Gegevens van de ANBI:

Transcriptie

1 Gegevens van de ANBI: Naam en contactadres: Stichting Keramiekcentrum Tiendschuur Kasteellaan AG Tegelen Fiscaal nummer : Pagina 1 t/m 35 Pagina 36 t/m 62 Pagina 63 t/m 69 Beleidsplan, hierin is opgenomen: - Bestuurssamenstelling - Beloningsbeleid - Doelstelling Verslag uitgeoefende activiteiten Financiële verantwoording 0

2 Stichting Keramiekcentrum Tiendschuur Tegelen Beleidsplan Kasteellaan AG Tegelen tel.nr.: fax: info@tiendschuur.net 1

3 INHOUDSOPGAVE VOORWOORD Voor U ligt het beleidsplan van de Stichting Keramiekcentrum Tiendschuur Tegelen voor de periode In dit plan beschrijft de stichting hoe ze in bovengenoemde periode haar doelstellingen wil realiseren. Al geruime tijd wordt er gesproken over een mogelijke verhuizing van de Tiendschuur naar Steyl. Gedurende de vorige beleidsperiode zijn mogelijkheden verder bekeken en visies ontwikkeld. Het vorige beleidsplan was daarom gericht op zowel de huidige locatie als op een mogelijke nieuwe locatie in Steyl. Misschien zal gedurende de komende beleidsperiode duidelijk worden of deze verhuizing daadwerkelijk gaat plaatsvinden. Echter zolang dit onbekend is moet de Tiendschuur verder en haar beleid uitstippelen en uitvoeren. Daarom zal in dit plan uitgegaan worden van de huidige locatie en in een aparte paragraaf aandacht aan een nieuwe locatie in Steyl besteed worden. Het moge duidelijk zijn, dat het stichtingsbestuur van de Tiendschuur in haar beleid moet anticiperen op deze ontwikkelingen. Echter zolang er geen zekerheid omtrent de realisatie van de plannen in Steyl bestaat, zal de Tiendschuur in haar prachtige, maar helaas te krappe locatie, haar doelstellingen trachten te realiseren. De Stichting wordt bestuurd door een bestuur dat bestaat uit drie of meer natuurlijke personen. Het bestuur bestaat (op 1 januari 2014) uit de navolgende personen: De heer L.M. Oord (voorzitter) Mevrouw M. Kruit (secretaris) De heer P. van Dooren (penningmeester) De heer M.J. Janssen (bestuurslid) Mevrouw I. Berendsen (bestuurslid) Alle bestuurders hebben recht op vergoeding van de kosten die zij redelijkerwijs hebben gemaakt in de uitoefening van hun functie. De bestuurders ontvangen geen beloning voor hun werkzaamheden. BESTUUR STICHTING KERAMIEKCENTRUM TIENDSCHUUR TEGELEN Datum: augustus

4 1. INLEIDING 1.1 Geschiedenis Sinds 1987 is het pottenbakkersmuseum gevestigd in de Tiendschuur op het landgoed van Château Holtmühle. Het gemeentebestuur wilde graag een publieke functie voor het monumentale gebouw waarin Stichting Keramiekcentrum Tiendschuur Tegelen werd gehuisvest en ook voor de tuinen bij het Kasteel Holtmühle. De zorg en het onderhoud van de omgeving en van het gebouw de Tiendschuur, de Engelse tuin en de kruidentuin zijn toevertrouwd aan de Stichting Holtmühle De Stichting Keramiekcentrum Tiendschuur is een feitelijke voortzetting van activiteiten van de voormalige Oudheidkamer en het Pottenbakkersmuseum, opgericht door George Goossens in Vanaf deze oudste mijlpaal gemeten, bestaat het museum nu 72 jaar. De Stichting is gevormd op verzoek van het gemeentebestuur van de toenmalige gemeente Tegelen met als doel de rijke traditie van plaatselijke kunstnijverheid, ontstaan dankzij de rijke kleibodem, te behouden en te ontsluiten. Deze traditie vormt belangrijk cultureel en historisch erfgoed van de gemeente Venlo, dat behouden moet blijven voor het nageslacht. Klei is de kern van het bestaan van de deelgemeente Tegelen. De Romeinen maakten hier hun platte dakpannen van de Tegelse klei, die ze tegulea noemden. Hieraan dankt Tegelen haar naam. Zij legden de basis voor de grof-keramische industrie en dankzij deze is Tegelen en haar inwonertal flink gegroeid. De klei heeft behalve een economische impuls ook voor een artistieke impuls gezorgd. Eeuwenlang is hier ambachtelijk gewerkt met klei. Talloze pottenbakkers hadden hier hun werkplaats. In de ateliers van Russel-Tiglia onder leiding van George Goossens werd het ambacht voortgezet en getalenteerde jongeren opgeleid. Deze vlogen uit naar kunstacademies en eigen ateliers. De ateliers van Russel-Tiglia betekenden meer, ze trokken kunstenaars aan die met klei wilden werken. Zo bezochten Karel Appel, Antoon Rooskens, Charles Eyck en zelfs, toen nog prinses, Koningin Beatrix, Tegelen. Klei is de basis van Tegelen en klei heeft toekomst in Tegelen. Nog altijd kent Tegelen enkele grof-keramische bedrijven die de concurrentieslag met alternatieve bouwmaterialen zoals beton en PVC hebben getrotseerd. Nog altijd heeft Tegelen een ambachtelijk pottenbakker, Niek Hoogland. De keramische bakermat van Tegelen koesteren en uitdragen is een van de belangrijkste doelen van de Tiendschuur. De ontwikkelingen op keramisch gebied gaan verder. Zowel in de kunstnijverheid als op industrieel gebied hebben er grote veranderingen plaatsgevonden. Deze ontwikkelingen wil Stichting Keramiekcentrum in beeld brengen en blijven volgen tot en met de laatste ontwikkelingen op het gebied van de hedendaagse keramische kunst uit de regio, binnenland en daarbuiten. 3

5 1.2 SitueringDeze benadering, het inzichtelijk maken van de historische én de kunstzinnige waarde van keramiek, maakt de Stichting Keramiekcentrum Tiendschuur Tegelen uniek binnen Limburg en Zuid- Nederland. Er zijn veel musea voor beeldende kunst, maar weinig die zich puur richten op keramiek; slechts één ander museum in Leeuwarden. Er zijn verschillende historische musea in Nederland die keramiek in bezit hebben; deze delen van de collectie worden dan gepresenteerd vanuit een cultuurhistorische invalshoek. In de Tiendschuur wordt de historische keramiek, behalve vanuit een cultuurhistorisch perspectief, ook vanuit een kunstzinnig oogpunt gepresenteerd. De hedendaagse keramiek wordt gepresenteerd met de nadruk op het kunstzinnige karakter en de artistieke kwaliteit. Hedendaagse keramiek is een volwaardige uiting van hedendaagse autonome en/of toegepaste beeldende kunst. Helaas soms nog vaak ondergewaardeerd in de hedendaagse kunstwereld. Hedendaagse keramiek is veel meer dan een ambacht. Hier ligt een belangrijke taak voor de Tiendschuur: dit uit te dragen en aan het publiek te tonen. 1.3 Doelstellingen Van belang is een bewustwording van de hiervoor genoemde unieke aspecten van dit museum bij publiek en overheid. Deze zullen daartoe moeten worden uitgedragen. Alleen zo ontstaat een bewustzijn van de unieke kwaliteiten van dit museum en kan interesse gewekt worden bij publiek en overheid. Stichting Keramiekcentrum Tiendschuur Tegelen heeft als doel: Beheren, behouden, conserveren en ontsluiten (onder de aandacht brengen van het publiek) van de rijke traditie van plaatselijke keramische kunstnijverheid. Deze traditie is belangrijk cultureel en historisch erfgoed van de gemeente Groot Venlo. Het ontsluiten, het uitvoeren van de openbare functie en de exploitatie van de monumentale panden, waaronder de Tiendschuur en haar omgeving met de Engelse tuin en de kruidentuin. Het volgen en ontsluiten van ontwikkelingen van moderne regionale, nationale én internationale keramische kunst. Het museum richt zich in zijn beleid op de volgende doelgroepen: Volwassenen, deze groep is onder te verdelen in drie groepen. 1. Groepsbezoekers 2. Cursisten 3. Individuele bezoekers. De laatste groep kan weer verdeeld worden in a) toeristische bezoekers b) liefhebbers van keramiek c) regionale bezoekers Kinderen: 1. Basisschoolleerlingen, deze komen via school of tijdens de kindermiddagen die de Tiendschuur 3 keer per maand op woensdagmiddag organiseert. 2. Leerlingen 2 e fase voortgezet onderwijs (CKV). 4

6 2. COLLECTIE De collectie van de Tiendschuur vindt haar basis bij de rode klei uit de bodem waarmee grof-keramische producten (dakpannen, bakstenen e.d.) werden vervaardigd en waarvan diverse pottenbakkersateliers gebruiksgoed maakten. Het oudste keramische werk uit de collectie stamt van de Romeinen (± 100n. Chr.), het nieuwste keramische werk is van hedendaagse kunstenaars uit de 21 e eeuw, uit Nederland en Europa. 2.1 Deelcollecties: Tegelse Keramiek vóór 1936: Deze collectie is ontstaan uit het initiatief van de heer George Goossens, directeur van de firma Russel-Tiglia, om een tentoonstelling te organiseren met Tegelse Volkskunst, in Deze verzameling en tentoonstelling werd zo bijzonder geacht dat men vond dat deze bijeen moest blijven en voor publiek toegankelijk gemaakt moest worden. Deze verzameling vormt de basis van de museumcollectie. In 1936 werd de Tegelse oudheidkamer ingericht als permanente expositieruimte voor deze collectie. De collectie werd gaandeweg uitgebreid door schenkingen en aankopen van de plaatselijke bevolking. De collectie bestaat uit vondsten in de Tegelse kleiafgravingen, zoals fossielen, vuistbijlen, urnen en Romeinse dakpannen, de oudste stukken zijn van 3000 v. Chr. Verder bestaat deze collectie vooral uit keramiek: Tegels gebruiksaardewerk zoals keukengerei, servies, pottenbakkersgereedschap, voorraadpotten (waarvan vooral de tabakspotten zeer bijzonder zijn). Verder bevinden zich in deze collectie kunstvoorwerpen, zoals decoratieve kachelopzetten, religieuze beelden, portretten en sierborden. 2.Tegelse keramiek : De heer George Goossens vond dat het ambacht van de Tegelse volkskunst niet verloren mocht gaan. Omstreeks 1936 richtte hij binnen zijn grof-keramisch bedrijf, Russel-Tiglia, een fijn-keramisch atelier in, waar volgens de oud-tegelse technieken handmatig keramische producten werden gemaakt. Een aantal producten uit dit atelier vormt het tweede deel van de collectie, een zogenaamde tweede golf Tegelse volkskunst. Nog steeds wordt deze collectie uitgebreid, met schenkingen en aankopen van de plaatselijke bevolking. Behalve uit keramiek bestaat dit deel van de collectie ook uit ontwerptekeningen, foto s en filmmateriaal. In 1971 werd dit atelier gesloten. Concreet bestaat deze collectie uit keramiek: pottenbakkersgoed: zoals serviezen en keukengerei. Verder vinden we hier religieuze objecten (zoals patronalia, kerstgroepen, wijwaterbakjes en kruisbeeldjes); sierborden (die meestal voor speciale gelegenheden zoals bruiloften en jubilea werden gemaakt) en kunstvoorwerpen. Het leeuwendeel van deze collectie is vervaardigd in het fijnkeramisch atelier van Russel-Tiglia. 5

