St. Michielsgestel, transcriptie protocol akten van overdracht, etc

Transcriptie

1 St. Michielsgestel, transcriptie protocol akten van overdracht, etc gemaakt door Jan Toirkens - Oorspronkelijke bron Archiefinstelling: Brabants Historisch Informatie Centrum, 's-hertogenbosch (BHIC) Archief: Schepenbank Sint-Michielsgestel (toegang 5121) Inventarisnummer 46 Omschrijving: Protocol van akten van overdracht, etc. 30 maart 1617 tot en met 29 november 1618 (feitelijk vanaf 28 september 1616 tot en met 7 juli 1620, zie aktes) Transcriptie Gemaakt door: Jan Toirkens, Chili Soort: Transcriptie Datum versie 1 11 augustus 2011 aangeleverd aan het project Deze versie: 1 Opmerkingen: De folios op zichzelf zijn NIET genummerd in het protocol. De eenvoudige index voorin verwijst naar de aktenummeringen, links bij het begin van een akte door de secretaris aangegeven, maar slechts doorlopend tot en met nummer 92, daarna zijn de aktes niet meer genummerd. Bovendien zijn enkele tussenliggende aktes NIET door de secretaris genummerd en enkele andere aktes zijn eenvoudig niet meer in het protocol aanwezig. Eventuele correcties en aanvullingen door derden op de, binnen dit project gepubliceerde, transcriptie worden door de maker(s) verwerkt in een nieuwe versie die weer aan het project kan worden aangeboden. Het kopiëren (downloaden) van dit bestand is toegestaan voor persoonlijk gebruik en voor verspreiding op niet-commerciële basis. Commerciële verspreiding is uitdrukkelijk niet toegestaan. Bij gebruikmaking van gegevens uit deze bewerking ten behoeve van publicaties, in welke vorm ook, moet een adequate bronvermelding naar deze bewerking worden aangegeven. Beschikbaar gesteld voor het projekt "VAN PAPIER NAAR DIGITAAL" informatiepagina - statuspagina - St. Michielsgestel Protocol van akten van overdracht etc pag. 1

2 Schepenen voor 1611 : 1. Rutger Jan Robben 2. Peter Evert Adriaens 3. Corstiaen Peter Henricks, 4. Jan Michiel verklaren 5. Corstiaen Goijaert Corstiaens Schepenen : 1. Jan Gerarts van de Loo (*) 2. Jan Henrick Spierincks 3. Peter Janssen (Haerwasser) 4. Herbert Stevens (van Grinsven) 5. Peter Evert Adriaens 6. Bartholomeus Laureijs (=Bartholomeus Pijnappel, JT) 7. Roelof Aert Hagelaers 8. Corstiaen Goijaert Corstiaens 9. Antonis Joosten van Gemert 10. Rutger Corstiaen Spierincks 11. Jan Antonis Joosten 12. Peter Lenaert Adriaens 13. Aert Jan Rutten van Gerwen 14. Peter Jan Schepens (is hij Peter Jan Haerwasser?) (*) Presidentschepen Secretaris : Adriaen Schellens (Schellekens) Schout en kastelijn van Oud Herlaer : Henrick van de Leemputte, daarna señor Elbert Le Lijon Stadhouder voor de schout en het Leenhof van Herlaer : meester Jan van de Lee =================Los1=================== 1-r) Voorblad : Protocol van allerhande aktes, begint 30 maart 1617 tot en met 29 november 1618, nummer 6. =================Los2=================== 2-r) Index (is nummering per akte, links bij begin akte aangebracht, loopt niet geheel parallel met de nummering van de tekstbestanden) september 1616, deling van de kinderen van Lijntken Henrick Aerts november 1616, voogdijbrief voor de minderjarige kinderen van Jan Ansems november 1616, deling voor de erfgenamen van Anneken Ansems november 1616, certificatie van Jan Lamberts 5. 3 december 1616, certificatie van Hendrick Willems cum suis 6. 9 december 1616, certificatie voor Jan Anthonis cum suis december 1616, certificatie voor Peter Thonis cum suis december 1616, procuratie van Peter Diercks van Tartwijck december 1616, procuratie Jan Kievits december 1616, certificatie van Huijbert Adriaens cum suis St. Michielsgestel Protocol van akten van overdracht etc pag. 2

3 decemver 1616, procuratie van jonker Boecop december 1616, opdracht voor Peter Jan Thijssen Januari 1617, procuratie van jonker Raveschot februari 1617, opdracht van Jacop Henrick Adriaens februari 1617, opdracht van Adriaen Jan Rijckaerts februari 1617, certificatie van Gerardt Jan Rijckaerts februari 1617, deling voor de kinderen van Michiel Laureijs maart 1617, certificatie van Adriaen Jacop Diercks maart 1617, certificatie voor Adriaen Henricks maart 1617, certificatie voor Ariaen Henricks en Willem Janssen maart 1617, certificatie van Ariaen Henricks en Ariaen Jacops maart 1617, certificatie van Aert Jan Rutten maart 1617, certificatie van Herbert en Bartholomeus (schepenen, JT) maart 1617, certificatie van Henrick Geraerts van de Loo cum suis maart 1617, procuratie van de schouwe maart 1617, procuratie van Henrick Laureijs Michiels maart 1617, opdracht van Lambrecht Udemans maart 1617, akkoord van Agata Henrick Goijaerts maart 1617, certificatie voor Peter Thomas cum suis april 1617, certificatie voor Peter Janssen cum suis april 1617, opdracht voor Henrick Jan Peters te Vlijmen april 1617, schuldbrief van Henrick Jan Peters april 1617, schuldbrief voor Henrick Jan Vercuijlen en zijn zuster april 1617, certificatie van Adriaen Jacops cum suis april 1617, opdracht of belening door Geertruijd meester Adriaens april 1617, schepenkwitantie voor Bartholomeus Diercks cum suis april 1617, certificatie van Roelof Aert Hagelaers mei 1617, schepencertificatie voor Huijbert Ariaen Huijberts mei 1617, schepenbelofte van Marcelis Jan Spierincks te Driel mei 1617, schepenbelofte van Peter Peter Henrick Goijaerts mei 1617, procuratie van señor Pedre de Middegael mei 1617, afgaan van vruchtgebruik door Jenneken Willem Geverts met opdracht mei 1617, schuldbrief van Daem Peter Daemen juni 1617, opdracht van Peter Everaerts Adriaens juni 1617, schuldbrief van Peter Aert Jacobs juni 1617, certificatie van Jan Michiel Laureijs cum suis juni 1617,certificatie van Gijsbert Peters cum suis juli 1617, certificatie van Ruth Janssen Robben cum suis juli 1617, opdracht van Christoffel Henrick Aerts juli 1617, schuldbrief van Aert Henrick Aerts juli 1617, schepencertificatie van señor Elbert Lelijon augustus 1617, certificatie van Henrick Geraerts van de Loo cum suis augustus 1617, certificatie van Peter Everaerts cum suis augustus 1617, certificatie van Herbert en Bartholomeus cum suis augustus 1617, certificatie van de vrouw van Joostken Eijmert Peters augustus 1617, certificatie van Adriaen Jacops Diercks augustus 1617, certificatie van Bartholomeus Laureijs augustus 1617, certificatie van Jacop Aerts cum suis augustus 1617, certificatie van Willem Mathijssen cum suis St. Michielsgestel Protocol van akten van overdracht etc pag. 3

