEen nieuwe woning in Spijkenisse 25 woningen Eiland van Spijk Fase 1
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Spijkenisse 25 woningen Eiland van Spijk Fase 1 De energie van morgen vandaag in huis Een energiezuinige woning: het kan! De verkoop van Fase 1 van Eiland van Spijk in
Nadere informatieWAAR MOETEN WE VERSNELLEN?
WAAR MOETEN WE VERSNELLEN? Electriciteit Warmte Vervoeren Producten TOTAAL % EINDVBR Industrie 166 410 557 1133 46% 576 Huizen 80 339 419 17% 419 Gebouwen (diensten) 120 127 247 10% 247 Mobiliteit / transport
Nadere informatieWOONLASTEN 4 15. Zijn de maandlasten voor huur + energie in een Passiefhuis lager dan in een normale woning? 4
PASSIEFHUIZEN COLUMBUSKWARTIER ALMERE VEEL GESTELDE VRAGEN PASSIEFHUIZEN EN WONEN IN EEN PASSIEFHUIS 2 1. Wat is een Passiefhuis? 2 2. Wat is het voordeel van een Passiefhuis? 2 3. Wat zijn bewonerservaringen
Nadere informatieGezonde, frisse lucht in huis
Een buitengewoon binnenklimaat VENTILATIE VOOR WONINGBOUW Gezonde, frisse lucht in huis EEN HELDERE KIJK OP VENTILATIE Heerlijk, continu frisse lucht in mijn werkkamer. Zo kan ik goed geconcentreerd thuis
Nadere informatieMeer wooncomfort. en minder energieverbruik door een warmtepomp. voltalimburg.nl/warmtepomp
Meer wooncomfort en minder energieverbruik door een warmtepomp voltalimburg.nl/warmtepomp Tip! Vraag subsidie aan bij de aanschaf van een warmtepomp. Het subsidiebedrag voor een warmtepomp van 5 kw is
Nadere informatieEen nieuwe woning in Praal Esse Zoom
ENERGIE EXPLOITATIE AMSTELVEEN KLIMAATGARANT EPC0 Een nieuwe woning in Praal Esse Zoom EERB van morgen vandaag in huis De energie ENERGIE EXPLOITATIE AMSTELVEEN ENERGIE EXPLOITATIE RIJSWIJKBUITEN Een energieneutrale
Nadere informatieWorkshop Metaalunie Gebruik restwarmte
Workshop Metaalunie Gebruik restwarmte Te gast bij: Terberg Benschop Kelvinbaan 40, Postbus 1461 3430 BL NIEUWEGEIN tel: +31 (0)30 693 00 55 fax: +31 (0)30 693 00 57 info@metaaladvies.nl www.metaaladvies.nl
Nadere informatieVan Beek. Grip op energie
Van Beek Grip op energie Van Beek: grip op energie Van Beek is specialist in het vertalen van meetgegevens naar concrete managementinformatie en adviezen. Wij doen dit bij uiteenlopende bedrijfsprocessen,
Nadere informatieMeer wooncomfort. en minder energieverbruik door goede ventilatie. voltalimburg.nl/ventilatie
Meer wooncomfort en minder energieverbruik door goede ventilatie voltalimburg.nl/ventilatie Wist u dat... Ventileren zelfs energie kan besparen? Het opwarmen van vochtige lucht in de woning kost meer energie.
Nadere informatieVoor onafhankelijke informatie en advies over:
Raoul Santibanez Voor onafhankelijke informatie en advies over: Energie besparen en energie opwekken Luchtkwaliteit in huis Comfortverbetering in huis Levensloopbestendig wonen Klimaat adaptief wonen Subsidies,
Nadere informatieAdvies Ontwerp Levering Installatiepartners Inbedrijfstelling
Advies Ontwerp Levering Installatiepartners Inbedrijfstelling Een warmtepomp genereert op een efficiënte manier warmte om uw huis comfortabel te verwarmen of van warm water te voorzien. Warmtepompen hebben
Nadere informatieDuurzame energie. uitgestoten in vergelijking met een conventioneel verwarmingssysteem, bijvoorbeeld een CV ketel.
