Kale - Leie Archeologische Dienst. Jaarverslag Kale- Leie Archeologische Dienst

Transcriptie

1 Kale - Leie Archeologische Dienst Jaarverslag 2009 Kale- Leie Archeologische Dienst

2 2 Jaarverslag 2009 COLOFON 2010 Kale - Leie Archeologische Dienst, D. Vanhee tenzij anders vermeld Lay-out : D. Vanhee, Kale-Leie Archeologische Dienst Ontwerp cover : I. Callebaut, Desegno Druk & bindwerk : Zquadra, Kortrijk Verantwoordelijk uitgever : Kale - Leie Archeologische Dienst Kasteelstraat 26, 9880 Aalter

3 Kale - Leie Archeologische Dienst 3 INHOUD INLEIDING 7 DEEL I. ALGEMEENHEDEN OVER DE KLAD 9 1. RAAD VAN BESTUUR BESTUUR VAN DE KLAD BESTUURSVERGADERINGEN CONTACTGEGEVENS KLAD ADMINISTRATIE INRICHTING EN UITRUSTING INRICHTING VAN HET GEBOUW INVESTERINGEN EN UITRUSTING FINANCIËN INLEIDING GEMEENTELIJKE BIJDRAGE PROVINCIALE BIJDRAGE SUBSIDIE VAN DE VLAAMSE OVERHEID BEGROTING EN BALANS FINANCIËLE SITUATIE KLAD HERNIEUWING VAN DE KLAD PERSONEEL ALGEMEEN RECHTSPOSITIONERING EN PERSONEELSSTATUUT 17 DEEL II. ARCHEOLOGISCHE WERKING BELEIDSVOORBEREIDENDE EN - OPVOLGENDE TAKEN CENTRAAL ARCHEOLOGISCHE INVENTARIS ( CAI) LOKAAL ARCHEOLOGISCHE ADVIESKAARTEN ( LAA) ARCHEOLOGISCH ADVIES BESCHERMINGSDOSSIER VELDWERK WERFCONTROLES EVERGEM - ERTVELDE HOGE WAL EVERGEM - WIPPELGEM KASTEELDOMEIN NEVELE - HANSBEKE AQUAFIN PROSPECTIES MET INGREEP IN DE BODEM AALTER DROGENBROODSTRAAT AALTER WOESTIJNE DEINZE AALTERSESTEENWEG DEINZE ARDENSE JAGERSSTRAAT DEINZE BAARSSTRAAT DEINZE PASTORIESTRAAT 36

4 4 Jaarverslag DEINZE STADSKERNONDERZOEK EVERGEM CHRISTOFFELWEG EVERGEM SCHOONSTRAAT EVERGEM SCHOONSTRAAT EVERGEM RALINGEN - BELZEELSE KERKWEG EVERGEM RIEME NOORD KNESSELARE - URSEL KERK KNESSELARE - URSEL ONDERDAELE I KNESSELARE - URSEL ONDERDAELE II NEVELE BORREWAL NEVELE TER MOTE NEVELE TECHNISCHE DIENST NEVELE - LANDEGEM LANDEGEMDORP NEVELE - LANDEGEM TOT DRONGEN INFRABEL OPGRAVINGEN EVERGEM KLUIZENDOK EVERGEM BELZEELSE KERKWEG - RALINGEN EVERGEM KOOLSTRAAT EVERGEM SCHOONSTRAAT - RALINGEN KNESSELARE - HOEKESTRAAT NATUURWETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK EN 99 PARTNERWETENSCHAPPEN RESTAURATIE EN CONSERVATIE DEPOTWERKING EN ARCHIVERING SENSIBILISERENDE TAKEN EN PUBLIEKSWERKING CONTACTEN MET HET WERKVELD VIA VLAAMSE OVERHEID, VIOE VLAAMSE OVERHEID, AGENTSCHAP RE VLAAMSE OVERHEID, VLM PROVINCIE OOST- VLAANDEREN GEMEENTELIJKE DIENSTEN UNIVERSITEIT GENT REGIONALE PARTNERS VRIJWILLIGERS HEEMKUNDIGE KRINGEN INITIATIEVEN TER VERRUIMING VAN HET MAATSCHAPPELIJK DRAAGVLAK VELDEN VOL VERLEDEN EN SPEUREN NAAR SPOREN ERFGOEDDAG EN OPEN MONUMENTENDAG KLEINE TENTOONSTELLINGEN NIEUWSBRIEVEN, WEBSITE EN PERS 105

5 Kale - Leie Archeologische Dienst WETENSCHAPPELIJKE PUBLICATIES EN LEZINGEN ARTIKELS RAPPORTEN LEZINGEN ARCHEOLOOG IN DE KLAS 107 DEEL III. PLANNING ALGEMENE WERKING AANPAK VAN DE KLAD FINANCIËLE AANPAK VAN DE KLAD BELEIDSVOORBEREIDENDE EN - OPVOLGENDE TAKEN INVENTARISATIE OPMAAK VAN HET BELEIDSPLAN INTEGRATIE VAN DE ARCHEOLOGISCHE ERFGOEDZORG IN DE RUIMTELIJKE ORDENING EN STEDENBOUW VELDWERK WERFCONTROLES EN VOORONDERZOEKEN OPGRAVINGEN NATUUR- EN PARTNERWETENSCHAPPEN RESTAURATIE EN CONSERVATIE DE TERUGKOPPELING NAAR HET PUBLIEK 112 DEEL IV. VERANTWOORDING BIBLIOGRAFIE BEELDVERANTWOORDING 114 DEEL V. BIJLAGEN (LOSSE BIJLAGEN) 1. VERSLAGEN VAN DE RAAD VAN BESTUUR Raad van Bestuur - 4 februari Verslag Raad van Bestuur - 1 april Verslag Raad van Bestuur - 29 april Verslag Raad van Bestuur - 5 mei Verslag Raad van Bestuur - 1 juli Verslag Raad van Bestuur - 8 juli Verslag Raad van Bestuur - 2 september Verslag Raad van Bestuur - 4 november Verslag 2. BEGROTING JAARBALANS 2009

6 6 Jaarverslag 2009

7 Kale - Leie Archeologische Dienst 7 INLEIDING Beste lezer, Uit het jaarverslag 2008 is het duidelijk geworden dat de KLAD in 2009 een belangrijk jaar tegemoet ging. Het jaar 2009 stond in het teken van de hernieuwing van de KLAD voor de periode Het bleek geen makkelijk dossier, maar uiteindelijk kreeg de KLAD groen licht om verder te gaan. De KLAD voerde dan ook in 2009 opnieuw een pak vooronderzoeken met proefsleuven en werfcontroles uit, werkte 5 opgravingen af en leverde op het vlak van publiekswerking heel wat inspanningen om de resultaten zo breed mogelijk te verspreiden; 2009 was net als 2008 een druk jaar. Dit jaarverslag brengt een overzicht van dit alles, samen met het financieel overzicht. De drie grote delen moeten het beter leesbaar maken. Deel I behandelt de administratieve taken binnen de KLAD, deel II het veldwerk en de publiekswerking en deel III belicht de aanpak voor De verslagen van de Raad van Bestuur, de begroting voor 2009 en de eindbalans van 2009 met alle stavingstukken en facturen zijn als losse bijlagen opgenomen. Op die manier kan het jaarverslag 2009 ook in de bibliotheken en de archieven opgenomen worden, daar de bijgevoegde verslagen van de Raad van Bestuur niet openbaar zijn.