4 augustus 1617, certificatie van Corst Diercks van Tartwijck september 1617, certificatie van Adriaen Jans Adriaens cum suis september 1617, certificatie van Wouter Jans Marcelis cum suis september 1617, voogdijbrief voor 2 minderjarige kinderen van Jacop Jacops september 1617, certificatie van Lenaert Adriaen Hoecks cum suis september 1617, opdracht van Rutger Reijnders Bolants september 1617, afstand vruchtgebruik door Jacop Jacops van Den Bosch oktober 1617, certificatie van Andries Andriessen cum suis oktober 1617, vernadering door Abraham Huijberts met renunciatie oktober 1617, opdracht van Jan Jacob Jacobs cum suis oktober 1617, certificatie voor Jan Jan Claessen oktober 1617, certificatie van Roelof Aert Hagelaers oktober 1617, certificatie voor Joorden Cornelis november 1617, certificatie en visitatie van Oud Herlaer november 1617, certificatie van Henrick Geraerts van de Loo Januari 1618, certificatie voor heer Gijsbert van Griensven Januari 1618, certificatie voor heer Gielis van de Schoot Januari 1618, procuratie van jonker Johan de Coenen februari 1618, afstand vruchtgebruik door Thomas Willem Claessen februari 1618, opdracht door Cornelis Anthonis van Someren februari 1618, schuldbrief van Thomas Willems Claessen februari 1618, attestatie voor de secretaris Adriaen Schellens maart 1618, certificatie van Jan Huijberts cum suis maart 1618, certificatie van Geraerd Thomas cum suis maart 1618, certificatie van Willem Mathijssen van Beeck cum suis april 1618, procuratie van jonker Johan de Coenen april 1618, deling tussen de weduwe van Thomas Goijaerts en Peter Eijmberts april 1618, opdracht van Anna dochter van Gielis Peters mei 1618, certificatie van Lambert Udemans cum suis mei 1618, certificatie van Jan Hans Jan Claessen cum suis mei 1618, certificatie van Jan Geraerts van de Loo cum suis mei 1618, certificatie van Rutger Corstiaen Spierincks cum suis =================001=================== 3-r) Wij Jan Henrick Spierincks en Peter Jan Haerwasser, schepenen verklaren dat voor ons zijn verschenen Aert, Jan, Christoffel en Jacop, gebroeders en wettige kinderen van wijlen Henrick Aert Roelofs verwekt bij wijlen Catharina dochter van wijlen Jan van Heeze, verder Peter Janssen Mathijssen als man van Metken ook dochter van genoemde Henrick en Catharina, hebben verklaard met elkaar een deling te hebben gemaakt van het bezit dat ze van hun ouders hebben geerfd, alles alhier te St. Michielsgestel. Genoemde Peter Jan Thijssen als echtgenoot krijgt een woonhuis met tuin, boomgaard in totaal groot ca. 3 lopenzaad en 3 roedes, alhier gelegen, ter plaatse genoemd Thede, b.p. jonker Lambrecht Millinck van Gerwen, de gemeenschappelijke straat, Jacob Henricks als deler. St. Michielsgestel Protocol van akten van overdracht etc pag. 4

5 3-v) Nog krijgt hij een stukje land groot ca. anderhalf lopenzaad nabij het genoemde woonhuis, b.p. genoemde Jacob Henricks, Stoffel Henriks, jonker Lambrecht Millincx van Gerwen. Heeft het genot op de Bleecken daar. Hieruit jaarlijks anderhalve stuiver en 2 oort grondchijns te betalen aan de heer van Herlaer, nog aan de pastoor of de vicaris van St. Michielsgestel jaarlijks 7 stuivers, nog aan de erfgenamen van Jan Sanders waarvoor meester Henrick der Kijnderen in Den Bosch rentmeester is, een pacht va 11 zesters rogge per jaar volgens de brief, verder aan Cathelijn van Delft in Den Bosch 7 gulden jaarlijks aflosbaar met 100 guldens. Genoemde Jacob Henrick Aerts krijgt een akker nabij het woonhuis gelkegen en een stukje land ook aldaar groot ca. anderhalve lopenzaad, b.p. genoemde Peter Janssen als deler, Aert Henricks, jonker Lambrecht Millincx van Gerwen, de gemeenschappelijke pad daar. Nog krijgt hij een stukje land groot ca. anderhalf lopenzaad, in het hopveld, m b.p. westelijk Peter Jan Thijssen, oostwaars Aert Henriocks als deler, jonker Lambrecht Millincx van Gerwen. Genoemde Aert Henricks krijgt een stukje land van anderhalf lopenzaad, ook in de akker gelegen nabij het woonhuis, 4-r) b.p. Jacop Henricks als deler, Stoffel Henricks als deler, jonker Lambrecht Millinck van Gerwen, de gemeenschappelijke pad. Nog krijgt hij een stukje land van anderhalf lopenzaad gelegen in het hopveld, b.p. Javop Henricks als deler, Stoffel Henrick als deler, jonker Lambrecht Millincx van Gerwen. Genoemde Stoffel Henricks krijgt een stukje land van anderhalf lopenzaad, gelegen in de akker bij het woonhuis. b.p. Peter Jan Thijssen, jonker Lambrecht Millinck van Gerwen, de gemeenschappelijke pad daar. Nog krijgt hij een stukje land groot ca. anderhalve lopenzaad, gelegen in het genoemde hopveld, b.p. Aert Henricks, jonker Lambrecht van Gerwen. Genoemde Jan Henricks krijgt een akker met de houtopstand en een bepaalde hoek in het Ven daar met het huis dat erop staat genoemd de Giersbergh 4-v) gelegen onder Thede, b.p. Lambrecht van Brauhese, Aert Wouters, de gemeenschappelijke straat, de gemeijnte daar. Hieruit jaarlijks 2 penningen (een negenmenneken is doorgestreept) als grondchijns aan de heer van Herlaer. Moet ook een roede lengte onderhouden aan het hoofd van de hooibrug aan de kant van Herlaer. Voor de eerste keer zullen de 5 delers nog samen voor dat onderhoud zorgen, maar daarna is het voor rekening van Jan Henricks. Nog jaarlijks een malder rogge te betalen aan de H. Geest van Den Bosch, nog aan Mechteld dochter van meester Adriaen Leonis 3 gulden 10 stuivers en aan de erfgenamen van genoemde meester Adriaen Leonis toen hij leefde secretaris van St. Michielsgestel en moet... (in marge onleesbaar). Verder zullen ze samen als delers de schulden betalen die in het sterfhuis zijn bevonden en ook alle achterstand samen betalen en de portie afhandelen waarmee het bezit is belast vanwege Peter Janssen en Jan Henrick Aerts. Verder zeullen ze samen voor de eerste keer een roede lengte opmaken aan het hoofd van de hooibrug, welke verplichting is opgelegd aan genoemde Jan. St. Michielsgestel Protocol van akten van overdracht etc pag. 5

6 5-r) Ieder van de delers doet afstand van aanspraken op elkaars bezit en ze beloven deze deling gestand te doen. Als er op iemands erfdeel meer lasten blijken te drukken zullen ze die samen betalen. Ieder zal de lasten op het eigen erfdeel ook zo betalen dat de erfdelen van de anderen ervoor zijn gevrijwaard. Voorzien van schepensdomszegel. Datum 28 september =================002=================== 5-v) Wij Jan Geraerts van de Loo en Herbert Stevens van Grinsven, schepenen, verklaren dat voor ons zijn verschenen Aert Janssen als man van Lijsbeth dochter van wijlen Ansem Jacops, door deze Ansem verwekt bij wijlen diens vrouw Meriken dochter wijlen Rutger Janssen, verder Jan zoon wijlen Geraert Jan Dielissen als man van Catharina dochter van genoemde Ansem en Meriken, Laureijs Lenaerts als aangestelde voogd over Ansem, Jacop, Willemken Merijken en Jenneken alle minderjarige kinderen van Jan zoon van genoemde Ansem en Merijken, door deze Jan verwekt bij diens vrouw Meriken dochter wijlen Jan van de Merendonck, hebben samen een deling gemaakt van het bezit dat ze van hun zuster Anneken hebben geerfd zijnde dochter van wijlen genoemde Ansem verwekt bij N.N., deels alhire te Gestel gelegen en deels in de vrijdom van Den Bosch. Het lot voor de minderjarigen is gelegd door onze vorster Willem Jorissen. Genoemde minderjarigen krijgen de helft van een akker in totaal groot ca. 5 lopenzaad, gelegen in de Meulenstrraat, b.p. Jan Geraert Jan Delissen, de genoemde Meulenstraat. Verder krijgen ze nog na dood van de weduwe van Henrick Adriaens de helft van een een zekere *boeijse*zoals eerder door het legervolk op dat stuk akkerland is geplaatst. Hieruit jaarlijks een rente van 2 gulden te betalen uit het huis dat eigendom is van Jan Anthonis Joosten staande alhier op de Spurckt onder Den Dungen. Genoemde Jan krijgt de andere helft van het genoemde stuk akkerland, in totalka groot ca. 5 lopenzaad, b.p. het land van de kinderen van Jan Luijcassen, het erf van genoemde minderjarige kinderen, de Meulenstraat daar. 6-r) Dit lot krijgt van Aert Janssen eenmalig een bedrag van 32 guldens te betalen per de eerste St. Jansdag na dood van Geraertken weduwe van Henrick Adriaens. Verder krijgt dit lot ook de helft van een zekere *boeijse* die daar door het legervolk eerder is geplaatst. Genoemde Aert krijgt een bepaald stuk akkerland groot ca. 4 lopenzaad, gelkegen op de Drijborgsche Donck onder de Vrijdom van Den Bosch in Den Dungen, b.p. Jan Delissen van den Steen, Marijke Jan Ansems, een hooiveld eigendom van Peter Lamberts van Roomen, de kinderen van Teuwen Henrick Rutten. Nog krijgt hij een stukk hopland groot ca. 2 lopenzaad, gelegen op de Poeling onder den Dungen, b.p. Rombout Antonissen van Yvelaer, de kinderen van Peter Wouters, het land van Marijken Jan Ansems, de erfgenamen van Thonis Coolen. Daarbij moet het voorste stuk het achterste stuk laten wegen. Dit lot moet aan Jan zoon Geraert Jan Delissen per a.s. St. Jansdag eenb bedrag van 32 gulden betalen. De delers doen over en weer afstand van aanspraken op elkaars bezit en beloven St. Michielsgestel Protocol van akten van overdracht etc pag. 6

