Workshop: Het kerkgebouw van het dorp: een vuurtoren in de tijd
|
|
- Melanie Merel Brabander
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Workshop: Het kerkgebouw van het dorp: een vuurtoren in de tijd Vrijwel elk dorp heeft een kerkgebouw dat een centrale plaats inneemt in het dorp. Het kerkgebouw is als een baken, als een vuurtoren. De betekenis van de kerk voor de dorpelingen loopt vaak via het lijntje van het kerkgebouw. Hoe kan dit gebouw worden ingezet voor het hele dorp? Hoe kan het gebouw op meerdere manieren worden gebruikt? In de workshop zien we boeiende voorbeelden. Welkom en inleiding Het gaat tijdens deze workshop niet alleen over het kerkgebouw, maar ook over kerk zijn voor en in het dorp. We kijken eerst naar wat er in de kerkgebouwen gebeurd, wie komen er allemaal over de vloer en daarna zoomen we uit en zien we wat er vanuit en rondom de kerk gebeurd. In de aanloop hier naar toe kon u een enquête invullen over het gebruik van het kerkgebouw en de betrokkenheid van de kerk bij het dorps- en buurtleven en meer dan de helft van de deelnemende gemeenten heeft de enquête ingevuld. o Kerkgebouwen Over hoeveel kerkgebouwen hebben we het eigenlijk? Door Samen op Weg proces en Samenwerkingsverbanden zijn gemeenten samengevoegd en zijn ze in het rijke bezit gekomen van meerdere kerkgebouwen. Maar dat voelt vaker als een last dan als een lust. er zijn mensen nodig die het gebouw beheren, die het kleine en het grote onderhoud moeten uitvoeren en onderhoud kost geld. In alle redelijkheid komt dan vaak een moment waarop een gemeente met meerdere kerkgebouwen moet besluiten om gebouwen af te stoten. Maar dat is eenvoudiger gezegd dan gedaan, want welk kerkgebouw hou je en welk kerkgebouw stoot je af? Veel gemeenteleden valt het zwaar als hun gebouw gesloten, misschien wel gesloopt wordt: het is de plek waar kinderen gedoopt zijn, waar je getrouwd bent, waar familie en vrienden begraven zijn, waar je kerst hebt gevierd, waar je God, anderen en jezelf bent tegen gekomen op een manier die je nergens anders vindt. Opvallend genoeg zijn het niet alleen de regelmatige kerkgangers die het betreuren als een kerk gesloten wordt, ook dorps en buurtbewoners hebben er vaak moeite mee. Het zijn mensen die je niet vaak in de kerk ziet, maar die het toch heel erg jammer zouden vinden als de kerk/het kerkgebouw zou verdwijnen. Want omwonenden beschouwen een kerkgebouw vaak als een onmisbaar ijkpunt en herkenningsteken voor het dorp. Kerkgebouw en toren staan vaak symbool voor de identiteit van een dorp. Dorpsbewoners en buurtgenoten blijken dan ook vaak bereid om geld te geven voor de instandhouding van het kerkgebouw of voor de restauratie van het orgel of de toren. Ik wil graag iedereen die de enquête nog niet heeft ingevuld uitnodigen zich even de situatie in uw eigen kerk voor de geest te halen en antwoord te geven op vraag 1 van het antwoordformulier: Worden het kerkgebouw en eventuele nevenruimten verhuurd aan
2 andere groepen of organisaties? En worden er niet-kerkelijke activiteiten georganiseerd in het kerkgebouw? o Kerk als gastheer Laten we eerst eens kijken wie u als gemeente ontvangt in uw kerk. Gemeenten ontvangen in hun kerkgebouw: - Koren en muziekverenigingen - Diverse clubs en andere verenigingen (kaarten, bridge, hobby, gym tot toneel en vrouwenverenigingen) - Maatschappelijke organisaties zoals informatiepunt gemeente, steunstee, consultatiebureau en kinderopvang, voedselbank en maaltijdprojecten, stembureau - Feesten en recepties voor families, maar ook voor bedrijven - Cursussen en scholing, muziekles, theorieles en colleges van universiteit. Opvallende voorbeelden, is er iemand die er iets over kan vertellen? Langezwaag, Luxwoude en Jonkerslân: gratis ter beschikking aan organisaties voor maatschappelijk-culturele doeleinden; te huur voor niet-kerk gerelateerde organisaties In Surhuisterveen: koren 1 x per week (repetities), passage 1 x per maand, Blaast de Bazuin Brassband 1 x per week (rep), vrouwen van nu 1x per jaar, 50+ beurs, voedselbank 1 x per 2 weken, Abvakabo vergaderingen en spreekuur, ANBO, PCOB e.a. In Woudsend Kinder dagopvang, uitvaartverzorger, zonnebloem. In Heerenveen Koken voor mannen; Breicafé; Repair café; Taalcursussen; Sportgala Friesland; Vergaderingen bedrijfsleven: totaal ca. 100 huurders. In Siddeburen de visclub; de EHBO; verschillende koren; sjoelclub; de NOVO, dagbesteding voor verstandelijk beperkte mensen; toneelopvoering van de openbare