Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken

Transcriptie

1 Paaseiland Waarom dit onderwerp? De reden dat ik voor dit onderwerp heb gekozen is dat er heel mooie beelden staan. Ik wilde daar wat meer van weten. Er is ook al heel veel onderzoek gedaan naar de beelden. Omdat ik later archeoloog wil worden vind ik dat onderzoek wel interessant. Wat ik ga vertellen over Paaseiland? Over Paaseiland is veel te vertellen. Dat kan in dit werkstuk niet allemaal gedaan worden. Ik heb een keuze gemaakt uit dingen die ik leuk vind. Het eiland is bekend geworden om de beelden. Die beelden zijn daar niet zomaar gekomen. Daar moest een reden voor zijn en de mensen moesten ze kunnen maken. Je kunt niet zomaar van alle soorten steen een beeld maken, vooral niet als je geen goed gereedschap hebt. Daarom vertel ik eerst iets over Paaseiland zelf en hoe het eiland aan de naam is gekomen. De vulkanen op het eiland zijn belangrijk omdat deze ervoor gezorgd hebben dat er zachte steensoorten zijn. Planten en dieren moeten ervoor zorgen dat de mensen die er wonen en woonden te eten hebben. Er hebben verschillende soorten mensen gewoond op Paaseiland. Als deze onderwerpen behandeld zijn vertel ik over de beelden. De beelden zijn niet meer zo goed als ze vroeger waren. Ze moeten beschermd worden. Daar wordt veel aandacht aan besteed. Er zijn ook heilige plekken geweest op Paaseiland. Ahu Akivi was een heilige plek. Een ander onderwerp wat leuk is om over te vertellen is een soort taal die ontdekt is op Paaseiland, een taal die gemaakt is met tekens. Als laatste vertel ik over schilderingen op en in rotsen. Waar komt de naam paaseiland vandaan? Aan de noordkust noemden de mensen Paaseiland Te Pito o TeHenua. Dat betekent: de navel van de wereld. Maar wij in Nederland noemden het Paaseiland. De reden hiervoor is dat het 1 / 22

2 op paasdag is ontdekt, om precies te zijn op 5 april 1722 door de Nederlander Jacob Roggeveen. Maar waarschijnlijk hadden de Polynesiërs het eiland al 400 na Christus ontdekt. Het eiland heette eerst Paasschen eiland. Zo staat het op oude kaarten. De naam Rapa Nui is bedacht door een bezoeker uit Tahiti in de 19de eeuw. Hij zei dat het eiland veel leek op het Tahitiaanse eiland Rapa maar dan groter, Nui, dus Rapa Nui. Veel onderzoekers zijn het niet met hem eens. De bewoners van Paaseiland waren behoorlijk groot en sterk. Ze hadden een bruinachtige huidskleur en aantrekkelijke gelaatstrekken. Ze zouden getatoeëerd zijn met wonderlijke figuren. De oorlellen waren uitgerekt tot op de schouders en ze droegen meestal witte blokjes als sieraad. Op de gezichten van de vrouwen zat rode kleurstof. De mensen droegen witte mantels en tegen de zon droegen ze rieten hoedjes. Over Paaseiland Paaseiland heeft een driehoekige vorm en is 24 km lang. Het hoort bij Chili en is het meest 2 / 22

3 afgelegen eiland ter wereld. De Gambier eilanden zijn de eilanden die het dichtst bij Paaseiland liggen maar het is nog 2500 km er vandaan en de Chileense kust is 3000 km ver weg. Het weer is er meestal subtropisch. Dat komt omdat het dicht bij de steenbokskeerkring ligt. De gemiddelde jaartemperatuur is 20o C. Het verschil tussen hete en koude dagen is erg klein. De temperatuur is bijna altijd tussen 17 en 23o C. Er valt ongeveer twee keer zoveel regen per jaar als in Frankrijk. Het kan er heel hard waaien. Dit is paaseiland en word ook wel Rapa Nui genoemd. Het eiland is van vulkanische oorsprong. Op de drie hoeken van het eiland staan vulkanen: Poike, Rano Kao en Maunga Terevaka. Van bijzonder belang is de meest oostelijke vulkaan die onderdeel is van de Terevaka, de Rano Raraku omdat van het gesteente van deze vulkaan bijna alle beelden van Paaseiland gemaakt zijn. De vulkanen hebben het eiland gemaakt en van de vulkanen zijn de beelden gemaakt. Ze hebben dus een grote rol gespeeld in het bestaan van Paaseiland. Dit is een luchtopname van Paaseiland. 3 / 22