7 6-v) deze deling gestand te doen. Als er op iemands erfdeel meer lasten blijken te drukken zullen ze die samen betalen. Ieder zal ook de lasten op het eigen erfdeel zo betalen dat de erfdelen van de anderen ervoor zijjn gevrijwaard. Datum 12 november =================003=================== 7-r) Wij Jan Gerard van de Loo en Herbert Stevens als schepenen verklaren dat voor ons zijn verschenen Aert Janssen als man van Lijsken dochter wijlen Ansem Jacops door deze Ansem verwekt bij diens vrouw Meriken dochter wijlen Rutger Janssen, verder Jan zoon wijlen Gerardt Jans Delissen als man van Catharina ook dochter van genoemde Ansem en Meriken, verklaren dat hun zuster Anneken dochter van deze Ansem en Meriken, diverse erven en bezit had geerfd, deels alhier te Gestel en deels onder Den Dungen en dat dat bezit nog onverdeeld was en de deling niet kon gebeuren omdat Ansem, Jacop, Willemken, Merijken en Jenneke als kinderen van Jan zoon wijlen Ansem en Meriken die Jan had verwekt bij wijlen diens vrouw Meriken dochter wijlen Jan van Merendonck nog minderjarig waren en dat die eerst en vooral voogden dienden te hebben. Zij zullen voor deze deling optreden als hun voogden en verzoeken de schepenen zulks toe te staan. Dat verzoek hebben wij ingewilligd en de benoeming dient te gebeuren in aanwezigheid van onze vorster Willem Jorissen, vanwege de afwezigheid van de schout volgens gebruik alhier zoals in het octrooi is vermeld van keizer Karel V. Wij benoemen hierbij als voogden Adriaen Janssen van de Merendonck die in Den Dungen woont en Laureijs Lenaerts die alhier in Gestel woont. Na het passeren van de akte zal Jan zoon Gerard Jan Dielissen die in den Dungen woont weer als voogd fungeren over het bezit van 7-v) genoemde minderjarige kinderen. De voogden beloven de deling te doen plaatsvinden en daarna het beheerd over hun bezit te voeren en op verzoek daarvan later aan schepenen verantwoording af te leggen. Voorzien van schependoms zegel. Datum 12 novermber =================004=================== 8-r) blanko 8-v) blanko 9-r) Al degenen die deze brief zullen zien of horen, gegroet!. Wij Peter Evert Adriaens en Jan Henrick Spierincks, schepenen verklaren dat voor ons is verschenen Jan Lamberchts oud c sa. 69 jaar die in Gestel woont, daarvoor ondervraagd door onze vorster Willem Horissen, vanwege de bestuurders en inwoners alhier, onder ede heeft verklaard dat hij nog wel weet dat het klooster van de zusters van Orthen in Den Bosch, verplicht was om het hoofd van de grote brug mee te onderhouden, gelegen naast de kerk en wel voor een zevende deel, vanwege de hoeve die eigendom van dat klooster is, gelegen op Haenwijck alhier en op welke hoeve hij nu als pachter woont. Verder weet hij nog dat ongeveer 50 jaar geleden hij als knecht op die hoeve heeft gewoond en in opdracht van zijn meester was uitgestuurd om dat hoofd van de brug te repareren voor het zevende deel en met paard en kar daarheen rijshout, russen en dergelijk materiaal heeft gebracht waarbij ook een zekere Frans ten... St. Michielsgestel Protocol van akten van overdracht etc pag. 7

8 9-v) erbij was die toen op Haenwijck woonde aan het hek van de gemeenschappelijke akker daar dat zijn eigendom was en nu in bezit is van Diersken weduwe van Aert Franssen, die ook het zevende deel moet onderhouden vanwege de woning en het bezit dat die ter plaatse gebruikt. Hij weet ook niet beter dan dat er toen een zekere Goossen Goossen met hem is meegegaan die toen ook op Haenwijck woonde tegenover het bakhuis van de zusters van Orthen en bij diens moeder woonde, die het bezit toen in eigendom had en nu Willem Henrick Brekels toebehoort en die ook mede voor dat onderhoud aan de brug verantwoordelijk was en volgens zijn mening ook voor een zevende deel. Verder meent hij volgens zijn beste weten dat de gebruiker van het bezit waar nu Thomas Willems woont ook eigendom van het genoemde klooster, waar eerder Henrick Mathijssen in een huis woonde dat daar stond voor 3 percelen (blijkbaar samen 3 zevende) op Haenwijck in het onderhoud diende mee te doen, maar hij weet niet zeker meer wie er 10-r) voor het resterende zevende part verantwoordelijk was. Maar hij weet nog wel dat er toen een enkel persoon afwezigwas en dat er toen op diens last diverse potten bier waren gedronken ten huize van meester Adriaen Leonis secretaris destijds, waar nu Michiel Henrick verklaren woont alhier. Datum 23 november =================005=================== Al degene die deze brief zullen zien of zal worden getoond, gegroet. Wij Peter Eevert Adriaens en Peter Janssen Haerwasser, schepenen verklaren dat voor ons is verschenen Henrick Willems oud ca. 60 jaar en Peter Anthonis Joosten oud ca. 68 jaar, beiden kerkmeesters en inwoners alhier, door onze vorster Willem Jorissen opgeroepen, nadat ze daarvoor zijn ondervraagd, 10-v) verklaren vanwege ons als schepenen en vanwege Rutger zoon Corstiaen Henrick Spierincks, dat hij nog zeer goed weet dat in het jaar 1609 op Sacrametsdag in de avond hij er in Oss bij aanwezig was toen Corstiaen Henrick Spierincks in aanwezigheid van genoemde Rutger van een buitenman die hem onbekend was, een bruin paard met een volle bles had gekocht, oud ca. 2 jaar, voor de som van 9 vlaamse ponden, welk geld toen direkt is overhandigd aan de verkoper van dat veulen. Daarna is hij deponent op zijn eigen paard met deze Rutger en diens gekochte bruin veulen terug naar huis gegaan. Dat bruin paard heeft Rutger verder steeds in bezit gehad tot aan afgelopen Pasen toe en toen verkocht aan een zekere Jan Janssen Strick die in Rosmalen woont. Genoemde Peter Anthonis Joosten verklaart dat hij nog heel goed weet dat genoemde Rutger toen op de avond van Sacramentsdag thuis is gekomen op zijn bruine paard dat toen nog maar twee jaar oud was en waarvan Rutger toen zei dat hij het had gekocht op de paardenmarkt in Oss en daarbij nog 11-r) verklaart dat Rutger dat paard steeds heeft gebruikt gehad tot nu toe afgelopen Pasen en het toen heeft verkocht aan Jan Janssen Strick die in Rosmalen woont. Hij verklaar nog dat hij een naaste buurman is van Rutger en zulks zelf heeft gezien. Voorzien van schependomszegel. Datum 3 december St. Michielsgestel Protocol van akten van overdracht etc pag. 8