Duurzame energie Er wordt tegenwoordig steeds meer gebruik gemaakt van duurzame energiesystemen in gebouwen. Hiermee wordt op een natuurlijke wijze duurzame energie gewonnen om de woningen te verwarmen
Nadere informatieMenukaart Klimaatneutrale Zelfbouw
Menukaart Klimaatneutrale Zelfbouw Juni 2012 E I D I BS SU Wil je met me bouwen? Gemeente Amsterdam /zelfbouw Voor u ligt de Menukaart Klimaatneutrale Zelfbouw. Deze is door de gemeente Amsterdam speciaal
Nadere informatieIsolatie plaatsen en de kiertjes niet afdichten? Een jas die niet dicht kan, heeft toch ook geen zin...
Isolatie plaatsen en de kiertjes niet afdichten? Een jas die niet dicht kan, heeft toch ook geen zin... Woonvocht en oppervlaktecondensatie De mens zelf produceert steeds een hoeveelheid waterdamp door
Nadere informatieSamen investeren in energiebesparing en duurzaamheid. Energiebesparende maatregelen. informatie HOLENWEG EN VENENLAAN
informatie HOLENWEG EN VENENLAAN APRIL 2015 Energiebesparende maatregelen Samen investeren in energiebesparing en duurzaamheid In 2015 wil Intermaris bij 34 woningen aan de Holenweg en Venenlaan in Hoorn
Nadere informatieSamen investeren in energiebesparing en duurzaamheid. Energiebesparende maatregelen. informatie. Kenmerken van project Het Oude Ambacht
informatie HET OUDE AMBACHT MAART 2015 Energiebesparende maatregelen Samen investeren in energiebesparing en duurzaamheid In 2015 wil Intermaris bij 118 woningen aan Het Oude Ambacht in Hoorn de vloer
Nadere informatieDuurzame elektriciteit in het EcoNexis huis
Werkblad 1, mbo Duurzame elektriciteit in het EcoNexis huis Inleiding De wereldbevolking groeit al jaren vrij stevig. En de wereldwijde behoefte aan energie groeit mee: we kúnnen simpelweg niet meer zonder
Nadere informatieALLE MOGELIJKHEDEN OP EEN RIJTJE VOOR EEN IDEAAL WOON-EN LEEFKLIMAAT WWW.ENERGIESERVICE.NL
ALLE MOGELIJKHEDEN OP EEN RIJTJE VOOR EEN IDEAAL WOON-EN LEEFKLIMAAT WWW.ENERGIESERVICE.NL Klimaatmakers Veilig en vertrouwd! Warmte en ventilatie zijn essentieel voor een heerlijk klimaat in uw woning.
Nadere informatievan naden en kieren, omdat er anders veel warmte verloren gaat.
Bij het bakken van een cake in de oven komt al voldoende warmte vrij om een woning te verwarmen. Klinkt dat vreemd? Dat is het namelijk niet. Een behaaglijke temperatuur wordt bereikt door een woning extreem
Nadere informatieEnergie-efficiëntieverbetering bij (kleine) koffiebranders
Energie-efficiëntieverbetering bij (kleine) koffiebranders Energie-efficiëntie verbeteren binnen het koffiebrandproces via drie stappen Aanleiding In deze studie is de energiebesparing bij kleine koffiebrandmachines
Nadere informatieIn 10 stappen een Active House
In 10 stappen een Active House Wat is een Active House? Een Active House is een woning waar de mens centraal staat en elementen als energie, milieu en comfort in balans zijn. Dit resulteert in een gezonde,
Nadere informatieEnergiebesparende maatregelen
informatie KUIL WEST PAARDENSTEEG NOVEMBER 2016 Energiebesparende maatregelen Kenmerken van project Kuil West Paardensteeg In 2017 wil Intermaris bij 36 seniorenwoningen aan de Kuil, West en Paardensteeg
Nadere informatieWonen in Pijnacker. Comfortabel en duurzaam wonen
Wonen in Pijnacker Comfortabel en duurzaam wonen Toelichting op het klimaatsysteem in de woningen aan de Emmastraat 3 t/m 21 (oneven), Stationsstraat 54 t/m 62a Faunalaan 1 t/m 35 (oneven) Bosmuiszoom
