Oudejaarsdag Protestantse Gemeente in wording te Zuidland ds. I.J. Bijlsma

Transcriptie

1 Welkomkerk Schriftlezingen: Psalm 138 en Lukas 11:5-13 Tekst: Psalm 138:3,8 Thema: Gods bescherming en trouw (vs. 8) geven moed en kracht (vs. 3) Preek Op een avond als deze gaan er bij de meesten van ons heel wat gedachten door ons heen: We denken terug ad dingen die er in het afgelopen jaar zijn gebeurd; en heel wat onder ons zullen ook vooruitkijken naar de dingen die zeer waarschijnlijk gaan gebeuren.. Ieder van ons is daarin weer anders en gaat daar ook verschillend mee om En natuurlijk verschillen ook de persoonlijke omstandigheden van ieder heel sterk. De één heeft fijne herinneringen aan het nu bijna afgelopen jaar, en dan is er bij hem of haar vooral een gevoel van vreugde; De ander heeft droevige gebeurtenissen meegemaakt en heeft daarom vooral een verdrietig gevoel Heel wat mensen zullen ook met enige aarzeling de drempel van het jaar 2009 overgaan: Een nieuw jaar, maar toch wel met minder hoop en uitzicht. Het komende jaar zal immers te maken krijgen met de schaduwen van de kredietcrisis en werkloosheid, naast de dreiging van de verandering van het klimaat en toch ook nog de terreurdreiging. Jongeren kunnen moeilijk een baan vinden en ouderen lopen het gevaar om zelfs na jaren hun baan kwijt te raken en op straat te staan. En het geweld en de ellende vanuit het Midden-Oosten en vanuit de derde wereld golft via de t.v. en de radio onze huiskamers binnen... Bij de voorbereiding van deze dienst kwam ik het nogal onbekende spreekwoord tegen: Zonlicht alleen maakt woestijnen. Dit is een spreekwoord dat bij de Arabieren vandaan komt. Die Arabieren weten waarover ze praten als het gaat om zonlicht en uitgestrekte woestijnen, onvruchtbare vlakten In ons land en in de meeste westerse landen heeft na de Tweede Wereldoorlog in verschillende opzichten de zon geschenen. Het is bijna onvoorstelbaar, wat er in de afgelopen jaren mogelijk werd, bv. door internet, en de mobiele telefoon; En ook de welvaart tot en met de beurzen stegen tot grote hoogten Maar zonlicht alléén maakt onvruchtbare woestijnen, dat ontdekken wij nu toch ook in o.a. West- Europa en de VS. Anders en misschien wel te scherp gezegd: Veel welvaart is hellevaart gebleken. Copyright Protestantse Gemeente in wording te Zuidland / 5

2 Immers: Heel wat mensen in die welvarende landen hebben zich laten losweken van het geloof in de God van Israël en de Vader van Jezus Christus.. Het vele zonlicht over ons deel van de wereld had tot gevolg, dat veel harten tot onvruchtbare woestijnen werden. Velen bleken alleen maar aan zichzelf te denken en nog meer mensen dachten zichzelf wel te kunnen redden.. Nu zal het voor u en jullie niet iets nieuws zijn, wanneer ik zeg dat de manier waarop we naar het leven kijken, afhankelijk is van veel factoren: En dan noem ik ons karakter, en ons denken (dat in grote lijnen pessimistisch, optimistisch of realistisch kan zijn); En verder zijn er ook onze omstandigheden, onze levenskracht, ons toekomstperspectief enz. Toch is in dit alles, - hoeveel we ook in persoonlijkheden en situaties verschillen - één ding van groot belang Dat is het geloof en de beleving van het geloof En zo kom ik dan bij Psalm 138, van een dichter die ook heel wat heeft meegemaakt. Dat blijkt in elk geval wel uit de verzen 3 en 7: Er waren zorgen en moeiten; en mogelijk - zegt de dichter - zullen die zorgen en moeiten er opnieuw zijn. Hij maakt dit niet concreet, maar hij spreekt wel duidelijke taal. Hij heeft het over een weg vol gevaren, en ook noemt hij de woede van de vijanden.. Toch begint de dichter deze Psalm met lof en dank en deze toon klinkt door de hele Psalm heen. De lof hier klinkt dus niet goedkoop Verschillenden van ons zullen dat herkennen Is er soms niet de ervaring kracht te krijgen boven eigen kunnen? (En) Dat is iets kostbaars om te beleven Ik begon de preek ermee, dat we onze gedachten laten gaan over het afgelopen jaar. Een dienst als van vanavond is een gelegenheid om stil te staan bij de eigen ervaringen, die het jaar kleuren Maar het is beslist niet de bedoeling om daarbij te blijven staan Want Psalm 138 maakt duidelijk, dat de dichter zijn ervaringen niet centraal stelt, maar de ervaring van Gods bescherming en trouw daarin. Wat er toe doet is wat God doet.. Zijn handelen verandert mogelijk niets aan de feitelijke omstandigheden, maar betekent wel nieuwe moed en kracht voor de mens in nood.. Toen ik U aanriep, hebt U geantwoord, mij bemoedigd en gesterkt, lezen we in vs. 3. Copyright Protestantse Gemeente in wording te Zuidland / 5

