Hoge Gezondheidsraad Algemene Vergadering 2013 (16 mei u15) Volksgezondheid en duurzame ontwikkeling
|
|
- Adriana van der Woude
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Hoge Gezondheidsraad Algemene Vergadering 2013 (16 mei u15) Volksgezondheid en duurzame ontwikkeling Volksgezondheid en duurzame ontwikkeling is het gekozen thema voor de algemene vergadering dit jaar. Een logische keuze, want meer dan ooit staat de vraag centraal hoe we ons zorgsysteem toekomstgericht en duurzaam moeten organiseren. De link tussen volksgezondheid en duurzame ontwikkeling is sterker dan ooit. Neem bijvoorbeeld de levensverwachting, die een goede indicator is voor de gezondheidstoestand van de bevolking en waarvoor we 5 belangrijke determinanten kunnen onderscheiden: 1. Gedragingen (m.a.w. onze productie en consumptiepatronen) die voor 40% verantwoordelijk zijn voor onze levensverwachting 2. Genetische factoren (30%) 3. Sociale factoren (15%) 4. Gezondheidszorg (10%) 5. Milieufactoren (5%) De 3 pijlers van duurzame ontwikkeling, namelijk het sociale, het leefmilieu en de productie en consumptie bepalen samen dus 60% van onze levensverwachting. Hoe geeft deze regering invulling aan een duurzaam volksgezondheidsbeleid? Twee belangrijke verwezenlijkingen waar ik als Staatssecretaris voor bevoegd ben, moeten hiervoor zorgen: De federale regering neemt morgen de langetermijnvisie duurzame ontwikkeling aan. Die langetermijnvisie moet als leidraad fungeren voor het beleid van vandaag en van de toekomst. Ze bevat 56 doelstellingen met daarin gelinkte indicatoren, onder andere op het vlak van volksgezondheid, die tegen 2050 een sociaal rechtvaardige transitie naar een duurzame samenleving moeten bewerkstelligen; o De nadruk op preventie en gezondheid staat hierbij centraal Dat brengt mij bij de zesde staatshervorming, waarin op het vlak van preventieve gezondheidszorg heel wat veranderingen op til staan. 1
2 1. Gedragingen: naar een maatschappij die haar productie en consumptiepatronen aanpast aan de economische, sociale en leefmilieu uitdagingen De belangrijkste determinant van onze levensverwachting zijn onze gedragingen. Het gaat hierbij om onze dagelijkse consumptiepatronen op het vlak van mobiliteit, energie, voeding, maar ook tabak en alcoholverbruik. Menselijk welzijn en een geringe impact op het leefmilieu moeten voorop staan in zowel onze productie als onze consumptiepatronen. Hoe maken we dit nu concreet? Op het vlak van mobiliteit en vervoer moeten we inzetten op een geïntegreerd multimodaal vervoersysteem waarin duurzame vervoerspatronen worden aangemoedigd. Daarbij moeten de veiligheidsomstandigheden maximaal gegarandeerd zijn en moet een drastische vermindering van de milieuhinder centraal staan. Kortom het aantal verplaatsingen met de wagen of de motor moet verminderen ten voordele van verplaatsingen met het openbaar vervoer of met de fiets waarbij nul doden op de weg het streefdoel moet zijn. Koolstofarme energievormen moeten overheersen in de energiemix. Ten opzichte van de momenteel meest gebruikte energiebronnen, d.w.z. olie, gas, steenkool en kernenergie biedt hernieuwbare energie (zoals zonne energie, windenergie, geothermische energie..) niet alleen het voordeel dat de beperkte natuurlijke hulpbronnen niet worden uitgeput. Er is bovendien veel minder hinder op het vlak van luchtvervuiling, uitstoot van broeikasgassen of beheer van radioactief afval. Het waarborgen van de toegankelijkheid van de energiediensten door ze voor iedereen betaalbaar te houden, is in dit verhaal cruciaal. De impact van ons voedingspatroon op de gezondheid en op het milieu moet aanzienlijk afnemen door bewust te kiezen voor gezonde en eerlijke producten (minder en beter vlees, meer seizoensgroenten en fruit), maar in de eerste plaats door minder voedsel te verspillen. Geïntegreerde landbouw, waarin natuur, en milieubeheer een volwaardig bestanddeel van de bedrijfsvoering is, kan daartoe bijdragen. Geïntegreerde landbouwbedrijven kunnen bovendien overgaan in zogenaamde verbrede landbouwbedrijven die bijvoorbeeld zorginstellingen de mogelijkheid kunnen bieden er cliënten onder te brengen (de zogenaamde zorgboerderijen). Een belangrijke indicator voor de levensverwachting die ook is opgenomen in de langetermijnvisie duurzame ontwikkeling is het sterftepercentage door hart en vaatziekten. Met bijna 32% zijn cerebrovasculaire aandoeningen in ons land de 2