7 3. Tegelse keramiek ná 1971: Dit fijn-keramisch atelier werd in 1971 gesloten wegens te geringe opbrengsten en door hevige concurrentie met machinaal vervaardigde producten en goedkopere materialen zoals kunststof. De laatste bedrijfsleider van deze afdeling, de heer Theo van Rens, heeft toen een cursuswerkplaats ingericht met de materialen en apparatuur van het atelier. Middels het verzorgen van cursussen zouden de oud-tegelse technieken toch behouden kunnen blijven Hij gaf ook opleidingen aan werklozen die zich wilden laten omscholen tot keramist. Een van deze cursisten, Niek Hoogland, is professioneel keramist geworden en werkt nog steeds met de oud-tegelse technieken. Hij vertegenwoordigt de derde golf Tegelse volkskunst in het museum. Deze deelcollectie bestaat uit keramiek vervaardigd na 1971 door Tegelse keramisten, het belangrijkste deel bestaat uit werk van Jacques Bongaerts, Wim Caus, Niek Hoogland en Harry Trienes. Hier vinden we gebruiksgoed, zoals servies en keukengerei, religieuze objecten, maar met name kunst- en sierobjecten. 4. Hedendaagse keramiek uit regio Tegelen: Deze collectie bevat de belangrijkste keramisten uit de directe omgeving van Tegelen. Waaronder Joop Crompvoets, Hein Severijns en Stan Linssen. De keramische objecten in deze collectie zijn gebruiksgoed/serviesgoed en kunstobjecten. Met name de vaas-vormen in deze collectie met matte kristalglazuren van Hein Severijns zijn zeer bijzonder en wereldberoemd. Joop Crompvoets stamt uit een lange pottenbakkerstraditie en werkt veel met houtoven en zoutglazuren. Zijn werk toont groot vakmanschap, ook hij is internationaal bekend. 5. Hedendaagse keramiek van buiten de regio Tegelen: Daarnaast worden regelmatig aankopen gedaan uit wisselexposities. Het accent ligt hierbij op hedendaagse keramiek. Waarbij de regio de meeste aandacht krijgt en de keramisten uit verder liggende gebieden met een steeds breder perspectief worden geselecteerd. Dus de mazen van het aankoopbeleid zijn in Limburg fijn en worden, verschuivend naar Nederland en Europa steeds grover, om uiteindelijk alleen de belangrijkste keramisten in de internationale keramiek wereld over te houden. 6. Tegelse keramiekindustrie: Dit deel van de collectie beslaat een verzameling industrieel erfgoed uit de grof-keramische Tegelse industrie, waaronder een brede collectie bakstenen, dakpannen, mallen, vormen, hulpstukken en gereedschappen, machines en foto s. Vanaf de oudste fabrieken, dus vanaf 1773 t/m

8 2 Collectieregistratie De collectie is vrijwel geheel geïnventariseerd en beschreven. Deze registraties zijn tevens gedigitaliseerd. Dankzij deze digitale registraties is het gemakkelijk voorwerpen op te zoeken. Dit is een groot voordeel bij het opzoeken van stukken. Dankzij de digitalisering is het mogelijk sneller en doeltreffender te werken bij de collectievorming, de voorbereiding van exposities, bruiklenen en achtergrondonderzoek. De volgende stap die genomen moet worden is het fotografisch vastleggen van de collectie. En het toevoegen van deze beelden aan de digitale collectieregistratie.het aanleggen van deze beeldbank zal in komende beleidsperiode gaan plaatsvinden. Het fotograferen van de objecten zal starten in Het toevoegen van de beelden aan de registraties zal waarschijnlijk gebeuren in een nieuw collectieregistratie programma: Adlib. Dit programma wordt veel gebruikt in de museumwereld en vergemakkelijkt de ontsluiting van de collectie. Tot op heden is gewerkt met het programma dat DSM bouwde voor haar kunstcollectie en beschikbaar stelde aan de musea in Limburg met provinciale steun. Door de snelle ontwikkelingen in de ICT wereld is dit programma inmiddels sterk verouderd. Nu zal onderzocht moeten worden welke versie het beste kan worden aangeschaft. Vervolgens kunnen de oude gegevens worden geconverteerd naar dit nieuwe programma en ten slotte kunnen de foto s van de collectiestukken worden toegevoegd. Zoals gezegd start het fotograferen in Dan zal ook de nieuwe programmatuur worden aangeschaft en geïnstalleerd. Naar verwachting zal het gehele project, inclusief invoeren van de foto s, worden afgerond in Predicaat Geregistreerd Museum De Nederlandse Museum Vereniging onderzoekt of musea voldoen aan een aantal eisen ten aanzien van hun collectie, de registratie en het beheer. Na een uitgebreide inventarisatie is de Tiendschuur dit predicaat toegekend. Keramiek Centrum Tiendschuur Tegelen, mag zich sinds 2007 officieel geregistreerd museum noemen. Voordeel van dit predicaat is dat het makkelijker wordt om bruiklenen te verkrijgen bij collega musea. Verder verleent het de status van een nationaal erkend museum Uitgangspunten collectieaankoopbeleid De bevindingen die voortkomen uit de (her)inventarisatie van de collectie dienen als uitgangspunten bij het uitvoeren van het aankoopbeleid. Mogelijke uitgangspunten zijn: - Hiaten in de collectie opvullen, aan de hand van een op te stellen lijst met volgorde van prioriteit - Het actualiseren van de collectie (bijvoorbeeld het werk dat het museum van kunstenaars uit de regio heeft, regelmatig vergelijken met de laatste ontwikkelingen van een kunstenaar om zo met eventuele aanvullingen een representatief beeld te kunnen blijven geven). - Het formeren en behouden van de Tegelse, regionale en Limburgse componenten.het formeren van een overzicht van de belangrijkste Nederlandse en Europese keramisten. - Het aanleggen van een collectieonderdeel van jong talent, de toekomst op keramisch gebied. Eventueel als aankoop uit een nog op te zetten, meerjaarlijks terugkerende prijsvraagexpositie voor jong talent. 7

9 Toelichting De collectie dient beschouwd te worden als een soort ringenstructuur, waarbij Tegelen als kern fungeert. De 1e ring rondom de kern verwijst naar de Regio, de 2e naar Limburg, de 3e naar Nederland en de 4e naar Europa. De nadruk ligt in de collectie op de kern. De ringen eromheen verschaffen de kern een context. Wat gebeurt(de) er buiten Tegelen op keramisch gebied en steeds verder naar buiten tot en met belangrijke Europese ontwikkelingen. Deze ringenstructuur biedt de Tegelse collectie een onmisbaar Tegelen Regio Limburg Nederland Europa en daarbuiten referentiekader. De verschillende afdelingen binnen de collectie verdienen verschillende aandacht en benaderingswijzen. T: De Tegelse afdeling verdient de meeste aandacht, waarbij gestreefd zal worden naar aanvulling van hiaten en compleetheid in alle aanwezige facetten. R: De regionale afdeling streeft naar representatie van de meest belangrijke keramisten uit de omgeving en naar een actueel overzicht van hun werk. (aan beide kanten van de Duits- Nederlandse grens) L: De Limburgse afdeling streeft naar representatie van de meest belangrijke keramisten uit Limburg en naar een overzicht van de belangrijkste aspecten uit hun oeuvre. Dit overzicht zal beperkter zijn dan bij de regionale keramisten. Verder zal de selectie uit het aantal Limburgse keramisten beperkter en minder uitgebreid zijn dan bij de regionale keramisten. N: De Nederlandse afdeling streeft naar representatie van de meest belangrijke keramisten uit Nederland, vertegenwoordigd met van elk slechts enkele stukken. Dit overzicht zal nog beperkter zijn dan bij de Limburgse keramisten. De beperking in selectie en het aantal stukken vergemakkelijkt het beeld dat de bezoeker moet krijgen van de voornaamste ontwikkelingen op keramisch gebied in Nederland. Een te groot overzicht wordt onoverzichtelijk en zal de illustratieve contextfunctie ontberen. 8

10 De Europese afdeling streeft naar representatie van de meest belangrijke keramisten uit Europa. Dit overzicht zal nog beperkter zijn dan bij de Nederlandse keramisten. Deze afdeling streeft naar een verzameling highlights uit de Europese keramiekwereld, die van belang zijn voor de ontwikkelingen op kunstkeramisch gebied en die een voortrekkersrol hebben gehad voor de keramisten dichter bij huis. Procedure: de conservator maakt de keuzes inzake nieuwe aankopen en laat zich hierbij adviseren door externe deskundigen, die onder meer zitting nemen in de aankoopcommissie, waarna deze aankoopvoorstellen door het bestuur van de stichting al dan niet worden geaccordeerd Conservering Voor een goed behoud van de collectie is behalve registratie ook conservering noodzakelijk. In de afgelopen beleidsperiode is de depotruimte aanzienlijk uitgebreid. Naast het eerste depot boven t Peske, heeft de Tiendschuur nog een tweede ruimte verworven. Deze tweede opslagruimte bevindt zich ook boven het Peske, naast het andere depot. Deze ruimte is geschikt voor de minder gevoelige stukken, zoals grof-keramisch materiaal, mallen en gereedschappen. De klimatologische omstandigheden voor kwetsbare materialen zoals, foto s en tekeningen zijn in beide depots niet goed. Deze stukken zijn daarom verhuisd naar de Tiendschuur en in speciale kasten in de kantoorruimtes opgeborgen. Het is een hele vooruitgang dat de opslagruimte is uitgebreid en dat beide ruimtes afsluitbaar zijn. Het blijft echter erg onpraktisch dat deze depots zich op een ander adres bevinden dan het museum Restauratie De registratie van de stukken is voltooid. In de komende periode wordt een prioriteitenlijst opgesteld van gewenste restauraties. Deze zal in 2009 gereed komen. Dan zal onderzocht worden óf en welke restauraties de Tiendschuur in eigen beheer kan doen. Hiervoor zou dan een klein restauratieatelier met huisrestaurateur moeten worden ingericht. Hierbij zou het ruimteprobleem weer kunnen leiden tot beperkingen, maar de beperkte middelen voor het uitbesteden van restauraties maakt deze optie toch het overwegen waard. In 2009 zal de wijze van uitvoering van de restauraties worden vastgesteld. Wanneer restauraties buitenshuis moeten worden uitgevoerd, zal hiervoor extra budget moeten worden gereserveerd. 9

11 2.7. Bibliotheek De bibliotheek van de Tiendschuur is bijeengebracht op één plek en in kaart gebracht. Onderzocht moet nu worden óf, en zo ja, hoe deze bibliotheek toegankelijk gemaakt kan worden voor derden. Verder moeten na de inventarisatie hiaten worden opgevuld, waarbij gestreefd moet worden naar een verzameling die aansluit bij de collectie en die de laatste ontwikkelingen op keramisch gebied representeert. Hiertoe zullen relaties moeten worden gelegd en onderhouden met collega-musea en galerieën in Nederland en Europa voor uitwisseling van catalogi en overige informatie. Verder zullen boeken moeten worden aangeschaft via de boekhandel en 2 e hands zaken, aangezien veel exemplaren niet meer verkrijgbaar zijn. Wellicht is het nuttig voor deze taak een stageplaats aan te bieden aan een student- bibliothecaris. Hierbij moet getracht worden deze taak te voltooien voor 2011, waarna alleen nog gelet hoeft te worden op nieuwe uitgaven en catalogi. 10