3 Dit is een belangrijk vers over wat de dichter mocht beleven. God geeft moed en kracht En als gemeente weten we uit ondervinding, wanneer dit ervaren wordt: Meestal als het leven tegenzit Het 2 e couplet uit de berijmde versie van deze Psalm is wat dat betreft illustratief: Als ik welhaast ten offer viel, hebt Gij mijn ziel weer doen herleven. In deze dienst op oudejaarsavond zal er zo ook ruimte zijn om God te danken voor het afgelopen jaar Nu zullen er ook onder ons zijn, die zullen denken en misschien ook wel zullen zeggen: Als we naar ons eigen leven kijken en als we naar het geheel van de wereld kijken, dan is er toch wel weinig reden tot dankbaarheid; Aan het einde van het jaar terugkijkend, zijn we soms meer geneigd om te klagen dan om te danken.. Inderdaad is er heel wat teleurstelling en tegenslag en verdriet Maar dan worden we in deze Psalm ook opgeroepen om niet alleen om ons heen te kijken; Immers, we worden ook opgeroepen om omhoog te zien - naar de HEER. Wel zes keer wordt hier in deze Psalm de naam van de Heer God genoemd. Zoals de meesten van ons wel bekend zal zijn, is er na heftige discussies - in de Nieuwe Bijbelvertaling voor gekozen om voor de naam van God de vier wat kleinere hoofdletters HEER te gebruiken.. Maar in de pas verschijnen Studiebijbel (in de Nieuwe Bijbel-vertaling) is toch weer een andere keuze gemaakt; Want daar worden voor de naam van God dezelfde vier medeklinkers gebruikt als in het Hebreeuws, nl. (de hoofdletters): JHWH Eerlijk gezegd lijkt me deze keuze toch wel een goede zaak Want zo kunnen we dan ook hier in Psalm 138 zelf kiezen hoe we de (in het Hebreeuws ónuitspreekbare) naam van God willen lezen: Bv. de Eeuwige, of de Enige, of de Levende of de Aanwezige.. Want God heeft een Naam; God kan worden gekend als een werkelijkheid en Hij is aanspreekbaar. Daarom blijft ook het noemen van de Naam van God niet zonder gevolg Anders gezegd: Wij mogen de handen vouwen tot het gebed, waarvan volgens de 2 e lezing uit Lucas 12 geldt: Wie zoekt, die vindt, wie vraagt, wordt geantwoord, en wie klopt, wordt open-gedaan.. Dat komt weer overeen met het einde van Psalm 138 met die woorden: Laat het werk van Uw handen niet los. Het lijkt me, dat de dichter van Psalm 138 hier aan het einde van het laatste vers - vers 8 - zijn lezers ook wil aansporen tot gebed Copyright Protestantse Gemeente in wording te Zuidland / 5