3 belangrijkste doodsoorzaak. Zij zijn het gevolg van risicofactoren (verhoogd cholesterolgehalte, obesitas, hoge bloeddruk) die zelf te wijten zijn aan ongezonde voeding, gebrek aan lichaamsbeweging, tabaksgebruik en alcoholmisbruik. Het terugdringen van het verbruik van tabak en alcohol en het promoten van gezonde voeding blijven dus een uitdaging. Eerder dan ons te concentreren op ziekte en genezing, is preventie het instrument bij uitstek om die doelstellingen te realiseren. En net op dit vlak zullen belangrijke stappen genomen worden met de zesde staatshervorming. Het Vlinderakkoord bevat onder andere de doelstelling om de gemeenschapsbevoegdheid inzake de gezondheidsopvoeding en de activiteiten en diensten op het vlak van de preventieve gezondheidszorg te homogeniseren. Het gaat hierbij om: Vaccinatiecampagnes Screeningscampagnes Nationaal voedings en gezondheidsplan (NVGP) Mondhygiëne in scholen Tabaksontwenning Fonds ter bestrijding van verslavingen Hiervoor zal in totaal 81,6 miljoen euro worden overgedragen aan de gemeenschappen. Zij zullen over de volledige bestedingsautonomie voor de hen toegekende middelen beschikken. Als die preventieve acties de medewerking vragen van zorgverstrekkers door middel van terugbetaalde prestaties (bv. screeningshonoraria of het honorarium voor het toedienen van een vaccin) dan kunnen die prestaties vanuit het RIZIV worden gehonoreerd. Om de gemeenschapsbevoegdheid op het vlak van preventieve gezondheidszorg en de federale bevoegdheid inzake de ziekte en invaliditeitsuitkering optimaal op elkaar af te stemmen, zullen onderling een samenwerkingsakkoord en uitvoeringsakkoorden worden afgesloten waarbinnen de terugbetaling wordt overeen gekomen. Het preventiebeleid kan immers verschillen van gemeenschap tot gemeenschap en het is dus noodzakelijk dat de terugbetaling ervan door het RIZIV op asymmetrische wijze kan verlopen. Een wijziging van onze productie en consumptiepatronen, bijvoorbeeld op het vlak van voeding, van lichaamsbeweging, maar ook op het vlak van verslavende middelen is dus een verantwoordelijkheid van de deelstaten én van de federale overheid. 2. Sociale factoren: naar een maatschappij die sociale cohesie bevordert 3
4 Een andere belangrijke determinant van de levensverwachting zijn de sociale factoren. Een inclusieve en solidaire samenleving waar iedereen toegang heeft tot alle levensdomeinen, moet permanent ons streefdoel zijn. Aangezien een inclusieve maatschappij het welzijn van elke persoon wil bevorderen, zal het essentieel zijn om armoede en sociale ongelijkheden te bestrijden, vooral op het vlak van gezondheid. Aspecten zoals opleidingsniveau en geslacht mogen geen determinerende invloed hebben op de levensverwachting. Dankzij onderwijs en door het scheppen van geschikte banen die zowel de levens als de gezondheidsomstandigheden respecteren, zal voor iedereen de best mogelijke levensstandaard gehandhaafd worden. Maar dit is geen exclusieve opdracht van de staat. Het sociale weefsel, solidariteit tussen generaties, culturen en maatschappelijke categorieën en vrijwilligersinzet van iedereen spelen hierbij een belangrijke rol. In een duurzaam zorgsysteem is de hele samenleving betrokken. Mantelzorg is een passend voorbeeld, waarvan het belang de komende jaren alleen maar zal toenemen. Vlaanderen telt momenteel mantelzorgers, waarvan de meerderheid tussen de 45 en de 70 jaar oud is. 40% combineert die mantelzorgtaken met een betaalde job. 3. Milieufactoren: naar een maatschappij die haar leefmilieu beschermt Een derde determinant van de levensverwachting die rechtstreeks gelinkt is aan duurzame ontwikkeling, is het leefmilieu. De gevolgen van milieubederf op de gezondheid mogen niet onderschat worden. Meer dan vroeger worden we geconfronteerd met de risico s die verbonden zijn aan de klimaatveranderingen, aan de invoering van nieuwe producten of aan de combinatie van vervuilende stoffen. We zullen moeten inspelen op nieuwe situaties inzake volksgezondheid, zoals chronische ziekten. We moeten nog sterker dan vandaag het geval is, inzetten op een rechtvaardige transitie naar een koolstofarme en resource efficiënte maatschappij om de milieu impact veroorzaakt door menselijke activiteiten te voorkomen, of indien niet, zo veel als mogelijk te beperken. Dit kan bijvoorbeeld door gebruik te maken van duurzame materialen in gebouwen, de uitstoot van broeikasgassen en andere vervuilende stoffen terug te dringen, in de woon en werkomgeving respect te hebben voor het behoud van biodiversiteit, Voor werkgevers verdient dit thema extra aandacht op de werkvloer. Dat kan bijvoorbeeld door het invoeren van een intern milieuzorgsysteem, gericht op het terugdringen van het energie en waterverbruik, de hoeveelheid afval en het verhogen van de biodiversiteit. Door 4
5 de invoering van zo een intern milieuzorgsysteem kunnen organisaties bovendien besparingen van 20, 30 en 40% realiseren op het verbruik van energie en water. De federale overheid heeft alvast de beslissing genomen om in elke overheidsdienst een intern milieuzorgsysteem in te voeren. 5
MINDER VERSNIPPERING, MEER ZORG PREVENTIEBELEID Zorgnet-Icuro dr. Dirk Dewolf, administrateur-generaal Zorg & Gezondheid Brussel, 29 april 2019
MINDER VERSNIPPERING, MEER ZORG PREVENTIEBELEID Zorgnet-Icuro dr. Dirk Dewolf, administrateur-generaal Zorg & Gezondheid Brussel, 29 april 2019 HOMOGENISERING PREVENTIEBELEID > Zesde staatshervorming:
Nadere informatieIn Een strategische federale langetermijnvisie voor duurzame ontwikkeling
In 2050 Een strategische federale langetermijnvisie voor duurzame ontwikkeling Uitdagingen Tegen 2050 is België een inclusieve samenleving met een beschermd leefmilieu, met een economie aangepast aan de
Nadere informatieHOE KAN DUURZAME CATERING DE DUURZAME POLITIEK VAN EEN ONDERNEMING ONDERSTEUNEN?