4 Het hoogste punt van het eiland ligt 511 meter boven de zeespiegel. Voor de kust liggen enkele kleine rotseilanden. Dit is de oorspronkelijke vlag van Paaseiland. Paaseiland ligt afgelegen maar het is niet moeilijk om er te komen. Vanuit Chili kan je er naar toe vliegen. Ook vanaf Tahiti. Sinds 1852 hoort het eiland bij Chili. Veel eigenaren van hotels komen naar het vliegveld als er een vliegtuig land. Ze willen de toeristen een kamer aanbieden in hun hotel. Je kunt niet iedere dag naar Paaseiland, maar wel een paar keer per week. De landingsbaan van het vliegveld is erg goed omdat de NASA de baan heeft verbeterd. De NASA komt uit Amerika en stuurt raketten de ruimte in. De baan is een noodlandingsplaats voor de spaceshuttle. De vulkanen op Paaseiland Rano Raraku 4 / 22

5 Rano Raraku werkt nu niet meer maar heeft vroeger wel gewerkt. Hier werden bijna alle Moai uitgehakt. Bij de vulkaan staan nu nog steeds veel Moai beelden. De steensoort is zacht maar er zitten harde stukken in. Als ze bij een beeld maken een hard stuk steen tegenkwamen stopten ze met het beeld maken. Het grootste Moai beeld staat ook bij de vulkaan, dat beeld is 21 meter hoog. De steen van deze vulkaan is het jongste gesteente van de vulkanen op Paaseiland, ongeveer jaar oud. Naast de grote vulkaan waren er wel 70 kleine vulkanen. De Puna Pau en de Maunga Orito Deze vulkanen zijn belangrijk voor de cultuur van het eiland omdat hun gesteente de Pukao gemaakt zijn. De Pukao zijn de kronen van de Moai beelden. De lichtrode kleur komt door dat er veel roest in het gesteente zit, dat noem je ijzeroxide. Dit is het rode gesteente van de Puna Pau. Rano Kao 5 / 22

6 Van het gesteente bij de voet van de Rano Kao maakten de inwoners van Paaseiland hun messen en speerpunten. Deze steen is ongeveer 1 miljoen jaar oud en lijkt op glas en is zeldzaam in de Stille Oceaan. De steen is erg hard en daardoor geschikt voor het maken van messen. Aan de rand van de vulkaan zijn steile rotsen van wel 300 meter recht naar beneden naar de zee. Planten en dieren Alle dieren die nu op het eiland leven zijn er gekomen na de ontdekking door de Europeanen. Sommige zijn meegebracht zoals rund, paard, schaap, varken, kat en hond. Muizen en ratten kunnen uit de schepen gekomen zijn, maar er is ook een rattensoort die naar het eiland gezwommen of gedreven kan zijn. Toen de Europeanen het eiland ontdekten waren er alleen kippen. Misschien waren er ook al ratten, maar dat is niet zeker. Op het eiland hebben later veel schapen geleefd. Ze werden gehouden voor de wol en het vlees. Er komen nu nog vier soorten landvogels voor op het eiland die allemaal meegebracht zijn. De bekendste is de huismus. Er komen twaalf soorten zeevogels voor. Vroeger broedde op het eiland ook de grote fregat vogel. In zee zitten zeer veel soorten vissen en kreeften. Plantensoorten zijn er ook niet zo veel op het eiland. Voordat de Europeanen kwamen waren er vooral mossen, varens, grassen en riet. Er moet ook een vlinderboom geweest zijn. Een boom die er ook gestaan moet hebben is de Chileense honingpalm. De vruchten van deze boom waren te eten en de onderzoekers denken dat de oorspronkelijke bewoners ze ook gegeten hebben. Het kan zijn dat de ratten de zaden van de bomen zijn gaan eten waardoor er geen nieuwe bomen meer bij gekomen zijn en de boom hierdoor is uitgestorven. De bewoners die op het eiland waren toen het ontdekt was, hadden akkers en aten een soort vijg, grote noten en rode en witte wortelen. Bijna alle planten die nu nog groeien op Paaseiland zijn meegenomen. Guave groeit nu veel op Paaseiland en er zijn veel soorten grassen. Bossen zijn er niet en stonden er ook niet toen de Europeanen het eiland ontdekten. De verschillende soorten mensen 6 / 22