9 =================006=================== Al degenen die deze brief zullen zien, gegroet. Wij Peter Evert Adriaens en Bartholomeus Laureijssen, schepenen verklaren dat voor ons zijn verschenen Jan Anthonis Joosten oud ca. 64 jaar en Geraerd Jan Rijckaerts oud ca. 41 jaar, inwoners alhier te Gestel daarvoor ondervraagd door onze vorster Willem Jorissen en verklaren onder ede afgelegd bij Adriaen Schellens, bij afwezigheid van onze schout, vanwege Corstiaen zoon Peter Henricks dat ze zeer wel weten dat genoemde producent (=Corstiaen) 11-v) in het jaar 1612 op Sacramentsdag savonds in Oss een rood merriepaard heeft gekocht met een bles en met 3 witte voeten te weten 2 achter en een voor, dat toen 2 jaar oud was. Hij als deponent is toen ook in Oss geweest en is met de producent teruggekeerd naar St. Michielsgestel en hij had dat rode paard bij zich dat de producent sindsdien steeds heeft gebruikt gehad zoals hij weet omdat hij een buurman van hem is en niet ver van hem vandaan woont. Genoemde Gerard Jan Tijckaerst verklaart dat op dei Sacramentsdag savonds in het jaar 1612 toen de producent voorbij kwam rijden, zittend op dat paard, dat toend Corstiaen hem heeft toegeroepen dat hij van Oss kwam en daar dat paard had gekocht en dat paard heeft hij sindsdien steeds gebruikt gehad, zijnde een rode blesmerrie met twee witte voeten achter en een wiite voet voor, destijd 2 jaar oud zijnde. Hij verklaart verder dat hij dat paard in Oss van een vreemde man heeft gekocht op de vrije markt en daarvoor ongeveer 50 gulden had betaald en dat hij dat paard sindsdien steed heeft gebruikt gehad zonder daarvoor enig *licent* te hebben betaald. Voorzien van schependomszegel. Datum 9 december =================007=================== 12-r) schepenen verklaren dat voor ons zijn verschenen Peter Anthonis Joosten oud ca. 68 jaar en Jan zoon Jan Hermans oud ca. 60 jaar, Peter Evert Adriaens oud ca. 49 jaar en Jan Rutten Spierincks oud ca. 46 jaar, allen inwoners van St. Michielsgestel, daarvoor ondervraagd zijnde door de ondervorster Aert Huijberts en hebben de volgende verklaringen afgelegd op verzoek van de erfgenamen van Cornelia weduwe van Jan Henricks welke verklaringen schriftelijk aan de schepenen zijn overhandigd. Ze zijn onder ede gehoord die is afgelegd voor meester Jan van Lee als stadhouder van deze heerlijkheid. Genoemde Peter Anthonis Joosten nadat hij de tekst van de ondervraginbg heeft gelezen, verklaart dat enige tijd geleden maar hij weet niet precies meer wanneer, dat Cornelia weduwe van Jan Henricks in de volle schepenbank vergadering was gekomen, en die heeft toen een schepenbrief laten voorlezen van Gestel om betaling te verkrijgen van enkele jaren achtersstand van een jaarlijkse pacht van 10 zesters rogge, ten laste van Jan zoon Jan Willems Geverts die gebruiker was van het onderpand in kwestie, toen eigendom van Daem Peter Daems. Hij was er zelf bij hoewel toen geen schepen was. Maar hij heeft toen die oude brief wel gezien en weet dat die brief zeer moeiijk was te lezen en daarom meester Adriaen Leonis van Heze deze oude brief na behoren heeft vernieuwd en heeft na enig tijd van die brieflezing toen gezien dat genoemde meester Aert zowel de nieuwe als de oude brief 12-v) in zijn handen had en deze toen heeft horen zeggen *ik wilde dat Neelken de *vreegvrouwe* nu hier was, want ze is al dikwijls daarover hier geweest voor deze brieven en die zijn nu klaar en ik zou haar die nu kunnen overhandigen en de brief is niet aflosbaar is want die is voor de grond uitgegeven*. De deponent weet ook nog dat die oude brief was bezegeld met uithangend zegel, maar was gebroken en slechts gedeeltelijk intakt, maar was verder wel in St. Michielsgestel Protocol van akten van overdracht etc pag. 9

10 behoorlijke staat nog. Ondervraagd zijnde over het tweede artikel, verklaart hij nog dat hij die brief als een behoorlijke brief heeft beschouwd en dat als hij schepen zou zijn geweest hij die wel had durven erkennen om te kunnen reclameren over de achterstand en betaling maar hij weet niet meer of hij toen wel of niet schepen was. Datum 22 december 1616, getuigen Herbert Stevens, Roelof Aert Hagelaers en Peter Jan Haerwasser. Jan zoon Jan Hermans alhier wonend verklaart op het eerste artikel dat hij nog zeer wel weet dat 13-r) Cornelia weduwe van Jan Henricks tot twee keer toe in volle schepenbankvergadering een zekere oude brief heeft laten voorlezen ten laste van Jan Willem Geverts als gebruiker van het onderpand, eigendom van Daem Peter Daemen, welke onderpanden waren belast met een erfelijke pacht van 10 zesters rogge, zonder dat hij weet in welk jaar dat precies is geweest, maar in een van de twee gevallen was hij schepen. Inzake het tweede artikel heeft hij zelf niet op het zegel gelet of dat het al dan niet was gebroken, maar verklaart wel dat de brief verder in goede staat was. Inzake het 3e artikle verklaart hij dat die brief als autentiek en echt had beschouwd en als hij schepen zou zijn geweest, dan zou hij de pacht die in de brief staat genoemd wel als waarachtige schuld hebben durven verklaren en deze aan genoemde Neelken hebben toegewezen. Actum als boven. Genoemde Peter Evert Adriaens oud ca. 49 jaar en inwoner alhier verklaart dat hij niet heeft onthouden in welk jaar dat zulks is gebeurd. Inzake het 2e en 3e artikel verklaart hij 13-v) dat hij toen die brief heeft gezien die was gezegeld, maar of de zegel nog intact was of gebroken weet hij niet meer, maar hij hield de brief wel voor echt en het is mogelijk dat zulks destijds ook als zodanig op de rol is vastgelegd. Actum als voor. Genoemde Jan Mathijs Spierincks oud ca. 46 jaar heeft verklaard dat Cornelia weduwe van Jan Henricks verschillende jaren geleden zonder dat hij precies weet wanneer, in de volle schepenbankvergadering een oude brief heeft laten voorlezen, om betaling te verkrijgen van een jaarlijkse pacht van 10 zesters rogge ten laste van Jan Jan Willem Geverts, als gebruiker van bepaalde onderpanden die eigendom waren van Daem Peter Daemen,welke onderpanden jaarlijks met die pacht was belast en in die tijd was hij ook schepen. Inzake het tweede en derde artikel verklaart hij toen de brief te hebben gezien en dat die ook was voorzien van een zegel of een gedeelte ervan en dat de brief autentiek was en hij refereert hiervoor aan hetgeen daarover is vastgelegd in de rol. Actum als voor. =================008=================== 14-r) Ondervraging op verzoek van Huijbrecht Adriaens en Joris Adriaens om de navolgendegetuigen te horen, of zij hebben gezien dat bij de laatste oogst door genoemde Huijbert op de akker van Dierck Janssen die is gelegen in de Sterten, volgens oud gebruik daar de tienden had uitgezet als pachter van de Kreugentiende, aan Jan en Henricks als broers en kinderen van genoemde Dirck Janssen en dat die de uitgezette tienden evenwel samen met het andere koren hadden opgeladen. En er wordt gevraagd of zijn deponenten van de producent ietshebben ontvangen en wel elk een stuiver. St. Michielsgestel Protocol van akten van overdracht etc pag. 10

11 Wij Jan Hencik Spierincks en Roelof Aert Hagelaers schepnen verklaren dat voor ons zijn verschenen Gijsbert Peters oud ca. 40 jaar en Rutger Eijmbert oud ca. 34 jaar, beiden inwoners en buurlui, daarvoor ondervraagd zijnde door onze vorster Aert Huijberts en hebben bij Adriaen Schellens als secretaris de eed daarvoor afgelegd bij afwezigheid van de officier en de deponenten hebben op verzoek van Huijbert Adriaens en Joris Adriaens als producenten hier als volgt verklaard. Gijsbert verklaart dat hij nog heel goed weet dat hij bij de laatste oogst heeft gewerkt op het veld niet ver van dat van de akker van Dierck Janssen genoemd de Stempels er toen bij was gehaald en geroepen door het volk van genoemde Huijbert Adriaens als een van de producenten, waar Jan en 14-v) Henrick als broers en kinderen van wijlen Dierck Janssen op hun wagen een zekere hoeveelheid garven haver hadden geladen die op deze akker lagen, zowel de garven die naast de rijen lagen als ook de garven die achter elkaar lagen. Toen heeft genoemde Huibert een van de producenten gezegd tegen deze broers en ook tegen Rutger Eijmerts die er vanwege de producent bij was geroepen * ziet mannen, dit volk, bedoelend de twee zoons van Dirk Janssen, laden mijn tienden op die ik tegen mijn wil in pacht heb*. Daarop hadden genoemde Jan en Henrick als broers geantwoord, * hij geeft al veel toe*. Waarop Huibert toen direct had gerepliceerd en tegen genoemde producenten en tegen Rutger zei *ziet en neemt gij mannen dat geld en houdt in gedachten hetgeen hier is gebeurd zodat ik te zijner tijd mij daarmee kan behelpen* en ze verklaren dat ze van genoemde producent elk een stuiver hadden gekregen. Genoemde Rutger Eijmberts heeft daarop deze Huijbert zijn weg laten vervolgen en de twee broers zijn naar huis gereden met hun wagen met daarop alle haver die op de akker lag. (blijkbaar was de stuiver een gebruik om iemand later als getuigen te kunnen vragen). Genoemde Rutger Eijmerts verklaart nog wel te weten dat toendertijd Huibert Adriaens als een van de producenten, hem deponent toen hij op de akker werkte. hem heeft opgehaald en gevraagd om naar de akker te komen eigendom van Dierck Janssn van de Ven gelegen in de Stempels en dat hij deponent toen heeft gezien dat Jan en Henrick als kinderen van genoemde Dierck Janssen van de Ven, op hun wagen bepaalde garven haver die eerst op de akker lagen, aan het laden waren, die zowel binnen als buiten de rijen lagen en dat hij deponent genoemde Huijbert heeft horen zeggen tot beide broers, * gij mannen, ik zou ook wel wat willen hebben*, 15-r) waarop beide broers hadden geantwoord * hij geeft al veel toe*. (bedoeld is de eigenaar lijdt verlies). Daarop had Huijbert geantwoord tegen de beide broers en tegen Gijsbert Peter van hiervoor * neemt gij mannen daar in geld*, dit volk (bedoelend deze 2 broers) laadt mijn tiende op. Houdt dit in herinnering zodat ik mij daarop later kan beroepen*. De deponent verklaart nog dat hij van Huijbert een stuiver heeft ontvangen. Voorzien van het schependomszegel. Datum 23 december =================009=================== Wij Jan Henrick Spierincks en Bartholomeus Laureijns schepenen, verklaren dat voor ons is verschenen Peter zoon Jan Mathijssen van Antwerpen als man van Mechteld dochter van wijlen Henrick Aerts de Roijen en verkoopt (=belooft ) aan Joost Janssen van Gerwen die voortaan een jaarlijkse rente van 3 karolusguldens te betalen, elke gulden van 20 stuivers St. Michielsgestel Protocol van akten van overdracht etc pag. 11