HOE KAN DUURZAME CATERING DE DUURZAME POLITIEK VAN EEN ONDERNEMING ONDERSTEUNEN? Ellen Dessart Sodexo Belgium INHOUD o Wat is een duurzaam voedingsaanbod? o Hoe omschakelen van een gewoon naar een duurzaam
Nadere informatie1. GEEN ARMOEDE 2. GEEN HONGER. Armoede uitroeien, in al zijn vormen en overal. Honger beëindigen, betere voeding en duurzame landbouw promoten
1. GEEN ARMOEDE Armoede uitroeien, in al zijn vormen en overal Ondanks de halvering van de extreme armoede in de wereld tijdens de afgelopen decennia, leeft nog steeds 1,3 miljard mensen in extreme armoede.
Nadere informatieBestrijding ongezonde leefstijl hard nodig om forse stijging diabetes, hart- en vaatziekten en nierfalen te voorkomen.
Amersfoort, Bussum, Den Haag, 5 april 2007 Bestrijding ongezonde leefstijl hard nodig om forse stijging diabetes, hart- en vaatziekten en nierfalen te voorkomen. Oproep aan de leden van de vaste commissie
Nadere informatieONTWERPADVIES. NL In verscheidenheid verenigd NL 2011/0339(COD) 11.4.2012. van de Begrotingscommissie
EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Begrotingscommissie 11.4.2012 2011/0339(COD) ONTWERPADVIES van de Begrotingscommissie aan de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid inzake het voorstel
Nadere informatie8 van de 10 meest terugbetaalde geneesmiddelen houden verband met onze levensstijl Bijlage
8 van de 10 meest terugbetaalde geneesmiddelen houden verband met onze levensstijl Bijlage 1. De tien soorten geneesmiddelen met het hoogste terugbetalingsbedrag door het RIZIV in 2016 (CM-cijfers geëxtrapoleerd
Nadere informatieRisico op sterfte door hart- en vaatziekten in 10 jaar tijd met 25 procent gedaald
PERSMEDEDELING VAN JO VANDEURZEN, VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN 4 oktober 2012 Risico op sterfte door hart- en vaatziekten in 10 jaar tijd met 25 procent gedaald De kans dat Vlamingen
Nadere informatie"Efficiënt gebruik van hulpbronnen in Europa" Enquête onder de lokale en regionale overheden Samenvatting van de resultaten
"Efficiënt gebruik van hulpbronnen in Europa" Enquête onder de lokale en regionale overheden Samenvatting van de resultaten Deze conclusies zijn gebaseerd op het verslag: "Beoordeling van het vlaggenschipinitiatief
Nadere informatie2013 breekt klimaatrecords: wetenschappers vragen dringend meer emissiereducties
Veerle Solia Van: BBL - Beleidsbabbel Verzonden: vrijdag 12 september 2014 11:55 Aan: BBL - Beleidsbabbel Onderwerp: Kerncentrales langer openhouden is een schijnoplossing Kan je
Nadere informatieOnderzoeksteam : (in alfabetische volgorde)
Afdeling Epidemiologie FOD Economie - Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie Juliette Wystmansstraat 14 Leuvenseweg 40 1050 Brussel 1000 Brussel Tel : 02/642.57.94 e-mail : his@iph.fgov.be
Nadere informatieDe Drievoudige Bottom Line, een noodzakelijke economische innovatie
De Drievoudige Bottom Line, een noodzakelijke economische innovatie Feike Sijbesma, CEO Royal DSM In de loop der tijd is het effect van bedrijven op de maatschappij enorm veranderd. Vijftig tot honderd
Nadere informatieProvincie Vlaams Brabant
170 Provincie Vlaams Brabant ENERGIE Energie is een relatief nieuw thema. De opgave om klimaatneutraal te worden, vraagt dat we vandaag nadenken over hoe we in de toekomst onze energiebehoefte gaan invullen.
Nadere informatieInleiding. Johan Van der Heyden
Inleiding Johan Van der Heyden Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Operationele Directie Volksgezondheid en surveillance J. Wytsmanstraat, 14 B - 1050 Brussel 02 / 642 57 26 E-mail : johan.vanderheyden@iph.fgov.be
Nadere informatieToespraak Freya Saeys, actualiteitsdebat VP 13.05.2015
Toespraak Freya Saeys, actualiteitsdebat VP 13.05.2015 Collega s, Voorzitter, Armoede is moeilijk te bestrijden. Ook de collega s van de oppositie zullen dat moeten toegeven. Zo is mevrouw Lieten 5 jaar
Nadere informatieCD&V SOCIALE VOORUITGANG DOOR ECONOMISCHE GROEI EEN DUIDELIJKE DOELGERICHTE EN DUURZAME VISIE OP ZORG
CDV 3 D ZORGPLAN SOCIALE VOORUITGANG DOOR ECONOMISCHE GROEI EEN DUIDELIJKE DOELGERICHTE EN DUURZAME VISIE OP ZORG CDV 3 D ZORGPLAN SOCIALE VOORUITGANG DOOR ECONOMISCHE GROEI MENS CENTRAAL TOTALE ZORG SAMENWERKEN
Nadere informatieTraject naar een lange termijnvisie voor het energiebeleid
Traject naar een lange termijnvisie voor het energiebeleid Lieven Van Lieshout Econext 8 april 203 Uitdagingen van het energiebeleid Bron: IEA, WEO 202 2 Uitdagingen van het energiebeleid Bron : EC, Impact
Nadere informatieNetwerkdag chronische zorg en zorgregio s Domus Medica 21 maart 2015. Jo Vandeurzen Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
Netwerkdag chronische zorg en zorgregio s Domus Medica 21 maart 2015 Jo Vandeurzen Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Beleidstraject eerste lijn in Vlaanderen tot 2014 6 e staatshervorming
Nadere informatieBewegingskansen via toegankelijke (preventieve) gezondheidszorg Jan Tessier
Bewegingskansen via toegankelijke (preventieve) gezondheidszorg Jan Tessier Wat als preventieve gezondheidszorg toegankelijk zou zijn voor iedereen? 1 Beweegprikkels en preventie Bewegen is essentieel:
Nadere informatieSpeel en bouw aan de toekomst
Speel en bouw aan de toekomst www.go-goals.org Beste vrienden! Het doel van dit spel is om je bewust te maken van de rol die je als verantwoordelijke wereldburger kan spelen voor de toekomst van onze planeet.