7 In Paaseiland leefden heel wat verschillende soorten mensen. Zo had je de mensen met korte oren en ook mensen met lange oren. De beelden zijn waarschijnlijk gemaakt door de mensen met lange oren omdat de beelden lange oren hebben. Maar er zijn verschillende meningen over. Want weer anderen denken net als Ron Fisher, een onderzoeker, dat de lange oren de korte oren dwongen om als slaven voor hen de Moai te maken. Maar na een lange tijd werden de lang oren verrast door de korte oren en gedood en daarom zijn er nog beelden maar half af. Maar misschien is het nog heel anders! Heel bekend is een tekening (een gravure) van een man van Paaseiland. Een gravure is een ingekerfde tekening. De gravure heet Man van het Paaseiland en is gemaakt door Bartoluzzi. Bartoluzzi is niet zelf op Paaseiland geweest, hij heeft het getekend van een voorbeeld dat gemaakt is door Hodges, die met Kapitein Cook een reis maakte naar de Zuidpool in Op de tekening is te zien dat de man hele lange oorlellen heeft en een tooi van veren draagt. Er is ook een tekening van een vrouw. Zij heeft ook hele lange oorlellen en heeft een hoedje op met 7 / 22

8 een punt in het midden en dit hoedje is gemaakt van stro. Het viel de Europeanen op dat de mensen zoveel leken op Europeanen. Maar dat kan natuurlijk ook aan de tekeningen van Hodges liggen. De jaren erna zijn er nog vele boten geweest die naar Paaseiland gevaren zijn. Rond 1800 moeten er ongeveer 1500 mensen hebben gewoond. De boten werden niet altijd vriendelijk ontvangen. Sommige kapiteins hebben geprobeerd mensen van Paaseiland gevangen te nemen om ze mee te nemen naar Europa. Deze mensen sprongen van boord om terug te zwemmen, sommigen verdronken. In de jaren dertig van de vorige eeuw zijn er tentoonstellingen geweest in Europa over Paaseiland en over voorwerpen van Paaseiland. Dit zijn de mensen die vroeger op Paaseiland hebben gewoond met lange oren. De mensen op Paaseiland waren kannibalen dat wil zeggen dat ze mensen aten. Ze waren kannibalen tot het christendom werd ingevoerd. Daarvoor hadden ze al heel wat mensen opgegeten. Er waren ook feesten voor de kannibalen maar vrouwen en kinderen mochten bijna nooit komen. Sommige mensen vonden de tenen en vingers het lekkerst. De bewoners die opgegeten werden, werden eerst opgesloten in hutten totdat ze geofferd werden aan de goden. De mensen aten andere mensen vanwege de godsdienst, maar ook vanwege wraak of omdat ze gewoon zin hadden in mensenvlees. Op deze manier ontstonden er weer nieuwe vijanden. De mens was het enige grote zoogdier. Ze aten het meest vrouwen en kinderen. Ze waren zo gemeen dat ze moesten zeggen tegen de familie van de gene die is opgegeten te zeggen: je vlees zit tussen mijn tanden. Dat was een soort ritueel. En de familie van de gene die is opgegeten werd dan nog bozer soms probeerde ze de kannibalen zelfs te vermoorden. De Moai beelden. 8 / 22