12 3. PUBLIEKSBELEID 3.1. Permanente presentatie De permanente presentatie toont stukken uit de eigen collectie. Historische stukken uit de eerste, tweede en derde golf Tegelse volkskunst. Verder industrieel keramisch erfgoed: dakpannen en dergelijke. Daarnaast wordt hedendaags werk gepresenteerd van keramisten uit de regio, uit Limburg, Nederland en Europa. De opstelling in het benedenmuseum en de overloop is de afgelopen beleidsperiode een aantal malen ververst. Verder wordt gestreefd telkens de volgende collectieonderdelen te visualiseren: 1. Tegelse volkskunst: 3 golven : vóór 1935 (oudste deel van de collectie met onder meer Tegels Zwartgoed); na 1935 (Russel-Tiglia, met eventueel een onderverdeling in religieuze en wereldlijke keramiek, waarbij de laatste weer kan worden onderverdeeld in gebruikskeramiek en sierkeramiek); na 1971 (leerlingen van Thei van Rens). 2. Toelichting en illustratie van de drie meest voorkomende Tegelse technieken: Ringeloren; Engobe aanbrengen met penseel en graffito; Drie tot vier kleuren klei, applicatietechniek. 3. Hedendaagse keramiek uit de regio, Nederland en Europa. Hierbij moeten teksten worden geschreven die extra toelichting geven op de specialisaties en technieken van de verschillende keramisten. Bij de keramisten uit de regio kan worden verwezen naar de Limburgse Keramiekgids. 4. Kleiwarenindustrie: in miniatuur, met behulp van modelletjes van machines en monsterproducten en foto s. Ongeveer één vitrine, meer lukt helaas niet in verband met ruimtegebrek. 5. Wisselvitrines met telkens materialen uit eigen collectie passend bij een thema en/of tijd van het jaar 6. Presentatieplek van laatste aanwinsten. De vaste presentatie dient ook in de komende beleidsperiode regelmatig te worden herzien, zodat stukken die in het depot zijn opgeslagen regelmatig rouleren en de trouwe bezoeker steeds wat nieuws te zien krijgt. Hierbij zal een frequentie gehanteerd worden van eenmaal in de twee jaar. De eerste aanpassing dient te worden gerealiseerd in voorjaar De tweede aanpassing dient te worden gerealiseerd in voorjaar De derde aanpassing dient te worden gerealiseerd in voorjaar Een zaalblad en museumteksten zijn onontbeerlijk. Om de bezoeker in de juiste volgorde langs de collectie te leiden, waarbij de gekozen verhaallijn en chronologie de volgorde bepaalt. Daarnaast moeten de verschillende categorieën en indien nodig de enkele stukken met toelichtende teksten worden verduidelijkt. Dit is belangrijk om ook de individuele bezoeker voldoende informatie te verschaffen en niet alleen de bezoeker die een rondleiding krijgt. Deze extra informatie zal bij de eerste aanpassing in 2009 gereed moeten zijn. Voor de speciale themavitrines zoals genoemd onder punt 4 t/m 6 zijn nieuwe vitrines nodig. Bekeken zal worden of deze meegenomen kunnen worden in het plan voor de aanpassingen van de benedenzaal. Dit zal in 2009 besloten worden. Zie ook hoofdstuk 4. 11

13 3.2. Catalogus en overige publicaties Helaas beschikt het museum momenteel niet over een eigen collectie- en museumcatalogus. Gezocht moet worden naar budget om deze op termijn uit te geven. Wens is dit te realiseren in het jaar 2011, ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van het museum. Hierin moet gezocht worden naar een vorm waarin ook het Russel-Tiglia project gepresenteerd kan worden, met speciale aandacht voor de grondlegger van collectie en museum: George Goossens. Daarnaast organiseert het museum vaak interessante wisselexposities waarbij begeleidende uitgaven, mede door tijdgebrek, helaas ontbreken. In de komende beleidsperiode komt een nieuwe medewerker een aantal taken van de conservator overnemen waardoor de mogelijkheden voor publicaties bij exposities vergroot worden. Tijd is echter niet het enige probleem, ook het ontbreken van financiële middelen voor dit soort publicaties speelt een rol. Het streven is één publicatie per jaar uit te geven. Richtlijnen hiervoor kunnen gekoppeld worden aan het expositiebeleid. De tentoonstellingscommissie zal hiervoor in 2009 een beleid opstellen. 12

14 3.3. Tentoonstellingen TentoonstellingscommissieDe conservator wordt bijgestaan in het samenstellen van tentoonstellingen en het selecteren van exposanten door de tentoonstellingscommissie. Bestaande uit 4 leden, die zich als vrijwilliger inzetten voor de Tiendschuur. Deze vier commissieleden hebben ieder een andere achtergrond: een bestuurslid, een keramist, een beeldend kunstenaar en een ontwerper/vormgever. Tentoonstellingsbeleid: De wisselexposities betreffen alles wat onder de noemer keramiek valt. Voor het samenstellen van een gevarieerd expositieprogramma heeft de conservator met behulp van de tentoonstellingscommissie een aantal richtlijnen geformuleerd die samen het tentoonstellingsbeleid vormen. Het tentoonstellingsbeleid is bepalend bij het samenstellen van het expositieprogramma. Diversiteit en kwaliteit zijn hierbij richtinggevend. In overleg met de tentoonstellingscommissie is een aantal criteria voor te organiseren exposities geformuleerd. Deze zijn in een schema ondergebracht. Het schema bepaalt de volgorde van het expositieprogramma en zorgt voor een afwisselend aanbod. Natuurlijk bestaat er de nodige flexibiliteit om in te kunnen spelen op de actualiteit. De bedoeling is dat dit schema een kapstok is, een leidraad, een keurslijf. Alleen het laatste onderdeel: de prijsvraag, in het schema, zie hieronder, is nog niet aan bod gekomen. Streven is de eerste editie van de prijsvraag te organiseren in Het schema bevat de volgende onderwerpen: Techniek Verzamelingen Keramiekcentra/groepen Thema vorm/onderwerp Solo-expositie Opleidingsinstituut Gastconservator Historisch regionaal Grofkeramiek i.s.m. keramisten (bijvoorbeeld keramisten worden uitgenodigd iets te maken met (half) producten uit een grof-keramisch bedrijf ) Prijsvraag (zelf te ontwikkelen door de Tiendschuur) 13

15 De frequentie van de genoemde onderdelen zal verschillend zijn. Het aantal exposities per jaar schommelt tussen de vier en vijf, afhankelijk van de omvang en de kosten per expositie.de tentoonstellingscommissie wil in 2010 beschikken over een planning die een periode van 3 jaren omvat. Bij het tentoonstellingsbeleid wordt verder gestreefd naar een afwisselend aanbod. Dat wil zeggen afwisseling tussen handgedraaide en sculpturale keramiek. Ook zal gelet worden op voldoende onderscheid tussen de thema s en/of keramisten. Ook mag het niet zo zijn dat binnen een periode van vijf jaar eenzelfde keramist exposeert, tenzij hiertoe een bijzondere reden is zoals het behalen van een prijs. Er dient een evenwicht te zijn tussen het aantal regionale deelnemers en dat van internationale deelnemers. Verder is het belangrijk in het toeristenseizoen een toegankelijke, aansprekende en prikkelende tentoonstelling te presenteren. Het is interessant om regelmatig de aandacht te richten op jong aankomend talent. Dit kan gebeuren door een driejaarlijkse prijs uit te reiken en hier een tentoonstelling aan te koppelen. Inzendingen kunnen komen van alle nationale en internationale (Duitsland en België) keramiekopleidingen. Hiervoor moet een jury worden samengesteld die het selectiewerk op zich kan nemen en die voldoende knowhow bezit om het kaf van het koren te scheiden. Om het een en ander goed voor te bereiden is minstens twee jaar nodig. Dat wil zeggen dat de eerste uitreiking en tentoonstelling op zijn vroegst in 2010 kunnen plaatsvinden. Het jaar 2011, waarin het keramiekmuseum 75 jaar bestaat, biedt een geschikte gelegenheid deze prijsvraag te introduceren. Samenwerkingsverbanden Samenwerking is van belang om een aantal redenen: 1. Onderlinge afstemming van expositieprogramma en projecten 2. Tijdbesparing en rendement vergroten van de energie die in de ontwikkeling van exposities en andere projecten wordt geïnvesteerd. 3. Samenwerking bevordert bekendheid van het museum. 4. Het delen van kennis, expertise en collectiestukken. 5. Bekendheid van de Tiendschuur bevorderen in de Nederlandse en internationale keramiekwereld Samenwerkingsverbanden bestaan al met Het Europees Keramisch Werkcentrum s-hertogenbosch; Nederlands Tegel Museum Otterlo; Museum Gouda; Rufford Craft Centre, Nottinghamshire, Engeland; Keramikmuseum Westerwald in Höhr-Grenzhausen, (bij Koblenz) Duitsland; Terre et Terre, Association de potiers et ceramistes en Midi-Pyrenees, Lombers, Franrijk; Maison de la céramique contemporaine, Giroussens, Frankrijk. Verder bestaan er goede banden met de keramische vakbladen; keramiekgidsen (landelijk en provinciaal) en met de organisaties van diverse keramiekmarkten. De samenwerking met collega-musea en instellingen zal verder worden geïntensiveerd om zo meer rendement te behalen. Samenwerking vraagt in het begin investering van extra tijd, in verband met reizen en overleg. Het streven is om één expositie per 2 jaar in huis te halen van externe instellingen en één expositie per 2 jaar naar een externe instelling te zenden. Zo gauw de samenwerkingsverbanden zijn geïntensiveerd, vanaf

16 Tentoonstellingen in de voorgaande beleidsperiode: Maart 2003 Limburgse keramiek overzicht deelnemers keramiekgids Mei 2003 Sjerfkes kunstenaars geïnspireerd door opgravingen Sept Zout zout zout zout gestookte keramiek Dec Jean Linard solo expositie Maart 2004 Rooksignalen- rookgestookte keramiek Juni 2004 In Klei gevangen, keramische diersculpturen Sept Keramiek om van te smullen hedendaagse gebruikskeramiek Dec Kerst in klei - kerstkeramiek Feb Keramische lokroep verzameling van Petra Verberne Mei 2005 Passie in Klei- het verhaal in keramiek vertaald Sept Deense klei hedendaagse keramiek uit Denemarken Dec Hein Severijns 50 jaar keramist, betoverende kristallen Dec Kerstaccent - kerstkeramiek Maart 2006 Kunst Keramisch Centrum, Thei van Rens, Een leven in klei Juni 2006 Puur Klei ongeglazuurde keramiek Okt 2006 Batwa: pottenbakkers tussen Europa en Afrika Dec Aardedonker Kleilicht, keramische lichtobjecten Maart 2007 Beloftes in klei jonge talent van academie Höhr-Grenzhausen Juni 2007 In de ban van keramiek- keramiek verzamelaars Sept Waanzinnige Klei- solo expo Jean Fontaine December 2007 Goudkoorts keramische sieraden en objecten met gouddecor Maart 2008 Hommage à Ton 50 jaar Ton v.d. Rotten Juni 2008 Tegelen aan Zee maritieme keramiek September2008 Smaak en Kraak kunstenaars ontdekken klei November 2008 Een mooi verhaal keramiek met een verhaal 15