Nadere informatieVLAAMS PARLEMENT RESOLUTIE. betreffende de verzoening van de behoeften aan energie en aan zuivere lucht in onze maatschappij
VLAAMS PARLEMENT RESOLUTIE betreffde de verzoing van de behoeft aan ergie aan zuivere lucht in onze maatschappij Het Vlaams Parlemt, gelet op de Verkningsnota voor het ergiedebat in het Vlaams Parlemt,
Nadere informatieSamenvatting Twente. 2 van 6 Kernboodschappen Twente. Versie 2, oktober 2013
Samenvatting Twente Versie 2, oktober 2013 Twente varieert naar stad en platteland In Twente wonen 626.500 mensen waarvan de helft woont in één van de drie grote steden. Tot 2030 zal de Twentse bevolking
Nadere informatieBELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA ZWAARLIJVIGHEID. Blaine Stiger - FOTOLIA DUIDELIJKE ANTWOORDEN
BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA ZWAARLIJVIGHEID Blaine Stiger - FOTOLIA DUIDELIJKE ANTWOORDEN Globaal Cardiovasculair Risico Sommige gedragingen in ons dagelijks leven vergroten de kans dat we vroeg of laat
Nadere informatieAdviezen van de FRDO over de Klimaatgovernance. Marc Depoortere Directeur van de FRDO
Adviezen van de FRDO over de Klimaatgovernance Marc Depoortere Directeur van de FRDO 1. FRDO : wie zijn wij? ULB, UCL U Gent, UA KU Leuven, FUSL,... FRDO : met wie werken we samen? 4. Recente Adviezen
Nadere informatieGezondheidsenquête, België Inleiding. Wetenschap ten dienste van Volksgezondheid, Voedselveiligheid en Leefmilieu.
Inleiding Wetenschap ten dienste van Volksgezondheid, Voedselveiligheid en Leefmilieu. Inleiding 1. Context De vergrijzing van de bevolking in onze samenleving is een heuse uitdaging op het gebied van
Nadere informatieMevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau, Dames en heren,
Vrijdag 10 september 2010 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Comité van de Regio s Resource Efficient Europa Mevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau,
Nadere informatieBELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA CHOLESTEROL. GabrieleJasmin@Fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN
BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA CHOLESTEROL GabrieleJasmin@Fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN Globaal Cardiovasculair Risico Sommige gedragingen in ons dagelijks leven vergroten de kans dat we vroeg of laat problemen
Nadere informatieFederaal fonds ter bestrijding van de verslavingen - oproep 2008 -
Federaal fonds ter bestrijding van de verslavingen - oproep 2008 - Minister Onkelinx en de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu zijn erg betrokken bij de problematiek van het
Nadere informatieSTRATEGIE. maagleverdarmstichting.nl
maagleverdarmstichting.nl NIEUWE UITDAGINGEN De Nederlandse gezondheidszorg is volop in verandering. Gezondheid is niet langer de afwezigheid van ziekte, maar het vermogen van mensen om met de fysieke,
Nadere informatieEEN DUIM VOOR DELEN. ik deel INFOFICHE. daar wordt iedereen beter van
daar wordt iedereen beter van EEN DUIM VOOR DELEN INFOFICHE 1 1.1 DEFINITIE Delen is een vorm van consuminderen (minder verbruiken) en consumanderen (anders verbruiken). Bij delen ligt het accent op gebruiken
Nadere informatieOntwikkeling begrijpen en sturen
BELGIQUE BELGIË P.P. P.B. Bruxelles X BC 5181 Ontwikkeling begrijpen en sturen 2005 D E R D E F E D E R A A L R A P P O R T I N Z A K E D U U R Z A M E O N T W I K K E L I N G 2 Meer info? Surf naar www.plan.be,
Nadere informatieEen stap naar duurzame ontwikkeling?
BELGIQUE BELGIË P.P. P.B. Bruxelles X BC 5181 Een stap naar duurzame ontwikkeling? 2002 T W E E D E F E D E R A A L R A P P O R T I N Z A K E D U U R Z A M E O N T W I K K E L I N G 2 Meer info? Surf naar
Nadere informatieDE OPMAAK VAN EEN SEAP VOOR DE GEMEENTE KLUISBERGEN KLIMAATTEAM 1 12.10.2015
DE OPMAAK VAN EEN SEAP VOOR DE GEMEENTE KLUISBERGEN KLIMAATTEAM 1 12.10.2015 Agenda Welkom door de Schepen Lode Dekimpe Inleiding SEAP door Kim Rienckens (provincie Oost-Vlaanderen) Nulmeting en uitdagingen
Nadere informatieVlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
JO VANDEURZEN Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin CONTEXT > Het doel Draagvlak en engagementen aftoetsen en stimuleren in ganse werkveld van relevante actoren Kennis van bewezen strategieën
Nadere informatieINTERREG NOORDWEST-EUROPA Overzichtstabel van de assen, doelstellingen en soorten acties
INTERREG NOORDWEST-EUROPA Overzichtstabel van de assen, doelstellingen en soorten acties Elke as streeft één of meerdere specifieke doelstellingen na, elk onderverdeeld in soorten acties. De aangehaalde
Nadere informatieFunctionele omschrijving van de voedingsprofessional BeweegKuur
Functionele omschrijving van de voedingsprofessional BeweegKuur Inleiding Dat goede voeding een bijdrage levert aan de gezondheid van mensen, is algemeen bekend. Toch eet slechts een klein percentage van
Nadere informatieDit is Achmea. 9 April 2015 Eindhoven
Dit is Achmea 9 April 2015 Eindhoven MVO bij Achmea: gebaseerd op drie pijlers Ons bedrijf Achmea als werkgever en kantoororganisatie Ons werk Achmea als verzekeraar en institutioneel belegger Onze wereld
Nadere informatieInleiding. Lydia Gisle
Inleiding Lydia Gisle Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Operationele Directie Volksgezondheid en surveillance J. Wytsmanstraat, 14 B - 1050 Brussel 02 / 642 57 53 E-mail : lydia.gisle@iph.fgov.be
Nadere informatieGezondheidsdoelstellingen Wat denken de burgers?