4 Dat bidden plaatst ons aan het front van het geestelijk leven; In het gebed, echt gebed, beginnen we Gods gedachten te denken, de dingen te verlangen die Hij verlangt, lief te hebben wat Hij liefheeft; Meer en meer wordt ons dan geleerd de dingen te zien vanuit Gods perspectief. Dit 8 e vers van de Psalm begint met een geloofsuitspraak: De Heer zal mij altijd beschermen.. Dit is - zoals gezegd - een gevolgtrekking uit wat de dichter allemaal beleefd heeft.. Meer nog is het karakteristiek voor het handelen van God; Dit geloofsvertrouwen komt ook tot uiting in de volgende regel: Heer, Uw trouw duurt eeuwig.. Dit geloof in Gods trouw geeft een gevoel van blijde gerustheid en hoop.. Tenslotte is er het biddende vertrouwen, dat God niet laat varen het werk van Zijn handen Is het daarom niet Kerstfeest geworden - het feest van de geboorte van Gods Zoon in Bethlehem?; En is het daarna niet Goede Vrijdag geworden - de dag, waarop Jezus leed en stierf aan het kruis op Golgotha?; En 3 dagen later is Hij opgestaan uit de dood en na 40 dagen naar de hemel gegaan, van waaruit Hij eenmaal zal terugkomen. Zowel Psalm 138 als het hele Evangelie van Jezus Christus zijn zeker ook op de toekomst gericht De Heer zal Zijn werk voor mij voleinden, zingen we id berijmde versie; Hij zal niet loslaten wat Hij is begonnen en ook dat geeft moed en hoop voor de toekomst Nu zou het kunnen zijn, dat sommigen van ons hierbij toch zoiets denken als: Ja, maar die woorden van Psalm 138 zijn duizenden jaren geleden opgeschreven - door mensen met een sterk geloof; en dat vind je in onze tijd eigenlijk nauwelijks meer. Maar dan zou ik toch graag nog weer eens de naam willen noemen van iemand meer van onze tijd, namelijk van de dichter van het prachtige gezang 398 uit het Liedboek: De Duitser Dietrich Bonhoeffer. Hij dichtte dat lied - met als eerste regel: Door goede machten trouw omgeven - toen hij bij de donkere jaarwisseling van 1944/45 in de gevangenis van de Gestapo zat. Alleen het geloof in die God, Die Zijn beloften houdt en Die niet laat varen het werk van Zijn handen, kan hem ertoe gebracht hebben om in die situatie en in die tijd zo n lied te schrijven. Want ook Bonhoeffer wist goed wat lijden en verdriet was; Maar - worstelend - proefde en ontving ook hij de moed en kracht om (tot aan z n terechtstelling begin april 1945) als kind van God te kunnen leven.. Copyright Protestantse Gemeente in wording te Zuidland / 5

5 Eigenlijk hoop ik, dat u of jij straks of vanavond ook die verzen nog eens leest van dat lied 398 Want zó kunnen wij en door die oude woorden van de dichter van Psalm 138 en door verzen van iemand uit de 20e eeuw ertoe aangespoord worden om te geloven en om vast te houden: Dat licht van Gods aanwezigheid (en denk maar aan het symbool van de kaarsen) brandt in onze duisternis - ook in Dat licht van Gods bescherming en trouw geeft moed en kracht!.. Want Gods beloften gaan ook met ons het nieuwe jaar binnen. Ook 2009 is een annus Domini - een jaar van de Heer. We staan er niet alleen voor. Anders zouden we deze onbekende toekomst misschien niet eens aandurven. Er kan immers van alles gebeuren, zowel in ons eigen kleine leven als in de grote wereld. Maar wat er ook gebeuren mag, één ding staat vast: God blijft zorg houden voor wat Hij heeft gemaakt. Onze Heer laat het werk van Zijn handen niet los. Daarbij zullen we niet alleen denken aan ons eigen leven en land, maar aan de hele wereld Ook het jaar 2009 staat in tussen de eerste en tweede komst van Zijn Zoon; Ook dit komende jaar staat onder de boog die zich spant tussen Zijn komst in Bethlehem en Zijn terugkomst op de wolken. Onder die boog is het leven veilig. Dat geloof in Gods bescherming en trouw en het alles biddend in Zijn Vaderhanden leggen geeft moed en kracht (en hoop) - ook voor 2009! Amen. Copyright Protestantse Gemeente in wording te Zuidland / 5