12 steeds met Kerstmis en voor de eerste keer met a.s. Kerstmis, vrij van alle lasten, op onderpand van een woonhuis, tuin, boomgaard etc. gelegen te St. Michielsgestel onder Thede, b.p. jonker Lambert Millinck van Gerwen, de gemeenschappelijke straat, Jacop Henrick Aerts. De schuldenaar belooft de rente te garanderen en 15-v) het onderpand in goede staat te houden voor de betaling ervan. Verder zal hij de chijnsen aan de heer van Herlaer betalen, zijnde anderhalve stuiver, nog aan Catarina Delfts die in de stad Den Bosch woont jaarlijks 7 gulden, aan Henrick der Kinderen als gemachtigde jaarlijks 11 zesters rogge ofwel daarvoor 11 gulden. Datum 30 december Peter of zijn erfgenamen mogen de rente altijd aflossen tegen betaling van 50 karolusguldens met alle achterstand ervan behoudens dat hij een half jaar vooraf moet opzeggen. =================010=================== 16-r) Al diegenen die deze brief zullen zien of horen lezen, gegroet. Wij Jan Henrick Spierincks en Bartholomeus Laureijnssen schepenen, verklaren dat voor ons is verschenen Peter Diercks van Tartwijck inwoner alhier en geeft namens zijn opdrachtgevers, verdere machtiging gegeven aan Marcelis Willem Marcelis en aan Dierck Janssen Hermans inwoners alhier te Gestel, afwezig zowel al aanwezig om namens hem als pachter van de imposten op het gemaal en vleeswaren in het dorp Asten voor de tijd van een half jaar ingaande de eerste van deze mnaand, de *vont* (inkomsten) te halen en ontvangen van de inwoners te Asten, die ze hem of zijn opdrachtgevers schuldig zijn vanwege die verpachting. De gemachtigden dienen daarvoor te kwiteren 16-v) of afspraken te maken over de boetes die daarop geheven worden etc. en ze mogen ook weer andere gemachtigden daarin benoemen. De gemachtigden dienen daarin verder alles te doen hetgeen hij als opdrachtgever zelf ook gedaan zou hebben. Peter belooft alles na te komen wat door zijn gemachtigden daarin gedaan zal worden en zal hen daarvoor vrijwaren, maar de gemachtigden moeten hem later daarvan wel rekening en verantwoording doen. Voorzien van schependomszegel. Datum 14 december =================011=================== 17-r) Al degenen die deze brief zullen lezen of horen lezen, gegroet. Wij Jan Henrick Spierincks en Bartholomeus Pijnappel, schepenen verklaren dat voor ons is verschenen Mechteld weduwe van Willem Kievits en machtigt hierbij haar oudste zoon Jan Kievits en geeft hem machtiging om vanwege haar te verschijnen voor schepenen van de vrijheid Turnhout of elders waar nodig en daar ten behoeve van de koper of kopers, een stukje land in het gehucht van Loqueren te Turnhout, groot ca. 80 roedes over te dragen, b.p. Jan de Wilde, Willem N. De gemachtigde moet de koper daarin garanderen en zich daarvoor verbinden in persoon en bezit etc. Verder moet hij namens haar de achterstand innen in Wechelaer Sant in het gehucht Vlummeren in het land van Turnhout, te vorderen van de weduwe van Hans Bloem of diens erfgenamen enn van de erfgenamen en weduwe van Peter Buijns aldaar. St. Michielsgestel Protocol van akten van overdracht etc pag. 12

13 17-v) De gemachtigde moet hen daarvoor daarna kwiteren of als het nodig is de vorderingen in rechte afdwingen en alle processen daarvoor voeren. Verder moet de gemachtigde alles doen dat in de zaak nodig is en de opdrachtgeefster belooft alles na te komen wat door haar zoon hierin zal worden gedaan en zal hem daarvoor vrijwaren. Maar de gemachtigde moet haar later wel rekening en verantwoording afleggen. Datum 17 december =================012=================== 18-r) Voor jonker Gerard Boeckop en schepenmachtiging te maken voor jonker Arnoud van Boeckop zijnde diens oudste soon, licentiaat in de rechten, om namens de opdracht gever alle vorderingen van welke aard dan ook te innen en met rechtsmiddelen te verkrijgen. Datum 17 december 1616, getuigen als schepenen Jan Henrick Spierincks en Bartholomeus Pijnappel. =================013=================== Ter instantie van Mechteld weduwe van Willem Kievit, door schepenen een machtiging te maken voor haar zoon. Eerst om de verkoop van een stukje akkerland goed te keuren groot ca. 80 roedes, gelegen onder Turnhout in het gehucht van Loqueren. De koper moet hierin garantie worden geven etc. Verder moet haar zoon voor haar een vordering innen van de weduwe van Hans Bloems die te Wecheler Sant woont en nog een andere vordering vanwege een verkochte koe van de weduwe van Peter Buijens of haar kinderen wonend te Vlummeren. Schepengetuigen als boven. =================014=================== 18-v) Wij heren schepenen van St. Michielsgestel hebben hierbij opdracht gegeven aan Joost Janssen de Visscher als aftredend borgemeester hier om binnen 14 dagen na behoorlijke aanmaning hiervan een bedrag van 3 gulden 15 stuivers te betalen aan jonker Geraert van Boeckop ter voldoening van hetgeen die voor hem heeft voorgeschoten voor de gemeente hier. Bij niet nakoming zal daarna direkt beslag worden gelegd op zijn kosten en geven hierbij de vorster daarvoor machtiging. Als bewijs zal een kwitantie dienen en dat zal hem vanwege de afrekening als borgemeester kwijten. Datum 17 december 1616 =================015=================== 19-r) Al diegenen die deze brief zullen zien of horen lezen, gegroet. Wij Peter Evert Adriaens en Bartolomeussen als schepenen verklaren dat voor ons is verschenen Aernt zoon van Jan Rutten van Griensven oud ca. 57 jaar en Joost Janssen Wouters oud ca. 55 jaar, beiden inwoners alhier die door de vorster Willem Jorissene daarvoor zijn gevraagd en hebben onder ede verklaard, op verzoek van Pauwels Bastiaen van Rode en Gerart Janssen Spierincks als voogden over de 4 minderjarige kinderen van Henrick Henrick Goijaert Hoppenbrouwers, dat ze zeer wel weten 19-v) dat deze 4 kinderen alhier te Gestel ter plaatse genoemd op de Mughovel een bepaald vervallen huis bezitten van 4 gebonten dat in 4 jaar tijd nooit bewoond is geweest omdat het ernstig is vervallen, zodat daar niemand wil wonen. Verder is het aan alle kanten boven en beneden zonder dak en wanden, zodat de minderjarigen er jarenlang geen profijten van hebben gehad maar wel veel schade geleden. Het is daarom wenselijk dat de producenten die 4 gebonten in het openbaar gaan verkopen en het geld daarvan aanwenden voor de kinderen St. Michielsgestel Protocol van akten van overdracht etc pag. 13

