Aansluitingen voor mobiele diensten (x 1.000) Verhoudingen mobiele telefonie 2011 Q3 14%

Transcriptie

1 Marktmonitor 211 De Marktmonitor 211 geeft de ontwikkelingen op de markten voor elektronische communicatie en post weer. OPTA brengt ieder jaar een monitor uit, met als doel een objectief beeld te geven van de ontwikkelingen op de markten waarop OPTA toezicht houdt. De Marktmonitor is grotendeels gebaseerd op de openbare gegevens uit de structurele marktmonitor van OPTA. Voor de structurele marktmonitor verstrekken de grootste partijen die actief zijn op de markten voor elektronische communicatie periodiek gegevens over hun activiteiten. Deze gegevens worden door OPTA gevalideerd. Zo houdt OPTA wat betreft de ontwikkelingen op de diverse markten een vinger aan de pols. De cijfers vormen een belangrijk vertrekpunt voor de driejaarlijkse marktanalyses van OPTA. 1 Marktmonitor 211

2 Mobiele diensten Groei in mobiele breedbandaansluitingen In 211 stijgt het totaal aantal aansluitingen voor mobiele telefonie licht van 19,2 miljoen eind 21 naar 19,8 miljoen in het derde kwartaal van 211. Het aantal abonnementen bij aanbieders met een eigen mobiel netwerk, MNO s, stijgt in deze periode van 9,8 miljoen naar 1,6 miljoen. Het aantal prepaid aansluitingen bij deze mobiele aanbieders blijft met 6,4 miljoen ongeveer gelijk. Het aantal aansluitingen van aanbieders die geen eigen netwerk hebben, MVNO s, stijgt van 2,7 miljoen naar 2,9 miljoen aansluitingen. Inclusief aansluitingen voor mobiel breedband stijgt het totaal aantal mobiele aansluitingen van 2,6 miljoen eind 21 naar 21,8 miljoen in het derde kwartaal van 211. Waar het aantal aansluitingen voor mobiele telefonie slechts licht stijgt, neemt het gebruik van mobiele breedbandaansluitingen een vlucht met een stijging van maar liefst 3 procent in negen maanden van 6,3 miljoen naar 8,2 miljoen Aansluitingen voor mobiele diensten (x 1.) Verhoudingen mobiele telefonie 211 Q3 14% % 53% 29 Q2 29 Q4 21 Q2 21 Q4 211 Q2 211 Q3 Totaal Mobiele telefonie Mobiel breedband Postpaid MNO MVNO Prepaid MNO Internationaal Terwijl Nederland bij het gebruik van vast breedband de internationale ranglijsten aanvoert, neemt Nederland bij mobiel breedband medio 211 slechts een achttiende plek in met 44 aansluitingen per honderd inwoners. Om mobiel te kunnen internetten, gebruikt ongeveer 11 procent van de Nederlanders een dongel, terwijl ongeveer 33 procent dit via een mobiele telefoon doet. OPTA 2

3 Korea Zweden Japan Finland Noorwegen Denemarken Verenigde Australië Portugal Tsjechië Luxemburg Nieuw Zeeland Ierland IJsland Polen Zwitserland Verenigd Nederland Spanje Italië Israël Frankrijk Oostenrijk Estland Slowakije Canada Griekenland Duitsland Slovenië België Hongarije Chili Turkije Mexico Mobiele breedbandaansluitingen per 1 inwoners binnen OESO Satelliet Wifi Mobiele telefoon Dongel, etc OESO gemiddelde Minder sms-berichten Mobiel internet wordt steeds populairder. Dit is terug te zien in een toename van het aantal abonnementen voor mobiel breedband én een toename van het dataverbruik per abonnement. In een periode van twee jaar is het totale mobiele dataverbruik meer dan verviervoudigd. Consumenten bellen de afgelopen periode weliswaar nog iets meer ten opzichte van vorige periodes, maar ze versturen nu voor het eerst minder sms-berichten Verbruik in volume 28 H2 29 H1 29 H2 21 H1 21 H2 211 H1 Belminuten (x 1.) Sms (x 1.) Data (x 1. MB) De omzet uit de verschillende diensten is minder sterk veranderd. Echter, de omzet uit mobiel dataverbruik is de afgelopen twee jaar met ongeveer 7 procent toegenomen. De omzet uit smsberichten vertoont het laatste half jaar een minimale groei. 3 Marktmonitor 211