Nadere informatieAT4-CAPRI klimaatbeheersing voor zwembaden
AT4-CAPRI klimaatbeheersing voor zwembaden Geavanceerde technologie op het gebied van klimaatbeheersing in zwembaden 3-trapswarmteterugwinning binnen- en buitenzijde in kunststof poedercoating uitgevoerd
Nadere informatieInstructie Ventilatie
Instructie Ventilatie Type woning Bij de bouw van een woning wordt er rekening mee gehouden dat de woning geventileerd kan worden. Hierin is onderscheid te maken in 3 type woningen; woningen met luchtkanalen,
Nadere informatieEnergiebesparende maatregelen Samen investeren in energiebesparing en duurzaamheid
informatie BOEKERIJ E.O. SEPTEMBER 2018 Energiebesparende maatregelen Samen investeren in energiebesparing en duurzaamheid In 2019 wil Intermaris bij 77 huurwoningen aan de Boekerij, Galerij en Binnenplaats
Nadere informatieDuurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over:
Duurzaam Bouwloket Voor onafhankelijke informatie en advies over: Duurzaam (ver)bouwen Energie besparen Zelf duurzame energie opwekken Subsidies en regelingen ~38% Energielabel D of lager Anticiperen op
Nadere informatieFrisse Lucht GREEN PACKAGE. Energie uit de lucht - 100% duurzaam
GREEN PACKAGE Energie uit de lucht - 100% duurzaam Het comfort van vloerverwarming, koeling en warmtapwater in een duurzaam energiesysteem voor bij u thuis. Frisse Lucht Green Package, duurzame energie
Nadere informatieKe u ze p l a n e n e rg i e - e n i n stallatieconcept. K e i z e r l i b e l Te r B o r c h 2 9 n o v e m b e r
Ke u ze p l a n e n e rg i e - e n i n stallatieconcept K e i z e r l i b e l Te r B o r c h 2 9 n o v e m b e r 2 0 1 7 C o n t a c t g e g e v e n s BV Bouwbedrijf KOOI Appingedam Kanaalweg 4 9902 AN
Nadere informatieDuurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over:
Duurzaam Bouwloket Voor onafhankelijke informatie en advies over: Duurzaam (ver)bouwen Energie besparen Zelf duurzame energie opwekken Duurzame financiering Subsidies ~45% Energielabel D of lager Een gemiddeld
Nadere informatieVENTILATIE VOOR THUIS. de duurzaam winkel. maakt uw woning klaar voor de toekomst
VOOR THUIS VENTILATIE de duurzaam winkel maakt uw woning klaar voor de toekomst Wat is het belang van goed ventileren? Een slecht geventileerde woning kan fysieke klachten opleveren. Het CO 2 -gehalte
Nadere informatieSamen investeren in energiebesparing en duurzaamheid. Energiebesparende maatregelen. informatie MOLENBUURT FASE 2
informatie MOLENBUURT FASE 2 JANUARI 2016 Energiebesparende maatregelen Samen investeren in energiebesparing en duurzaamheid In 2016 wil Intermaris bij 40 woningen aan de Paltrokmolen in Purmerend de vloer
Nadere informatieDoelen duurzaam bouwen
1 Doelen duurzaam bouwen Duurzaam bouwen is hot. Geen wonder, u verhoogt de waarde van uw woning, verlaagt uw woonlasten, krijgt overheidssubsidies voor duurzame details, maar ziet u ook hoe comfortabel
Nadere informatieEnergiebesparende maatregelen Samen investeren in energiebesparing en duurzaamheid
informatie WATERSNIP KIEVIT FEBRUARI 2017 Energiebesparende maatregelen Samen investeren in energiebesparing en duurzaamheid In 2017 wil Intermaris bij 213 woningen aan de Watersnip en Kievit in Hoorn
Nadere informatieWoningventilatie en renovatie
Woningventilatie en renovatie Bouwbesluit, bewoners en de praktijk Workshop Energie Nul73 Ir. H.J.J. (Harm) Valk Nieman Raadgevende Ingenieurs BV 19 mei 2015 Ventilatie Waarom ventileren? Kwaliteit en