Gezondheidsdoelstellingen Wat denken de burgers? Xavier Brenez Directeur-generaal Landsbond van de Onafhankelijke Ziekenfondsen Methodologie 58% 10% 32% Enquête van Dedicated bij 1.061 Belgen ouder dan
Nadere informatieC 2 RE. CO 2 Reductie Initiatief
C 2 RE CO 2 Reductie Initiatief 1 De opwarming van de aarde De opwarming van de aarde is waarschijnlijk de grootste uitdaging voor onze planeet en vormt een bedreiging voor onze maatschappij en de toekomstige
Nadere informatieChocomelk. van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! www.oww.be. Handel, uit respect.
Chocomelk van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! > Handel, uit respect. We slaan de brug tussen boeren uit Noord & Zuid! www.oww.be > Kiezen Kiezen voor nóg meer duurzaamheid Oxfam
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Hart en vaatziekten bestrijden en voorkomen met vitamine C Een goedkope en effectieve aanpak van hart en vaatziekten is heel goed mogelijk. En dan niet met farmaceutische middelen, die eigenlijk alleen
Nadere informatieVLAAMSE OUDERENRAAD Advies 2013/3 over de overdracht van de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden (THAB) naar Vlaanderen
VLAAMSE OUDERENRAAD Advies 2013/3 over de overdracht van de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden (THAB) naar Vlaanderen Vlaamse Ouderenraad vzw 18 december 2013 Koloniënstraat 18-24 bus 7 1000 Brussel
Nadere informatieDuurzaamheidsverslag. Belgische voedingsindustrie Een samenvatting FEVIA-DUURZAAMHEID.BE
Duurzaamheidsverslag Belgische voedingsindustrie 2014 Een samenvatting FEVIA-DUURZAAMHEID.BE 2 Een essentiële dialoog met de stakeholders Een verslag met een gestructureerde methodologie Het verslag 2014
Nadere informatieGrensoverschrijdende territoriale samenwerking: België Duitsland Ierland Frankrijk Luxemburg Nederland Verenigd Koninkrijk Zwitserland
MEMO/08/76 Brussel, 7 februari 2008 Grensoverschrijdende territoriale samenwerking: België Duitsland Ierland Frankrijk Luxemburg Nederland Verenigd Koninkrijk Zwitserland 1. Operationeel programma voor
Nadere informatieConclusies van de Raad betreffende de bestrijding van het tabaksgebruik
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 17 november 1999 (OR. en) 12545/1/99 REV 1 LIMITE SAN 171 Betreft : Conclusies van de Raad betreffende de bestrijding van het tabaksgebruik DG I CONCLUSIES VAN DE RAAD
Nadere informatieGeen oplossing voor klimaat zonder circulaire economie. 25 april 2019
Geen oplossing voor klimaat zonder circulaire economie 25 april 2019 Behoeften invullen met minder hulpbronnen Langere levensduur voor producten Gedeeld gebruik Minder verlies Dienst centraal en niet het
Nadere informatieOnderzoeksteam : (in alfabetische volgorde)
Afdeling Epidemiologie FOD Economie - Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie Juliette Wystmansstraat 14 Leuvenseweg 40 1050 Brussel 1000 Brussel Tel : 02/642.57.94 e-mail : his@iph.fgov.be
Nadere informatieKLIMAATVERANDERING EN ZESDE STAATSHERVORMING. Prof. Dr. Luc LAVRYSEN. Rechter in het Grondwettelijk Hof Hoogleraar Universiteit Gent
KLIMAATVERANDERING EN ZESDE STAATSHERVORMING Prof. Dr. Luc LAVRYSEN Rechter in het Grondwettelijk Hof Hoogleraar Universiteit Gent 1 KLIMAATVERANDERING Toename van concentratie van broeikasgassen in de
Nadere informatieSamenvatting door Julian 1714 woorden 27 februari keer beoordeeld. Aardrijkskunde. H3 2 t/m t/m 10
Samenvatting door Julian 1714 woorden 27 februari 2019 0 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand H3 2 t/m 4 + 8 t/m 10 2 Aarde: de ecologische kringloop Ecosysteem: een natuursysteem waarbinnen
Nadere informatieHet maken van een duurzaamheidsbeleid
Het maken van een duurzaamheidsbeleid Workshop Lekker Betrokken! Phyllis den Brok Projectleider Lekker Betrokken! phyllis@phliss.nl 06-22956623 hhp://www.phliss.nl/lb.html Duurzaamheid Definitie duurzaamheid:
Nadere informatieet broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces
H 2 et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces Bij het ontstaan van de aarde, 4,6 miljard jaren geleden, was er geen atmosfeer. Enkele miljoenen jaren waren nodig voor de
Nadere informatieSamenvatting van de partnerschapsovereenkomst voor Nederland, 2014-2020
EUROPESE COMMISSIE Samenvatting van de partnerschapsovereenkomst voor Nederland, 2014-2020 Algemene informatie De partnerschapsovereenkomst (PO) van Nederland is het overkoepelende strategische document
Nadere informatieGezondheidsenquête door middel van Interview België 2001
Gezondheidsenquête door middel van Interview België 2001 Deel 1 Introductie IPH/EPI REPORTS nr 2002-22 Afdeling Epidemiologie Juliette Wytsmanstraat 14 1050 Brussel Tel : 02/642.57.94 e-mail : his@iph.fgov.be
Nadere informatieDE ROL VAN GAS EN GASINFRASTRUCTUUR IN EEN DUURZAME LEEFOMGEVING. Samen naar een duurzame, betrouwbare en competitieve energiemix
DE ROL VAN GAS EN GASINFRASTRUCTUUR IN EEN DUURZAME LEEFOMGEVING Samen naar een duurzame, betrouwbare en competitieve energiemix DE BELGISCHE ENERGIE- UITDAGING 2 De doelstellingen van het interfederale
Nadere informatieVoor groepen binnen de bevolking die een verhoogd risico lopen op gezondheidsschade gebruikt de commissie de term hoogrisicogroep.