4 Verbruik in omzet (x 1. euro) 28 H2 29 H1 29 H2 21 H1 21 H2 211 H1 Spraak SMS Data Overig Marktverhoudingen In de afgelopen drie jaar zijn de verhoudingen tussen de mobiele partijen veranderd. De marktaandelen van KPN, T-Mobile en dat van MVNO s en serviceproviders zijn gedaald, terwijl het aandeel van Vodafone is gestegen. 5% Marktverhoudingen mobiele telefonie per 28 Q2 5% Marktverhoudingen mobiele telefonie per 211 Q3 4% 4% 3% 3% 2% 2% 1% 1% % KPN T-Mobile Vodafone SP's en MVNO's % KPN T-Mobile Vodafone SP's en MVNO's OPTA 4

5 Bundels: triple play blijft groeien, meer aanbieders Al jaren is bundeling van telecomdiensten een belangrijke trend. Sinds eind 29 is triple play de meest populaire bundel onder consumenten. Aanbieders richten zich ook vooral op bundels. Bundels worden de norm Het aantal huishoudens dat meerdere diensten van één aanbieder afneemt, groeit van medio 21 tot medio 211 van 5, miljoen tot ruim 5,2 miljoen. Dit komt overeen met circa 7 procent van de 7,5 miljoen huishoudens. Ongeveer 37 procent van de huishoudens (ruim 2,7 miljoen) neemt halverwege 211 triple play af; breedbandinternet, vaste telefonie en televisie in één pakket. Dit was medio 21 nog 3 procent. Zodoende kiest in een jaar tijd een half miljoen nieuwe huishoudens voor triple play via kabel, DSL of glasvezel. Tot 29 werd vaker een pakket van internet+bellen afgenomen dan triple play. Sinds eind 29 ligt die verhouding andersom. Medio 211 neemt nog circa 2 procent van de huishoudens (ruim 1,5 miljoen) internet+bellen van één aanbieder af. Ook andere combinaties nemen al enkele jaren in aantal af Huishoudens per type bundel (x 1.) 28 Q2 28 Q4 29 Q2 29 Q4 21 Q2 21 Q4 211 Q2 Internet+TV Internet+telefonie TV+telefonie Tripleplay In 211 worden alle diensten vaker in een bundel afgenomen dan voorheen. Waar internet medio 21 voor 8 procent binnen een bundel werd afgenomen, is dat medio procent. Voor vaste telefonie is het aandeel gegroeid van 58 procent naar 62 procent, terwijl televisie met 5 procentpunt is gegroeid naar 49 procent. Dit betekent dat nog maar de helft van alle consumenten een los televisieabonnement afneemt. 5 Marktmonitor 211

6 Meer aanbieders Consumenten kiezen onder meer voor bundels omdat dit prijsvoordeel en het gemak van één rekening oplevert. De mogelijkheid om gebundelde diensten aan te bieden, is daarom ook steeds belangrijker voor aanbieders om klanten te behouden en te winnen. Toch worden alle diensten ook los en in verschillende soorten bundels aangeboden en afgenomen. De meeste marktpartijen zijn inmiddels actief op het vlak van telefonie, breedband en televisie. Soms werken aanbieders daarbij samen, zoals T-Mobile (Online) en CanalDigitaal met bundels van ADSLinternet en satelliettelevisie. Diverse nieuwe, kleine partijen starten op glasvezel met bundels. In de categorie triple play zijn Ziggo, UPC en KPN verreweg de grootste aanbieders. 5% Marktverhoudingen tripleplay per 211 Q2 4% 3% 2% 1% % BBNed CaiW Delta KPN Reggefiber Scarlet Tele2 T-Mobile UPC Ziggo Eind 211 bieden KPN en Ziggo nieuwe aanvullende televisiediensten speciaal voor hun abonnees die meerdere diensten afnemen. Zo kunnen deze consumenten in huis draadloos televisie kijken op hun tablets en smartphones via de draadloze router. Bundeling van vaste en mobiele diensten Medio 211 is mobiele aanbieder Vodafone gestart met het aanbieden van bundels via glasvezel. Tele2 en Ziggo/UPC hebben hun vizier gericht op een gezamenlijk mobiel netwerk. T-Mobile heeft dochterbedrijf Online s vaste netwerkactiviteiten ingelijfd en biedt sinds eind 211 een 4-in-1-bundel voor vaste en mobiele telecomdiensten aan. Kleinere aanbieder Scarlet doet dit al langer. Er zijn steeds meer aanbieders die zowel alle vaste als alle mobiele telecomdiensten aanbieden. Overigens loopt de consument nog niet erg warm voor bundels van vaste en mobiele diensten, gezien de beperkte afname ervan. OPTA 6