Nadere informatieConcept second opinion voor de Schaepmanstraat, Katwijk
Concept second opinion voor de Schaepmanstraat, Katwijk Geert-Jan Persoon Adviseur woningkwaliteit Vereniging Nederlandse Woonbond Nieuwe Achtergracht 17 1018 XV Amsterdam 020-5517784 www.woonbond.n www.bespaarenergiemetdewoonbond.nl
Nadere informatieSamen investeren in energiebesparing en duurzaamheid. Energiebesparende maatregelen. informatie. Kenmerken van project Grote Waal Noord
informatie GROTE WAAL NOORD FEBRUARI 2015 Energiebesparende maatregelen Samen investeren in energiebesparing en duurzaamheid In 2015 wil Intermaris bij 146 woningen in de Grote Waal Noord de vloer en het
Nadere informatieMenukaart Klimaatneutrale Zelfbouw
Menukaart Klimaatneutrale Zelfbouw project Patch 22, Buiksloterham Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam Programma Bureau Klimaat en Energie Voor u ligt de Menukaart Klimaatneutrale Zelfbouw. Deze is door
Nadere informatieBeschrijving binnenmilieu en klimaatinstallaties en Jellama 6B - werktuigbouwkundige installaties en gasinstallaties.
Klimaatinstallaties in een woongebouw Gebouwen bevatten heden ten dage veel installaties; ten behoeve van water, gas en elektriciteit, communicatie, beveiliging en klimaatsbeheersing. In dit korte verslag
Nadere informatieVerwarmen Ventileren Koelen. Aangenaam sporten. Energie besparen. Een aangenaam sportklimaat tegen minimale kosten. Aangenaam
Verwarmen Ventileren Koelen Energie besparen Een aangenaam sportklimaat tegen minimale kosten Aangenaam comfort Alles-in-één klimaatsysteem In een tijd waarin kritisch gekeken wordt naar bouw- en exploitatiekosten
Nadere informatieHoe kan ik de restwarmte van datacenters hergebruiken? APAC Airconditioning Martijn Kolk
Hoe kan ik de restwarmte van datacenters hergebruiken? APAC Airconditioning Martijn Kolk De APAC groep staat voor persoonlijke en betrouwbare dienstverlening. Met meer dan 25 jaar ervaring zijn wij uitgegroeid
Nadere informatieConcepten EPC 0.4. Bouwkundige uitgangspunten
Concepten EPC 0.4 Om een EPC 0.4 te realiseren voor de referentiewoningen zijn er verschillende concepten ontwikkeld die onderling verschillen op de wijze van ventileren en verwarmen. Aan de basis van
Nadere informatienergiebesparing in de ICT
nergiebesparing in de ICT Een koud kunstje? 10 April Green IT Energy Solutions Niels Sijpheer 3671 Meter (Q=m.g.h) 100 kg massa en 1 kwh arbeid: Hoe hoog kom ik? A Minder dan100 meter B Tussen 100 en 1000
Nadere informatieVvE s met Energie. Onderzoek VvE Schiezicht 10 april 2014 Wouter van den Acker PKW
VvE s met Energie Onderzoek VvE Schiezicht 10 april 2014 Wouter van den Acker PKW Inhoud Het Energiemodel Bestaande situatie Trias Energetica Maatregelen Scenario s Hoe verder? Energieadvies voor Schiezicht
Nadere informatieDe weg van de energietransitie d.d VEBOA - Alphen aan den Rijn Dhr. E.J. Reemst
De weg van de energietransitie d.d. 20-11-2018 - VEBOA - Alphen aan den Rijn Dhr. E.J. Reemst M3E groep (Vestigingen Rotterdam, Breda, Amsterdam ) M3E Kostenmanagement M3E Brandveiligheid consultants M3E
Nadere informatieTekst: Cees van de Sande
Het lijkt zo vanzelfsprekend als we zeggen dat klaslokalen zijn gemaakt om optimaal te kunnen leren. Helaas is dat niet altijd het geval. Het klimaat in klaslokalen kan zelfs een negatief effect op de
Nadere informatie12 duurzaamheidstips voor monumenten. Tips voor het verlagen van uw energiegebruik en het verbeteren van het comfort.