17 3.4 Towana bezoekerscentrum Towana is een grensoverschrijdend samenwerkingsverband tussen een aantal gemeenten in Nederland (Belfeld, Tegelen, Swalmen) en Duitsland ( Brüggen, Nettetal, Niederkrüchten). Met als doel informatieverstrekking op het gebied van de kleiwinning, -industrie, natuur, waterhuishouding en recreatie in de Duits/Nederlandse grensregio. Dit initiatief heeft de pakkende naam gekregen: TOWANA (Ton, Wasser, Natur). Dankzij het Towana lidmaatschap van Stichting Keramiekcentrum Tiendschuur Tegelen, maakt het museum deel uit van een gemeenschappelijke folder, activiteiten kalender en wandelroutes met andere parken, natuurcentra, bezoekerscentra uit de overige Towana plaatsen. Na de verhuizing van het Keramisch Atelier Tiendschuur, in augustus 2006, terug naar de Tiendschuur is het informatiecentrum teruggebracht tot een folder-informatiepunt. De samenwerking met de andere parken in de Euregio blijft echter bestaan, gezien de bijzonder mooie ligging van de Tiendschuur en haar tuinen. Zelfs zonder de presentatieruimte blijft de Tiendschuur een volwaardige partner in dit euregionale samenwerkingsverband, dat graag haar bezoekers op het omliggende natuurschoon attendeert. De mogelijkheid om de informatie in de tuinen te presenteren zal onderzocht worden in Educatie Op educatief gebied vinden in de Tiendschuur de volgende activiteiten plaats: - rondleidingen - speurtochten - kindermiddagen - kinderfeestjes - cursussen - workshops - lezingen - demonstraties van diverse keramische technieken, waaronder pottenbakken, draaien ( elke laatste zondag van de maand) Sinds het vorige beleidsplan is het aanbod van educatieve activiteiten in de Tiendschuur verdriedubbeld. Een belangrijke oorzaak van deze vermeerdering is dat de werkplaats voor volwassenen weer terug in huis is, waardoor een breder aanbod kan worden gerealiseerd. Deze uitbreiding van aanbod is mogelijk dankzij de inzet van vrijwilligers, enthousiaste exposanten en bevriende keramisten. Maar er zijn meer educatief medewerkers/vrijwilligers nodig om mee te kunnen draaien in het culturele aanbod voor de scholen. Verder zijn er ook meer rondleiders en workshopleiders nodig om het volwassenenaanbod actief in de markt te zetten en vervolgens de vraag te bedienen. De werkplaats is gesitueerd direct naast de entree achter een glazen wand. Hierdoor kunnen gasten de werkplaats zien en de praktijk van het werken met klei. Dit is uitnodigend. Het vult tevens de statische presentatie in het museum prachtig aan met de levendige praktijk van het keramisch ambacht. Bezoekers zien hier cursisten, kinderen en keramisten werken met klei. 16

18 Scholen en kinderen In 2004 en in 2008 hebben er grootschalige projecten plaatsgevonden met scholen uit de regio. Respectievelijk het Sjerfkesproject en het Mozaïek-banken-project, in samenwerking met het Centrumplan voor Tegelen. Aan het laatste project hebben álle scholen vantegelen deelgenomen. Dit zijn goede ontwikkelingen, maar we willen meer. Het streven is jaarlijks een groot educatief project aan te bieden en zo een blijvende band op te bouwen met alle scholen in Tegelen. Uiteindelijk moet elk kind uit Tegelen, liefst uit heel Venlo, minstens één keer in de Tiendschuur zijn geweest tijdens zijn of haar schoolperiode. Voor april 2009 staan afspraken voor een volgende groot project waarin de Tweede Wereldoorlog centraal staat en de kinderen verhalen over de oorlog in Tegelen zullen horen, herinneringstegels en borden en andere keramiek uit die periode bekijken en zelf een herdenkingstegel, een verzetsymbool, of vredessymbool maken. Goede relaties met de organisatie Fundare, Fortior en Cultuurpad scheppen vertrouwen in een langdurige samenwerking en een jaarlijks bezoek van de scholen uit de regio. Behalve meer schoolbezoeken, streven we naar meer individuele jeugdige bezoekers. Hiervoor zal een vaste maandelijkse kinderactiviteit worden georganiseerd. Gedacht wordt aan elke eerste zondag van de maand. Kinderen krijgen dan de mogelijkheid het museum te bekijken en zelf hun creativiteit met keramiek te verkennen en ontwikkelen. Hoe dit precies zal worden vormgegeven is nog niet bekend. In 2010 zal gestart worden met de uitwerking. Voor de leerlingen van het Voortgezet onderwijs die voor het vak Culturele Kunstzinnige Vorming opdrachten moeten maken, maar ook voor de jongere individuele bezoekers moet het museum interessanter worden gemaakt. 17

19 Hiervoor zal een kijkwijzer worden ontwikkeld in de vorm van een kleurenwaaier, waarbij elke kleur aangepast is aan een leeftijdscategorie en vragen en informatie bevat die zijn afgestemd op deze verschillende groepen. De kijkwijzer wordt ontwikkeld in Ook worden enkele spellen ontwikkeld waarmee kinderen spelenderwijze informatie over de Tiendschuur tot zich nemen. Onder meer een kwartetspel, memory, puzzels en speurtochten. In 2009 zullen de eerste voltooid worden. Deze zijn bedoeld voor grote klassen die niet allemaal in één rondleiding mee kunnen en ondertussen deze activiteiten doen. Maar ook voor jonge individuele bezoekers die iets te doen willen hebben terwijl de ouders rustig rondkijken of van een kop koffie genieten. Volwassenen Elke laatste zondag van de maand, worden draaidemonstraties georganiseerd. Dit brengt zoveel extra bezoekers naar de Tiendschuur dat dit initiatief zal worden voortgezet in de komende beleidsperiode. Daarnaast verzorgen exposanten lezingen en demonstraties over hun werk en technieken. Deze activiteiten brengen ook meer bezoekers naar de Tiendschuur en zullen daarom ook in de volgende beleidsperiode weer georganiseerd worden. Ook vanwege goede respons zullen er in de komende vijf jaar weer workshops voor volwassenen aangeboden worden.wel moet nog gezocht worden naar oplossingen voor de krappe werkplaats en zullen meer vrijwilligers moeten worden aangetrokken voor het uitvoeren en begeleiden van bovengenoemde activiteiten en projecten. Dit is de enige rem op onze ambities: mensen om het uit te voeren en te organiseren. Ondanks dat is er in de afgelopen beleidsperiode veel bereikt en dat stimuleert om ook de volgende periode ambitieus te zijn en hoog in te zetten Marketing en PR Bezoekers daar draait het uiteindelijk allemaal om.hoe houden we ze vast en hoe krijgen we er meer? In de laatste jaren van de afgelopen beleidsperiode zijn bezoekersgegevens verzameld. Er is gestart met het maken van de analyse van de behaalde resultaten.op basis daarvan is duidelijk geworden dat het onderzoek langer moet worden voortgezet en dit zal dan ook nog in 2009 doorlopen. Begin 2010 zullen op basis van de resultaten conclusies worden getrokken. Deze informatie moet meer inzicht geven omtrent de huidige bezoekers.meer duidelijkheid en inzicht over de aard van de diverse publieksgroepen én van de ontbrekende publieksgroepen biedt ingangen om nieuwe groepen te werven, aan te spreken én over hoe de huidige te behouden 18

20 Met de bezoekersinformatie kan een gericht PR-beleid gevoerd worden om zo de ontbrekende groepen aan te spreken en bijvoorbeeld de toevallige bezoeker te prikkelen het museum te bezoeken. Sinds de organisatie van demonstraties en lezingen is duidelijk dat alleen exposities organiseren en objecten tentoonstellen niet meer genoeg is. De bezoeker wordt veeleisender, wil meer, wil entertained worden. Er moet iets gebeuren in het museum: leven in de brouwerij. Daarom worden onder meer workshops, draaidemonstraties en kinderfeestjes georganiseerd. Dit is mogelijk dankzij het terughalen van de werkplaats naar de Tiendschuur. Bezoekers weten dankzij deze activiteiten de Tiendschuur te vinden. De Tiendschuur zal daarom ook in de komende beleidsperiode doorgaan met het organiseren daarvan en met het verkennen en ontwikkelen van meer en nieuwe publiekswervende activiteiten. In de afgelopen beleidsperiode is de folderdistributie opgezet, deze zal in de komende beleidsperiode verder worden verfijnd. De persberichten worden sinds de afgelopen beleidsperiode digitaal verzonden. Dit heeft als voordeel dat de oplage veel groter mag zijn en de frequentie groter. Vaak wordt in de regionale bladen informatie geplaatst. In de komende beleidsperiode moet gewerkt worden aan betere mediacontacten, frequentere vermeldingen in grotere dagbladen en in kunst en keramiekvakbladen en op de regionale televisieomroepen. In 2009 zal gestart worden met deze verbetering. Verder vormt het neerzetten van de Tiendschuur in het culturele veld en in de keramiekwereld een belangrijk doel. Bekendheid opbouwen rondom het unieke karakter: één van de 2 keramiekmusea in Nederland. De Tiendschuur bekend maken bij een breed publiek in de regio. Nog te veel mensen kennen de Tiendschuur niet, zijn er nooit geweest. Ontwikkelen en opzetten van een grootschalige publiekswervende actie is daarom een streven in de komende beleidsperiode. Deze moet onderdeel uitmaken van het PR plan en omstreeks 2011 worden uitgevoerd. De Tiendschuur zal onderzoeken hoe ze zich het beste kan presenteren op beurzen, keramiekmarkten en bijvoorbeeld de Ouverture te Venlo. Welke plaatsen, welke vorm, welke middelen? Dit vormt ook onderdeel van het te schrijven PR plan. Verder zal de website een facelift krijgen en nog toegankelijker en prikkelender worden vormgegeven. De samenwerking met een aantal collegainstellingen en/ of andere bedrijven waarmee een soort arrangement kan worden samengesteld en aangeboden naar de bezoekers. Er lopen nu al arrangementen, bekeken moet worden hoe en of deze verbeterd kunnen worden. Bijvoorbeeld deelname aan de kunstproefroute Maasduinen. Bij grote evenementen zal bekeken worden waar we kunnen inhaken. Denk hierbij aan de Passiespelen en de Floriade. 19