7 Televisie: groei concurrentie, digitale tv en nieuwe diensten Op de televisiemarkt zetten in 211 meerdere ontwikkelingen door. De kabelbedrijven zijn nog altijd de grootste aanbieders, maar de concurrentie met andere infrastructuren groeit. Driekwart van Nederland kijkt digitale televisie, er komen meer aanbieders bij en er worden nieuwe diensten aangeboden. Consument kiest kabel, DSL of glasvezel In het derde kwartaal van 211 nemen consumenten ruim 7,6 miljoen televisieabonnementen af. Abonnementen via de kabel worden met 5,2 miljoen het meest afgenomen. Dit aantal is in twaalf maanden met 3 procentpunt gedaald. Het aantal abonnementen voor televisie via DSL is het meest gegroeid, een trend die in 21 is ingezet. Ook televisie via glasvezel groeit in 211, hoewel dit nog een klein deel van markt beslaat. Het aantal klanten met Digitenne (digitale ethertelevisie) neemt na jaren groei juist af Televisieabonnementen (x 1.) 29 Q4 21 Q1 21 Q2 21 Q3 21 Q4 211 Q1 211 Q2 211 Q3 Kabel alleen analoog Kabel digitaal Overig digitaal Het deel abonnementen met digitale televisie neemt toe van 65 procent in het derde kwartaal van 21 naar 75 procent in het derde kwartaal van 211. Ook voor tweede en derde toestellen wordt vaker digitale televisie gekozen, waardoor medio 211 via meer dan de helft van alle toestellen digitaal televisie gekeken wordt. 1, 2 1 Veldkamp, Afnemers van televisiediensten, Stichting KijkOnderzoek, Persbericht TV in Nederland, 11 augustus Marktmonitor 211

8 Toegenomen concurrentie Voor televisie via kabel of satelliet kan de consument meestal niet kiezen tussen aanbieders, terwijl dit voor televisie via glasvezel of DSL wel mogelijk is. Circa 11 procent van de huishoudens is het afgelopen jaar overgestapt naar een andere televisieaanbieder. Van het derde kwartaal 21 tot het derde kwartaal 211 zijn de regionale marktaandelen van de grootste kabelaanbieders Ziggo en UPC respectievelijk gezakt van circa 75 procent tot 72 procent en van circa 69 procent tot 66 procent binnen hun kabelgebieden. 3 Landelijk gezien neemt het marktaandeel van Ziggo af tot minder dan 4 procent en dat van UPC tot minder dan 25 procent. KPN groeit juist snel in 211, tot meer dan 2 procent van alle televisieabonnementen en kondigt aan kabelaanbieder CaiW te willen overnemen om verder te groeien. Diverse kleine aanbieders winnen klanten via DSL, digitale ether en glasvezel. In de zomer van 211 kondigt Vodafone aan met bundels met televisie via glasvezel te starten. CanalDigitaal bedient met satelliettelevisie nog altijd een aanzienlijk klantsegment. 5% Marktverhoudingen televisie per 211 Q3 4% 3% 2% 1% % CanalDigitaal Glashart Media KPN Tele2 T-Mobile UPC Ziggo Overig kabel Groeiende omzet en uitbreiding van diensten De jaaromzet op televisieabonnementen is gestegen van 1,27 miljard euro in 29 tot 1,36 miljard euro in 21. Het aandeel van additionele pakketten en video-on-demand (VoD) hierin is gegroeid van 19 procent naar 22 procent. Aanbieders breiden hun aanbod van aanvullende diensten in 211 uit, zoals grotere videocollecties en draadloze televisie op tablets. Ook voegen partijen via DSL, digitale ether en glasvezel de BBC-zenders toe. Ziggo verkleint haar analoge pakket en brengt HD-zenders in het basispakket. KPN levert sinds medio 211 standaard twee decoders in het basispakket. UPC maakt het mogelijk ook CI+ modules te gebruiken voor haar digitale signaal, waardoor een decoder niet langer nodig is. 3 Kwartaalcijfers Ziggo en Liberty Global Inc. 211 Q3. OPTA 8