14 en voor hen beleggen. Als dat niet zou gebeuren zou het huis etc. na verloop van tijd helemaal niets meer waard zijn. De deponenten zijn naaste buurlui en als zij zelf eigenaars van het huis zouden zijn, zouden ze het direkt verkopen. Datum 4 maart =================016=================== 20-r) blanko 20-v) blanko 21-r) Al degenen die deze brief zullen zien of horen lezen, gegroet. Wij Peter Evert Adriaens en Jan Henrick Spierincks, schepenen verklaren dat vandaag voor ons zijn verschenen Herbert Stevens en Bartholomeus Laureijns beiden onze collegaschepenen, die hiertoe zijn opgeroepen door onze vorster Aert Huijberts en hebben de eed afgelegd bij Adriaen Schellens secretaris alhier die daarvoor is geautoriseerd door meester Jan van de Lee, stadhouder hier en zijn op verzoek van Gerard zoon Dierck Adriaens Vilt ondervraagd. Ze hebben verklaard dat ze ermee bekend zijn dat de producent (=Gerard, JT) uit katholieke en eerlijke ouders is geboren als wettige zoon van Dierck Adriaens Vilt en van Meriken Denissen van Someren. De deponenten verklaren dat ze zijn ouders vele jaren hebben gekend en dat deze ouders hier in St. Michielsgestel zijn begraven, Verder verklaren ze dat Gerard alhier in Gestel is geboren en van jongsaf aan in het katholieke geloof is opgebracht, maar vanwege langdurige ziektes en andere oorzaken is hij verarmd en zijn vrouw is nu onlangs gestorven en heeft 3 kleine kinderen van hem achtergelaten, welke kinderen door zijn naaste vrienden worden opgevoed omdat het anders zou kunnen gebeuren dat ze door gebrek 21-v) in probleme zouden komen. Hij leeft thans in grote armoede, zonder troost, hulp of bijstand van iemand. De deponenten verklaren dat ze naaste buren zijn van Gerard en zijn omstandigheden dus zeer goed kennen. Actum 14 maart =================017=================== 22-r) Al degenen die deze brief zullen lezen of horen lezen, gegroet. Wij Peter Everts Adriaens en Peter Janssen Haerwasser, schepenen verklaren dat voor ons zijn verschenen jonker Johan van Raveschot heer tot Sgrevelduijn, Waspick en Cappel en machtigt hierbij zijn zoon jonker Adolph van Raveschot en geeft hem volmacht om voor schepenen van de stad Den Bosch of elders waar dat nodig is, daar bepaald bezit, rentes, chijnsen en pachten over te dragen en te verkopen, waar dat bezit zich ook bevindt, welk bezit hij onlangs in een bepaalde boedeldeling van jonker Johan van Bloemedael na diens dood als weduwnaar van joffrouw Catharina van Raveschot, voor diens erfdeel heeft verkregen. De gemachtigde dient de koper ervoor te waarborgen en op onderpand van zijn persoon en bezit de verkoop gestand doen. Verder moet de gemachtigde daarin alles doen hetgeen de opdrachtgever zelf ook voor ogen gehad zou hebben. De opdrachtgever belooft alles na te komen wat door zijn zoon zal St. Michielsgestel Protocol van akten van overdracht etc pag. 14

15 22-v) worden gedaan. Maar de gemachtigde moet hem later wel rekening en verantwoording afleggen. Voorzien van schependomszegel. Datum 20 Januari =================018=================== Jacop zoon wijlen Henrick Adriaen van Griensven verwekt door deze Adriaen bij diens vrouw Beatricx dochter wijlen Henrick Willems, verkoopt aan Marcelis en Willem, broers en kinderen van wijlen Willem Marcelissen van der Merendonck, de helft van een stuk akkerland, genaamd het Gestelmenneken, in totaal groot ca. anderhalve lopenzaad, gelegen in de parochie Gemonde alhier te Gestel bij Herlaer, ter plaatse genoemd op de Slijbeeck, b.p. het busselke van jonker Coenen, de kinderen en erfgenamen van Adriaen Henricks tot aan de halve sloot daar. 23-r) De verkoper belooft de verkoop gestand te doen en alle lasten daarin af te handelen. Schepenen hierbij waren Jan Geraerts van de Loo en Jan Henrick Spierincks. Datum 4 februari =================019=================== Wij Jan Henricks Spierincks en Bartholomeus Laureijns, schepenen verklaren dat voor ons is verschenen Adriaen zoon wijlen Jan Rijckaerts (door deze Jan en dien vrouw Aelken Joerdens = doorgestreept), en verkoopt aan Jan Gerards van de Loo een stuk akkerland groot ca. een lopenzaad, gelegen in de parochie Gemonde alhier te Gestel bij Herlaer ter plaatse genoemd het Rullaer, b.p. Jan Gerards van de Loo, genoemde Adriaen als verkoper zelf. Het perceel heeft recht om te wegen over een ander stuk land ernaast van de koper groot ca. 4 lopenzaad, dat de koper eerder had verkregen van Dielis zoon meester Adriaens.... De verkoper belooft de verkoop gestand te doen en alle lasten af te handelen. Datum 4 februari 1617, getuigen als schepenen hierbij Jan Henrick Spierincks en Bartholomeus Laureijns. =================020=================== 23-v) Al degenen die deze open brief zullen lezen of horen lezen, gegroet. Wij Jan Henrick Spierincks en Roelof Aert Hagelaers, schepenen verklaren dat vandaag voor ons zijn verschenen Gerart zoon van Jan Rijckaerts oud ca. 40 jaar en Peter zoon Gijsbert Claessen van den Broeck oud ca. 37 jaar, beiden inwoners alhier en zijn daarvoor opgeroepen door onze vorster Willem Jorissen en hebben daarvoor de eed afgelegd bij Adriaen Schellens onze secretaris die daarvoor was geautorizeerd door meester Jan van de Lee stadhouder bij afwezigheid van onze schout. De verklaren op verzoek van Agatha weduwe van Henrick Goijaerts van de Donck, nadat ze door ons schepenen daroverz ijn ondervraagd, vanwege deze Agatha en vanwege Henrick Goijaerts van de Donck als producente, dat zij zeer goed weten dat genoemde Henrick Goijaerts toen hij leefde sinds het jaar 1604 met haar kinderen altijd een zwartbruin merriepaard in gebruik heeft gehad met een bles, zoals ook vandaag de dag nog. Dat paard heeft zoals de deponenten verklaren 24-r) Henrick Goijaerts gekocht zoals ze zelf van hem gehoord hebben gekocht op de vrije paardenmarkt te Oss in het jaar 1604 op Sacramentsdag. De deponenten zijn naaste buurliui van Agathe en weten daarom dat Agataha dat paard tot aan vandaag de dag in bezit heeft gehad. De getuigen zijn mannen met een goede reputatie. Voorzien van schependomszegel. Datum 14 februari St. Michielsgestel Protocol van akten van overdracht etc pag. 15

16 =================021=================== Al degenen die deze open brief zullen lezen of horen lezen, gegroet. Wij Jan Henrick Spierincks en Peter Janssen Haerwasser, schepenen verklaren dat voor ons is verschenen Adriaen Jacob Diercks, oud ca. 49 jaar en Willems zoon Willem Marcelis van de Merendonck, oud ca. 33 jaar, beiden inwoners van 24-v) St. Michielsgestel, na te zijn ondervraagd door onze vorster Willem Jorissen, waarvoor de eed is afgelegd bij Adriaen Schellens als secretaris alhier daartoe gemachtigd zijnde door meester Jan van de Lee als stadhouder bij afwezigheid van de schout. Ze verklaren ten behoeve van Adriaen Henricks dat zij deponenten zeer goed weten dat de producent (=Adriaen, JT) altijd een zwart merriepaaard in zijn bezit heeft gehad, zijnde * hardtants* met een witte bles op het voorhoofd en twee gedrukte plekjes op de rug en voor met twee witte voeten. Dat paard heeft hij van jongsaf aan in zijn huis gehad en is daar *gevollent en geworpen * geweest (geboren) zonder dat hij dat paard ooit heeft verkocht of geruild gehad. De deponenten verklaren dat ze naaste buurlui zijn van de producent en er daarom goed van op de hoogte zijn. Wij als schepenen verklaren dat de deponenten personen zijn met een goede reputatie. Voorzien van schependomszegel. Actum 3 maart =================022=================== 25-r) Wij schepenen uit de vorige akte verklaren nog dat de zelfde producenten hebben verklaard dat genoemde producent Adriaen Henricks nog een andere zwart merriepaard in gebruik heeft met een witte ster op het voorhoofd en een kleine *haerkensneuse*, dat 6 jaar oud is. Er wordt hetzelfde door de producenten verklaard over het bezit ervan. =================023=================== Wij Jan Henrick Spierincks en Peter Janssen Haerwasser, schepenen verklaren dat voor ons is verschenen Adriaen Henricks oud ca. 60 jaar en Willem Janssen, beiden inwoners alhier en zijn door de vorster Willem Jorissen daarvoor opgeroepen en hebben de eed afgelegd bij Adriaen Schellens secretaris alhier, daarvoor geautorizeerd door meester Jan van de Lee als stadhouder bij afwezigheid van de schout. Ze verklaren op verzoek van Jan Jan Geerlings dat deze Jan als producent een bepaald roodbruin hengstpaard in bezit heeft, oud ca. 3 jaar met een klein blesken op het voorhoofd,... manen en staart en dat dit henstpaard van jongsaf aan aldaar is *gevollent ende geworpen* en grootgebracht. 25-v) De deponenten verklaren dat ze naaste buurlui zijn van genoemde Adriaen en dat ze zulks dus zeer goed weten. Ze hebben ook gezien dat indertijd dat hengstpaard maar 8 dagen *gevollent en geworpen was* en dat het sindsdien altijd in bezit van de producent is geweest. Verder verklaart Willem nog dat toen het paard was geworpen hij bij de producent woonde en er nog steeds woont en dat het paard in de weide was geworpen en dat hij dat paard toen naar het huis van de producent heeft gebracht en gedragen en dat het paard daar sinsdien steeds is grootgebracht. Actum als voor. =================024=================== Wij genoemde schepenen op de zelfde dag verklaren dat verschenen is Adaarien Henricks oud ca. 60 jaar en Adriaen Jacobs oud ca. 48 (?) jaar en verklaren ten behoeve van Willem Willem Marcelissen van der Merendondk dat deze Willem als producent steeds een zeker St. Michielsgestel Protocol van akten van overdracht etc pag. 16