school; vogeltentoonstelling In Stedum toneelvereniging, informatiepunt van de gemeente Loppersum zoals:stemlokaal, steunstee (maatschappelijke dienstverlening),klankbord dorpsvernieuwing; bejaardensoos; vereniging dorpsbelangen; oranje vereniging met 4/5mei act; vocaal ensemble, voorlichting van de woningstichting; begrafenissen. Door voor al deze verschillende koren, verenigingen, maatschappelijke organisaties en particulieren de deuren open te zetten vervullen kerken een belangrijke functie in de samenleving. En denk aan de talloze concerten, tentoonstellingen en lezingen, maar ook bruiloften en begrafenissen waarvoor mensen niet zomaar een ruimte zoeken, maar een plek met sfeer en uitstraling. Ook andere groepen en organisaties in het dorp willen graag zoeken naar mogelijkheden om de kerk een grotere rol in de dorpsgemeenschap te laten spelen. Zoals in Garmerwolde waar de kerk vol zat bij een voorstelling van Scrooge voor en door dorpsbewoners: Dan komt alles samen: muziek, toneel en dans. Dan is zo n kerk heel belangrijk, omdat iedereen erbij is, kerkelijk of niet, dat maakt niet uit. Er zijn nu heel wat voorbeelden aan bod gekomen, misschien denkt u, o ja, dat gebeurt bij ons op: schrijf het vooral op. Of misschien roept dit ideeën op voor wie de
3 kerk opengesteld zou kunnen worden. Daarom zou ik iedereen willen vragen op de tweede vraag op het antwoordformulier in te vullen. o Kerkgebouw als publieke ruimte in de 17 e en 18 e eeuw. Mocht nu u denken dat kaarten in de kerk, het geven van colleges en het uitdelen van voedselpakketten iets van de laatste jaren is, dan kan ik u vertellen dat dat zeker niet het geval is. We zien hier een tekening uit de 18 e eeuw, dit is de Nieuwe kerk in Amsterdam, het koorhek komt u ongetwijfeld bekend voor van de inhuldiging van koning Willem Alexander, maar hier zijn een paar mensen op de trappen aan het kaarten. In Surhuisterveen is de kerk uitdeelpunt van de voedselbank. Dit schilderij uit de Buurkerk in Utrecht laat een tafereel zien uit de 19 e eeuw: een opklaptafel hangt uit en er wordt brood uitgedeeld aan arme mensen. In deze kerk, waar nu museum Speelklok gevestigd is, hangt trouwens ook een bord waarop bezoekers vriendelijk verzocht wordt om in elk geval tijdens kerkdiensten niet met manden, tonnen, varkens, paarden en wagens door het dwarsschip van de kerk te komen. Buiten de kerkdienst kon de kerk dus blijkbaar wel gebruikt worden als overdekte straat. En tenslotte een tekening van college in de kerk, net zoals nu nog wel gebeurd in de Martinikerk en de Nieuwe Kerk in Groningen, maar ook in Dokkum, Lemmer, Ten Boer en Zweelloo wordt de kerk gebruikt om cursussen, dans of muziekles te geven. in de 17e eeuw werd in de kerk en op het kerkhof van Sebaldeburen op Hemelvaartsdag kermis gehouden werd. De kerk was verhuurd aan tappers en kraamverkopers en op het kerkhof stonden diverse kramen. Dus ook de winterfair in Farmsum heeft zo z n voorgangers. Het kerkgebouw functioneerde in die tijd dus als een mengeling van kerk, concertzaal, burgerlijke stand, bibliotheek, school, begrafenisonderneming en overdekt park. De kerk was een plek waar je naar toe ging om andere mensen tegen te komen, waar je afsprak met vrienden en in een stad als Amsterdam waar je na je werk naar toe ging om naar een concert van Pieter Jan Sweelinck te luisteren. Tot ergernis van Constantijn Huygens gingen mensen niet aandachtig zitten luisteren, maar werden er nog allerlei zakelijke besprekingen gehouden en wat jongeren in donkere hoekjes uitspookten.. Dat kon allemaal omdat de kerken veelal geopend waren, je kon er zo even naar binnenlopen. Vaak verzuchten mensen dat het zo mooi zo zijn als ook hier de kerken vaker open zouden zijn, net zoals in Frankrijk op vakantie. Gerrit Groeneveld predikant in Parrega-Hieslum en Tjerkwerd-Dedgum en voorzitter van het Tsjerkepaad, heeft hier de nodige ervaring mee opgedaan en hij zal het een en ander vertellen over het ontstaan en de ontwikkeling van Tsjerkepaad en wat we ervan zouden kunnen leren. o Kerk in, voor, met het dorp Kerk-zijn in en voor de wijk of het dorp betekent niet alleen de deuren opzetten en wachten tot er mensen binnenkomen, maar het betekent ook erop uitgaan, contacten leggen met andere groepen en organisaties waarmee je als kerk raakvlak hebt. Zo zijn gemeenten betrokken bij maaltijdprojecten, rommelmarkten, palmpasenoptochten, dorpsoverleg en sommige gemeenten staan met een stand op jaarmarkten of bij stadsfeesten.