21 3.7. Samenwerking Muze in het Museum en Culturele Raad Tegelen Er is een samenwerking met de Culturele Raad van Tegelen, waarbij de Tiendschuur als podium dient. In dit kader hebben al diverse muzikale en literaire optredens plaatsgevonden tussen de keramiek. Ook zijn er interviews geweest voor publiek toegankelijk met belangrijke filmmakers en acteurs uit de regio. Deze interdisciplinaire activiteiten worden georganiseerd onder de noemer: Muze in het Museum. In 2006 is dit initiatief ontstaan. Deze activiteit streeft een interdisciplinaire kruisbestuiving na. Het museum dient als locatie: van een podium voor optreden van allerlei verschillende kunstdisciplines, zoals muzikale voorstellingen, voordrachten van gedichten, literair café, tot het vertonen van zelfgemaakte filmmaterialen. Interessant aan deze projecten is dat hier een nieuwe bezoekersgroep wordt aangeboord. Mensen met interesse voor andere kunstdisciplines worden spelenderwijs in contact gebracht met die van de beeldende keramische kunst in ons museum en natuurlijk met het historisch en cultureel erfgoed dat hier te zien is. De organisatie is in handen van Stichting Keramiekcentrum Tiendschuur en de Culturele Raad Tegelen. De Culturele Raad Tegelen draagt de kosten en genereert de opbrengsten. Winst voor de Tiendschuur: een uitbreiding van activiteiten, meer bezoekers in de Tiendschuur, en dit maal uit andere doelgroepen dan die van de keramiekliefhebbers. Drie maal per jaar wordt er een uitvoering georganiseerd. Van deze drie voorstellingen is er één met muzikale invulling, één een literaire invulling en één in interview vorm: wintergasten waarin één of meerdere kunstenaars te gast zijn. Bij deze derde vorm komen uiteenlopende kunstdisciplines aan bod. Platform Steyl Verder neemt de Tiendschuur deel aan het platform Steyl en werkt hierin nauw samen met culturele instellingen in Steyl: het Missie Museum, Het Schutterij Museum, Pottenbakker Niek Hoogland en de Botanische tuin de Jochumhof. Ook de gemeente Venlo is betrokken bij dit overleg. Binnen deze samenwerking is een gezamenlijke entreekaart gerealiseerd: de combikaart. Een vier-ineen entreebewijs voor het Missiemuseum; het Schutterij Museum; de Jochumhof en Keramiekcentrum de Tiendschuur. Bezoekers krijgen hiermee korting op de normale entreeprijs, tevens stimuleert het de overige instellingen ook te bezoeken. De combikaart blijft na aankoop een jaar geldig. Verder wordt een folder uitgegeven, een activiteitenkalender en er is een wandelroute langs alle plekken uitgestippeld en bewegwijzerd. Jochumhof Sinds 2008 organiseert de Jochumhof exposities in de tuin en nu zijn er plannen voor een samenwerking. Deze plannen houden het organiseren van parallel exposities in. Waarvan één exposant zowel in de Tiendschuur als in de Jochumhof exposeert. Daarvoor worden kunstenaars uitgenodigd die met zowel keramiek, als met andere materialen werken en mensen die sculpturaal werken. De eerste parallel expositie zal in 2010 plaatsvinden, mogelijk zelfs al in

22 VOC Sinds februari 2008 neemt de Tiendschuur plaats in de redactie van het culturele uitmagazine, Uit in de Regio Venlo. Samen met de grootste culturele instellingen van Venlo. Dankzij de directe betrokkenheid bij dit blad, bij de informatie die erin komt en de samenwerking met de collega instellingen van Venlo wordt de onderlinge band en de positie van de Tiendschuur in het culturele veld van Venlo versterkt. In 2009 wordt dit nog een stapje uitgebreid. Vanaf dan zal de Tiendschuur op uitnodiging plaats nemen in het Venloos Overleg Culturele Instellingen, waarin tot op heden Het Limburgs Museum; het Museum Van Bommel Van Dam, De Maaspoort, de Openbare Bibliotheek en het Kunstencentrum zitting hebben. Passiespelen In 2010 zullen weer de Passiespelen plaatsvinden in Tegelen. Tijdens de opvoering in 2005 heeft de Tiendschuur hierbij aansluiting gezocht door speciaal rondom dit thema een expositie te organiseren. Ook in 2010 zal dit het geval zijn. Floriade In 2012 wordt de Floriade in Venlo gehouden. Streven is hierop in te spelen met een expositie en een presentatie / vertegenwoordiging op het terrein. Hoe precies zal nog moeten worden uitgewerkt. 21

23 3.8. Club Keramique : keramisten, kenners, verzamelaars en liefhebbers Een groep van liefhebbers, vrienden, kenners en verzamelaars van keramiek. Een groep die Keramiekcentrum Tiendschuur een warm hart toedraagt. Een dergelijke groep in het leven roepen zou ook een goede PR-impuls kunnen betekenen, aangezien de leden van deze groep als ambassadeurs van de Tiendschuur kunnen optreden. Zij kunnen verder helpen bij het werven van vrijwilligers en sponsoren. Daartegenover staat dat het museum dan af en toe activiteiten voor deze groep organiseert, zoals rondleidingen, vergaderingen, lezingen en informele bijeenkomsten en dat leden een korting genieten op de entreeprijs. Verder kan deze groep behalve uitnodigingen ook een nieuwsbrief ontvangen waarin deze op de hoogte wordt gehouden van de laatste ontwikkelingen. In de afgelopen beleidsperiode is dit helaas niet van de grond gekomen. Het idee schuift nu mee. Er moet naar gestreefd worden om voor 2010 onderzocht te hebben of een dergelijke groep kan worden opgericht en of er voldoende animo is om hiermee een start te maken, ten einde een eventuele oprichting uiterlijk in 2010 te laten plaats hebben Nieuwe huisstijl De folder is voor het laatst vernieuwd in 2002, evenals de vormgeving van de uitnodiging en de posters. Om een actuele uitstraling te houden moet deze bij de volgende herdruk, weer worden vernieuwd. Dit zal zijn omstreeks Noodzakelijk is om ook het briefpapier te herzien en een vaste huisstijl door te voeren met een duidelijke uitstraling. Uiterlijk in 2009 zal deze aanpassing gereed moeten zijn Bezoekerscijfers Momenteel bedraagt het aantal bezoekers per jaar De afgelopen beleidsperiode is het bezoekersaantal gestegen. Deze stijgende lijn moet worden vastgehouden en liefst nog een duwtje in de rug krijgen. Naar aanleiding van het publieksonderzoek kunnen daartoe gericht acties ondernomen worden. Na de definiëring van de bestaande en ontbrekende doelgroepen kan gericht gewerkt worden aan het aantrekken van meer bezoekers uit bovengenoemde doelgroepen, middels een aangepast PR beleid. Doelgroepen die nu wel komen maar nog met te geringe aantallen zijn: Scholen. Volwassenen: Uitbouwen van educatieve projecten en de samenwerking met scholen kan hierbij helpen. Tuin- natuurliefhebbers / wandelaars Uit de regio Liefhebbers hedendaagse beeldende kunst 22

24 Totaal volwassen kinderen groepen museumweekend combikaart cursisten vouchers Château Bilderberg Muze in het Museum scholen aantal leerlingen betalende gratis Opmerkingen bij het diagram: Tot 2005 was het Kunstkeramisch Atelier gevestigd op de Kaldenkerkerweg in Tegelen en bezochten de cursisten niet de exposities, met in gang van 2005 wel. In het jaar 2006 is gestart met Muze in het Museum, voor die tijd ontbreken deze Bezoekers In 2007 is gestart met het verstrekken van vouchers aan de gasten van het Bilderberg Château Holtmühle, voor die tijd ontbreekt deze groep in het diagram. Vanaf 2007 bestaat de combikaart waarmee bezoekers één gezamenlijke entreekaart kopen voor het Missiemuseum, de Jochumhof, het Schutterijmuseum en de Tiendschuur. 23

25 4. ACCOMMODATIE 4.1. Benedenzaal en omloop In de benedenzaal is de permanente presentatie van de collectie ondergebracht. Deze ruimte is toe aan een opknapbeurt. Het geheel heeft een verouderde uitstraling. Er zijn verschillende vitrines, kasten en sokkels aan vernieuwing of een opfrisbeurt toe. De verlichting onder de omloop is verouderd en hangt te laag, wat storend is voor bezoekers. Verder verbruikt het oude systeem veel meer energie dan de moderne systemen. Ook zijn de mogelijkheden van de nieuwe systemen groter. Het zware balkenwerk van de omloop en de trap is te dominant en past niet bij de echte oude balken van de Tiendschuur. Het heeft ook een verouderde uitstraling. Het vergeelde lattenwerk van de omloop is niet meer representatief, net zoals de vloerbedekking op de omloop. In 2009 wordt gekeken of er mogelijk budget is of kan worden verkregen om aanpassingen en investeringen uit te voeren Kantoorruimte Deze is opgeknapt en het aantal werkplekken uitgebreid. De ruimte is vrij krap en het blijft moeilijk iedereen een volwaardige ruimte aan te bieden Vergaderruimte Momenteel beschikt de Tiendschuur niet over een aparte vergaderruimte/ spreekruimte. De cursusruimte wordt hiervoor gebruikt wanneer er geen cursussen zijn, maar is niet representatief.in het huidige gebouw zijn geen andere oplossingen mogelijk. Bij een eventuele vervangende huisvesting moet in ieder geval rekening gehouden worden met de voorziening in deze behoefte Bibliotheek De bibliotheek van het museum is momenteel ondergebracht in het kantoor. Dit is echter niet praktisch om hier mensen informatie te laten opzoeken terwijl er gewerkt wordt. Beter zou het zijn de bibliotheek in een aparte ruimte onder te brengen. De Tiendschuur beschikt nu echter niet over een dergelijke ruimte. Mocht er verhuisd worden dan zou deze bijvoorbeeld ondergebracht kunnen worden in de ruimte die daar wordt gereserveerd voor vergaderingen of als er ruimte genoeg is zelfs in een aparte ruimte. 24

26 4.5. Ontvangstruimte voor groepen Momenteel wordt voor de ontvangst van groepen de koffiekamer gebruikt. Deze is eigenlijk bedoeld voor alle museumbezoekers, maar zodra er een groep aanwezig is, is de hele ruimte bezet. Verder betekent dit dat het personeel en de vrijwilligers ook geen ruimte meer hebben om te kunnen pauzeren. Op een eventuele nieuwe locatie of bij een verbouwing moet rekening gehouden worden met het voorzien in deze behoefte Keramisch Atelier Tiendschuur De Tiendschuur beschikt over een cursusruimte die plaats biedt aan 12, tot maximaal 14 deelnemers. Die grootte is te gering om bijvoorbeeld schoolklassen te kunnen ontvangen voor een gecombineerde museumles, waarbij zowel een rondleiding door het museum wordt bedoeld als ook het werken met klei. Aangezien een dergelijke praktische activiteit de meerwaarde van een bezoek aan het museum enorm vergroot is het belangrijk hieraan in de toekomst aandacht te schenken. Een aandachtspunt is het beschikbaar stellen van de ruimte als werkplaats voor ervaren cursisten zodat er op nog meer momenten gewerkt wordt en er iets te zien is voor de bezoekers. Verder blijft het belangrijk te streven naar meer ruimte voor deze activiteiten Verhuizen of verbouwen? Al 20 jaar wordt er gesproken over een mogelijke verhuizing van de Tiendschuur naar Steyl. Gedurende de vorige beleidsperiode zijn mogelijkheden verder bekeken en visies ontwikkeld. Het vorige beleidsplan was daarom gericht op zowel de huidige locatie als op een mogelijke nieuwe locatie in Steyl. Misschien zal gedurende de komende jaren duidelijk worden of deze verhuizing gaat plaatsvinden. Echter zolang dit onbekend is moet de Tiendschuur verder haar beleid uitstippelen en uitvoeren. Daarom zal in dit plan uitgegaan worden van de huidige locatie. Belangrijk is wel de kansen en gevolgen die een nieuwe locatie in Steyl biedt in beeld te brengen. Vandaar in dit hoofdstuk aandacht voor een nieuwe locatie in Steyl. 25