8 8 Jaarverslag 2009

9 Kale - Leie Archeologische Dienst 9 DEEL I. ALGEMEENHEDEN OVER DE KLAD 1. RAAD VAN BESTUUR 1.1 BESTUUR VAN DE KLAD In 2009 waren er geen aanpassingen in de Raad van Bestuur van de KLAD; in de Raad zetelen de volgende leden : Voorzitter Martine Bergez (Aalter) Ondervoorzitter Johan Beke (Prov. Oost-Vlaanderen) Ondervoorzitter Hugo Verhaeghe (Nevele) Secretaris Gerda Ginneberge (Deinze) Penningmeester Martine Schelstraete (Knesselare) Leden met effectieve stem : Aalter Deinze Evergem Knesselare Lovendegem Nevele Prov. Oost-Vlaanderen Eveline Eggerick Christoffel Roos Filip Lehouck en Eddy Carette Kris Ally Chris De Wispelaere en Etienne Van Acker Johan Cornelis Luc Lampaert Leden met raadgevende stem : Aalter Deinze Evergem Knesselare Lovendegem Nevele Joost Sturtewagen Tony De Kimpe Kathleen Pisman Roland Bonami Ann Mattheeuws Mia Pynaert Technisch adviseurs : Filip Bastiaen Luc Bauters Wim De Clercq David Vanhee Nancy Lemay Germain Van Beversluys Aalter, Dienst Bevolking Prov. Oost-Vlaanderen, Dienst Monumentenzorg en Cultuurpatrimonium Universiteit Gent, Vakgroep Archeologie en Oude Geschiedenis van Europa intergemeentelijk archeoloog KLAD Agentschap Ruimte en Erfgoed Deinze, Dienst Cultuur

10 10 Jaarverslag 2009 Raf Walgrave Nevele, Werkgroep Monumenten, Landschappen en Archeologie, Wende De Raad besliste om een dagelijks bestuur op te richten om bepaalde zaken snel te beslissen en de Raden van Bestuur voor te bereiden. Daarin zetelen de voorzitter, de ondervoorzitter, de secretaris en de penningmeester van de KLAD. 1.2 BESTUURSVERGADERINGEN De Raad van Bestuur kwam in 2009 zeven keer samen. 4 februari 2009 Koetshuis Kasteel van Poeke 1 april 2009 Stadhuis Deinze 29 april 2009 Gemeentehuis Nevele 5 mei 2009 Koetshuis Kasteel van Poeke (spoedoverleg) 1 juli 2009 Gemeentehuis Aalter 8 juli 2009 Koetshuis Kasteel van Poeke 4 november 2009 Koetshuis Kasteel van Poeke De verslagen van de Raad van Bestuur zitten in bijlage (zie Deel V. 1 bij de losse bijlagen). 1.3 CONTACTGEGEVENS KLAD Adres: Kale Leie Archeologische Dienst Kasteelstraat 26, 9880 Aalter Tel. en Fax: 051/ Website: info@deklad.be Contactpersoon: David Vanhee (Intergemeentelijke Archeoloog) GSM: 0498/ david.vanhee@deklad.be

11 Kale - Leie Archeologische Dienst ADMINISTRATIE In 2009 werden geen veranderingen op administratief vlak doorgevoerd.

12 12 Jaarverslag INRICHTING EN UITRUSTING 3.1 INRICHTING VAN HET GEBOUW Omwille van de drukte in 2009 werd nog niet gestart met de herinrichting van werkruimte en bureau. Dit is voor 2010 gepland, zodat het werk efficiënter en in een beter kader kan verlopen. De loods kreeg wel meer lichtpunten tussen de rekken en op de tweede verdieping installeerde men nieuwe leidingen, stopcontacten en verlichting. Later kan men deze verdieping als extra werkruimte voor het wassen en verwerken van vondsten inrichten, hoewel men daarvoor nog de nodige aanpassingen dient door te voeren zoals het plaatsen van een scheidingswand met deur, het aansluiten van water en verwarming en het plaatsen van een afvoer voor (vuil) water. Extra meubilair zoals rekken, tafels en wastafels moet het lokaal efficiënt bemeubelen. Dit investeringspakket zal de KLAD in het begin van 2010 aan de gemeente Aalter voorleggen. Verder dient er meer aandacht aan het onderhoud van het depot te gaan, met de aanschaf van dozen in zuurvrij karton als eerste stap. Daarvoor zal de KLAD advies aan het VIOE vragen. Omdat de opgravingen van 2008 en 2009 heel wat stalen voor natuurwetenschappelijk onderzoek opleverden, werd er een zeefinstallatie gebouwd. Momenteel vindt het zeven echter nog in het park vlak bij het bureau plaats. Daar dit deel van het park binnenkort heringericht wordt, kijkt de dienst naar een andere zeefplaats uit. Deze moet voorzien zijn van een boorput en de mogelijk bieden de uit te zeven stalen dichtbij te stockeren. De KLAD zal daarvoor contact opnemen met de uitbaters van de boerderij, die zich ook in het kasteeldomein van Poeke bevindt. 3.2 INVESTERINGEN EN UITRUSTING Na de vernieuwing (zie 5.) werd een aantal nieuwe investeringen voorgelegd aan de Raad van Bestuur. Het leidde tot de aanschaf van een Olympus Stylus Touch 8000, een fototoestel dat tegen slecht weer, water en vuil bestand is en tevens schokbestendig is. Wegens een fout in het moederbord van de desktop (einde 2009) vroeg de KLAD ook offertes voor een nieuwe desktop met bijpassende software aan. Mogelijk wordt de nieuwe desktop een Apple imac Quadcore 27 met een dual-boot met Windows 7. Tevens zoekt de dienst naar een oplossing om efficiënter op het terrein te werken en naar goede externe opslagmogelijkheden om gegevens te bewaren.

13 Kale - Leie Archeologische Dienst FINANCIËN 4.1 INLEIDING De begroting voor 2009 (zie Deel V. 2 in de losse bijlagen) is gebaseerd op de overdracht van 2008 ( ,81), de bijdragen van de Gemeenten en de Provincie Oost-Vlaanderen en de subsidie 2009 van de Vlaamse Overheid. 4.2 GEMEENTELIJKE BIJDRAGE De gemeentelijke bijdrage is samengesteld uit drie factoren. Ze wordt berekend met de volgende formule: VB vast bedrag = 2790 VB + (aantal ha x OB) + (aantal inwoners x IB) OB IB oppervlaktebijdrage = 0,315 per ha inwonersbijdrage = 0,1125 per inwoner Daarbij wordt de inwonersbijdrage berekend op basis van de bevolkingsgegevens van het jaar onmiddellijk voorafgaand aan het werkingsjaar. Dit is vastgelegd in Art. 20 van de Statuten van de projectvereniging KLAD. In 2008 kreeg de KLAD een totaal van ,94 aan gemeentelijke bijdragen. Respectievelijk 7511,13 van de gemeente Aalter, 8409,09 van de stad Deinze, 8825,15 van de gemeente Evergem, 4863,90 van de gemeente Knesselare, 4463,14 van de gemeente Lovendegem en 5710,53 van de gemeente Nevele. 4.3 PROVINCIALE BIJDRAGE De provinciale bijdrage van Oost-Vlaanderen bedroeg ook dit jaar SUBSIDIE VAN DE VLAAMSE OVERHEID 2009 De Raad van Bestuur keurde op 4 februari 2009 de resultaatsverbintenis tussen het Agentschap Ruimtelijke Ordening en Onroerend Erfgoed (nu Agentschap Ruimte en Erfgoed) en de KLAD goed. De inhoud van deze afsprakennota verschilt niet erg veel van de vorige versies. Deze afsprakennota legt het gebruik van de subsidie vast. In eerste instantie dient ze om de loonkost van een intergemeentelijk archeoloog te dragen. Verder moet deze archeoloog of eigenlijk de dienst voor de volgende taken instaan: Beleidsvoorbereidende taken en -opvolgende taken Opmaken van een overzicht van de archeologische erfgoedwaarden en het actualiseren van de inventaris ervan. Opmaken van een lokale archeologische advieskaart per gemeente, met bijzondere aandacht voor risicogebieden. Integreren van het archeologisch beleid in de structuurplanning en de stedenbouw op termijn. Adviseren van belangrijke stedenbouwkundige vergunningen. Bijhouden van een register van alle uitgebrachte adviezen en alle verrichte terreinwerkzaamheden.