4 Drie kwart van de gemeenten die de enquête hebben ingevuld organiseert wel eens wat buiten de deur. Vaak is dat letterlijk buiten, zoals een rommelmarkt of een wandeling, maar meestal gaat het dan om een kerkdienst rondom een dorpsfeest. In zorginstellingen worden vieringen georganiseerd. Een enkele keer wordt er iets gedaan in een andere kerk en een deel van het kerkelijk leven speelt zich natuurlijk in huiselijke kring af. Behalve bij de dorpsfeesten is bijna de helft van de kerken betrokken bij dodenherdenking, een moment bij uitstek waarop mensen zoeken naar bezinning, naar woorden van troost en hoop en daarin kan de kerk behulpzaam zijn. Opvallende voorbeelden, is er iemand die er iets over kan vertellen? In Stiens wordt de dodenherdenking verzorgd door het Interkerlijk Werk (IKW), met vesperviering voorafgaand aan de stille tocht. De pinksterdienst wordt gehouden op het 'kaatsveld' in het dorp. Vorig jaar heeft de kerk voor alle Stiensers een Kerstbelevenistocht georganiseerd. Nu zijn we bezig met het schrijven! en later uitvoeren van een musical waarbij ook alle Stiensers worden uitgenodigd. En 1x per maand wordt met alleenstaande ouderen gegeten. Gemeenteleden koken de maaltijd. Niet kerkelijke Stiensers worden ook genodigd. In Oudega is de kerk betrokken bij de volkstuin voor daklozen opvang. In Woudsend doet de kerk mee met de dodenherdenking, Oranjefeesten tentdienst, kerk is open tijdens shantyfestival en sleepbootdagen, en er was een Passion uitvoering i.s.m. hele dorp, kerkgemeenschappen en scholen. In de Nieuwe Kerk in Groningen is het festival van de Geest, daarbij wil de kerk graag een huiskamer zijn voor de Hortusbuurt. Er zijn dan diverse activiteiten in en rond de kerk zoals een buurtbrunch, culturelemarkt, lezingen etc. In Ten Post is de kerk het startpunt van de wandelvierdaagse en er is een eetgroep. In Scheemda wordt een passiespel georganiseerd in het dorp, terwijl in Noordbroek, net zoals in Stiens kerstwandelingen plaatsvinden. Met welke dorpsactiviteiten zou u als kerkelijke gemeente mee kunnen doen? Waarom zou je dit allemaal doen? Is het nog niet lastig genoeg om de boel draaiende te houden, moeten er dan nog meer dingen bij? Om te beginnen kan verhuur van het kerkgebouw en nevenruimten als oefenruimte, vergaderruimte concertruimte enzovoort geld in het laatje brengen. Daarnaast is openstelling van het kerkgebouw, niet alleen voor bezichtiging, maar ook op andere manieren zoals eerder genoemd, een goede manier om kerk in en voor het dorp te zijn. Het biedt mogelijkheden om contacten te leggen met andere groepen in het dorp en in de buurt en samen te werken aan de instandhouding van het kerkgebouw, dat is een gemeenschappelijk doel. Maar nog belangrijker: als je op deze manier naar het kerkgebouw kijkt, roept dat hele fundamentele vragen op: Voor wie willen wij een geloofsgemeenschap zijn? Wat nemen we waar in onze context?
5 Wie kunnen wij uitnodigen? Met wie kunnen wij samenwerken? Waartoe zijn wij kerk? Wat is onze bestaansreden? Iets om op de terugweg en thuis nog eens over na te denken. En daarbij is het denk ik goed om de woorden Jan Boer in gedachten te houden: Kerken bennen gain dooie stainbulten oet n verleden tied, dij heur dainst nou doan hemmen. Zai bennen bouwd veur de aiwegheid, omdat mensen aaltied bezinnen neudeg hemmen.
Ambthuis. Wonen Welzijn Zorg en behandeling. Woonzorgcentrum. Appartementen te huur. Groepswonen
Ambthuis Woonzorgcentrum Appartementen te huur Groepswonen Wonen Welzijn Zorg en behandeling Welkom in het Ambthuis In het centrum van het stadje Bredevoort staat het Ambthuis. Wonen in het Ambthuis betekent
Nadere informatieProtestantse gemeente Amstelkerk Ouderkerk aan de Amstel
Uw kerkelijke uitvaart Protestantse gemeente Amstelkerk Ouderkerk aan de Amstel Adres: Amstelkerk, Kerkstraat 11, 1191 JB Ouderkerk aan de Amstel Website: www.amstelkerk.net Voor de pastorale begeleiding
Nadere informatieVIEREN MET KINDEREN GEBED OM VERGEVING
VIEREN MET KINDEREN GEBED OM VERGEVING De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus van elke viering een belangrijke betekenis en functie. De afstand die in het dagelijkse leven tussen God en mens is
Nadere informatieENQUÊTE ENQUÊTE. De enquête is ook online in te vullen op: www.onzekerkonzetoekomst.nl
ENQUÊTE ENQUÊTE De enquête is ook online in te vullen op: www.onzekerkonzetoekomst.nl ENQUÊTE UW MENING TELT! Wie in Kloosterhaar of Sibculo woont weet ongetwijfeld waar de kerk staat. Duidelijk zichtbaar
Nadere informatieBeleidsplan
Beleidsplan 2018-2023 1. Inleiding Voor u ligt het beleidsplan van de Protestantse Gemeente Westervoort voor de jaren 2018-2023. In de afgelopen weken, maanden is er nagedacht, geformuleerd, opnieuw geformuleerd
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Wonen & Samenleven
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Wonen & Samenleven Als mijn zoon begeleid zelfstandig gaat wonen, staat er dan altijd iemand voor hem klaar? Ik wil graag een traplift. Bij wie vraag ik die
Nadere informatiezondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar
Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.