Samenvatting Menselijke verscheidenheid als uitdaging De overheid heeft de grondwettelijke verantwoordelijkheid om de volksgezondheid te beschermen en te bevorderen. Ze vertrouwt daarbij niet uitsluitend
Nadere informatieVan de berg en de. muis. Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid
Van de berg en de muis Over de berg en de muis * Enkele vragen om te starten * Wie ben ik? * Feiten en cijfers * (centrale) uitgangspunten * Denken over handicap * Wetgeving en discriminatie * De manier
Nadere informatieJong zijn zonder zorgen. Dit is Leon. www.s-p-a.be. tijdenveranderen.be. PNA-9985 PRODUCTIE EN MEDIA verkiezingen 2014_148x105_16pag_VERSIE SPA.
Jong zijn zonder zorgen. Dit is Leon. tijdenveranderen.be www.s-p-a.be PNA-9985 PRODUCTIE EN MEDIA verkiezingen 2014_148x105_16pag_VERSIE SPA.indd 1 24/02/14 11 NA-9985 PRODUCTIE EN MEDIA verkiezingen
Nadere informatieSamenvatting concept geïntegreerd Meerjarenplan Bonaire
Samenvatting concept geïntegreerd Meerjarenplan Bonaire 2015-2025 Kralendijk, januari 2015 Contact: Openbaar Lichaam Bonaire Eilandsecretariaat Plasa Reina Wilhelmina 1 Kralendijk, Bonaire Caribbean Netherlands
Nadere informatiePreventie Bevorderen van gezond gedrag
Preventie Preventie Bevorderen van gezond gedrag Marleen Mares Pepijn Roelofs Tweede druk Boom Lemma uitgevers Amsterdam 2015 Voorwoord In de Nederlandse Grondwet ligt vastgelegd dat de overheid verantwoordelijk
Nadere informatieTitel I Begrippen Volks
Intentieverklaring tussen de Vlaamse minister bevoegd voor Onderwijs, de Vlaams Minister bevoegd voor Gezondheid, de Vlaams Minister bevoegd voor landbouwbeleid en de zeevisserij, en de Vlaams minister
Nadere informatieWAAR WIJ VOOR STAAN. Socialisten & Democraten in het Europees Parlement. Fractie van de Progressieve Alliantie van
WAAR WIJ VOOR STAAN. Fractie van de Progressieve Alliantie van Socialisten & Democraten in het Europees Parlement Strijden voor sociale rechtvaardigheid, het stimuleren van werkgelegenheid en groei, hervorming
Nadere informatie: Waar naartoe met de ouderenzorg in Vlaanderen?
2014-2019: Waar naartoe met de ouderenzorg in Vlaanderen? Grote uitdagingen 1. Budgettaire krapte Toenemende zorgnoden 2. Staatshervorming: nieuwe bevoegdheden voor Vlaanderen 3. Zorgvernieuwing noodzakelijk
Nadere informatieMantelzorg, waar ligt de grens?
Mantelzorg, waar ligt de grens? CDA Talentacademie 2014-2015 Anita Relou Wat is volgens het christendemocratisch gedachtengoed de grens van mantelzorg. Inleiding 2015. Een jaar met veel veranderingen in
Nadere informatieCHARTER van verenigingen en coöperaties van burgers voor hernieuwbare energie in Nederland
CHARTER van verenigingen en coöperaties van burgers voor hernieuwbare energie in Nederland De ondertekenaars van dit Charter verenigen zich in de volgende principes, constateringen, visie, missie en doelen.