14 14 Jaarverslag 2009 Opmaken van een beheersplan. Opmaken van een beschermingsdossier. Houden aan de vergunningsplicht bij prospecties met ingreep in de bodem en opgravingen. Veldwerk Prospecteren met het oog op de detectie van nieuwe vindplaatsen, met bijzondere aandacht voor de risicogebieden. Controleren van bouwwerven. Uitvoeren of laten uitvoeren van noodonderzoek. Opvolging van de vergunde opgravingen in de regio die uitgaan van andere archeologen of instanties. Sensibiliserende en stimulerende taken Aanmoedigen van archeologisch onderzoek in de regio. Fungeren als aanspreekpunt voor de regio en zorgen voor afstemming tussen de verschillende partners. Nemen van initiatieven ter verbreding van het maatschappelijk draagvlak. Aandacht hebben voor de vrijwilligerswerking. Op de hoogte blijven van de recente ontwikkelingen op het vlak van de archeologie. Om een regelmatige en efficiënte werking te garanderen, betaalt de Vlaamse Overheid de subsidie in schijven uit. De eerste 40% ( ) van de subsidie wordt na ondertekening van het Ministeriële Besluit vereffend. De volgende 40% ( ) is vereffend op 1 september 2009 na het indienen van een register van uitgebrachte adviezen. De laatste schijf van 20% ( ) na schriftelijke aanvraag en goedkeuring door het afdelingshoofd van de Agentschap RE aan de hand van de nodige stavingstukken en het jaarverslag. 4.5 BEGROTING EN BALANS De begroting 2009 (zie Deel V. 2 in de losse bijlagen) is opgebouwd rond de inkomsten en de geschatte uitgaven en investeringen van de KLAD. De inkomsten bestaan uit de gemeentelijke en provinciale bijdrages en de subsidie 2008 van de Vlaamse Overheid. De gecontroleerde balans 2009 met een overzicht van de effectieve uitgaven van de KLAD in 2009 is toegevoegd als losse bijlage (zie Deel V. 3 in de losse bijlagen). 4.6 FINANCIËLE SITUATIE KLAD 2009 In 2007 was het reeds duidelijk dat het met de huidige middelen niet mogelijk was om verder te werken met twee archeologen. Het bleek echter niet haalbaar meer budget bij de gemeenten, de Provincie of de Vlaamse Overheid los te krijgen. Het bestuur van de KLAD vond het ook (nog) niet lonend om de KLAD als proefproject voor een Intergemeentelijke Erfgoeddienst (IOED) voor te stellen. Enerzijds omdat men niet vanuit het oorspronkelijke idee kon werken, want toen de Vlaamse Overheid de idee van de IOED s lanceerde, zouden KLAD, COMEET en RLM samen een dossier indienen. De Vlaamse Overheid liet echter weten dat ze enkel kandidaturen van IAD s zou aanvaarden;; kandidaturen van andere diensten of met andere partners werden weerhouden. De dossiervorming zou dus volledig in handen van de KLAD liggen, terwijl de dienst op dat moment in

15 Kale - Leie Archeologische Dienst 15 een volle hernieuwingsprocedure zat (zie 5.). Anderzijds was het bestuur van de KLAD terughoudend omwille van het zware takenpakket van een IOED, en dat terwijl de in 2007 vooropgestelde bedragen ( voor een coördinator, voor een specialist in monumenten, landschappen of archeologie) naar voor een coördinator en per zuil verlaagd waren, wat meer financiële inbreng van de gemeenten met zich brengt. Noodgedwongen werd J. Hoorne dit jaar ontslagen. Hij kon gelukkig aan de slag op enkele grote projecten in de regio. De werking met één personeelslid creëert een overschot aan budget, maar dit zal de KLAD enerzijds aanwenden om meer in een betere infrastructuur en middelen, in een uitgebreide publiekswerking zoals een nieuwe website en nieuwsbrieven en eventueel in een nieuwe tentoonstelling te investeren. Anderzijds wil de KLAD een fonds aanleggen om kleine (voor)onderzoeken voor particulieren en gemeenten te financieren en om artefacten te laten conserveren en restaureren. De KLAD blijft de mogelijkheden voor extra financiële middelen onderzoeken. Eventueel komen er begin 2010 via de sociale Maribel mogelijkheden om een arbeidsplaats bij te creëren. Het doel van de sociale Maribel is de bevordering van tewerkstelling in de non-profitsector door het creëren van bijkomende arbeidsplaatsen om aan de noden van de sector tegemoet te komen en de kwaliteit van de dienstverlening te verbeteren. De werkgevers creëren nieuwe arbeidsplaatsen gefinancierd met patronale bijdrageverminderingen die vooraf bij de fondsen van de sociale Maribel werden gemutualiseerd.

16 16 Jaarverslag HERNIEUWING VAN DE KLAD De KLAD werd in mei 2003 opgericht als een intergemeentelijke projectvereniging. Volgens het Decreet van 6 juli 2001 houdende de intergemeentelijke samenwerking (Art. 13) wordt een dergelijke projectvereniging opgericht voor een periode van ten hoogste zes jaar, maar kan ze opeenvolgende keren verlengd worden voor een termijn die telkens niet langer dan zes jaar bedraagt. Deze verlenging moet voor de afloop beslist worden door de deelnemende gemeentebesturen. Bij gebrek aan instemming van alle betrokken gemeenten of bij het uitblijven van één of meer beslissingen, wordt de projectvereniging ontbonden. Dit hernieuwingsdossier is al in 2008 met de opmaak van een motiveringsnota en een motiveringsbrief aan alle gemeenteraadsbesturen aangevat. Om de werking van de KLAD persoonlijk bij de gemeentebesturen te verduidelijken, gaven D. Vanhee, W. De Clercq en L. Bauters een toelichting in de zes gemeenten. Hierbij lichtten de sprekers de kerntaken van de KLAD in de praktijk toe en ze toonden aan wat de KLAD nog allemaal voor de gemeenten kon betekenen. Het bestuur van de KLAD verwachtte tegen eind februari 2009 een antwoord van alle deelnemende gemeenten. Toen bleek echter dat niet alle gemeentebesturen van de meerwaarde van de KLAD overtuigd waren. Op 4 februari hadden enkel de gemeenten Aalter, Deinze en Knesselare de hernieuwing van de KLAD voor 6 jaar bevestigd. Het vroeg heel wat energie om de andere gemeenten van deze meerwaarde te overtuigen. De problematiek was ook gevoed vanuit een verkeerde interpretatie over de taken van de KLAD binnen het Burgemeesteroverleg Meetjesland. Daar was de meerwaarde van KLAD tegenover alternatieven zoals bepaalde Vlaamse instituten, de Provincie en de universiteiten in vraag gesteld. Daarnaast wilden de Meetjeslandse burgemeesters ook, cfr. de uitgangspunten van de studie Samen Sterk!?, duidelijkheid of de dienstverlening wel een aparte structuur vereist. Er werd gevraagd om een fusie met COMEET ten gronde te onderzoeken (want archeologie leunt aan bij cultuur en erfgoed). Dankzij de inspanningen van de bestuursleden van de KLAD konden de respectieve gemeentebesturen overtuigd worden. Weliswaar op de valreep werd het bestaan van de KLAD verlengd met een periode van 6 jaar, tot 2015.