Nadere informatieVragenlijst nieuwe website PKN Schiedam
Vragenlijst nieuwe website PKN Schiedam Deze vragenlijst is bedoeld om meer informatie te krijgen over of, hoe vaak en waarvoor u als gemeentelid of als andere belangstellende gebruik maakt van websites
Nadere informatieDe Herberg komt naar u toe. We zijn niet alleen. Over omzien naar elkaar en samen opzien naar God.
De Herberg komt naar u toe We zijn niet alleen. Over omzien naar elkaar en samen opzien naar God. Omdat de Herberg een verlengstuk van de plaatselijke gemeente is, is het van belang dat gemeenten weten
Nadere informatieWELKOM. 5 oktober 2014. Voorganger : ds. Pieter van Winden Orgel : Willem Blonk M.m.v. : Kindercantorij Open Hof
WELKOM 5 oktober 2014 Voorganger : ds. Pieter van Winden Orgel : Willem Blonk M.m.v. : Kindercantorij Open Hof Kerkelijke inzegening van het huwelijk van: Piet ter Borg en Monica Owusuah Muziek : Trumpet
Nadere informatieKnabbel en Babbeltijd.
Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieOpdracht U bekijkt uw leven tot nu toe en denkt na over wat u allemaal heeft meegemaakt.
Uw levensweg U bekijkt uw leven tot nu toe en denkt na over wat u allemaal heeft meegemaakt. a Kijk naar de levensweg. Waar bent u nu? Wat bent u op uw weg tegengekomen? Mist u nog iets op de tekening?
Nadere informatieUitleg voor kinderen die gevormd willen worden. Voordat je informatie krijgt over het vormsel zelf is het wel handig om te weten wat een symbool is:
Uitleg voor kinderen die gevormd willen worden. Voordat je informatie krijgt over het vormsel zelf is het wel handig om te weten wat een symbool is: Een symbool is iets wat je helpt herinneren of je in
Nadere informatieWat vinden gemeenteleden? Wat gebeurt er eigenlijk?
Wat vinden gemeenteleden? Van A naar Beter Een korte schets van de gemeente in Andijk naar aanleiding van het gemeentespel. Wat gebeurt er eigenlijk? In dit spel moesten gemeenteleden een lijst met alle
Nadere informatieDe Molenberg. Dagcentrum Woonzorgcentrum Appartementen te huur Verpleeghuis Groepswonen. Wonen Welzijn Zorg en behandeling
De Molenberg Dagcentrum Woonzorgcentrum Appartementen te huur Verpleeghuis Groepswonen Wonen Welzijn Zorg en behandeling Welkom in De Molenberg In het centrum van Groenlo, nabij parken en winkels, ligt
Nadere informatieBoekje over de kerk. voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep
Boekje over de kerk voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep Over dit boekje Wij hebben op catechisatie wat geleerd over de kerk. Daar willen we je wat over vertellen.
Nadere informatieDe gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.
De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen
Nadere informatieGewoon zo! WONEN: HOE ONTMOET JE BUURTBEWONERS?
Gewoon zo! WONEN: HOE ONTMOET JE BUURTBEWONERS? Inhoud WELKE INFORMATIE VIND JE IN DIT BOEKJE? Bladzijde 3 - Waarom een boekje over je buurt? Bladzijde 4 - Ontdek je buurt Bladzijde 6 - Een buurtkaart
Nadere informatieLieve mensen van de Hofkerk, gasten, gemeente van Jezus Christus
Zondag 27 september Markus 9, 30-37 Overdenking Lieve mensen van de Hofkerk, gasten, gemeente van Jezus Christus 1) Ongemakkelijk gevoel Ik kreeg een beetje een ongemakkelijk gevoel toen ik dat gedeelte
Nadere informatieVERLIEZEN: De waarde van geven in een wereld van ontvangen
VERLIEZEN: De waarde van geven in een wereld van ontvangen Wees niet bang, al vormen jullie maar een klein groepje. Want jullie Vader is zo goed geweest Zijn koninkrijk voor je open te stellen. Verkoop
Nadere informatieGeloven in een leefbare gemeenschap Mariënheem
Geloven in een leefbare gemeenschap Mariënheem Beste inwoner van Mariënheem, Wij nodigen u uit om mee te doen aan dit plaatselijke onderzoek naar Geloven in een leefbare gemeenschap Mariënheem. Dit onderzoek
Nadere informatieleren omgaan met Diversiteit In je gemeente
Geloven kun je niet alleen! Stap 1 Jouw kijk op de wereld 15 min. Kijken in de spiegel naar jezelf Wat vind je van je eigen lichaam? Wat vind je mooi? Als je zou mogen kiezen, welk deel zou je dan weghalen?
Nadere informatieDe bruiloft van Simson
De bruiloft van Simson Weet je nog waar de vertelling de vorige keer over ging? Over Simson, de nazireeër. Wat is een nazireeër? Een nazireeër is een bijzondere knecht van God. Een nazireeër mag zijn haar
Nadere informatieGKv Barneveld-Voorthuizen
GKv Barneveld-Voorthuizen Notitie Jongerenwerk 16+ v0.4 25-11-2014 Piet Noppers Notitie Jongerenwerk 16+ 1 Inhoud Voorwoord...3 Wat zegt de bijbel over de gemeente en jongeren?...4 Waarom deze notitie?...5
Nadere informatieSamenstelling tekst Beppie Brood (teamleider ATC s Amstelduin) Monique van Kollenburg (trainer ATC Amstelduin)
Samenstelling tekst Beppie Brood (teamleider ATC s Amstelduin) Monique van Kollenburg (trainer ATC Amstelduin) Lay-out Bob Snel (trainer ATC Amstelduin) Document Versie maart 2007 Meer informatie E-mail:
Nadere informatieTekst en lied startzondag 21 september.