27 Kansen: Een oplossing voor het huidige ruimtegebrek: tentoonstellingsruimten worden uitgebreid voor exposities en collecties. Met name de industriële collectie heeft nu erg weinig ruimte. En de collectie Verberne kan verworven worden ruimte voor een kinderhoek / kindermuseum meer cursusruimte: 2x 20 personen werkplaats en onderdak voor gast-keramisten en demonstraties een ruimte voor de ontvangst van groepen: max. 50 personen; een ruimte voor personeel en vrijwilligers om apart te pauzeren een grotere koffiekamer/museumcafé, met ruimte voor 50 personen, zodanig ingericht en met geluiddempende materialen uitgevoerd dat deze ook aangenaam bruikbaar is ook als er slechts een beperkt aantal personen aanwezig is. grotere ontvangstruimte ruimte voor garderobe meer ruimte voor museumwinkel meer depot en opslagruimte ruimte voor een eigen restauratieatelier ruimte voor een eigen werkplaats technische dienst meer kantoorruimte Meer bezoekers: De ligging naast het Missiemuseum in Steyl, dat jaarlijks bezoekers trekt. Aangenomen mag worden dat de Tiendschuur op deze nieuwe locatie een bezoekersimpuls zal krijgen. Zeker als men daar tegenover zet de nu hoewel zeer idyllische, maar helaas ook zeer afgeschermde ligging van de Tiendschuur, zijnde achter de kasteelpoorten. Behalve dat het Missiemuseum een positieve impuls kan betekenen, is het zo dat de toeristische kern Steyl jaarlijks vele bezoekers trekt. Kostenbesparing: Bij vestiging in het Gregorcomplex kunnen entree, museumwinkel en organisatie / planning groepsbezoeken gecentraliseerd worden door een gezamenlijke entree in te richten. Drukken entreekaarten en brochures kan gedeeld worden Verder kunnen kosten voor garderobe, museumcafé, personeelsruimte gedeeld worden. Verwerven collectie hedendaagse keramiek: Keramiekverzamelaarster Petra Verberne, heeft een prachtige en monumentale collectie hedendaagse keramiek uit NL en Europa. Deze weerspiegelt tevens de expositiegeschiedenis van de Tiendschuur maar ook de belangrijkste ontwikkelingen in de internationale keramiekwereld van de afgelopen decennia. Indien de Tiendschuur een expositieruimte kan bieden voor deze collectie kan deze worden verworven om niet. Beeldentuin: Wanneer het museum in Steyl binnen de kloostertuinen een beeldenexpositie zou kunnen inrichten en dit als extra zou kunnen aanbieden aan haar bezoekers, zou ook dat weer een positieve invloed kunnen hebben op de bezoekerscijfers. Een beeldentuin biedt een mooie meerwaarde aan het museum en betrekt binnen en buiten meer op elkaar. Een voordeel van de kloostertuinen in Steyl is dat de tuinen geheel ommuurd zijn en er minder voor vandalisme gevreesd hoeft te worden, dan op de huidige locatie. 26

28 Bijkomende gevolgen: Een nieuwe naam en nieuwe huisstijl De naam Tiendschuur kan niet gehandhaafd worden. De naam en de huisstijl moeten worden herzien en moeten worden ondersteund door een campagne om het brede publiek hiervan op de hoogte te brengen. Het is dus belangrijk hiervoor een budget te reserveren Nieuwe folders en nieuwe website zullen moeten worden gemaakt De huisstijl moet worden aangepast, briefpapier, enveloppen en stempel moeten worden vervangen. Meer personeel nodig: Bij verhuizing naar Steyl moet rekening gehouden worden met aangepaste openingstijden. Immers, de nieuwe buurman, het Missiemuseum, kent andere openingstijden. In het zomerseizoen, dat tevens het meest toeristische seizoen is, is het Missiemuseum ook in de ochtenduren geopend. De Tiendschuur zal dan waarschijnlijk over moeten gaan op de aanstelling van een tweede conciërge. Daarnaast vragen meer expositieruimten, om meer suppoosten Meer projecten en cursussen in de werkplaatsen vragen meer personeel om dit te begeleiden Meer docenten en workshops om de cursussen te verzorgen Een verbouwing van de huidige locatie de Tiendschuur, zou een oplossing bieden voor veel items die onder de noemer ruimtegebrek vallen. Maar de Collectie Verberne kan dan niet verworven worden. Ook heeft een verbouwing geen positieve invloed op het bezoekersaantal en de voordelen van een gezamenlijke entree. De beeldentuin is alleen een optie in Steyl. Een verbouwing biedt onvoldoende uitkomst: aan het monumentale gebouw mogen geen ingrijpende aanpassingen worden gedaan, dus vervalt deze optie. Voordelen van op dezelfde plaats blijven zijn dat naam, huisstijl, website en folders niet hoeven worden aangepast 27

29 5. PERSONEEL 5.1 Medewerkers Het huidige aantal medewerkers van de Tiendschuur bedraagt 3: 1 conservator 20 uur 1 administratief medewerker 36 uur 1 conciërge-suppoost. 12 uur Dit is onvoldoende. Het museum heeft onvoldoende medewerker(s) met minimaal HBO niveau, voor managementondersteuning. Een allround medewerker voor de dagelijkse gang van zaken (bedrijfsvoering) zodat de conservator meer ruimte krijgt voor inhoudelijke zaken zoals het ontwikkelen van beleid, onderzoek voor tentoonstellingen en betreffende de collectie. Taken van een allround kracht liggen met name op de gebieden: office management, planning en communicatie, vrijwilligerscoaching, museumeducatie en PR. Met ingang van juli 2009 komt er versterking dankzij een uitbreiding van de exploitatiesubsidie. Vanaf dan zal een assistentmanager voor 32 uur per week worden aangesteld en de conservator/ manager krijgt een uitbreiding van de uren en gaat van 20 naar 24 uur per week. De assistentmanager zal zich met bovengenoemde taken gaan bezig houden, waarbij het accent zal liggen op office management, vrijwilligerscoaching en managementondersteuning Vrijwilligers Voortdurend worden de kwaliteiten van de diverse vrijwilligers beoordeeld. Zij worden ingezet op de gebieden die hen het beste liggen én waar de stichting het meeste behoefte aan heeft. Momenteel mag Keramiekcentrum Tiendschuur zich gelukkig prijzen met veel vrijwilligers. In de afgelopen beleidsperiode is het aantal vrijwilligers bijna verdubbeld, van 35 naar 65. Met veel inventiviteit en creativiteit zetten zij zich in voor de Tiendschuur. Onder meer als baliemedewerker, binnen een technische dienst, een educatieve dienst, een PR commissie en zelfs een ICT team. Dit lijkt op een structuur zoals we die bij grotere bedrijven/musea aantreffen. Het enige verschil is dat bijna alle vacatures worden ingevuld door vrijwilligers, sommigen zijn zelfs in meerdere groepen actief. De conservator/ manager en de assistentmanager moeten voeling houden en overleg voeren met alle afdelingen. Zo lang deze vrijwilligers zich willen inzetten kan de Tiendschuur haar ambities blijven najagen en de deuren voor haar publiek openen. Maar hoe lang mogen we nog in de toekomst van de Tiendschuur op hen rekenen? Zolang de vaste krachten niet alle taken kunnen uitvoeren, blijven de vrijwilligers van cruciaal belang voor het voortbestaan van de Stichting Keramiekcentrum Tiendschuur Tegelen. 28

30 Vrijwilligers: Bestuur : 6 Ondersteuning kantoor: 3 Financiële administratie: 1 Balie-Ontvangst bezoekers: 24 Educatieve Dienst.: 20 Tentoonstellingscommissie: 3 Aankoopcommissie: 2 PR commissie: 2 Technische Dienst: 7 ICT commissie: 3 Organisatieschema: Stichting Keramiekcentrum Tiendschuur Tegelen Bestuur Conservator Manager Educatie Assistent Manager Conciërge Baliemedewerkers Kantoor Technische Dienst 29

31 6. FINANCIËN 6.1 Exploitatiebudget De Stichting ontvangt jaarlijks een subsidiebedrag van Voor de eerdergenoemde extra personeelsbehoefte is een aanzienlijk hoger exploitatiebudget nodig. Met ingang van 2009 wordt voorzien in deze grotere behoefte door extra subsidie van de gemeente Venlo. Het exploitatiebedrag wordt daarmee uitgebreid met per jaar en komt op een totaal van Dit bedrag wordt ingezet voor managementondersteuning. Zo spoedig mogelijk moet de precieze invulling van deze nieuwe functie uitgewerkt worden. Dat wil zeggen het aantal uren, het takenpakket, de positie in de organisatie. Begin februari 2009 zal gestart worden met de werven van deze nieuwe medewerker. 6.2 Investeringen Verder moet gezocht worden naar extra budget voor de aanpassingen in de huidige presentatieruimten en voorzieningen in het museum. De uitvoering van deze aanpassingen vindt plaats in Zo ook voor de wens om een catalogus te maken en uit te geven over de eigen collectie en de geschiedenis van het museum en voor de wens bij de wisselexposities begeleidende publicaties uit te geven. De uitvoering van de nieuwe museumcatalogus vindt plaats in Subsidies en sponsoring Deze extra middelen moeten niet alleen gezocht worden binnen gemeentelijke subsidies, maar de mogelijkheid om provinciale subsidie te verwerven moet ook onderzocht worden. Verder moet gekeken worden of er via het netwerk van bestuursleden en de nog op te richten Club Keramique met vrienden van de Tiendschuur, sponsoren geworven kunnen worden. Hierbij zou ook aan sponsoring in natura gedacht kunnen worden: zoals transporten, drukwerk en inventaris. Ook voor degelijk onderzoek en het aanleggen en onderhouden van zulke netwerken is een taak weggelegd voor de nieuwe allround medewerker, de assistentmanager. 30

32 7. EVALUTATIE Een korte terugblik op de afgelopen beleidsperiode. Veel doelen zijn gehaald de afgelopen periode, circa 60%. Daarnaast zijn er nog successen behaald die niet op het verlanglijstje stonden. Hieronder een samenvatting van de gehaalde resultaten Collectie Verwerving collectie Elemans-Boekelman en de uitgave van het boek over deze collectie: Tegelse Volkskunst, De collectie registratie is bijgewerkt De collectieregistratie is gedigitaliseerd Predicaat geregistreerd museum verworven Prioriteitenlijst is opgesteld voor restauraties De bibliotheek is geïnventariseerd Publieksbeleid Stijging aantal bezoekers Het aanbod educatieve projecten is verdriedubbeld Na een daling een hernieuwde toename schoolbezoeken Draaidemonstraties en demonstraties door exposanten ingevoerd Invoering combikaart, samenwerking instellingen Steyl De permanente opstelling van de eigen collectie is aangepast en meerdere malen vernieuwd De huisstijl van het museum is aangepast Er heeft een publieksonderzoek plaats gevonden Samenwerkingsverbanden ontwikkeld in de regio Samenwerkingsverbanden ontwikkeld met belangrijke keramische instituten in binnen en buitenland Ontwikkelen en uitvoering Muze in het Museum Toetreding tot Venloos Overleg Culturele Instellingen Accommodatie De kantoren zijn aangepast Werkplaats is uitgebreid en teruggehaald naar Tiendschuur Verwerving 2 e depotruimte Verbetering 1 e depotruimte Uitbreiding ruimte museumwinkel Personeel Er zijn extra personeelsleden en vrijwilligers op kantoor geworven Er is budget verworven voor extra medewerker op managementniveau Het aantal vrijwilligers is verdubbeld Financiën Uitbreiding van de exploitatiesubsidie met 66%, van naar