17 Kale - Leie Archeologische Dienst PERSONEEL 6.1 ALGEMEEN Door de financiële situatie moest de KLAD noodgedwongen intergemeentelijk archeoloog J. Hoorne laten gaan. Hij bleef aan de slag tot einde maart 2009 zodat hij nog een aantal lopende zaken binnen de KLAD kon afronden. Het volledige takenpakket van de dienst kwam daardoor opnieuw op de schouders van één intergemeentelijk archeoloog terecht. Er werd daarom besloten meer werk, voornamelijk grote onderzoeken, uit te besteden. Momenteel gebeurt dit met projectarcheologen in loondienst bij het Ename Expertisecentrum voor Erfgoedontsluiting, via de Universiteit Gent, het Vlaams Instituut voor Onroerend Erfgoed (VIOE) of bedrijven. De KLAD wenst echter nog steeds zoveel mogelijk vooronderzoeken en werfbegeleidingen zelf uit te voeren als dienstverlening en meerwaarde voor de regio en haar bevolking. 6.2 RECHTSPOSITIONERING EN PERSONEELSSTATUUT Sinds 1 januari 2008 is het ontwerpbesluit rond de rechtspositionering van het gemeentepersoneel in werking getreden. Het regelt onder meer de arbeidsvoorwaarden (bezoldigingen, aanstelling schorsing ontslag, diensttijden, verlof ) van het gemeentepersoneel. Voor intergemeentelijke projectverenigingen, die een tijdelijk karakter hebben, is het momenteel onduidelijk welke rechtspositie hun personeelsleden hebben. Noch het decreet noch de VVSG bieden hierop een antwoord. De KLAD vroeg juridisch advies hieromtrent bij het sociaal secretariaat Schaubroeck (Nazareth), maar hun prijsofferte lag onrealistisch hoog, waardoor de vraag geen gevolg kreeg. Bij navraag bij andere intergemeentelijke archeologische diensten bleek dat de rechtspositionering van hun personeelsleden aan dat van een van de deelnemende gemeenten gekoppeld was. Bij KLAD, COMEET en Meetjesman is dat niet het geval en er werd voor die problematiek nog geen oplossing gevonden. Tijdens de bestuursvergadering van 4 november 2009 besloot het Bestuur wel om het statuut en de voorwaarden van het personeel aan te passen. Zo krijgen de personeelsleden vanaf januari dagen verlof en maaltijdcheques van 6 (1,09 van de werknemer). Dit stemt overeen met wat binnen COMEET gangbaar is. Begin 2010 zal het arbeidsreglement naar dit besluit aangepast worden.

18 18 Jaarverslag 2009

19 Kale - Leie Archeologische Dienst 19 DEEL II. ARCHEOLOGISCHE WERKING 1. BELEIDSVOORBEREIDENDE EN - OPVOLGENDE TAKEN 1.1 CENTRAAL ARCHEOLOGISCHE INVENTARIS ( CAI) De KLAD heeft toegang tot de CAI. De dienst gebruikt, verbetert en vult de gegevens van deze databank aan, die men vooral bij het adviseren van stedenbouwkundige aanvragen inzet. Eventuele hiaten of vastgestelde onregelmatigheden worden aan de Cel CAI doorgegeven, net zoals nieuwe gegevens uit (veld)prospecties of andere vondsten. De vrijetijdsarcheologen, die actief in de regio zijn, worden aangespoord hun gegevens zelf of langs de KLAD om aan de CAI door te geven. Daar de KLAD nauwelijks nog zelf opgravingen uitvoert, is er een paragraaf opgenomen in het BVS, dat de uitvoerder van een opgraving ertoe verplicht, de gegevens in de inventaris in te voeren. Daarvoor maakte de CAI een eenvoudig sjabloon op, dat samen met het nodige kaartmateriaal en een digitale versie van het rapport aan de CAI wordt opgestuurd. 1.2 LOKAAL ARCHEOLOGISCHE ADVIESKAARTEN ( LAA) De LAA s van de verschillende gemeenten werden in 2006 opgemaakt. Deze kaarten beslaan verschillende zones met elk een specifiek label, die gekoppeld zijn aan ordes van grootte. Het is de bedoeling dat de gemeentelijke diensten nieuwe bouwdossiers aan deze kaarten toetsen en ter advies aan de KLAD doorsturen. Op 1 september 2009 veranderde er echter heel wat aan de wetgeving op de Ruimtelijke Ordening. Door een nieuw Vlaams Besluit aangaande de adviesverlening ligt een groot deel van de adviesverlening (zie 1.3) nu bij het Agentschap Ruimte en Erfgoed (RE). Het is sindsdien de bedoeling dat de KLAD nieuwe afspraken met de gemeentelijke diensten maakt om de dossiers, die niet via het Agentschap RE geadviseerd worden, terug binnen te krijgen en zelf te adviseren. Daarvoor zal er vermoedelijk een andere klemtoon in de kaarten gelegd moeten worden. 1.3 ARCHEOLOGISCH ADVIES De aanvragen van de gemeenten adviseerde de KLAD in 2009 nog zelf. Om het advies op te stellen, nam de dienst akte van verschillende criteria zoals ligging, orde van grootte, archeologische kennis (CAI en LAA) enz. Eens het advies was opgesteld, nam de dienst contact op met de bouwheer om dit advies in de planning te integreren. Stedenbouwkundige dossiers die onder artikel 127 van het Decreet Ruimtelijke Ordening vallen, werden vaak op aanvraag van en in samenwerking met de erfgoedconsulenten N. Lemay en J. Vandevelde van het Agentschap RE Vlaanderen geadviseerd. Door een nieuw Vlaams Besluit over de adviesverlening op de Ruimtelijke Ordening (Besluit van 5 juni 2009), dat op 1 september 2009 in voege is getreden, ligt de adviesplicht voor het merendeel van de dossiers in handen van het Agentschap Ruimte en Erfgoed (RE). De gemeenten dienen dan ook sinds 1 september 2009 voor de volgende aanvragen advies bij het Agentschap Ruimte en Erfgoed te vragen: 1. Verkavelingen van ten minste tien loten bestemd voor woningbouw, of met een grondoppervlakte groter dan een halve hectare, ongeacht het aantal loten. 2. Groepswoningbouwprojecten waarbij ten minste tien woongelegenheden ontwikkeld

20 20 Jaarverslag 2009 worden. 3. De bouw of de herbouw van appartementsgebouwen waarbij ten minste vijftig appartementen gecreëerd worden. 4. Aanvragen voor nieuwbouwprojecten met een bebouwd oppervlak van 500 m² of meer in woongebieden en recreatiegebieden. 5. Aanvragen voor ontginningsgebieden en uitbreiding van ontginningsgebieden zoals omschreven in het Koninklijk Besluit van 28 december 1972 betreffende de inrichting en de toepassing van de ontwerp-gewestplannen en de gewestplannen, respectievelijk artikel en artikel De KLAD heeft ondertussen een afspraak met het Agentschap RE om deze dossiers - indien nodig - samen te adviseren via het agentschap. Het is tevens het agentschap dat de dossiers zal behandelen, de KLAD hierover zal informeren en advies zal verlenen. De KLAD zal de praktische opvolging van de adviezen verzorgen. Er blijven echter nog een aantal dossiers over die niet door het Agentschap RE zullen worden geadviseerd, bv. te ontwikkelen industriegebieden of nieuwe ontwikkelingen buiten recreatie- of woongebieden. De KLAD moet daar met de gemeentelijke diensten nieuwe afspraken maken om deze dossiers zelf te kunnen adviseren. Hierna volgt een overzicht van de in 2009 uitgebrachte adviezen. Gemeente : Deinze Adres : Markt, Rheinbachplein, Kerkplein, E. Clausplein Werf : herinrichting stadskern Advies : vooronderzoek d.m.v. proefsleuven/kijkputten Aangevraagd door : Stadsbestuur Deinze Gemeente : Deinze Astene Adres : Hellestraat Werf : verkaveling Advies : vooronderzoek d.m.v. proefsleuven Aangevraagd door : Stadsbestuur Deinze Gemeente : Deinze Gottem Adres : Ardense Jagerstraat Werf : verkaveling Advies : vooronderzoek d.m.v. proefsleuven Aangevraagd door : Stadsbestuur Deinze