12 duurzaamheidstips voor monumenten Tips voor het verlagen van uw energiegebruik en het verbeteren van het comfort. 1 12 duurzaamheidstips voor monumenten Woont u in een monument of ander karakteristiek
Nadere informatieEnergie-efficiëntieverbetering bij koffiebranders
Energie-efficiëntieverbetering bij koffiebranders Energie-efficiëntie verbeteren binnen het koffiebrandproces via drie stappen Aanleiding In deze studie is de energiebesparing bij koffiebrandmachines onderzocht.
Nadere informatieRestwarmte persluchtinstallatie is geld waard! Uw spreker: André van Willigen, Senior Sales Engineer, ALUP Kompressoren BV
Restwarmte persluchtinstallatie is geld waard! Uw spreker: André van Willigen, Senior Sales Engineer, ALUP Kompressoren BV een onderneming stelt zich voor! ALUP Kompressoren BV Nederland levert: Zuigercompressoren
Nadere informatieOp weg naar een beter binnenmilieu in bestaande schoolgebouwen
Op weg naar een beter binnenmilieu in bestaande schoolgebouwen Seminar Swegon Air Academy 11 november 2008 ir. Froukje van Dijken BBA Binnenmilieu 010-2447025 www.binnenmilieu.nl Dagelijks 20.000 leerlingen
Nadere informatieEen nieuwe woning in Zoetermeer 32 woningen in Oosterheem Groene Hart fase 2
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Zoetermeer 32 woningen in Oosterheem Groene Hart fase 2 De energie van morgen vandaag in huis Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop van de woningen in het project
Nadere informatieDUURZAAM BOUWEN IN PLAN DRENKELING
DUURZAAM BOUWEN IN PLAN DRENKELING Bij de ontwikkeling van Landgoed Drenkeling heeft duurzaamheid een hoge prioriteit. Duurzaamheid betekent in dit geval dat de gebouwde omgeving voldoet aan hoge duurzaamheidseisen
Nadere informatienieuwe woning in project Nieuwe Haven, onderdeel van de gebiedsontwikkeling Iseldoks in Doetinchem
KLIMAATGARANT EenEPC0 nieuwe woning in project Nieuwe Haven, onderdeel van de gebiedsontwikkeling Iseldoks in Doetinchem De energie EERB van morgen vandaag in huis AMSTELVEEN RIJSWIJKBUITEN Een energieneutrale
Nadere informatieBespaar op energie én uw woonlasten samen met Woonpartners
ENERGIE ZUINIGER WONEN! Bespaar op energie én uw woonlasten samen met Woonpartners 1 Energiebesparingsproject Energie besparen is een zaak van iedereen. Daarom investeert Woonpartners samen met haar huurders
Nadere informatieBewoners, huisdieren en planten produceren dagelijks tien liter vocht. onderhouden+verbouwen. Ventilatie Onderhoud. eigen huis magazine
onderhouden+verbouwen eigen huis magazine Bewoners, huisdieren en planten produceren dagelijks tien liter vocht Ventilatie Onderhoud 32 eigen huis magazine jan 2013 31 24 uur per dag frisse lucht Ventileren
Nadere informatieHet optimale klimaat voor uw gasten... KOUDETECHNIEK. koudetechniek procestechniek cellenbouw airconditioning service en beheer
Het optimale klimaat voor uw gasten... KOUDETECHNIEK koudetechniek procestechniek cellenbouw airconditioning service en beheer Het optimale klimaat voor uw gasten? Onze zorg! Voor de beheersing van het
Nadere informatieReferentiegebouwen utiliteitsbouw
EPN en Nieuwbouw Referentiegebouwen utiliteitsbouw Gezondheidszorg 7.000m² Het voorbeeld betreft een verpleeghuis dat is voorzien van gebalanceerde ventilatie met warmteterugwinning. Een warmtepomp zorgt
Nadere informatieEen nieuwe woning in Heerhugowaard 37 woningen in Nieuw Waard fase 3
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Heerhugowaard 37 woningen in Nieuw Waard fase 3 De energie van morgen vandaag in huis Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop van de woningen in het project Nieuw
Nadere informatieVeelgestelde vragen. over de energievergoeding, het verbruik en de energieleverancier
Veelgestelde vragen over de energievergoeding, het verbruik en de energieleverancier Inhoudsopgave Energievergoeding Pag. 3 Energieleverancier Pag. 6 Energieverbruik Pag. 8 Vragen of opmerkingen Pag. 9