Nadere informatieAdvies. Witboek Beleidsplan Ruimte Vlaanderen. Brussel, 15 februari 2017
Advies Witboek Beleidsplan Ruimte Vlaanderen Brussel, 15 februari 2017 SARWGG_20170215_Advies Witboek BRV_ADV_DEF.DOCX_DEF Strategische Adviesraad Welzijn Gezondheid Gezin Wetstraat 34-36, 1040 Brussel
Nadere informatieDementievriendelijke gemeente/stad. Ilse Masselis Expertisecentrum dementie Sophia
Dementievriendelijke gemeente/stad Ilse Masselis Expertisecentrum dementie Sophia WAAROM? Belang van een dementievriendelijke gemeente Door de ogen van personen met dementie Door de ogen van personen met
Nadere informatieGezondheidsachterstanden. Gelijke kansen voor iedereen
Gezondheidsachterstanden Gelijke kansen voor iedereen Goede gezondheid: niet voor iedereen Een goede gezondheid is een groot goed, voor de individuele burger én voor de samenleving als geheel. We worden
Nadere informatieGezondheidsenquête door middel van Interview België 2001
Gezondheidsenquête door middel van Interview België 2001 Deel 1 Methoden IPH/EPI REPORTS nr 2002-22 Afdeling Epidemiologie Juliette Wytsmanstraat 14 1050 Brussel Tel : 02/642.57.94 e-mail : his@iph.fgov.be
Nadere informatieIntersteno Ghent 2013- Correspondence and summary reporting
Intersteno Ghent 2013- Correspondence and summary reporting DUTCH Wedstrijd Correspondentie en notuleren De wedstrijdtekst bevindt zich in de derde kolom van de lettergrepentabel in art. 19.1 van het Intersteno
Nadere informatieGeen Co2 uitstoot. Geen afval. Duurzaam transport. Lokale en duurzame materialen. Lokaal en duurzaam voedsel. Duurzaam watergebruik
Jaarverslag duurzame bedrijfsvoering 2007/2008 Noodzaak voor duurzame bedrijfsvoering Als organisatie willen wij onze dagelijkse activiteiten en gewoonten zoveel mogelijk laten aansluiten bij de ecologische
Nadere informatieKansen voor gezondheid
10-6-2015 1 g Kansen voor gezondheid L a n g e r Jan Auke Walburg Vraagstelling Hoe kan je de gezondheid en het welbevinden van een populatie bevorderen zodanig dat: mentale en somatische ziektes afnemen
Nadere informatieSAMENVATTING RAPPORTAGE ARMOEDE, SOCIALE UITSLUITING EN MENSENRECHTEN IN CARIBISCH NEDERLAND
SAMENVATTING RAPPORTAGE ARMOEDE, SOCIALE UITSLUITING EN MENSENRECHTEN IN CARIBISCH NEDERLAND Inleiding U leest een samenvatting van de vijfde Rapportage Mensenrechten in Nederland van het College voor
Nadere informatieGezondheidsenquête door middel van Interview België 2001
Gezondheidsenquête door middel van Interview België 2001 Deel 1 Methoden IPH/EPI REPORTS nr 2002-22 Afdeling Epidemiologie Juliette Wytsmanstraat 14 1050 Brussel Tel : 02/642.57.94 e-mail : his@iph.fgov.be
Nadere informatieBELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA HOGE BLOEDDRUK. psamtik@fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN
BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA HOGE BLOEDDRUK psamtik@fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN Globaal Cardiovasculair Risico Sommige gedragingen in ons dagelijks leven vergroten de kans dat we vroeg of laat problemen
Nadere informatieGezondheid & verkeer: de rol van lokale besturen. Stien Stassen Medisch milieukundige 5 december 2013
Gezondheid & verkeer: de rol van lokale besturen Stien Stassen Medisch milieukundige 5 december 2013 Uitgangspunt Verkeer beïnvloedt onze gezondheid: ook op lokaal niveau kan je het verschil maken! 1.
Nadere informatieCSC-CAT1201 - BIJLAGE 3 Milieukundige specificaties van de markt
CSC-CAT1201 - BIJLAGE 3 Milieukundige specificaties van de markt De Koninklijke Muntschouwburg draagt aandacht voor het milieu en voor sociale aspecten hoog in het vaandel. Dit engagement wordt op een
Nadere informatieOuderenmonitor 2011. Gezondheidsonderzoek 65-plussers regio Nijmegen. Gezondheidsonderzoek kinderen 0-12 jaar regio Nijmegen
Ouderenmonitor 2011 Gezondheidsonderzoek 65-plussers regio Nijmegen Gezondheidsonderzoek kinderen 0-12 jaar regio Nijmegen De Ouderenmonitor is een onderzoek naar de lichamelijke, sociale en geestelijke
Nadere informatieKOM OP VOOR WERK BIJ KANKER
KOM OP VOOR WERK BIJ KANKER 2 JOBCENTRUM: PARTNER IN INCLUSIEF ONDERNEMEN 5 pijlers Aanwerving Coaching Re-integratie Opleiding Consultancy 3 INHOUD Cijfergegevens kanker Pijlers van re-integratie Moeilijkheden
Nadere informatieHoe beïnvloedt het Europese beleid de uitvoering van het arbeidsmarktbeleid in Vlaanderen?