9 21% Jaaromzet in 21 2% 78% Standaardpakket VoD en interactief Additionele pakketten 9 Marktmonitor 211

10 Nederland Zwitserland Denemarken Korea Noorwegen Frankrijk IJsland Verenigd Koninkrijk Duitsland Zweden Luxemburg België Canada Finland Verenigde Staten Japan Nieuw Zeeland Oostenrijk Israël Estland Australië Spanje Slovenië Italië Ierland Griekenland Hongarije Portugal Tsjechië Polen Slowakije Chili Mexico Turkije Breedband Net als voorgaande jaren voert Nederland in 211 de internationale breedbandranglijst aan. De consument geniet van hogere snelheden en neemt vaker zowel kabel als glasvezel af. Terwijl het marktaandeel van kabelbedrijven stijgt, daalt het aandeel van KPN. Nederland behoudt koppositie, groei vlakt af In 211 is Nederland nog steeds koploper op breedband binnen de OESO. Met 38 aansluitingen per honderd inwoners heeft Nederland net als in voorgaande jaren de hoogste breedbandpenetratie. Het aantal vaste breedbandaansluitingen is in het tweede kwartaal van 211 gegroeid tot 6,4 miljoen. Ten opzichte van eind 21 is dit een afvlakkende groei van 2 procent. Dit duidt op een verzadiging van de markt. Met betrekking tot het aantal glasvezelaansluitingen neemt Nederland een middenpositie in en zijn Korea, Japan en Zweden koplopers. 4 Breedbandaansluitingen per 1 inwoners binnen OESO DSL Kabel Glasvezel Overig OESO gemiddelde Verhoging van breedbandsnelheden De verhoging van breedbandsnelheden zet nog steeds gestaag door. Zo is het percentage aansluitingen met een downloadsnelheid van meer dan 3 Mbit/s toegenomen van 7 naar 2 procent. De voortrekkersrol ligt daarbij bij kabelaanbieders die met hun netwerk hogere snelheden kunnen realiseren dan vooralsnog mogelijk is over het koperaansluitnetwerk van KPN. KPN kondigt in 211 aan de komende jaren te investeren in het koperaansluitnetwerk zodat ook de breedbandsnelheden over DSL zullen toenemen. OPTA 1

11 Breedbandaansluitingen DSL naar snelheid (x 1.) (exclusief wholesale) 21 Q2 21 Q3 21 Q4 211 Q1 211 Q2 211 Q3 Tot 2 Mbps Tussen 2 en 1 Mbps Tussen 1 en 3 Mbps Tussen 3 en 1 Mbps Breedbandaansluitingen kabel naar snelheid (x 1.) 21 Q2 21 Q3 21 Q4 211 Q1 211 Q2 211 Q3 Tot 2 Mbps Tussen 1 en 3 Mbps Vanaf 1Mbps Tussen 2 en 1 Mbps Tussen 3 en 1 Mbps Kabel wint langzaam op DSL In 211 is DSL met 3,5 miljoen aansluitingen nog steeds het meest gebruikte netwerk. Vanaf het derde kwartaal in 21 tot en met hetzelfde kwartaal in 211 is het aantal DSL-aansluitingen met ongeveer 155. afgenomen ten gunste van kabelaanbieders en glasaansluitingen. In dezelfde periode zijn kabelaanbieders met ongeveer 229. aansluitingen gegroeid tot een totaal van 2,7 miljoen, terwijl het aantal actieve glasaansluitingen met ongeveer 75. aansluitingen tot 242. is toegenomen. 11 Marktmonitor 211