9 Paaseiland is bekend omdat er beelden op staan. Deze beelden zijn erg bijzonder en heten Moai. Ze zijn gemaakt van lava van de vulkanen. Toen Jacob Roggeveen de beelden zag dacht hij dat ze van klei gemaakt waren, en daarna volgestopt met kleine steentjes. Niemand weet waarom de beelden eigenlijk gemaakt zijn. De onderzoekers denken dat de beelden zijn gemaakt door de voorouders van de oorspronkelijke bewoners. De bewoners dachten waarschijnlijk dat de beelden hen beschermden of dat de beelden met hen meeleefden. Bijna alle beelden staan met hun rug naar het water, maar een paar kijken naar de zee. De beelden zijn van twee tot twintig meter en wegen gemiddeld 12 ton. Ze zijn voor het eerst opgegraven en gefotografeerd door Thor Heyerdahl. Dat was in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Er waren 250 jaar geleden ook veel stammenoorlogen. Daarbij raakten veel Moai beelden beschadigd. Maar de meesten zijn in jaren 50 weer gemaakt. Op de binnen- en buitenhellingen van de krater van de Rano Raraku staan of liggen meer dan 395 Moai. Het is de meest indrukwekkende archeologische vindplaats op de wereld. Het moet een heel bijzonder gezicht zijn om al die beelden te zien staren in de verte. De figuren hebben overhangende wenkbrauwen en geen oogholten. Ze hebben een klein voorhoofd en een uitstekende kin. Armen hebben de beelden niet, deze zijn alleen maar aangegeven. De beelden houden op waar de benen zouden moeten beginnen. Het grootste figuur van de Rano Raraku is 21 meter hoog en is niet afgemaakt. Een ander figuur zit nog in de kraterwand en deze is 15 meter hoog en ook niet afgemaakt. In en rond de krater liggen veel figuren op de oude transportwegen die zes tot acht meter lang zijn. Langs de kust liggen veel figuren die niet zo lang zijn. Deze zijn ongeveer 4 meter. De Moai zijn aan de onderkant 3 meter bij 2,5 meter. 9 / 22

10 Er is een beeld dat Paro heet. Hij weegt ongeveer tachtig ton. Dit beeld hebben ze veel kilometers over de heuvels vervoerd. De onderzoekers weten niet hoe ze dat gedaan hebben. Een Amerikaan denkt dat ze hiervoor hout gebruikten. Ze weten alleen niet of er vroeger bomen groeiden die hiervoor lang en stevig genoeg waren. Er is een afbeelding bekend uit 1722 waarop te zien is dat een beeld op een steen staat die over boomstammen rolt. De bomen moeten dan wel heel stevig zijn om niet kapot te gaan. Andere ideeën gaan uit van de mogelijkheid dat de beelden door de mensen over een laag van wortels en zoete aardappels geduwd zijn. We weten nog steeds niet zeker hoe het vroeger gedaan is. Veel mensen van Rapa Nui geloven dat de beelden verplaatst werden door mana, een magische kracht. Lang geleden gebruiken grote koningen hun mana om de Moai te bevelen hun plaats in te nemen. Mana wordt veel gebruikt in dit gebied. De mensen van Rapa Nui geloven ook dat de Moai zelf mana bezaten. Dit kwam pas in de beelden als hun witte koraalogen werden geplaatst. De beelden gebruikten de mana om de mensen te beschermen. Nu heeft geen enkel beeld nog ogen van koraal en dus is de mana weg. De beelden zijn ingedeeld in 3 groepen. De eerste groep zijn de beelden van de Rano Raraku die geen oogholte hebben. De tweede groep zijn kleine figuren die op platvormen hebben gestaan. Deze hebben nadat ze rechtop zijn gezet oogholten gekregen. De derde groep zijn kleine, brede figuren zoals. De onderzoekers weten niet in welke volgorde de beelden gemaakt zijn. Het enige wat ze weten is dat ze steeds groter werden. 10 / 22

11 Boven op de beelden staan grote rode cilinders. Cilinders zijn buisvormige figuren Deze worden pukao genoemd. Ze zijn gemaakt uit het gesteente van de kleine krater Puna Pau. Niet alle figuren op het eiland hadden pukao. Aan de onderzijde van de cilinder zat een holte zodat de cilinder op het hoofd van het beeld bleef staan. Misschien moesten de pukao haren voorstellen, maar misschien ook wel een tulband. 11 / 22