Hoe beïnvloedt het Europese beleid de uitvoering van het arbeidsmarktbeleid in Vlaanderen? Cascade van beleidsniveaus en beleidsteksten Beleid EU Strategie Europa 2020 Europees werkgelegenheidsbeleid Richtsnoeren
Nadere informatie6 de Staatshervorming sector gezondheidszorg en hulp aan personen
6 de Staatshervorming sector gezondheidszorg en hulp aan personen Peter Hannes Adviseur Kabinet Verherstraeten Actieplatform gezondheid en solidariteit Brussel, 18 juni 2013 1 Inhoud I. Voorafgaande staatshervormingen
Nadere informatieONS ENGAGEMENT VOOR UW TOEKOMST ONTCIJFERD
ONS ENGAGEMENT VOOR UW TOEKOMST ONTCIJFERD UW TOEKOMST ONTCIJFERD we creëren sociale welvaart met vier bouwstenen 1 meer jobs 2 stijgende koopkracht 3 sociale zekerheid voor iedereen 4 een toekomst voor
Nadere informatieNiet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project
Niet-technische samenvatting 2015246 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Het ontrafelen van de rol die darmflora speelt in het ontstaan van hart- en vaatziekten 1.2 Looptijd van het project 1.3
Nadere informatieBoodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010
Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010 Belgisch voorzitterschap van de Europese Unie: Conferentie over Biodiversiteit in een veranderende wereld 8-9 september 2010 Internationaal Conventiecentrum
Nadere informatieColloquium NIC 1/10/2015: afsluiting
Colloquium NIC 1/10/2015: afsluiting Dames en Heren, Het is mij een eer en een genoegen om dit boeiende colloquium te mogen afsluiten. Deze middag hebben we in elk geval een voortschrijdend inzicht gekregen
Nadere informatieDuurzame ontwikkelingsdoelstellingen voor iedereen in de stad
Duurzame ontwikkelingsdoelstellingen voor iedereen in de stad Waarom we allen een rol spelen Brugge, 13 oktober 2016 Ashley Hennekam, Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten VVSG Vereniging van Vlaamse
Nadere informatieGezondheidsrisico s door nachtwerk. Nr. 2017/17. Samenvatting
Gezondheidsrisico s door nachtwerk Nr. 2017/17 Samenvatting Gezondheidsrisico s door nachtwerk pagina 2 van 5 Op verzoek van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid brengt de hiertoe ingestelde
Nadere informatieRAAD VAN STATE afdeling Wetgeving
RAAD VAN STATE afdeling Wetgeving advies 60.323/3 van 24 november 2016 over een ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot vaststelling van het bedrag ter financiering van de creatie van bijkomende
Nadere informatieSyndicale actiefiche De mobiliteit
Syndicale actiefiche De mobiliteit Brussel, geweststad, is regelmatig verlamd door verkeersopstoppingen en verstikt door de vervuiling. De bedrijven hebben de mogelijkheid om de verkeersstroom die hun
Nadere informatieAfspraak met de medewerker van morgen EEN TOEKOMSTBESTENDIG HR- BELEID VOOR DE VLAAMSE OVERHEID
Afspraak met de medewerker van morgen EEN TOEKOMSTBESTENDIG HR- BELEID VOOR DE VLAAMSE OVERHEID Werknemer in de toekomst? Welke werkgever moeten we zijn om: Het nodige talent aan te trekken & te houden
Nadere informatieAanvraagformulier voor stedelijke subsidiëring van publieksgerichte activiteiten van Turnhoutse verenigingen ikv ontwikkelingssamenwerking
Turnhout, de././.. Aanvraagformulier voor stedelijke subsidiëring van publieksgerichte activiteiten van Turnhoutse verenigingen ikv ontwikkelingssamenwerking De aanvrager verklaart dat: - de vereniging,
Nadere informatieOnderzoeksteam : (in alfabetische volgorde)
Afdeling Epidemiologie FOD Economie - Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie Juliette Wystmansstraat 14 Leuvenseweg 40 1050 Brussel 1000 Brussel Tel : 02/642.57.94 e-mail : his@iph.fgov.be
Nadere informatieNL In verscheidenheid verenigd NL A8-0341/45. Amendement. Roger Helmer, David Coburn namens de EFDD-Fractie
9.12.2015 A8-0341/45 45 Overweging H H. overwegende dat klimaatverandering, niet-concurrerende energieprijzen en de bijzonder grote afhankelijkheid van onbetrouwbare leveranciers uit derde landen een bedreiging
Nadere informatieGezondheidsprofiel Boxtel Oost
Gezondheidsprofiel Boxtel Oost Verbinden preventie-curatie Presentatie wijkteam 6 februari 2014 Marije Scholtens (GGD Hart voor Brabant), Nicole de Baat (Robuust) Programma 16.00 16.05 welkom en voorstelrondje
Nadere informatieLAAT DE WIND WAAIEN
LAAT DE WIND WAAIEN 2019 zal worden herinnerd als het jaar waarin iets veranderde, toen kinderen staakten om volwassenen te vragen actie te ondernemen om klimaatverandering tegen te gaan. Geïnspireerd
Nadere informatiehet Domein patiëntenperspectief
het Domein patiëntenperspectief omschrijving: Het effect van de behandeling op de levenskwaliteit van de patiënt, gemeten op basis van een combinatie van een objectieve (op basis van meetschalen) en een
Nadere informatiete nemen. We helpen graag bij de opmaak of bijsturing van jullie klimaatplan.
1/ 2/ 3/ Beste aanwezigen in al jullie functies en hoedanigheden, WELKOM! Als gedeputeerde voor klimaat ben ik zeer blij met jullie talrijke aanwezigheid vandaag. Op welke manier zijn jullie vandaag naar
Nadere informatieEuropese opinie over diergebruik en -handel Een enquête onder 2407 inwoners van zes Europese landen April 2014
Europese opinie over diergebruik en -handel Een enquête onder 2407 inwoners van zes Europese landen April 2014 1 Steekproefsamenstelling en methodologie Abacus Data heeft zojuist een enquête afgenomen
Nadere informatieSWOT. Intern vertrouwelijk 1
SWOT 1 Bijlage 1: uitkomsten SWOT-analyse Voor het opstellen van deze investeringsagenda is een SWOTanalyse uitgevierd. De SWOT analyse is een hulpmiddel om de huidige positie, de te nemen koers en de
Nadere informatieEIR 2019: Selectie van de belangrijkste feiten over de stand van de uitvoering van de milieuwetgeving in Europa
EIR 2019: Selectie van de belangrijkste feiten over de stand van de uitvoering van de milieuwetgeving in Europa DEFINITIE, DOELSTELLINGEN EN VOORDELEN VAN EIR De Evaluatie uitvoering milieubeleid (EIR)
Nadere informatie