21 Kale - Leie Archeologische Dienst 21 Gemeente : Deinze Gottem Adres : Oude Heirbaan Werf : verkaveling Advies : vooronderzoek d.m.v. proefsleuven Aangevraagd door : Stadsbestuur Deinze Opmerking: het stadsbestuur liet weten deze verkavelingsvergunning te weigeren. Gemeente : Deinze Petegem ad Leie Adres : Sint - Hubertstraat Werf : verkaveling Advies : vooronderzoek d.m.v. proefsleuven Aangevraagd door : Stadsbestuur Deinze Gemeente : Evergem Adres : Hekstraat Spoorwegstraat (Christoffelweg) Werf : aanleg publieke ruimte Advies : vooronderzoek d.m.v. proefsleuven Aangevraagd door : Agentschap RE Gemeente : Evergem Belzele Adres : Belzeelse Kerkweg Schoonstraat Werf : verkaveling Advies : vooronderzoek d.m.v. proefsleuven Aangevraagd door : gemeentebestuur Evergem Gemeente : Evergem Belzele Adres : Doornestraat Werf : voetbalveld Advies : geen bezwaar Aangevraagd door : Agentschap RE Gemeente : Evergem Belzele Adres : Ralingen Werf : verkaveling Advies : vooronderzoek d.m.v. proefsleuven

22 22 Jaarverslag 2009 Aangevraagd door : gemeentebestuur Evergem Gemeente : Evergem Belzele Adres : Belzeelse Kerkweg Ralingen Werf : verkaveling Advies : vooronderzoek d.m.v. proefsleuven Aangevraagd door : gemeentebestuur Evergem Gemeente : Evergem Belzele Adres : Schoonstraat Werf : verkaveling Advies : vooronderzoek d.m.v. proefsleuven Aangevraagd door : gemeentebestuur Evergem Gemeente : Evergem Ertvelde Adres : Hoge Avrijestraat Werf : verkaveling Advies : vooronderzoek d.m.v. proefsleuven Aangevraagd door : gemeentebestuur Evergem Gemeente : Knesselare Adres : Moerakker Werf : RUP Moerakker (industrieterrein) Advies : vooronderzoek d.m.v. proefsleuven Aangevraagd door : gemeentebestuur Knesselare Gemeente : Lovedegem & Nevele Adres : Lamstraat/ Vellare (Lovendegem), Lamstraat (Nevele) Werf : 10 windturbines Advies : werfcontrole Aangevraagd door : Agentschap RE Gemeente : Nevele Adres : De Akker zn. Werf : nieuwbouw Technische Dienst

23 Kale - Leie Archeologische Dienst 23 Advies : vooronderzoek d.m.v. proefsleuven Aangevraagd door : gemeentebestuur Nevele Gemeente : Nevele Adres : Kerrebroek 8 Werf : bouw van een benzinestation Advies : vooronderzoek d.m.v. proefsleuven Aangevraagd door : gemeentebestuur Nevele Gemeente : Nevele Adres : Stationsstraat Werf : sociale woningbouw Advies : vooronderzoek d.m.v. proefsleuven Aangevraagd door : Agentschap RE Gemeente : Nevele Landegem Adres : Landegemdorp Werf : sociale woningbouw Advies : vooronderzoek d.m.v. proefsleuven Aangevraagd door : Agentschap RE Gemeente : Nevele Landegem Adres : Spoorwegstraat Werf : verkaveling Advies : vooronderzoek d.m.v. proefsleuven Aangevraagd door : gemeentebestuur Nevele Gemeente : Nevele Vosselare Adres : Langemunt 37 Werf : sloop van een woning en bouwrijp maken voor appartementen Advies : geen bezwaar Aangevraagd door : gemeentebestuur Nevele

24 24 Jaarverslag BESCHERMINGSDOSSIER De Resultaatsverbintenissen 2008 en 2009 bevatten een extra clausule aangaande de opmaak van een beschermingsdossier door de intergemeentelijke dienst. Daarvoor stelde men binnen de KLAD een werkgroep met D. Vanhee, J. Hoorne, L. Bauters en W. De Clercq samen om de verschillende mogelijkheden te bespreken. Daarbij kwamen in eerste instantie de mogelijkheden voor de bescherming van volgende sites ter sprake: Aalter Loveld, Aalter Maria-Aalter Fort, Nevele Kasteel, Nevele Hansbeke Kasteel, Nevele Merendree Vicus, Deinze Gottem Ter Donk, Evergem Belzele rug langsheen de Kale en Evergem Ertvelde Hoge Wal. Na een eerste evaluatie stelde de werkgroep de volgende sites ten opzichte van de beschermingscriteria af te toetsen: het Romeinse kamp van Aalter Loveld, het fort te Aalter Maria-Aalter, de omwalde site van Deinze Gottem Ter Donk en de Romeinse vicus van Nevele Merendree. Deze sites zijn zeldzaam, representatief en hebben wetenschappelijk potentieel. Maar er rijzen heel wat vragen rond de bewaringstoestand en rond de afbakening van deze sites. Er dient dan ook nog heel wat onderzoek te gebeuren. Voor de site van Aalter Loveld zal de het onderzoek met de georadar in de aanpalende tuinen door L. Verdonck mogelijk meer gegevens opleveren over de uitgestrektheid van het kamp en de bewaringsgraad. Voor De vicus van Nevele Merendree zal contact opgenomen worden met P. Deceunick om zijn prospectieresultaten op kaart te brengen en de vicus beter te kunnen afbakenen. Om de bewaringstoestand van deze sites te kunnen inschatten dient een gericht proefsleuvenonderzoek uitgevoerd te worden. Het spreekt vanzelf dat dit pas zal gebeuren op het moment dat de werkgroep een voorstel doet.

25 Kale - Leie Archeologische Dienst VELDWERK 2.1 WERFCONTROLES De KLAD voerde in 2009 enkele werfcontroles en een pak vooronderzoeken met proefsleuven uit. Een overzicht van de werfcontroles en de vooronderzoeken met ingreep in de bodem volgt hieronder. Sommige werfcontroles of vooronderzoeken bleken positief en mondden in opgravingen uit. Deze worden verder besproken in het luik 2.3 Opgravingen EVERGEM - ERTVELDE HOGE WAL Tijdens het najaar van 2008 en het begin van 2009 voerde men herinrichtingswerken aan de kastrale motte Hoge Wal te Evergem - Ertvelde uit, waardoor de motte met opperhof en neerhof terug herkenbaar is geworden. Daarvoor is om het neerhof een palissade met verschillende toegangen aangelegd en heeft men de grachten licht geprofileerd. Het opperhof kreeg een nieuwe oeverbeschoeiing, de grachten zijn licht uitgebaggerd, er is een nieuwe trap opgetrokken en boven op het opperhof heeft men een plateau van een palissade voorzien. Tussen het opperhof en het neerhof is een brug met het uitzicht van een ophaalbrug gebouwd. Bij deze werken waren strenge normen vooropgesteld aangaande de graafwerken. Er is op toegezien dat er niet in het mottelichaam werd gegraven en dat de machines zo weinig mogelijk schade veroorzaakten. In 2008 was de aanleg van de brug tussen het opperhof en het neerhof gecontroleerd, net zoals de profilering van de grachten. De KLAD en provinciaal archeoloog L. Bauters hadden hiervoor ingestaan. Bij de werkzaamheden op het opperhof werden de graafwerken opgevolgd. Daarbij zijn resten van een muur aangetroffen. Op aanraden van het agentschap werden deze door de KLAD en provinciaal archeoloog L. Bauters opgetekend en gefotografeerd. Daarna Fig. 1: De muurresten die door de nivelleringswerken op het opperhof aan het licht kwamen. Fig. 2: Het eindresultaat van de werkzaamheden.