12 Max Ernst is een beroemde kunstenaar en aan de schilderijen van hem kan je zien dat hij mensen en afbeeldingen van Paaseiland als voorbeeld heeft gebruikt. Een schilderij van Max Ernst Het conserveren van de beelden Door de jaren heen zijn de beelden beschadigd door het weer. Dat heet verweren. Doordat de beelden omgegooid waren, en lang op de grond hebben gelegen zijn ze nog meer beschadigd geraakt. In de jaren vijftig van de vorige eeuw ging men de beelden weer rechtop gingen zetten en toen zagen ze hoe slecht de beelden eraan toe waren. Besloten is de beelden en wat er van over is beter te gaan bewaren, dat heet conserveren. De beelden zijn gemaakt van het vulkanische tuf van de Rano Raraku, dat is vulkanisch as met kleine stukjes gestolde lava erin. De kleur van de onverweerde steen is blauwgroen en een beetje bruinachtig. Als de steen 12 / 22

13 verweerd is, is de kleur geelbruin zoals de kleur van leem. Omdat de steen poreus is neemt hij veel water op. Poreus is als er heel veel kleine gaatjes en kanaaltjes in steen zitten die water kunnen opzuigen. Omdat veel beelden lang op de grond hebben gelegen hebben ze veel water opgezogen waardoor ze erg breekbaar zijn geworden. Door de wind werden de beelden weer droog geblazen en later werden ze weer nat. Hierdoor is de steen voor een deel veranderd in een soort klei. De beelden die zijn blijven staan hebben geen last gehad van water uit de grond omdat ze op een stenen platform staan. De beelden die nu nog op de grond liggen kunnen niet gered worden. De klei is zacht dus als je hem dan zou optillen dan zou hij breken. Toch zijn er nog beelden die nog wel gered kunnen worden. Deze beelden liggen op stenen of op rotsen. Voor deze beelden hebben ze gezocht naar iets dat in de beelden kan trekken en er dan voor kan zorgen dat de zachte steen weer aan elkaar gaat plakken. Het zoeken naar een goede lijm heeft lang geduurd. In 1985 zijn ze het gaan proberen. Het beeld moet dan eerst volgestopt worden met en ander middel dat er drie weken in moet zitten. Hierdoor wordt het beeld steviger en dan kan de lijm gebruikt worden. Om het beeld heen wordt een soort doos gemaakt van plastic die helemaal vol zit met watten. Hierdoor kan het beeld lang nat gehouden worden met het middel en met de lijm. Het beeld wordt dan ook beschermd tegen regen. Ze meten eerst de steen op en weten dan hoe groot deze is. Ze weten dan precies hoeveel middel en lijm ze moeten gebruiken om de hele steen weer sterk te maken. Hier wordt een beeld opgetakeld om het te restaureren. De beelden die zo behandeld zijn in 1986 zijn er nog steeds goed aan toe. Ze weten nu dat de bedachte methode goed werkt en kunnen nu meer beelden gaan conserveren. Een ander manier om de beelden te bewaren is het maken van een soort kopie van het beeld. Dat noemen ze een afdruk maken of afvormen. Zo willen ze een kopie maken die precies op het beeld lijkt. Op deze manier kunnen ze nieuwe beelden maken van de beelden die op de grond liggen en niet meer te maken zijn. Ze smeren de beelden in met rubbersoorten. Als de rubber hard is 13 / 22