Tekst en lied startzondag 21 september. We zingen op de wijze van het zgn. Farce Majeurelied 1 VERGRIJZING.... Vergrijzing K. Zo hier zijn we dan! Mag ik mijn partner en mijzelf eerst even voorstellen.
Nadere informatieVerslag 16 september 15. Sprong naar de Sprunk, Koningslust
Verslag 16 september 15 Sprong naar de Sprunk, Koningslust Verslag van bijeenkomst Sprong naar de Sprunk, Koningslust 16 september 2015 Verslag: Anne-Marie van den Dungen, organisatieadviseur Smart Group
Nadere informatieJezus vertelt, dat God onze Vader is
Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.
Nadere informatieRONDOM LEVENSEINDE EN UITVAART. hoe te handelen bij een begrafenis of crematie en hoe de kerkelijke gemeente daarbij helpen kan
RONDOM LEVENSEINDE EN UITVAART hoe te handelen bij een begrafenis of crematie en hoe de kerkelijke gemeente daarbij helpen kan Uitgave ten dienste van de Gereformeerde Kerk te Ermelo/ gemeente van de Protestantse
Nadere informatie1. Wat zijn volgens u de kerntaken van onze wijkgemeente, nu en voor de komende jaren? Kies maximaal drie thema s die voor u het belangrijkst zijn.
In deze gemeentepeiling willen we graag in beeld krijgen wat onze gemeenteleden belangrijk vinden voor de Goede Herderkerk, nu en in de toekomst. Er worden 12 vragen gesteld, vooral over de dingen die
Nadere informatieMarcus 10,13-16 - Kleine en grote kinderen: iedereen is welkom bij Jezus
Marcus 10,13-16 - Kleine en grote kinderen: iedereen is welkom bij Jezus Gezinsdienst Liturgie Welkom en mededelingen Voorzang: - Gezang 132 - Opwekking 461 - Gezang 146 Stil gebed Votum / groet Zingen:
Nadere informatieGemeenteviering rond Jesaja 9:5b
Gemeenteviering rond Jesaja 9:5b 1 Verkondiging Enkele kinderen vragen in de kerk: waarom vieren we kerst? En wat betekent het voor u? Reactie op de antwoorden Ja, waarom vieren we kerst? En wat betekent
Nadere informatieuw persoonlijke keuze laurens Huize Sint Petrus
Huize Sint Petrus, uw persoonlijke keuze laurens Huize Sint Petrus Huize Sint Petrus Laurens Huize Sint Petrus is een woonzorgcentrum voor ouderen in Berkel en Rodenrijs. De locatie kent een lange traditie
Nadere informatieDe gelijkenis van de twee zonen. Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten
De gelijkenis van de twee zonen Lees : Mattheüs 21:28-32 Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel
Nadere informatieBrood, tafel, maaltijd houden
Brood, tafel, maaltijd houden Route 1: Aan tafel Kaart lezen Is brood de moeite waard? Ons broodje is gebakken Elke prent heeft een cijfer. Welke tekst hoort erbij? Geef die hetzelfde cijfer. Nog een beetje
Nadere informatieCasa KLJ, jaarthema 2014-2015
0 Casa KLJ, jaarthema 2014-2015 Het lokaal, een veel besproken onderwerp bij verschillende KLJafdelingen. Het is te klein, te rommelig, niet in orde Het betekent vaak een bron van zorgen voor de leiding.
Nadere informatieOOGGETUIGE. Johannes 20:30-31
1 januari OOGGETUIGE Johannes 20:30-31 Een nieuw jaar ligt voor ons. Wat er gaat komen, weten we niet. Al heb je waarschijnlijk mooie plannen gemaakt. Misschien heb je goede voornemens. Om elke dag uit
Nadere informatieInhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!
1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk
Nadere informatieUitvaartviering in de Emmaüsparochie in Uithoorn
Uitvaartviering in de Emmaüsparochie in Uithoorn informatie voorafgaand aan het gesprek over de uitvaart Hij is niet hier, hij is immers opgestaan, zoals hij gezegd heeft. Mt 28,6 Inleiding Het is belangrijk
Nadere informatieNieuwsbrief CliëntAanZet
Nummer 4 April 2015 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar: Cliëntzeggenschap,
Nadere informatieENQUETE-FORMULIER ALTERNATIEVEN PAROCHIEKERK
In april 2013 is onder de parochianen in Dokkum een enquête gehouden naar alternatieven voor de bestaande parochiekerk. De aanleiding hiervoor ligt in de financiële situatie van onze parochie: niet helder
Nadere informatiemet de wmo doet iedereen gewoon mee
De Wet maatschappelijke ondersteuning eenvoudig verteld Dit boekje met informatie over de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) legt de belangrijkste onderdelen van de Wmo uit. Wilt u meer weten over
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Leren & Werken
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Leren & Werken Steeds opnieuw raak ik mijn baan kwijt. Waar ligt dat nou aan? Welke vervolgopleiding zou iets voor mij zijn? Is er voor mij extra ondersteuning
Nadere informatieMatteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang!
Matteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang! Liturgie Zingen: -Opwekking 654 Dank U voor deze nieuwe dag -Zoek eerst het Koninkrijk van God -Weet je waar het hemels koninkrijk op lijkt (Elly en
Nadere informatieVragenlijst t.b.v. Haalbaarheidsonderzoek dorpshuisfuncties in Baak (27-11-2015)
Vragenlijst t.b.v. Haalbaarheidsonderzoek dorpshuisfuncties in Baak (27-11-2015) Beste inwoners van Baak, Zoals u wellicht weet zijn we bezig met de plannen voor het realiseren van een dorpshuis in Baak,
Nadere informatieENQUÊTE VACATURE. Deel jouw droom over gemeente zijn!
ENQUÊTE VACATURE Deel jouw droom over gemeente zijn! Beste mede-dromer, Wij zijn op zoek naar wat jij graag wilt, waar je behoefte ligt en wat jij verwacht als het gaat over gemeente zijn (cq kerk zijn)
Nadere informatiePreek Psalm 78:1-8 20 september 2015 In het spoor van Opening winterwerk Spiegelbeeld I
Preek Gemeente van Christus, De mooiste dingen in het leven kun je niet als erfernis wegschenken Let er maar eens op. De belangrijkste dingen zijn geen erfstuk. Zeker, je kunt mooie spulletjes erven. Of
Nadere informatieVoorbereiding Heilig Avondmaal
Voorbereiding Heilig Avondmaal Delen (bijlage) MAANDAG: voor de jongere kinderen MAANDAG: voor de oudere kinderen Stel je bent in het buitenland op vakantie en je bezoekt daar een kerk. Bij binnenkomst
Nadere informatieWenWearde Dienstverlening voor senioren
Meer informatie Voor meer informatie over wat Meriant u kan bieden, kunt u contact opnemen met onze medewerkers van de afdeling Zorgbemiddeling. G010-04-11 Meriant Locatie WenWearde Ericalaan 22 8411 VK
Nadere informatieOndersteuning bij SEIN: woonzorg en dagbesteding
Samen doen wij dat! info Ondersteuning bij SEIN: woonzorg en dagbesteding informatie voor cliënten Inhoud INHOUD 1. Verhogen van de kwaliteit van leven van mensen met epilepsie 4 2. Het kwaliteitskader
Nadere informatieTeksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.
Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl
Nadere informatieVrienden van onze Heer Jezus Christus,
Overdenking 24 maart 2016, Witte Donderdag, in de Sixtuskerk 1 e lezing Ex. 12: 1-14 We zingen als antwoordpsalm 81: 1, 4, 7, 8, 9 2 e lezing Lucas 22: 7-20 We zingen Lied 558: 1, 2, 4 Door Ds A.J. Wouda
Nadere informatieWelkom op de Pionier
Welkom op de Pionier Wat lees je allemaal in dit boekje? 1. Wat is de Pionier voor een school? 2. Op school zijn verschillende klassen. 3. Zo gaat het op de Pionier. 4. Hoe ziet een schooldag er op onze
Nadere informatieWERVEN VAN VRIJWILLIGERS
WERVEN VAN VRIJWILLIGERS Situering In vele kerken en andere organisaties is men steeds weer op zoek naar nieuwe vrijwilligers. Zeker bij de kerken treedt de vergrijzing van de vrijwilligers sterk in. Het
Nadere informatieU in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren
Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.
Nadere informatieVragenlijst: Wat vind jij van je
Deze vragenlijst is bedacht door leerlingen. Met deze vragenlijst kunnen leerlingen er zelf achter kunnen komen wat andere leerlingen van hun school vinden. De volgende onderwerpen komen langs: Sfeer op
Nadere informatieWerkboek Maatschappelijke stage. Stichting Oude Groninger Kerken
Werkboek Maatschappelijke stage Stichting Oude Groninger Kerken 2011 Inhoud: Inleiding Wat is de SOGK? Wat ga je doen? Voorbereiding Uitvoering Verwerking Evaluatie Bijlagen p3 p X p X p X p X p X p x
Nadere informatieVoor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou.
Voor jou! 9 Voor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou. Het boek gaat over geloven. Het gaat over jouw geloof! Lees en bekijk alles goed. Je
Nadere informatieDe Hassinkhof. Wonen Welzijn Zorg en behandeling. Appartementen te huur. Woonzorgcentrum. Tijdelijke zorg. Groepswonen
De Hassinkhof Appartementen te huur Woonzorgcentrum Tijdelijke zorg Groepswonen Wonen Welzijn Zorg en behandeling Welkom in De Hassinkhof De Hassinkhof ligt in het kloppend hart van Beltrum en is onderdeel
Nadere informatieDe Winckelsteegh. voor mensen met een ernstig verstandelijke handicap
De Winckelsteegh voor mensen met een ernstig verstandelijke handicap Maak kennis met De Winckelsteegh Wil je deze brochure lezen in eenvoudige taal? Zoek de plaatjes van het vergrootglas. Daaronder staan
Nadere informatieVragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren'
De tovenaar tovert De verhalenvertelster vertelt Wat zou een tovenaar allemaal kunnen toveren? Hoe zouden de kinderen zich voelen? Waar zie je dat aan? Is de tovenaar blij/ boos/ verdrietig of bang? Hoe
Nadere informatieErvaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving
Een eigen huis.. Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving M.H. Kwekkeboom (red.) A.H. de Boer (SCP) C.van Campen
Nadere informatieWaarde-volle zorg is ook nog JONG!