33 8. SAMENVATTING Hieronder nog een korte samenvatting met de belangrijkste onderwerpen: de speerpunten van de periode De doelstellingen Beheren, behouden, conserveren en ontsluiten (onder de aandacht brengen van het publiek) van de rijke traditie van plaatselijke keramische kunstnijverheid. Deze traditie is belangrijk cultureel en historisch erfgoed van de gemeente Groot Venlo. Het ontsluiten, het uitvoeren van de openbare functie en de exploitatie van de monumentale panden, waaronder de Tiendschuur en haar omgeving met de Engelse tuin en de kruidentuin. Het volgen en ontsluiten van ontwikkelingen van moderne regionale, nationale én internationale keramische kunst. Collectie Verwerven van collectie Verberne (hedendaagse keramiek van nationale en internationale importantie) Hiaten in de collectie aanvullen Restaureren van stukken Publieksbeleid Meer bezoekers: individueel, groepen en scholen Aanbod educatie uitbreiden en verfijnen Grotere bekendheid verwerven bij publiek Uitgeven van een catalogus Verbetering permanente presentatie Vernieuwing website Accommodatie Meer ruimte verwerven (verbouwen of verhuizen) Aanpassing beneden zaal Personeel Verwerven van een medewerker voor het managementteam Verbetering van vrijwilligersondersteuning Verbetering kwaliteiten van de vrijwilligers Financiën Verwerven sponsoren en sponsorgelden 32

34 9. TIJDSPLANNING Samenvattend kunnen we een aantal activiteiten en doelen formuleren die binnen een bepaalde tijd dienen te worden uitgevoerd: Continu gedurende Algemeen Toetsen en bijwerken beleidsplan: speerpunten en planning Collectie Hiaten collectie aanvullen Hiaten in bibliotheek aanvullen Uitvoering restauratiewerkzaamheden Publieksbeleid Actualiseren website Draaidemonstraties organiseren Media opzoeken en aandacht verwerven 4-5 exposities per jaar maken 1 groot scholenproject per jaar, 2009 rondom thema WOII Muze in het museum Aanbieden cursussen en workshops Eén publicatie per jaar Deelname aan combikaart Deelname VOC Accommodatie: Onderhoud van de voorzieningen Personeel: Werving vrijwilligers Coaching en training vrijwilligers Organiseren vrijwilligers excursies Financiën Werving van sponsoren 2009 Collectie Start met fotograferen van de collectie Uitwerken restauratieplan en startrestauratie werkzaamheden Hiatenlijst collectie opstellen Publieksbeleid Vervolg publieksonderzoek Optimaliseren mediacontacten en vergroten aandacht in de media Zaalbladen maken en verbeteren Eerste aanpassing permanente opstelling Ontwikkelen plan publicaties bij expositie Ontwikkelen aanbod spellen en materiaal voor kinderen Uitwerken en uitvoeren Floriadeplan 33

35 Accommodatie Besluit aanpassingen benedenzaal / aanschaf vitrines Personeel Werving en aanstelling van een assistentmanager Werving nieuwe bestuursleden 2010Collectie Voltooiing fotograferen van de collectie Invoeren foto s van collectie Omzetting collectieregistratie naar Adlib Publieksbeleid Analyse resultaten publieksonderzoek Planning van 2-jarig expositieprogramma Expositie rondom Passiespelen Ontwikkelen kinderactiviteiten 1x per maand Towana presentatie in tuinen Parallel expositie in Jochumhof Opzetten van Club Keramique Uitwerken en uitvoeren Floriadeplan 2011Collectie Afronding van de invoering en registratie van de collectie-beeldbank Publieksbeleid Facelift website Ontwikkelen en uitvoeren van kijkwijzer in de vorm van een kleurenwaaier Uitgeven catalogus Eerste uitreiking en tentoonstelling voor jong talent op keramisch gebied Tweede aanpassing permanente opstelling Een keer per jaar uitwisseling exposities Uitwerken en uitvoeren Floriadeplan 2012 Publieksbeleid Tweede aanpassing van de permanente opstelling Deelname op Floriade 2013 Zie continu lijst 2015 Toetsen van het huidige beleidsplan en schrijven beleidsplan voor Derde aanpassing permanente opstelling 34

36 10. TOT BESLUIT In de afgelopen vijf jaar zijn veel doelstellingen gehaald. Enkele voorbeelden: het gebouw is gerenoveerd, het aantal medewerkers en met name het aantal vrijwilligers is toegenomen. De collectie is uitgebreid. Er zijn inmiddels al tientallen exposities georganiseerd en duizenden bezoekers hebben deze bezocht. Gezien de beperkte middelen en medewerkers een resultaat om trots op te zijn. Ook voor de komende beleidsperiode zijn we ambitieus. De afgelopen vijf jaren waren de aanzet, het opstapje naar meer. Om deze stijgende lijn qua activiteiten in de toekomst vol te kunnen houden is blijvende steun heel belangrijk, van zowel bezoekers, overheid, sponsoren, plaatselijke bevolking en vrijwilligers. Vooral deze laatste groep is onmisbaar voor de Tiendschuur. De Tiendschuur is hen zeer dankbaar voor hun toewijding en inzet, zonder hen waren nooit zulke goede resultaten mogelijk geweest. De Tiendschuur hoopt ook komende periode weer op hen te mogen rekenen. 35

37 Jaarverslag 2014 Inhoudsopgave Voorwoord blz. 2 Bestuursverslag blz. 3 Beleidsmatige ontwikkelingen blz. 4 Stand van zaken mbt Steyl blz. 4 Publiek en presentatie blz. 5 Bezoekersaantallen blz. 5 Publieksactiviteiten blz. 7 Tentoonstellingen blz. 7 Muze in het Museum blz. 11 Overige Publiek en Presentatie blz. 12 Collectiebeleid blz. 13 Educatie blz. 14 Gebouwen en tuinen blz. 15 Projecten blz. 16 Relaties blz. 16 Personeel en Organisatie blz. 17 Bijlagen: Bezoekersaantallen blz. 20 Publieksactiviteiten blz

38 Voorwoord Het bestuur en management van de Stichting Keramiekcentrum Tiendschuur Tegelen biedt u hierbij het Jaarverslag 2014 aan. In dit verslag laat de stichting zien welke doelstellingen c.q. resultaten in het afgelopen jaar zijn bereikt. Er is een hoofdstuk me beleidsmatige ontwikkelingen. Verder zijn er in de bijlagen cijfers terug te vinden over onze prestaties. Het bestuur is dank verschuldigd aan de gemeente Venlo, de subsidiegever van onze stichting, en de Stichting Tegels en Oudheidkundig Pottenbakkers Museum voor het in bruikleen geven van de gehele collectie. Het bestuur is er zich van bewust, dat alle ambities van de stichting slechts te realiseren zijn dankzij de belangeloze inzet van vele vrijwilligers. Het bestuur wil dan ook uitdrukkelijk alle vrijwilligers hiervoor danken en spreekt daarnaast de wens uit om ook in de toekomst te mogen blijven rekenen op deze niet te missen samenwerking. NAMENS HET BESTUUR EN MANAGEMENT VAN DE STICHTING KERAMIEKCENTRUM TIENDSCHUUR TEGELEN, drs. L.M. Oord, voorzitter drs. S.L. Odenhoven, conservator manager Tegelen, april

39 Bestuursverslag 2014 In 2014 heeft het bestuur van het Keramiekcentrum Tiendschuur Tegelen bestaan uit 5 personen. Er zijn geen personele wisselingen geweest. Er is vergeefs gezocht naar een opvolger (-ster) voor de penningmeester. Het bestuur heeft 7 reguliere vergaderingen gehad, plus 1 extra vergadering buiten aanwezigheid van de conservator/manager over het eigen functioneren, de relatie met de conservator/manager, de Governance Code Cultuur, en de functies en taken van de staf. Naast de reguliere vergaderpunten van jaarverslag en jaarrekening, begroting, algemene voortgang, diverse financiële en personele zaken zijn in 2014 in het bijzonder aan de orde geweest de ontwikkelingen in het overleg rond Steyl, de doorlichting van de organisatie (mn de taken en functieinhoud van de diverse staffuncties), de pilot aangaande een jaarcontract voor een docent/keramist, en een aantal zaken zoals elders in dit jaarverslag genoemd. Het bestuur kent enkele commissies, mn voor financiën en personeel en organisatie, die periodiek met de conservatormanager overleggen, ter advisering en ter voorbereiding van de bestuursvergaderingen. Deze commissies komen ongeveer 6 en 4 keer per jaar samen. De voorzitter van het bestuur overlegt ongeveer eens per 3 weken met de conservator/manager. Aan het overleg met de wethouder van Venlo (twee keer per jaar) nemen de voorzitter en de penningmeester deel. Buiten de bestuursbijeenkomsten heeft het bestuur in 2014 bijzondere aandacht en inzet geleverd rond het overleg over een verhuizing naar Steyl, de doorlichting van de organisatie, en een invulling op maat van de Governance Code Cultuur (GCC). Ook de gedeeltelijke afwezigheid van de conservator/manager als gevolg van een ongeluk in het voorjaar van 2014, heeft extra aandacht gevraagd. Het bestuur heeft geconcludeerd dat zij op een aantal punten al voldoet aan de GCC. Punten als een inhoudelijke jaarplanning en een bestuursverslag in het jaarverslag zijn gerealiseerd. Andere punten zijn nog in ontwikkeling. Het bestuur dankt de medewerksters en vrijwilligers voor al hun inspanningen om ook in 2014 het KcT een bloeiend en boeiend museum en keramisch centrum te laten zijn. 38

40 Beleidsmatige ontwikkelingen Ontwikkelingen rondom Steyl Stand van zaken eind 2014 Er zijn tot nu toe drie onderzoeken gedaan en 4 rapporten geschreven. 1. Een haalbaarheidsonderzoek met het bureau BMC 2. Een plan van eisen met behulp van architect Piet Laumans over de ruimtes die we nodig hebben en hoe deze in te delen. 3. Ons beleidsplan in Steyl, wat willen en kunnen we daar inhoudelijk gaan doen. 4. Een ondernemingsplan met behulp van het bureau La Groupe uit Amsterdam. Er is intensief overleg geweest met het Missiehuis, het Missiemuseum, de gemeente Venlo en de Stichting Kloosterdorp Steyl 2.0, welke sinds dec is opgericht en die de gebouwen gaat beheren voor het Missiehuis. Een verhuizing van de Tiendschuur zou volgens deze plannen gaan naar Oud-St.Gregor en nieuw St.Gregor. Daarbij is gebleken dat de routing belangrijk is, dat bezoekers een ronde kunnen maken en vanzelf weer bij de entree uitkomen en dat alles op de begane grond is. Verder is een samenwerking met het Missiemuseum belangrijk, een gezamenlijke entree, balie, filmzaal en museumwinkel. Hiermee is het mogelijk de krachten bundelen. Extra ruimte voor de werkplaatsen op een zichtbare plaats voor museumbezoekers en tot slot meer aanloop van toeristen door de verhuizing naar Steyl. Dat laatste kan als de Tiendschuur op een zichtbare plaats aan het plein zou worden gesitueerd met een gezamenlijke entree met het Missiemuseum. De besturen van Stichting Keramiekcentrum de Tiendschuur Tegelen en van Stichting Kloosterdorp Steyl hebben in 2015 verder overleg of bovenstaande kan worden gerealiseerd en dan zal blijken of dit haalbaar is en men kan komen tot afspraken die haalbaar en acceptabel zijn voor alle betrokken partijen. Belangrijke speerpunten hierbij zijn: De mogelijkheden om als Keramisch Museum en Atelier een eigen identiteit uit te dragen en zichtbaar te zijn voor de eigen bezoekers. En groeiambities ten aanzien van bezoekers te kunnen realiseren. De horizontale variant uit het rapport van Lagroup, in Nieuw St.Gregor vanwege de ideale routing voor bezoekers en de optimale beleving van de kloostergebouwen voor de bezoekers, welke een extra dimensie geeft aan het museumbezoek. 39