14 geworden kunnen ze deze van het beeld afhalen. Op de rubber smeren ze iets dat hard wordt waardoor de rubber niet zo snel kan scheuren. De rubber en het harde spul halen ze later van het beeld af en daar maken ze een hol beeld van. Deze laten ze vollopen met een combinatie van heel ingewikkelde stoffen. Het lijkt op steen. Ze zijn heel lang bezig geweest om goede stoffen te vinden die op het beeld gesmeerd kunnen worden en stoffen waarvan het beeld weer gemaakt wordt. De beelden worden ook nog geverfd zodat de kleur net echt is. De beelden die zo gemaakt zijn kunnen naar tentoonstellingen gebracht worden zodat ook mensen in andere landen de beelden van dichtbij kunnen zien. Ahu Akivi Ahu Akivi is een heiligdom op Paaseiland, dat gebouwd is in het jaar Het bestaat uit zeven beelden die precies kijken naar het punt waar de zon onder gaat op de langste dag. Het was het eerste gerestaureerde object op Paaseiland. De beelden staan ook op lijn met de maan. De beelden staan ver op het land en kijken naar de zee. Dit is anders dan wat de meeste beelden doen. De beelden lagen voorover toen ze gevonden werden en zijn weer terug gezet op de stenen waar ze op stonden. De stenen platforms worden Ahu genoemd. Bij het terugzetten van de beelden hebben ze veel voorwerpen gevonden in putten achter de steen waar ze op stonden. In de putten zaten stukjes bot, schelpen, visgerei en stukken lavaglas. Het is niet bekend of de putten gebruikt werden voor crematies of begrafenissen. Ook bij andere Ahu s zijn resten gevonden van mensen, maar men denkt dat deze begrafenissen er pas zijn geweest nadat de beelden waren omgegooid. Volgens de verhalen zijn de zeven Moai zeven jonge ontdekkingsreizigers die door de Polynesische koning Hotu Matu'a werden uitgezonden om een nieuw thuis voor hem en zijn volk te zoeken. Het zijn de enige Moai die naar de zee kijken. Het is heel goed mogelijk dat deze stenen reuzen de zeven ontdekkingsreizigers moeten voorstellen, maar niemand weet het zeker. Net zoals niemand een antwoord heeft op de vraag wat of wie ze voorstellen of waarom er maar zo weinig naar de zee kijken. De zeven beelden van Ahu Akivi zijn ongeveer 4,8 meter hoog en wegen 18 ton. De langste Ahu is 90 meter, de kortste een paar meter. Sommige platforms zijn 4,5 meter hoog. Ze zijn allemaal even breed. 14 / 22

15 Dit zijn de beelden van de Ahu Akivi. De rongo-rongo De rongo-rongo was het schrift op Paaseiland. Het is net zoiets als de hiërogliefen in Egypte. Het is nog altijd een raadsel wat de tekens betekenen. Ze weten nog steeds de ontcijfering niet van dit schrift. De onderzoekers zijn lang bezig geweest met het uitzoeken van wat het schrift precies betekent. Het is geen schrift met letters zoals dat van ons. De tekens kunnen vele dingen betekenen. Wat ze nu denken is dat de tekens namen en dingen voorstellen. Door de volgorde wordt een verhaal verteld. Sommige belangrijke mensen hadden vroeger ook een eigen symbool als handtekening dat ze op hun staf tekenden. Het rongo-rongo wordt één van de minst begrepen schriften genoemd. Dit is rongo-rongo. Er zijn nog 21 kleitabletten met de rongo-rongo maar vroeger waren er honderden. De / 22

16 overgebleven kleitabletten zijn verspreid over verschillende musea en verzamelingen. Waarschijnlijk zijn de kleitabletten met haaientanden geschreven. Van de 21 kleitabletten hebben er 3 dezelfde tekst alleen dan net wat anders geschreven. Er is ook een klein stuk hout ontdekt met rongo-rongo. Dat was in 1868 gevonden door een pater. Dat is iemand uit de katholieke kerk. Dit is een kleitablet. De pater schreef in een brief aan de bisschop dat er wel honderden kleitabletten op paaseiland waren. Die schreef terug dat hij moest proberen om ze allemaal te verzamelen. Daarna moest hij ze gaan vertalen met hulp van de bevolking. oen de pater opnieuw opzoek ging kon hij er nog maar 21 vinden. Hij vroeg aan de bevolking hoe dat kon. De één zei dat ze verbrand waren omdat er kwade geesten in zouden zitten. En de ander zei dat iemand ze had verstopt om te zorgen dat ze niet vernietigd zouden worden. Hoe ziet rongo-rongo eruit? Ze hebben een heel bijzondere schrijfrichting want ze schreven van links naar rechts en van onderen naar boven. Ze beginnen linksonder in de hoek. Er zijn veel tekens die op dieren lijken. Vaak zijn het vogels maar soms ook vissen en hagedissen. Het meest voorkomende teken lijkt veel op een fregatvogel, dit was het onderwerp 16 / 22