26 26 Jaarverslag 2009 Fig. 3: De aanwezigheid van de muurresten wordt door middel van grind in het grasperk beklemtoond. heeft men de constructie licht aangepast zodat de te heien palen geen schade aan deze muur konden berokkenen. Achteraf heeft men de gevonden muurresten met geotextiel afgedekt en met aarde bedekt. Het gemeentebestuur van Evergem opteerde om deze muurresten zichtbaar te houden door ze op het oppervlak van het opperhof met grind aan te duiden EVERGEM - WIPPELGEM KASTEELDOMEIN De KLAD is hier door het Agentschap RE en de gemeente Evergem op de hoogte gebracht van een verzakking op een wandelpad binnen het kasteeldomein van Wippelgem. Bij nazicht bleek dat er onder het wandelpad een kelder of citerne aanwezig was, met een toegang via een luik die net naast het wandelpad verscholen lag. Het gewelf van deze citerne of kelder bleek gedeeltelijk ingezakt, wat de verzakking in het wandelpad veroorzaakte. De KLAD nam enkele foto s van de binnenzijde van de structuur en gaf het dossier door aan de bevoegde personen binnen het Agentschap RE Gent NEVELE - HANSBEKE AQUAFIN Op 2 januari 2009 werd vastgesteld dat het Aquafintracé van Hansbeke naar Merendree al voor meer dan de helft afgegraven was en dat zonder begeleiding. Hierdoor was het tracé niet diep genoeg afgegraven en er was ook meerdere keren doorheen gereden. Een laag sneeuw verhinderde de verdere controle op het tracé. De omstandigheden waarom dit gebeurde, zijn al in het jaarverslag 2008 besproken. De overtreding is aan het Agentschap

27 Kale - Leie Archeologische Dienst 27 RE gemeld. In samenspraak met het Agentschap en Aquafin nv heeft men de niet voldoende afgegraven plaatsen verdiept onder begeleiding van een archeoloog van de KLAD. Dit werk is op 6, 22 en 23 januari 2009 op de rest van het tracé uitgevoerd. Op 26 en 27 januari is op bepaalde plaatsen een tweede laag ploegaarde weggenomen, onder de frequente begeleiding van intergemeentelijk archeoloog D. Vanhee. Dat dit geen maat voor niets was, bleek algauw uit de resultaten. Er kwamen langs de Voordestraat vijf verschillende zones met archeologische sporen uit verschillende periodes aan het licht. De KLAD en het Ename Expertisecentrum hebben in samenspraak met bouwheer Aquafin nv en aannemer Van Lerberghe in februari 2009 het onderzoek op deze sporen uitgevoerd. Fig. 4: Het afgegraven tracé zoals het na het bouwverlof van werd aangetroffen. Administratieve gegevens Gemeente: Plaats/straat: Nevele - Hansbeke Voordestraat Kadastrale gegevens: Zone I Nevele, Afdeling 4, sectie A, 1332 & 1333 Zone II Nevele, Afdeling 3, sectie B, 856 & 857a Zone III Nevele, Afdeling 3, sectie B, 821, 822, 824 & 825 Zone IV Zone V Nevele, Afdeling 3, sectie B, deel van 813a Nevele, Afdeling 3, sectie B, deel van 972b Vergunning: 2009/037 Naam aanvrager: Naam onderzoek: Opgravingscode: Johan Hoorne Aquafin Hansbeke Nev-Aq-09 Archeologische vondsten We focussen ons op de belangrijkste vondsten, gedaan op de zones I, III, IV en V. Voor een volledig verslag verwijzen we naar het KLAD - Rapport 13 (HOORNE et al. 2009). Op Zone I, gesitueerd op het tracé langs de oostelijke zijde van de Voordestraat, tekenden de archeologen de spectaculairste vondst van het onderzoek op. Er kwam namelijk een

28 28 Jaarverslag 2009 V IV III I II Fig. 5: Luchtfotografisch overzicht op het Aquafintracé met de aanduiding van de 5 archeologische zones langs de Voordestraat. ondiepe bewaarde kuil tevoorschijn met twee grote schijnbaar nog in verband liggende, maar gebroken schervenensembles aan zijn oppervlakte. Het bleek om twee passende groepen rand- en schouderscherven van een pot te gaan. Deze zogenaamde potbeker is van 2 cm onder de rand tot net aan de buik met nagelindrukken versierd. Dit aardewerktype wordt meestal als gebruiksaardewerk (voor de bereiding en de bewaring van voedsel) binnen de bekerculturen geïnterpreteerd. Naar vorm en baksel plaatst men deze potbeker in het finaal-neolithicum (eventueel de overgang naar de vroege bronstijd), omstreeks v.c. De vulling van de kuil werd volledig in bulk gelicht en naderhand gezeefd. Het was daardoor mogelijk, een minieme fractie verbrand bot en wat houtskool te recupereren, waarop radiokoolstofdatering is toegepast. Deze gaf een datering tussen 2470 en 2270 Cal BC (95,4% probability), een resultaat dat de bovengaande stelling lijkt te bevestigen. Hoe men deze finaalneolithische kuil moet interpreteren, is niet heel duidelijk. Deze structuur maakt enerzijds eventueel van een grotere nederzetting deel uit, waarvan men echter door de beperkte breedte van het tracé en de vele recentere verstoringen geen andere sporen kon ontdekken. Anderzijds kan de finaalneolithische kuil eventueel in een grafcontext geplaatst worden. Een aantal parallelle vondsten uit het finaal-neolithicum, al dan niet geïsoleerde kuilen met (bijna) volledige potten of andere speciale bijgiften, lijken op basis van vergelijkbare, maar beter bewaarde contexten als graf bestempeld te kunnen worden. Een dergelijke vondst is erg uniek voor de regio. Recent werden nog drie dergelijke kuilen in Sint-Denijs-Westrem aangetroffen. Bij deze graven ging het in de kuilvulling echter om klokbekers, - en geen potbekers die men als gebruiksaardewerk bestempelt. Zone III had erg onder het erg natte winterweer te lijden, zodat het terrein in een moddervlakte herschapen was. Ondanks de weergesteldheid herkende men een gebouwplattegrond. Het betrof een kruisvormig, Romeins gebouw, waarvan men ondanks de beperkte breedte van het tracé toch een nokpaal en twee wandpalen kon documenteren.