Nadere informatieItho Daalderop Energiezuinig en comfortabel klimaatsysteem. uw nieuwe. woning
Itho Daalderop Energiezuinig en comfortabel klimaatsysteem uw nieuwe woning Water/water warmtepomp: - Verwarming in koude maanden door gebruik van bodemwarmte - Koeling in warme maanden door gebruik van
Nadere informatieGefeliciteerd met uw vernieuwde woning!
Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! Verbeteringen aan uw woning Condens aan de buitenkant: Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! De verbeteringen die we hebben doorgevoerd verschillen per woning,
Nadere informatieEen nieuwe woning in Ursem 24 woningen in de Tuinen van Ursem
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Ursem 24 woningen in de Tuinen van Ursem De energie van morgen vandaag in huis Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop van 24 woningen in het project de Tuinen
Nadere informatieKLIMAATGARANT. De energie van morgen vandaag in huis
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in De energie van morgen vandaag in huis Een energieneutrale woning: het kan! is gestart met de verkoop van woningen in het project. Duurzame woningen, want wordt een wijk
Nadere informatieaan het water koeler is dan op het land langzamer afkoelt dan aarde
Het klimaat GROEP 3-4 27 45 minuten 1, 42 en 43 De leerling: aan het water koeler is dan op het land langzamer afkoelt dan aarde landklimaat en zeeklimaat blauwe kleurpotloden Zorg voor de activiteit De
Nadere informatieBereken de benodigde capaciteit, het vermogen van een radiator
Bereken de benodigde capaciteit, het vermogen van een radiator Om een, voor uw woonruimte, geschikte radiator uit te zoeken moet u rekening houden met een aantal factoren. Wij bieden graag onze diensten
Nadere informatieIsolatie. Technische achtergrond 7 september Tessa van Reeven PKW
Isolatie Technische achtergrond 7 september 2017 Tessa van Reeven PKW Inhoud Waarom en hoe isoleren. PKW Energie en duurzaamheid Architectuur en ontwerp Tekeningmanagement Vastgoedmanagement Projectmanagement
Nadere informatieAddicool. Leo Suiker directeur
Addicool. Leo Suiker directeur Voorwoord. Addicool heeft zich door haar jarenlange ervaring en expertise ontwikkeld tot marktleider op het gebied van custom made luchtbehandelings kasten. En omdat we veel
Nadere informatieBuilding4life. Wilt u weten hoe? Building4life. Jan van Polanenkade 26B1 4811 KM Breda Postbus 1069 4801 BB Breda
Wilt u weten hoe? Ga stap voor stap door onze aanpak: - Kennismaking Building4life - De Building4life werkwijze - Uitgewerkte case Amarant Tilburg Building4life Jan van Polanenkade 26B1 4811 KM Breda Postbus
Nadere informatieEnergiezuinig en optimaal comfort
SUPER DUURZAAM WONEN OP HET ZEEBURGEREILAND AMSTERDAM Energiezuinig en optimaal comfort ZEEBURGEREILAND * AMSTERDAM APPARTEMENTEN MET EEN DUURZAAM KLIMAATSYSTEEM Duurzaam klimaat systeem in De BrouwerIJ
Nadere informatieEen nieuwe woning in Westergouwe 53 woningen Wijdeblik
KLIMAATGARANT EPC0 Een nieuwe woning in Westergouwe 53 woningen Wijdeblik EERB van morgen vandaag in huis De energie ENERGIE EXPLOITATIE AMSTELVEEN ENERGIE EXPLOITATIE RIJSWIJKBUITEN Een energieneutrale
Nadere informatieBrochure isolatie. oktober 2014. Oktober 2014 Woonstichting VechtHorst
oktober 2014 Inleiding Misschien staat u er niet bij stil, maar het is heel goed mogelijk om in uw bestaande woning uw muren, dak en vloeren te isoleren. Welk comfort deze isolatie met zich meebrengt vertellen
Nadere informatieRecycle je warmte. De Eneco WarmteWinner
Recycle je warmte De Eneco WarmteWinner Inhoudsopgave Een kleine warmtepomp naast je cv-ketel, een grote stap richting onafhankelijkheid. Geschikt voor plaatsing bij iedere cv-ketel, eenvoudig geïnstalleerd.