12 Breedbandaansluitingen per infrastructuur (x 1.) 29 Q4 21 Q1 21 Q2 21 Q3 21 Q4 211 Q1 211 Q2 211 Q3 DSL Glasvezel Kabel Totaal KPN heeft een marktaandeel van 4 tot 45 procent, gevolgd door Ziggo met 25 tot 3 procent en UPC met 1 tot 15 procent. De DSL-aanbieders naast KPN hebben gezamenlijk een marktaandeel van 1 tot 15 procent, terwijl het aandeel van de overige aanbieders via kabel en via glasvezel beide tussen en 5 procent ligt. Ten opzichte van medio 28 daalt het aandeel van KPN, terwijl dat van kabelaanbieders stijgt. Het marktaandeel van de overige DSL-aanbieders, zoals Tele2 en Online, is vrij stabiel. 5% Marktverhoudingen breedband per 211 Q3 4% 3% 2% 1% % KPN UPC Ziggo DSL (overig) Kabel (overig) Glasvezel (overig) Groei in uitrol van glasvezel In 211 rollen glasvezelpartijen hun netwerken verder uit. Reggefiber, dat vrijwel alle glasvezelaansluitingen in Nederland realiseert, rapporteert in het derde kwartaal van aangesloten huishoudens. In het tweede en derde kwartaal is daarbij sprake van een versnelling van de uitrol, die uiteindelijk geleid heeft tot bijna een verdubbeling van het aantal gerealiseerde glasvezelaansluitingen in twee jaar. OPTA 12

13 1 Uitrol glasvezelaansluitingen (x 1.) Q3 29 Q4 21 Q1 21 Q2 21 Q3 21 Q4 211 Q1 211 Q2 211 Q3 Bron: Reggefiber, januari Marktmonitor 211

14 Vaste telefonie Terwijl het aandeel ISDN-aansluitingen in 211 gelijk blijft, stijgt het aandeel digitale telefonieaansluitingen (VoB) en neemt het aandeel klassieke telefonieaansluitingen (PSTN) af. Trends als een dalend aantal belminuten per lijn, een dalend aantal WLR-aansluitingen en een dalend aantal C(P)Sabonnees zetten door. Daarmee gepaard daalt het marktaandeel van KPN in het laagcapacitaire segment, terwijl UPC en Ziggo een groter marktaandeel weten te realiseren. ISDN-aansluitingen niet beïnvloed door digitalisering Waar medio 21 het aandeel digitale aansluitingen 49 procent was, is dit medio 211 gestegen naar 55 procent. Een tegengestelde ontwikkeling deed zich voor bij PSTN-aansluitingen waarvan het aandeel in dezelfde periode is afgenomen van 37 naar 32 procent. Het aandeel aansluitingen op basis van ISDN is gelijk gebleven op 13 procent. Het totaal aantal aansluitingen is in dezelfde periode met circa 35. aansluitingen gedaald naar 7,16 miljoen. 21 Q2 211 Q2 13% 13% ISDN 49% 37% 55% 32% PSTN VOB Belgedrag De dalende trend in het aantal belminuten per vaste aansluiting zet zich in 211 verder voort. In de eerste helft van 211 is 7 procent minder gebeld dan het jaar ervoor, waarmee het totaal aantal belminuten op 11, miljard uitkomt. Daarmee is het gemiddeld aantal belminuten via een vaste aansluiting per maand licht gedaald van ongeveer 267 in 21 tot ongeveer 259 in 211. OPTA 14

15 Abonnementen x 1. 3 Belminuten per maand per aansluiting Q4 29 Q2 29 Q4 21 Q2 21 Q4 211 Q2 Gereguleerde diensten Om de concurrentie te bevorderen heeft OPTA in het verleden WLR en C(P)S als gereguleerde diensten geïntroduceerd. Zowel het aantal aansluitingen op basis van WLR neemt af, als het aantal C(P)Sabonnees. Bij WLR verkopen marktpartijen aansluitingen van KPN door aan consumenten, terwijl bij C(P)S belminuten doorverkocht worden. Waar de daling van oudsher het sterkst was bij het aantal C(P)S-abonnees, is het afgelopen jaar een sterkere afname van het aantal aansluitingen op basis van WLR zichtbaar. In het derde kwartaal van 211 zijn er respectievelijk 385. C(P)S-abonnees en 299. WLR-aansluitingen. De daling van het aantal aansluitingen op basis van het traditionele PSTN is daarmee terug te zien in de daling van het aantal C(P)S-abonnees en het aantal WLR-aansluitingen Q4 29 Q1 29 Q2 29 Q3 29 Q4 21 Q1 21 Q2 21 Q3 21 Q4 211 Q1 211 Q2 211 Q3 C(P)S abonnees WLR aansluitingen 15 Marktmonitor 211