17 roodbont hengstpaard in bezit heeft gehad zijnde 4 jaar oud met 2 glazen ogen en vier witte voeten en een *vlessenstert* met zwarte...(valt weg in rand) en dat die dat paard van jongsaf aan heeft grootgebracht en dat het daar in diens huis is *gevollent en geworpen*. Ze weten dit omdat ze naaste buurlui zijn van genoemde producent en dat paard daar altijd hebben gezien vanaf de tijd dat het was geboren. =================025=================== 26-r) Deling van de 8 kinderen van wijlen Michiel Laureijs Michiels. Voor schepenen zijn verschenen Willem, Jan, Lambert, Handrick en Aert, broers en zoons van wijlen Michiel Laureijs, verder Willem zoon Daendel Handricks als man van Mechteld dochter van henoemde Michiel, verder Hilleken dochter van genmoemde Moichiel met haar voogd, nog Corstiaen wijlen Jan van Hees als man van Mariken ook dochter van genoemde Michiel door deze Michiel verwekt bij Aelken wettige dochter van wijlen Jan Aerts van den Gasthuis toen hij leefde, maken hierbij een deling van het bezit dat ze na dood van hun ouders hebben geerfd, deels gelegen onder St. Michielsgestel en deels er buiten. Willem zoon Michiel Laureijs krijgt een woonhuis, esthuis, schaapskooi, tuin, boomgaard, akkerland etc. groot ca. 14 lopenzaad, gelegen in de parochie van Gemonde onder Schijndel, ter plaatse genoemd de Vogelsanck, b.p. de gemeijnte, Corstiaen Janssen van Hees, Aert MMichiels, Willem Daendels beide als delers. Er is recht van overpad over het deel van Corstiaen Janssen, zoals het genoemde huis vele jaren lang heeft gehad. 26-v) Hieruit jaarlijks 19 stuivers en 5 penningen als chijns te betalen op St. Maartensdag aan de heer van Boxtel en verder de dorpslasten. Genoemde Jan zoon Michiel Laureijs krijgt een stuk hopland genoemd de Nieuwen Akker, nog krijgt hij een stuk teulland genoemd het Bre Eijnde met een zeker hooiland en houtwas alñes aan elkaar gelegen in de jurisdictie van Schijndel ter plaatse genoemd op het Oetelaer, b.p. Handrick Laureijs en meer anderen, Jan Hendrick Lijpers. Nog krijgt Jan de helft van een veld genoemd het Bordelen groot ca. 3 morgens voor het totaal, zijnde heide en weiland, gelegen in de jurisdictie van St. Oedenrode ter plaatse genoemd de Schutstraat, b.p. Peter Rutten en meer anderen, Roelof Andries met meer anderen, Jenneken weduwe van Hendrick Aerts, Mathijs Bartholomeus, de gemeijnte. Nog krijgt hij een deel van een hooiland genoemd de Karsmaecker in totaal groot ca. 8 morgens gelegen aan de Pettelaer in de vrijdom van Den Bosch, b.p. de heer van Herlaer, het klooster van Orthen en meer anderen, Gijsbert Janssen, de gemeijnte. Nog krijgt hij een kampje naast de gemeijnte groot ca. anderhalve morgen en nog het vierde part van de genoemde resterende 6 en een halve morgen land. Genoemde 6 en een halve morgen mag wegen over het veldje van anderhalve morgen naast de gemeijnte en over het perceel onder Schijndel. De percelen zijn vrij van jaarlijkse lasten behalve de dorpslasten. 27-r) Genoemde Lambert en Aert krijgen samen, elk de helft, een woonhuis, eshuis, schuur, varkenskooi, tuin, boomgaard en hopland etc. groot samen ca. 8 lopenzaad gelegen in de jurisdictie van St. Oedenrode in de parochie Gemonde genoemd op het Berselaer, b.p. Katelijn weduwe van Goijaert Ruelens en haar kinderen, Corstiaen Jans van Hees als deler, Jorien Damen en meer anderen, Cornelis Dircks, de gemeijnte. Nog krijgen ze een stuk land deels akker en deels hooiland met houtwas groot ca. 10 lopenzaad, gelegen in de parochie St. Michielsgestel Protocol van akten van overdracht etc pag. 17

18 Gemonde in de jurisdictie van Schijndel ter plaatse genoemd de Vogelsanck, b.p. de gemeijnte, Aert Michiels als deler, Gerit Aert Gerits. Dit perceel mag wegen over het andere deel naarde Luijsige heijde daar. Het bezit is vrij van lasten behalve de dorpslasten. Genoemde Lambert Michiels alleen krijgt het vierde deel van 6 en een halve morgen hooiand 27-v) uit een veld van 9 morgens waarvan Jan Machiels anderhalve morgen naast de gemeijnte heeft gekregen, genoemd de Kersmaecker gelegen aan de Pettelaer in de vrijdom van Den Bosch, b.p. de heer van Herlaer, het klooster van de zusters van Orthen en meer anderen, Gijsbert Janssen, de gemijnte. Dit vierdepart mag wegen over het veldje van anderhalve morgen. Nog (op los strookje papier) krijgt Lambert alleen een weiland gelegen in de jurisdictie van Schijndel ter plaatse genoemd op de Beeck, b.p. de tafel van de H. Geest in Den Bosch, Koerst Goijaerts, Jan Dielis, de gemeijnte. Genoemde Aert alleen krijgt een nieuwe schuur met het akkerland en heiland, in totaal groot 18 lopenzaad, gelegen in de parochie van Gemonde onder Schijndel ter plaatse genoemd in de Vogelsanck, b.p. Lambert Michiels, Willem Michiels, beiden als delers, Corstiaen Janssen van Heesch, de gemeijnte. Hieruit jaarlijks aan de H. Geest van Den Bosch 6 pond paijment en de dorpslasten te betalen. Genoemde Lamnert moet per a.s. St. Bavodag aan Willem Daendels 50 gulden eens betalen met een rente van 3 gulden. Genoemde Handrick zoon wijlen Michiel Laureijs krijgt een hooiveld genoemd de Rieststock met gezaaide heesters en opgaande bomen, groot ca. 4 lopenzaad gelegen in de parochie van Gemonde onder St. Michielsgestel, rondom in de gemeijnte daar. Nog krijgt Hendrrick een stuk akkerland genoemd de Kijnderacker groot ca. 5 lopenzaad gelegen in de zelfde parochie en heerlijkheid, b.p. een gemeenschappelijke rijweg, Mechteld dochter van meester Adriaen Luenis en meer anderen, Margriet weduwe van Gielis Hendrick Laukens, Lambert Michiels. Nog krijgt hij de helf van een stuk land genoemd het Bordelen, in totaal groot ca. 4 morgens deels heide en deels weiland, gelegen in de juridictie van St. Oedenrode ter plaatse genoemd de Schutstraat, b.p. Peter Rutten en meer anderen, 28-r) Roelof Andriessen, de erfgenamen van Hendrick Aerts, Mathijs Bartholomeus. De percelen zijn vrij van lasten behalve uit het halve veld jaarlijks 3 stuivers en twee en een half oort aan de heer van Boxtel op St. Mertensdag als grondchijns en uit de Rietstock jaarlijks een *smal chijnshoen* aan de heer van Herlaer op St. Mertensdag. Genoemde Willem zoon Daendel Handricks als echtgenoot krijgt een stuk akkerland groot ca. 4 lopenzaad, gelegen in de baronie van Boxtel en parochie van Gemonde, b.p. Peter Peters, de gemeenschappelijke straat, Peter Janssen. Nog krijgt hij een stuk akkerland groot ca. 2 en een halve lopenzaad, gelegen te St. Michielsgestel in de parochie van Gemonde ter plaatse genoemd op Dochel, b.p. de erfgenamen van Peter Gijsberts, Willem Michiels, 28-v) het erf eigendom van de kapelaan van de parochiekerk van Gemonde, de vrouwe van Campen. Er is recht van overpad daar zoals van oudsher. Nog krijgt Willem een stuk land deels houtwas en deels hopland, groot ca. 6 lopenzaad, gelegen in de parochie van Gemonde in de jurisdictie van Schijndel. ter plaatse genoemd de Vogelsanck, b.p. Korst Janssen van Heesch als deler, de gemeenschappelijke straat, de erfgenamen van Adriaen Zeeghers, St. Michielsgestel Protocol van akten van overdracht etc pag. 18