Waarde-volle zorg is ook nog JONG! LOC maakte een nieuwe visie op de zorg. Die heet Waarde-volle zorg. Allerlei mensen herkennen zich daar in. Dat komt doordat die gaat over dingen die voor ons allemaal
Nadere informatieLeonarduskerk. Onderzoeksresultaten TIPMooiLaarbeek.nl
Leonarduskerk Onderzoeksresultaten TIPMooiLaarbeek.nl Leonarduskerk De Leonarduskerk staat al ruim één jaar leeg. In welke mate ben je het (on)eens met de volgende stelling. 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20%
Nadere informatieMet wie moet je als erasmusstudent het eerst contact opnemen als je aankomt?
Erasmusbestemming: Universität Heidelberg Academiejaar: 2014. - 2015. Twee semesters Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit het centrum)? Tot de universiteit behoren
Nadere informatieSoms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.
Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.
Nadere informatieSt. Hubert. En tevreden? Een klanttevredenheidsonderzoek van gemeenschapshuis De Jachthoorn. Klanttevredenheidsonderzoek 2009
St. Hubert En tevreden? Een klanttevredenheidsonderzoek van gemeenschapshuis De Jachthoorn 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Resultaten van de enquête 3. Eindconclusie 4. De vervolgstappen 5. Bijlage (enquêteformulier)
Nadere informatieGODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen
GODS GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling
Nadere informatieOntmoetingscentrum Houtstroom Voor mensen met geheugenproblemen en/of dementie en hun mantelzorgers
Ontmoetingscentrum Houtstroom Voor mensen met geheugenproblemen en/of dementie en hun mantelzorgers Soms merk ik dat ik dingen die ik graag deed, zoals fietsen en koken, niet meer kan doen. Daardoor heb
Nadere informatieUitvaartwensenformulier
Uitvaartwensen. Zoals u het wilt. Uitvaartwensenformulier Uitvaartwensen zoals u het wilt. Vastgelegd en duidelijk, uitgevoerd met hart en ziel. Herinneringshuis De Einder is een inspiratie van Dokman
Nadere informatieJE CULTURELE ZELFPORTRET
JE CULTURELE ZELFPORTRET Dit is het culturele zelfportret van Vul alles in hele antwoordzinnen in. Gebruik een ander lettertype of een andere kleur voor de antwoorden. Plak hier je pasfoto Film/tv 1 Ga
Nadere informatiePREVIEW. Probeer nu 1 dag DAVID DE JONGE JAREN VAN VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN
PREVIEW Probeer nu 1 dag DE JONGE JAREN VAN DAVID VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN DAG 1 GOD ZIET JOU ZITTEN! Het is niet leuk om buitengesloten te worden,
Nadere informatieBeseffen dat God {...} is
Beseffen dat God {...} is Waarom zouden we straks aandacht besteden aan wie God is? Denk met de groep na over wie God is. Wat kunnen jullie allemaal over Hem vertellen? Ooit er bij stil gestaan dat God
Nadere informatieKortdurende Act voor tijdens een kerkdienst verzonnen door Margriet Gosker
Kortdurende Act voor tijdens een kerkdienst verzonnen door Margriet Gosker ROLVERDELING Johannes Calvijn Maarten Astrid Guillaume (Willem) Farel Astrid: : Calvijn. Calvijn We krijgen geloof ik hoog bezoek
Nadere informatiewegwijzer 2 dagbesteding & vrije tijd
wegwijzer 2 dagbesteding & vrije tijd 1 wegwijzers zorg & ondersteuning voor ouderen met een verstandelijke beperking De wegwijzers van KansPlus/VraagRaak geven inzicht in de zorg en ondersteuning voor
Nadere informatieSamenvatting dialoogtafels Week van de Dialoog
Samenvatting dialoogtafels Week van de Dialoog De uitkomsten van de dialoogtafels van de Week van de Dialoog zijn naast elkaar gelegd. Er bleken veel overeenkomsten te zijn over het begrip gastvrijheid,
Nadere informatiePersoonlijke impressie
Persoonlijke impressie Gebedsverhoring Dit jaar zijn we als gemeente begonnen met Focus. Een tweejarig traject dat erop gericht is om gemeenteleden te leren de grote woorden van het christelijk geloof
Nadere informatieDe gelijkenis van de verloren zoon.
De gelijkenis van de verloren zoon. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen te leren.