16 Marktverhoudingen Met de groei van het aantal digitale telefonieaansluitingen daalt het aandeel van KPN in het laagcapacitaire segment, terwijl het aandeel van UPC en Ziggo is gestegen. In het derde kwartaal van 211 heeft KPN een marktaandeel tussen 55 en 6 procent, terwijl het aandeel een jaar daarvoor tussen 6 en 65 procent lag. 6% Marktverhoudingen vaste telefonie per 211 Q3 5% 4% 3% 2% 1% % BBNed CaiW Colt Esprit KPN Pretium Scarlet Tele2 T-Mobile UPC UPC Business Ziggo OPTA 16

17 Zakelijke netwerkdiensten Bedrijven maken voor hun beveiligde interne datacommunicatie en telefonie tussen verschillende vestigingen gebruik van zakelijke netwerkdiensten, zoals huurlijnen, virtual private networks (VPN s) en dark fiber. In het verleden hebben bedrijven voornamelijk huurlijnen afgenomen. Aanbieders verkopen echter nog nauwelijks huurlijnen en faseren deze dienstverlening in stappen uit. Zo beëindigt KPN op 1 januari 213 de dienstverlening van analoge huurlijnen. Gebruik van zakelijke netwerkdiensten Bedrijven kiezen tegenwoordig voornamelijk voor VPN s. Door onder meer het gebruik van goedkopere IP- en ethernettechnieken zijn deze diensten lager geprijsd dan huurlijnen. Ook hebben ze het voordeel dat het netwerkbeheer bij de VPN-dienst inbegrepen is, zodat bedrijven minder interne ICT-kosten hebben. Alle vestigingen van het bedrijf kunnen toegang krijgen tot de VPN-dienst. Dit geldt ook voor thuiswerkplekken. Grotere bedrijven kiezen er soms voor om hun netwerk in eigen beheer te houden, zodat ze meer controle hebben over de kwaliteit ervan. Ze nemen dan een kale glasaansluiting (dark fiber) af en zetten daar zelf hun netwerkdienst op. 1% 8% 6% 4% 2% % Gebruik van zakelijke netwerkdiensten 28 Q4 29 Q4 21 Q4 211 Q3 Dark fiber Datacom (VPN's) Klassieke huurlijnen Zakelijke netwerkdiensten (x 1.) Concurrentieontwikkelingen KPN heeft in 211 op de markt voor zakelijke netwerkdiensten het hoogste marktaandeel, dat ligt tussen 55 en 6 procent. Het marktaandeel van KPN is in de afgelopen jaren wel licht gedaald, onder meer 17 Marktmonitor 211

18 doordat er op VPN-diensten sprake is van meer concurrentie dan op huurlijnen. Naast KPN is er een groot aantal concurrenten met een relatief klein marktaandeel. Tele2 en Vodafone zijn hiervan de grootste. Deze partijen maken overigens voor een belangrijk deel gebruik van (gereguleerde) toegang tot het netwerk van KPN om zakelijke netwerkdiensten te kunnen leveren. 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Marktverhoudingen zakelijke netwerkdiensten per 211 Q3 Zakelijke netwerkdiensten worden over verschillende infrastructuren geleverd. Zo kan een relatief grote bedrijfsvestiging of een datacentrum een glasvezelaansluiting hebben, terwijl kleinere vestigingen met minder bandbreedtebehoefte nog op koper zijn aangesloten. Eind 21 wordt ongeveer een derde van alle zakelijke netwerkdiensten geleverd op basis van glasvezel. In 211 is dit aandeel verder toegenomen. Behalve een zakelijke netwerkdienst nemen bedrijven over hun aansluiting vaak internettoegang en externe vaste telefonie af. In tegenstelling tot koper, waarvoor geldt dat KPN als enige over een eigen aansluitnetwerk beschikt, is er op glasvezel een groter aantal aanbieders met een eigen netwerk. Als het netwerk van een aanbieder in de buurt ligt van een bedrijf, kan hij dit bedrijf tegen relatief lage kosten aansluiten op zijn glasvezelnetwerk. Soms worden ook meerdere bedrijven tegelijk aangesloten. Zo vindt op bijvoorbeeld bedrijventerreinen vraagbundeling plaats waarna bij voldoende inschrijving een aanbieder glasvezel aanlegt naar alle bedrijven die daar belangstelling voor hebben geuit. Medio 211 wordt iets minder dan de helft van de glasaansluitingen aan bedrijven geleverd door KPN. De andere helft wordt geleverd door aanbieders als Eurofiber, BT, Ziggo en Tele2. OPTA 18