19 Willem Michiels als deler. Er is recht van overpad over de weide van Corstiaen zoals van oudsher. Nog krijgt hij de helft van een stuk van 7 morgens hooiland in een veld van 8 morgens naast een veldje bij de gemeijnte daar groot ca. 2 lopenzaad genoemd de Kersmaecker gelegen aan de Pettelaer in de vrijdom van Den Bosh, b.p. het klooster van de zusters van Orthen en meer anderen, Gijsbert Janssen, de gemeijnte. Er is overpad over het veldje van anderhalve morgen naast de gemeijnte daar. (eerder staat er 2 lopenzaad, JT). Het bezit is vrij van lasten. Genoemde Hilleken met haar voogd krijgt 29-r) een woonhuis, schuur, esthuis, tuin, boomgaard, hopland, akker- en hooiland, alles aan elkaar gelegen, groot ca. 12 lopenzxaad, gelegen in St. Michielsgestel in de parochie Gemonde ter plaatse genoemd de Kaert, b.p. Adriaen Diercks, Adriaen Jan Rijckerts, de kerk van Gemonde, Bartholomeus Janssen, Corstiaen Goijaerts, Pauwels Pauwels. Het bezit is vrij van lasten behalve een bedrag van 250 gulden die Hilleken zolang ze leeft onder zich mag houden voor het vruchtgebruik zoals haar door haar moeder in haar testament was vermaakt, welk bedrag na dood van Hilleken binnen een jaar uit haar bezit zal moeten worden betaald samen met een rente van 15 gulden en daarbij is er geen uitstel en dat zal aan de broers en zusters van Hilleken worden betaald, danwel aan hun kinderen in de plaats van hun ouders bij overlijden. 29-v) Genoemde Corstiaen zoon wijlen Jan van Heesch als echtgenoot krijgt een stuk land met de houtwas deels akker- hopland en hooiland alles aan elkaar, groot ca. 7 lopenzaad, gelegen in de parochie van Gemonde in de jurisdictie van St. Oedenrode, b.p. de gemeijnte, Lambert Aert Michiels als deler, Joris Damen, Handrick Handricks, Cornelis Dielis. Nog krijgt hij twee velden hooi- en heideland met twee streepjes akkerland alles aan elkaar, samen groot ca. 6 morgens, gelegen in de parochie van Gemonde in de jurisdictie van Schijndel, ter plaatse genoemd in de Vogelsanck, b.p. Willem Daendels, Aert Michiels als deler, de gemeijnte genoemd de Luesige heijde, jonker Johan de Coenen en meer anderen, Henrick Roelofs. Dit deel en die van Willem, Lambert en Aerts als broers moeten elkaar overpad verlenen zoals dat al jarenlang het geval is. 30-r) Verder zullen ze samen alle chijnsen rentes afhandelen. Ze doen over en weer afstand van aanspraken op elkaars erfdeel en beloven de deling gestand te doen. Als iemands erfdeel minder waard wordt of als er meer lasten op blijken te drukken zullen ze die samen betalen. Ieder zal verder de lasten op het eigen erfdeel zodanig betalen dat de erfdelen van de anderen ervoor zijn gevrijwaard. Getuigen als schepenen Jan 30-v) Gerits van de Loo en Jan Handrick Spierincks. Voorzien van schependomszegel. Datum 3 oktober r) blanko 31-v) blanko St. Michielsgestel Protocol van akten van overdracht etc pag. 19

20 =================026=================== 32-r) Wij Jan Gerardt van de Loo en Jan Henrick Spierincks, schepenen verklaren dat voor ons is verschenen Henrick Gerardt van de Loo oud ca. 38 jaar en Jan Henrick Goijaerts van den Donck ouid ca. 29 jaar, beiden inwoners van St. Michielsgestel die daartoe werden opgeroepen door onze vorster Willem Jorissen en hebben daarvoor de eed afgelegd bij Adriaen Schellens secretaris alhier daarin gemachtigd door meester Jan van de Lee. Ze verklaren op verzoek van Jan Adriaen Bartholomeus als producent dat die ongeveer 3 jaar geleden een zeker zwart aftands merriepaard heeft gehad dat hij a.s. dinsdag gerekend 14 dage eerder had verkocht en zoals ze van de producent hebben begrepen in de Aerlebeecksche... Dat zwart blesmerriepaard hebben ze goed gekend om dat het alhier te Gestel *geworpen en gevollent * was en daar door iemand grootgebracht en door de producent steeds in gebruik geweest tot aan de verkoop toe. Genoemde Henrick verklaart nog dat hij dat merriepaard van jongsaf aan heeft gekend en hij vele keren met Agata nu weduwe van Henrick Goijaerts van den Donck 32-v) het paard heeft gebruikt gehad. Genoemde Jan Henrick Goijaerts verklaart nog dat hij het zwart merriepaard ook van jongsaf aan heeft gekend gehad omdat hij de zoon is van genoemde Henrick Goijaerts in wiens huis hij steeds heeft gewoond en dat het paard daar is *gevollent en geworpen* en heeft het paard daarna dikwijls als voerman vele jaren lang gebruikt. Wij als schepenen verklarenb nog dat beide deponenten personen zijn met een goede reputatie. Voorzien van schependomszegel. Datum 18 maart =================027=================== 33-r) Al degenen die deze brief zullen zien of horen lezen, gegroet. Wij Jan Gerarts van de Loo en Jan Henrick Spierincks, schepenen verklaren dat voor ons is verschenen Rutger Jan Robben, Peter Evert Adriaens, Corstiaen Peter Henricks, Jan Michiels en Corstiaen Goijaert Corstiaens, allen schepenen in het jaar 1611, verder Peter Willems van de Venne destijds borgemeester, Willem Mathijssen van Beeck en Henrick Willems als kerkmeesters, Adriaen Jan Adriaens thans gezworene, verder Peter Gijsberts, Jan Anthonis Joosten, Lambrecht Udemans van Brouhese, Henrick Laureijns Michiels, Pauwels Adriaens, Henrick Janssen de Radenmaker, Corstiaen Jan Gerards en Rutger Corsten, thans borgemeesters (8 borgemeesters?), samen inwoners van St. Michielsgestel en verklaren dat ze onlangs inzake het proces dat ze hebben lopen in de Raad van Brabant tegen Henrick van de Leemputte kastelein en schout van Oud Herlaer over het schouwen (controleren) van de straten, wegen, dijken waterlaten etc. er een voorlopig tussenvonnis is afgegeven waarbij ze verplicht worden om voor heren commissarissen van deze Raad te verschijnen om daar de gedane voorstellen te bespreken. Wij machtigen daarvoor nu jonker Herman van Middegael en nog Peter Anthonis Joostem en geven hen samen en hoofdelijk volmacht om namens de opdrachtgevers voor de genoemde Raad te verschijnen 33-v) en daar de voorstellen te aanhoren die door deze commissarissen zullen worden gedaan. De gemachtigden moeten alles daarin doen dat hen het beste voorkomt. Als er geen akkoord komt moeten ze het proces voortzetten, ook met eventueel andere personen daarvoor te benoemen met gelijke volmacht. De gemachtigden moeten daarbij hetgene doen dat ze zelf als opdrachtgevers ook voor ogen gehad zouden hebben, alles volgens de eerdere procuratie St. Michielsgestel Protocol van akten van overdracht etc pag. 20