Nadere informatieWONEN IN EEN ENERGIEZUINIGE WONING: PRAKTISCHE INFORMATIE EN TIPS
WONEN IN EEN ENERGIEZUINIGE WONING: PRAKTISCHE INFORMATIE EN TIPS Wonen Zuid vindt duurzaam en energiezuinig bouwen belangrijk. Dit is beter voor ons milieu en huurders kunnen hiermee besparen op hun energierekening.
Nadere informatieHoe hoog staat u op de prestatieladder?
Hoe hoog staat u op de prestatieladder? ir. Siert Wiersema, adjunct directeur AERZEN Nederland BV ENERGY EFFICIENCY in de PROCESINDUSTRIE Energieakkoord, Klimaatwet MVO, CO₂-footprint Hernieuwbare energiebronnen
Nadere informatieRapport. Opdrachtgever: Gemeente Mill en St. Hubert Postbus 10001 5430 CA Cuijk. Documentnummer: 20140075-R04. Projectnaam:
Adviseurs & Ingenieurs Opdrachtgever: Gemeente Mill en St. Hubert Postbus 10001 5430 CA Cuijk Documentnummer: 20140075-R04 Projectnaam: Gemeente Mill, onderzoek CV- en E- installatie. Datum: 9-12-2014
Nadere informatieGefeliciteerd met uw vernieuwde woning!
Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! Verbeteringen aan uw woning Condens aan de buitenkant: Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! De verbeteringen die we hebben doorgevoerd verschillen per woning,
Nadere informatieProjectplan Frisse scholen
Schoonderbeek Klimaat Techniek Projectplan Frisse scholen Schoonderbeek Klimaat Techniek Installatietechniek met een groen randje Het groene randje is de franje voorbij Steeds meer opdrachtgevers willen
Nadere informatieenergiebesparing bestaande bouw Noord-West Veluwe
energiebesparing bestaande bouw Noord-West Veluwe Marc Smijers M 06-23924330 www.smijers-energieadvies.nl info@smijers-energieadvies.nl 1 Onderwerpen Hoe komt energielabel tot stand Relatie (of niet!)
Nadere informatieZuinige ketel? Dat loont! Ontdek de mogelijkheden, voordat uw oude verwarmingsketel stuk gaat.