17 van een geloof op het eiland en de vogel werd ook gebruikt voor Make-Make, de oppergod. Sommige tekens lijken op boompjes of op balkjes. Door goed naar de figuren te kijken kan je soms bedenken wat ze zouden kunnen betekenen. Een balkje dat uit twee delen bestaat betekent volgens onderzoekers breken. Een ander figuurtje dat uit twee delen bestaat betekent doorsnijden. Het teken dat zon moet zijn lijkt op een kindertekening van een zon. Er zijn tabletten gevonden waaraan je kunt zien dat ze met de maan te maken hebben. Op Paaseiland zijn ook verschillende oude maankalenders gevonden. Max Ernst heeft ook het rongo-rongo schrift gebruikt als voorbeeld voor schilderijen. 17 / 22

18 Een schilderij van Max Ernst Keith Haring maakt schilderijen die eruit zien als graffiti. De afbeeldingen op zijn schilderijen zijn net grote tekens van het rongo-rongo schrift. 18 / 22

19 Schilderijen van Keith Haring Petrogliefen Petrogliefen zijn beschildering van rotsblokken en rotswanden. Ze zijn overal op aarde te vinden, ook op Paaseiland. Op Paaseiland vindt je ze waar lava heeft gestroomd, bij gladde rotsblokken of in grotten. Er zijn nu ongeveer 4300 Petrogliefen geregistreerd op Paaseiland. Dat is 85% van alle Petrogliefen. Velen daarvan laten afbeeldingen zien van dieren, vogels of vreemd uitziende vogelmensen. Er zijn het meest vogelmensen gevonden. Dat is een combinatie van een fregatvogel en een mens. Het motief van de zogenaamde vogelman was een godsdienstig symbool. Deze speelde een rol bij de wisseling van macht rond 1500 na Christus. Er waren toen deelnemers die meededen aan het vogelman ritueel. Ze moesten een ei vinden van de visdief op de kleine eilandjes Motu Nui Motu Iti en Motu Kaokao. 19 / 22

20 Op deze foto op de achtergrond zie je de 3 eilandjes. Toen de krijgsmannen de macht overnamen gebruikten ze dit ritueel om het eiland te beheersen. Als een vogelman een ei had gevonden deed hij dit in een rieten mandje wat hij rond zijn nek bond en waarna hij terugzwom. Daarna werd de vogelman voor een jaar aangewezen en dan wees hij de mensen aan die voor de regering geofferd moesten worden. Hierdoor ontstonden er steeds weer nieuwe oorlogen. De meeste Petrogliefen van 20 / 22

21 vogelmannen zitten dicht bij de rand van 300 meter hoge klippen. Omdat de Petrogliefen erg op elkaar lijken enken onderzoekers dat ze door een groep ervaren kunstenaars gesneden zijn. Vogelmanpetrogliefen komen buiten het Orongo-gebied bijna niet voor. Andere voorstellingen van Petrogliefen die op de eilanden te vinden zijn lijken erg op de figuren van het Rongo-Rongo schrift. 21 / 22

22 Powered by TCPDF ( Spreekbeurten.info Hier zie je Petrogliefen. Er zijn heel mooie tekeningen bekend van zeedieren die in de rotsen gesneden zijn. In de krater Rano Kano is een wezen te zien met het hoofd van een mens met een lange baard en toch lijkt het op een zeedier. Op een stuk lava in de buurt van Tongariki zijn een tonijn en een schildpad in de rotsen getekend. De staart van een tonijn lijkt op een hoed met gekrulde randen die vroeger gedragen werd. Om de tekeningen heen zitten allemaal kleine ronde holletjes. Onderzoekers denken dat deze gebruikt werden om te rekenen. Het lijkt erop dat iedere stam zijn eigen figuren had want overal op het eiland zijn verschillende figuren te vinden. 22 / 22