29 Kale - Leie Archeologische Dienst 29 Het gebouw vertoonde een ONO WZWoriëntatie. De breedte bedroeg 6 m, de lengte van de nokpaal tot deze eerste travee mat 5,5 tot 6 m. Als het gebouw een kruisvormige plattegrond met slechts één travee had, zou dit neerkomen op een lengte van 11 tot 12 m. Een vergelijkbaar kruisvormig gebouw met één travee en met vergelijkbare afmetingen werd binnen het KLAD-gebied te Evergem Molenhoek gedocumenteerd. De vulling van de palen gaf verschillende - onmiskenbaar Romeinse - scherven vrij, dateerbaar omstreeks de eerste eeuw n.c. Er werd een houtskoolstaal uit een wandpaal genomen, waarvan de C14-datering een datering tussen 110 v.c. en 60 n.c. aangaf. Romeinse vondsten komen meer voor in de regio, daar de gekende vicus van Merendree op ongeveer 1 tot 1,5 km afstand ligt. Voor Hansbeke gaat het hier wel om een eerste vondst van een Romeinse plattegrond. Een verder bewijs van menselijke aanwezigheid uit de Romeinse periode vormt het spoor in Zone IV, nl. een rechthoekig, erg houtskoolrijk spoor, weliswaar zonder vondsten, dat echter als een mogelijk brandrestengraf geïnterpreteerd kan worden. Dergelijke sporen komen in de regio veelvuldig voor, zowel bij elkaar in grafvelden als verspreid in het landschap; ze zijn Romeins van datering. Zone V bevond zich het meest westelijk op het tracé, ten noorden van de dorpskern van Hansbeke, nl. een ongeveer 140 m lange strook van het traject met verschillende sporen. Ook hier hinderde wateroverlast een treffelijk onderzoek van de site, net zoals de vele postmiddeleeuwse tot subrecente grachttracés die het beeld van de zone grondig verstoorden. Toch kon er een en ander in herkend worden, nl. een reeks paalsporen die op basis van het aardewerk uit de Romeinse periode stamt. Misschien gaat het hier om een deel van een Romeinse plattegrond, maar wegens de talrijke verstoringen en omdat een deel van de plattegrond buiten het tracé lijkt te liggen, blijft deze stelling hypothetisch. Fig. 6: Grondplan en coupes van Kuil I.1. Fig. 7: Randfragment met verspreidde nagelindrukken. Fig. 8: De finaalneolithische potbeker.

30 30 Jaarverslag 2009 Ook de volmiddeleeuwse periode is hier goed vertegenwoordigd met diverse grote en kleine paalsporen of kuilen die eventueel tot een grotere nederzetting behoren of tot een erf uit de directe omgeving. Op basis van het gevonden aardewerk is dit materiaal waarschijnlijk dateerbaar in de tweede helft van de 11e tot 12e eeuw. Fig. 9: Detailplan van zone III, met de aanduiding van het mogelijke kruisvormig gebouw. Fig. 10: Selectie van het aardewerk op zone III. Fig. 11: De ondiep bewaarde Kuil S1 die werd aangetroffen op de site Aalter - Drogenbroodstraat. Fig. 12: Het bekertje dat werd aangetroffen in de Kuil S1 stamt mogelijk uit de overgangsperiode tussen bronstijd en ijzertijd.

31 Kale - Leie Archeologische Dienst PROSPECTIES MET INGREEP IN DE BODEM AALTER DROGENBROODSTRAAT Nabij de Drogenbroodstraat te Aalter zou een nieuwe verkaveling van 28 loten met een nieuwe wegenis aangelegd worden. Het is een gebied met een relatief hoge archeologische potentie. Vlakbij liggen namelijk de sites van Manewaarde, Langevoorde, Lakeland (Air liquide), Woestijne, Aalter Brug Noord en Zuid en enkele andere. Ze liggen allemaal op de droge, hoge ruggen langs de vallei van de Kale, het huidige Kanaal Gent-Oostende. De bodemkaart van België karteert het gebied als w-zcp, nl. een matig droge zandbodem zonder profiel of met onbepaald profiel. Fig. 13: Ligging van de site op de topografische kaart. Administratieve gegevens Gemeente: Plaats/straat: Aalter Drogenbroodstraat Kadastrale gegevens: Aalter, 1ste afdeling, sectie B, nrs. 655N, 655Z/2 en 655W/2 Vergunning: 2009/218 Geldig: 04/08/09-23/10 /09 Naam aanvrager: Naam vooronderzoek: Opgravingscode: David Vanhee Aal Drogenbroodstraat Aal-Drb-VO09 Datum: 5 en 6 augustus 2009 Te onderzoeken oppervlakte: Algemene methodiek: ca. 1 ha. vooronderzoek met proefsleuven (ca. 12 m tussen), eventueel aangevuld met kijkvensters Archeologische gegevens Het vooronderzoek begon erg goed, want centraal in de eerste sleuf trof men een kuil (S1) en twee mogelijke paalsporen (S2 en S3) aan. Dit beeld kende echter geen verdere bevestiging in de volgende sleuven, want die bleven alle leeg. Om de grootte van de eventuele site rond Sleuf I in te kunnen schatten, werd een kijkvenster op de sleuf aangelegd. Daarin zijn naast de kuil S1 en de twee mogelijke paalsporen S2 en S3 enkel nog twee snijdende grachten S4 en S5 aangetroffen. Verdere sporen ontbraken. Na het couperen bleken de twee paalsporen S2 en S3 van eerder recente oorsprong te zijn. Men besloot om uit dit vooronderzoek geen opgraving te laten voortvloeien, maar wel om de resterende kuil S1 en de grachten S4 en S5 toch minimaal te inventariseren, daar ze bij de aanleg van de woonwijk vernietigd zouden worden. Kuil S1had een vrij donkere vulling met een lichtgrijze kern. De kuil was nog zo een 30 cm diep bewaard en uit de coupe bleek dat de kern effectief bestond uit een lichtgrijze vulling

32 32 Jaarverslag 2009 met een donkere band errond. De vulling bevatte wat aardewerk. Achteraf bleek het om vier verschillende individuen te gaan. Twee kleine wandscherven passen aan elkaar (9 g). Een viertal wandfragmenten (102 g) zijn van een grote grofwandige besmeten pot afkomstig. Er werd ook een bodemfragment verzameld (23 g). Op basis van het baksel en de versiering lijkt men deze vormen in de La Tène-periode (ijzertijd) te kunnen dateren. Elf scherven (87 g) vormen een bijna volledig profiel van een kleine beker. Enkel de rand ontbreekt. Op basis van vorm en baksel lijkt deze beker terug te gaan tot de overgang van de bronstijd naar de ijzertijd. Verdere studie moet dit nog uitwijzen. Gracht S4 had een opvallend bleke vulling en oversneed de donkere gracht S5. Er waren geen artefacten. De lage sporendensiteit in de sleuven was aanleiding om geen verder onderzoek op deze verkaveling te laten uitvoeren AALTER WOESTIJNE Momenteel voert het Vlaams Instituut voor Onroerend Erfgoed (VIOE) het vooronderzoek uit op het toekomstig industrieterrein van PRUP Woestijne te Aalter. In het PRUP waren de voorwaarden voor archeologisch vooronderzoek en onderzoek vastgelegd en deze werden overgenomen door het agentschap RE in het kader van de stedenbouwkundige vergunning. Het vooronderzoek bestaat uit een proefsleuven onderzoek en een booronderzoek. Momenteel werkt het VIOE de gegevens van dit vooronderzoek uit DEINZE AALTERSESTEENWEG Het Deinse stadsbestuur voorzag nabij de Aaltersesteenweg een verkaveling met tien loten. Het plangebied, op een kouterrug langs de Zeverenbeek, vertoonde een uitgesproken helling vanaf de Aaltersesteenweg in het westen met als hoogste punt ca. 13,75 m TAW in het oosten. De bodemkaart van België karteert het gebied als Sbc of droge lemige zandbodem met sterk gevlekte, verbrokkelde textuur B-horizont. Deze verkaveling ligt in een regio met hoge archeologische potentie, op een hogere kouterrug langs de Zeverenbeek. Vlakbij is al een brandrestengraf (Blekerij) aangetroffen en op de Deinse Kouter (richting Tielt) werden bij veldprospectie Romeinse vondsten opgeraapt. Administratieve gegevens Gemeente: Plaats/straat: Deinze Aaltersesteenweg Kadastrale gegevens: Deinze, 1ste afdeling, sectie A, nrs. 326e en 329p. Vergunning: 2009/77 Geldig: 01/07/09-01/10 /09 Naam aanvrager: Naam vooronderzoek: Opgravingscode: David Vanhee Aaltersesteenweg Dnz-Aal-VO09 Datum: 16 en 17 juli 2009 Te onderzoeken oppervlakte: Algemene methodiek: ca. 0,8 ha vooronderzoek met proefsleuven (ca. 12 m tussen), eventueel aangevuld met kijkvensters