Zuinige ketel? Dat loont! Ontdek de mogelijkheden, voordat uw oude verwarmingsketel stuk gaat. Een nieuwe, zuinige ketel? Denk er nu al over na! Is uw ketel oud aan het worden? Wacht niet totdat hij stuk
Nadere informatieEnergy-Floor haalt energie uit de bodem van uw woning
Energy-Floor haalt energie uit de bodem van uw woning De laatste jaren is er qua energiebehoefte veel veranderd in de woningbouw. Voorheen waren de behoefte en kosten m.b.t. verwarming in nieuwbouw woningen
Nadere informatieBijlage I 20111278-07 Investeringen en energielasten Energiesprong woningbouw Maria van Bourgondiëlaan te Eindhoven. 1 Inleiding
Bijlage I 20111278-07 Investeringen en energielasten Energiesprong woningbouw Maria van Bourgondiëlaan te Eindhoven Datum Referentie Behandeld door 13 december 2011 20111278-07 P. Smoor/LSC 1 Inleiding
Nadere informatieOplossingenboek Energie besparen in de praktijk van het MKB metaal
Oplossingenboek Energie besparen in de praktijk van het MKB metaal De oplossingen Electromotoren Hergebruik van restwarmte Verwarming Verlichting Perslucht Toepassing PV Warmtepomp WKK installatie Isolatie
Nadere informatieEen nieuwe woning in Den Haag 46 woningen Binck Plaats
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Den Haag 46 woningen Binck Plaats De energie van morgen vandaag in huis Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop van 46 woningen Binck Plaats in Den Haag is gestart.
Nadere informatieWonen in De Bron. Comfortabel en energiezuinig wonen 2 december 2009 Renate van Paassen Willem Bastein
Wonen in De Bron Comfortabel en energiezuinig wonen 2 december 2009 Renate van Paassen Willem Bastein Onderwerpen Introductie Installaties in uw woning Warmte- en koudeopslag Warmtepomp Ventilatie VENDU
Nadere informatieConsultancy en Auditing. Procesmodellering. Overige specialiteiten
Resimac heeft een unieke hoogwaardige oplosmiddel vrije epoxy isolatie coating Thermal Barrier 600 serie ontwikkeld. Thermal Barrier is speciaal ontwikkeld om toegepast te worden om diverse warme en koude
Nadere informatieInfrarood verwarming. Effectieve en efficiente warmtebron. Warm, comfortabel en gezond. Intelligente verwarming voor zorgwoningen en thuis.
Infrarood verwarming Warm, comfortabel en gezond Intelligente verwarming voor zorgwoningen en thuis. Effectieve en efficiente warmtebron De innovatieve infrarood verwarmingssystemen spelen helemaal in
Nadere informatieKenniscentrum InfoMil Energiebesparing bij een sportclub
Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Milieu Energiebesparing bij een sportclub 23 januari 2017 Inhoudsopgave Energiebesparing bij een sportclub 3 Energiezuinige sportveldverlichting 3 Opwekken
Nadere informatieVerwarmen, Koelen, Ventileren
Gebruikershandleiding d.d. 1 mei 2015 Verwarmen, Koelen, Ventileren Appartementen dr. Struyckenplein, Rijpstraat en Jan Ligthartstraat Heeft u een storing aan de verwarming, de koeling of de ventilatie?
Nadere informatieVentilatie in bestaande bouw Bouw, Noodzaak, Achtergronden en Eisen
Ventilatie in bestaande bouw Bouw, Noodzaak, Achtergronden en Eisen Wil de Gids Senior adviseur TNO Bouw en Ondergrond Vent Gid Guide Noodzaak Overheidsbeleid Woning voorraad Woning kwaliteit Ventilatie
Nadere informatieRestwarmte: liever minder dan meer
Restwarmte: liever minder dan meer Ron Ongenae Bram van As De Kleijn Energy Consultants & Engineers Samen naar een economisch duurzame toekomst! Advisering Engineering Van Heemstraweg 123 e Druten Projectbegeleiding
Nadere informatieactivpilot Comfort PADK
activpilot Comfort PADK Het vensterbeslag voor een gezond woonklimaat voor vensters 02 Sublieme innovatie activpilot Comfort PADK Hier komt iets heel bijzonders op u af! Een beslag dat parallel afstellen
Nadere informatieNieuwe wetgeving koelinstallaties versnelt toepassing warmtepompen
Nieuwe wetgeving koelinstallaties versnelt toepassing warmtepompen Door: Robin Sommers en Erik Deliege, Van Beek DIT IS EEN PUBLICATIE VAN: VAN BEEK INGENIEURS B.V. UTRECHTSESTRAAT 59 6811 LW ARNHEM +31
Nadere informatie