Nadere informatieApostolische rondzendbrief
oktober 9, 2011 Jaargang 1, nummer 1 Lieve mensen, Zo bent u een voorbeeld voor alle gelovigen in Macedonië en Achaje geworden. Wij zijn nu al weer een tijdje hier in het zuiden van Griekenland, in de
Nadere informatieWie ben jij & wie ben ik? Docentenhandleiding Groep 6 t/m 8
Docentenhandleiding Groep 6 t/m 8 1 Utrecht, 2017 Beste docent(e), Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma Dit programma speelt zich
Nadere informatieKennismaking met Woonzorgcentrum
Kennismaking met Woonzorgcentrum Hof van Batenstein Hof van Batenstein, dicht bij u in de buurt In Vianen kunt u zorg krijgen die bij u past. Dit kan bij u thuis zijn of in Hof van Batenstein, in uw eigen
Nadere informatieZes kerken en een dobbelsteen
Zes kerken en een dobbelsteen 2015 Stel je voor: een stellage op de Plantage. De gemeente eromheen. Hervormd en gereformeerd door elkaar. Een korte inleiding. En dan mag uit alle wijkgemeenten iemand de
Nadere informatieFok 55 8441 BN Heerenveen T 0513-62 49 25 E marienbosch@zorggroepsintmaarten.nl. laat je zien
laat je zien Fok 55 8441 BN Heerenveen T 0513-62 49 25 E marienbosch@zorggroepsintmaarten.nl laat je zien Welkom. Laat je zien 02 03 Mariënbosch is een eigentijds woonzorgcentrum en onderdeel van Zorggroep
Nadere informatieCOACHFRIEND. Werkboek. (voeg hier je profielfoto toe)
COACHFRIEND Werkboek (voeg hier je profielfoto toe) Van : Email : Mobiel : Skype/Lync : Leeftijd : Beroep : Opleiding: (Kruis je keuze aan) Universitair/ HBO/ MBO Dit document is vertrouwelijk en mag niet
Nadere informatieDe Berkhof. Wonen Welzijn Zorg. Dagcentrum. Woonzorgcentrum. Groepswonen
De Berkhof Dagcentrum Woonzorgcentrum Groepswonen Wonen Welzijn Zorg Welkom in De Berkhof Nabij het centrum van Winterswijk en landelijk gelegen door het aangrenzende park ligt woonzorgcentrum De Berkhof.
Nadere informatieNieuwsbrief CliëntAanZet Regio Waardenlanden
Nummer 5 Juni 2015 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar: Cliëntzeggenschap,
Nadere informatieAdvies aan de stuurgroep CJG & Gemeente Assen
Advies aan de stuurgroep CJG & Gemeente Assen Aanleiding De gemeente Assen en Stuurgroep CJG willen de komende periode meer zicht krijgen op de wensen en behoeftes van jongeren uit Assen als het gaat om
Nadere informatieJaargang 27, nummer 2. Wijkberichten. Dorpskerk Wijk aan Zee
Jaargang 27, nummer 2. Wijkberichten Dorpskerk Wijk aan Zee maart 2015 Contactadres Mevr. J. van Wieren ~ tel. 0251-822705 Kerkenraadsleden H. van Heerden (ouderling) Julianaweg 23, 1949 AM Wijk aan Zee
Nadere informatieVoor de dienst zingen we: Kleuren
Feest in de kerk! Voor de dienst zingen we: Kleuren M. Zimmer Kleuren, kleuren, allemaal kleuren rood, oranje, geel, groen, paars en blauw God bedacht die prachtige kleuren Anders was alles zo grijs en
Nadere informatieErasmusbestemming: Universiteit
Erasmusbestemming: Rijsel Academiejaar:2006-2007 Één semester Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit het centrum)? De univ ligt vrij dicht bij het centrum, maar als
Nadere informatieIntroductie: Brom en Bram
! Activiteit 43 Brom, Bram en Brim Ontwikkelingsaspecten De kleuters doen ervaringen op met het onderscheiden van klanken (auditieve discriminatie). Materiaal kopies van de tekeningen van Brom en Bram
Nadere informatieLees Zoek op Om over na te denken
Welkom bij de Online Bijbelcursus van Praise De bijbelcursus is wat voor jou als je: 1. Als je wilt weten wat christenen geloven. 2. Als je meer wilt begrijpen van de bijbel. 3. Als je wilt groeien in
Nadere informatieSamenvatting tevredenheidsmeting ouders
Samenvatting tevredenheidsmeting ouders Hierbij ontvangt u van mij een samenvatting van de uitkomsten van de tevredenheidsmeting, die begin november is afgenomen. We hebben deze in het team en met de MR
Nadere informatieVoorbereidingsboekje Maaltijd van de Heer PKN Zuid-Beijerland
Voorbereidingsboekje Maaltijd van de Heer PKN Zuid-Beijerland Voorwoord Maaltijd van de Heer vieren Beste kinderen, Voor je ligt een boekje, speciaal gemaakt voor jou. Het is een soort dagboekje. Misschien
Nadere informatieOp verhaal komen. Activiteiten van de Protestantse Gemeente te Schoorl-Groet-Camperduin. september-december 2015
Op verhaal komen Activiteiten van de Protestantse Gemeente te Schoorl-Groet-Camperduin september-december 2015 In en rond de kerkjes van Schoorl en Groet gebeurt meer dan je denkt. In dit boekje vind je
Nadere informatieWaarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen
week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau A, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de
Nadere informatieMaS-vacaturebank. Protestante Gemeente Vaassen
MaS-vacaturebank Protestante Gemeente Vaassen Inleiding Hieronder is de maatschappelijke stagevacaturebank te vinden van de Protestante Gemeente Vaassen. De kerk is een bijzondere plek om je maatschappelijke
Nadere informatie5 lessen voor maar 5!!!
Aanbod naschoolse activiteiten Brede school Heemse 5 lessen voor maar 5!!! Toneelspelen Ontdek t! Lijkt het je leuk om op een podium te staan? Je in te leven in een ander? Een persoon of een typetje te
Nadere informatieDe Zorgzame Kerk. Concept Beleidsplan 2015-2019. Protestantse Wijkgemeente Ambacht-Oost. November 2014 Bethelkerk Vlaardingen
De Zorgzame Kerk Protestantse Wijkgemeente Ambacht-Oost Concept Beleidsplan 2015-2019 November 2014 Bethelkerk Vlaardingen Beleid en plannen Beleid is het aangeven van een richting en het definiëren van
Nadere informatie