41 Omdat de educatie steeds meer nadruk krijgt in de programmering van het Keramiekcentrum en omdat dit extra bezoekers garandeert is het belangrijk dat de atelierruimte verbonden is met de expositie ruimtes en zo de ateliers letterlijk leven in het museum brengen. De exploitatie moet sluitend en haalbaar zijn. Publiek en presentatie Bezoekersaantallen en PR In totaal brachten 7389 mensen een bezoek de Tiendschuur. Dit aantal overtreft het aantal van 2013 ruim, dat waren er En dit benadert alweer meer het mooie aantal van 2012: Dat was het jaar van de Floriade die veel extra bezoekers naar de Tiendschuur bracht. Een ander top jaar was 2010 met de Passiespelen met een totaal van is het eerste jaar waarin de Tiendschuur op eigen kracht meer dan 7000 bezoekers haalt, dus zonder meeliften op evenementen in de regio. Dit jaar werden 5 tentoonstellingen gerealiseerd, waarbij verschillende activiteiten zijn georganiseerd die extra bezoekers trokken zoals demonstraties, lezingen, rondleidingen en workshops door kunstenaars en experts. Daarnaast heeft onze stichting deelgenomen aan activiteiten ten behoeve van de promotie van de Tiendschuur zoals: het Nationale Museumweekend, het weekend van de Smaak, keramiekmarkt Swalmen en busbeurzen in Sevenum en Boskoop. Verder is keramiekcentrum Tiendschuur lid van Leisure Port de voormalige Stichting Promotie Noord Limburg. Dit jaar is een terug-kom-kaart weer uitgereikt aan alle bezoekers. Hiermee krijgen de bezoekers 25% korting op hun volgende bezoek. Deze kaart is mooi vormgegeven in ansichtkaart-formaat met daarop een kunstwerk van de aanstaande of lopende expositie en een afscheurstrook. Het museum nam 29 mei, met hemelvaart, deel aan de Go Odd atelierroute in groot Venlo.Die dag stelden kunstenaars hun atelier open voor het publiek samen met een aantal galeries en musea. Dit heeft veel bezoekers opgeleverd ruim 104 bezochten die dag het museum. De deelnemers van de atelierroute waren te herkennen aan de oranje fiets voor de deur. In het kader van 200 jaar koninkrijk werd er een kaart van Nederland uitgegeven met daarop alle musea met een culinaire collectie. De Tiendschuur werd hierop ook vermeld. Ons museum kwam hiervoor in aanmerking vanwege: 18 e en 19 e eeuw keukenkeramiek in onze collectie zoals inmaakpotten, karntonnen, zult- en puddingvormen, appelpannen en kookpotten handgemaakt door Tegelse pottenbakkers compleet met recepten van gerechten die toen werden klaargemaakt. Deze staan permanent opgesteld. 40

42 En verder vanwege de collectie aspergeschalen, bijeen gebracht door top-kok Herman van Ham, de eerste NL ambassadeur van de asperge en de bedenker van de Willem-Alexander cocktail, met asperge, sinaasappel en kip. Hoe de Oranjes aten gedurende 200jaar koninkrijk werd beschreven in een boek dat werd gepresenteerd op 30 april 2014 op paleis het Loo. In dit boek zijn ook de musea met culinaire collecties vermeld. Op 27 januari 2014 is er een postzegel over Tegelse Keramiek verschenen met daarop een detail van een bord van de Tiendschuur. Deze postzegel is sinds de verschijning verkrijgbaar bij de Tiendschuur. Ook zijn hier vellen te krijgen met eerste dag stempel erop. In 2014 stonden vijf historisch toonaangevende keramieksteden op verschillende postzegelvellen in de schijnwerpers. Naast Tegelen en Loosdrecht, verschenen ook Harlingen, Makkum en Delft op postzegels. In mei verscheen het verzamelvel waarop alle vijf de steden staan. Wat staat er op de Tegelse postzegel? De afbeelding op de zegel, en dus ook op het bord is die van een man met een vogel kooitje in zijn hand. Vermoedelijk was dit bord een huwelijksgeschenk. De kooi symboliseerde dat het na het huwelijk gedaan was met de vrijheid en het vogeltje nu braaf in zijn kooitje moest blijven. De liefde betoverde de aanstaande echtelieden zodanig dat ze zich vrijwillig lieten opsluiten, hun hart lieten kooien. Vogelen was toen ook al een term die we nu nog kennen als een synoniem voor de geslachtsdaad en voor de penis van de man. Die na het huwelijk niet meer ergens anders heen of in mocht vliegen dan zijn vrouw. Dus een pikante zegel voor Tegelen! Maar bovenal een mooie promotie voor Tegelen en de ons keramiekmuseum. 41

43 In bijlage 1 zijn de bezoekers gespecificeerd naar categorie. Publieksactiviteiten Het complete aanbod van publieksactiviteiten zoals de wisselexposities, cursussen, workshops, lezingen en de extra activiteiten in de Tiendschuur zijn onder de aandacht van het publiek gebracht middels eigen flyers, folders, website, sociale media en persberichten naar de regionale en landelijke omroepen, dagbladen en tijdschriften. Verder waren er diverse advertenties, kortingsbonnen en redactionele vermeldingen in kranten en bij Omroep Venlo. In bijlage 2 is de opkomst bij de verschillende publieksactiviteiten in beeld gebracht. Waar de activiteiten gekoppeld waren aan de exposities, zijn ze daar kort omschreven. 42

44 Tentoonstellingen in 2014 Resultaten bezoekersaantallen per expositie: Salt & Potter Panta Rhei Barstens mooi Vrije Vormen 27-9 t/m t/m t/m t/m Aantal bezoekers Nota bene: de asperge expositie is niet apart vermeld qua bezoekersaantallen omdat deze tegelijk met de exposities Panta Rhei en Barstens Mooi te zien was. Salt & Potter Eigentijdse zoutglazuren 27 september 2013 t/m 12 januari 2014 Dekselpot met zoutglazuur- Fergus Stewart ( Schotland) Deze expositie was een samenwerking met Töpfereimuseum Langerwehe (D), vlakbij Aken. De expositie toonde zoutgeglazuurde keramiek uit alle windstreken van Europa en Australië. De tentoonstelling liet werk zien van veertien eigentijdse keramisten die werken met zoutglazuren. Zij waren geselecteerd in samenwerking met gastconservator Joop Crompvoets. Deze moderne zout geglazuurde keramiek was heel wat anders dan de traditionele Keulse pot waarin oma haar groente bewaarde. Het publiek kon bij deze expositie ervaren dat zout niet alleen lekker is maar ook heel mooi kan zijn. 43

45 Exposanten: De 14 exposanten van deze expositie zijn: Dörte Arhenkiel (NL), Stefan Bang (D), Petra Bittl (D), Joop Crompvoets (NL), Richard Dewar (F), Maria- Geszler-Garzuly (H- Hongarije), Martin Georg (D), Roz Herrin (F), Nirdosh Petra van Heesbeen (NL), Sandy Lockwood ( AUS- Austalië), Peter Meanley ( GBNoord- Ierland), Michael Sälzer (D), Fergus Stewart (GB- Schotland), Ruthanne Tudball (GB) Panta Rhei Johan van Loon 17 januari t/m 11 mei 2014 Keramiekcentrum Tiendschuur Tegelen presenteerde in het voorjaar van 2014 een solotentoonstelling van ontwerper en keramist Johan Van Loon. Deze eenmansexpositie werd georganiseerd ter gelegenheid van zijn 80e verjaardag die hij in 2014 vierde. Een mooie gelegenheid om terug te blikken op zijn bijna 60-jarige carrière. Zijn unieke persoonlijkheid, zijn onbevangen, experimentele, bijna spelende manier van werken brachten zijn carrière tot grote hoogten, met solo-exposities in binnen en buitenland. Zijn werk is opgenomen in collecties van meer dan 20 grote musea wereldwijd. Hij bekleedde gastdocentschappen en maakte ontwerpen voor grote porseleinmerken zoals Rosenthal. Johan van Loon kwam op zondag 16 maart zijn werk persoonlijk toelichten aan het publiek. Johan van Loon- Zeewier; rechts Johan van Loon aan het werk. 44

46 Op een bedje van Klei Verzameling aspergeschalen van topkok Herman van Ham 15 april t/m 6 juli In het aspergeseizoen werd de verzameling aspergeschaal geëxposeerd van Herman van Ham ( ). Hij was een gepassioneerd topkok bij onder meer Hostellerie De Hamert in Wellerlooi. Hij was een ware aanbidder van de koningin van de groente en wierp zich op als ambassadeur van de asperge. Hij promootte de groente wereldwijd en schreef diverse kookboeken over de asperge. Een gerecht was volgens hem pas compleet als het mooi geserveerd werd. Het opmaken van de aspergegerechten gebeurde dan ook op prachtige keramische schalen en een stijlvol gedekte tafel. Het verzamelen van deze schalen werd na zijn pensioen een nieuwe passie waarvoor hij samen met zijn vrouw stad en land afreisde. Al waren enkele aspergeschalen nog zo bijzonder, Herman van Ham kocht de schalen vooral om ze om te gebruiken. Hij heeft een gevarieerde collectie aspergeschalen bij elkaar gebracht. Hij kon zich geen leven zonder asperges voorstellen en is er na zijn pensioen dan ook dagelijks mee bezig gebleven. Naast promoties en demonstraties verzorgen ging hij samen met zijn vrouw aspergeschalen verzamelen uit grootmoeders tijd. De meeste zijn gemaakt tussen 1920 en Enkele schalen uit de collectie van Herman van Ham 45

47 Barstens mooi! Internationale raku 16 mei t/m 14 september In de zomerperiode presenteerden we een expositie rondom de stooktechniek:raku. Raku is ooit overgekomen uit Japan nu volledig ingeburgerd en met de moderne tijd meegegaan. Raku is een techniek waarbij keramiek roodgloeiend uit de oven wordt gehaald, door de snelle afkoeling barst het glazuur. Het resultaat is een prachtig craquelé. De exposanten in deze expositie lieten zien hoe zij deze techniek naar hun hand hebben gezet. Iedere keramist speelde op unieke wijze met vuur. Rook en barsten werden enthousiast gebruikt om hun werk te verfraaien. Deze expositie liet zien dat barsten niet het begin van het einde zijn, maar de finishing touch die keramiek op mooie wijze vervolmaakt. Exposanten: Tim Andrews (GB), Peter Hayes (GB), David Jones (GB),Ute Grossmann (D),Martin Mindermann (D),David Roberts (B),Roland Summer (A),Susanne Silvertant (NL),Carla de Vrijer (NL). De opening werd verricht door keramist en Japan-kenner Rob Muylaert Bij de expositie werden een aantal activiteiten georganiseerd die veel publiek trokken, raku stoken is ook spectaculair om te zien. De activiteiten bij deze expositie waren: Demonstratie raku technieken, zoals naked raku door Carla de Vrijer op 25 mei. Lezing over Japanse Raku, thee, Zen Boedisme en kunst door Rob Muylaert op 22 juni. Demonstratie gebruik kopermat en transfers bij raku door Lei Hannen, 24 augustus. Demonstratie en uitleg van raku-koper glazuur stoken door Carla Teer op 14 september. Object Roland Summer (A), 46