33 Kale - Leie Archeologische Dienst 33 Archeologische gegevens De inventarisatie van het terrein is uitgevoerd door een onderzoek met proefsleuven die ca. 12 m uit elkaar lagen. Om meer inzicht te krijgen, legde men hier en daar kijkvensters aan. Op die manier is ca. 12% van de totale oppervlakte onderzocht. Het bleek dat de bodem inderdaad uit droog lemig zand met plaatselijk sterk gevlekte, verbrokkelde textuur B-horizont (Sbc) bestond. Ondanks de enkele losse scherven in prehistorische techniek kon men in de sleuven geen archeologische sporen aflijnen. Het vooronderzoek leverde geen relevante archeologische sporen op, zodat verder archeologisch onderzoek niet nodig was DEINZE ARDENSE JAGERSSTRAAT Het project omvat de aanleg van een kleine verkaveling van 3 loten langs de Ardense Jagersstraat in het centrum van Gottem, vlak tegenover de kerk. Dit gebied ligt op een Fig. 14: Zicht op sleuf I, Deinze - Aaltersesteenweg. Fig. 15: Zicht op Sleuf I, Deinze - Ardense Jagersstraat. Fig. 16: Ligging van de site aan de Aaltersesteenweg op de topografische kaart. Fig. 17: Ligging van de verkaveling aan de Ardense Jagersstraat te Deinze - Gottem.

34 34 Jaarverslag 2009 hoogte, gekneld tussen de vallei van de Mandelbeek en de (oude) Leie. Het is deze landschappelijke ligging die de vondst van archeologische sporen erg reëel maakt. De bodemkaart van België karteert het gebied als Sbc of droge lemige zandbodem met sterk gevlekte, verbrokkelde textuur B-horizont. Administratieve gegevens Gemeente: Plaats/straat: Kadastrale gegevens: Deinze - Gottem Ardense Jagersstraat Deinze, 6e afdeling, sectie B, nr. 285p Vergunning: 2009/155 Geldig: 05/06/09 31/11 /09 Naam aanvrager: David Vanhee Naam vooronderzoek: Ardense Jagersstraat 8 Opgravingscode: Dnz-Ard-VO09 Datum: 13 juli 2009 Te onderzoeken oppervlakte: Algemene methodiek: ca. 0,5 ha vooronderzoek met proefsleuven (ca. 12 m tussen), eventueel aangevuld met kijkvensters Archeologische gegevens De inventarisatie van het terrein is uitgevoerd door een onderzoek met proefsleuven die ca. 12 m uit elkaar lagen. Om meer inzicht te krijgen, zijn hier en daar kijkvensters aangelegd. Op die manier is ca. 12% van de totale oppervlakte onderzocht. Het vooronderzoek bevestigde de bodemgesteldheid met droog lemig zand met plaatselijk sterk gevlekte, verbrokkelde textuur B-horizont (Sbc). Er werden echter geen archeologische sporen aangetroffen. Het vooronderzoek kende dan ook geen vervolg DEINZE BAARSSTRAAT (J. DE GRYSE, P. PYPE EN C. RYSSAERT RUBEN WILLAERT BVBA) Het archeologisch onderzoek te Deinze vond plaats op een terrein gelegen langs de Baarsstraat. Op dit terrein wordt door de Deinse Sociale Huisvestingsmaatschappij 12 sociale woningen gebouwd. Het gebied situeert zich tussen de gekanaliseerde loop van de Leie en de Emiel Clauslaan. Deze zone is bijna volledig ingenomen door woonwijken, uitgezonderd een aantal percelen die als akkerland in gebruik worden genomen. Deze percelen waren onbebouwd met uitzondering van een electriciteitscabine centraal op het terrein. Het onderzoeksterrein wordt op de bodemkaart gekarteerd als een droge Fig. 18: Ligging van de verkaveling aan de Baarsstraat te Deinze - Astene.

35 Kale - Leie Archeologische Dienst 35 zandbodem met sterk gevlekte, verbrokkelede textuur B horizont (Zbc). Het terrein bevindt zich op een kleine zandrug die zich langs de Leie uitstrekt. Administratieve gegevens Gemeente: Plaats/straat: Kadastrale gegevens: Vergunning: 2009/281 Deinze - Astene Baarsstraat Deinze, 2e afdeling, sectie C, nrs. 288g2, 288n2, 288r2 (deel), 289p, 290/02b en 290c Naam aanvrager: Naam vooronderzoek: Baarsstraat Opgravingscode: DEIN-BS 09 Datum: 5 oktober juni 2009 Te onderzoeken oppervlakte: Algemene methodiek: Archeologische gegevens ca. 0,65 ha vooronderzoek met proefsleuven, aangevuld met kijkvensters Conform de bijzondere voorwaarden opgesteld door het Agentschap RE werd het projectgebied gesondeerd door middel van continue sleuven. In totaal werden 4 sleuven getrokken, parallel met de Baarsstraat. Een deel van het terrein kon niet onderzocht worden omwille van de aanwezigheid van nutsleidingen. Ten oosten van de hoogspanningscabine bevond er zich dan weer een zone waar, op basis van het technisch verslag van Amibo, de grond ter plaatse diende te blijven (info architect K. Eerdekens). In overleg met David Vanhee van de KLAD werd beslist om deze zone niet te onderzoeken. In één proefsleuf werd een archeologisch spoor aangetroffen, die het relevant maakte om op deze plaats een bijkomende kijkvenster te trekken. Dit kijkvenster had tot doel de omvang, aard en functie van het aanwezige spoor beter te kunnen begrijpen en documenteren, alsook hun ruimtelijke en chronologisch relatie ten opzichte van mogelijk andere nog aanwezige sporen te onderzoeken. In sleuf 2 werd één spoor gecoupeerd om een beter inzicht te verkrijgen in de omvang en datering. In sleuf 2 en 4 werd een profielput gegraven ten einde de bodemopbouw beter te kunnen beschrijven alsook de aanwezigheid van oudere bodems te detecteren. Het profiel werd gedetailleerd beschreven, gefotografeerd en getekend. In de sleuven 1 en 2 werden een belangrijk aantal losse scherven aangetroffen. Naast een aantal middeleeuwse scherven zoals een bodemfragment in roodbeschilderd aardewerk en een aantal kleine hardgebakken, grijze fragmenten, betrof het vooral scherven die relatief zacht gebakken waren en vermoedelijk handgemaakt. De meeste hadden een organische en/of chamotteverschraling. We vermoeden dat het om Romeinse of eventueel ijzertijdaardewerk gaat. Enkele fragmenten eveneens aangetroffen in sleuf 4 vielen evenwel op door hun rode chamotteverschraling. Deze verschraling doet ons eerder in de richting van vroeg-middeleeuws materiaal denken. Aangezien het voornamelijk kleine, weinig diagnostische wandfragmenten betreft, blijven we voorzichtig wat hun datering betreft. In sleuf 2 werd een spinschijfje aangetroffen dat Romeins of middeleeuws kan zijn. In sleuf 4 troffen we een schijfvormig fragment van ijzeren beslag aan. De meeste vondsten werden los aangetroffen en blijken regelmatig geassocieerd met de