19 Post In 29 zijn in Nederland ongeveer 5,8 miljard geadresseerde poststukken bezorgd. In 21 zijn dit er ongeveer 4,76 miljard. Daarmee is het volume in 21 met 6,7 procent gedaald ten opzichte van 29. Het jaar ervoor was deze daling 4,3 procent. De omzet in de postmarkt is in 21 met 1,6 miljard euro 5,8 procent lager dan in 29. Omdat aanbieders in de postsector verplicht zijn slechts één keer per jaar gegevens aan te leveren bij OPTA zijn momenteel nog geen openbare cijfers over 211 beschikbaar Volume brievenbuspost (x 1..) Drie grootste postvervoerders PostNL Sandd en Selekt Mail Marktsegmenten brievenbuspost Van alle geadresseerde brievenbuspost in 21 bestaat ongeveer 59 procent uit brieven. Ongeveer 2 tot 25 procent is direct mail (geadresseerd reclamedrukwerk) en 15 tot 2 procent betreft periodieke uitgaven. Deze verhouding is de afgelopen jaren niet veranderd. Ongeveer 8 procent van alle brievenbuspost wordt door consumenten verzonden. Het grootste aandeel hebben grootzakelijke verzenders (verzenders met een volume van ten minste een miljoen poststukken) met 6 tot 65 procent. Ongeveer 3 tot 35 procent van de brievenbuspost wordt door overige zakelijke verzenders verstuurd. Het grootste gedeelte ongeveer 72 procent van de brievenbuspost wordt ongesorteerd aangeleverd door de verzender. De rest ongeveer 28 procent wordt gesorteerd aangeleverd. Het percentage post dat gesorteerd wordt aangeleverd, is de laatste jaren licht gestegen. Ongeveer 43 procent van de brievenbuspost wordt in 21 aangeboden met een afgesproken bezorgtijd van meer dan 24 uur na aanlevering. De rest 57 procent wordt aangeboden met een afgesproken bezorging de dag na aanlevering. Deze verhouding is de afgelopen jaren niet veranderd. 19 Marktmonitor 211

20 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Segmenten op basis van inhoud in 21 Brieven Direct mail Periodieke uitgaven Segmenten op basis van klanttype in 21 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Grootzakelijk Overig zakelijk Consumenten Segmenten op basis van sortering in 21 Segmenten op basis van bezorging in 21 28% 43% 57% 72% Ongesorteerd Gesorteerd Binnen 24 uur Niet binnen 24 uur Concurrentieontwikkelingen Het marktaandeel van PostNL, inclusief dochteronderneming VSP, blijft in 21 stabiel. Het gezamenlijk marktaandeel van de concurrenten blijft daarmee ook gelijk. Concurrentie vindt net als in voorgaande jaren voornamelijk plaats op de bezorging van direct mail en periodieken, zoals tijdschriften en bladen. Het aantal spelers dat landelijk actief is op de Nederlandse postmarkt is met de overname door Sandd van de activiteiten van Selekt Mail in 29 gedaald tot twee. OPTA 2

21 1% Marktverhoudingen post per 21 8% 6% 4% 2% % PostNL Sandd Selekt Mail Postbezorgers In 21 zijn 62. mensen werkzaam als postbezorger. Dit zijn er ongeveer even veel als in 29. Bijna tweederde van de postbezorgers werkt op basis van een arbeidsovereenkomst. Deze postbezorgers zijn voornamelijk werkzaam bij PostNL. De overige bezorgers zijn werkzaam bij andere postvervoerders, meestal op basis van een overeenkomst van opdracht. Van de overige postvervoerders hebben alleen sociale werkplaatsen nog bezorgers met een (gesubsidieerd) arbeidscontract. Ongeveer 88 procent van alle poststukken wordt in 21 bezorgd door bezorgers met een arbeidscontract. Dit percentage daalt de laatste jaren licht. 21 Marktmonitor 211